Een luchtbrug voor buisbaby's 'Oudjes ^utcUtedenfavtcU *7teclenCavuU 45.000 M SPAANS-JNHEDERLANDSE KLINIEK GARANDEERT SNELLE BEVRUCHTING Britse man leeft lang MAANDAG 29 DECEMBER 1986 5 Per dag Psychologe Voorbereiding Hormooninjectie Ei en sperma COKS VAN EYSDEN Gebruikte auto s i g.a.n. met 12 mnd.fi I ook op accu en uitlaaj KIMENAI PAGINA ZEELAND poUO-MM PAPIER VOOR UW PEN Mensenrechten Voeren Vrouw en Kerk JANSEN b.v. T48 EXTRA OP MAANDAG Door ome correspondent Paul van der Voort BARCELONA - Op slechts anderhalf uur vliegen van Nederland is deze week in de Spaanse stad Barcelona de officiële opening ver richt van een hypermo derne kliniek die een oplossing kan bieden voor de honderden kin derloze echtparen die in Nederland vaak al ja renlang op de wachtlijst staan voor kunstmatige bevruchting door mid del van de 'in vitro' (rea geerbuis) -techniek. De behandeling in de inter nationaal georiënteerde Gine- medex-kliniek kan plaatsvin den zonder dat de vrouw wordt opgenomen. De kosten bedragen ongeveer de helft minder dan in Nederland en wachtlijsten zijn er niet: De ingreep kan wel worden ver richt drie tot vier maanden nadat het eerste contact in Amsterdam is gelegd met de organisatoren van het project, de Nederlandse specialisten dr. D. van Lith en dr. J. Cohen. De Spaans-Nederlandse Gi- nemedex-kliniek staat onder directie van de Spaanse gy naecoloog dr. Carlos Morin. Hij ligt in een van de rustige groene buitenwijken van Bar celona, verweg van het drukke stadsverkeer. Het interieur is discreet maar bijzonder smaakvol. Het staat vol met ingewikkelde apparatuur waar een leek nauwelijks iets van begrijpt. De spreekkamer van de kliniek lijkt de dag na de officiële opening een klein stukje Nederland: Aan de tafel zitten de Amsterdamse initia tiefnemer dr. Van Lith; de Maastrichtse embryoloog Jac ques Cohen en de medisch- psychologe Laurina Hildering. Zij is in Nederland belast met de opvang van de patiënten die via het telefoonnummer 020-270603 contact hebben ge zocht met IVF-stichting in Amsterdam. embryo's tegelijkertijd", aldus Van Lith, „dat verhoogt de kans op zwangerschap. De kans op een tweeling is overi gens maar 10 tot 15 procent. Zijn er meer dan drie em bryo's dan vriezen ze eventu eel in. Na de inplanting is de behandeling achter de rug en kan het echtpaar de volgende dag terug naar Nederland. Zestien dagen later gaat de vrouw naar haar huisarts voor een normale zwanger schapstest. Als de uitslag ne gatief is staat in Nederland onze psychologe altijd klaar om haareventueel op te van gen. Als ze willen kunnen ze altijd naar Barcelona terugko men voor een tweede behan deling. Indien bij de eerste be handeling embryo's zijn inge vroren, neemt die tweede be handeling natuurlijk heel wat minder tijd in beslag. Als ze zwanger zijn, dan is de ver dere begeleiding vanaf dat moment voor de huisarts. Voor ons is het werk dan voorbij." In het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam werd in juni van dit jaar een reageerbuis-tweeling geboren. De kans dat reageerbuis-bevruchting in Barcelona een tweeling oplevert, is 10 tot 15 procent. - fotoanp De Weg naar de Ginemedex- kliniek in Barcelona blijkt niet moeilijk te vinden. Na een schriftelijke aanmelding krij gen de geïnteresseerde echtpa ren een eerste gesprek met psychologe Laurina Hildering. „Een van mijn belangrijkste taken is om de mensen infor matie te geven. Ik vertel ze wat er wel en niet waar is van alles wat er over reageerbuis bevruchting wordt verteld. Er bestaat nog steeds heel veel onbegrip. Sommige mensen vinden het heel eng. En andre denken dat het een wonder middel is." Een wondermiddel is de in vitro-bevruchting zeker niet. Over de hele wereld zijn er momenteel 5 tot 600 