BOEKEN
Tomas Ross: goed
maar oppervlakkig
'Prutske', een boek met een glimlach
Kaarten vo
in gevang(
Jaarboek munten en penningen der Nederlanden
ouöe
hoeken
Virtuoze en diepzinnige
roman van Olga Rodenkl
Hoe grote dichters bij
de neus genomen werdej
IER THRILLERS VOOR DE FEESTDAGEN f
OVER
GESPROKEN
ZATERDAG 20 DECEMBER 1986
ZATERDAG 20 DECI
Achtervolging
Siberische kou
Erekwestie
VERSCHENEN
Centraal
Moeder
Wakker
'OVERSTEKEN':
STUKJES VAN EEN LEGPUZZEj
OPROEP OPROEP 0PR
uske en Wiske: „L
&-WS2£f"
Door Wim Koek
VOLGENS velen is To
mas Ross de enige Neder
landse thriller-auteur die
(af en toe?) een interna
tionaal niveau bereikt.
Zelf steekt Ross zijn auto
riteit op thrillergebied
ook niet onder stoelen of
banken, sinds hij samen
met de Zweedse Maj Sjö-
wall zijn naam geeft aan
de vijf sterren thriller
reeks van Het Spectrum.
Zij tweeën kiezen uit een in
ternationaal aanbod de 'beste
thrillers' uit en daar hoort dus
nu ook Ross jongste produkt
'De Strijders van de Regen
boog' bij. Om het niet te gek te
maken echter wordt dit boek
op het omslag door Maj Sjö-
wall solo aanbevolen, alsof To
mas Ross zich even bescheiden
heeft teruggetrokken.
'De Strijders van de Regen
boog' is geïnspireerd door de
affaire met de in Nieuw Zee
land tot zinken gebrachte
'Rainbow Warrior' van Green
peace. Het is een typisch Ross-
boek. Vlot geschreven, span
nend en opgebouwd rond een
zorgvuldig uitgewerkte plot.
Ross is heel sterk in het beden
ken van op de actualiteit van
gisteren gebaseerde plots.
Bewondering verdient ook
zijn research. Om 'faction' te
kunnen schrijven of heel dicht
tegen dit genre aan te kunnen
leunen, moet je feiten kennen
en dat vergt speurwerk in ar
chieven, bibliotheken en map
pen vol kranteknipsels.
Ross heeft verteld dat hij
niet durft te vliegen en dat be
tekent dat hij ook zijn lokale
research op afstand moet doen.
Het is knap hoe hij vergezich
ten en atmosfeerijes kan
schetsen waarvan de lezer
graag aanneemt dat ze
authentiek Nieuw-Zeelands of
Nieuw-Caledonisch zijn.
Ross is niet erg sterk in de
uitbeelding van zijn karakters.
Zelfs zijn vaste speurder van
weleer, Martin Finch, is nooit
een mens van vlees en bloed
geworden. Zijn personages
zijn stereotyperend beschre
ven; hij lijkt ze geen grotere
betekenis toe te willen kennen
dan die van pionnen; van
voorwaarden voor de hande
ling. Nu zijn de liefhebbers
van thrillers niet op de eerste
plaats uit op psychologische en
sociologische schetsjes. Die
willen avontuur, actie en
spanning. Daarvoor zijn ze bij
Tomas Ross wederom aan het
goede adres.
Onverwacht goed vond ik
'Vrije Vlucht' van Douglas
Terman. Onverwacht omdat ik
Terman ondanks zijn succes
met het voortreffelijk geschre
ven 'Het spel met de hulzen'
toch niet hoog had staan als
thriller-auteur. Zijn te dikke
internationale bestseller be
vatte hele - op zichzelf goed
geschreven - stukken die ach
teraf gezien best achterwege
gelaten hadden kunnen wor
den. Bovendien is Terman op
een irritante manier bezeten
van de vrees dat de Sovjet
Unie zijn geliefde Amerika
met wapens aan het overvleu
gelen is. Deze obsessie spreekt
uit alle drie de boeken die tot
nu toe van Terman in het Ne
derlands zijn vertaald (Het
derde is 'De Vrees voor de Vol
treffer').
