m 'Ik Jan Cremer' voor nageslacht LANGE UITZENDING OP 29 DECEMBER 1 1 Hoe de video-dominee een orkaan uit zijn baan bidt Drie Nederlandse films dingen naar Franse prijzen W.L. Brugsma weg bij 'Capitool' door GIRO 5657 ager Brandpunt over Suriname pienuhin lid van Franse Academie ^OS-contract voor pbriiik van platen G1 Reclame Kijk, morgen zondag 21 december Nederland 2, 12.45 uur naarSocutera IIMemisa I temperament. VARA redt opera Door Jan Koesen LVERSUM - Onhollands goed. Tweede reactie: onbegrijpelijk dat Jieshow geflopt is. Op 29 december brengt de VARA een televisie-regi- tratie van de roek-opera 'Ik Jan Cremer'. Slechts anderhalve maand tocht die opera leven. Daarna werd hij afgevoerd omdat hij geld ver- tond. Een tweede leven, of een zwanezang, wordt hem nu door de l'ARA verschaft die daarvoor zeer valt te loven. ials is opgedragen. In roomboter en de plakken pas in de pan la- n als de boter net begint te wal-1 en om, om en om. De keuken I ;r ruiken. Na een minuutje of tien I ulinaire test. Aan tafel. Het vlees] tad mals. In partjes delen met de 1 t van het tafelmes, zoals de recla- j elooft, lukt echter niet helemaal, de eerste hap valt al direkt op dat j bij het doorbijten anders aan- structuur is anders. Fijnere, eesdraadjes, dat weet ik niet pre- j .maak is, het moet gezegd, rond- effelijk. Er zit meer vleessmaak] het wel, dan wat ik van mijn] derlapje gewend ben. En de Li- igt bepaald niet zwaar op de] met al, een prima stukje vlees, bedrag dat je misschien voor een I e lende van een ander ras even-1 bent. aaltijd maak ik een afspraak met onman. Hij blijkt nog maar goed jaar Limousinvlees te verkopen, ervaringen zijn dermate goed dat 1 dere rundvlees bij hem niet meer I ine komt. „Ik heb veel klanten die I I weten dat het Limousin-vlees is. I alleen dat het goed vlees is wal l verkoopt, en dan is vanzelfspre-1 na," zegt Boonman. :te groep klanten weet echter wel unan als een van de weinigen Limousin-vlees verkoopt en die I >eit. Ze zeggen het voort. Momen- e slager elke week een hele lim°u' en beest van 14 tot 18 maande» 450 kilo. Hij koopt ze bij an der Breggen en nog enkele an- j :ers in Brabant. „Als je als slager met een nieu* I t moet je op twee dingen kunne» konstante kwaliteit en, wat vroe- Ie Limousins een probleem was. aanvoer. De kwaliteit van Li- ees is erg constant; er is geen ver-1 ,en de ene koe of de andere. Uc aelangrijk. Het vlees blijft zonde' I te hulpmiddelen mooi rood. 0°^ >pen in de vitrine half over elka»' e je op het overlapte gedeelte 'an tijd geen kleurverschil." r betaalt meer voor het vlees d' ;er voor andere runderen dee middeld een rijksdaalder per W1 luurder. Maar, omdat de Litn°u eel gunstig uitbeenpercentage, I slagerstermen heet, heeft, na n meer verkoopbaar vlees van tan bijvoorbeeld van een Ffl komt dat het vlees minder vett- aken spelen in het voordeel v :r. Dan mag de inkoop we! du je haalt die prijs er toch weer ui wijze slaagt hij erin het Limous t te bieden voor een prijs die n> erschilt van die van zijn o°nC lie het gebruiklijke rundvlees v a is tevreden met de Lim°u^ ooit meer anders. Zijn rund" jgt behoorlijk en hij zegt zelf eltjk plezier te beleven aan J del dan vroeger het geval w tnd is rijp voor het betere vB de slager, zijn handen genoeg"! lit Jan Cremer1 kon net als je geestelijke vader niet met (sten omgaan. Ik kan niet zeggen, jammer, want |iist dat smijten met geld leeft deze show een allure («gegeven die op Broadway li andere lustoorden van het [irasement niet misplaatst ii zijn. Het moet in Neder- kd altijd van de armen en lillsvaaktezien. Ik Jan Cremer' kreeg daar- Itegen een jasje mee dat een pingsmantel genoemd kon laden: een prachtig decor op lie niveaus, meeslepende ■ziek, een prettig verhaal, looie schoften en lekkere loeren, schitterende change menten en zelfs het dansen, al- lid in een Nederlandse show waarbij je besmuikt la llend het hoofd afwendt, is tier een genoegen. 