klinieken en succespercentage wisselt heel erg sterk. Bij geen enkele kliniek ligt het percentage ge slaagde ingrepen -zwanger schappen dus- bij de eerste behandeling hoger dan 20 pro cent, vergelijkbaar met het percentage bij natuurlijke zwangerschappen. „Je moet oppassen met die cijfers", zo waarschuwt de Maastrichtse embryoloog Jac ques Cohen, die ook in een in vitro-kliniek in het Noord- Amerikaanse Atlanta werkte. „Vrouwen kunnen driemaal achter elkaar een behandeling ondergaan. En bij alle drie de ingrepen ligt het succesper centage op zo'n 20 procent. Als je het bij elkaar optelt ligt het totale' aantal nog redelijk hoog. Met een concreet reken voorbeeld maakt Cohen dui delijk wat hij bedoelt. Van een groep van 100 vrouwen raakt een vijfde deel (20 procent) na de eerste behandeling zwan ger. Dat zijn er dus 20. Van de eerste 100 blijven er dus 80 over, die een tweede behande ling kunnen ondergaan. Ook van die resterende groep raakt opnieuw zo'n een vijf de deel irf* verwachting, ditmaal zo'n 16 vrouwen. Dan blijven er 64 over die een derde behande ling kunnen ondergaan. En ook daarvan raakt weer zo'n 20 procent bevrucht, wat over eenkomt met ongeveer 13 vrouwen. „Op een groep van 100 vrouwen bestaat dus een redelijke kans dat er tussen de 45 en 50 in verwachting raken als zij driemaal een behande ling ondergaan. Na die derde keer wordt de kans op succes sterk minder", aldus de Maas trichtse embryoloog. Wanneer het echtpaar in Barcelona aankomt zijn er tussen de drie en vier maan den verlopen sinds het eerste contact met IVF-stichting in Amsterdam. In de tussenlig gende periode wordt de in greep in Nederland perfect voorbereid. Naast gesprekken met de psychologen wordt de vrouw driemaal door een gy naecoloog onderzocht. Al bij de eerste afspraak weet het echtpaar al ongeveer wanneer het naar Barcelona kan ver trekken. Er worden dan en kele simpele onderzoeken ge daan om eventuele complica ties op tijd op te sporen. Een maand later volgt het tweede gesprek, waarbij de la boratoriumproeven besproken worden. Weer een maandje la ter volgt het derde en laatste gesprek waarbij al de exacte dag kan worden bepaald waarop het paar naar Barce lona vertrekt. „Wij beginnen dan met een hormoonbehan deling waarmee we de eisprong onder controle kun nen houden", zo verheldert dr. Van Lith. „Wij kunnen de pre- ciese dag van de eisprong vanaf dat moment zelf bijna 100 procent bepalen. Daarom weten we al drie of vier weken van tevoren op de dag af wan neer de vrouw in Barcelona behandeld wordt." Na dat derde gesprek met de gynaecoloog raakt alles in de stroomversnelling. Het grote ogenblik waar honderden echtparen al vaak jaren op hebben gewacht, staat opeens voor de deur. Het IVF-cen- trum in Nederland zorgt voor de reservering van de vliegtic kets en het hotel in Barcelona. Op het vliegveld van Barce lona wordt het echtpaar opge vangen door het plaatselijke personeel van de KLM, die op alle mogelijke manieren de helpende hand biedt bij het slagen van het project. „Alles is perfect georgani seerd", aldus Van Lith, „het toestel vertrekt rond 11 uur uit Amsterdam. Rond 1 uur ko men ze in Barcelona aan. Daar nemen we een taxi en een kwartiertje later zijn de men sen al in hun hotel. Vandaar is het maar tien minuutjes lopen naar de kliniek. We verwach ten ze daar dezelfde dag, 's middags rond een een uur of 4." De eerste dag in Barcelona is direct al een heel belang rijke dag. Na aankomst in de kliniek krijgt de vrouw meestal al een hormooninjec tie, waardoor de eiproduktie op gang wordt gebracht. De tweede dag naar aankomst is het echtpaar vrij. „Ze kunnen rustig in de stad gaan wande len, ergens lekker ontspannen gaan eten. Dat is heel belang rijk, want het is helemaal