Ook uit 'Vrije Vlucht' stijf*'
die vrees weer op. Het boek is
ouder dan 'Het spel met de
hulzen' en ik zou zeggen: ook
beter. Het speelt in het noor
den van Amerika, zo'n ander
half jaar na de per ongeluk
uitgebroken 'all out'-kernoor-
log die de Russen hebben 'ge
wonnen'. Als de Amerikaanse
luchtmacht-officier Mallen,
die teruggetrokken overleeft
in zijn jachthut in Vermont,
hoort dat alle ex-officieren
moeten worden geregistreerd
en vervolgens naar een herop
voedingsgesticht moeten, be
sluit hij te vluchten naar de
ruimte van westelijk Canada.
Vanaf de eerste dagen na de
ramp houdt hij een met een
motor uitgerust zweefvliegtuig
verborgen. Daarmee gaat hij
er vandoor, samen met de
zwarte jurist Wyatt.
De vlucht, een aaneenscha
keling van ontbering en avon
tuur, is meesterlijk en dus ge
loofwaardig beschreven, met
een open oog voor boeiende,
maar vooral functioneel wer
kende details. Een echt span
nend boek zonder ook maar
één pagina van slapte.
De Rus Edward Topoi slaagt
er maar niet in het niveau te
bereiken dat hij haalde toen
Jeffrey Archer.
hij samenwerkte met Fridrikh
Neznansky ('Het Bjelkin Ma
nuscript' en 'Het Rode Plein').
Zijn jongste boek 'Sabotage' is
blijkbaar een knieval voor het
westers feminisme. Een vrou
welijke militie-officier speelt
er de hoofdrol in, een merk
waardige mengeling van jonge
juffrouwen- en macho-gedrag
demonstrerend. Het verhaal
speelt in noordelijk Siberië,
maar de lezer krijgt het er
geen moment koud bij. De
naam van de dader van een
drievoudige moord is al in de
buurt van pagina 70 gemakke
lijk te raden. Het verhaal komt
laat op gang en is op z'n best
wanneer de lotgevallen wor
den beschreven van een Ame
rikaanse bonthandelaar die bij
de gebeurtenissen betrokken
raakt.
Wie door het wat taaie begin
weet heen te komen en de jon
gedame van de militie voor lief
neemt, houdt er uiteindelijk
Jaarboek munten en penningen der
Nederlanden. Prijs f39, verkrijgbaar bij
de boekhandel en bij de uitgever Stuur
man Partners/Uitgevers, Antivoord-
nummer 1083, 3800 WB Amersfoort (geen
postzegel nodig), tel. 033-10501 of 02155-
14751.
In dit boek van 640 pagina's tref j"e
waardevolle gegevens van ruim 7.300
Nederlandse munten, papiergeld en
penningen welke bij ruim dertig vei
linghuizen in binnen- en buitenland
zijn verkocht. Alle voorwerpen zijn
overzichtelijk gerubriceerd, afgebeeld
en voorzien van beschrijving en op-
brengstprijs.
Dit eerste deel bevat de resultaten
van verkopen van de tweede helft van
1985 en de eerste helft van 1986. Deze
uitgave zal jaarlijks worden uitge
bracht. De oudste munt blijkt een zilve
ren deniertje van Dorestad (Wijk bij
Duurstede). Het muntje werd tussen 768
en 781 geslagen onder Karei de Grote en
voor ca. ƒ2.600 verkocht in Frankfort.
Een indrukwekkende munt is de 3.5-
voudige koggerdaalder 1601 uit Fries
land. Te Amsterdam verkocht voor
ƒ3.700. Een gouden rozenobel 1585/1586
geslagen te Gorinchem bracht te Bazel
ruim 15.000 op en een gouden leeuw
geslagen tijdens de Brabantse revolutie
in 1790 werd afgeslagen voor ruim
15.500 te Antwerpen.
