Hoe gelijkwaardig zijn man en vrouw in islam?
Israël: 'VS proberen ons loer te draaien'
En de VS lachen in hun vuistje
even.
UITBLAZEN
Rara eist
op voor
'Koning
Winter'
Ruim ha
ISLAMITISCH BLAD QIBLAH DOET DUIT IN FEMINISTISCH ZAKJE
AANPASSING EMS: OVERWINNING VOOR CHIRAC
PE STEM CO
De stok en de
WIM KOCK
DINSDAG 13 JANUAR11987
ACHTERGROND1
JERUZALEM IN IRAN-ZAAK AAN DE SCHANDPAAL GENAGELD
DINSDAG 13 JANU
Dienstenbond
FNV houdt vast
aan '36 uur'
HET heeft even ge
vroren, niet onge
bruikelijk in de
maand januari, en ze zijn
er weer; de cliché's en su
perlatieven.
'Nederland gaat gebukt
onder een bijtende vries
kou.'
Koning Winter sloeg genadeloos
toe met Siberische temperatu
ren.' (Dit gaat nog steeds over
Nederland).
'De strengheid van de vorst
heeft ons land volslagen over
vallen.' (Overvallen? Ik meen
vrijdag of zaterdag al op de tv
te hebben gehoord dat het wel
eens 20 graden zou kunnen
gaan vriezen).
De winter heeft nagenoeg heel
Europa in een ijskoude greep.
De snerpende kou van vorig
jaar is nog niet terug, althans:
die heb ik nog niet horen noe
men. Misschien Fred Emmer
straks. Het aardige van de
krant die de Nederlandse
koude met Siberisch betitelt is
dat bij een paar regels verderop
een beter voorbeeld geeft van
dit onvoorstelbare soort koude:
in het Siberische Jakoetsk zakte
de temperatuur tot 64 graden.
Trouwens de arctische
koude mag er ook zijn. Volgens
de kranten was het binnen de
poolcirkel gelegen, noord-
Noorse Drevsjö met minus 49,7
graden het koudste plekje van
Europa. De zuil langs de in
valsweg van mijn woonplaats,
waarop tijd en temperatuur
worden aangegeven, meldde
zondagmiddag tegen half twee,
bij zonneschijn, -11 graden.
Dat is voor Nederland al een
uitzonderlijke lage dagtempera
tuur.
Het winternieuws leidt ook
tot merkwaardige onthullingen.
Zo schijnen Finnen er een ge
woonte van te maken het Drie
koningenfeest te vieren door
naakt in de sneeuw te rollen.
Dit staaltje noordse folklore zat
verpakt in het bericht over drei
gende energieschaarste in Fin
land. De regering had de Fin
nen gevraagd zuinig te zijn met
energie en het gebruik van de
sauna een paar dagen achter
wege te laten. Met weinig suk-
ses, meldt de krant: 'Velen ne
geerden de oproep en rolden
naakt door de sneeuw of koel
den af in een opengehakt wak.'
Het vroor daar ruim 34 graden.
In Roemenie, waar het ook
nog heel wat kouder is dan
hier, wordt de winter nog verer
gerd door de strengheid waar
mee de autoriteiten hun falende
energiebeleid compenseren. De
arme Roemenen mogen van
hfn regering in hun huizen,
tantoren en fabrieken de tem
peratuur niet hoger laten oplo
pen dan tot 14 graden. Dat is
ongeveer de temperatuur die
afgelopen zondag nog heerste
in de buiten de ijzige greep van
Koning Winter gebleven Portu
gese buitenlucht. De nieuwsle
zer van het NOS-journaal
noemde die Portugese tempera
tuur 'behaaglijk'. Hij moet
maar eens een avond televisie
gaan zitten kijken in de stulp
van een gezagsgetrouwe Roe
meen.
