Inra
dn
Limburg moet eigen tv-zender krijgen'
Schilderijen als leerzame documentaires
Proef met goedkoop
sehouwburgkaartje
voor minima succes
DiM
AVRO EN TROS STRIJDEN OP HOOG NIVEAU
VPRO hoeft 'Gouden Bergen' toch niet te rectificere
Aanslag op prins Charles
BEN JANSSEN, 'SUPERSANEERDER' VAN DE REGIONALE OMROEP
DINSDAG 16 DECEMBER 1986
„NSDAG 16 DECEMBER 19
j
NEDERLAND 1
NEDERLAND 2
Maximaal
Reacties
BELGIE NED 1
Toekomst
Tv-zender
uske en Wiske„De d
MICHAEL BAXANDALL BEKIJKT KUNST OP ANDERE MANIER
one
„Hansen die dement worden, kunnen het net
als kinderen soms heel helder zien. En
met grote eerlijkheid"
Joop Admiraal, acteur
0u^lrs Ponto- J
wwrtnmerrou* f/ii i,
"tl drtde triend
AA® waarover mspral
T2 PAGINA GIDS
Niemand lacht meer
om Blaisse-grap
van 'Bananasplit
Van onze rtv-redactie
HILVERSUM - Tussen de
AVRO en de TROS is een ge
vecht op hoog niveau ontstaan
over de grap die met AVRO-
medewerker Mark Blaisse is
uitgehaald voor het TROS-
programma 'Bananasplit'. De
AVRO wil koste wat het kost
verkomen dat publiekelijk
wordt getoond dat Mark
Blaisse namens Televizier
Magazine een interview had
met de Britse premier Marga
ret Thatcher en pas laat ont
dekte dat hij te doen had met
een dubbelgangster, de Britse
actrice Janet Brown.
AVRO-directeur Wibo van
de Linde heeft Cees de Daas,
zijn collega bij de TROS
schriftelijk laten weten dat
van uitzending gaan sprake
mag zijn. Een persvoorlichter
van de AVRO maakte het nog
eens extra duidelijk: „De
AVRO staat achter Mark".
Mark Blaisse heeft inmiddels
een schadevergoeding van een
miljoen gulden geëist als het
omstreden fragment wel
wordt uitgezonden in Bana
nasplit.
De TROS blijft 'hopen dat
het toch nog goed komt'. Op
welke manier dat zou moeten
gebeuren kon de voorlichting
van de TROS niet meedelen.
Men gaat er bij Bananasplit
altijd vanuit dat toestemming
van de 'slachtoffers' nodig is
en die toestemming is tot nu
toe steeds zonder problemen
gegeven. Als Blaisse en de
AVRO blijven weigeren zal
het gewraakte onderdeel nooit
Ralph Inbar.
op de buis komen. „Maar we
hebben nog even de tijd", al
dus de TROS. „De uitzendin
gen van Bananasplit beginnen
pas weer in maart".
In oktober werd Mark
- foto archief de stem
Blaisse gebeld met de medede
ling dat Maragaret Thatcher
zich in cognito in Nederland
bevond en in het Kurhaus een
interview wilde toestaan aan
één vertegenwoordiger van de
Mark Blaisse. - fotoanp
Nederlandse nieuwsmedia.
Haar keus was gevallen op
Televizier. Blaisse stemde toe
en werd omringd door 'body
guards' naar het Kurhaus in
Schevingen gebracht. Zijn ca
mera-team volgde.
Het gesprek ontwikkelde
zich zo natuurlijk dat de
AVRO-journalist niets in de
gaten had. De Britse premier
zong 'Tulips from Amsterdam'
en wilde een dansje met
Blaisse maken. Toen stapte
Ralph Inbar naar voren om
duidelijk te maken dat het om
een grap van Bananasplit
ging.
Inbar beweert dat Blaisse
na de aanvankelijk schaamte
wel om de affaire kon lachen.
Dat gaf hem de indruk dat de
scene in een van de uitzendin
gen van Bananasplit in het
nieuwe seizoen gebruikt zou
kunnen worden. Mark Blaisse
stelt dat hij onmiddellijk aan
Inbar heeft duidelijk gemaakt
dat hij geen toestemming tot
uitzending zou geven.
AMSTERDAM (ANP) - De VPRO hoeft niet terug te komen op
de bewering, dat het effectenkantoor Green Tree een nieuwe
dekmantel is van het omstreden kantoor First Commerce Secu
rities. De president van de rechtbank in Amsterdam, mr. J. As-
scher, had eerder in een kort geding de omroep wel veroordeeld
tot een rectificatie. In een nieuw kort geding, aangespannen
door de VPRO, kwam de omroep met nieuwe feiten over banden
tussen beide kantoren en schortte mr. Asscher in feite zijn von
nis op. Hij hoeft echter geen definitieve uitspraak hierover te
doen, doordat Green Tree balzeil haalt.