Een dubbele gouden dukaat uit 1795
geslagen tijdens de Bataafse Republiek
werd verkocht te Amsterdam 15.000
terwijl eenzelfde exemplaar uit 1803
1.150 opbracht. Een halve cent van Ko
ning Willem I uit 1821 (geslagen te
Brussel) bracht in de kwaliteit 'prach
tig' 640 op, terwijl eenzelfde muntje in
de kwaliteit 'zeer fraai' voor ƒ70 werd
verkocht. Een 'kroningsrijksdaalder'
van Wilhelmina uit 1898 bracht in onge
bruikte staat 2.200 op en in de kwali
teit fraai ƒ360. Een dubbeltje in op
dracht van de regering in ballingschap
geslagen tijdens de oorlog (1945) te Phi
ladelphia werd te Amsterdam voor
1.450 verkocht en een huismunt van 25
cent van de strafgevangenis te Leeu
warden uit 1847 werd verkocht voor
100 te Utrecht.
Een misslag van een rijksdaalder 1979
(Unie van Utrecht) bracht 310 op. Te
Londen werd een 4% Stuiverbonk van
de Verenigde Oostindische Compagnie
(VOC) verkocht voor bijna 800 en een
proef slag van 1/10 gulden 1901 van Cu
rasao werd te Dallas (USA) verkocht
voor bijna ƒ900. Een misdruk van een
vijf gulden biljet type 1973 (zonder se
rienummers) bracht te Den Haag 190
op en een muntbiljet van tien gulden uit
1898 werd voor ƒ2.100 verkocht te
Utrecht. Een tien gulden biljet van 1943
was echter al voor 15 te koop. Een
briefje van driehonderd gulden bracht
1.900 op en een briefje van honderd
gulden uit Nederlands Nieuw-Guinea
ƒ600.
Boven alle genoemde prijzen betaalt
de koper veilingkosten variërend tussen
de 15 en 20 procent. Een onontbeerlijk
boek voor iedere beginnende en gevor
derde verzamelaar van munten, papier
geld en penningen.
HE.
STIJN Streuvels verkeerde
in de derde produktieve
fase van zijn leven, toen hij
in 1922 het boek 'Prutske'
schreef. Na dit fijnzinnige
boek over de eerste zes le
vensjaren van zijn doch
tertje Dina, overtrof Streu
vels zichzelf nog tweemaal
met de bundel 'Werkmen
sen' waarin 'Het Leven en
de dood in Den Ast' en met
de sterke roman 'De Te
leurgang van de Water
hoek'.
Wat Stijn Streuvels daarna
in de nabloei van zijn leven
nog schreef, bleef ook bij het
werk uit deze episode ten ach
ter. In 1931 verscheen bij voor
beeld een bloedarmoedig heili
genleven Alma met de vlassen
haren'. Kenners van zijn werk
vroegen zich verwonderd af
welke vrome bedoelingen
Streuvels met zijn 'Alma' moet
hebben gehad. Boze tongen
beweerden dat Streuvels dit
heiligenleven heeft geschre
ven om zich de katholieke cri
tici van het lijf te houden, die
in 'De Teleurgang' en met de
wulpse Mira de zoveelste be
vestiging zagen van de hei
dense inslag van Streuvels's
literaire werk. Stijn Streuvels
was er anderzijds de mens niet
naar om voor ogendiender te
spelen ten gerieve van zijn ka
tholieke critici.
Streuvels schreef in de laat
ste jaren voor de tweede we
reldoorlog geen enkel groots
werk meer. Hij was aan de ar
tistieke afronding van zijn li
teraire carrière toe. Zijn laat
ste boeken vormen zijn dag
boeken en familiekronieken.
Stijn Streuvels (1871-1!
heeft wel vaker inzinkingen in
zijn schrijversbestaan gekend,
maar na de tweede wereldoor
log heeft hij er zich allengs
mee verzoend dat zijn grote
verbeelding was uitgebloeid.