Terwijl in de Waddenzee
duizenden watervogels sterven
omdat de een of andere hard
leerse onverlaat (die als extra
straf niets anders verdient dan B
48 uur opsluiting, naakt in een b
onverwarmde telefooncel op
een van de Waddeneilanden)
met olie heeft gemorst en tege- |j
lijk nog duizenden andere wa-
tervogels uit noordelijker stre- 3
ken hier arriveren in een poging
de winter te overleven, blijkt in
Nederland de jacht op water- 3
wild nog open te zijn. Tot het B
einde van de maand. Dat wordt
dus prijsschieten als het Minis-
terie van Landbouw niet in-
grijp'-
Strenge winters eisen ook j|
mensenlevens helaas. In Mün-
chen vroor een zwerver dood. 3
In de Sovjet Unie stierven tien-
tallen mensen omdat hun ka-
chels defect raakten. Van de 3
koolmonoxyde of gewoon van 3
de kou. Eén van die onheilstij-
dingen intrigeerde me. Ik zag
het bericht voor het eerst in het
zondagavond-journaal voor ge-
hoorgestoorden. In Frankrijk 1
waren als gevolg van de kou 3
twaalf mensen gestorven. Allen B
in de provincie Normandië, B
stond erbij. Nadere details wer- 3
den niet gegeven. Maandag-
morgen meldden ook vrijwel
alle kranten de twaalf doden in
Normandië, ook zonder nadere
bijzonderheden. Hoe waren die
mensen omgekomen en
waarom uitsluitend in Nor-
mandië? Toeval?
Na enig zoeken vond ik in
één van de kranten eindelijk 3
antwoord. Dat de doden allen 3
in Normandië vielen was inder- B
daad toeval. De koude bleek
echter in alle gevallen hoog- 3
stens een bijkomende factor. 3
Zeven mensen kwamen om in
een brandend huis; twee vissers
verdronken nadat ze in een
zware storm overboord waren 3
geslagen en drie Normandiërs 3
raakten dodelijk gewond toen B
ze met hun auto op een trein 5
botsten. 3
Voor ons eigen, door de
Gasunie centraal verwarmde 3
land, met z'n bepekelde heirba- 3
nen en schoongeveegde winkel-
centra, viel het allemaal nogal
mee. Dertig tot vijftig centime- 3
ter sneeuw op Vlieland en Ter-
schelling tegenover vijf meter in
Georgië (toegegeven: ze zijn
daar wat meer gewend). Een
enkele feestvierder werd op 3
straat aangetroffen met bevrie-
zingsverschijnselen, maar ver- 3
der bevroren er in Nederland 3
alleen waterleidingen, autora-
diatoren en dieselolie. Ik vraag
me bij het soort opgewonden
berichtgeving, waarop we
maandagmorgen weer werden
getracteerd, altijd af of er een
rechtstreeks verband bestaat
tussen de milde gematigdheid
van het Nederlandse klimaat en
de neiging van de media om elk =j
niet alledaags weersverschijnsel
te dramatiseren.
Ik houd het maar op een la-
tent verlangen naar avontuur
van de inwoners van een vlak
en saai land.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillilllillllim.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader,
Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie V 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26,01640-36650.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4600 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14,«01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, «01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45,01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9,01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5,01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
j 1,80 per kwartaal, j 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Hoeft u de krent niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGINA
Door Jan Bouwmans
'VOORUITSTREVEN-
DE, geëmancipeerde
vrouwen gaan er van uit
dat dat ze niet door
mannen gebruikt wen
sen te worden en tijdens
een gesprek niet met de
ogen wensen te worden
uitgekleed. Ook houden
ze acties tegen ongewen
ste intimiteiten en hand
tastelijkheden op kanto
ren en andere werk
plaatsen. Dat is precies
wat de Islam veertien
eeuwen geleden voor de
vrouw wenste te berei
ken, dat zij als mens ge
waardeerd zou worden
en niet als consumptie
artikel'.
Een citaat uit een artikel in
het winternummer van het
in Nederland verschijnende
islamitsiche blad 'Qiblah'
over de gelijkwaardigheid
van man en vrouw. Het is on
getwijfeld stom toeval dat
'Qiblah' aan dit onderwerp
uitvoerig aandacht besteed,
zo kort nadat kardinaal Si-
monis, aartsbisschop van
Utrecht en primaat van de
Nederlandse R.K.-Kerk, het
nodige stof heeft doen op
waaien met zijn artikel over
feministsiche theologie.