1 Jan Cremer schreef een nedogenloze bestseller met de zijn ego-kietelende titel 'Ik Jan Cremer' (zelden was een titel zo raak). Sedert de rebel lie van Willem van Oranje je gens het Spaanse gezag was de natie niet zo in tweeën ge deeld: de Jan-haters en de Jan-lovers bestreden elkaar te vuur en te zwaard, te kansel en te kruk. In de woorden van de schrijver Louis Ferron: 'Het fenomeen Jan Cremer manifesteerde zich met de kracht van een natuurramp. Grimmig, schaamteloos en ge wapend met een verwoestende humor schreef hij zijn een- mansguerrilla tegen de gehele wereld. De legende was gebo ren, een legende sterk genoeg om tot een mythe te worden. De mythe van de volksjongen die alles aan zijn laars lapt, lak heeft aan welke autoriteit dan ook en die maar één doel voor ogen staat: „The grea test" te zijn. Als schilder, als schrijver en niet in de laatste plaats als minnaar.' 'Ik, Jan Cremer' bevatte de avonturen van de schrijver die op de vooravond van de oorlog op een potje leerde poepen, die op zijn veertiende zijn maag delijkheid aan een wulpse bo venbuurvrouw verloor, die ge teisterd werd door opvoeders, wanhopig het Vreemdelingen legioen introk, plakplaatjes spaarde van Marilyn Monroe en Doris Day waarbij hij in de woorden van die andere volksschrijver Gerard Reve het wonder aan zichzelf ver richtte en die suizend op een Harley in seks en bluf naar glorie steeg, hoe dan ook: werd gekocht. Logisch dat niet lang daarop een boek kwam met de even correcte titel 'Ik Jan Cremer 2.' Het laatste wat van Jan werd Op 29 december brengt de VARA de roek-opera 'Ik Jan Cremer.' De eerste legionair die op de foto geïnspecteerd wordt, is onze Jan, vertolkt door Peter Tuinman. - foto vara vernomen was een poos gele den toen zijn uitputtende epos 'De Hunnen' den volke werd aangeboden, helaas voor de schrijver met aanzienlijk min der succes. Maar zo vergaat de Aardse glorie. Van de Jan Cremers is een roek-opera gemaakt die na tuurlijk ook bedoeld was om het geluk van de megalomane Jan compleet te maken. Len- naert Nijgh schreef de teksten, Gerard Stellaard compo neerde de muziek. Peter Tuin man werd aangezocht voor de titelrol die hem op het forse lijf geschreven is. Rick Atwell zorgde geassisteerd door Aimée Covo voor de choreo grafie waarbij hij leergierig naar West Side Story keek. Paul Staples kreeg de kans een droomdecor te bouwen. En de show over de kosmische su perschelm ging met veel deci bellen van start. Van meet af aan was duidelijk dat het werkstuk artistiek geslaagd was. Maar zelfs bij volle zalen rolde er meer geld uit de kassa dan erin. En toen er geen sub sidie kwam en de schouw burgdirecteuren het ook niet zagen zitten, viel het doek over de opera even snel als het op getrokken was. Ten eeuwige schande van de Nederlandse cultuur, want als 'Ik Jan Cre mer' 'I, Jack Cremer' was ge weest, zou de opera de wereld veroverd hebben. De VARA heeft dit werk voor het nageslacht gered. Re gisseur Rinus Spoor heeft het spektakel uitstekend in beeld gebracht. Een voorstelling kreeg hij de kans om te bepa len waar hij zijn camera's kon neerzetten en de volgende dag was het al raak. Maar die haast is niet aan de produktie te zien. Ook vlocht Spoor be hendig archiefopnamen in de show. De opera is tenslotte in stereo opgenomen en ook daar mag de vlag voor uit. De opera wordt in twee de len uitgezonden, gescheiden door een uitzending van Ach ter Het Nieuws, waarin een interview van 20 minuten met de auteur die terugblikt op dat wat in elk geval een vol leven genoemd kan worden. Maar ook kijkt Jan koen naar de ne vels van de toekomst. 