Vanaf volgende
week minder
zout in de Rijn
Afghaans verzet in de knel
Proces-Masson
nu halverwege
Onderzoek moordzaak Palme: spoor wordt zichtbaar
Hoofdcommissaris
moordzaak-Palme
Man van het Jaar
KRO slui
met recoi
Grootste
nabootsei
zon in
gebruik
1986 UITERST BLOEDIG JAAR VOOR AFGHANISTAN
AANWIJZINGEN GENOEG MAAR GEEN BEWIJZEN VOOR STEEKPENNINGEN IN ABP-ZAAK
ZWEDEN WILLEN GEEN WRAAK MAAR EEN DADER EN EEN MOTIEF
-VRIJDAG 2 JANUAR11987
■ACHTERGROND
T5 PAGINA 2
VRIJDAG 2 JANUAR
DISK komt me
tijdschrift
'Onderstebovei
Overne
door ]N
is nu c
Door Eugène Leenden
GAAT de grootste ver
vuiler van de Rijn, de
Franse kalimijn, zijn le
ven beteren? Gaat in het
nieuwe jaar de vurige
wens van de Neder
landse tuinbouwers in
vervulling, of moeten we
de beloften van de
Franse overheid toch
maar 'met een korreltje
zout nemen'? Maandag 5
januari zullen we het
weten. Dat is namelijk
de dag waarop de
Franse kalimij nen de lo
zing van zout in de Rijn
moet verminderen.
De Franse kalimijnen ver
vuilen tegen alle afspraken
in al jarenlang de Rijn met
gigantische zoutlozingen. Al
in 1976 beloofde Frankrijk
om de lozingen drastisch te
rug te brengen. Concrete da
den bleven echter uit. Nu is
het uur van de waarheid
aangebroken.
De drie mijnen van de Mi
nes Dominiales des Potasses
d'Alsace in de Elzas zijn de
grootste vervuilers van de
Rijn. Ze nemen 38 procent
van de totale industriële ver
vuiling voor hun rekening.
Duidelijk zichtbaar was dan
ook de verontwaardiging van
de Zwitserse bevolking, toen
de Franse regering als eerste
op de stoep stond om een
schadeclaim in te dienen
voor de gevolgen van de ca
lamiteit bij Sandoz.
Sandoz was een ongeluk,
maar de kalimijnen hebben
een legale loosvergunning
voor 7 miljoen ton zout per
jaar. Dat betekent dat er per
seconde 163 kilo keukenzout
(natriumcloride) de Rijn in
loopt.
Dit tot grote ergenis van de
milieu-organisaties, die con
stateren dat de levensader
van Europa langzaam maar
zeker door het zout wordt
vergiftigd.
Een probleem van een hele
andere orde, maar zeker niet
minder omvangrijk is dat
van de tuinders in het West-
land. Ze gebruiken het Rijn
water voor het besproeien
van de tomaten en sla in de
kassen. Het zoute rivierwater
doet echter meer slecht dan
goed.
Jarenlang zijn er proces
sen gevoerd, overeenkomsten
opgesteld en harde toezeg
gingen gedaan, maar in al die
jaren is er geen gram minder
in de Rijn gekomen.
In 1983 gebeurde er wel iets
belangrijks. Frankrijk ratifi
ceerde het Rijnzoutverdrag
(1976). Dat betekende dat
men daadwerkelijk stappen
diende te ondernemen om de
zoutlozing drastisch te be
perken. Injecteren in de bo
dem zou de oplossing moeten
worden. Het zout is een af
valproduct van kalium dat
voornamelijk als kunstmest
wordt gebruikt.
Wat uit de bodem komt
kan er ook terug in, dacht
men. Voor miljoenen francs
aan onderzoek maakte dui
delijk dat injecteren tech
nisch goed mogelijk was.
Niemand kan echter precies
voorspellen wat de gevolgen
voor het grondwater zouden
zijn. Dit jaar liet de Franse
regering onverwacht weten
dat het injecteren van zout in
de bodem, niet langer onder
zocht werd.
Maandag 5 januari is de
uiterste datum waarop een
begin gemaakt moet worden
met het verminderen van de
lozing. Het is tekenend dat
ook inderdaad tot die laatste
dag wordt gewacht. Maar het
schijnt dan toch te gebeuren.
In de directe omgeving van
de kalimijnen zijn terreinen,
zo groot als voetbalvelden
geasfalteerd en van een drai
nage-systeem voorzien.
