Politieke rel na verkeerde rede van Kohl Eenvoudiger wetten net zo hard nodig als strenger controleren Suriname: Libiërs, indianen, Amerikanen, Brazilianen Belgen betichten Van Gils en ABN van textielfraude destemco: CDU en CSU eisen koppen BESLUIT KABINET: MEER SOCIALE RECHERCHEURS Directie van Dyosinth geeft uitstoot gevaarlijke stoffen toe MONSTERPROCES VOOR LEUVENSE RECHTBANK BEGINT MAANDAG Het goede vo< Hypocriet ZATERDAG 3 JANUAR11987 ACHTERGROND Door Rink Drost POLITIEK Duitsland is in grote opwinding ge raakt na het uitzenden van de overjarige nieuwj aarsboodschap van bondskanselier Kohl op het eerste Duitse televisienet. Kohls CDU-partijsecreta- ris dr. Heiner Geissler is van mening dat het gebeurde geen toeval of een vergissing kan zijn. Secretaris Georg Tandler van de Beierse zus terpartij CSU beweerde kei hard: „Hier is sprake van be wuste sabotage, die heel sys tematisch werd voorbereid. De dader dient te worden op gespoord en ontslagen." In het andere kamp, de SPD, heerst puur leedver maak. Perswoordvoerder Günther Verheugen sprak van 'kunstmatige opwinding' bij de Unionspartijen en re geringswoordvoerder dr. Friedhelm Ost. „De hele gang van zaken kan met één zin worden afgedaan: veel la waai om niets", zei Verheu gen. Toelichtend liet hij daarop volgen: „De bood schap van de bondskanselier draait namelijk net zo om de problemen heen als in 1986." De kijkcijfers hebben uit gewezen dat de 'oude' nieuw jaarsboodschap van Kohl op oudejaarsavond aanmerke lijk meer kijkers heeft ge trokken dan de goede versie, die een uur eerder op het tweede net werd uitgezon den: 6,68 miljoen tegen 5,64 miljoen. Gezien het grote aantal kijkers valt het aantal tele foontjes dat de Norddeutsche Rundfunk (die voor de gang van zaken op het eerste net verantwoordelijk was) en de ARD (de overkoepelende or ganisatie van het eerste net) tijdens en direct na de uit zending van Kohls belegen toespraak ontvingen enorm mee. Kennelijk hebben maar weinig mensen doorgehad dat Kohl het had over de hoopvolle afloop van de top conferentie in Genève in plaats van Reykjavik en over een voorspoedig 1986. Veruit de meeste tele foontjes tijdens de uitzending kwamen van mensen die de toespraak ook op het ZDF hadden gezien en die wilden weten waarom de kanselier een ander pak aan had. Over inhoudelijke verschillen had bijna niemand het. Pas toen tijdens volgende program ma's een mededeling over de vergissing op het scherm kwam raakten de telefoon centrales van alle bij de ARD aangesloten omroepen over belast. De WDR in Keulen vond op nieuwjaarsdag een oplos sing om de bemanning van de telefooncentrale te ontlas ten. Wie opbelde kreeg een bandje te horen met: „Het programma heeft tot zo veel telefoontjes geleid, dat onze telefooncentrale overbelast HelmuthKohl - FOTO ARCHIEF de STEM is. Schrijft u alstublieft aan de WDR. Wij verheugen ons op uw reactie." Hoe het bij de NDR in Hannover op de laatste avond van het oude jaar tot de eerste rel in het nieuwe jaar kwam, is nog niet hele maal duidelijk. Maar volgens de NDR-programmaleiding wijst tot nu toe niets op sabo tage. Programmadirecteur Rolf Seelmann-Eggebert sprak van 'een nachtmerrie', die hem de nachtrust plus de vreugde bij de jaarwisseling grondig had bedorven. Vooralsnog lijkt een reeks van toevalligheden tot de fa tale zendfout te hebben ge leid. Die heeft volgens rege ringskringen bondskanselier Kohl, die zelf zijn rede op de tv wilde volgen, tot opperste staat van verontwaardiging gebracht. De 'verkeerde' vi deoband had, in tegenstelling tot de goede, in de uitzend- centrale voor het grijpen ge legen. In grote letters stond er op: 