1987: jaar van de waarheid voor Lubbers-ll Werkwijze van ombudsman Rang was omstredenl Schaarste nijpend in Moskoi Echtpaar Sacharov levert 16 jaar strijd met het gezag Stadspost: nauwelijks hinder van PTT-actie BESTEM COM Veilig vuurwerk bestaat niet KABINET HEEFT TE KAMPEN MET ZAND IN DE MACHINE MEDE GEFRUSTREERD DOOR BEPERKTE FINANCIËLE ARMSLAG Verdeeld SER-advies over het minimumloon Niet méér marU ZATERDAG 20 DECEMBER 1986 ACHTERGROND pagina "...En dankzij dat veel te korte lontje, heb ik nu eindelijk een hondje!' ZATERDAG 20 DECEMB T5 DE handel in illegaal vuurwerk stijgt naar een ongekend hoogte punt. Met het in beslag nemen van zevendui zend kilo vuurwerk deze week zegt het Korps Controleurs Gevaarlijke Stoffen dit jaar al 13.000 kilo illegaal vuurwerk te hebben onderschept. Dat is vele malen meer dan in voorgaande j aren. „Wij houden er rekening mee dat desondanks nog niet eens de helft van het illegale vuurwerk in beslag kan wor den genomen", zegt comman dant W. A. Modderkolk van het Korps. Omdat het om on gekeurd vuurwerk gaat, dik wijls zonder een duidelijke gebruiksaanwijzing, is het afsteken hiervan extra ge vaarlijk. De grote partij van zevenduizend kilo die deze week in beslag werd geno men, bestond bijvoorbeeld geheel uit vuurpijlen met een veel te krachtige kruitlading. Het korps heeft bij de in beslag genomen partijen ook grote hoeveelheden vuur werk aangetroffen dat met ingang van dit jaar is verbo den. Het gaat dan om vuur werk dat een onvoorspelbare weg aflegt, zoals voetzoekers, gillende keukenmeiden en luchthuiiers. Ondanks de vele waar schuwingen zijn de eerste ernstige vuurwerk-ongeluk ken dit jaar al gebeurd. Vol gens Modderkolk zijn het vaak jongens die gaan rom melen met vuurwerk. Door kruit uit een groot aantal roijes te verzamelen in een pijp kan een levensgevaar lijk explosief ontstaan. De gevolgen van een onge luk met vuurwerk sleept een slachtoffer dikwijls levens lang met zich mee. „Zelfs een betrekkelijk eenvoudig onge luk, bijvoorbeeld een rotje dat in je hand ontploft, kan al verstrekkende gevolgen heb ben", zegt F. F. van der Put ten, directeur van de Neder landse Brandwonden Stich ting. „Veilig vuurwerk bestaat niet" is de titel van een nieuw liedje dat Frizzle Sizzle en Georgie Davis zingen voor de Nederlandse Brandwonden Stichting. Met de artiesten is een videoclip gemaakt die re gelmatig op de tv te zien is. In twee jaar tijd is het aantal letsels door vuurwerk gedaald van ruim 1.600 tot 540, zo meldt de Stichting Consument en Veiligheid, die daarvan statistieken bij houdt De stichting denkt dat dit succes in belangrijke mate te danken is aan de ad vertentiecampagne die werd (en nog wordt) gevoerd, met slogans als 'En dankzij dat veel te korte lontje heb ik nu eindelijk een hondje' en 'Toen Joop me dat bosje rotjes gaf, was ik in één klap van m'n puistjes af'. Voor kinderen zijn de ge volgen van ernstige brand wonden doorgaans erger dan voor volwassenen. De huid die zich vormt na genezing van de brandwond, rekt niet mee als het kind groter wordt. Een meisje van vier jaar liep ernstige brandwon den op toen het sterretje (in de volksmond ten onrechte 'koud vuur' genoemd) in haar hand het nylon pyjamaatje dat ze droeg in vlammen zet te. Totdat ze volgroeid is, zal het meisje twintig tot dertig operaties moeten ondergaan. De Nederlandse Brand wonden Stichting moet het zonder steun van de overheid stellen. Van der Putten vindt dat een onbegrijpelijke zaak. „Preventie betekent een enorme kostenbesparing in de gezondheidszorg. Iemand met een