Hij had zijn bijdrage wel gele
verd, zo vond hij.
Het vergaat mij vaak zo met
werk van Streuvels. Ik lees het
in vele jaren niet, begin er dan
ineens weer aan en iedere keer
weer verbaast mij Streuvels
door zijn springlevende houd
baarheid.
Drie keer heb ik 'Prutske'
gelezen en iedere keer weer
ben ik onder de indruk van de
sterke constructie van dit boek
en van de fijnzinnige aan
dacht voor wat er gaande is in
het leven van een kind in de
eerste zes jaren van zijn leven.
Aan geen enkel boek lijkt
Streuvels met zoveel liefde en
attentie gewerkt te hebben als
aan deze gevoelige beschrij
ving van de kleuterjaren van
zijn in 1906 geboren dochter
Dina, die Prutske genoemd
werd, maar die vele andere
koosnamen droeg. Een boek
over een kind dat de wereld
verkent en dat de wereld om
zich heen naar zijn hand zet.
Die wereld is betrekkelijk
klein. Het is het huis van haar
ouders, de plek bij het fornuis
in de keuken waar haar fieten
- foto anp Tomas Ross.
toch nog een portie spanning
aan over met een spectaculaire
climax waarvan niemand
minder dan de heer Gorbats-
jov persoonlijk getuige is.
-foto archief de stem
De vader van Adam Scott, in
1945 belast met de bewaking
van maarschalk Göring en
idoor zijn regiment levenslang
verdacht van medewerking
aan diens zelfmoord laat zijn
zoon een nooit geopend pakje
van Göring na. Scott opent het
en vindt er Duitse documenten
en een Russiche icoon in. Tege
lijk wordt in het Kremlin ont
dekt dat de icoon van Sint Jo
ris met de Draak in het Win
terpaleis te Leningrad niet de
originele is, maar een uitste
kende kopie. Het origineel, zo
begrijpen de machthebbers in
het Kremlin nu, heeft de tsaar
in de dagen van de revolutie
het land uit laten smokkelen.
Er moet een document in ver
borgen zitten dat nog slechts
enkele weken geldig is en dat
de verhoudingen in de wereld
op z'n kop zou zetten.
Adam Scott wil alles over
zijn geërfde icoon weten om
dat hij daarin een kans ruikt
zijn vader postuum te kunnen
rehabiliteren en de KGB gaat
achter de originele icoon aan.
Dat is het dubbele uitgangs
punt van 'Een erekwestie' van
Jeffrey Archer. Het is een met
vaart geschreven, spannend
verhaal met een ingenieuze
plot en originele vondsten. De
karakters zijn voor dit genre,
redelijk uitgediept al zullen de
Russen voornamelijk op gis
werk rusten.
Tomas Ross: 'De strijders van de re
genboog'. Uitg. Het Spectrum, prijs
f24,90.
Douglas Terman: 'Vrije vlucht'.
Uitg. A.W. Bruna, prijs f27,50.
Edward Topoi: 'Sabotage'. Uitg.
Luitingh, prijs f24,90.
Jeffrey Archer: 'Een erekwestie'.
Uitg. A.W. Bruna, prijs f29,90.
'Maritiem Journaal '86'.
Uitg. Unieboek, prijs 59,50.
Jaarlijks verschijnende lijvige
uitgave met maritieme infor
matie uit Nederland en België.
Dit keer met gedegen artike
len over ondermeer: De moei
lijkheden bij de zeescheep
vaart en de sleepvaart, mari
tieme musea, het zeemilieu en
de visserij.
'Leven op het platteland'. Uitg.
Friese Pers Boekerij. Fraai
lees-en kijkboek, met als basis
de tekeningen van de bekende
Friese illustrator Cornells Jet-
ses. Romantiek uit een tijd dat
we nog Vollek' riepen voor we
de keuken binnenkwamen. De
wonen, het is de hof waar va
der bomen plant en appels
plukt, het zijn de schuur en
stallen waar de dieren staan
en het zijn de kamers waar in
de oorlogsjaren Duitse en En
gelse officieren zijn ingekwar
tierd. De speeldieren, de huis
dieren, de haan, de honden, de
geiten en de poezen voeden
haar grote verbeelding in een
kleine wereld.