Vanaf maandag moet daar
met een snelheid van 15 kilo
per seconde een zoutberg
gaan groeien.
Woordvoerder Ben van der
Aa van de Nederlandse stich
ting Reinwater: „Het ziet er
naar uit dan we op maandag
5 januari inderdaad van een
historische dag kunnen spre
ken, maar we zijn er nog lang
niet. Grootste punt van kri
tiek is de controle. Wie con
troleert wat er opgeslagen
wordt en wat er toch nog de
rivier ingaat. Wie zegt ons
dat de zoutberg niet lang
zaam in de Rijn wordt ge-
dumpd. We moeten het alle
maal nog maar afwachten.
Internationale controle is
voorlopig nog niet te ver
wachten bij de kalimijnen."
De stichting Reinwater
kijkt al weer vooruit De op
slag van 15 kilo per seconden
zou maar één eerste stap in
de goede richting zijn. De
Franse regering heeft toege
zegd dat binnen twee jaar,
dus uiterlijk op 5 januari 1989
nog eens 40 kilo zout per se
conde uit de Rijn wordt ge
houden.
Van der Aa: „Opslag van
zulke grote hoeveelheden
lijkt ons niet mogelijk. Daar
voor zullen dus andere oplos
singen gevonden moeten
worden, maar welke? Begin
nen ze vandaag met het be
denken van alternatieven
dan is het nog maar de vraag
of dat allemaal binnen twee
jaar te realiseren. Wij van de
Stichting Reinwater volgen
de plannen van de Franse
overheid met argusogen. De
praktijk van de afgelopen ja
ren heeft uitgewezen dat, dat
wel nodig is."
Een afdoende maatregel
zal wel nooit getroffen wor
den. Frankrijk heeft name
lijk berekend dat in het jaar
2005 de mijnen, waarin 6.000
Elzassers hun brood verdie
nen, gesloten worden. Dan
lost het probleem zichzelf op.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice;
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
„DE DAG is niet ver
meer dat er een politieke
oplossing wordt be
reikt", aldus Michall
Gorbatsjov een maand
geleden aan de voor
avond van een bezoek
aan India.
„Zo'n politiek vergelijk zal
leiden tot terugtrekking van
de in Afghanistan gestatio
neerde Sovjet-troepen", zo
voegde de secretaris-gene
raal van de communistische
partij van de Sovjet-Unie er
aan toe. De Afghaanse par
tijleider Najib heeft onlangs
aangekondigd dat hij bereid
is om met het verzet rond de
onderhandelingstafel te gaan
zitten. In de kwestie Afgha
nistan lijkt nu een klein
beetje beweging te komen.
Aanhoudende berichten
dat er een politieke oplossing
in zicht is, de ongekend he
vige militaire offensieven in
het grensgebied met Pakis
tan èn het optreden van een
nieuwe partijleider, de 39-ja-
rige energieke Najib, zijn de
meest karakteristieke ont
wikkelingen in Afghanistan
in het afgelopen jaar. Op 27
december was het zeven jaar
geleden dat Moskou een 'be
perkt contingent troepen'
(volgens Westerse inlichtin
gendiensten ruim 115.000
man) naar Kaboel stuurde
om het bij de vrome moslim
bevolking gehate communis
tische regime voor een totale
ineenstorting te behoeden.
Op de drempel van 1987
heeft het marxistische be-
wind nog steeds de 'broeder
lijke hulp' van de machtige
nuorderbuur nodig om in het
zadel te blijven. Zowel de
moedjahedien (moslim-strij
ders) als de Afghaanse en
Sovjet-troepen zijn sterker
geworden door meer ge
vechtservaring en betere be
wapening, maar geen van
beide partijen heeft kans ge
zien een doorbraak te force
ren.
De moedjahedien verkeren
volgens waarnemers dit jaar
meer in het defensief dan in
voorgaande jaren. De Sovjet
unie beschikt over een sterke
troef: zij heeft de tijd als be
langrijke bondgenoot aan
haar zijde.
Dit jaar was de oorlog in
Afghanistan zeer bloedig. De
lente-offensieven brachten
het verzet grote verliezen toe.