'Neujahrsansprache Bundeskanzler'. Het oude jaar van het datumstempel was niet opgevallen. De verkeerde band was uit het archief gehaald omdat er op 23 december een kopie van was gezonden naar de WDR in Keulen, die er voor een be paald programma fragmen ten uit nodig had. Daarna was de band niet meer opge borgen, maar in de uitzend- centrale terechtgekomen. De goede toespraak van Kohl maakte deel uit van een ver zamelband en was derhalve als zodanig niet direct te her kennen toen - tijdens de uit zending - de vergissing werd bemerkt. In krantencommentaren wordt de aanvankelijke woede van regeringswoord voerder Ost sterk gerelati veerd. De Süddeutsche Zei- tung bijvoorbeeld merkt op, dat Ost vroeger redactioneel medewerker was van het ZDF. De rivaliteit tussen ZDF en ARD is bijzonder groot. De krant vraagt zich af op welke grond de televi siekijkers zich, zoals Ost had geroepen, beledigd moeten voelen door de oude toe spraak van Kohl. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen). Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 101100-28030. Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen: 24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Rankrplatipc:- Postgiro 1114111- ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. Door Pie ter Eggen DEN HAAG - Zo'n tien jaar geleden deed een nieuw soort ambtenaar zijn intrede. Een aantal gemeenten stelde een so ciale rechercheur aan. De nieuwe functionaris werd speciaal belast met het opsporen van frau des met uitkeringen en sociale premies. De sociale rechercheur was bedoeld als aanvulling op de normale bijstandscontrole van de sociale dienst. De re chercheur richtte zich vooral op zwartwerkers en koppel bazen. Het beeld ontstond van de man die wekenlang zo onopgemerkt mogelijk werk lozen volgde als ze 's och tends hun huis verlieten en stiekum in de bouw een zak cent bijklusten. De gerichte fraudebestrij ding - ingezet door de sociale rechercheur - kon zeker in de begindagen rekenen op scherpe kritiek. Vakbonden, politiek partijen, maar ook gemeenten en sociale dien sten zagen in de intrede van de nieuwe speurneuzen een aantasting van de rechts staat. Iedere uitkeringsge rechtigde zou meteen ver dacht zijn en fraude was niet meer dan een randverschijn sel, zo luidde de kritiek. Dat frauderen niet het ex clusieve domein van halve en hele criminelen is, bleek toen in de late jaren zeventig de sociale rechercheurs hun handen meer dan vol hadden aan de zwartwerkers en hun opdrachtgevers. Het aantal rechercheurs is de laatste jaren onder druk van het werk gestaag ge groeid. Op dit moment zijn er 175 actief. En er is duidelijk plaats voor heel wat meer speurders naar fraude. Het kabinet heeft kort voor Kerstmis besloten om de strijd tegen de fraude groot scheeps te gaan aanpakken. Dat bleek verleden week uit de Nieuwjaarsbrief van mi nister Ruding (Financiën). Zo zal de belastingdienst wor den uitgebreid met 860 men sen om de belastingaangiften beter door te vlooien op ont duiking. En de gemeenten mogen ruim 500 extra sociale rechercheurs aantrekken. In totaal zullen in 1990 zo'n 700 van die rechercheurs wer ken. Op duizend uitkerings gerechtigden is er dan ge middeld één rechercheur, zo schreef Ruding verleden week met een grimmig on dertoontje. De forse uitbreiding van het aantal controleurs (zowel voor de belastingen als de so ciale wetten) is nodig omdat het kabinet zichzelf de taak heeft gesteld tot 1960 2 mil jard terug te halen van de fraudeurs. De helft komt van Ruding - F0T0DESTEM/J0HANVANQURP de belastingen, de andere helft uit de sfeer van de so ciale zekerheid. De verhoogde waakzaam heid