ernstige brandwond kost de overheid 350.000 tot een half miljoen gulden. Drs. P. H. van der Veen, audioloog en directeur van de Koninklijke Ammanstich- ting, wordt dagelijks gecon fronteerd met mensen die de meest uiteenlopende storin gen aan hun gehoor hebben. Het is volgens hem heel moeilijk vast te stellen hoe veel mensen een blijvende beschadiging aan een oor op lopen door knallend vuur werk. Een exploderend rotje dichtbij een oor is volgens hem in ieder geval zeer ge vaarlijk. De knal kan het ge hoor blijvend beschadigen. Scheuring van het trom melvlies door een rotje of donderbus komt volgens Van der Veen hoogst zelden voor. Het rotje moet dan met een enorme klap dicht voor de gehooringang ontploffen. Blijvende doofheid aan het getroffen oor is in ieder het gevolg. Het aantal oogletsels door vuurwerk is de laatste jaren sterk afgenomen, stelt dr. P. P. H. Alkemade, secretaris van het Oogheelkundig Ge zelschap. „Bij de meeste on gevallen gaat het om opper vlakkig letsel doordat kruit- deeltjes op het hoornvlies te recht zijn gekomen. Medisch is dat betrekkelijk eenvoudig op te lossen". Slechts enkele ongevallen met vuurwerk zijn zo ernstig dat het ge zichtsvermogen er blijvend door wordt aangetast. Ook R. van Zomeren, woordvoerder van de Ver eniging het Nederlandse Blinden- en Slechtzienden wezen, onderschrijft deze conclusie. „Dikwijls wordt door mensen die vuurwerk afsteken vergeten dat blin den en slechtzienden om zich te verplaatsen sterk op hun gehoor zijn aangewezen. In november is het geknal van rotjes al begonnen en de circa honderdduizend visueel ge handicapten ondervinden daar met name in de grote steden sterke hinder van". Volgens Van Zomeren is het tevens herhaalde malen voorgekomen dat een blin- dengeleidenhond zo van een knal schrok dat het dier blij vend ongeschikt werd voor de geleidetaak. (ANP) Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen-adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. «076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen). Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 1«01100-28030. Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, «01620-54957. Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout. Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9,01150-17920. Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen: 24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447 NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. Door Max de Bok LUBBERS-II is amech tig aan de Kerst-en Nieuwjaarsvakantie be gonnen. Afslanking, herziening van het be lastingstelsel, fraudebe strijding en invulling van de bezuinigingen tot 1990 stonden de laatste week op het dagelijkse menu, waarvan de mi nisters met lange tanden aten. Het etentje werd bovendien verstoord door ketelmuziek uit een belendend perceel, waarin de oppositie woont en vergald door burengerucht uit het naastgelegen CDA- pand. Of het nu een toevallige samenloop van omstandighe den was of niet, opmerkelijk was het wel dat oppositielei der Wim Kok en CDA'er Wim Mateman elkaar von den in kritiek op het kabinet. Kok stelde vast dat de poli tieke agenda van het kabinet zo wordt beheerst door ge kibbel, dat het hoofddoel van het beleid, terugdringing van de werkloosheid, onvol doende aandacht krijgt. „Wie had kunnen vermoeden dat Nijpels er zo ongeveer als enige minister in geslaagd is geen groot publiek rumoer te veroorzaken", vroeg Kok zich niet zonder enige overdrij ving af. Goed, dat is de oppositio nele ketelmuziek. Al eerder verwoord door Van Mierlo