n de borr
indiaan
gardis
steld
Varenka
de kleine RTEM
6;v;
l
r
r
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
- 5b& AS t'
Kruis van Karei de
Grote terug in Rome
CRUZ SMITH
IRI BOELAARS
i
OPLOSSING
l ^4X^4' w
ZATERDAG
27 DECEMBER 1986
ZATERDAG
ZONDAG
(ach- ligheidsdienst in Los Alamo
Eigen is er zeker van dat er namei
li iets de Russen wordt gespioneei
It ge- Is de ex-Duitser Klaus Fuc
I ver- de verrader? Of misschie
een Anna Weiss?
fevuld Oppenheimer wordt
jopen Martin Cruz Smith getekeii.
als een zeer filosofisch ing,
aagd stelde wetenschapper, „i
ddel- Heuvel is geen plek, het is ee
Ook kromming in de tijd", zei
arbij. 'Oppy'. „We worden omring
in door een onzichtbaar stofje i
ord de tijd". Hij weet welke seho
alins de mensheid zal treffen
titein weet ook dat de bom een fa'
vei- wapenwedloop zal ontketen®
Als de veiligheidsdienst gas
vermoeden dat Oppy zelf cj
spion is, zegt de natuurkm
dige simpel: „Als de boj
werkt, kan hij me niets ma
ken". Het boek eindigt bij
eerste proef in 1945, maar wi
weten dat Oppenheimer
1953 tijdens de communisten
jacht buiten spel werd gezet.
Net als in zijn subliem
thriller 'Gorki Park' gebruil
Martin Cruz Smith een stug(
stijl. In 'Gorki Park' was hi
verhaal zo spannend dat dj
stugheid minder opviel, ma:
in 'Los Alamos' zou wat me<
soepelheid de spanningen
de Heuvel beter tot hun red
hebben laten komen. Nu zak
het verhaal regelmatig is en
het echt doorbijten om Trinit;
het moment van de explosie, i
halen. Misschien schort er oo
iets aan de vertaling van
ques Post. Als je 'You, of a
people' vertaalt met 'Jij, va
alle mensen', is er toch iel
mis.
Martin Cruz Smith: 'Los Ala
mos', llitg. Luiting, prij
DE STEM 24,90.
itoy.
tcouricx
*U£(;
vit
Ut/
oor een
van de
die de
theolo-
-k. kerk
het feit
als tek-
andere
eel ge-
an ver-
he- en
laringen
ïoelaars
nschap-
men om
van de
jzen dat
wordt
penis/
ogleraar
;en heeft
ard, een
de late
gewezen
uit Sci-
ordt uit-
va, het
iorgaan.
celiba-
taire kloosterlingen e.d. hui
liefde voor God en kosmos ii
dergelijke rechtstreeks sexu
ele termen benoemden zijn d
opvatting nogal verdeeld: vai
gefrustreerde overcompensa
tie tot poëtische lyriek.
Kleuren
Maar er is natuurlijk méé
aan de hand in dit beek
waarin in zeskleurendrul
(met goud en zilver) de op d r/dpgi
heraldiek geënte, symbolisch'
tinten goed tot hun recht
men. De 35 miniaturen,
maakt bij 26 visioenen, zijl
nogal moraliserend van aard
Van het boek Scivias blevei
negen manuscripten bestaai
tot op heden. Hildergardi
leefde echter lange tijd voora
voort in de volksdevotie. In df
twintiger jaren werden de mi
niaturen door de monnikei
van Eibingen gekopieerd. Di
originelen zijn in de Tweede
Wereldoorlog, ondanks opslag
in een bunker te Leipzig, ver
loren gegaan. De originelen
zijn ooit (begin deze eeuw) een
tijdlang in de abdij van Oos
terhout geweest terwille van
de studie die dom Baillet er
aan gewijd heeft.
Het kader van de Scivias
bevat: Kosmos, geboorte, le
vensloop en stervenvan de
mens; zondeval en verlossing
door Christus, niet door de en
gelen; de H. Drievuldigheid'
doopsel en kerk als lichaam
van Christus; de kerk als Stad
Gods in de loop der gesc
nis, waarin de mysteries
Christus en van de gelovig®
centraal staan; tenslotte d
Wederkomst en het Oori
eigenlijk als in de bijbel:
oude testament; b) nieuwe f
tament; 3) apocalyps.