bij de sociale wetgeving moet de schatkist zo'n slor dige 600 miljoen opleveren. Dat is een niet geringe taak stelling, hoewel het niet ge zegd is dat de opbrengst te hoog is geraamd. Per slot hebben eerdere maatregelen ook telkens het beoogde be drag opgeleverd. De aanstelling van een groot aantal sociale recher- De Graaf - FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP cheurs nu zal - dat lijkt een conclusie te kunnen zijn - op aanmerkelijk minder verzet stuiten dan tien jaar geleden. Dat neemt niet weg dat voor zichtigheid geboden blijft. Opsporingsarbeid moet blij ven passen in een rechtvaar dig en sociaal systeem. Op dit moment schort het daar nogal eens aan. En dan niet omdat sociale diensten graag willekeurig hun klan ten tegemoet treden, maar meer omdat de wetten der mate ingewikkeld zijn ge worden en zo vaak worden gewijzigd, dat een stipte uit voering in de praktijk on haalbaar is geworden. Sociale diensten die zich zelf meer als hulpverleners zien, gaan heel anders om met hun klanten dan strenge diensten, die zichzelf vooral als uitvoerder van wetgeving zien. De sociale rechercheurs doen hun werk ook in dat spanningsveld. De onzekerheid voor de uitvoerders van de wetten wordt vergroot doordat er veel onduidelijkheid bestaat over de reikwijdte van de wetten. Dat ligt enerzijds aan de gigantische bureaucratie en regelgeving, maar aan de andere kant omdat de uit voering te maken heeft met niet-objectieve normen. Een fenomeen waar sociale dien sten al jaren tegen kapot lo pen is bijvoorbeeld de 'econo mische eenheid'. Dat begrip wordt op zeer veel verschil lende manieren uitgelegd. Voor de een zijn twee tan denborstels in één glas het sluitende bewijs voor het be staan van een 'economische eenheid'; een ander kijkt wat minder scherp. En passant wordt met de privacy van in dividuele mensen heel ver schillend omgescprongen. In de politiek wordt ook al jaren vruchteloos gepoogd dit soort problemen op te los- sen. De roep om een eenvou dig systeem van sociale wet ten wordt veelvuldig gehoord en sommigen, zoals de Eman- cipatieraad, willen dat ieder een recht krijgt op een uitke ring, los van de leefomstan digheden. Maar de wetgeving marcheert de andere kant uit Onder dwang van finan ciële beperkingen heeft staatssecretaris De Graaf (Sociale Zaken) de laatste ja ren een wijziging van het so ciale zekerheidssysteem uit gedacht, waarin het recht op een uitkering veel meer af hankelijk wordt gesteld van het inkomen van de partner. Uitvoering van die wetten kan alleen rechtvaardig ge beuren als er een serieus te nemen controle op plaats heeft. Die is tot nu toe kenne lijk onvoldoende geweest. Uitbreiding van het controle apparaat is onvermijdelijk. De kans is dan groot dat de spiraal van meer bureaucra tie, meer fraude, meer kosten en meer controle wordt ver sterkt. Voor controle lijkt alle re den, maar het kabinet zou er nog beter aan doen te probe ren de wetgeving te versim pelen. Met de belastingwet geving zal de komende jaren een begin worden gemaakt, als de plannen van de com- missie-Oort tot wetgeving worden verheven. De sociale wetten zullen zeker nog heel lang veel te ingewikkeld blij Door Rob Ruggenberg SCENE 1 speelt zich af in St. Laurent du Maro- ni. Drie jungle-com mando's van Ronnie Brunswijks opstande lingenlegertje stormen het hotel binnen waar twee Nederlandse jour nalisten verblijven. „We hebben er een te pak ken", roepen ze. „We hebben een Libiër!" Even later staan de jour nalisten, samen met de jungle-commando's, in een ziekenhuis aan het bed van een naakte man, die hen met wijd opengesperde ogen en zonder een woord te zeggen aanstaart