'Geef talent van
eigen bodem kans7
Proefschrift over
Zeeuwse kaapvaart
Schatduiken we een succes
ONDERNEMINGSRAAD VOOR VOLDONGEN FEIT
Bram Catsman verlaat Aardenburgse brandweer
Agrarische Kommissie
over ruilverkaveling
DINSDAG 30 DECEMBER 1986
VAN ZEELAND
T16 PAGINA ZEELAND
PIET BRAKMAN IN BRESKENS:
Zeeschepen
vervoeren
minder
goederen
Info-avond
over kanker
in De Speye
THOR houdt
spelmiddag
Diaserie over
bomen voor
basisscholen
Jeugdfilm in
Den Hoekzak
NA BUNA
VEERTIG JAAR
DINSDAG 30
Westdorpe
Sas van Gent
politierapport
de paulusp
Reliëf
Loonsverhoging
Dow incidenteel
Van een onzer verslaggevers
SCHOONDIJKE - De Regionale Agrarische Kommissie (RAK)
houdt 9 januari in de Rijks Middelbare Agrarische School in
Schoondijke de algemene jaarvergadering. Begonnen wordt om
19.30 uur.
Thema van de bijeenkomst is de administratieve ruilverkave
ling. de inleidingen hierbij worden verzorgd door de heren. Riet
veld én Heêman van de Landinrichtingsdienst. Deze specialisten
zetten uiteen hoe een ruilverkaveling met een administratief
karakter verloopt.
Voorts moeten de RAK-leden nieuwe bestuursleden kiezen
doordat A. de Hullu en D. Scheele aftredend en niet herkiesbaar
zijn. Kandidaat-bestuursleden kunnen tot uiterlijk het begin
van de vergadering contact opnemen met RAK-voorzitter M.
van Vooren.
Van onze correspondent
BRESKENS - „De gemeente Oostburg moet hierdoor aangemoe
digd worden om de mensen uit de eigen streek niet alleen te vol
gen, maar ook om tot daden te komen.
We moeten er met z'n allen
voor zorgen, dat onze eigen
mensen te beluisteren zijn,
deze ep is een aanmoedigings
premie voor de gemeente", al
dus producer en zanger Piet
Brakman gisteravond tijdens
de overhandiging van de eer
ste ep van Ellen Minderhoud
aan de Oostburgse wethouder
J. de Vries in een bomvolle
Uitkomst te Breskens.
Brakman, zelf vooral be
kend geworden door zijn lied
jes in Zeeuws dialect, was blij
dat door de huidige ontwikke
lingen ook de mensen in Hil
versum zijn wakker geschud.
Daarnaast zijn er volgens hem
genoeg bewijzen, zoals een
bomvolle Dullaert te Hulst en
Den Hoekzak te Oostburg, dat
het talent van eigen bodem
wordt gewaardeerd. „In Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt
er bij dergelijke avonden ge
knokt voor een plaatsje, ter
wijl Adèle Bloemendaal
slechts veertig mensen binnen
krijgt", beweerde Brakman.
Ook ging hij in op het cultu
reel beleid. Brakman: „Indien
je als gemeente een zinvol cul
tureel beleid wil voeren, heb je
moed nodig en moet je risico
durven nemen voor vernieu
wende dingen in deze streek.
Ik vraag me af of mensen zit
ten te wachten op mensen zo
als Jules Deelder". De Oost
burgse wethouder J. de Vries,
die de eerste ep in ontvangst
mocht nemen, deelde mede,
dat het programma in het Le-
deltheater te Oostburg door de
mensen zelf zal worden be
paald en niet door de gemeen
te.
„Deze ep is gezongen door
een autochtoon met een al
lochtone tekst. Hannes, doe
geen imitatie, stop er iets van
jezelf in", aldus Brakman te
gen De Vries, die sinds kort
wethouder is geworden. Tij
dens dit oudej aarsconcert pre
senteerde Ellen Minderhoud
de liedjes van haar ep, waar
aan verder werd meegewerkt
door Marijke Klaver, Claudia
de Blok en Jeanette van de
Nieuwhout.