op het congres van D66 op 1 no vember. Die wees er toen op, dat hoewel samenstelling, beleidsinstelling en minister president dezelfden zijn, het kabinet Lubbers II in zijn presentatie naar buiten nog geen schaduw is van Lubbers I. „Het lijkt of het kabinet niet van zichzelf houdt, de le den ervan geen zin in elkaar hebben. Aan eenheid van be leid, consistentie van beleid, overtuigingskracht en poli tiek gezag ontbreekt het", al dus Van Mierlo. Dergelijke kritiek krijgt meer gewicht als ze komt uit de mond van een lid van de grootste regeringsfractie. Ook Mateman stelde vast dat het kabinet Lubbers II „dui delijk minder functioneert" dan het eerste en „nog steeds niet goed op gang is geko men". En ook dat „iets van de inspiratie dje het eerste kabi net had, op dit ogenblik ont breekt. Het lijkt er wel op dat we van het ene incident als het ware voortwandelen naar het volgende. En dat wijst dan toch op een gebrek kige samenhang, denk ik". Twee dagen later viel frac tieleider De Vries Mateman zachtkens bij. Maar volgens hem zeggen de incidenten niets over gebrek aan samen hang in het beleid. „Niets aan de hand als het gaat om de hoofdlijnen van het beleid. Wel wat aan de hand als het gaat om incidenten, want die zijn niet goed voor het beeld dat een kabinet in het land heeft. En dat leidt er dan toe, dat ten onrechte de indruk onstaat bij heel veel mensen dat het tweede kabinet Lub bers niet is wat wij ervan verwacht hadden. Dat vind ik natuurlijk erg jammer." De Vries heeft wel een beetje gelijk. Het kabinet ligt vast op koers als we kijken naar het beleid, zoals dat in regeerakkoord en Miljoenen nota is neergelegd. De bezui nigingen die in de visie van het kabinet noodzakelijk zijn, hebben de goedkeuring van de Kamer gekregen. Weliswaar werd er ditmaal, ook door de regeringsfrac ties, meer stampij gemaakt rond diverse bezuinigingen (onderwijs, sociaal-cultureel werk), maar aan het eindre sultaat in guldens veran derde niets. Toch hebben diegenen die zeggen dat het kabinet een minder zekere indruk maakt dan Lubbers I ook gelijk. Ze ker, ook het vorige kabinet kende incidenten, maar min der talrijk en spectaculair en bovendien meer in de tijd ge spreid. Uit de eerste vijf maanden van dit kabinet herinneren we ons incidenten als de bot sing Ruding-De Vries over werkloosheidsbestrijding of financieringstekort, de sug gesties van Van Dijk over 'luie' ambtenaren, de botsing van Van Dijk met de ambte narenbonden over de ar beidsvoorwaarden (en de vernietigende uitspraak over het beleid van de minister door de commissie-Albeda), Van den Broek en de Eras musprijs, De Korte en het mogelijke bezoek van de ko ningin aan Japan (en de on gekende wijze waarop Lub bers zijn vice-premier liet vallen), het door De Vries via een conflict met Lubbers af gedwongen aftreden van staatssecretaris Brokx. Premier Lubbers zelf tilt overigens niet zwaar aan deze beeldvorming van zijn kabinet. In de CDA-krant van deze week zegt hij: „Ik denk dat de oorzaak voor een deel ligt in het stralenkrans- je, dat door de verkiezings uitslag van het CDA in mei het kabinet werd opgezet. In derdaad, het kabinet werd bij wijze van spreken een Mateman (CDA): kabinet heeft gebrekkige samen hang. - foto de stem/johan van gurp beetje heilig verklaard. Het verwachtigspatroon werd: het is een geoliede machine, daar kan niets mee fout gaan". Zoekend naar een verkla ring voor het feit, dat er nu en dan toch wat zand in de machine komt, duidt Lub bers op de „meer zelfstandige positie" van de CDA-fractie tegenover het kabinet („be