In eenvoudige woorden
gedachtenreeksen zet Hem
Boelaars de meestal
boeiende miniaturen 0If,."e
mystiek geladen, verbeeld1 s
prikkelende, overdenking
geboren uit het middeleeuw
moniale leven. Gene dwepe™
maar een rechtoe-rechta n
spreken over intimiteiten
de ziel zoals de miniaturen
zelf beelden doen. Hewt f»°\
boek werd eerder uitgege
door zijn abdij in Doetinch
maar kent sinds kort een ha
delseditie van de officiële w
geverij.
Henri Boelaars: Scivias
Hildegardis van Hingen-
Servire, prijs 98,-.
Ver weg in de Russische bossen
woonde eens een arme vrouw. Haar
huisje stond tussen de witte berke
boompjes. Het was van hout en er
groeide mos op het dak. Ze woonde
er helemaal alleen en er kwam bijna
nooit iemand langs. Gelukkig had
Varenka alles wat ze nodig had: een
tafel, stoelen, een kast, een bed bij de
kachel en lepels en vorken. In de
hoek naast de schoorsteen hing een
ikoon. Varenka zette er iedere dag
versgeplukte bloemen bij. Ze
woonde er heel tevreden.
Op een dag kwam er een stoet
mensen langs haar huisje. Ze riepen:
Varenka, pak je spullen en vlucht
met ons! Het is oorlog! We kunnen
de kanonnen van de soldaten steeds
duidelijker horen. Vlucht voor het
te laat is!".
Oorlog! Soldaten! Daar schrok
Varenka van, ze werd bang, maar ze
zei: „Als ik met jullie meega, is er
niemand om de zwervers eten te ge
ven. Wie geeft de verdwaalde kinde
ren onderdak? Wie geeft de dieren
en de vogels te eten als straks alle
bessen met sneeuw en ijs bedekt
zijn? Ik blijf hier, maar jullie moe
ten verder. Haast je en God zegene
jullie!"
Toen trokken de mensen verder
het bos in en Varenka was alleen.
Het was doodsstil om haar heen. „Ik
geloof dat ik de kanonnen in de
verte kan horen", zei ze, „het klinkt
nog zachtjes, maar wat gebeurt er als
ze hier kermen. Morgen of overmor
gen.
Ze ging haar huisje binnen en
deed de deur goed op slot. Ze zette
wat wilgeroosjes in het vaasje voor
de ikoon en bad: „God, bouwt u een
muur om mijn huisje alstublieft.
dan zien de soldaten me niet!"
Het werd avond. Het kanonnenge-
bulder hield op en in het stille bos
begonnen de vogels te zingen tot ze
gingen slapen. In de toppen van de
berkebomen koerden houtduiven en
in de heg zong een nachtegaal. Maar
niemand bouwde een muur om Va
renka's huisje, ook God niet.
De volgende dag ging Varenka
hout sprokkelen in het bos. In de
verte hoorde ze de kanonnen, ze
zuchtte: „Het klinkt al dichterbij,
wat zal er met me gebeuren?" Toen
ze 's avonds net thuis was gekomen
met een flinke takkenbos op haar
rug, werd er aan haar deur geklopt,
Het was Pjotr, de geitenhoeder. Va
renka kende hem wel, ze vroeg:
„Moet je niet bij je geiten en kippen,
je ganzen en schapen zijn?" Pjotr
antwoordde: „De soldaten hebben
mijn hut in brand gestoken. Ze heb
ben alles afgepakt behalve deze geit.
Mogen we bij jou wonen? Het is al
bijna donker, straks komen de wol
ven!" Varenka liet ze binnen. Bij het
vuur dronken ze warme bietensoep.
Ze bad nog eens: „God, kom snel,
bouw een muur om mijn huisje, dan
kunnen de soldaten Pjotr, mij en de
geit niet zien!"
Het werd nacht en weer werd alles
stil. De bloemen gingen slapen en de
eekhoorntjes klommen naar hun
nest. Maar weer bouwde God geen
muur om Varenka's huisje.