Is dat nou een Li biër? De man, een soldaat van het Surinaams leger, is krijgsgevangen gemaakt er gens in Oost-Suriname. Het feit dat hij geen woord sprak, wekte de meeste argwaan. De jungle-commando's na men hem mee de rivier over, naar Frans Guyana. Om de wereld te tonen dat er echt Libiers aan de kant van Bou- terse meevechten. Maar de ziekenhuisdokter, een Franse arts die hier al vele jaren werkt, gelooft niet in het verhaal. „Niks geen Libier", zegt hij. „Gewoon een indiaan. Een soldaat met een shock. Daarom zegt hij niets." Scene 2 speelt veertien da gen later, ergens ten zuiden van Paramaribo. 'Meneer Bob' is een hindostaan en commandant van het jungle commando voor het gebied van de Suriname-rivier. Een gevaarlijk man, want hij loopt de hele dag met een buitgemaakt politiepistool te zwaaien. 'Meneer Bob' is boos op de Nederlandse pers. Hij zegt dat zijn mannen twee weken geleden aan Ne derlandse journalisten een Libier op een presenteer- Een lid van het Jungle Commando zoekt verpozing in de Marowijne. blaadje hebben aangeboden. „En nog geloofden ze ons niet." Hij is er niet zelf bijge- weest, erkent hij en kijkt verbaasd als hij hoort hoe die 'Libier' er in werkelijkheid uitzag. „Maar het moet er een geweest zijn." Voor Brunswijk en de zij nen is het aantonen van Libi sche betrokkenheid bij het conflict bijna een halszaak aan het worden. „Als er Li biers zijn wordt Amerika boos op Bouterse en krijgen wij eindelijk wapens", zo on geveer luidt hun, nogal sim pele, redenering. Dat er Libiërs in Suriname zijn is bekend. Over het aan tal verschillen de meningen. Het verzet schat dat het er minstens honderd zijn, onder wie militaire experts. Bou terse zegt dat alleen veertien man ambassadepersoneel aanwezig is. Wie in Paramaribo door de Dario Saveedralaan wandelt, ziet daar een grote villa met een verdieping, waarin het Libisch Volksbureau is ge vestigd. De hele villa is en wordt nog verder voorzien van tralies. Op het terrein staan minstens tien auto's. Wie aan- of opbelt, krijgt geen gehoor. Het hoofd van het Volksbureau, Essedig El- lagili, hult zich in stilzwijgen. Buitenlandse diplomaten in Paramaribo geloven niet erg in een grote Libische be trokkenheid. En dat Libiers actief mee zouden vechten, achten zij al helemaal on waarschijnlijk. Gadaffi heeft hier niets te winnen, zeggen zii. Maar als het geen Libiers geweést zijn, die in Oost-Su riname burgers neerknalden, wie dan wel? Steeds vaker worden nu in dit verband de indianen genoemd. Een pater die in dit gebied werkzaam is, meldt dat hij onder de sol daten van Bouterse de laatste tijd indianen heeft gezien - FOTO ROB RUGGENBERG „met een vreemd starende blik" in de ogen. Onder in vloed van een of ander mid del? Iets met een uitwerking die op een shock lijkt, wel licht? Het heeft nooit echt gebo terd tussen de indianen van Suriname en de bosnegers. Er bestaat enige twijfel aan de verzekering van de india nen dat zij in het huidige conflict neutraal willen blij ven. En zelfs die vermeende neutraliteit wordt hen door de bosnegers kwalijk geno men: wie niet voor ons is, is tegen ons. Het jungle com mando spreekt met veront waardiging over het feit dat het leger bij zijn acties bos negerdorpen platbrandt en naastliggende indianenne- derzettingen ontziet. De berichten dat groepen van Brunswijks jungle com mando nu af en toe indianen dorpen terroriseren, moeten dan ook serieus worden ge- nomen.De haat die de bosne gers Bouterse toedragen, straalt immers ook uit naar de indianen. Bouterse is voor de helft van indiaanse af komst. Dat het huidige conflict eigenlijk maar pas begonnen is en nog vele jaren kan