Voor de lezer is de schrijver
natuurlijk de meest gewich
tige man in dit boek over het
jonge leven van Prutske. Maar
toch is er in de observatie van
Prutske een heel opvallende,
maar niet toevallige tweede
ling als het om aandacht en
om begeleiding gaat. De vader
is de figuur die Prutske als een
aandachtig verslaggever op al
haar wegen en avonturen en
tot diep in haar fantasiewe
reldje volgt, maar zo opval
lend kan de rol van vader-
schrijver niet zijn of Streuvels
laat uitkomen dat die rol niet
opweegt tegen die van de le
vensechte en onmisbare moe
derfiguur. Prutske raakt van
slag als die wegblijft.
Vader is de verhalenman, de
integere allesweter en alles-
kunner, de vriend die haar
veel over de samenhang der
dingen in het leven kan vertel
len. Die haar kan vertellen hoe
de eksters him nesten bouwen
in de bomen en alleen hij kan
Prutske onvindbaar maken in
de kamer. Met hem ligt zij
roerloos onder de geheimzin
nige kruin van de appelaar en
alleen hij kan de mooiste ver
telsels bedenken 's morgens in
bed. Maar bescheiden als de
schrijver en de vader Streu
vels is, laat hij toch de glansrol
op de achtergrond aan de moe-
der, aan de vrouw die bepaalt
wanneer Prutske naar de ver
rassingen van Sinterklaas
mag komen kijken en die de
grenzen van de wereld in haar
leven blijft bepalen.
Streuvels schrijft: „Voor
Prutske is Moeder het middel
punt van het heelal, de oor
zaak en het beginsel aller din
gen. Zij is de steun, de toe
vlucht waar ieder zijn troost
gaat zoeken in de druk en aan
wie men al zijn genoegens en
vreugden meedeelt... Met haar
voelt Prutske zich in volko
men eenklank: Moeder is haar
de zingende stem, het zachte
.licht van de dag straalt uit
haar wezen, haar koesterende
handen strijken zalf die alle
zeer en pijn genezen en 's
avonds dekken moeders han
den Prutske in haar beddetje
toe, zo, dat haar neusje amper
uit het piepholletje kijkt, van
waar zij de andere wereld in
vaart die vol is van de heer
lijkste droomvisioenen. Vader
komt op de tweede plaats".
Prutske's leven wordt ge
volgd vanaf haar geboorte tot
aan het moment waarop zij
vastberaden de laan en de hof
uit stapt, op weg naar school,
waar zusters haar „het geeste
lijke brood der wetenschap
met kruimeltjes toedienen, ge
lijk men een vogeljonk aast
met een stokje en die haar ka
rakter vormen, volgens de we
ten der pedagogie". Voor haar
biograaf zijn dan zes heerlijke
jaren voorbij. Tagore en Mal-
herbe schreven het: „De tijd
lacht met het mensenhart en
wat mooi en ons lief is, duurt
niet langer dan de bloei der
rozen".
Stijn Streuvels verbaast mij
wel vaker, iedere keer bij een
nieuwe kennismaking roept
zijn literaire werk mij wak
ker. Dat overkwam mij met
'Langs de Wegen', de eerste
grote roman die Streuvels in
1902 schreef en die hij zelf als
zijn beste werk beschouwde.
Maar met verwondering en
soms met verbijstering herlas
ik zijn novellen 'De Werkman',
'Oogst', 'Het Leven en de Dood
in den Ast' en 'De Teleurgang'.
Vreemd eigenlijk dat die grote
verteller vier jaar na de Te
leurgang zijn lezers zo schro
melijk teleur stelde met dat
ziekelijke heiligenverhaal 'Al
ma', dat de verbeelding van
een echt Vlaams meisjesleven
had moeten worden.