In dat artikel verdedigde
hij met alle kracht dat de
man in de schepping toch op
de eerste plaats komt (pri
maat van de man). Wanneer
het gaat om de moderne
vrouwenemancipatiebewe
ging en het feminisme komt
in het spreken van de katho
lieke hiërarchie de laatste ja
ren steeds nadrukkelijker de
stelling naar voren dat man
en vrouw 'gelijkwaardig,
maar niet gelijk' zijn. Een
stelling die in de dagelijkse
praktijk op een innerlijke te
genspraak lijkt. Wat is al-
thans die gelijkwaarheid
waard als de vrouw puur en
alleen vanwege haar vrouw
zijn wordt uitgesloten van
bijvoorbeeld het priester
ambt?.
De plaats van de vrouw
binnen kerk en christendom
is de afgelopen maanden ook
weer eens heel actueel ge
weest naar aanleiding van de
toekenning van de feminist
siche onderscheiding 'Harriet
Freezerring' aan de reli
gieuze Antoinette van Pinx-
teren uit Den Bosch. Maar
het is bepaald geen exclusief
christelijk discussie-onder
werp. Dat blijkt wel uit de
aandacht van 'Qiblah' er
voor.
Daar komen twee zaken
bij. Men is er zich in ons land
nog veel te weinig van be
wust dat de islam de tweede
grote godsdienst is geworden
en derhalve steeds meer een
levensbeschouwelijk woordje
zal gaan meespreken in
maatschappelijke en cultu
rele ontwikkelingen; met
name eisen zal stellen ter be
houd van eigen identiteit.
Valt wellicht uit deze hoek
bijval te verwachten voor
een visie zoals die van Simo-
nis? De vrouw neemt in de
moslimmaatschappij immers
nog altijd de tweede plaats
in.
Maar het is ook de vraag of
de islam in ons land in haar
visie op de vrouw wel zo ho
mogeen is of kan blijven? En
niet alleen in Nederland ove
rigens. Er zijn tegenstrijdige
ontwikkelingen gaande. Een
van de eerste maatregelen
die ayatollah Khomeiny in
Iran destijds nam was vrou
wen te verplichten op straat
hun gezicht weer met de be
kende sluier te bedekken,
omdat het een gebod van de
koran zou zijn. De afschaf
fing ervan onder de sjah was
gevierd als succes van vrou
wenbevrijding en emancipa
tie. Dat in Turkije dezer da
gen juist studentes van de
universiteiten te hoop lopen
tegen de wettelijke afschaf
fing van de sluierplicht in
hun land, maakt het allemaal
alleen maar verwarrender,
want die studentes zijn toch
niet onderontwikkeld of ach-
telijk.
Wat de meeste Nederlan
ders direct ervaren, is wel
dit: ongelijke behandeling
van vrouwen en meisjes in
Turkse of Marokkaanse isla
mitische milieus. Conflicten
die op dat vlak in gezinnen
uitbreken, met name tussen
ouders en hier geboren en ge
togen meisjes, worden gezien
als het gevolg van een cultu
reel ontheemd geraakt zijn,
niet als een religieus conflict.
Toch is het uitgebreide arti
kel in 'Qiblah' één groot be
toog dat in de islam op grond
van de koran man en vrouw
gelijkwaardig zijn. Dat mag
dus nieuwsgierigheid wek
ken, want ligt daar ook geen
conflictstof in de schoot van
de islam zelf opgeslagen? Een
nadere beschouwing lijkt
geen overbodige luxe.
Zowel in het heilige boek
van de islam, de koran, als
het heilige boek van het
christendom, de bijbel, staat
hetzelfde scheppingsverhaal,
zij het niet een identieke ver
sie. In de christelijke versie
wordt de vrouw getekend als
tweede, komend na de man,
geschapen uit zijn rib; in de
islamitische versie niet: de
koran laat man en vrouw
vanaf het moment van de
schepping samen direct uit
één ziel geschapen zijn.
In de christelijke versie
wordt de zondeval - en daar
mee alle kwaadellende in
wereld - de vrouw aange
wreven met alle ellende van
dien; in de islamitische ver
sie zijn man en vrouw ook in
dit opzicht volstrekt gelijk:
beide hebben van de boom
gegeten en Eva wordt niet als
de verleidster afgeschilderd
die als eerste is bezweken
voor satan. Nee, Adam én
Eva werden beide als paar
verleid en zijn beide, als paar
bezweken.