grijpelijk en voorspelbaar" en „Ik heb liever wat bewe ging dan doodse stilte"). Ook noemt hij „het probleem dat de WD soms heeft met het uitdragen van wat heet het politiek profiel". Daarnaast heeft Lubbers een interes sante kijk op de rol van de grootste oppositiepartij en haar leider Wim Kok. Terugkijkend op de positie van het kabinet-Van Agt I komt Lubbers tot deze con clusie: was er een veel fellere oppositie toen van Den Uyl, waardoor de een heid binnen het kabinet ex tra werd versterkt, dan van Kok nu. Als Kok zich zo zou opstellen als Den Uyl toen zou het kabinet daardoor waarschijnlijk nog aan ho mogeniteit winnen". Een politiek zeer handige omschrijving van het di lemma waar Kok en de zij nen voor staan! Maar laten we, aan de vooravond van wat door ka binet en regeringsfracties consequent „het uiterst moei lijke jaar 1987" wordt ge noemd, de blik blijven rich ten op het kabinet zelf. Wel iswaar heeft het kabinet in zijn laatste vergadering een aantal, voor de voortgang van het beleid vérgaande, be sluiten genomen, maar dat garandeert nog geen walk over. Bezuinigen wordt steeds moeilijker nu de grenzen van wat maatschappelijk nog aanvaardbaar is in zicht ko men, zo niet reeds overschre den zijn. Inkomensmatiging is weinig populair nu het idee van arbeidstijdverkorting steeds minder aanslaat en korter werken niet langer betaald kan worden uit prijs compensatie omdat de prij zen niet of nauwelijks stij gen. Het is nu al te merken, dat de coalitie van CDA en WD haarscheuren vertoont als het gaat over de vraag: werk of inkomen. Dan is er de kwestie van de door de WD aan de kiezers beloofde belastingverlaging, waarover het regeerakkoord slechts in dubbelzinnige be woordingen spreekt. Ruding heeft al laten weten dat er tot 1990 geen ruimte is om die WD-belofte in te lossen. Het „onverminderd enthousias me" waarmee Ruding minis.) ter van financiën blijft nul het IMF hem geen geen e kele reis Washington he< gegund, kan op dit punt l, spanningen in de coalitie lei.'j den. De reeks moeilijke punte, die stuk voor stuk struife'1 blokken kunnen worden, óf daarmee nog niet uitgeput Euthanasie-wetgeving, afslanking van het oveJ heidsapparaat in combitiat;( met de arbeidsvoorwaa van ambtenaren in 1978, wet gelijke behandeling, jj positie van de minima en nietl te vergeten het terugdringtj van de werkloosheid, ze ho-1 ren in de reeks thuis. En bij dat alles komt r dat de spanningen in de eer-'| ste maanden van het nieuwi jaar behoorlijk kunnen t pen, omdat ook de regeringd partijen behoefte zullen heb.| ben aan scherpere profit.: ring met het oog op de tenverkiezingen van ij| maart. Statenverkiezing, die ditmaal sterker dan voorj heen betekenis hebben voo de landelijke politiek, om ze direct van invloed zijn op de nieuwe samenstelling vaj de Eerste Kamer. Zelfs t|| zullen ze waarschijnlijk niet| leiden tot een linkse derheid in de Senaat - daar-| voor zou een politieke aar verschuiving nodig zijn-d; nog zijn ze interessant voo: de afbakening tussen tijen in het politieke krach tenveld. Met name voor i verhouding CDA-WD, om-I dat de kans niet gering lijst dat de WD nog verder weg zakt. Het uiterst moeilijke ja; 1987 wordt voor Lubbers i de zijnen het jaar van waarheid. Daar kan iedere een kerstborrel en een e j aars-oliebol op innemen. Door Pieter Eggen DEN HAAG - Lang niet ieder een in ambtelijk en politiek Den Haag zal het een groot verlies vinden dat prof. dr. Ja cob Rang vanaf 1 april van het komende jaar niet langer meer de Nationale Ombudsman is. Rang heeft kamervoorzitter Dolman deze