Van een onzer verslaggevers
BERGEN OP ZOOM - Yvonne Verhees-Van Meer, oud leerlinge
van het Mollerlyceum in Bergen op Zoom, is onlangs aan de
subfaculteit Geschiedenis van de Universiteit van Leiden ge
promoveerd op het proefschrift 'De Zeeuwse kaapvaart tijdens
de Spaanse successie-oorlog van 1702-1713'.
Het boek van mevrouw Ver
hees, inmiddels aangeboden
aan de Zeeuwse commissaris
der koningin dr. C. Boertien,
voorziet in een leemte in de
Zeeuwse geschiedschrijving.
Een pijnlijke leemte welis
waar, want Yvonne Verhees
beschrijft een periode waarin
de Zeeuwen ter wille van fi-
Van een onzer verslaggevers
TERNEUZEN - De trend dat
meer zeeschepen de havens in
de Kanaalzone bezoeken met
minder goederen aan boord
zet zich voort.
Van januari tot en met no
vember deden 1793 zeeschepen
de havens aan het kanaal aan:
102 meer dan in 1985. Samen
vervoerden zij 3,3 procent
minder goederen, gerekend in
tonnen. In de binnenvaart was
er wel een kleine toename in
het aantal schepen met 28 tot
6151. De binnenvaart ver
voerde 1,7 procent meer in
tonnen.
De werkloosheid in
Zeeuwsch-Vlaanderen blijft
gunstig afsteken tegenover de
rest van het land. Eind no
vember zocht 8,1 procent van
de beroepsbevolking in de
streek naar werk. Landelijk
was dat cijfer 12,8 procent.
West—Zeeuwsch-Vlaanderen
kent het gunstigste werkloos
heidscijfer met 7,9 procent.
nancieel gewin er niet vies van
waren hun vijanden letterlijk
in de zeilen te rijden. Kans ge
noeg zagen de Zeeuwen daar
toe in het tijdperk waarin de
ene oorlog op de andere volg
de. Zo gauw de vijandelijkhe
den uitbraken, voeren de
Zeeuwse kapers het zeegat uit,
op zoek naar buit. Met toe
stemming van de overheid, die
alles in het werk stelde om vij -
anden zoveel mogelijk schade
te berokkenen.
Onze voorouders maakten
wel een strikt onderscheid
tussen kapers en piraten. Die
laatsten, die geen toestemming
tot plunderen door de overheid
hadden, wachtte de strop. De
kaapvaart daarentegen was,
althans in oorlogstijd, vol
strekt legitiem. Daarbij ging
het erom de vijand zoveel mo
gelijk schade te berokkenen.
Dat kon door koopvaardij
schepen van de tegenstander
in beslag te nemen. Maar nog
mooier was de verovering van
een vijandelijk kapers- of oor
logsschip. Er konden flinke
premies mee in de wacht wor
den gesleept.
In deze 'sport' blonken de
Zeeuwen al snel uit en de
kaapvaart droeg dan ook al
snel bij aan de Zeeuwse wel
vaart. Behalve de kapers pro
fiteerden ook de buskruitfa-
brikanten van de oorlogson
derneming.
Zeeuwse families, die hun
nering in de kaperij hadden,
stonden in hoog aanzien. Ene
Willem Credo staat bekend als
een van de beste kapiteins in
de branche: hij veroverde 97
'prijzen' en kreeg daarvoor
een premie van 12.000 gulden.
Maar Piet Hamers behaalde
met 131 'prijzen' echter de
hoogste score.
Van een onzer verslaggevers
TERNEUZEN - Het management van Dow
Chemical in Terneuzen heeft gisteren besloten
de loonsverhoging voor 1987 toch een inciden
teel karakter te geven.
De ondernemingsraad had graag gezien dat een deel
van de verhoging vast onderdeel van het salaris was
geworden. De raad maakt haar standpunt vandaag
aan het personeel bekend.