niet nodig dat de behandeling dra matisch wordt opgevat", aldus psychologe Laurina Hildering, „de meeste mensen voelen zich ook prima op hun gemak. Bo vendien zitten ze allemaal in hetzelfde hotel en als het nodig is zijn ze een grote steun voor elkaar. De derde dag na aankomst in Barcelona komt als alles goed gaat de eisprong. Dat is zo'n 39 uur na de hormoonin jectie op de eerste dag. „Dat is een heel belangrijk moment", aldus Van Lith. „Wij moeten namelijk net iets eerder zijn met het opvangen van de eitjes. Wij zouden niet graag hebben dat het eitje ons ont snapt." De eitjes worden on middellijk daarna schoonge wassen en samengebracht met de opgevangen zaadcellen van de man. Daarna duurt het zo'n 40 uur voordat de eicel is be vrucht en de celdeling begon nen is. Op de 5de dag wordt het piepkleine embryo bij de vrouw ingeplaatst. „Meestal plaatsen we drie De Ginemedex-kliniek is op dit moment ingericht voor de behandeling van drie patiën ten per dag. De capaciteit zal de komende maanden waar schijnlijk worden opgevoerd tot 4 of 5 per dag. De kliniek is volgens dr. Van Lith zeker niet opgezet als commercieel project. „Integendeel", zo verzekert hij, „wij zijn idealistisch inge steld. De reiskosten moeten natuurlijk volgens de normale tarieven worden betaald. Twee vliegtickets kosten sa men zo'n duizend gulden. En daar komt dan nog zo'n ƒ500 bij voor zes nachten in een tweepersoonskamer in een goed hotel. De behandelings tarieven hebben we zelf wel onder controle. We gebruiken daarvoor een inkomensschaal: de patiënt betaalt naar draag kracht. Als ze meer verdienen, betalen ze ook meer. In verge lijking met andere landen ligt ons tarief erg laag. Behandel- prijzen in Nederland, België, Oostenrijk en Engeland varië ren tussen de 4.000 en 15.000. Onze prijs voor patiënten bo ven de ziekenfondsgrens ligt tussen de 3.000 en 4.500. De echtparen onder die grens be talen rond de 2.000. En er kan ook in termijnen worden be taald. We hebben een vrouw in behandeling die in de bijstand zit. Ze heeft helemaal geen geld. Ze rookt wel sigaretten en dat kost haar zo'n 100 gul den in de maand. Voor de be handeling moet ze met roken stoppen. We hebben nu de af spraak gemaakt dat ze een jaar lang het geld dat ze daar mee uitspaart gebruikt om in maandelijke termijnen een deel van onze onkosten te dek ken. Onze normen worden heel soepel toegepast. Want we willen niet dat een echtpaar door geldgebrek wordt gedu peerd." (gebed voor een echtpaar) Gij die de aard, de vorm, de pracht Van ei en sperma hebt gedacht, Verleen hun in de nieuwe nacht Een ongekende, jonge pracht, Een aandrift die hen spelen doet Met andere vrijheid, heldere moed, Totdat de traagheid van het bloed Zich gonzend omzet tot een gloed, Tot het millioenenheir van 't zaad Zich driftig en dynamisch laadt, Tot zegeszekere, snelle daad, Tot fiere aanval overgaat Geef overgave, woordeloos groot, Blinde bereidheid van een schoot Die, uit een dwingend-diepe nood, Het leven winnen wil uit dood Werp alle poorten uit het slot, Zodat een held, naar 't oud gebod, De wegen gaan kan, leidend tot Een uit geluk geboren lot. Half Nederland zal veronderstellen dat deze dichtreg zijn ontsproten aan brein en pen van de rooms-kath lieke aartsbisschop dr. A.J. kardinaal Simonis. En de ai dere helft denkt aan een parodie, een spottende rij melai rond de recente uitspraak van monseigneur. Dat is all maal fout gegokt. Dit serieus-bedoelde gedicht van Elis beth Cheixaou diepte ik een paar jaar geleden op uit a bundel gebedslyriek, verzameld door Willem Enzinck in 1961 uitgegeven bij Kok, Kampen. Een boekje dat ope met het bekende kindergebedje van Bertus Aafjes Lieve God en engeltjes rein, Laat mij een lief kindje zijn, Maak dat gauw