Sir Arthur Conan Doyle was liever een échte literator geweest GRATIS CD-SPELER! NP SPI mum r 'Vrouwen Ira Levin- van Stepford': wee mysterie verfilmd Beastie Boys: trendy maar niet schokkend 'SS lttmbone SHERLOCK HOLMES EEUW GELEDEN GEBOREN WOENSDAG 21 JANUAR11987 woensdag 21 januari is NEDERLAND 2 t2 pagina GIDsl Armoedig Assistent Arabisch HUUR DOORDACHT. HUUR MET KOOPKRACHT! Zuid-Afrika Rusland inviteert danser Baryshnikov BELGIE NED 1 DUITSLAND 1 wen Piekeren Kraftwerk Brabantse prijs voor popgroepen ske en Wiske: De gl -L I ,In mijn sombere momenten denk ik, dat geluk moet toch een keert j e op zijn" Birgit Gantzert, presentatrice Jeugdjournaal Door Roger Simons Het is nu precies een eeuw geleden dat het eerste Sherlock Holmes- verhaal in Londen werd gepubliceerd. Hoewel de geniale speurder van het begin af grote bijval genoot, begon de echte Sherlock Holmes-rage pas in 1891. De goede verkoop van het Lon- dense Strand Magazine waarin wekelijks Hol- mesverhalen stonden, was een direct gevolg van de toenemende po pulariteit van de spoor wegen. Treinreizigers snakten naar boeiende lectuur. Holmes' geestelijke vader, de huisarts Arthur Conan Doyle, had na zijn eerste succes de hoofdre dacteur van het Strand Maga zine voorgesteld geregeld losse verhalen te schrijven waarin telkens hetzelfde personage, Sherlock Holmes, de hoofdrol zou spelen. „Ik denk dat Hol mes jouw magazine zal doen verkopen", had Doyle gezegd. De hoofdredacteur vond dit geen kwaad idee. Het werd trouwens wat men in Enge land noemt een instant-succes. Sir Arthur Conan Doyle is met zijn Sherlock Holmesverhalen en ander literair werk een zeer rijk en algemeen geëerd man geworden. Hij stierf in 1930, in de leeftijd van 71 jaar. Doyle werd begraven te Crowborough, in het Engelse graafschap Sussex, waar hij van 1907 tot aan zijn dood had gewoond. Maar Crowborough bleef niet zijn laatste rust plaats. In 1955 zorgden nabe staanden voor de overplaat sing van het stoffelijke over schot van Sir Arthur en Lady Doyle (zijn tweede echtgenote, met wie hij 23 jaar getrouwd was geweest) naar een ge meenschappelijk graf te Min- stead in het New Forrest. Tij dens zijn leven hield Doyle erg veel van die regio. Hij had daar familie en schreef erover in zijn boek 'The White Com pany.' De geestelijke vader van Sherlock Holmes was op 22 mei 1859 geboren in de Schotse hoofdstad Edinburgh. Hij had een Ierse grootvader, John Doyle, die in 1815 van Dublin naar Londen was getrokken om carrière te kunnen maken als cartoonist John Doyles jongste zoon, Charles, slaagde er niet in met zijn schilderijen en prenten voldoende geld te verdienen om zijn Ierse echtgenote, Mary Foyle, en gezin te kunnen on derhouden. Deze Doyles ver huisde naar Edinburgh, waar Charles een kleine ambtenaar werd met een jaarsalaris van 240 pond Arthur Conan (de tweede voornaam was deze van zijn peetvader) was de oudste van vier zonen en een dochter. De Doyles leden in Edin burgh een armoedig bestaan. Arthur, zijn broertjes en hun zusje, werden uiterst streng opgevoed Zij kregen vaak van de roe. Ook op Stonyhurst, een befaamde roomskatholieke onderwijsinstelling van Edin burgh, waar Arthur Doyle middelbare school liep, gaf men hem geregeld klappen. Het roomskatholieke geloof van zijn Ierse voorzaten schudde Doyle later van zich af. Toen hij 57 jaar geleden stierf, was Sir Arthur Conan Doyle een overtuigd spiritist. Maar hoewel er een tijd was geweest, waarin hem als auteur grote bedragen per woord werden aangeboden, zag