Maar 'Prutske', die fijne
ontleding van een kinderziel,
staat verheven en vreemd al
leen in het oeuvre van Stijn
Streuvels. Die techniek van de
psychologische verdieping be
heerst hij dus ook. Daarom
blijft dat werk van alle tijden.
Prutske is beschreven 'met een
glimlach op de lippen' en zo
zullen lezers het boek ook al
tijd ondergaan. Bij Manteau is
in dit jaar een nieuwe uitgave
van 'Prutske' verschenen. Met
de echte Prutske samen met
haar fieten op de achterkant
van het boek. Prijs 24,90.
Door Hans Roose boom
HET getuigt van knap
schrijverschap wanneer je
in staat bent om in één en
kele alinea alle thema's (of
motieven) van een roman
samen te vatten.
De schrijfster Olga Rodenko
(in 1978 op 54-jarige leeftijd
gedebuteerd) is dit staaltje
vakmanschap gelukt in haar
prachtige roman Oversteken.
De bovenbedoelde alinea
staat aan het eind van het eer
ste hoofdstuk, en dat het hier
om een betekenisvolle passage
gaat besef je pas bij tweede le-i
zing van de roman.
Het eerste hoofstuk be
schrijft hoe de circusdompteur
Fabio Fandoni de truc uithaalt
van het hoofd in de leeuwe
muil. Deze keer loopt de truc
.fataal af: het hoofd van de
dompteur wordt door de tan
den van het roofdier vermor
zeld en de man bloedt doodt.
Dan volgt die alinea:
„Bloed kleefde nog weken
lang op en tussen de straatste
nen van het grote marktplein,
zodat de mensen de plaats
waar het circus gestaan had
meden. Hetgeen, ook toen alles
allang weer schoongeregend
en het hele ongeval vergeten
was, tot een soort gewoonte
werd: wie naar de overkant
moest, liep maar liever om het
hele plein heen".
De volgende elementen, die
aan het eind van het boek alle
maal bij elkaar komen, wor
den hier achtereenvolgens
aangedragen: bloed, het
marktplein, het circus, het
naar-de-overkant-moeten, het
liever-niet-oversteken, en het
gedrag gebaseerd op een ver
geten aanleiding.
Om met dat laatste te begin
nen: het gedrag. Dat leidt on
middellijk tot het tweede
hoofdstuk, onder de veelzeg
gende titel 'Pleinvrees' en tot
de introductie van de hoofd
persoon van de roman, de psy
chotherapeute Elisabeth.
Een psychotherapeut is
iemand die probeert cliënten
met een bepaald ingekankerd
gedrag of een fobie terug te
voeren naar de oorspronke
lijke bron van het ongemak
(vgl. die mensen op het markt
plein die zonder te vij
waarom het plein mijden).
De schijnbaar volwassen]
uitgebalanceerde ElisabJ
heeft als cliënte een dertien
rig meisje, met wie zij zich
toenemende mate vereenj
vigt. De angsten van
meisje lijken terug te
naar haar vader, maar o.
Elisabeth zelf is het een en
der aan de hand met betri
king tot haar vader.
Dit mag allemaal
klinken als het soort
peutentaai waarover je laj
rig kunt doen. Maar dat is |J
absoluut niet het geval./
gaat er natuurlijk om
Olga Rodenko dit geheiu
nige en raadselachtige veri]
vormgeeft.
En dat doet ze meester!
Zo is er bijvoorbeeld i
meisje van dertien in hetbL
dat door het werkloos gei
den circusgezelschap (na 1
dood van de dompteur/dij
,teur) wordt misbruikt om J
in het laatje te bi
moet op grote hoogte op j
koord het marktplein over
ken. De titel van de i
wijst er al op dat 'overste!
het centrale thema is. Doo:|
boek loopt als centrale r
foor het gespannen
hoog in de nok van een ij
ruimte. Alle personages li
ben een panische angst j
dit 'oversteken'.