De volgende morgen ging Va
renka al vroeg paddestoelen en
redactie Muriel Boll brieven naar Somveld 55 - 4815 HV Rreda
brieven naar Spin veld 55 - 4815 HV Breda
r,
■'mi
'n
'ÖK
7/
H:
V
0'
./-'"C. V
Mi
fëS? j Wr1 a
kruiden zoeken in het bos. Ineens
zag ze een jongeman die op het
zachte mos lag te slapen. „Wakker
worden", riep Varenka. „Je kunt
hier niet blijven. Hoor je de kanon
nen, de soldaten komen!" De jonge
man antwoordde: „De soldaten heb
ben de velden en de huizen in mijn
dorp afgebrand. Ik ben het bos inge
vlucht". „Arme jongen", zuchtte Va
renka, „kom maar mee". Stjepan
ging mee. Hij was schilder, in zijn
ene hand had hij een schilderij, in
zijn andere een pot met een witte
bloem. Dat was alles wat hij nog be
zat.
Toen ze het avondeten gegeten
hadden, knielden ze samen en weer
vroeg Varenka: „Lieve God, kom
toch vlug en bouw een muur om
mijn huisje. Alleen dan zullen we
veilig zijn", 's Nachts was er vrede in
het bos. Alleen de uil gaf een harde
schreeuw en in de verte huilden de
wolven.
Toen Varenka de volgende dag
naar buiten keek, was er nog steeds
geen muur. Die hele dag was ze ver
der druk met koeken en brood bak
ken. Ineens hoorde ze iemand
zachtjes huilen. Het was een meisje
met een duif in haar armen. „Kind",
zei Varenka, „wat doe jij alleen in
het bos? Waar zijn je vader en moe
der?" Het meisje snikte: „We zijn
gevlucht voor de soldaten en toen
ben ik mijn vader en moeder kwijt
geraakt, fk rook het versgebakken
brood en ik ben die kant opgerend".
Zo kwam Bodula in Varenka's huis
je. Ze kreeg thee, brood en koeken en
de duif pikte de kruimeltjes op.
De hele dag gingen de kanonnen
tekeer. Ze waren bang en gingen sa
men oude liedjes zingen. Toen ze op
hielden was het avond geworden. De
maan stond aan de hemel en de ka
nonnen waren stil. Die nacht bad
Varenka nog eens: „Lieve God,
bouw alstublieft een muur. Dan zijn
we gered. Het is al bijna te laat, mis
schien zijn de soldaten morgen al
hier!"
Maar ook deze nacht bleef het stil.
Toch, als je goed luisterde, hoorde je
zachtjes ruisen om Varenka's huisje.
Varenka deed de luiken op een kier.
Ze zag dat het sneeuwde, de sneeuw
kwam al tot het raam. Varenka deed
de luiken weer dicht. Toen knielde
ze voor de ikoon en dankte God. De
hele lange nacht bleef het sneeuwen
en toen het licht werd, was het
huisje helemaal ondergesneeuwd,
's Middags hoorden ze de soldaten
aankomen. Heel stil en bang zaten ze
bij elkaar. De soldaten kwamen
dichterbij.en toen liepen ze zo
maar langs. Ze hadden het huisje
onder de sneeuw niet gezien. De sol
daten trokken verder en namen de
oorlog mee. Stjepan, Pjotr, Bodula
en Varenka dankten God.
Toen de sneeuw wegsmolt, ging
iedereen naar buiten. De duif vloog
naar het topje van de berkeboom, de
geit sprong in het rond en Stjepan
plantte zijn bloem voor het huisje.
De lente kwam. Bodula vond haar
vader en moeder terug en ging met
ze mee naar hun eigen dorp. De geit
kreeg een geitje en de zaadjes van de
witte bloemen. En Stjepan schil
derde het verhaal van de muur die
God had gebouwd.
Naar een Russische legende.
GOES
Grand Theater
u. Flodder, a.l.
19 en 21.30
HULST
De Koning van Engeland
13.45 u. Donald Duck's verjaar
dagspartijtje.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Flod
der.
13.45,16.15,19 en 21.30 u.
Ruthless people.
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Run
ning Scared.
