DE STEM
DESTE
HOEG
VAN
'IN WEST-BRABANT
EN ZEELAND
HEERST GEEN
TOLERANTE SFEER'
ZATERDAG
17
JANUARI
1987
Vluchten
Roze Driehoek
Witte plekken
Begrip
se' in de verkiezing
geen avond zijn de
rustig thuis, en ove
geerd. De dames er
liefst naar die plaa
ders het sterkst zijn.
van alles wat riekt
commentaren, geen
de ether een koude
deze keer een gooi
Bondsdag. De verv
de nu vertegen woo
FDP en Groenen) ir
Bijna 45 miljoen Dui
stembus, meer dan
Niet aanspreken
BERT
VAN VELZEN
hebben geen homo's in
dienst. Met die woorden deed een districtscomman
dant van de Rijkspolitie een brief af van de werkgroep
'Politie en homosexualiteit', waarin de korpsleiding om
aandacht werd gevraagd voor de positie van homose
xuele functionarissen binnen de politie-organisatie. Dit
comité bestaat nu anderhalf jaar. De Stem sprak met
voorzitter Peter van Weert van de werkgroep. „Wij
streven ernaar onszelf overbodig te maken, maar dat
zie ik voor het jaar 2000 niet gebeuren". De Weert
werkt bij de Eindhovense politie. Daar is men tolerant.
„Maar in Westbrabantse korpsen zou ik het niet hoe
ven te proberen", zo schetst hij de sfeer elders. Daar
worden volgens hem nog wel eens agenten wegge
pest. Een gesprek over de homofobie binnen de poli-
tiegelederen.
D i>' hts-»*""""®
van de medemens die de koudegolf van
1938 heeft meegemaakt en die dreigt te ver
kommeren in vormloze barbarij. Handelin
gen die volgens Amy nooit en te nimmer in
net bijzijn van anderen mogen worden ver
richt, zijn nu gemeengoed in onze moderne
kantoortuinen: Nagels uithalen, kiezen uit
peuteren, niezen of hoesten zonder de hand
voor den mond te houden, kauwen met
open mond, krabben, zich uitrekken, geeu
wen, het laten ontsnappen van gassen en
oprispingen, lui achterover leunen in lig
gende houding, spuwen, neusophalen, met
de pink in de ooren wroeten, slijm roche
len, slurpen, enzoovoort, enzoovoort!
De étiquette is op sterven na dood. Dat
u niet meer weet hoe de Soesoehoenan van
Soerakarta en zijn zonen moeten worden
aangesproken is tot daar aan toe. Maar hoe
aardig is het om in deze ijstijd te beseffen
dat het zeer onbeleefd is om in burgerkle
ding een persoon te groeten met een mili
tair saluut, terwijl zulks is toegestaan wan
neer men een wollen ijsmuts draagt. Als je
een leergierige knaap thans uitlegt: een
hoed, die tik je niet aan, die neme men af
met de verst van de tegemoetkomende per
soon verwijderde hand (tikken mag men
slechts tegen de klep van een pet), dan
wringen de barbaren zich in contortiën van
rochelend hoongelach. In de grote steden
vallen er dagelijks slachtoffers van de bar
barij, helden van de étiquette, die ineenge
slagen worden omdat ze waardig en zonder
stemverheffing, nochtans ferm, bezwaar
aantekenen tegen pubhek gepeuter in de
neus of het laten ontsnappen van gassen
met zwaar aangedikte geluidseffecten. Mijn
collega de Vrieze van Kopersloot werd met
zijn eigen edelhouten wandelstok afgetuigd
toen hij een hinderlijke geeuwer verzocht
de garage te sluiten. De stok werd door het
tuig medegenomen.
Ik beveel u aan Amy-oude stijl te lezen,
zodat u in geval van vergaande opwaartse
mobiliteit zult weten welk tenu door chauf
feur en palfrenier worden gedragen en het
u duidelijk zal zijn dat er aan het Hof geen
fooien worden gegeven. Eerder genoemde
de Vrieze van Kopersloot, man van de we
reld, opgevoed door de bloem der gouver
nantes en humaan gezagsdrager, ook hij is
door de erosie van de tijd vergeten hoe men
in het voorbijgaan een portier van een def
tig hotel begroet.
Hier passe men de onpersoonlijke groet
toe: een lichte neiging, zonder de man aan
te zien. Maar wie neigt er heden ten dage
nog. Slechts in een enkel vorstenhuis wordt
er nog fatsoenlijk geneigd; veelal lijkt men
in de leer van Sinterklaas te zijn geweest.