Voorzitter C. Jongelie zei
gisteren 'teleurgesteld' te zijn
over het besluit. Toch staat de
raad-voor-een'voldongen fëit,"
aangezien een ondernemings
raad geen onderhandelings
partner kan zijn bij het over
leg over arbeidsvoorwaarden
en nu in feite met lege handen
staat.
Wel kunnen de Dow-werk-
nemers kiezen of zij de uitke
ring ineens of per maand wil
len ontvangen. Dat was ook
een van de wensen van de on
dernemingsraad. De Dow-di-
rectie zegt echter de indruk te
hebben dat de meerderheid
van het personeel voor uitbe
taling ineens is.
Voor werknemers die pas in
1986 in dienst zijn getreden, is
een aparte regeling getroffen.
Omdat er bij hun indiensttre
ding bepaalde verwachtingen
over de loonsontwikkeling zijn
gewekt, zo stelt het manage
ment. Per nieuwkomer gaat
Dow bekijken of een deel van
de verhoging alsnog in het
vaste salaris komt. Of dat in
derdaad het geval is en hoe
groot het deel is hangt onder
meer af van de scholings
graad, de ervaring, het aan
vangssalaris en de beoordeling
die de jongste lichting van het
management krijgt.
Het management zegt de in
cidentele verhoging als het
kan alleen dit jaar in de ar
beidsvoorwaarden te willen
Van onze correspondent
SAS VAN GENT - De afdelin
gen Sas van Gent, Westdorpe
en Philippine van het Konin
gin Wilhehnina Fonds houden
dinsdag 20 januari een voor
lichtingsavond in cultureel
centrum De Speye te Sas van
Gent, met als thema: De be
strijding van kanker.
Bedoeling van de avond is in
de eerste plaats een globaal
beeld te geven van de ziekte,
waarna aan de hand van vra
gen van het publiek nader
wordt ingegaan op meer speci
fieke aspecten van kanker.
Gastspreekster is mevrouw
C. Honing, voorlichtingsmede
werkster van het KWF. Zij
geeft aan de hand van een dia
serie over kanker algemene
informatie over de ziekte. Na
de pauze beantwoordt me
vrouw Honing samen met de
Sasse huisarts M. Dierick vra
gen vanuit het publiek. Af
hankelijk van de vraagstelling
gaat men eventueel in op spe
cifieke onderwerpen zoals
baarmoederhals-, borst- en
longkanker. De avond begint
om half acht.
Van onze correspondent
SAS VAN GENT - Gymnas
tiekvereniging THOR uit Sas
van Gent houdt zaterdag 10
januari een trim- en spelmid
dag in buurtcentrum St.-Al-
bert aan de Van Milstraat.
Deze middag is bedoeld voor
iedereen, ongeacht leeftijd of
al dan niet lid zijn van de ver
eniging. THOR heeft het
buurtcentrum afgehuurd voor
diverse spelen, zoals sjoelen,
kegelen, pieken, kleine balspe
len enzovoorts.
Daarnaast heeft de organi
satie een midwintertocht op
touw gezet. Een tirm-wandel-
speurtocht over diverse af
standen. Eén afstand is spe
ciaal afgestemd op de deel
name van jonge kinderen. Na
afloop van de wandeltocht ligt
het in de bedoeling de lopers te
tracteren op pannekoeken. De
trim- en spelmiddag was eer
der gepland zaterdag 25 okto
ber. Het THOR-bestuur was
echter van mening niet de op
de diezelfde dag gehouden
provinciale actie 'Wandelen
voor Nepal' te doorkruisen
met een eigen activiteit. Van
daar dat men toen besliste de
trim- en spelmiddag op te
schuiven naar een latere da
tum.
opnemen. Als redenen voor de
genomen beslissing noemt het
management het feit dat
- steeds 'méérbèdr ij véhtot een
uitkering ineens overgaan en
het ontbreken van inflatie in
1986. Over de overige arbeids
voorwaarden gaat Dow in de
loop van volgend jaar praten
met de ondernemingsraad.
GOES - Ten behoeve van het
basisonderwijs in Zeeland ziet
eind januari 1987 een diaserie
'Bomen in Zeeland' het licht.