Betere prestaties van het Af
ghaanse en Sovjet-leger wa
ren in de eerste plaats het ge
volg van de ervaring van de
voorbije jaren. In plaats van
de grootscheepse en weinig
flexibele militaire operaties
uit de eerste jaren van de
oorlog werd overgeschakeld
op een beweeglijke oorlog
voering met guerrillataktie-
ken. Enkele jaren geleden
nog troffen de gevechtsheli
kopters en -bommenwerpers
opvallend weinig doelen. De
laatste tijd is de Sovjet
luchtmacht aanzienlijk effi
ciënter. Dit duidt er volgens
militaire waarnemers onder
meer op dat de piloten over
nieuwe doelzoekinstrumen-
ten beschikken.
Sinds 1985 heeft de Sovjet-
Unie naast de gevreesde
zwaar gepantserde MI-24-
helikopter een nieuw ge
vechtsvliegtuig ingezet, de
Soechoi-25 ('frogfoot'), die de
MiG-21 vervangt. De Soe
choi-25, waarover in het
Westen weinig bekend is,
vliegt onder de geluidsbar
rière. Het toestel is zeer
wendbaar, maakt relatief
weinig lawaai en is door de
lagere topsnelheid van maxi
maal 800 kilomter per uur
veel doeltreffender (de MiG-
21 heeft een topsnelheid van
ruim 2.000 kilometer per uur).
Op militair gebied streven
Kaboel en het Kremlin naar
het ontvolken van het platte
land om de guerrillastrijders
van steun te beroven. Daar
toe worden met alle beschik
bare wapens, inclusief che
mische strijdgassen, dorpen
verwoest, oogsten en veesta
pels vernietigd en mannen,
vrouwen en kinderen ver
moord of verminkt en op de
vlucht gejaagd. Het aantal
ontheemden in Afghanistan
is naar schatting opgelopen
tot 2 miljoen.
Ondanks het steeds verder
geperfectioneerde optreden
van de communistische troe
pen blijven de moedjahedien
in staat 80 procent van het
platteland te beheersen en
enkele steden of delen van
steden, zoals de zuidelijke
stad Kandahar en het weste
lijke Herat. De hoofdstad
Kaboel ligt regelmatig onder
vuur, de samenwerking tus
sen de plaatselijke comman
danten neemt verder toe en
met de levering door de Ver
enigde Staten van Stinger-
luchtdoelraketten is de Sov
jet-Unie niet langer opper
machtig in de lucht.
In mei van dit jaar loste
het voormalig hoofd van de
Nationale Inlichtingendienst
KHAD, dr. Najib (39), Babrak
Karmal af als secretaris-ge
neraal van de Democratische
Volkspartij van Afghanistan
(DVPA). Nationale verzoe
ning werd zijn belangrijkste
streven. Andere beleidson
derdelen die onder deze dy
namische havik meer aan
dacht krijgen zijn: het ver
sterken van het gedemorali
seerde leger met meer
dienstplichtigen en het op
voeren van de strijd tegen
het verzet; het overwinnen
van de tegenstellingen in de
communistische partij en het
uitbreiden van 'massa-orga
nisaties'; het verbreden van
de sociale basis van het re
gime door (betrouwbare)
niet-communisten op te ne
men in het overheidsappa
raat; en het winnen van het
vertrouwen van het Af
ghaanse volk door respect te
tonen voor de Islam en de na
tionale tradities.
Ook aan het diplomatieke
front vielen in het afgelopen
jaar enkele nieuwe ontwik
kelingen te signaleren. In
mei schreef Anatoli Dobry-
nin, de toenmalige Sovjet
ambassadeur in de Ver
enigde Staten, in het Tsje-
choslowaakse partijblad
Rude Pravo: „Met de Afgha-
nen is reeds overeenstem
ming bereikt over een tijd
schema voor een gefaseerde
terugtrekking (van Sovjet
troepen)". En in juli kondigde
Sovjet-leider Gorbatsjov in
Vladivostok aan dat Moskou
zes regimenten uit Afghani
stan zou terugtrekken.
In de onderhandelingen
tussen Pakistan en Afghani
stan onder leiding van de
Verenigde Naties is tot nu toe
overeenstemming bereikt
over drie punten:
1. niet-inmenging in
de interne aangelegenheden
van Afghanistan;
2. internationale ga
ranties en
3. vrijwillige terug
keer van de vluchtelingen.