kort voor zijn dood geen enkele uitgever financieel voordeel in zijn boeken over spiritisme. Hij publiceerde ze dan maar op eigen kosten. Hoewel zijn ouders het niet breed hadden, werd de jonge Doyle in oktober 1876 toch me disch student aan de universi teit van Edinburgh. Hij leed praktisch doorlopend honger, maar slaagde toch in de exa mens. Aan de universiteit kreeg hij onderricht van de merkwaardige Schotse chi rurg dr. Joseph Bell, die zijn studenten doorlopend aan spoorde vooral te letten op kleine details en alles zorgvul dig te observeren. Dr. Bell inspireerde Arthur Conan Doyle tot de creatie van zijn legendarische detective Sherlock Holmes. Om wat geld te kunnen verdienen, schreef Doyle aan de universiteit al verhaaltjes. Zij brachten hem nauwelijks enkele ponden op. Dr. Bell uit Edinburgh mag hem geïnspireerd hebben tot de creatie van Sherlock Hol mes, toch is het zo dat Holmes ook in grote mate een stuk van Arthur Conan Doyle zelf was. Hij werd eerst assistent van een knettergekke huisarts - ene DrBudd, die enkele jaren ouder was - in het Zuidwest- Engelse Plymouth. Budd en Doyle maakten echter gere geld ruzie. Het gebeurde zelfs dat zij slaags werden. Doyle pakte zijn schamele bezittin gen bij elkaar en installeerde zich als alleenstaande huisarts in Southsea. Maar ook in die badplaats verdiende hij nauwelijks droog brood. Doyle leefde van cervelaatworst en gebakken vis. Hij huwde de moeder van een jongen, die hij als dokter moest behandelen en be schreef later zijn eerste erva ringen in verband met hofma kerij en huwelijksleven in 'A Duet.' Terwijl hij in zijn kabi net zat te wachten op patiën ten die maar niet kwamen op dagen, zette Arthur Conan Doyle zich uit tijdverdrijf aan het schrijven 'van verhalen. Hij hoopte dat zijn oude lief hebberij hem toch weer wat geld zou opbrengen. Maar de uitgeverij Cornhill stuurde vijf op zes van zijn verhalen met een beleefd briefje terug. Voor werk dat hen beter be viel, waaronder 'Habbakuk Jephson's Statement', betaalde zij echter 25 pond. Dergelijke aanmoedigingen waren voor Arthur Conan Doyle een spoorslag om door te zetten. Zijn allereerste ro man, 'The Narrative of John Smith', raakte zoek in de post De gelukkige vinder ervan kan nog altijd een fortuin op strijken, want vandaag de dag is elk onuitgegeven manus cript van Arthur Conan Doyle goudklompjes waard. In 1884 beëindigde hij zijn actuele roman 'The Firm of Girdlestone', over een complot in verband met fraude op de diamantmarkt dat werd verij deld door een staking in de diamantmijn van Rand. Hierna volgde 'A Study in Scarlet', (Studie in scharla ken), zijn eerste politieroman met superspeurder Sherlock Holmes. Doyle woonde toen al in Londen, in het huis Devons hire Place 2 dat vandaag de dag versierd is met een ge denkplaat. Maar het was zijn histori sche roman 'The White Com pany' die Doyle beroemd maakte. Van dan af betaalden de uitgevers hem het honara- rium dat hij vroeg. Hij bracht 60 avonturen van Sherlock Holmes voort, die overal wer den gelezen. Zij zijn vertaald in bijna iedere taal, zelfs in het Iraans, het Arabisch en Chi nees. Ook in de Sovjet-Unie zijn de werken van Arthur Conan Doyle zeer geliefd. Sherlock Holmes was in vele opzichten een zelfportret van de auteur, die zijn pienter verstand en medische vakken nis gebruikte om een crimino- ADVERTENTIE) Skala heeft zeer voordelig, huren met koopkracht, nieuws. Wie op zoek is naar een perfecte HI-FI combinatie. luistert bij Skala naar dit aanbod: Philips