week schriftelijk op de hoogte gebracht van zijn vast voornemen op 1 april met werken op te houden. Rang mag niet langer van zijn doktoren dit stellig zenuwen- en energieverslindende werk doen. Rang zelf had er - blijkens zijn brief aan Dolman - trouwens niet al te veel lol meer in. Een nieuwe ambts termijn van zes jaar - ingaande per 1988 - zag de ombudsman niet zitten. Rang had nog vrij onlangs een fikse ruzie met zijn ambtelijke baas, minister Van Dijk (Binnenlandse Zaken). Rang had in zijn jaarverslag om een fikse uitbreiding van zijn staf gevraagd. De 50 mensen die mo menteel klachten verzamelen, uit zoeken en afwerken komen letterlijk handen te kort. Van Dijk, die bijna nergens geld voor heeft, wilde ook de ombudsman niet te veel tegemoet komen. Van de gevraagde uitbrei ding van de financiële middelen van 7 miljoen werd 5 miljoen toege wezen. Maar een uitbreiding van het personeel ging niet door. Eerst moet een onderzoek zijn afgerond naar de manier waarop de ombudsman werkt. Rang, die grote woorden nooit schuwt als zijn bureau in het geding was, reageerde furieus, zoals hij bij de presentatie van het laatste jaar verslag nogal verbitterd was over de rijksoverheid die hem - de contro leur van overheidsambtenaren - fi nancieel kort hield. De frustratie van beperkte arm slag en een sterke groei van het aan tal klachten is er al sinds 1982, het jaar dat de ombudsman begon. Rang voerde de wassende stroom klachten aan als beste argument voor uitbreiding. Die kreeg hij aan vankelijk. De omslag kwam evenwel in 1985, toen de kritiek op de werk wijze van het bureau van de om budsman de klaagzang van Rang begon te overstemmen. Er werden veel te weinig klachten afgewerkt. Van de vele duizenden klachten per jaar werden slechts en kele honderden afgewerkt. Rang Verdedigde zich door te stellen dat de ambtelijke diensten te traag waren met hun medewerking aan onder zoek naar de juistheid van een klacht. Maar zowel medewerkers van Rang als ambtenaren van de depar tementen spuiden regelmatig het verwijt dat Rang zich werkelijk met alle dossiers persoonlijk bemoeide. Geen zaak werd afgewerkt zonder Rang .furieus. - foto archief de stem dat Rang er een hand in had - en dat vaak tot ergernis van zijn eigen per soneel. Die als bemoeizucht omschreven interesse voor de klachten, heeft vol gens ingewijden twee achtergron den. De ene is dat Rang er voor wilde zorgen dat gelijke klachten eenj lijke behandeling kregen. Hij lef een welhaast wetenschappelijk nauwkeurigheid aan de dag omd te bereiken. De tweede achterg is dat Rang het vermogen niet t te delegeren, zaken dus aan ander over te laten. Mensen die met hemïl maken hebben gehad beschrijref hem als zeer ij del en lastig. Eeneifj cient werker zou hij niet gewee zijn. Juist naar de efficiëncy van 1 bureau van de Nationale Ombui-I man loopt momenteel een onder; Doel daarvan is om te bereiken d er meer klachten worden afged zonder dat het bureau telkens i uitbreiden. Het is niet verwonderlijk datti de brief van Rang woensdag naj buiten kwam, waarin hij zijn on:J slag vraagt, een van de eerste i ties was, dat er wel méér achter» ziekte van Rang zou zitten. Datlaitj ste werd gisteren stellig ontkent NOBELPRIJSWIN NAAR Andrei D. Sacha rov en zijn echtgenote Jelena Bonner, die giste ren toestemming kregen zich weer in Moskou te vestigen, staan al ruim zestien jaar in het we reldnieuws. In 1970 na men zij deel aan de op richting van een niet-of- ficiële commissie voor de rechten van de mens in de Sovjet-Unie. In 1973 wordt Sacharov voor het eerst officieel