In Engeland hebben ze de grootste moeite
gehad om Prinses Diana een beetje te leren
neigen en de hertogin van York mag zich
behelpen met een niet al te familiaire
hoofdknik. Niettemin: de knik komt uit de
nek, het neigen uit de ziel. Dat is het ver
schil.
Amy-oude stijl doet nog zeer bruikbaar
aan. Slechts enkele dingen zijn uit de tijd:
er zijn geen beroepsdansers meer die men
in restaurants, na bewezen diensten, min
stens een gulden in de palm behoort te
drukken en de strandkleding is nu vrijwel
geheel weggewaaid. Mannen droegen des
tijds badpakken met een bovenstuk, dat
slechts zelden en dan zeer discreet werd
neergelaten.
Weet u waarom een heer een dame altijd
Ademloos en kolkend van heim
wee heb ik de editie 1939 van
Amy Groskamp-ten Haves „Hoe
hoort het eigenlijk?" zitten lezen. Dit mees
terwerk verschaft ons de sleutel naar de ziel
„We moeten het beeld wegnemen
dat alle homo's 'mietjes', slappe man
netjes en vrouwtjes zijn. En we moeten
wat doen aan het vooroordeel dat al
leen homo's constant bezig zijn met
het zoeken naar wisselende sexuele
contacten". - foto de stem/dick oe boer
twee dingen af: je moet de persoonlijkheid
hebben om je nek uit te durven steken en
je moet dat op de goede plaats doen, an
ders gaat je kop eraf. Dat hangt dus af van
het korps waar je werkt".
Volgens Van Weert is de sfeer in de West
brabantse korpsen anders dan in Eindho
ven, waar een grote tolerantie heerst. „We
hebben een heel jong korps, dat scheelt
ook", zegt hij. „Maar het begint bij de
korpsleiding, die bepaalt de sfeer, hoe je
met elkaar omgaat. Ik noem dat altijd
maar de waardeproclamatie van de korps
chef'.
De sfeer in sommige Westbrabantse korp
sen is niet zo best voor homfofielen. „Ze
pakken het ook niet altijd goed aan", zegt
Van Weert. „Met een uurtje praten met de
plaatseüjke afdeling van het COC red je
het ook niet. Vaak is dat ene uurtje de
enige voorlichting over homosexualiteit,
die een politieagent in zijn hele loopbaan
krijgt". Hij weet dat onlangs een agent is
'weggepest' uit een Westbrabants korps.
Welk wil hij niet zeggen, om die collega
zijn nieuwe baan niet onmogelijk te ma
ken.
Maar wat is wegpesten? Dat is ook voor
Van Weert een open vraag. „Als een ho
mosexueel zijn werk niet goed doet, heeft
dat wegpesten niets met zijn sexuele ge
aardheid te maken. We hebben wat dat be
treft een goed voorbeeld gehad in Amster-
bij de
dam. Daar werkten binnen hetzelfde team
twee homosexuelen. De een kon zich goed
handhaven, de ander zei dat hij werd weg
gepest. Dan neem ik aan dat hij als politie
man wel niet zo geweldig zal hebben ge
functioneerd".
Toch kan hij wel voorbeelden geven. „We
weten van gevallen, waar collega's 's
nachts hun homosexuele ambtgenoot gin
gen volgen. Of-ie direct naar huis toe ging,
of dat-ie eerst een homobar binnenstapte.
Of waar hij bleef slapen. Veel homosexuele
agenten gaan daarom buiten hun werkge
bied op zoek naar contacten. Die gaan in
hun vrije weekend naar Amsterdam", be
schrijft Van Weert de vlucht die agenten
voor hun eigen collega's moeten nemen.
Het aantal aangiften van homsexuelen te
gen wie een misdrijf is begaan, is de laatste
jaren met de veranderde mentaliteit geste
gen. Van Weert kan er echter nog niet en
thousiast over zijn. „Het zijn er relatief
nog maar weinig", denkt hij. „Het gaat
nog steeds om het topje van de ijsberg.
Burgers willen in het algemeen en zeker te
genover de politie hun homosexualiteit
niet graag erkennen". Daarom veronder
stelt Van Weert ook dat klachten over on
juist politie-optreden tegenover homose
xuelen uitzondering zijn.