Men moet erkennen dat de
religieus gefundeerde gelijk
waardigheid van man en
vrouw hiermee in de islam
een heel wat betere theologi
sche startpositie heeft dan in
de joods-christelijke traditie.
Daar komt bij dat het Adam
en Eva-verhaal in de koran
anders geladen is wat betreft
de visie op de mens. Niet de
zondeval en daardoor zijn
onvermogen goed te doen te
kent de mens ten diepste toe,
maar het feit dat de mens,
hoewel van nature goed, kan
zondigen en fouten maken en
dus de leiding van God nodig
heeft. Heeft de bijbelse
mensvisie een pessimistische
inslag, de mensvisie van de
koran is fundamenteel opti
mistisch.
Ook als het gaat om de
vraag 'gelijkheid of recht
vaardigheid', betoogt 'Qi
blah', worden de gedachten
van christendom en islam
ideologisch totaal verschil
lend in beslag genomen. Is
het christendom, zeker het
westerse, altijd meer in be
slag genomen geweest door
de vraag naar gelijkheid, de
islam is fundamenteel be
kommerd geweest om de
vraag van rechtvaardigheid.
Dat heeft in de praktijk
heel verschillend uitgewerkt
op het denken over bezit en
de wettige rechtvaardiging
en verdediging daarvan: 'De
Islam slaat de menselijke na
tuur niet zo laag aan door als
feit aan te nemen dat bezit
onvermijdelijk zal leiden tot
onrecht en onderdrukking'.
Het gaat bij bezit dan voor de
islam ook nooit om het even
veel.
Maar ook voor de islam
geldt dat mannen en vrou
wen even belangrijk zijn in
hun functioneren in de
schepping en voor hun
Schepper, maar daarom nog
niet identiek. De koran is op
een aantal zaken hieromtrent
echter zeer uitgesproken. Op
het stuk van aanbidding en
het zoeken van de nabijheid
van God is de functie van
man en vrouw gelijk.
Ook zedelijk hebben man
nen en vrouwen dezelfde
verplichtingen: 'Wanneer de
koran zegt dat gelovige man
nen en vrouwen vrienden
van elkaar moeten zijn, moe
ten we de betekenis hiervan
niet zoeken in een concept
van vriendschap waarbij het
is toegestaan harten te bre
ken en harmonieuze familie-
en gezinsrelaties te breken'.
Ook wat betreft de moge
lijkheden om kennis te ver
garen en te studeren scheert
de koran mannen en vrou
wen over dezelfde kam (hier
wijkt de praktijk overigens
vaak erg ver af van de leer,
JB) En op het punt van
eigendomsrechten gaf de is
lam de vrouw veertien eeu
wen geleden al het recht zelf
standig over haar eigende
te beschikken, met ande.-
personen overeenkomst;
aan te gaan of te verkop
zonder toestemming
haar echtgenoot
Volgens de koran is
vrouw in dezelfde mate tj
de man gerechtigd een n*
ning te hebben en daarvo;
gehoor te eisen Bovendlt
schrijft de koran gelijke po]j
tieke rechten voor.
Leer en praktijk
bijna nooit hand in hag;
'Misschien lijkt het
steeds herhaalde lippeg
dienst aan de vrouw in de it
lam om te spreken over gf
lijkwaardigheid', realiseei
zich ook 'Qiblah', 'waarna ii
mannen weer kunnen ovei
gaan tot de orde van de
Indien dat werkelijk is gev
is, kan dat alleen beteken;
dat de moslimmannen hu
koran niet lezen'.
Juist vanwege de v«
wantschap tussen koran
bijbel verbreedt kennisnam
van wat de koran zegt ov;
de gelijkwaarheidheid va
man en vrouw de blik va
christenen. Het kan minsten
de vraag oproepen in hoe
verre christenen hun elg;
bijbel echt goed lezen.