Green Tree procedeert niet verder en heeft met de VPRO af
spraken gemaakt over de wijze waarop aan dit kantoor om com
mentaar gevraagd zal worden bij eventuele nieuwe uitzendin
gen, waarin Green Tree genoemd wordt.
Zoals bekend spande Green Tree een kort geding aan, omdat
dit kantoor vond ten onrechte op een lijn gesteld te zijn met de
beleggingsmaffia in ons land in een uitzending van het tv-pro-
gramma Gouden Bergen. De raadsman noemde de uitspraak dat
First Commerce Securities een nieuwe dekmantel zou zijn v
First Commerce pertinent onjuist. De VPRO kwam tijdens
zittingen van de kort gedingen met meer informatie over bi
dingen tussen beide kantoren dan in het programma.
First Commerce Securities is bij het college van beroep vu
het bedrijfsleven in beroep gegaan tegen het weigeren vane
vergunning om in effecten te mogen handelen. Even voord
medio dit j aar een nieuwe wet van kracht werd, die zo'n vergu
ning noodzakelijk maakt, nam Green Tree de gehuurde fa,
toorruimte, apparatuur en een deel van de verkoopstaf van Fit
Commerce over.
Green Tree stelt overigens geen vergunning nodig te hebt»
omdat dit kantoor handelt in aan de Amerikaanse NASDa;
beurs genoteerde fondsen en onder toezicht staat van de Ame:
kaanse beurs-autoriteiten. De financiële afwikkeling van,
transacties gaat buiten dit bemiddelingskantoor om. F,
woordvoerder van het ministerie van financiën bevestigt, 4
kantoren die lid zijn van de NASDAQ vrijgesteld zijn var,
plicht om een vergunning te hebben.
Medewerkers aan de film 'Flodder
Nederland 1,19.30 uur). FOTO ANP
Ballof
14.40 I fire
Vanmiddag presenteert de
jVVRO een oude komedie,
waarin Gary Cooper en
Barbara Stanwyck de
hoofdrollen spelen. In 'Ball
of fire' zijn acht professoren
al negen jaar bezig een
woordenboek samen te stel
len. Uiteindelijk komen ze
aan het hoofdstuk schut
tingwoorden toe, dat hen
enige problemen oplevert.
Nu wil het toeval, dat een
striptease-danseres, die voor
een stel gangsters op de
vlucht is, een beroep op hen
doet.
zich c
kele t
van bi
tocht
mama
confrc
van hi
steedt
aanda
volks!
gie.
ook d
van M
stigms
niet.
20.1
Sportman van
het Jaar
Wie wort de sportman en
sportvrouw van 1986? Evert
van Benthem maakt een
goede kans, maar ook Hein
Vergeer, Marco van Basten,
Nelli Cooman en Guusje van
Mourik. De voornaamste
kanshebbers voor de sport
ploeg van het jaar zijn dit
maal de dames hockeyploeg
en de amateurwielerploeg.
Vanavond zullen we te ko
men, welke favorieten de
sportjournalisten van Ne
derland hebben uitverkoren.
Het feestelijk programma in
de Kurzaal te Scheveningen
wordt opgeluisterd door Ali
son Moyet, Gerard Cox en
John Parr.
Max
gramn
om d<
Duitse
Met
heeft
harten
haar
twintii
wonde
lairste
mir e:
over
stens 2.
verkoc
zullen
gen a;
haar
haald.
chael
Leand
merss
bock,
partne
Roken
rol
Prinses Diana en prins Charles brachten een bezoek aan de Pinewood-filmstudio's in Londen en mochten zich vermin
met enige stuntattributen die werden gebruikt voor de film 'The Living Daylights', het nieuwste avontuur van James Ba
Jeroen Krabbé, die een rol speelt in de Bond-film, keek lachend toe, toen Diana een nepfles liet neerkomen op het fioo/dii
haar echtgenoot. -
ENSCHEDE (ANP) - Het ex
periment van de Twentse
Schouwburg om Ensche-
deërs met een minium-inko-
men een forse korting te ge
ven is een groot succes, al
dus een woordvoerder van
de schouwburg gisteren.
Van de 8500 formulieren die
de Sociale Dienst aan men
sen met een uitkering heeft
verstuurd, zijn er inmiddels
210 ingestuurd. In totaal zijn
er op deze wijze 1615
kaartjes besteld en 'dat is
aanzienlijk meer dan we
hadden durven dromen', zo
zegt hij.
Volgens hem werd er ver
wacht dat het veel moelijker
zou zijn deze groep Ensche-
deërs naar het theater te
krijgen. Die verwachting
was gebaseerd op eerdere
pogingen van de schouw
burg om het bezoek van
minder draagkrachtigen te
stimuleren.