Het laatste jaar hebben affaires het homo
sexuelen niet makkelijker gemaakt, sugge
reren we. Aids werd eerst als een typische
homoziekte gezien, harde actievoerders
hebben het begrip ook niet doen toene
men. „Aids heeft bij de politie geen enkele
invloed gehad op de benadering van ho
mosexuelen", zegt Van Weert. „Daar werd
de ziekte meer geassocieerd met drugsver
slaafden. Een junk ziet er door zijn om
standigheden al slecht en afstotend uit. Bij
een homo zie je het niet".
In zijn district speelde de zaak van de
voorlichtingsboekjes van de Roze Drie
hoek, een actiegroep van homosexuelen die
onder schooljeugd geschriften verspreidde
waarin zeven-jarigen bijvoorbeeld de aar
digheid van sexuele handelingen met die
ren werd aangeprezen. Die boekjes werden
door de Eindhovense politie in beslag ge
nomen. „Je merkt dat zo'n zaak naar je
wordt teruggespeeld. Ze praten erover in je
bijzijn. Dat is goed en voor mij ook mak
kelijk, want ik kon mij honderd procent in
het politieoptreden vinden".
„Kijk, de emancipatie van de homosexue-
V/"
„Ik raad collega's ook altijd aan: zorg datje eerst geaccepteerd wordt als collega, laat ze pas dan weten dat Je homosexueel bent".
De homofobie
geworden". Te zwaar? „Er zijn bij ons
twee gevallen van zelfmoord bekend. Van
een geval veronderstellen we dat het ging
om problemen met de homosexualiteit. In
het andere geval bleken die problemen uit
een brief die die man achter het".
Traditioneel is het politie-apparaat niet
homo-vriendelijk. „Tot 1972 waren vor
men van homosexualiteit strafbaar en deed
de politie aan homovervolging", zegt Van
Weert. Volgens hem bepaalt die achter
grond nog steeds de sfeer in een aantal
korpsen. Met name oudere collega's zou
den daardoor negatief tegenover homo's
staan. Jongere politiemensen zijn toleran
ter. Toch heeft er ook bij oudere politie
agenten een bezinning plaatsgevonden
denkt Van Weert: „De ouderen die kinde
ren van 15 tot 25 jaar hebben, vragen zich
ook wel eens af of hun kinderen niet homo
zouden kunnen zijn".
Peter van Weert meent dat er de discussie
die de laatste anderhalf jaar is ontketend,
wel wat heeft veranderd in de mentaliteit.
„Drie maanden na het uitkomen van de
scriptie hebben we de werkgroep politie en
homosexualiteit opgericht", vertelt de in
specteur. „Daarin zitten nu zestig mannen
én vrouwen. Steeds meer collega's durven
voor hun sexuele geaardheid uit te ko
men".
Onder hen opmerkelijk veel vrouwen ove
rigens: de verhouding is dertig - dertig,
terwijl een ruime meerderheid van het po
litiepersoneel mannelijk is. „Ik zou niet
willen zeggen dat veel politievrouwen ho
mosexueel zijn. Misschien dat ze er mak
kelijker over praten". De verdeling rijks
politie - gemeentepolitie is vrijwel gelijk.
Deze mensen vertegenwoordigen een veel
grotere groep, maar voor een aantal men
sen is het aanmelden bij de werkgroep niet
nodig. Voor anderen zou het te bedreigend
zijn, als ze zich aansluiten bij de werk
groep, zo zegt de Eindhovenaar. Hij leidt
dat af uit de vele telefoontjes die bij de
werkgroep binnenkomen.
„Er zijn nog enkele opvallende witte plek
ken", constateert Van Weert. „We hebben
in West-Brabant en Zeeland helemaal geen
leden. We weten wel dat ze er zijn, uit tele
fonische contacten met politiemensen uit
die regio bijvoorbeeld".
Is dat toeval of is de repressie jegens ho
mosexuelen daar groot?
„Dat is zeker geen toeval", zegt de inspec
teur. „Dat gaat hand in hand met de mo
gelijkheid om ervoor uit te kunnen komen
dat je homosexueel bent. En dat hangt van
politie
len is een zaak waar wij allemaal hard voor
werken", vertelt Peter van Weert. „Dat la-
boe moet worden doorbroken. Maarjt
kunt dat op verschillende manieren doei
wanneer het terzake is, dan is het goed, li
pas en te onpas, en dan moet je uitkijken
en provocerend, dat werkt als een boem:-
rang. Het gaat bij de Roze Driehoek ecbl
om een hele kleine groep, landelijk zijn t:
misschien twintig mensen bij aangesloten
alhoewel ze net doen alsof ze een
achterban hebben".