'Ik Jan Cremer' is een grotere knaller dan het vuurwerp, twee nach ten later. Hij zal iedereen be hagen, behalve misschien die ouderling in Zierikzee. ILVERSUM (ANP) - In de KO-televisierubriek Brand- it Zaterdageditie, zaterdag fM. 1,17.41 uur) is een eigen tortage van de gebeurtenis- in Suriname te zien. I'wrts brengt Brandpunt Za- rdageditie een gesprek m', tol. Diekstra, voorzitter va voorbereidingsconuniss e het rapport 'Zelfdoding 1 Jonge mensen', dat donde' - 'm is verschenen. Daarnaast Mt nog aandacht besteed culturele evenementen Hens de komende Kerstda- i en een samenvatting van voetbalwedstrijd tussen Li- ol en Charlton Atlantic, in de KRO-televisierubriek Sport op maandag is maandag (Ned. 2, 20.35 uur) een terug blik te zien op de voetbalwed strijd Cyprus - Nederland met Rinus Michels en Arnold Muhren. Voorts worden ge sprekken uitgezonden met studiogasten Han Berger, Nol de Ruijter, Wim Kieft en het zaalkorfbalteam van Rhoda uit Amsterdam. In de VARA-televisieru- briek 'Achter het nieuws' is maandag (Ned. 1, 22.50 uur) een reportage te zien over de Nederlandse rioleringen en een reportage over willekeu rige arrestaties van kinderen en hun mishandeling in Zuid- Afrika. In de uitzending komt Maurice de Hond met de laat ste cijfers over de theoretische zetelverdeling in de Tweede Kamer, wanneer er nu verkie zingen zouden worden gehou den en de top-5 van de popu lairste politici van 1986. Tot slot is een interview met de wereldkampioen schaken Kasparov te zien. HILVERSUM (ANP) - De pu blicist W.L, Brugsma zal na komende zondag niet meer te rugkeren als presentator van het NOS-programma het Ca- pitool. Zijn taak wordt over genomen door de vroegere eindredakteur van de NOS- rubriek Panoramiek, Pieter de Vink, die dan samen met Maartje van Weegen en Fred Verbakei het vaste presenta tieteam gaat vormen. Dat is door de NOS meegedeeld. Brugsma maakte sinds sep tember 1983 deel uit van het W.L. Brugsma. - fotoanp presentatieteam. Zijn vertrek heeft te maken met zijn drukke werkzaamheden als publicist waardoor de presen tatie hem te zwaar begon te vallen. Hij neemt dan ook 'met weemoed' afscheid van het Capitool, aldus de NOS- woordvoerder. Brugsma zal overigens wel incidenteel be schikbaar blijven voor de NOS, onder meer voor de bui tenlandrubriek Panoramiek. Zondag presenteert hij zijn laatste Capitool, dat dit keer gewijd zal zijn aan 'kardinaal, kerk en vrouw', naar aanlei ding van de recente opmerkin gen van mgr. Simonis over de plaats van de vrouw in de (kerkelijke) maatschappij. pus (DPA) - De tot Brit Jicaturaliseerde Ameri- haose vioolpedagoog Sir Vchudi Menuhin is in Parijs Buitengewoon Lid opgeno- itn in de Franse Academie Schone Kunsten. ^Gisteren herdacht de 70-ja- violist muzikaal de dood zijn vriend, de Franse pianist Pierre Bertaux. De fikrede in de grieks-ortho- r® kerk van Saint-Julien- f-Pauvre hield Golo Mann. jjjLVERSUM (ANP) - De LhLen de Wereldomroep rwen een tienjarig contract Resloten met de Nederlandse ftreniging van Producenten j" importeurs van beeld en raidsdragers (NVPI) voor i gebruik