mijn hemdje wordt Veel te krap en veel te kort. Dat is lieve en ook duidelijke taal. Zo simpel blijft 1 niet in een mensenleven, dat je alleen maar hoeft te bii den om groot te groeien. Zo simpel is het na 1961 al hel maal niet gebleven in de rooms-katholieke kerk. Pra me d'r niet van. Niet voor niets hebben overtuigde chri tenen de oude strijdkreet van Van Duinkerken vansl gehaald: 'En daarom, meneer, noem ik mij katholie Een góed lezen. Inderdaad ja, daar is geen woord rooi meer bij. Arme kardinaal, arme andere hoge mannen in de rooit katholieke kerk. Het valt niet mee om machteloos te ten toezien, hoe na de arbeiders, na de jeugd, ook de vro wen de zaak voor bekeken houden. Zeker niet als je seft, dat kritische vrouwen van krachtig kaliber hetj zicht van jouw kerk nog een beetje redden. Voor son» Bolkenstei WESTDORPE - De ou sloegen zaterdag in We ren enkele spelers van hinderd, maar toch kon Enkele spelers warei zodat alle aanwezige t< men. Al snel bleek dat heersten; na vijf partij team, nog geen enkele de periode '70-'80 wist winnen. Na zes ontmoetingen voor. In de resterende spelers minimaal drie winnen, maar het pakte in de voorlaatste wedst Oude Raedhuys. Wel b de allerlaatste partij v< biljarters wonnen met r nende ploeg de wisselb wedstrijd jaarlijks te h< H gen, maar voor hoelang Jongeren die om ouderswilg E doopt zijn, laten zich als r.-k. uitschrijven bij de burgi 1 Lrtl\ L U Z.Li\ rie E lijke stand. De leeftijd van degenen dGie deze stap nemi lijk ZeeuWS-Vlaani kruipt omhoog. Het verschijnsel glipt een generatie bi nen, die ooit niet beter wist dan klakkeloos Ja en Amen. Zo heet ook een recente uitgave van Gooi en Sticht: 'Ja Amen, scherven uit mijn katholieke jeugd'. Moest naast de bijbel op het nachtkastje van mgr. Simonis 1 gen, deze weggeschreven beschadigingen van wat di tijds een braaf katholiek vrouwtje heette. Niet dat I en oostelijk Terneuzen zou helpen. Mannen die uit onmacht alleen maar wel af te geven op vrouwen, aan wie ze niet kunnen tippe zijn reddeloos. Ook radeloos. Vandaar die ei- en sper® filosofietjes, als krampachtige poging aan te sluiten aktuele diskussies. Het gebed voor een echtpaar, waarmee deze column E gint heb ik uit piëteit steeds voor me gehouden. Je ki E dat niet publiceren, vond ik, „Heel vroeger dachten mi E sen zo, dat is nu voorbij." Maar ziedaar. Het geschiedde E de donkere dagen van 1986, in de laatste maand vanl jaar, waarin nóg meer vrouwen als gillende keuken®1 den de kerk uit renden. ^IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIfll Alles bij elkaar waren 15.000 mensen "geruime van water verstoken en 30.000 mensen was de zeer laag. LONDEN - Britse mannen leven tegenwoordig langer; hel schil tussen vrouwen en mannen wat betreft de lengte van leeftijd is minder groot geworden. Dat zegt het Bureau volkstellingen en -onderzoeken (het OPCS) van Groot-BrlU nië. Het OPCS verwacht dat tegen het jaar 2025 de Britse mac middeld 75 jaar zal leven. Dat is drie jaar meer dan de I hem vandaag de dag op aarde wordt gegund. De Britse bereikt tegenwoordig gemiddeld een leeftijd van 77 jaar maanden. Tegen 2025 zal zij het volgens de researchers van OPCS maar twee jaar langer uithouden. De vier woorden die als titel boven dit stukje staan zijn niet van mij, maar van dr. L. Craeybeckx oud burgemeester van Antwerpen. Hij gebruikte ze als stelling in zijn bijdrage aan 'Jeugd in School en Wereld' van mei 1972. 