Terug naar de werkgroep. Van Weert zeg
dat deze 'emancipatie-vereniging' qua aait
streeft naar haar eigen opheffing. Maal
snel zal dat niet gebeuren. „Niet voel
2000, daarvan ben ik overtuigd", zegt del
politie-inspecteur. „We willen onze doe I
stelling op twee manieren bereiken. Alle: I
eerst hebben we een interne taak: de bol
mosexuele politie-agent moet voor zijn tl
haar geaardheid durven uitkomen. Datil
moeilijk. Voor velen is dat een oplucht®I
Een van onze leden verzuchtte: 'Ik w;.|
dat dit tien jaar geleden had bestaan'".
Extern wil de werkgroep bij de hetei-l
sexuele politiefunctionarissen meer begtfl
kweken voor hun homo-collega's. „ïil
moeten het beeld wegnemen dat alle bol
mo's 'mietjes', slappe mannetjes rJ
vrouwtjes zijn. En we moeten wat dos!
aan het vooroordeel dat alleen homol
constant bezig zijn met het zoeken nel
wisselende sexuele contacten".
De voorlichting kan het beste door de bi l
mo-agenten zelf gebeuren, zo vindt Vul
Weert. „Als hier mensen van het COC hl
men, spreekt dat toch niet zo aan, want dl
weten niet hoe een politie-apparaat weitl
Wij weten dat wel, zodat die voorlicht®!
beter kan aansluiten". De voorlicht®!
kost geld, maar voor dat probleem liji'l
binnenkort een oplossing te worden pl
vonden. Een landelijk fonds wil een bel
hoorlijk bedrag op tafel leggen om de sl
cretariaatskosten te dekken.
Peter van Weert heeft al heel vroeg in zijtl
carrière zijn nek uitgestoken. Is hij tüw
bang dat op langere termijn zijn lo<
daardoor wordt geschaad?
„Bij bepaalde korpsen wel, bij
korpsen niet. Hier in Eindhoven is W|
geen enkel probleem. Als ik bijvoorbei
in Utrecht zou solliciteren ook niet. M»'|
in Westbrabantse korpsen weet ik niet
ik het zou hoeven te proberen".
(Het adres van de werkgroep Politie cn h
mosexulateit is: Postbus 1860, 2280 DWRii1!
wijk)
foto de stem/dick DE boö
Door Rink Drost
Twee eigenschappen weten te E
de SPD-kandidaat voor het bo
lierschap, dr. Johannes Rau,
waarderen: hij toont zich een o
bare optimistische vechter en h
een hekel aan dat partijgenot
aanspreken met het woord 'Gen
meraad). Maar die bewonderin
toch weer snel stijgende popula
gen hem niet baten.
Een veel te lange aanloop voo
verkiezingsstrijd, hopeloze vei
binnen de rijen van de socialist
schandaal bij het vakbonds-wor
concern Neue Heimat, dat doo;
ringspartijen met succes mede in
nen van de socialistische partij
schoven, hebben de populariteit1
der Johannes' in ras tempo naar
Een jaar geleden nog peilden
derzoekers een populariteit van
cus uit Düsseldorf, die hoog uitte
ven die van de zittende bondskai
Helmut Kohl. Intussen zijn de r
gedraaid: Kohl scoort hoger dan
danks blunders zoals zijn vergeli
Gorbatsjov met Goebbels en zij:
ken over concentratiekampen in
„Dat zijn uitspraken die met me<
kleine deuk in de populariteitscui
geven", zegt directeur Klaus Li
net opinieonderzoekbureau INI
hooguit twee weken zijn de mi
weer helemaal vergeten."
Dat laatste komt volgens hem
dat de SPD dit soort blunde
doende heeft uitgebuit. Liepelt r:
mee de kern van de problemen
Rau en zijn partij te kampen hebl
De campagne die de SPD sinds
vergadering in Neurenberg heef:
spreekt de Duitsers niet aan.
berg werd het men het eens ovi
ma s: ontwapening, milieubes
stoppen met kernenergie op term
loosheidsbestrijding Allemat
doelstellingen. Maar daar spreek
zers niet mee aan.