ge waarschuwd dat zijn activi teiten, in het bijzonder de talloze verklaringen aan westerse journalisten, door het westen worden gebruikt voor een lastercampagne te gen de Sovjet-Unie. In 1975 wordt Sacharov de Nobelprijs voor de Vrede toe gekend. Na jaren van moei lijkheden met de Sovjet autoriteiten wordt de na tuurkundige in januari 1980 verbannen naar Gorki, waar hij onder permanente bewa king van de KGB staat. Di recte aanleiding voor de ver banning waren zijn kritische uitlatingen over de Russische inmenging in Afghanistan. In de jaren 1980-1984 pen delt Jelena Bonner tussen Gorki en Moskou (een af stand van 800 kilometer) voor boodschappen. Ook ontmoet ze westerse diplomaten en journalisten, die ze o.a. van Sacharovs en haar eigen Het echtpaar Sacharov in november 1985, na Sacharovs laatste hongerstaking. - foto archief de stem slechte gezondheidstoestand op de hoogte houdt In november 1981 beginnen Sacharov en Bonner een hon gerstaking voor een uitreis visum voor Liza Alexejeva, de echtgenote van Bonners zoon Semjonov. Het visum wordt toegekend nadat de Sacharovs in het ziekenhuis zijn opgenomen voor kunst matige voeding. 1983: Tass meldt dat Sa charov nooit toestemming zal krijgen om te emigreren, om dat hij staatsgeheimen kent. Sacharov wordt wel de "va der van de Russische kern bom' genoemd. Mei 1984: Sacharov kondigt een hongerstaking aan om een uitreisvisum voor zijn vrouw te krijgen. Jelena Bonner moet, evenals in 1975, 1977 en 1979, in het westen een medische behandeling ondergaan. Hij wordt opge nomen en kunstmatig ge voed. Mevrouw Bonner mag Gorki niet uit en ze wordt be schuldigd van anti-Sovjet laster, nadat de officiële pers heeft gemeld dat zij samen zweert met de Amerikaanse ambassade om daar, gedu rende Sacharovs hongersta king, te verblijven. Ook zou zij eerdere reizen hebben aangewend om anti-reclame voor de Sovjet-Unie te ma ken. Augustus 1984: Mevrouw Bonner wordt veroordeeld tot vijf jaar ballingschap in Gorki. April 1985: Sacharov gaat opnieuw in hongerstaking en wordt kunstmatig gevoed. Mevrouw Bonner vraagt om herziening van haar veroor deling, omdat zij een oud strijdster uit de Tweede We reldoorlog is en gratie zou kunnen krijgen in verband met de viering van het feit dat de oorlog veertig geleden werd beëindigd. December 1985: Mevrouw Bonner krijgt een visum en vertrekt naar de Verenigde Staten voor medische behan deling en familiebezoek. Zij schrijft daar in korte tijd haar boek 'Samen alleen', over haar leven met Sacha rov in Gorki. In juni 1986 keert zij terug naar Gorki. In oktober 1986 verschijnt Bonners boek in de westerse wereld. Ook de memoires van Sacharov zelf worden gereed gemaakt voor publi catie. (AP) Door Martin Walker MOSKOU Er is een klein cafeetje aan de Su- vorov Boulevard, waar ze de lekkerste bitter koekjes hebben. Giste ren liep ik daar binnen om een kopje koffie te drinken met een paar van die overheerlijke koekjes erbij. „Geen koffie, kameraad. Het is defitzitny". Dit is het algemene Russische woord voor schaarste of tekort van het een of ander. Het ser- veerstertje zei toen „we heb ben wel warme chocolade melk". Ik was hoogst ver baasd, want warme chocola is normaal zó defitzitny dat ik het hier zelfs nog nooit had gezien. Dus nam ik maar chocolademelk bij mijn bit terkoekjes en betaalde hier voor 1,50. Ik liep daarna naar één van de hoge leun- tafels om van mijn versnape ring te genieten. Ik knikte eens vriendelijk naar de droefgeestige Rus met astra kan muts, die somber in z'n chocola zat te roeren. „Het is de schuld