Olga Rodenko speelt op J
mogelijke manieren metl
beeldspraak, die als een if
draad door het verhaal li
Zo zegt het meisje Maria I
cliënte van Elisabeth) over!
kinderspelletje uit haar jeu
'Als je getikt bent, mag je]
oversteken (tot je ver]
wordt)'. Uit de mond
gestoord meisje een vee
gende opmerking.
De roman loopt via a
fantastische scènes
nachtmerries) naar he
waar alle stukjes van d
puzzel in elkaar passei
virtuoos en diepzinnig boel]
Tenslotte: deze roman li
zich uitstekend voor veil
ming. Een goeie regisseur]
zich bij deze mogelij khec
vingers aflikken.
Olga Rodenko: 'Oversteker.'
Meulenhoff, prijs f 27,50.
VAN metaalfolie
leun je mooie
kerstkaarten ma
ken of glinste
rende kerstboom
versieringen. Te
ken de figuren
wat groter na en
trek ze op door-
schijner
over. D
het folk
een stol
of balpe
ze uit 1
of balpe;
je de ve:
erin m<
Stuur ons je herinnering ai
kans op een mooie kt
Inzenden voor
tekst werd geschreven door
Jan A. Niemeijer.
Maurice Griffiths: 'De magie
van de kreken'. Uitg. Hollan-
dia, prijs 23,50. Een klassie
ker uit de watersportbiblio
theek. Een zeil-zwerftocht
over de woeste en verlaten
kreken van de Engelse zuid
kust, geschreven in een
tijd(1932) dat die gebieden in
derdaad nog ongerept waren.
Nu in het Nederlands ver
taald. 'De magie van de kre
ken', auteur Maurice Griffiths.
Léon Schwartzenberg: 'Re
quiem voor het leven'. Uitg.
J.H. Gottmer, prijs 35.
Franse hoogleraar en kanker
specialist over omgaan met
kankerpatiënten en euthana
sie.
Door Henk Egbers
TWEE grapjassen, die zich
de namen van drs. L. Pen-
nings o.p. en drs. B. Lange-
veld aanmeten, hebben de
'grote dichters' van Neder
land een poets gebakken.
Meer dan honderd schrij
vers reageerden op hun uitno
diging belangeloos werk af te
staan voor een bundel 'Dichter
bij de mens' ter gelegenheid
van het zogeheten jubileum
van de r.k. opleiding voor le
raren St. Dominicus Vitus.
Hun reacties - van zeer boos
tot heel dankbaar - vormen nu
de bundel 'Dichter bij de
mens'.
Beide heren deden een brief
uitgaan, waarin ze schrijvers
in Nederland vroegen met
naam genoemde gedichten af
te staan voor een bundel, die
als leerboek zou gaan functio
neren bij maatschappijleer en
katechese op een groot aantal
r.k. onderwijsinstellingen.
Mgr. Ter Schure zou het voor
woord schrijven. Eventuele
royalties werden verzocht af
te staan voor de verbouwing
van de kapel van het domini
caanse instituut Kortom een
verzoek dat dertig jaar gele
den nog een redelijke kans van
slagen gehad zou hebben. Ver
gis je niet Het meest verwon
derlijke is het fèit, dat bijna
iedereen serieus op deze brief
is ingegaan. Af en toe ga je
denken dat de antwoorden ook
fake zijn, gemonteerd met ge
bruikmaking van valse hand
tekeningen; zo ongeloofwaar
dig zijn de reacties. Wat is er
nou aan de hand?
Gerrit Komrij zegt onom
wonden 'nee' (in geen geval
samen met een bisschop in een
boek); Hans Warren vindt het
best. Theo Sontrop: „Sinds
enige tijd ben ik gelovig isla
miet en ben de kruistochten
nog niet vergeten." Dus nee.