HI-FI Audlorack F1208 nu maar f79,- per maand. Of het Philips HI-FI Midisysteem F1405, met afstandsbediening, nu maar f69,- per maand. Beide inclusief geluidsboxen en meubel, op basis van een huurkontrakt van 3 jaar* Inclusief service en het recht van kopen. Dat klinkt mooi nietwaar, maar Skala heeft nog meer nieuws: De bijpassende Philips CD-speler komt er al die driejaar gratis bij en is daarna van u. Begrijpt u waarom steeds meer mensen gaan huren met koopkracht bij Skala? Bij Skala huurt u ook TV vanaf f32,75, video vanaf f69,60 en magnetron vanaf f59,50 p/mnd. Bel of kom nu naar één van die 30 Skala-winkels. Raadpleeg de Gouden Gids. •éénmalige installatiekosten f50,- Sir Arthur Conan Doyle in de jaren twintig voor zijn wo ning vlakbij Crowborough, in het Engelse graafschap Sus sex. - FOTO'S ARCHIEF DE STEM Doyle weer zijn toevlucht tot de pen. Hij schreef een hartstochte lijk pleidooi voor het Britse beleid in Zuid-Afrika. Deze uiteenzetting, in feite een ge schiedenis van de Boerenoor log, bracht hem korte tijd later de adellijke titel van 'sir' op, een onderscheiding die hij echter pas na veel aandringen accepteerde. En toch stierf Sir Arthur Conan Doyle als een verbit terd mens. Hoewel hij het for tuin waardeerde dat Sherlock Holmes hem had opgebracht (zijn nazaten, onder wie zijn enige overlevende dochter, Dame Jean Conan Doyle, ver dienen er nog steeds veel geld mee, want zelfs de Sovjets be talen geregeld auteursrech ten), vond hij het toch bijzon der jammer dat hij alleen faam genoot vanwege zijn po pulaire lectuur. Doyle was graag een groot literator geworden, maar zijn geesteskind Sherlock Holmes had dit verhinderd. Dat was het enige wat deze auteur die het van broodschrijver tot miljonair had gebracht niet beviel. loog met wereldfaam te wor den. Doyle deed uitvindingen, waaronder het gebruik van gebrande gips om voetsporen te conserveren en minutieus onderzoek van stofdeeltjes, aanwezig op kledingstukken, die erg nuttig waren voor alle politiekorpsen. Scotland Yard, de Franse Sureté Générale en het Amerikaanse FBI leerden enorm veel uit zijn geschrif ten. Een laboratorium van de Sureté in Lyon werd dan ook ter zijner ere Sir Arthur Co nan Doyle gedoopt. Doyle reisde veel en hield zich bezig met een onvoorstel baar groot aantal dingen. Hij werd niet geridderd omwille van zijn boeken, maar wel voor zijn verdiensten in de Zuidafrikaanse Boerenoorlog. Doyle maakte deze van 1899 tot 1902 als legerarts mee. Op het vasteland van Europa kostte hem dat al zijn goede vrienden, want het Zuidafri kaanse optreden van de En gelsen werd daar niet bewon derd. Toen hij dit besefte, nam NEW YORK (REUTER) - De Amerikaans-Russische ballet danser Mikhail Baryshnikov, die in 1974 naar de Verenigde Staten overliep, heeft een uit nodiging gekregen voor een optreden met het Bolsjoj-bal- let in Moskou. Dit heeft de manager van Baryshnikov ge- Volgens manager Edgar Vincent zijn er nog geen af spraken gemaakt en over- peinst Baryshnikov het aan bod nog. Vincent vertelde dat Baryshnikov, die momenteel de artistiek leider is van het Newyorkse 'American Ballet Theatre', een gesprek had met de directeur van het Bolsjoj, Joeri Grigorovitsj, die zei hij van de Sovjet-autorit^ toestemming had gekregen geëmigreerde danser uitte: digen voor een optreden het Bolsjoj. Baryshnikov, die vroei bij het Leningradse Kirt ballet danste, speelde voi jaar een hoofdrol in de 'WVri+o WitrVitc' rlin over een Sovjet-danser naar het Westen overloopt. Van onze