16.15 en 21.30 u. Haunted Ho
neymoon.
19 u. De perverse gravin.
OOSTBURG
Ledeltheater - 19.15 Karate
Kid II, a.l.
20 u. Spies like us, a.l.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
13.45,16,19 en 21.15 u. Flodder,
a.l.
13.45 u. Peter Pan, a.l.
19 en 21.15 u. Heartburn.
VLISSINGEN
Alhambral - 19 en 21.30 u.
Ruthless people.
Alhambra2 - 19 u. Labyrinth.
21.30 u. Heartburn.
BRUGGE
Complex Zwart Huls
Gulden Vlies 1 - 20 en 22.30
u. The Mission, a.l.
14,16,18 en 20 u. Bazil, the
great mouse detective (De
Speurneuzen).
Gulden Vlies 2 - 22.30 u. Co
bra.
14.16 en 18 u. Robin Hood.
Gulden Vlies 3 - 20 en 22.30
u. 9'/! Weeks.
14,16 en 18 u. Donald in the Far
West.
Memllng - 14.30,20 en 22.30
u. Ruthless people.
Rembrandt - 14.30 u. Ho
ward the duck, a.l.
20 en 22.30 u. Top Gun.
theater
GROEDE
De Twee Duiven - 20 u. voor
dracht en liederen in kerstsfeer.
ST. JANSTEEN
De Warande - 20 u.
Blijspel 'De ingebeelde zieke',
door St. Jan ten Steene.
beth Hüser. Geop. dag. 14-21.30
u. di. gesl. (tot 31 Galerie van
Geyt - Overzichtstentoonstel
ling. Geop. dag. 9-12 u. en 14-18
u. za. tot 17 u. zo. 14-18 u. di.
gesl. (tot 31 jan.).
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehuls -
- Overzichtstentoonstelling over
de afgelopen 5 jaar Geop. za. en
zo. 14-17 u. (tot 29 dec).
VLISSINGEN
Galerie Bellamy - Tekenin
gen van Ton de Kroon. Geop za.
13-17 u. zo. en ma. gesl. (tot 22
jan.).
IJZENDIJKE
Streekmuseum - 'Bid
prentjes en rouw'. Geop. za. en
zo. 14-17 u. (tot 1 jan).
ANTWERPEN
Wandelgang de Singel -
- Schilderijen van Ludovicus.
Geop. di. t/m za. 14-18.30 u. (tot
18 jan.).
GOES
Grand Theater - 14 u.
Sneeuwwitje.
19 en 21.30 u. Flodder, a.l.
HULST
De Koning van Engeland
13.45 u. Donald Duck's verjaar
dagspartijtje.
13.45,16.15,19 en 21.30u. Flod
der.
13.45,16.15,19 en 21.30U.
Ruthless people.
16.15,19 en 21.30 u. Running
Scared.
14.30 en 19 u. De Perverse Gra
vin.
16.15 en 21.30 u. Haunted Ho
neymoon.
OOSTBURG
Ledeltheater - 20 u. Karate
Kid II.
14 u. Spies like us, a.l.
TERNEUZEN
Luxorl&ll
13.45,16,19 en 21.15 u. Flodder,
a.l.
13.45 u. Peter Pan, a.l.
16,19 en 21.15 u. Heartburn.
VLISSINGEN
Alhambral - 14u.
Assepoester.
19 en 21.30 u. Ruthless people.
Alhambra2 - 14 en 19 u. La
byrinth.
21.30 u. Heartburn.
BRUGGE
Complex Zwart Huls
Gulden Vlies 1
20 en 22.30 u. The Mission, a.l.
14,16,18 en 20 u. Bazil the great
mouse detective.
Gulden Vlies 2
22.30 u. Cobra.
14,16 en 18 u. Robin Hood.
Gulden Vlies 3
20 en 22.30 u. 9Vi Weeks.
14,16 en 18 u. Donald in the Far
West.
Memllng - 14.30,17.15,20
en 22.30 u. Ruthless People.
Rembrandt - 14.30 u. Ho
ward the Duck.
17.15, 20 en 22.30 u. Top Gun.
DE KLINGE
De Statie - 15 u.
schieting.