'Nederlands is de taal die de Nederlanders spreken' is een stelling van prof. dr. E. Kruisinga die hij gebruikt in zijn boek 'Het Nederlands van Nu', uitgebracht door de Wereldbibliotheek in 1938. Beide stellingen hebben één woord gemeen: Nederlands. Zouden beide doctores daar hetzelfde onder verstaan Ik heb moeite met die gedachte. Een monstertje Zuidnederlands kreeg ik toegestuurd uit Antwerpen dooreen leeftijd-lot- en vakgenoot, een gepensioneerde leraar Duits en Nederlands van het Koninklijk Atheneum te Berchem. Hij stuurde een kranteknipsel en wat hij geknipt had uit De Nieuwe Gazet van 21-10-'86 was een foto van hemzelf te midden van een groep oud-leraren, bijeen ter viering van het halve eeuwfeest van de school. Er stonden wat regels tekst onder en één daarvan luidde: 'Ome fotograaf is er in gelukt een aantal oud- leraars op de gevoelige plaat vast te leggen'. In dit gevoelige plat en cliché vielen me twee zinsbouwstenen op die de bouwers van de taal die de Nederlanders spreken nooit zouden gebruiken 1) leraars en 2) er in gelukt. De leraren van wijlen de Rijks HBS te Breda met wie ik plus minus 12000 kopjes koffie heb gedronken in de ochtendpame (verdeeld over bijna 40 jaar) heb ik nooit horen zeggen dat ze er in gelukt waren een uil voor valk te laten doorgaan. Dat heb ik wel horen zeggen (dat lukken in', bedoel ik) door een BRT radioverslaggever. Die zei: „Hij is er niet in gelukt van het leder langs den doelwachter te loodsen vermits halverwege de mats zijn voet heeft omgeslagen." Zuidnederlands is ook Nederlands. Inderdaad, burgemeester, ook al noemen de kèskoppen het Vlaams. Het getuigt echter in mijn ogen van blaaskakerige verwatenheid om Nederlands korrekt of zuiver te noemen en Vlaams een dialekt. Het eerste is Noordnederlands het tweede Zuidnederlands en met zuiver of korrekt heeft dat niets te maken. Wie maakt dat uit Vlamingen delen mijn mening niet. Zij vinden de taal die de Nederlanders spreken korrekt Neder lands en doen al jaren verschrikkelijk hun best die taal aan te leren. Hun nieuwslezers van radio en tv zijn er al bijna in geluktOp de tongval na, natuurlijk, maar wat daar korrekt aan is en wie dat uitmaakt is een nog groter raadsel. Buiten de studio's van de BRT zijn de vorderingen minder imponerend. 'Deftige kuisvrouw gezocht die niet kan inslapen' liet een apotheker in Gent per raam- annonce weten. Mijn beide zoons, toen nog opvallend minderjarig maar al wel de taal der Nederlanders sprekend stonden paf. Waar denkt die man nou een deftige vrouw te vinden die behalve kuis ook robot is; dag en nacht doorwerkend zonder in te slapen Dat is toch een witte raaf in een hooiberg Om ze te verlossen uit hun pafstand heb ik voor hen vertaald dat de apotheker een nette werkster zacht (niet voor intern). Ze zullen hem niet temmen, de kèskoppen, den fieren Vlaamsen talenleeuw. Dat hoop ik nan ganser harte. Laat ze vooral nooit proberen onze taal te schrijven opdat hun gazetten verschoond blijven van het Nederlands dat ik aantrof in een kop boven een artikel in De Stem van l-ll-'86: 'Accountantsbureau cleart Ministerie Economische Zaken'. De Nederlander kliert en kliedert wat af met z'n taalWat bezielt de Vlaming die dit na wil apen .««•O"*'" ffcN°P niE1 £5^ Voor landen op het westelijk halfrond doemt de dreiging op vanuit het Oosten, waar door wapens van velerlei soort en kaliber vanuit de V.S. aan een reeds bestaand arsenaal wordt toegevoegd en zelfs uitgebreid. Het ef fect daarvan is een evenzo- grote dreiging voor het Oos ten. En als de Westelijke al liantie initiatieven denkt te ontplooien voor ontwape ning of wapenbeperking van de militaire macht in de Oostbloklanden, zal zeker naar de kant van de V.S. moeten worden aangedron gen op bevriezing van het SDI-project ofwel stopzet ting. Daarmee kan het Westen de ernst aantonen vah het streven naar een tweezijdige ontwapening, beperking of wel beheersing. De aanhou dende stroom van geavan ceerde wapens vanuit de V.S. naar Europa en elders in de wereld, de voortzetting van ondergrondse kernproe