Van de andere kant dwir,-
het onze westerse cultuur oc
eens na te denken als in het
zelfde 'Qiblah' het gesluierd
gaan van de vrouw uitle;
als het verschaffen van et
stuk vrijheid aan die vroui
De vrijheid van de westen
vrouw om te gaan en stat
waar ze wil, zich aan of ultt
kleden en bikini-naakt ror,
te lopen is in moslim-i
slechts uiterlijke vrijheid.!
prijs die ze hiervoor betaal:
is dat ze haar eigen besche
ming moet zoeken in ee
arena zonder voorgeschreve
grenzen.
'Geen vrouw kan alle ener
gie opvangen die ze naar zie
toetrekt, wanneer ze rond
reist zonder zich ergens vu
bewust te zijn'. De sluier va:
de vrouw in de islam blok
keert op voorhand het on:-
staan van sexuele energies
dat geeft die vrouw juli:
vrijheid in het publieke vei
keer, is de visie van 'Qiblah'
Door Rob Simons
ISRAËL heeft de Ame
rikaanse aantijgingen
als zou het initiatief
voor de Amerikaanse
wapenverkopen aan
Iran van Jeruzalem af
komstig zijn scherp van
de hand gewezen.
Die voor Israël niet te ver
kroppen aantijgingen zijn
gebaseerd op geheime docu
menten die eind vorige week
door het Witte Huis voor pu
blicatie zijn vrijgegeven.
Daaruit blijkt dat Israël de
Verenigde Staten er vorig
jaar van heeft overtuigd wa
pens aan Iran te verkopen.
In een op 17 januari 1986
geschreven memorandum
van luitenant-kolonel North
van de Nationale Veilig
heidsraad aan president
Reagan wordt gesteld dat de
toenmalige Israëlische pre
mier Peres zijn adviseur voor
terreurbestrijding Nir in het
geheim naar Washington had
gestuurd met een plan om
gematigde elementen in Iran
in het zadel te helpen. Nadat
de Amerikanen eenmaal met
hun wapenleveranties aan
Iran waren begonnen, zou
den alle Amerikaanse gijze
laars in Libanon volgens de
Israëli's worden vrijgelaten.
De Amerikaanse senaats
commissie voor de inlichtin
gendiensten heeft te horen
gekregen dat diezelfde Nir
met het idee op de proppen is
gekomen om een deel van de
Iraanse betalingen voor de
geleverde wapens naar de
Nicaraguaanse contra's door
te sluizen.
Premier Shamir heeft de
inhoud van de in Washington
gepubliceerde documenten
over Israëls rol in de Iran-af-
faire omschreven als 'on
nauwkeurig, op niets geba
seerd en ver van de werke
lijkheid verwijderd'.
En minister van Buiten
landse Zaken Shimon Peres
zegt dat het verzoek voor Is
raëlische hulp bij de Ameri
kaanse wapenleveranties
aan Iran van de Amerikanen
kwam en dat hij, hoe dan
ook, geen spijt heeft van de
Israëlische betrokkenheid.
Regeringswoordvoerders
in Jeruzalem beperken zich
er al weken toe Amerikaanse
beschuldigingen aan het
adres van Israël met betrek
king tot de Iran-affaire te
ontkennen zonder in bijzon
derheden te treden. Steevast
luidt de officiële verklaring
dat Israël op grond van een
verzoek van de Verenigde
Staten hulp bij de levering
van Amerikaanse wapens
aan Iran heeft geboden en
niets te maken heeft met de
overmaking van geld aan de
contra's.
Shimon Peres
De Iran-affaire wordt in
Jeruzalem nog steeds afge
daan als een intern Ameri
kaans probleem waar Israël
nauwelijks iets mee te ma
ken heeft Israël zou er vol
gens de geldende drogrede
nering dan ook goed aan
doen geen zelfonderzoek in te
stellen teneinde daarmee niet
ten onrechte als schuldige
aan de schandpaal te worden
genageld.
Shamir
- FOTO AP
Directeur-generaal Beilin
van het Israëlische ministe
rie van Buitenlandse Zaken
erkent weliswaar volmondig
dat Israël door de Iran-af
faire in een ongemakkelijke
positie is geraakt. Maar Is
raël zou volgens Beilin door
een onderzoek in te stellen en
op specifieke Amerikaanse
beschuldigingen te reageren,
in een kluwen van tegenstrij -
digheden verward raken
waar Jeruzalem niet bij ge
baat is.