Breekpunt blijft een J tijd
schema over de aftocht van
de Sovjet-troepen. Veel
waarnemers hechten weinig
geloof aan Moskou's posi
tieve geluiden over de terug
trekking van de troepen. Jim
Philips, een Afghanistan-
kenner van de Heritage
Foundation, een conservatief
georiënteerde denktank in de
Verenigde Staten, zei: 1 „De
Russen zijn zeer bedreven in
'a zeggen en b doen'. Ze voe
ren de mogelijkheid op van
een overeenkomst als rook
gordijn voor het verder con
solideren van hun machtspo
sitie in Afghanistan".
Indien het zou komen tot
een algemene doorbraak over
problemen tussen de twee
supermachten, waarbij ook
de kwestie-Afghanistan zou
worden geregeld, zou het
eind van de oorlog niet in
zicht zijn. In de eerste plaats
heeft het verzet gezegd zich
niet te zullen houden aan een
akkoord waarbij het niet be
trokken is. Ten tweede zal
geen enkele Amerikaanse
president zijn onderdanen
kunnen overtuigen van de
juistheid van een besluit de
hulp aan de Afghaanse 'vrij
heidsstrijders' te staken. Ten
slotte zullen andere hulpge
vers als China en islamiti
sche landen als Saoedi-Ara-
bië niet geneigd zijn de
moedjahedien in de steek te
laten zolang er nog Sovjet
troepen in Afghanistan zijn
en het Afghaanse volk niet
zelf heeft kunnen bepalen
onder welk politiek systeem
het wil leven.
Het eerste proces-Masson is wellicht over de helft heen. Tot
de feestdagen zijn er zeventien zittingsdagen geweest. Hier
bij is de eerste-dinsdag 28 oktober-niet eens meegeteld. Na
een half uurtje werd de zaak geschorst.
Hoe lang de zaak zich nog voortsleept? Het zal zeker carna
val worden voordat de uitspraak er is.
Over die uitspraak valt nog weinig te zeggen. Het proces is
vooral een strijd van mr. drs. Ed Masson tegen Officier van
Justitie Jo Laumen. Er lijkt nog geen genadeslag toege
bracht. Wie heeft het sterkste eindspel? Een tussenbalans.
Door Wim Kuipers
HOOGTEPUNTEN
heeft het proces tegen de
geschorste directeur be
leggingen van het Alge
meen Burgerlijk Pen
sioenfonds nog maar
weinig opgeleverd.
Ed Masson was afgeschil
derd als een half genie. Hij
staat te boek als jurist, eco
noom, accountant en auto
matiseringsdeskundige. Ken
ner van de internationale
geldhandel. Specialist in on
roerend goed. Als hij ging
praten, zou hij onthullingen
doen, zo was geregeld te le
zen. En waagde de rechtbank
het hem te veroordelen, hij
zou kopstukken in zijn val
meeslepen. Dat was voor
speld. We wachten nog
steeds. Op zijn geniale vond
sten bijvoorbeeld.
Het hoogtepunt tot nu toe
kwam niet van Masson, maar
van de man die hij als zijn
grootste vijand beschouwde:
mr. Willem Hoevenagel van
het ABP. Hoevenagel be
schuldigde Masson in een
lange tirade van corruptie,
stommiteiten en plichtsver
zaking. De ontmaskering van
Masson heeft het ABP voor
een ramp behoed, zei Hoeve
nagel. Maar zijn de beschul
digingen van Hoevenagel wel
belastend genoeg? Feitelijk
vertelde hij niet veel nieuws.
Alleen dat het ABP voor
Neerlands grootste winkel
centrum, Hoog Catharijne in
Utrecht, tientallen miljoenen
te veel betaald zou hebben.
Maar Hoog Catharijne staat
buiten deze rechtszaak.
Juridisch lijkt de ingewik
kelde zaak nog niet veel op
geschoten. Als je de hele
heisa van een afstand be
kijkt, lijkt het eenvoudig. Ir.
Kobus van Zon, Massons
vriend en zakenrelatie, in
casseerde in nog geen jaar
ruim twee miljoen van een
Nederlandse aannemer en
Mr. drs. A. Masson komt lachend de Maastrichtse
rechtszaal uit als in oktober zijn proces weer is uitgesteld.
- foto anp
een projectontwikkelings
maatschappij. Die hadden
één ding gemeen: gewerkt
voor het ABP.
Van dit bedrag kreeg Mas
son vier ton. Steekpenningen
vermoeden rijksrecher
cheurs, officier Laumen en
werknemers van het ABP.