ven de ontwikkeling van lange afstandsbommenwer pers reduceren op voorhand reeds elk Europees initiatief. Juist de wapenleveranties en handel is er de oorzaak van dat de V.S. is verstren geld geraakt in heimelijke en lastige activiteiten die behalve het aanzien van de president van dat land schaadt, ook de onevenwich tigheid van het regiem in dat land aan de kaak stelt. Wapenleveranties openlijk of heimelijk, die oorlogen of conflicten in het Midden- Oosten of in Zuid-Amerika ontketenen, veroorzaken een slecht intern beleid van de erbij betrokken landen en maken er ook geen eind aan. De V.S. beroepen zich op schending van de rechten van de mensen in die landen. Zijn het rebellen, contra's, terroristen of vrijheidstrij ders, die door de CIA ge steund worden vanuit een naburig land, ook in com munistische agitatie wordt aanleiding gevonden om in de binnenlandse aangele genheden van een land te in terveniëren waardoor te genstelling worden opgeroe pen, de strijd in alle hevig heid losbarst, maar erger nog de souvereiniteit van een land geschonden wordt. En als Schultz beweert dat in Suriname de rechten van de mens geschonden wordt, dan wordt toch wel verzwegen dat door infiltra tie van Brunswijk en zijn huurlingen de souvereiniteit van dat land wordt geschon den. Zijn het juist niet de heimelijke en listige activi teiten, die oorzaak zijn van schending van de rechten van de mens? Oosterhout, H. Telchuijs Blij het ingezonden schrij ven van de heer Giesing uit Breda in uw dagblad van 18 december te hebben gelezen. Nu weten we tenminste wat er zoal in Vlaanderen aan de hand isMaar mijnheer Giesing vergist zich toch wanneer hij schrijft dat 5 van de vier miljoen Vlamin gen bereid zijn 'de harde kern hand en spandiensten te bewijzen' in de kwestie Happart. Er zijn niet vier miljoen Vlamingen, maar vijf en een half miljoen. Daarvan is niet 5% bereid spandiensten te bewijzen om de bendeleider uit Voeren te helpen wippen, maar 95 is daartoe bereid. Ik ben geen lid van het Davidsfonds, noch van het Willemsfondis, maar dat de leden van die verenigingen 'fascistoïde neigingen' ver tonen verbaast me toch ten zeerste. Als trouw lezer van twee grote Vlaamse kranten (Het Nieuwsblad en de Ga zet van Antwerpen) heb ik daar nooit iets van gemerkt. Ook de mensen waarmee ik in contact kom en die wel lid zijn van een van die vereni gingen komen me voor als fatsoenlijke en vredelie vende mensen. Nog meer verbaast het me dat de heer Giesing in België Vlaamse Jeugdbewegingen ziet rond lopen in uniformen die 'als twee druppels water gelij ken op die van wijlen de Hitlerjeugd'. Ik woon 35 jaar in België en heb nog nooit de Vlaamse jeugd in dergelijke unifor men gezien. Ik vermoed dan ook dat de heer Giesing de welpkens van de padvinders voor fascisten aanziet. Het is ons hier ook absoluut onbe kend dat vanuit Vlaanderen aan Nederland om hulp is gevraagd om de bendeleider uit Voeren in de pas te doen lopen, al moeten we toege ven dat de Vlamingen al de moeite van de wereld heb ben om de uitspraak van het hoogste Belgische rechtscol lege, de Raad van State, in de kwestie Happart uitge voerd te krijgen. Maar mijn heer Giesing is veel te ver geven Hij is zonder twijfel niet op de hoogte wat de Vlamin gen zoal aan 'de harde kern' te danken hebben: -voor 1924 kon in België enkel aan een Franstalige universiteit worden gestudeerd, ook al waren die universiteiten ge vestigd te Gent en Leuven; -sedert de jaren dertig zijn de 'Vlaamse' middelbare scholen geleidelijk overge schakeld van het Frans als voertaal naar het Neder lands; -pas na W.O. I is het verplicht geworden dat Vlaamse soldaten onder be vel stonden van Nederlands- kundige officieren; -sedert de jaren zestig worden de