voortduren, begint langzaam door te dringen. Een uitzicht loze oorlog tussen aan de ene kant bosnegers die tachtig procent van het land in han den hebben (overigens uit sluitend jungle en rivieren) en aan de andere kant de mi litairen die de kuststrook met daarin de steden, de industrie en de landbouw controleren. Daartussenin bekneld zitten de indianen. Als geen derde partij opstaat, die hier een eind aan maakt, zou deze patstelling weieens eeuwig kunnen voortduren. Opmerkelijk is dat in dit verband nu steeds vaker de naam van Brazilië valt. Dit grote buurland heeft al eer der in Suriname ingegrepen. Dat was in 1983, toen de Bra zilianen Suriname een uitge breid hulpprogramma boden. In ruil daarvoor moesten de Surinaamse machthebbers toen beloven, dat ze van hun land geen tweede Cuba zou den maken. Vrijwel onmid dellij k zette Bouterse alle Cubanen zijn land uit. Ook nu lijkt het er op dat de Braziliaanse druk op Su riname toeneemt. Enkele we ken geleden al voorspelde een buitenlandse ambassa deur in deze krant dat Brazi lië een oogje toe zou knijpen bij een op handen staande il legale wapenzending voor Brunswijk. Volgens de Suri naamse autoriteiten is die wapenzending inmiddels een feit en zal Paramaribo in Brazilië opheldering vragen. Die ambassadeur zei toen ook dat Brazilië het regime- Bouterse niet langer wil steunen en in feite aanstuurt op een vredige omwenteling, Een week later was de Su rinaamse reizende ambassa deur Heidweiller op bezoek in Brasilia. „Om hulp te vra gen voor ons democratise ringsproces", zegt hij. Het re sultaat van de reis: „De Bra zilianen hebben die hulp ook toegezegd". OSS (ANP) - De stoffen die Dyosinth bv in Oss uitstoot zijn niet gevaarlijk voor het personeel en de omwonenden. Dat schrijft directeur ir. F. Vis in een extra uitgave van het personeelsblad Pharmakopij. Het blad is ook in de omgeving van het bedrijf verspreid. In het blad erkent directeur Vis dat Dyosinth stoffen als tolueen, dichloormethaan en dichloorethaan loost. „Die stoffen zijn in de concentraties waarin ze in de lucht voorko men niet giftig en niet kanker verwekkend", aldus Vis. Dyo sinth bv is onderdeel van het concern Akzo-Pharma. Het bedrijf maakt pharmaceuti- sche grondstoffen. Onlangs zegden de provin cie Noord-Brabant, de ge meente Oss, de Arbeidsinspec tie, waterschap de Maaskant en de inspecteur voor de volksgezondheid Dyosinth bv de wacht aan. Een zegsman van de provincie noemde het bedrijf een van de grootste vervuilers van Noord-Bra bant. Onder druk van de betref fende overheden beloofde Dyosinth een aantal maatre gelen te zullen nemen om de milieubelasting drastisch te rug te brengen. Het bedrijf er kende dat een inhaalpro gramma nodig is voor wat be treft de milieuvergunningen. Directeur Vis zegt in de pu- blikatie ook dat de bodem on der het terrein is vervuild. Hij wijst er op dat dit overal ge beurt waar lange tijd chemi sche processen plaatsvinden. Bovendien heeft Dyosinth door het oppompen van grondwater ook vervuilingen uit de wijde omgeving naar zich toe getrokken, aldus de directeur. Die vervuiling kan echter door een aantal maat regelen blijvend worden be heerst. Een volledige sanering is een illusie, aldus Vis. Het merendeel van de stof fen die door Dyosinth bv wordt geloosd is eenvoudig af breekbaar, aldus de publika- tie. Dat geldt alleen niet voor de gechloreerde koolwater stoffen. Directeur Vis is het niet eens met een proces- ver baal dat is opgemaakt door het waterschap nadat een zuive ringsinstallatie in het onge rede was geraakt. Volgens het schap gebeurde dat als gevolg van een lozing van Dyosinth. Directeur Vis zegt dat het schap daar