Maar daar staan weer ins tem
mers tegenover als K. Schip
pers, Wim Hazeu, Igor Steep-
jes, Theun de Vries, Hugo
Claus, Sybren Polet, Toon
Hermans etc. Daarbij dient
aangetekend dat de meesten
toch wel graag de royalties
hebben, omdat ze broodschrij
vers zijn. En die hebben het in
Nederland niet breed.
W.F. Hermans geeft geen
toestemming en 'houd alleen
van stokoude onverbouwde
kapellen'. Aad Nuis schrijft op
Eerste Kamer-papier dat hij
er wel overheen komt als hij
met zijn bijdrage een kapel
helpt verbouwen. Judith
Jan Elburg: Geslfl
grap! Graag meegedane I
- foto archiefï]
DE anti-apartheidsbeweging
razend druk. Uit het hele lan
die iets willen doen voor de
Afrika. Kairos geeft inforn
drukken om naar de Zuidaf
sturen.
Daarmee steunen ze de
kaartenactie van Black
Sash, een organisatie van
ouders van gevangen kinde
ren. Ze hopen dat zoveel mo
gelijk mensen die kaarten
sturen, want daarop staat
dat de kinderen vrij moeten,
bet liefst nog voor Kerstmis.
Kalros heeft dat al in het
Engels op de kaart laten
drukken, net als het adres
van de president Je hoeft er
dus alleen maar je naam op
te zetten en een postzegel te
plakken.
„De telefoon staat
roodgloeiend," zegt Hans
Hartman. „Binnen drie da
gen waren we al 10.000 kaar
ten kwijt en we moeten er
steeds bij laten drukken."
Hij vertelt ook dat de gevan
gen kinderen meestal arm
zijn Hun ouders kunnen
geen advocaat betalen om de
kinderen te laten verdedi
gen Het Defence and Aid
Fund is een internationale
organisatie die geld inza
melt voor rechtshulp aan
kinderen in de hele wereld.
Door Marijke Lu kies
I 'VER weg, achter de grote
bossen, in de eenzaamheid
van de moerassen woonde
Semjon met zijn familie'. Ja,
als een verhaal zo begint,
dan zou je meteen wel
dieper weg willen duiken in
je stoel om het helemaal te
horen Het is het begin van
Een ster over de grens' van
Karl Paetov, dat je kunt
vinden in een boek met de
relfde titel. Een dik boek, vol
verhalen die spelen rond de
kersttijd.
Een ander verhaalt begint o
I zo: 'De glasblazer klom g
langzaam de berghelling v
omhoog, op weg naar het
J liltine beertje
ilgwn hemt, oil h
Unmn
Herzberg laat vanuit Tel
weten dat haar huis op in
ten staat en dat ze het geldi
hard nodig heeft. Driek
Wissen: 'Ik laat me niet
uw katholieke karretje
nen'. Theo Joekes: „Wi
is uw kerk mij a
staander dierbaar,
ben niet bereid mijn gedie
daar dienstbaar aan te
ken." Bert Schierbeek r>
het verzoek schaamtelos
Leo Vroman zegt:
royalties maar naar
International. Jan
„Geslaagde grap! Graag
gedaan".
In de tekst van het boel'
gen sleutels verborgen
identiteit van de grapp
kers te achterhalen. In d£
antwoording wordt
meer gezegd dat de l
van de bekende dichters®
Diepstraten, Wim Ra®»
en Pierre van Voile®11
niet te achterhalen wan
dat de bijdragen van de,
ters C.O. Jellema en w»
D. Kuik vanwege hun*
tieve r.k. karakter aff"
moesten worden voor
tie. Fritzi ten Harmsen
der Beek en Martin VW
hadden er ook van aig®
werk af te staan op
van de samenstellers. bf'
crowd karakter van deSt j
is daarmee ook gegarand 'lOOMC
Drs L. Pennings o.p. tin
geveld: 'Dichter bij de
Thbula, prijs f24,-.
Hoeder Iks Itu zie je m
i! Jl' tmödl ik mtellijjent ben en ai
'S MAAK ËBN)
ERG>eK OAf/K
kometen -
S77a/£