Eucharistievieringen aan onze Vlaamse kust in het Nederlands geleid; -sedert de jaren zestig is onze brief wisseling met Belgische be drijven, ook met de Waalse, voor 100 in het Neder lands, voor die tijd vrijwel 100 in de Franse taal; - se dert 1959 mag in de Belgi sche Vereniging voor Gy naecologen Nederlands wor den gesproken. Voor die tijd waren alle vergaderingen en discussies in de Franse taal. We kunnen dit rijtje nog wel enige tijd voortzetten. Wat er met onze Vlaamse belastinggelden allemaal gebeurd zullen we maar zwijgen. Ik heb de indruk dat 'de harde kern' daar ook wat tracht aan te doen. Al vorens de heer Giesing ons iets gaat leren over de colla boratie tijdens W.O. II is het hem toch aan te raden, be halve bij Maurice De Wilde, ook elders te informeren en zeker niet de fout te maken de Vlaamse Beweging te vergelijken met de Neder landse NSB. Nog beter zou zijn wanneer mijnheer Gie sing zich zou houden aan de laatste zin van zijn betoog: 'En ons al helemaal niet be moeien met Belgische terne kwesties natuurlijk' Beveren, Dr. G. Bracke Een aantal leden van Landelijke werkgn 'Vrouw en Kerk' heeft» negatief gereageerd <>P recente uitspraken van te- dinaal Simonis over de' Feministische Theoloi Ons is gebleken, dat I*1 wat mensen, onze ver® ging, 'Vrouwen in dew Kerk', verwarren met noemde werkgroep. Om aan dit voor ons i» wenst misverstand een® te maken verklaren wij. wij kardinaal Simonisj dankbaar zijn voor zijn® delijke stellingname deze theologie. Wij vinden het een P zaak dat de kardinaal zg. theologie veroordeel1* vrouwen bevestigt in opstandigheid, die hen den duur van kerke® buitenkerkelijk maakt Eindhoven, E. Reynaerdts-Dassen Water van Tif bedreigt temp'' BAGDAD (RTR) - Iraatk cheologen haasten twee 6.500 jaar oude uit te graven voor dl het stijgende water va® vier de Tigris verdwijn® De tempels kwamen licht bij het werk enorme dam die op deJj roever in Eski-Mosul - lometer ten noorden va" dad - verrijst. Het Iraakse team het project, genaamd Te» vel) Karrana-1, werkt nog maar enkele zijn ontdekking te Oo ure Van een dag tussen 16.00 en ter of er kwam maa uit de kraan. Vooral de bewoners begin van de avond zat Rond half vier uur 's m dags viel de druk in de tra portleidng tussen West-B bant en Zeeuwsch-Vlaam ren weg. Na lang zoeken vc men een breuk in de leid tussen Sluiskil en Terneuze: Direct nadat het wegval van de druk geconstate werd, rukten werknemers i de Watermaatschappij Zu west Nederland (WMZ) uit te onderzoeken wat de oorz: was. Ze moesten alle sec één voor één afsluiten, toen het laatste deel van transportleiding dicht gi het gedeelte bij Sluiskil, v< men de breuk. Omdat plaatse een dubbele leid ligt, hoefden de mensen var WMZ alleen maar de twe leiding te openen en hoef< ze niet de gesprongen buil vervangen. Rond zaterdagavond nej uur voerde de WMZ de dru! de waterleiding in ooste Zeeuwsch-Vlaanderen w op. Toen kreeg de stad 1 neuzen echter te kampen een watertekort, omdat de tertoren aldaar bijna gel door zijn buffervoorraad v Er zat nog slechts voor half uur water in. Rond uur 's avonds was dat bleem echter ook opgelost kon iedereen in Zeeuws Vlaanderen weer naar hoefte water tappen. Het drinkwater vertoo nog wel een licht bruine kl omdat allerlei afsluiters werking waren gesteld, zondag was het water hier daar nog een beetje bruin de loop van de avond was echter weer normaal. Volgens districtsopzichte Hofman van de WMZ ontst het lek in de waterleiding een spontane breuk. Hij (ADVERTENTIE) gedipl. orthopedisch schoentechnicus GESPECIALISEERD ortho schoene Volgens afspraak semor ortho tel. 076-148168 schoene steunzolen Teteringsedijk 60, Breda Gj^Zwanenstraat 21, Hulst (Z.V

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 4