De pogingen van het Witte
Huis om de schijnwerpers in
de Iran-affaire op Israël te
richten worden in Jeruzalem
uitgelegd als een eenvoudige
afleidingsmanoeuvre. De op
zet van het Witte Huis zou
volgens deze Israëlische le
zing zijn ingegeven om de
Amerikaanse wapenleveran
ties aan Iran en de geheime
betalingen aan de contra's als
een Israëlisch plan voor te
stellen zodat het niet meer
zozeer als een initiatief van
Reagan wordt gezien. Israë
lische diplomaten menen dat
het Witte Huis de Israëlische
regering op deze wijze een
loer probeert te draaien door
haar voor de hele affaire ver
antwoordelijk te stellen.
Het effect van de Ameri
kaanse publikaties is even
wel dat sommige Israëlische
politici langzamerhand uit
hun winterslaap schijnen te
ontwaken en meer belang
stelling voor het Israëlische
aandeel in de Iran-affaire
aan de dag beginnen te leg
gen. Zelfs de Israëlische mi
nisterraad is over de bijzon
derheden van de Iran-affaire
niet ingelicht. Hoewel minis
ter Rubinstein van Commu
nicatie er niet aan twijfel:
dat Shamir, Peres en Rabii
vanuit hun optiek de waar
heid hebben gesproken heet;
hij eind vorige week op
wekelijkse kabinetszittir;
voorgesteld een volledig re
geringsonderzoek naar de Is
raëlische rol in de Iran-al
faire in te stellen.
In politieke kringen is in
tussen wel twijfel gereza
over de juistheid van de oft
ciële Israëlische lezing. Voor
zitter Eban van de Knesset
commissie van Buitenlands
Zaken en Defensie heeft Pe
res uitgenodigd voor de coin
missie te verschijnen
tekst en uitleg te geven nadi
enkele oppositionele Knes-
setleden om opheldering ovei
de Israëlische rol in de v
penhandel met Iran hadi
gevraagd. Zij stellen dat
eens duidelijk moet words
gemaakt wie leugens zit
vertellen: de Israëlische re
gering of het Witte Huls
de Nationale Veiligheids
raad?
Door de onthullingen
Washington is de geloof
waardigheid van Israël op
nieuw aangetast Na de
raëlische spionage-affaifl
rond medewerker Polla"
van de Amerikaanse marine
inlichtingendienst is met
tegenstrijdige Amerikaan!
Israëlische verklaringen ovt'
pgN HAAG (ANP) - Een op
jachtwagens of motoren in
rond zonder de verplichte
Van het totaal van 5,4
is 565.000 onverzekerd. Dat is
Minister Smit (Verkeer e
zal daarom met haar collega'
nanciën) en Korthals Altes
gaan hoe de verplichte verze
t£r gehandhaafd kan worde
UTRECHT (ANP) - „De Die
stenbond FNV is niet van pi-
ge 36-urige werkweek -
belangrijkste eis - zomaar
laten vallen. Onze geloo
waardigheid als vakbo
staat op het spel. De werkg
vers zullen met sterke ar
menten moeten komen en
hebben ze tot nu toe ve
zuimd"
Dat betoogde mr W. Kro
namens de Dienstenbond 1
maandag tijdens een kort g
ding dat de bond had aang
spannen tegen de VNZ, d
werkgeversorganisatie in h
ziekenfondswezen. De bon
wil dat rechtbankpresident
C.L. baron van Harin
Thoe Slooten de VNZ dwin
cao-afspraken over invoeri
van een 36-urige werkweek
te komen.
Bonden en VNZ kwamen
de thans lopende cao overee
dat de 9.000 werknemers bij d
ziekenfondsen per 1 april
een 36-urige werkweek zou
den krijgen (nu 38 uur). Maa
de VNZ wil onder die afspra
ken uit vanwege het feit dat d
ziekenfondsen inmiddels va
de overheid forse extra bezui
nigingen op hun dak hebbe
gekregen.
Korter werken staat bij d
vakbondsleden in de zieken
fondssector bovenaan, aid
mr Kroft. Ook het argumen
van werkgeverszijde dat de I
uur nog vrijwel nergens ge
meengoed is vond bij mr Krof
geen gehoor. Korter werken
voor de FNV geen geen doel o
zich, maar een middel om he
beschikbare werk beter
verdelen.