Kom nou, zeggen de twee
hoofdverdachten in koor. Ko
bus kreeg gewone bemidde-
lingskosten. En hij leende
zijn vriend Masson daarvan
vier ton. Waarom? Daar
wilde de ABP-directeur mee
gaan speculeren, als hij in de
VUT zat. Hij heeft daartoe de
kans niet gekregen, betoogt
Masson, omdat hij opgepakt
werd.
Het is nu de taak van mr.
Laumen om te bewijzen, of
tenminste aannemelijk te
maken, dat de ambtenaar
Masson zich liet betalen voor
verleende diensten. In strijd
met zijn ambtseed. Een moei
lijke klus. De verdachten
ontkennen en zullen dat on
getwijfeld volhouden. Er zijn
geen getuigen die zwart op
wit kunnen aantonen dat het
om steekpenningen gaat. Be
wijsstukken ontbreken even
eens. Laumen moet het dus
hebben van aanwijzingen.
Maar een stapel aanwijzin
gen betekent nog niet dat er
steekpenningen betaald zijn.
Wat zijn er voor aanwijzin
gen of verdachte feiten?
Allereerst .natuurlijk de
betalingen aan Van Zon. Be
talingen omdat Van Zon
zulke goeie contacten bij. ijet
ABP had. Hij kon opdracht
na opdracht versieren. Dat
kan toch? Ja. Maar het ABP
heeft zich met verschillende
van die projecten aardig in
de vingers gesneden. Justitie
verdenkt Masson ervan ver
schillende projecten tegen
beter weten in doorgezet te
hebben. Om er zelf beter van
te worden. Niet zijn werkge
ver het ABP.
Volgend vreemd feit: elke
keer als er enkele tonnen op
de geheime bankrekening
van Van Zon op het Kanaal
eiland Jersey binnenkwa
men, ging ongeveer een
kwart naar Masson. Die had
daar ook een bv'tje. Smeer
gelden of lening?
Verdacht is ook dat het
verhaal van de leningen in
elkaar geknutseld is nadat de
twee verdacht werden van
allerlei gesjoemel. Ze hebben
dus duidelijk iets te verber
gen, redeneert mr. Laumen.
Anders heb je zulke con
structies en verdraaiingen
niet nodig. Een echt bewijs
dat het om leningen gaat,
hebben de twee verdachten
overigens niet. Dat is er wel
geweest, zegt Masson. Hij
heeft over die leningen een
brief geschreven aan Van
Zon, die begint met de aan
hef: Beste Kobus. Helaas: die
brief is spoorloos.
Verdacht is ook dat Van
Zon Masson nooit bezocht of
belde op het ABP in Heerlen,
Officier Laumen heeft
nauwkeurig het telefoonver
keer van Van Zon kunnen
nagaan. Van Zon woont in
Belgisch-Limburg. Belang
rijke detail .Want in Bulgif
wordt elk internationaal ge
sprek op de telefoonrekening
vermeld. Datum; tijd
tijdsduur van het gesprek.
Wat blijkt? Van Zon belde
in een paar jaar tijd twee
keer kort het ABP, en bijna
negentig keer het privénum-
mer van Masson in Nieuwen-
hagen.
Maar bewijzen doen deze
telefoontjes natuurlijk niets.
Het proces gaat woensdag 7
januari verder. Dan komt de
Weena-transactie aan de or
de. Weena is een kantoorge
bouw in Rotterdam dat op
één dag vier keer doorver
kocht werd. Uiteindelijke
eigenaar: het ABP. Volgens
justitie heeft het pensioen
fonds er ruim vijf miljoen te
veel voor betaald.
Door Peter Murtagh
EEN keurige dame van
middelbare leeftijd
veegt voorzichtig de
sneeuw van het portret
van Olof Palme. De foto
ligt bovenop een enorme
berg rode rozen en mar
keert de precieze plaats
op het trottoir waar
Palme werd doodge
schoten. „We willen we
ten wie het gedaan
heeft", zegt ze rustig.
„We willen heus geen
wraak nemen op de da
der, maar we willen ge
woon weten waaróm."
Vervolgens verwijdert ze
de sneeuw van twee kaartjes
die aan de rozen bevestigd
zijn. „Bedankt Olof, voor al
les wat je voor ons hebt ge
daan", luidt de één. De ander
maant de Zweden de strijd
voor de vrijheid niet op te ge
ven en de internationale be
trokkenheid niet de rug toe te
keren.