van de economie", zei hij. „Ze heb ben de koffie-orders voor Brazilië ingetrokken, omdat ze dachten dat ze genoeg kof fie uit Nicaragua zouden krijgen. Dan zouden ze niet met harde valuta hoeven te betalen". Ik knikte nog maar eens. Vandaag de dag hebben de Russen het over Nasha als ze Nicaragua bedoelen of over „ons en wij", net als bij Cuba, Ethiopië en Vietnam en de rest van de verafgelegen ge bieden die tot het Sovjet-im perium behoren. „Maar Nicaragua zit zelf ook in de problemen", ver volgde de Rus, „zij verkopen hun koffie liever tegen bui tenlandse valuta. En van daag de dag wordt er natuur lij k ook heel weinig koffie geproduceerd". „Hoezo dat"? informeerde ik. „Tja, dat komt door het so cialisme", antwoordde hij, „Nicaragua is nu een socia listisch land en dus is er min der koffie. Daarom zeg ik: het is de schuld van de econo mie". De voortdurende voedsel tekorten en de daaruit voort vloeiende lange rijen wach tenden in de winkels, vormen het hoofdbestanddeel van de meeste conversaties. Deze maand wordt er voorname lijk gemopperd over thee. De Indiase thee, waar de Russen zo dol op zijn, is op. De Sov jet-thee uit Georgië is volop te verkrijgen, maar deze is niet te drinken. „Wij hebben hen Gorbats- jov gestuurd - dan kunnen ze ons toch ten minste wat thee geven" luidde het commen taar van een oud vrouwtje, dat in de rij stond om een winkel binnen te komen. „Hij ging alleen maar naar Delhi om daar zelf een behoorlijke kop thee te drinken - hij drinkt immers geen vodka", schimpte een ander. Afgelopen week begon mijn vrouw Julia met de kerstvoorbereidingen, zoals het bakken van de traditio nele Christmaspudding. Ze had boter nodig, dus richtte ze haar schreden naar de winkel. Ze baande zich een weg door de drukte en ging in de rij voor de kassa staan om te betalen voor twee kilo boter. Vervolgens liep ze met het kassabonnetje naar de rij voor de zuivelafdeling om haar portie boter in ont vangst te nemen. „Niet meer dan een halve kilo per klant", snauwde het winkelmeisje met de beleefdheid, die zo ka rakteristiek is voor het be dienend personeel in staats winkels. „Maak je maar geen zor gen, hoor" werd ze fluisterd door de i vrouwen in de rij, eventjes wacht.Drieyïj hen vroegen bij hun ling van kaas en margar ook een pondje boter enil ven dat direct door aanJs-l Degenen die in de rij vodka staan zijn echter n zo vriendelijk en zelfs ronduit aggressief®! den. Het kwam geregeld ï-J dat woedende klanten r keiruiten insloegen en ren forceerden, omdat t winkelpersoneel bews dat ze door de voorn vodka heen waren. Er s om die reden nu po®! agenten voor de drantoj kels. Dat betekent nogr_ het einde van de grappe'-J dens het wachten. „Wat is ook al weer verschil tussen een ato bom en een neutronenW| vraagt Igor. „Nou, als er hier atoombom valt, zijn niet meer en de vodka tof winkel ook niet", antwoo Oleg, „En als ze nu een» tronenbom laten vallen, wij er niet meer, maar vodka wèl". „Precies", zegt Igor, wat voor bom heeft Gonfj jov dan gebruikt, waai wij er nog wel zijn, vodka niet meer"? Dan heb je nog die over Igor die na drie j wachten in de rij voor drankwinkel uitbarst: ben ik het zat! Ik ga die j j batsjov voor z'n hoofd s" ten". Zwaaiend met een" legerpistool rent hij Drie uur later is hij ween rug en kijkt ietwat befflfL meld. „Is het niet gelukt formeert Oleg. Igor s®T zijn hoofd: „Nee, de rij jl het Kremlin om Gorba»'| overhoop te schieten was langer dan de rij hier". COPYRIGHT THE GW DIAN/DE: jjAAKLEM (ANP) - De stads postdiensten ondervinden geen hinder van de kortings- jCtie