KLOOSTERZANDE
Zaal Molenhof - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
DeVliegher - 15 u.
schieting.
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
ST. GILLIS
Caetens-toren - 14.30 u.
schieting.
Zie zaterdag.
KLOOSTERZANDE
Zaam Molenhof - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
Van Steene - 15 u.
schieting.
ST. GILLIS
Caetens-toren - 14.30 u.
schieting.
ST. JANSTEEN
De Kroon - 14 u. vleeskaar-
ting.
ZUIDDORPE
De Herberg - 14.30 u.
schieting.
exposities
AXEL
Galerie Bellemans - 'Installa
tie in de zwarte kamer', werk van
R. Beek en H. Huyser. Geop. tijd.
winkeluren. (tot 18 jan.).
CLINGE
Galerie Esprit - Overzichts
tentoonstelling en fotografieken-
van Wim Krull. Geop. woe. t/m
zo. 13.30-17.30 u. (tot 16 jan.).
HULST
Pand 25 - Lino's van Lies-
VATICAANSTAD (ANP) - In de Sint-Pietersbasiliek van Vati
caanstad hangt na 436 jaar weer het grote zilveren kruis dat Ka-
rel de Grote naar aanleiding van zijn kroning tot keizer aan de
paus schonk.
Het 2.90 meter hoge karolingi-
sche kruisbeeld, dat de koning
der Franken met Kerstmis
van het jaar 800 overhandigde
aan paus Leo de Derde, is nu
gegeven aan diens opvolger,
Johannes Paulus II. Deze keer
echter was het afkomstig van
het rooms-germaans Centraal
Museum in Mainz, dat een ge
trouwe kopie van het sinds
1550 verdwenen origineel heeft
laten maken. Het karolingi-
sche origineel, zo bericht het
kerkelijke persbureau KNA,
werd in het midden van de
zestiende eeuw omgesmolten,
toen in Rome na de plunderin
gen van de 'Sacco di Roma',
een tekort aan gewijde vaten,
altaarkruisen en kandelabers
was ontstaan. Deze voorwer
pen moest de kerkelijke staat
bij de vrede van Tolentino van
1797 overigens weer afstaan
aan Napoleon. Kort voordat
het kruis van Karei de Grote
werd omgesmolten, hadden de
kanunniken van de Sint Pieter
voor het nageslacht een kopie
uit zacht materiaal laten ma
ken. Deze kopie was jarenlang
zoek, maar werd in het begin
van deze eeuw in een crypte
van de basiliek teruggevonden
en naar de kerkfabriek van
Sint Pieter gebracht. Daar
vond de directeur van het mu
seum in Mainz haar en hij liet
er een zilveren kruis, naar dat
van Karei de Grote; van ma
ken.
Het kruis moet een artistiek
unicum worden genoemd. De
afbeelding vertoont sterk by
zantijnse kenmerken. De ge
laatsuitdrukking van de jonge
Christus is deels ernstig deels
vreugdevol. Er is nog geen
sprake van de lijdende Chris
tus met de doornenkroon, zo
als gebruikelijk sinds de go-
thiek.
Het karolingische kruis is
door de paus gewijd en achter
kogelvrij glas opgehangen in
de eerste, rechterzij kapel van
de Sint Pieter, naast Miche
langelo's Piëta. Helaas kan de
bezoeker het kruis alleen van
opzij zien, maar men hoopt een
plaats te vinden, desnoods in
de schatkamer van de basiliek
naast de sacristie, waarbij
men het frontaal beschouwen
kan.
bele
digend
in het
jaar
gedijen
leerling
(Frans)
angstig
koppel
riem
geurige
tabaks
soort
planeet
'T
telwoord
een
zekere
be
droefd
landtong
opening
elek
trisch
geladen
deeltje
rust
plaats
onge
vulde
riv. in N
Brabant
vader
berg op
de Filip
pijnen
T
T
op een
beetje
na
oog-
vocht
■snq uba pueq 'uaAoq uau
-ais 'puoq usba ijbbis 'snq uba jadumq 'ubui
uba puBq 'pjoqsjaai|j3A uba doi 'jnd 'puoq
uba joo 'paoq uba lueqftz 'snq uba luequaAog