Iemand had vorige week
de moeite genomen om twee
kaarsen aan te steken bij de
foto en de bloemen. Ook al
hadden de inwoners van
Stockholm enorme haast om
hun laatste kerstinkopen te
doen, geen van hen ging zo
maar voorbij aan de gedenk
plaats. Iedereen, jong en oud,
bleef een moment staan op de
hoek van Sveavagen en Tun
nel Gaten, waar de premier
op 28 februari vermoord
werd.
Een eindje verder is het
kerkhof van de Adolf Fre-
driks kerk, waar Palme ligt
De vermoorde premier
van Zweden, Olof Palme.
- foto ANP
begraven. Het is een in
drukwekkend graf met een
massief rotsblok van zo'n 1.20
meter hoog, waarin zijn
handtekening staat gegra
veerd. De sokkel vermeldt
zijn naam en datum, meer
niet. Ook bij het graf liggen
massa's rode rozen en het is
er een drukte van belang.
Toen hij nog leefde was hij
bij de Zweden minder geliefd
dan nu hij dood is. Een jonge
vrouw zegt aan het graf: „hij
was een symbool voor heel
Zweden". De Zweden hebben
zich nog niet neergelegd bij
de dood van hun beroemdste
politicus en enige internatio
nale staatsman.
Al tientallen jaren lang
fungeert Zweden als een
soort veilige haven voor
slachtoffers van onderdruk
kingsregiems. Het resultaat
is dan ook dat er duizenden
buitenlanders in Zweden wo-
De hoofdcommissaris van politie van Stockholm en leider
van het team dat de moordaanslag op premier Olof Palme
van Zweden moet ophelderen, Hans Holmer, is door de
journaalredactie van het Tweede Net van de Zweedse tele
visie gekozen tot Man van het Jaar.
Naar de gepubliceerde verantwoording werd Holmer ge
kozen omdat hij „met onconventionele en omstreden mid
delen, maar met ongebroken optimisme het onderzoek
leidt." De hoofdcommissaris noemde de onderscheiding
opmonterend, maar tegelijkertijd droefstemmend omdat hij
door de moordaanslag op Palme in de openbaarheid
moest komen.
Een vakbondslid staat op wacht bij de met bloemen ge
markeerde plaats waar de Zweedse premier vermoord
werd in het centrum van Stockholm. - fotoap
nen, die allemaal bezig zijn
met acies voor veranderin
gen en verbeteringen aan het
thuisfront. Zweden heeft zich
altijd tolerant opgesteld te
genover deze campagnes en
er is in het land dan ook be
trekkelijk weinig te merken
van raciale spanningen. Veel
mensen hoopten dan ook dat
Palme's moordenaar een
Zweed zou zijn, omdat ze
bang waren dat het even
wicht anders verstoord zou
worden.
De moord op Olof Palme
heeft ook het zelfvertrouwen
van de Zweden geschaad. Ze
zijn bijna geobsedeerd door
het streven naar perfectie. In
Zweden lukt gewoon alles.
Behalve dan het vinden van
de moordenaar van Olof Pal-
me. Het mankeert de politie
echter niet aan middelen en
ze kunnen prat gaan op een
uitstekend geordende samen
leving.
Het onderzoek naar de
moord ging al vanaf het be
gin de mist in. De plaats van
misdrijf werd niet goed afge
sloten voor het publiek en
twee kogels, afkomstig van
het wapen van de moorde
naar, werden later gevonden
door voorbijgangers. Boven
dien zakte de zaak af tot een
soort kat-en-muisspel bin
nen het politiekorps en tus
sen de politie en de openbare
aanklager. De regering rea
geerde met de gebruikelijke
onverstoorbaarheid en be
noemde twee onderzoeks
commissies die de hele zaak
tot in de kleinste details moet
uitzoeken
Het initiatief werd geno
men door het ministerie van
Justitie. Op de volgende vra
gen wordt geprobeerd een
antwoord te vinden: hoe kan
men in de Zweedse samenle
ving het terrorisme bestrij
den zonder op den duur de
democratie aan te tasten; hoe
moet de politie omgaan met
misdrijven van deze omvang;
en wat ging er precies mis bij
de zaak Palme. De resultaten
van het onderzoek worden
waarschijnlijk in maart ge
presenteerd aan de regering.
De zaak Palme is tot nog
toe de grootste moordzaak in
de geschiedenis van Zweden.