van grammofoon- pten. het contract is een be- E gemoei(^ van zes miljoen den, dat ten goede zal ko- 11 aan uitvoerende kunste- Ps 6n platenproducenten, "«gisteren door de NOS be- s f emaakt. In het contract tnri g("'kruik van platen voor erwijsdoeleinden en muzi- aankondigingen vrijge- o van een vergoeding. Lf betrokken organisaties "en eveneens overeen- (2nmil^g bereikt over een 'sr, 8 voor het vertonen ^deoclips op televisie. L e'ke clip van drie tot vier uten dient normaliter een e *g,van 300 gulden betaald tent en aan de clipsprodu- L J1' Lie NOS heeft echter L. dfhng bedongen, die af- lalin6 van het aantal her- (5 "geri van een clip, kan op- L tot 50 procent. Deze LZfkömst geldt voor 1986 'w. aldus de NOS. TV-dominee Jerry Falwell gaat tekeer tegen zonda ren. - foto ap Door Bert van Velzen HET GROOTSTE kanon onder de Ameri kaanse religieuze standwerkers op de Pray TV is Pat Robertson. Hij is de grootmeester van de elektronische evangelisatie, de leeuw van de videokansel. Hij is groter dan Oral Roberts, die de fiere bijnaam Tornado van de Prairie' draagt. Hij is welsprekender dan de zoetgevooisde evangelist Ike, die in glit- terpakken optreedt in een reli-disco die de duivelen doet kermen. Gebrek aan geld is de wortel van alle kwaad, zo predikt de grote showman Ike, maar Robertson is origineler in zijn taalge bruik. Hij noemt drankhuizen 'met rood flu weel beklede riolen', hij belooft dat niet- christenen 'als termieten zullen worden uit geroeid door middel van goddelijke spuit bussen', hij roept zijn volgelingen op om 'een kruistocht te beginnen tegen de sinistere drieëenheid van Charles Darwin, Karl Marx en Sigmund Freud' en God, die hem bij zijn voornaam noemt, heeft hem geopenbaard dat er in de hemel geen sex is. Dat laatste moet voor veel ouders een hele geruststelling zijn. Pat Robertson heeft van de videokansel een kathedraal gemaakt. In de oertijd van de etherprekers vond ik het al heel knap als een radiogebedsgenezer zijn gehoor van gekwel- den en gepijnigden wist te bewegen de uitge teerde hand op de radio te leggen, zodat zij de heilzame vibraties zouden voelen opklimmen door de arm naar de plekken waarin het kwaad zich genesteld had. Robertson beveelt de geteisterden onder tientallen miljoenen volgelingen aan om voor het beeldscherm neer te knielen en, via een geestelijke af standsbediening, genezing te vinden van hernia, aambeien en nog verschrikkelijker kwellingen. Robertson is de kampioen ook van radicaal religieus rechts, een milieu dat politiek beschouwt als een complex geeste lijke oefeningen om de duivels uit de ziel van Amerika te drijven en ter voorbereiding van de mensheid op Armageddon, het geweld waarin de wereld zal sterven. Nederland heeft de Big Mac omhelsd, maar qua relibiz zijn we nog braak terrein. Robertson incasseert 230 miljoen dollar per jaar, belastingvrij. Dat is een half miljard gulden. Pray TV is big business in Amerika, waar zo'n 40 miljoen burgers religieus rechts en radicaal willen zijn en de overtuiging koesteren dat de natie aan de machten van het kwaad wordt uitgeleverd. Pat Robertson brengt zwaar geschut in de slag tegen het voortwoekerende heidendom. God heeft hem zijn persoonlijke opvattingen laten weten over zaken als de B-l bommenwerper (vóór) en het nu al jaren slepende gelijkberechti- gingsamendement op de grondwet (tegen). Op de televisie konden miljoenen Ameri kanen zien hoe Pat de orkaan Gloria uit een lamlendige koers bad en omboog, teneinde het zondige New York te treffen. Het is ook duidelijk waar