rtv-redactie De Amerikaanse schrijver Ira Levin is het tegendeel van een veelschrijver. Maar de paar boeken die hij op zijn naam heeft staan, werden stuk voor stuk bestsellers en zijn bijna allemaal verfilmd. Ook The Stepford Wives' (De vrouwen van Stepford) van Levin kreeg een filmversie en die zendt de BRT vanavond om 20.25 uur uit op het tweede net. De bizarre kanten van de werkelijkheid interesseren Ira Levin en als hij zich daar mee bezig houdt, is het stapje naar het bovennatuurlijke gemak kelijk genomen. Deze methode om lezers te boeien en te kwel len is door Stephen King en vele anderen nagevolgd, maar de subtiele techniek van Levin is echter nooit geëvenaard. In 'De vrouwen van Step ford' belanden Walter en Joanna Eberhart in het dorpje Stepford. Ze komen uit het koele, nerveuze New York en verbazen zich over de ouder wetse ordelijkheid in de kleine gemeenschap. Iedereen lijkt gelukkig met zijn of haar plaats. Joanna voelt echter dat er iets niet pluis is. De vrou wen gedragen zich uiterst on derdanig en onderwerpen zich volledig aan hun man. Ook vrouwen die een hoge oplei ding achter de rug hebben en buitenshuis een goede baan hebben gehad, gaan nu op in een leven van taarten bakken, afwassen en kinderen krijgen. Walter vindt het allemaal nog niet zo gek en laat zich overhalen lid te worden van de Mannenclub van Stepford. Dat lijkt een onschuldige club, maar Levin maakt duidelijk dat er achter de zwaar ver grendelde deuren van het mannencentrum mysterieuze dingen gebeuren. Joanna weigert de rol van brave huisvrouw te spelen en richt met een vriendin, die ook nieuw is in de gemeenschap, Balletgala 1987 m een rechtstreekse uitzen ding vanuit het Muziekthea- Itr Amsterdam brengt de yOS verslag uit van het Ualletgala 1987. Dit interna tionale dansfeest ten bate van het Dansersfonds wordt lam voor de vierde maal joorganiseerd. Zoals bekend junnen jonge dansers en White Nights', die hare, ,|anseressen uit dit fonds een financiële aanmoediging krijgen. Alexandra Radius vb Han Ebbeiaar, die het lansersfonds in 1979 op lichtten, treden vanavond ook zelf op. Zij dansen 'La „otte' van Niels Chris te op „uziek van Frans Liszt, waarbij het echtpaar wordt begeleid door Vera Beths en gelnbert de Leeuw. Voor oen ander boeiend optreden lorgen de broers Jan en (Vim Broeckx met 'Les in- tennittences du coeur' van Roland Petit. Katherine Ross en Peter Mastersson in 'De vrouwen Stepford'. -ra een 'bewustwordingsgroep' op. Haar actie verzandt al snel. De vriendin blijkt van de ene op de andere dag haar mening gewijzigd te hebben. Van emancipatie moet ze niets meer hebben, ze schikt zich behaaglijk in haar slavinnen- rol. Hersenspoeling, intimida tie door de Mannenclub? Bryan Forbes verfilmde het boek in 1975 en gaf de rol van Joanna aan Katherine Ross, die bekend was geworden door o.a. 'The Graduate' en 'Butch Cassidy and the Sundance Kid'. De film 'The Stepford Wives' is veel kleiner van op zet dat de ambitieuze verfil ming van twee andere boeken van Ira Levin: 'Rosenmary's Baby' door Roman Polanski, met Mia Farrow en Johnl svetes, en 'The Boys from Bij sil' van Franklin J. Scha met Sir Laurence Olivier j nazi-jager en Gregory als dr. Mengele, de schepij van 94 'Hitler-kinderen'. 