Er hebben nu ruim 300 poli
tiemensen aan gewerkt en er
zijn zo'n 10.000 verhoren af
genomen, die samen met de
15.000 reacties van het pu
bliek meer dan 30.000 bewijs
stukken hebben opgeleverd.
Er is al vier miljoen gulden
aan gespendeerd. Overigens
verloopt het onderzoek niet
zonder interne problemen
onlangs stapten twaalf re
chercheurs uit het Palme-
team, vanwege meningsver
schillen met het sectiehoofd
En hoofdcommissaris Hol
mer werd ervan beschuldigd
dingen op zijn eigen houtje te
hebben gedaan, waarschijn
lijk om een soort heldenrol te
kunnen vervullen.
De politie zegt dat zij in
middels een 'hoofdlijn' heeft
gevonden in het onderzoek en
Holmer beweert dat hij voor
95 procent zeker weet wie de
moord gepleegd heeft. Maar
wanneer die zekerheid dan
eindelijk leidt tot de aanhou
ding van een dader is nog
zeer onduidelijk.
COPYRIGHT THE GUAB-
DIAN/DESTEM
AMSTERDAM (ANP) -
dersteboven' is de naam
bet tijdschrift, dat DII
(Dienst in de industriële
menleving vanwege de k
ken) met ingang van 1987
maal per jaar zal uitgev
Het tijdschrift vervangt
gestencilde DISK-bulletin.
Met de naam wil DISK u
drukken stem te zijn van me
sen aan de onderkant, die i
onderspit delven in het ecor
misch systeem. „Verder loj
we vaak tegen situaties
waar we behoorlijk van
dersteboven zijn geraakt
waarover we u willen vert
len," schrijft de redactie in 1
woord vooraf.
Ondersteboven wil inf<
matie geven over arbeid,
keringen, baanloosheid, pc
tiek, bedrijven, bedrijfspas
raat, automatisering en voo
ook de mensen die daarmee
aanraking komen.
HILVERSUM (ANP) - Dt
639.196 eind 1986 groter da
waren er 632.870 begunsti
van 6286 genoteerd kon wo
Het tot nu toe geldende r
634.712 begunstigers had. I
Het jaarcijfer is als volg
het programmablad 'Studi
dus -£73), abonnees op de 1
wel +7181), en tien-gulden-
UTRECHT (ANP) - De over
werknemers) door trans pc
blijkt uit een mededeling
drijf van VGL.
NS en Nedlloyd weigerc
mee 1e delen welk bedrag
met ce transactie is gemo
VGL wilde alleen kwijt
het cfe overneming een pc
tieve zaak vindt. Voor N
iloyd aan bod kwam om V
NOORDWIJK (ANP) - Min
ter De Korte van Economise
Zaken zal 14 januari in Noo
wijk 'g werelds grool
zonne-nabootser in gebr
stelen. De kunstmatige
wordt daar gebruikt voor
beproeven van satellieten.
Om Europa onafhankel
te maken van de grote ruim
vaartmacht Amerika en
nieuwe generatie ruimte-;
paratuur beter te kunnen i
proeven heeft de Europ
ruimtevaartorganisatie E
(European Space Agency)
Parijs de testfaciliteiten
haar technisch onderzoeko
trum Es tec (European Spf
Research and Technoli
Centre) in Noordwijk sti
uitgebreid. Hiermee is een
drag van ongeveer 70 milj;
gulden gemoeid.
Het meest spectaculaire
derdeel van de in novem
1983 begonnen vernieuwinj
is de zonne-nabootser. D
zogenaamde Large Space
mutator (LSS) bestaat uit i
verticale en horizontale -
cuümbuis. In de recht
staande kamer, die 15 me
hoog is en 10 meter in do
snee, wordt de te beproec
satelliet geplaatst op een n,
alle kanten beweegbaar pi
form.
DEN HAAG (ANP) - Nu de
nancieel-economische
ring van het overheidsbel
en de sociale zekerheid
eind is gevorderd, kan die
nering overgaan in herv
ming.
Die moet niet worden ge!
seerd op een grootse, allesc
vattende nieuwe visie,
op de nieuwe zakelijkheid:
concentreren op hoofdtak
minder overheidsingrijp
minder centraal regelen,
de afzonderlijke beleidster:
nen zijn voldoende aang
pingspunten voorhanden
concrete verbeteringen in c