geen bewijs voor heeft. Hij ontkent ook dat zijn bedrijf in het verleden af wachtend is geweest met het nemen van milieubescher- mende maatregelen. Van een onzer verslaggevers LEUVEN ESSEN - De correctionele rechtbank in het Belgische Leuven begint maandag 5 ja nuari aan, wat gerust een monsterproces mag worden genoemd, tegen de ABN en het Neder landse, maar in Belgisch Essen gevestigde confec- tie-atelier Van Gils (ex clusieve herenmode). De ABN en Van Gils wor den er in dit proces van be schuldigd ruim negen mil joen gulden overheidssubsi die te hebben verduisterd. Zowat de gehele directie en staf van Van Gils en de bijna voltallige Raad van Bestuur van de ABN onder wie oud minister H. Langman (minis ter van Economische Zaken in het kabinet Biesheuvel) zijn gedagvaard. In totaal moeten twintig personen voor de rechter verschijnen, onder wie verscheidene Westbrabanders uit de be- drijfstop van Van Gils. De verwachting is dat het proces in Leuven geruime tijd zal duren. De Leuvense rechtbank heeft er voorlopig- twee dagen per week voor uit getrokken. Hoeveel weken het proces zal duren is nu nog niet te voorzien. Uit het feit dat het proces zich afspeelt voor de correc tionele rechtbank blijkt dat het om een strafrechterlijke zaak, dus dat de gedagvaarde personen gestraft zullen kunnen worden in het geval de rechtbank hen schuldig acht. In België is het tegelij kertijd zo geregeld dat de strafrechter ook beslist over de hoogte van een eventuele civiele schadevergoeding. In het onderhavige geval zal de rechter dus bepalen of en hoeveel Van Gils en de ABN terug moeten betalen aan de Belgische staatskas, uiter aard alleen in het geval ze schuldig worden bevonden. In feite is het proces dat maandag aanvangt een ver volg van een rechtzitting die al op 17 oktober j.l. is begon nen. Alleen werd het proces toen op verzoek van de ver dedigers onmiddellijk uitge steld. Het gaat bij dit alles om een strafklacht die is inge diend naar aanleiding van het faillissement van de Bel gische textielfabriek De De- mer in Aarschot. Langman .gedagvaard. FOTOARCHIEF DE STEM Volgens de aanklacht heb ben Van Gils en de ABN deze dochteronderneming van Van Gils leeggezogen. Daar bij zou ook overheidsgeld, verstrekt door de Belgische Staat, zijn verdwenen. Het gaat om subsidie die via de Nationale Maatschappij voor de Herstructurering van de Nationale Sectoren (NMNS, vergelijkbaar met de Neder landse Nehem) in De Demer is gepompt ten einde deze textielfabriek van een faillis sement te behoeden. Deze NMHNS treedt in het proces op als civiele partij. Dat wil zeggen dat zij geld kan eisen als er een veroor deling mocht volgen. Andere civiele partijen zijn de cura tor van De Demer, en twee vakbonden, het ACV en het ABW. Zij treden op namens de 290 werknemers die door het faillissement hun baan kwijtraakten. Het bedrijf De Demer werd op 2 april 1984 failliet verklaard; 290 mensen verlo ren daarbij hun baan. In het kader van reddingsacties zou in de jaren 1982 en 1983 via de NMNS en een nota van de toenmalige minister van Economische Zaken Eyskens, inclusief de interesten, onge veer 9,2 miljoen gulden in het bedrijf gepompt zijn. Volgens het gerechtelijk dossier stond de Van Gils-dochter toen voor ongeveer 41 miljoen gul den in het krijt bij de ABN. De Demer zou de steunbe dragen toen niet aangewend hebben voor het eigen be drijf, maar de sommen over gemaakt hebben naar Neder land. Volgens deskundigen moet, zodra er grensover schrijdend geldverkeer plaatsvindt, een bank inge schakeld worden, in dit geval de ABN. Onbekend is of de overgemaakte bedragen te rechtgekomen zijn op de re kening van Van