De serie is vervaardigd in op
dracht van de Regionale Com
missie Boomfeestdag.
De financiële kant van het
projekt kwam gisteren rond,
dankzij een sponsorcontract
met de Verenigde Spaarbank.
Uit de handen van districtsdi
recteur H. Dahlkamp ontving
de voorzitter van de commis
sie een cheque ter waarde van
5.000 gulden. Ook de provincie
draagt in de kosten bij.
Met het totstandkomen van
de serie, ontworpen door M.
Wiersma, gaat een oude wens
van de commissie in vervul
ling. Een eerder door het lan
delijk comité uitgebrachte se
rie vertoonde naar de mening
van de regionale commissie te
weinig herkenningspunten
voor de Zeeuwse scholieren.
Om die reden wordt begon
nen met de produktie van een
eigen serie waarin aandacht
wordt besteed aan karakteris
tieke Zeeuwse beplantingen,
zoals meidoorns, grenslinden
en dijkbeplantingen.
Bij de diaserie horen les
brieven die aansluiten bij de
verschillende niveaus in het
basisonderwijs. De kosten zul
len per serie naar verwachting
circa twintig gulden bedragen.
Een badmeester gooit wat 'schatten' in het water.
- FOTO WIM K00YMAN
Van onze correspondent
OOSTBURG - De belangstelling voor het
intussen traditionele schatduiken in het
Oostburgse overdekte zwembad De Veer-
hoek was ook dit jaar weer een succes.
Verdeeld in een tweetal groepen doken
130 basisschoolleerlingen naar de 'schatten',
bestaande uit munten die het zwembadper
soneel met tussenpozen in het water dropte.
In totaal was de buit 120 gulden, variërend
van een stuiver tot een gulden. Wie geluk
had, kon een aardig zakcentje naar boven
brengen; wie pech had moest met een lege
portemonnee terug naar huis, een illusie
armer.
De dag werd besloten met het jaar 'uit-
zwemmen' voor alle leeftijdscategorieën
van 19.00 tot 21.30 uur, waarna een gratis
kop koffie in de foyer van de sporthal ge
reed stond voor de deelnemers.
Van een onzer verslaggevers
OOSTBURG - Vandaag, dins
dag, wordt in Den Hoekzak in
Oostburg een jeugdfilmmid
dag gehouden. Om 14.00 uur
begint de voorstelling van
'Heksen en bezemstelen'.
De film gaat over een leer
ling-heks die op drie kinderen
moet passen. Zij kan echter
niet zo goed toveren omdat zij
,het tweede deel van het Groot
Heksenboek niet bezit.
De toegangsprijs bedraagt
drie gulden en de jeugdige be-
zoekertjes krijgen in de pauze
een flesje limonade.
Van onze correspondent
AARDENBURG - Na een
dienstverband van bijna veer
tig jaar verlaat Bram Cats
man per 1 januari 1987 de Aar-
denburge vrijwillige brand
weer. Hem werd ai 27 februari
1985 eervol functioneel leef
tijdsontslag verleend door
burgemeester en wethouders
van zijn gemeente.
Op 31 december draagt
Catsman het commando over
aan I. van Gaelen, die per 1 ja
nuari is benoemd tot brand
weercommandant. De plech
tigheid is in de burgerzaal van
het gemeentehuis, waar men
vanaf 11.00 uur afscheid van
Catsman kan nemen.
Hij kwam 16 april 1947 bij
de Aardenburgse vrijwillige
brandweer in de rang van ad-
spirant-brandwacht. De be
vorderingen volgden elkaar
snel op. Zo werd hij 1 februari
1952 brandwacht tweede klas,
1 april 1958 hoofdbrandwacht
en 1 januari 1962 brandweer
commandant. Hij trad daarbij
in de voetsporen van zijn oom
A. Catsman.
Onder het commando van
Catsman kreeg de brandweer
een eigen onderkomen, eerst
provisorisch in een deel van de
voormalige openbare lagere
school, maar enkele jaren ge
leden een echte brandwerka-
zerne aan de Noordstraat.