'De vrouwen van Steplor wordt altijd nog overtoil! door het eerste boek van li Levin, 'A Kiss Before Dy (Kus mij en sterf), maardat| dan ook een van de knap romans aller tijden in dit gei re. Maar ook in de film vanavond wordt de span tot het laatst vastgehoui Het zou echter zonde zijn) sf-truc te verklappen die! Levin gebruikt om de vreeu gebeurtenissen in Stepford verklaren. De strlpkwls 'anavond lanceert de BRT stripkwis', een tweewe- ks spelprogramma voor Ipfanaten. In elke uitzen- ig ontvangt presentator Luyten drie kandidaten, in drie ronden aan de worden gevoeld over kennis van in het Ne- 'landse taalgebied ver ende strips. Per ronde er één kandidaat af, die een pakket strips naar gaat. De uiteindelijke ontvangt een origi- le ingelijste tekening van gast van de avond. In eerste aflevering is dat tekenaar Bob de Moor. Die Brücke am Schwarzen Fluss {Vanavond wordt het eerste uitgezonden van de RAPPEN IS in. Helaas, zou je bijna zeggen, want als Ne derlander met enig muzi kaal besef heb je de afgelo pen zomer ongetwijfeld de plaatsvervangende schaamte gevoeld als ergens in een Mediterrane disco theek weer eens het gruwe lijke plaatprodukt 'Holiday rap' van MC Miker G en Deejay Sven werd gedraaid. Rap van de kouwe grond was dat met uiterst genante momenten. Niettemin gin gen er her en der in Europa twee miljoen expemplaren over de toonbank. Met het gezamenlijk devalueren van de smaak heeft de Europese Gemeenschapper kennelijk allang geen moeite meer. Goeie rap komt uit Ame rika. Daar is het voor de vuist weg dichten op stacca to-ritmen inmiddels uitge groeid tot een zelfstandig genre binnen de zwarte mu ziek en je hebt er rappers die zo ad rem en zo lenig met woorden zijn dat het een lust is om ernaar te luisteren. Run DMC maakte met zijn bewerking van het Aerosmith-nummer 'Walk this way' de luisteraars erop attent dat rap gekoppeld aan rock heel gemeen kan klinken. De vraag is of Run DMC die combinatie zelf be dacht heeft of dat men het heeft afgekeken van de Be- aStie Boys. Dat trio was al eens met Run DMC op toer- nee en de Beastie Boys heb ben inmiddels in de States een reputatie opgebouwd op het gebied van smerige rap- rock. Op de eerste elpee 'Li censed to ill' laten de Beastie Boys horen dat die reputatie makkelijk waar gemaakt kan worden. De plaat is bij vlagen goor en obsceen, kei hard en compromisloos. De Beastie Boys zijn al sinds '81 actief en maakten al een aantal singles die het bij de hardcore-rappers goed deden. 'Licensed to ill' moet de luisteraar er nu van overtuigen dat deze manier van rappen ook twee elpee kanten lang te pruimen is. Goedbeluisterd valt het eigenlijk allemaal wel mee wat de Beastie Boys doen. Ze hebben goed naar de vroege Johnny Rotten gekeken en vooral geluisterd en ze heb ben een vocabulaire, waarin alle tot op heden bekende schuttingwoorden terug te vinden zijn. Toch zijn de Beastie Boys eigenlijk heel onschuldig. Goed, je hoort drie gasijes brullen op geluid dat eigen lijk geen muziek meer is, maar echt schokkend is dat niet. Arno Hintjens was in zijn goede tijd bij TC Matic stukken ruiger en ook het punk-tijdperk kent veel ge durfdere groepen dan deze Beastie Boys. Anno 1987 'cunt' en 'fuck' roepen, maakt bij de doorgewin terde luisteraar allang geen indruk meer. Als trend is het leuk om even naar te luisteren en ik kan me voorstellen dat er kids zijn voor wie deze mu ziek dé manier is om zich te gen de huidige maatschappij af te zetten. Maar Beastie Boys borduren naar mijn smaak iets te veel door op hetzelfde maniertje. Na een paar nummers heb je het wel gehoord. KRAFTWERK zal de ge schiedenis ingaan als de groep die er voor zorgde dat de synthesizer een zeer pro minente plaats in de popmu ziek kreeg. Zonder Kraft werk zou waarschijnlijk de Engelse synhti-pop niet eens ontstaan zijn en zou de mo derne popmuziek er onge twijfeld anders uitzien. Beastie Boys: eigenlijk heel onschuldig. AAK EINDREDACTIE WIM VAN LEEST Kraftwerk heeft dus een enorme invloed gehad, maar zelf kan de groep allang niet meer bogen op enorme suc cessen. Daarvoor is de groep wellicht toch te extreem of in ieder geval te eigenwijs. Eind vorig jaar verscheen van Kraftwerk de tiende el pee. 