zijn zakelijke succes vandaan komt. Pat kocht een failliet radiostation in Virginia voor 37.000 dollar en God gaf hem onmiddellijk een goede tip: „Pat, ik wil dat je een zender van RCA koopt". Op deze wijze is Pat op hoog bevel republikeins kandidaat voor het presidentschap, hetgeen door rea- gans vice-president George Bush in hoge mate wordt betreurd. De volgelingen van Robertson zien hem misschien nog niet in 1988 in het Witte Huis, maar een machtig evangelisch blok zou Bush wellicht kunnen dwingen voorstander te worden van ongelukkige zaken als de inter nering van aidspatiënten. Wat kunnen wij toch nog veel van Robertson leren. Wij zitten alleen nog maar op de kniëen voor de buis als het beeld wappert en er wat gesleuteld moet worden. Er heerst in Nederland een slecht relibusiness-klimaat. Bij de EO hebben ze trouwens niemand die een orkaan uit zijn baan kan bidden. „Die be-richt-en in het Nieuws voor do—ven en slecht—ho—ren—den leidt in ve—le ge—val-len tot lees-blind- heid" Drs. Flip de Wijs, hardhorend. OP de BRT kun je reclame zien die geen reclame is. Een jonge vrouw komt thuis na een enerverende werkdag, zet het koffie-apparaat aan, draait de douche-knop open en strijkt enige tijd later met natte haren neer op de bank om een heel lekker kopje koffie te drinken. Waar gaat het om? Gelukkig, daar komen de letters in beeld: 'Koffie, zo ben ik'. Wat die zin betekent is niet duidelijk, maar we weten dat het produkt koffie in onze aandacht wordt aanbevolen. Een ander spotje toont opwaaiend en plooiend textiel. Een stem zegt: 'Vers linnen, waarin de natuur nog ademt'. Tenslotte komt er weer een tekst in beeld: 'Belgian Linen siert de mooiste tafels'. Aha, linnen dus. De Belgische tv kent geen STER, geen etherreclame zoals die in de meeste andere landen bestaat. Dat noemt de BRT 'handelsreclame'. Die is niet toegestaan. Wat wel mag zijn mededelingen van openbare, niet-commerciële instellingen, zoals Gemeente Krediet en overheidsinstituten. Ook toegestaan is reclame voor produkten, zonder dat de naam van een merk of een bedrijf wordt genoemd. Zo verschijnen er na het leuke intro-filmje met de poster- ophanger (de Vlaamse Loekie) spots voor kolen, aardgas, koffie, Belgische kaas en ook Nederlandse kaas. Het lijkt een weinig effectieve manier van reclame maken. Is er wel animo voor? „Jazeker", zegt men bij de BRT. „De vraag is zelfs groter dan het aanbod. De BRT moet alle aanvragen bekijken en er gaat nogal wat tijd zitten in het bestuderen van de dossiers. Er zit dus veel meer in dan nu te zien is". Het zal inderdaad wel eens moeilijk te bepalen zijn of een aangeboden spotje zuiver produktreclame is of misschien stiekem in de richting gaat van echte reclame. Daar zullen wel hele strakke regels voor zijn. „Nee", meldt de BRT. „Ons probleem is dat wel moeten werken zonder reglementering. We kijken maar een beetje naar de ons omringende landen. Tabak laten we niet toe, hoewel dat natuurlijk ook een produkt is. Alcohol-reclame is er ook nog niet geweest. We weten dat sommige produkten controverses kunnen oproepen. Er is bijvoorbeeld heibel geweest over reclame voor suiker. Van artsen vooral". Ook over de tijdstippen van uitzending is niets officiéél vastgelegd. De BRT zoekt de dichtstbekeken programma's uit: „We zenden reclame uit in de prime time-uren, bijvoorbeeld tussen Hoger- lager en Panorama". In principe is het mogelijk dat er zoveel reclame wordt aangeboden dat tussen alle programma's in de avonduren een spot wordt uitgezonden. Dat zou de begintijden van de