Van groot belang wordt,
naast de deskundigheid van de
bandweerlieden, ook de sa
menwerking met andere korp
sen genoemd. Met name met
Maldegem bestaat een goede
band en nog onlangs kon Aar
denburg getuige zijn van het
'blussen' van de toren van de
St.-Baafskerk met behulp van
de Maldegemse hoogwerker.
Catsman draagt niet zonder
trots het commando over aan
Sjaak van Gaelen (44), een
man die Aardenburg op zijn
duimpje kent. De scheidende brandweerman. - fotowimkooyman
Topbiljart - In zaal Het
Raedhuys hield de topbil
club de jaarlijkse prijslc
waaraan 25 spelers dee
men. Opvallend was dat
de Zeeuws-Vlaamse
slechts spelers van Heikai
van Marionette uit Hulst
wezig waren, terwijl Hetö
Raedhuys bij bijna alle pt
kampen aanwezig is. Uits
1. Th. Baart, Koewacht; 2,
van Hoye, Waasmunster; j
de Jonge, Heikant; 4. I
Mol, Westdorpe; 5. M. deN
re, Waasmunster.
Zonnebloem - In verenig;;
gebouw Concordia hield de
deling Westdorpe van De?
nebloem de traditionele ka
viering. Hiervoor
goede belangstelling. De
eenkomst begon met
eucharistieviering wa»
pastor Jos Thiellier voorg
Het parochieel dames)
zorgde voor de muzikale
lijsting. Hierna volgde nog;
gezamenlijke koffietafel,
Collecte - Dat leden van de
rochie een verwarmd kerk
bouw op prijs stellen,
de opbrengst van de geldiii
meling, die tijdens drie
diensten werd gehouden,
kerkbezoekers legden een
drag van 1.129,30 uit als
drage in de hoge kosten
verwarming. Vorig
bracht de inzameling onge?
evenveel op.
Nieuwjaarsreceptie - De
meente Sas van Gent ho
maandag 5 januari de ja
lijkse nieuwj aarsreceptie ii
burgerzaal van het gemeen
huis aan de Westkade. De
ceptie duurt van 19.00 tot!
uur.
Heemkundige Kring -
Heemkundige Kring Sas
Gent houdt dinsdag 13 janu
de jaarvergadering in cu
reel centrum De Speye,
vang 20.00 uur. Voor de pa
staan de gebruikelijke fori
liteiten op het program
Hierna vertoont P. Hollet»
een diaserie over de excs
naar Leuven. Tot slot
ook een serie dia's over
Oude Sas' uit de verzamel
van de secretaris.
Concert - Organist Arie I
reman uit Terneuzen
zondag 11 januari om 15.00
een orgelconcert in de rk k
van Sas van Gent. Op hetp
gramma staan onder and
de bekende Toccata en li
van J.S. Bach. Verder bre
de Terneuzense organist
van de vele Noêls uit Frai
rijk ten gehore, dit ter
ting van de kersttijd. Het
eert duurt ruim drie kwarti
Oude Klooster - De sticht
Het Oude Klooster en de
meente Sas van Gent
zaterdag 10 januari tus
14.00 en 16.00 uur iedereet
de gelegenheid het onlï
volledig gerenoveerde Oi
Klooster aan de Westkadi
bezichtigen. De geme»
heeft de buitenzijde van
gebouw gerestaureerd, ten
de stichting Het Oude Klooi
het interieur ingrijpend h
opgeknapt. Momenteel vin
de woningbowuvereniginf
van Gent-Vooruit en de Bi
van Werkgevers onder
het monumentale pand.
BRESKENS - In de nacht i
zondag op maandag is in
broken in het recreatie»
trum Schoneveld. Door
verwijderen van een wan
men het centrum binnen ge
men. Toen men het cent
binnen was heeft men
brandkast opengebrand 0
men met een aanzienlijks®
bedrag er vandoor gegaan
het restaurantgedeelte wet
sigaretten en drank vers
Deze inbraak moet z.ijn f
pleegd tussen 01.00 en
uur. De dader(s) heeft/he®
het pand later via een W
deur verlaten.