van de PTT waarbij kerst- en nieuwjaarskaarten binnen het streekpostgebied van de afzender tegen korting verzonden kunnen worden. Dit zegt voorzitter K. Blok ker van Netpost, het samen werkingsverband van stads- postdiensten in Nederland. Om voor het speciale PTT- tarief van 33 cent in aanmer king te komen moeten mini maal 25 kaarten tegelijk wor den gestuurd. De kaarten - met of zonder open envelop - moet eerst normaal worden gefrankeerd, waarna de af zender met een ingevuld for mulier het tariefsverschil bij het loket moet incasseren. Volgens Blokker is het sys teem te ingewikkeld en leidt het bij veel mensen tot mis verstanden, met name bij de vraag wat nu precies het eigen streekpostgebied is. „Veel mensen in mijn eigen stads- postgebied denken bij voor beeld dat Heemstede onder Haarlem valt. Als ze dan met hun 25 kaarten voor Heem stede en Haarlem bij het PTT- loket verschijnen, krijgen ze nul op het rekest". Blokker zegt dat de stads postdiensten een aanmerkelijk hogere omzet hebben dan vo rig jaar. DEN HAAG (ANP) - De verte genwoordigers van werkge vers en werknemers in de So ciaal Economische Raad (SER) hebben vrijdag geen duim breed toegegeven waar het gaat om een eventuele verho ging van het minimumloon. De SER zal daarom een sterk verdeeld advies aan het kabi net sturen. De werkgevers, gesteund door bijna alle Kroonleden, willen niet van een verhoging van het minimumloon weten. Zij vinden dat al te hoog en herhalen hun pleidooi voor een verlaging ervan met 15 tot 20 procent. De werknemersvertegen woordigers daarentegen wil len, gesteund door twee Kroonleden, een bijzondere verhoging van het minimum loon door verhoging van de vakantietoeslag met een half procent tot de in de cao's ge bruikelijke 8 procent. Zij wij zen er op dat het minimum loon de afgelopen jaren al met ruim 13 procent is achterge bleven op de gebruikelijke lo nen. Een deel van de werkne mers, CNV en FNV, stellen bo vendien dat de komende jaren de inkomenspositie van de laagst betaalden extra aan dacht moet krijgen, bij voor beeld in de sfeer van belastin gen of de kinderbijslag. Triton van de baan DE VORMING van het nieuwe overslagbedrijf Triton m de stukgoedsector van de Rotterdamse haven door de fusie per 1 januari van de stu wadoors Seaport, Multi-Ter minals en Müller-Thomsen, is goed als zeker van de baan. Dat hebben de eigenaren van deze bedrijven gisteren beves- ugd bij monde van E. Bron- gersma, lid van de raad van bestuur van Furness. h? socia|isme naar Russische snit eden Het kent alleen de gesociali l f1p®'er gezegd: als iedereen binne oterham heeft en gelijke kansen m e'praten over individuele vrijheid ei _jJr® drang naar individuele vrijheid, sche optiek een klinkend bewijs vc Wee," Deze °Pvatling heeft een op v over mensenrechten bijna onn fa-verantwoordelijk dat overleg c amde Helsinki-akkoorden telkens ar waar de ideologie onverzoenlij ang ook - soms sterker dan de lee oPneLCynisme waarnr|ee Moskou nu Ruei de Nobelprijswinnaar voor GnrD* meest bekende politieke dt Ki verlaten en met zijn vrouw t« aaarvan een treffende uiting. Iinna? aiPvs vijlating, op zichzelf vor=r!l waarschijnlijk niets te ma ScZ??,rin0' die onder Michaïl Gorbi éerQt waaien en kan zeker nie soriar symPtoom van een menselijk S'aj'sme. Het besluit om aan het e dui ir dissident een einde te makei Wp*to !iek opportunisme. Het ge to**) kritiek pareren na de dood vanrJ 0 Hi' overleed een paar vi Wil dniHSi^an Tsiis,opol. Eén Martsj duidelijk niet méér martelaren.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 2