programma's nog veel onzekerder maken dan ze nu al zijn. Met deze silaanzachte sponsoring is het bedrijfsleven niet tevreden en de BRT ook niet. De Vlaamse omroep wil dolgraag echte reclame uitzenden, maar daar voelt de minister van cultuur helemaal niets voor. Die ziet veel liever een nieuwe, commerciële zender, want de regering heeft in mediazaken maar één duidelijk doel: "het monopolie van de BRT te doorbreken'. Zolang er niets is geregeld moeten de kijkers het doen met 'Koffie, zo ben ik'. Reclame is er in vele, vele soorten. In Nederland kunnen we volgend jaar kennis maken met zwevende blokken, reclame die niet aan het Journaal zit vastgeniet. Daarnaast hebben we vele vormen van sponsoring, waarover ons ministerie van WVC al jaren boze rapporten schrijft, die na verloop van tijd weer in de la verdwijnen. Echt optreden zou het instorten tot gevolg hebben van heel wat mooie studiovleugels in Hilversum. Luid en duidelijk, maar tegelijk ook vreselijk ergerlijk, is de spot van Myrna. My ma is de telefoniste van AVRO. Ze schrijft zuigelingen en honden in als nieuw lid en lacht altijd. Ze wordt tegenwoordig veel gebeld door een jongen die op een feestje zit en daar besluit lid van de AVRO te worden. Het feestje is vreselijk saai, dat zie je zo. De jongen blijkt zijn tijd te doden met het lezen van de AVRO-bode. Zo erg is het daar. Tenslotte wil iedereen op het feestje lid worden en is de blijdschap van Myrna niet te stuiten. Dat is de Nederlandse vorm van zachte reclame. Gaat het om het lidmaatschap van de AVRO als produkt? Ik denk het niet, ik begin te geloven dat Myrna hier het produkt is. De spotjes moeten er voor zorgen dat Myrna geliefd wordt in de huiskamers en volgend jaar haar eigen praatshow krijgt, eventueel samen met een ander AVRO- produkt, Hans van der Togt. DEN HAAG (ANP) - Drie Nederlandse films zullen meedingen naar de jaarlijks uit te loven Franse prijzen voor korte films. Dit heeft de selectiecommissie van de Werkgroep Buitenlandse Filmmanifestaties vrijdag meegedeeld. Twee animatiefilms spron gen er voor de commissie met een uit: 'De Karakters' van Evert de Beijer die ook al wordt ingestuurd voor de Os cars en 'Welterusten Schat' van het collectief De Dames in samenwerking met Paul Hae- nen. 'De Tovenaarsleerling' van Marion Bloem wordt er aan toegevoegd omdat die toch ook uitstak boven het niveau van de overige. De commissie laakte het peil van de inzendingen dat ze in vergelijking met dat van voor gaande jaren laag vindt. Bij de beoordeling speelde ook mee dat de doorsnee documentaire films min of meer buiten de prijzen vallen. Ze worden meer geschikt geacht voor vertoning op de televisie dan op het witte doek, terwijl de Fransen juist uitzien naar werk dat in de bioscopen kan worden gedraaid. De commissie bereikte geen overeenstemming over 'Het Lot' van Jindra Markus en over 'Requiem' van Sjef La- gro. In beide gevallen maakte één van de commissieleden zich er sterk voor ook deze films in te zenden. In de com missie zaten deze keer: produ cent T. Burghard, filmdistri buteur en -exploitant C. Kop pies, filmcriticus J. Roodnat en regisseur-producent G. Sluizer. (ADVERTENTIE) (na het Capitool) Daarin ziet u onder andere ex-president Nyerere, al jarenlang politiek leider van Tanzania, die vaststelt dat Memisa de gezondheidszorg in de derde wereld zéér doel gericht aanpakt. Ook uw steun is van harte welkom! f njl Gezondheidszorg II II in de Derde Wereld Eendrachtsweg 49 3012 LD ROTTERDAM

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 29