Gils, die grote vorderingen op de dochter had, of aangewend zijn ter sanering van de schuld van De Demer bij de ABN. De hele zaak kwam aan het rollen, nadat in het begin van 1983 de juridische advi seur van De Demer, Zeeger van Hee uit Roosendaal, met ruim 500.000 gulden ver dween. Van Hee werd op 3 mei 1983 gearresteerd en ver klaarde toen dat zich bij De Demer onregelmatigheden voordeden. Desondanks werd daarna nog steun aan het be drijf verleend. Van Hee werd kort na zijn arrestatie vrijge laten; hij overleed afgelopen zomer op 61-jarige leeftijd aan een hartstilstand. Zowel de ABN als Van Gils zeggen het proces met ver trouwen tegemoet te zien. Woordvoerder Benedictus van Gils van Van Gils heeft van meet af aan volgehouden dat er sprake is van 'grote misverstanden. „Dat zal ook wel blijken aan de hand van de getuigenissen van onaf hankelijke deskundigen. Er is geen denken aan dat wij de overheid zouden hebben be nadeeld", zei Van Gils op 11 oktober bij gelegenheid van de eerste procesdag. De ABN is uiterst terug houdend in haar reacties. „Geen commentaar zolang de zaak onder de rechter is' wordt gezegd. De ABN heeft in Belgie enkele honderden mensen in dienst. Er zijn kantoren in Antwerpen, Luik, Brussel en Kortrijk. Ir Antwerpen is de bank vooral actief in de diamantsector. De huidige Belgische mi nister van Economische Za ken, Philippe Maystadt, ga afgelopen zomer in het parle ment echter toe dat er in de zaak-De Demer is geknoeid met overheidsgeld. Behalve de verwachting dat het lang zal duren mag op voorhand ook al wel wor den aangenomen dat het een zeer technisch proces zal worden. Het zal voor de eisende partijen namelijk erg ingewikkeld zijn om te be wijzen dat de verstrekte sub sidie op oneigenlijke wijze is gebruikt. Het aantal finan cieel experts dat als getuige zal worden gehoord, is dan ook erg groot. VOOR DE tweede keer in korte Ruud Lubbers zich ontpopt al Beide keren slaagde Lubbers, ge erin een autokraker uit te leverer De voortvarendheid van de nr het beleid waarvoor criminaliteit- pleiten. Die stellen immers dat de strijdlust aan de dag mogen lege thing van hun eigen have, zonde gaan spelen. Wat dat betreft doet Lubbers fhag worden verwacht: het goede IN DE Afghaanse kwestie wordt verd. Terwijl in het woeste hor Sovjet-troepen en het Afghaan; heidsstrijders, wordt gelijktijdig f het andere gelanceerd. Vooral Sovjet-leider Gorbatsjo' de wereld te doen geloven dat bloedvergieten in het 'broederlai dere politieke leiders heeft hij re de Sovjet-Unie binnen afzienbari terugtrekken. Als bewijs van go dels zes Russische regimenten n Afgezet tegen de ruim honderc zich nog steeds in Afghanistan niet veel. Dat heeft Gorbatsjov ot dat hij nu bezig is om het Afghaa le pakken. Zijn eerste daad wa een twijfelaar, te vervangen doo De voornaamste opdracht van dt !eggen met de moslim-strijders. Een aanbod van Najibullah onr tafel te gaan zitten had geen effe ning te komen heeft de nieuwe t nuari een staakt-het-vuren afge want de alliamtie van de zeven voorstel meteen van de hand gev\ Het is begrijpelijk dat de verz< °P het voorstel van Najibullah h< van het bestand zou betekenen steund door de Russische troep dat is het allerlaatste wat de moet Toch valt niet te ontkennen d£ 3ing is. De strijd in Afghanistan Deld dat Gorbatsjov beter kan hervorming in eigen land. Boven behalen van een militaire totaalz hoort. Het is echter hypocriet v£ vrede te prediken, terwijl intusser Afghaanse platteland. Zo lang de oe macht van het geweer de poli te houden, is de oplossing van h bieem nog heel ver weg.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1987 | | pagina 2