Hoe kan Duitsland nu de ontwa
£ang brengen zolang de superm;
er met over eens zijn En wat ha
s je nu roept dat Duitsland ht
zonder kernenergie moet stellen 1
hjd zijn er al lang weer andere
voorrang verleende bij het betreden H
een trap? Uit pure fijngevoeligheid, ;j
zelfs maar de schijn te vermijden een
onder de rokken te werpen. Ja, de Vries
ook met uw Alpinopet op moogt gij mij11
het voorbijgaan een militair saluut btflj
gen. Ook met de nylonkous op de kop
willen niet dat uw haar in de war gerad-l
Etiquette is een web van zorgzaamheid. I
W
De meeste politiemensen worden gekarakteriseerd als 'confessioneel-conser
vatief, supermannelljk en moralistisch'. Tussen macho's horen geen nichten, zo Is
de sfeer In de meeste Nederlandse politiekorpsen. - fotoanp
aan: zorg dat je eerst geaccepteerd wordt
als collega, laat ze pas dan weten dat je ho
mosexueel bent".
Hij gebruikt met nadruk het woord ho
mosexueel in plaats van homofiel. „Homo
sexualiteit drukt alleen een sexuele gedra
ging uit en is veel breder dan homofilie.
Dat begrip houdt liefde tussen sexe-geno-
ten in en dat hoeft op zich niet".
Degene die het zwijgen over homosexuali
teit in politieverband doorbrak, was de
Rijkspoütie-postcommandant Jan Eits.
Twee jaar geleden vertelde hij in een op
zienbarend interview in het blad RP-ma-
gazine dat hij homofiel was. Het leverde
hem een stroom van reacties op, de meeste
positief. In hetzelfde blad vertelde hij on
langs dat één van de eerste reacties kwam
van de algemeen inspecteur van het Korps
der Rijkspolitie, generaal Frackers.
Eits: „Ik geloofde mijn oren niet. De gene
raal belde mij om zijn waardering uit te
spreken voor mijn positieve verhaal en
voor mijn moed om voor mijn homosexua
liteit uit te komen. En om een afspraak te
maken. Op de dag voor Kerst '84 kwam hij
mijn vriend Piet en mij thuis opzoeken.
We hebben een fijn gesprek gehad". (RP-
magazine december '86).
Jan Eits is een van de bestuursleden van de
werkgroep Politie en Homosexualiteit,
waarvan Van Weert voorzitter is. Het doel
van deze werkgroep, waarvan alle leden
homosexueel zijn, is de bevordering van de
emancipatie van de homosexueel binnen
de politie-organisaties. Een overzichtelijke,
maar geen eenvoudige doelstelling. Homo
sexualiteit is in de meeste Nederlandse po
litiekorpsen een moeilijk bespreekbaar on
derwerp.
Homosexuelen worden beschouwd als
'mietjes': nichterige figuurtjes, die voor het
mannelijke politiewerk niet geschikt zou
den zijn. Óp homosexuelen wordt een
zware psychische druk gelegd. „We weten
van twee gevallen dat die druk te zwaar is
Door Willem ReIJn
Anderhalf jaar terug rondde Peter van
Weert, nu inspecteur bij de gemeentepoli
tie in Eindhoven en kaderfunctionaris bij
het district centrum van dat korps, zijn
scriptie over politie en homosexualiteit af.
Van Weert constateerde in zijn rapportage
dat in de subcultuur van de politiewereld
het leven van een homosexueel hard is. De
meeste politiemensen worden wetenschap
pelijk gekarakteriseerd als 'confessioneel-
conservatief, supermannelijk en moralis
tisch'. Tussen macho's horen geen nichten,
zo is de sfeer in de meeste Nederlandse po
litiekorpsen.
Peter van Weert (27) is zelf homosexu
eel, maar hij is daar pas voor uit gekomen,
toen hij enkele maanden bij de Eindho
vense politie in dienst was. Hadden de
mensen dan al niet gedacht dat hij homo
sexueel was, omdat hij zijn scriptie aan dit
onderwerp wijdde?
„Nou, gedacht, zeg maar verdacht", zegt
Van Weert. „Ik heb niet in brede kring la
ten weten dat ik homosexueel ben. Ik vond
dat ik eerst mezelf als politiefunctionaris
moest bewijzen, voordat ik dat vertelde.
Anders gaan de collega's overal op letten:
alles valt op en werkt vooroordeel bevesti
gend. Daarom raad ik collega's ook altijd