SLUIS - Maandagmiddag®
streeks 14.00 uur is in
pellestraat een man
leerd van plusminus
die aan enige meisjes zijns
slachtsdelen toonde. La^
de man er vandoor
Een tweede aangifte
van een dertienjarig
dat in de Sint Annastraa'-'
een man vanuit een wiW';
werd benaderd. De man
ter met de auto er vandw»
gaan.
DRAAIBRUG - Mal
avond omstreeks 17.00
op de kruising Rijks»'®:.
Provincialeweg een aa
ding ontstaan, waarM
trokken waren: A.A.T"
Sluis, die vanuit de fl®
Aardenburg het middels»;
deel te van de weg was
den en mejuffrouw U-l
uit IJzendijke die ove
voorrangweg van de r®
Sluis kwam aangereden,
toedracht is niet helenM3'"
delijk; de rijkspolitie n^.
de aanrijding onverklas®
Zij verzoekt eventuele 6
gen zich met hen in i
ding te stellen, tel. 011'"
weest waar de i
den verdienen,
stond om zijn
tussen de grote
len- en de Wes
1866 wordt hij d
voetpaden en b
wonen in diver
het een schilde
oorspronkelijke
renlang geslote
laatste winkeltj
ermee en dat be
definitieve eind
der nog iets van
Door J
PAULUSPOLDER
rinnen na het afl
Hulst huiswaarts
de Pauluspolder. Z
auto wordt dit traj
Omdat de winter
baas te worden over h
schap en omdat de bie
pagne nog maar net v
ligt de Havendijk er
Rustwat en De Kraa'
modderig bij. De
dijkweg slingert zich 1
half bevroren kolen
een schilderachtige d
waar omheen de kno
gelaten staan. Een tr'
zicht. Zouden ze nog
hun kruinen laten han
dat niet ver daar van
1903 een drievoudige
heeft plaatsgevonden?
Die vreselijke misd
gepleegd werd in de g
Hontenisse, hield m
lang de bevolking be
steeds vraagt men
waarom een dergelij
weldaad nooit echt wer
lost. De daders (en vol
ingewijden was dat
Sam alleen) braken za'
mei in in de woning
hofstede van Frans
Voordat men er met
hoorlijke som geld v
ging, werden de drie sl
fers Frans Koole, zijn
en zijn schoondochter,
beestachtige manier
deld met een mes en ee
kouter (een zwaar
soort voorschaar). De
zette een grootscheeps
zoek in, maar heeft ni
nen bewijzen dat Sam
der was. De slachtoffei
den niets verduidelij ke
dat de verwondingen
ernstige aard waren
andere herstenletsel)
stierven na een pijnlijl
peloze strijd. Sam zat
vijf maanden in vooi
het verstopte geld we
vonden, maar het be wij
riaal was ontoereikend,
dien kreeg de hoeve de
selijke naam: Het Moor(
Tegenwoordig voerer
routes en kronkelige d
gen erheen, maar ten tij
de misdaad was er gee
bindingsweg tussen de
stede en Pauluspolder.
gretsedijk voert ons do
behoorlijk geaccidentee
rein. De oude polder is
geklonken en vertoont e
wisselend reliëf. We
rechtsaf naar het centre
Pauluspolder. Op de ka:
1866 staat aangegeven
in de bocht een molen
Daar is nu niets meer
rug te vinden. Wel kr
reiziger even later een
fig zicht op de kerktore
Rapenburg, Boschkape
Hengstdijk. Aan de wat*
die door de gehele polde
gert, staat een oude kno
lier, naast hem een do
emplaar. Een angstaaix
beeld dat symbool sta:
Ret gehucht waar onz
heenvoert.
De weg op de wat ho
legen zandruggen maa
bochten door de laag i
akkers, die na twee ruih
velingen nog steeds een
indruk maken. Voor de t
Wereldoorlog was het i:
tegio bijna elke winter
De bevolking had echt*
eplossing gevonden vo
steeds terugkerend pro
Met platte schuiten voe
over de ondergelopen ve