'Electric Cafe' heet die plaat en hij laat horen dat er wat Kraftwerk betreft nog weinig veranderd is. De mu ziek blijft gebaseerd op de synthesizer en aanverwante elektronica. Herhaling en lichte vertekening zorgen er daarbij voor dat er een in dringend geheel ontstaat, waarin zo nu en dan een vleugje humor opduikt. 'Electric Cafe' is, als je van dit soort muziek houdt, een prima plaat. De klankcolla ges die de heren van Kraft werk aan hun apparatuur ontlokken, zijn altijd won derlijk en vaak heel intrige rend. Nummers als 'The tele phone call' en 'Boing boom tschak' zijn aardig genoeg om ook op single te verschij nen. 'Electric Cafe' is geen plaat die de popmuziek op zijn kop zal zetten. Daarvoor klinkt het gebodene, ondanks alle experimenteerdrang, al te vertrouwd in de oren en in vergelijking met vorige Kraftwerk-platen zijn er geen schokkende koerswijzi gingen te melden. IN navolging van De Grote Prijs van Nederland en De Kleine Prijs van Breda zal er dit voorjaar een Brabantse competitie voor popgroepen worden gehouden. Die com petitie moet 'de beste pop groep van Brabant' opleve ren. De bedoeling is dat in di verse plaatsen voorronden plaatsvinden. De winnaars| van die voorronden mogen meedoen aan de finale de Tilburgse muziektempel Noorderligt wordt gehouderl De voorrondes beginnen I februari. De winnaar van de finalel wordt beloond met vier dij gen studiotij d in de Chatea; studio in Tilburg. De groepe j die op de tweede en dersil plaats eindigen mogen el twee dagen die studio ml Daarnaast is er een pnil voor de groep met de bes«| eigen composities. Dat is e" geldprijs van 5000 gulden, In Breda worden er vod Breda en omgeving voorn» des gehouden op 13 febnffl 13 maart en 10 april. #1 voorronden vinden plaats nj Para. Groepen die mee v len doen moeten een tape bio sturen naar de sticktij Metro, Van Coothplein I 4811 ND in Breda. Groepen elders in I kunnen contact opneiMjl met Brabant Pop, teleW'l 013-321256 of 423337. beleg selband pl. in Celder- land soort ver lichting met een ar rijden schenden snelle loop twee gevecht wreed keizer oever uniek T wagen spoor oude munt ver iameien meisjes naam r °Plossing zie laatste kolom vr hebben m i wrr 0, lirommthe, ust ben je sterk i p Lji n 'i ''I De agenda voor de komende*1 ken ziet er als volgt uit: Paul Simon, 1 en 2 februari Rotterdam (Ahoy) en 4 in Brussel (Vorst) Toto, 3 februari in Rottei (Ahoy) -ï KH Frankie Goes to Hollywood»4 bruari in Rotterdam (Ahoy) februari in Brussel (Vorst) Spandau Ballet, 26, 27 en 2 bruari in Rotterdam (Ahoy) Europe, 14 februari in Air dam (Edenhal) Deep Purple, 21 februari in sel (Vorst) en 23 februari in*11 terdam (Ahoy) ,i Cyndi Lauper, 21 februari i Rotterdam (Ahoy) Commodores, 8 maart in dam (Ahoy) TThJ Los Lobos, 25 februari in (Vredenburg) Style Council, 7 maart in dam (Ahoy) .,jji Tina Turner, 2, 3 en 4 apm I Rotterdam (Ahoy) Ruben Salas Orquestre, A nuari in Tilburg (Noorderli# J Comsat Angels, 2 ferbuan111 burg (Noorderligt) G-i:' H,t keertje doet 10 opfturnden1

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 16