Uitspraak uiterlijk dinsda
27 januari.
DEN HAAG/NIJMEGEN - In
een brief aan anti-apartheids
groepen en de heeft de groep
die zich "Revolutionaire Anti
Rascistisehe Axie' (Rara)
noemt de verantwoordelijk
heid opgeëist voor de brand in
de Makro-vestiging in Nuth.
Linkse groeperingen in Ne
derland reageren afwijzend
lot verontwaardigd op de
vraag of zij banden hebben
met deze groep.
In de brief legt de Rara een
link naar de SHV-belangen in
Zuid-Afrika. „De SHV zit in
Zuid-Afrika niet voor het
eerst fout, ten tijde van Nazi-
Duitsland was zij ook fout
Omdat woorden niet helpen is
bloten vannacht over te
gaan tot aktie bij het filiaal
vsn de Makro te Nuth", aldus
de Iran-affaire een nieu» de brief, die het poststempel
dieptepunt in de betrekkit'
gen tussen Washington
Jeruzalem bereikt.
Door Pie ter-Jan Dekkers
ÊÊN ding is zeker: na de
zoveelste aanpassing
van de valuta binnen het
Europees Monetaire
Systeem (EMS) lachen
de Verenigde Staten in
hun vuistje: door het op
waarderen van de mark
(en de gulden) wordt de
dollar nog goedkoper en
de Amerikaanse export
dus ook.
Washington haalt zo bin
nen wat via de officiële han
delspolitiek steeds buiten be
reik is gebleven: een betere
concurrentiepositie voorhet
Amerikaanse bedrijfsleven.
Al tijden klaagt de Ameri
kaanse regering dat West-
Europa, en met name West-
Duitsland, te weinig doet om
de wereldeconomie te stimu
leren. De VS kunnen dat niet
meer in hun eentje. Van de
Bondsrepubliek (en Japan)
eist Washington een verla
ging van de rente-tarieven,
omdat daarvan, meent men,
een positieve impuls uitgaat
op de wereldhandel en het
Amerikaanse bedrijfsleven
daarvan kan (meeprofite
ren.
Japan heeft onlangs ge
hoor gegeven aan de Ameri
kaanse oproep, maar West-
Duitsland heeft zich daar
echter steeds fel tegen verzet.
Met als gevolg dat Washing
ton de dollar in de strijd
heeft geworpen.
Door de forse koersverla-
ging van de Amerikaanse
munt is de Duitse mark zo
gewild, dat de verhouding
met minder aantrekkelijke
EMS-munten als de Franse
franc heeft geleid tot grote
spanningen binnen de EMS.
Waardoor opnieuw een her
schikking van de munteen
heden noodzakelijk werd.
Wie ook alle reden heeft
om blij te zijn is de Franse
premier Chirac, een veelge
plaagd man, die het afgelo
pen weekeinde z'n politiek
aanzien weer wat heeft opge
vijzeld. De Franse franc
wordt niet gedevalueerd,
hoewel de zwakte van deze
munt tot ingrijpen dwong.
Chirac kon het op het
thuisfront niet verkopen in
Brussel door de knieën te
gaan en een waardevermin
dering van de franc toe te
staan. De Franse premier
heeft de afgelopen maanden
in eigen land nogal wat
schade opgelopen (onder-
wijsacties) en wordt boven
dien geconfronteerd met een
politieke krachtmeting met
de vakbonden.
De stakingen van de afge
lopen tijd worden buiten
Frankrijk een belangrijke
oorzaak genoemd voor het
kelderen van de Franse
franc. Hoewel sociale onrust
nimmer bevorderlijk is voor
rust aan het monetaire front,
moet de onverminderd door
gaande waardestijging van
de Duitse mark echter als
hoofdzaak worden gekwali
ficeerd voor de waardever
mindering van de franc. Chi
rac had wel degelijk gelijk
toen hij de onrust binnen de
EMS weet aan de sterke
mark en dientengevolge wei--
gerde zich in Brussel op te of
feren.
Chirac kan nu in ieder ge
val thuis een potje breken en
de stakingen eveneens.
De grote verliezer is de
Westduitse bondsregering
die, met de parlementsver
kiezingen in het vooruitzicht,
de mark duurder moet ma
ken, en zich daarmee verder
vervreemdt van een belang
rijk deel van de achterban:
de boeren.
Duitse producten worden
weer een stuk duurder en of
dat straks door de kiezer in
dank wordt afgenomen is
nog maar de vraag. Niet dat
de riante positie van bonds
kanselier Kohl bij de kiezers
in gevaar komt, maar toch.
Het maakt op het thuisfront
een belabberde indruk als
Bonn op een 'achternamid
dag' in Brussel de strijd met
Parijs in het voordeel van
Chirac beslist.
Er zijn in Brussel ook af
spraken gemaakt over de
noodzaak net Europees Mo
netaire Stelsel te herzien.
Want met de nieuwste aan
passing van de koersen schiet
het EMS opnieuw het doel
voorbij: zorgen voor stabiele
wisselkoersen.
Nu hebben de ministers
van Financiën van de EMS-
landen al vaker aangekon
digd dat het monetair beleid
in West-Europa op de helling
moet De afspraken binnen
de EMS hebben ook wel suc
ces gehad, maar erg stabiel
zijn sommige Westeuropese
valuta bepaald niet.
Daar komt bij dat de ver
plichting van de centrale
banken in te grijpen als de
wisselkoersen weer te ver uit
elkaar dreigen te lopen, han
denvol geld kost Zodra de
Franse franc onder druk
komt te staan moeten de cen
trale banken op de geld
markten francs opkopen of
marken verkopen om te
voorkomen dat de waarde
van de franc door de EMS-
bodem valt en/of de matl
boven het EMS-plafond uil
schiet
Zolang een goede coörii
natie op monetair èn econj
mische beleid ontbreekt bill
het behelpen. Want als nu
binnenlandse politieke factu
ren de rust op het Europ#
valutafront kunnen versu
ren, wat staat Europa
nog te wachten als werkt
lijke financiële en econo'
sche factoren hun invloed!
het geldstelsel doen gelden
Dat hebben de minis'^
van Financiën zondag
Brussel opnieuw erkent, 8'
opnieuw - uitgesproken
het monetaire en econoi®
sche beleid beter op el*»
moet worden afgeste®
Deze laatste herschikk®
heeft, aldus de bewindst-
den, geen enkele zin als®
niet wordt gevolgd doortf
meer ingrijpende herzie®
van het gehele monets*
systeem in West-Europa.
Fraaie woorden, dat
Maar een wens die al zo vt
eerder is uitgesproken, dat
realisatie ervan wel weer
de lange baan zal worden!
schoven. Tot de val van
andere Europese munt1
nieuw tot ingrijpen dwinf
Van zaterdag draagt.
Volgens de Rijkspolitie
Limburg, die het onderzoek
VEEL machthebbers beschouw
Wanneer het in eigen land niet
buitenland de schuld. Als dat bu
ma|ige koloniale mogendheid i:
m°eite om het volk te doen gel
moet worden gezocht.
In die geest moeten de huidig
rse en Herrenberg hebben g
jandse ambassadeur Van Houte
jen. in de nota die aan minister
uroek werd overhandigd, stond v
^ëiijk heeft ingelaten met de inte
name. Bovendien werd Van Hol,
en Haag een lijst had gestuurd
van acties van het Surinaam:
Wij kunnen vanaf deze plaats
an de heer Van Houten, maar
or de Surinaamse machthebb
noest dienen om de bekende ho
n 'nt.Vssen dreigt wel het gevaa
„^Nederlandse reactie, de Si
no januari uit Nederland vertrc
I bnen uitlokken. Met het risico
maal geen betrekkingen meei
oprmalig wingewest,
um diverse redenen zou dit
on van Nederland in feite nog
Ne*i i ermecle door het 9ro
am -i woont - nog zoveel m
toer! anse land' dat riet een s
Tberzijdse contacten zouden w
aan o kki9 rieeft Van den Broek
hnoe i^riname ,e handhaven. Ee
tonr rrt Surinaannse volk niet d
o diplomatiek optreden van