De experimentele regeling
van de Twentse Schouw
burg komt er op neer dat per
voorstelling in de grote zaal
maximaal 100 plaatsen be
schikbaar zijn ten behoeve
van degenen met een mini-
mum-inkomen en in de
kleine zaal 50. Zij betalen
ongeveer de helft minder
voor een kaartje. Voor be
paalde voorstellingen is de
belangstelling zelfs groter
dan er ruimte is. Favoriete
optredens zijn die van onder
andere Tineke Schouten en
de Wierdense Re vu.
De Twentse Schouwburg
heeft van andere theaters
uit het land veel reacties ge
had op haar initiatief mi
nima korting te geven. „Wij
hebben dan ook de indruk
dat ons voorbeeld navolging
zal krijgen, zeker nu blijkt
dat het een succes is", aldus
de woordvoerder van de
schouwburg in Enschede.
Hij verwacht dat de regeling
van de Twentse Schouw
burg een permanent karak
ter krijgt.
In de emancipatierubriek
van de NOS komen van
avond drie generatiesaan
het woord over het verschil
in opvoeding vroeger en nu.
De redactie heeft de commu
nistische familie Geleynse in
de studio uitgenodigd, als
ook een mijnwerkersfamilie
en drie generaties Molukse
vrouwen.
Door Raoul van den Booren
Een eigen Limburgse televi
sie-omroep in de steigers en
een volwaardige regionale ra
diozender met een ploeg ge
rustgestelde medewerkers.
Dat zijn de belangrijkste
voornemens die Ben Janssen
voor het komende jaar heeft
gemaakt als tijdelijk hoofd
van de Regionale Omroep
Zuid. „Alleen dan is mijn op
dracht geslaagd," zegt de man
die de NOS naar Limburg
heeft gedetacheerd om orde op
zaken te stellen bij de door in
terne problemen zwaar geha
vende 'Regionale'.
Twee maanden werkt Jans
sen nu aan zijn taak om Lim
burg vóór zijn vertrek, uiter
lijk 1 januari 1988, aan een ge
zonde regionale omroep te hel
pen. Hiervoor moest de voor
malige leiding, bestaande uit
hoofdredacteur/directeur Ar-
mand Sliepen en programma
leider Pieter Beek, het veld
ruimen. Vergelijkbare reorga
nisatie-klussen knapte Ben
Janssen eerder op bij Radio
Noord en Radio Oost waar
door hij zich in Hilversum de
reputatie verwierf een echte
'trouble-shooter' te zijn, een
kwalificatie die Janssen zelf
Ben Janssen: „Opnemen wat er in de provincie gebeurt".
FOTO FRANS WFLTF.RS
'onverdiend en onzin' vindt.
Janssen moet de ROZ in
feite klaarstomen voor de ver
zelfstandiging waarbij de om
roep wordt losgekoppeld van
'Hilversum' om een echte Lim
burgse aangelegenheid te
worden. De Stichting Provin
ciale Omroep Limburg
(SPOL), waarin tal van Lim
burgse instellingen en bedrij
ven zijn vertegenwoordigd,
staat al te trappelen om straks
in het door Janssen opge
maakte bed te duiken. Wat
deze betreft is er geen twijfel
mogelijk dat de SPOL de
nieuwe streekradio in Lim
burg gaat verzorgen. „De
SPOL is absoluut representa
tief voor wat er in Limburg
leeft. Garanties voor de jour
nalistieke onafhankelijkheid
worden vastgelegd in een red
actiestatuut. Met het krijgen
van een zendmachtiging kan
het niet meer misgaan."
Op de vraag hoe het nu bij
de ROZ gaat antwoordt Jans
sen dat 'het niet meevalt en
ook niet tegen'. Over het op
stappen van Beek en Sliepen
wil hij slechts kwijt dat hij
zelf daarin geen enkele mede
zeggenschap heeft gehad. Ook
blikt de Hilversumse afgezant
niet graag terug in het rumoe
rige verleden van de Lim
burgse omroep. „De geschied
schrijving laat ik aan iemand
anders over. Ik ben ingehuurd
om er voor de toekomst iets
van te maken."
Dat hij daarbij met dezelfde
soort problemen te maken
krijgt als zijn voorgangers
deert hem niet. „Geld is een
gegeven. Krijg je er minder
van, dan moet je verant
woorde keuzes maken. Het
zelfde geldt voor Radio 1. We
moeten nou eenmaal meer
zendtijd vullen. Dat moeten de
ROZ-medewerkers leren ac
cepteren en dan lukt het ook."
Wat trof Janssen twee
maanden geleden aan toen hij
voor het eerst vanuit zijn
woonplaats Hengelo in Maas
tricht arriveerde? „Een om
roep met grote problemen en
een opgestapte leiding die niet
in staat was geweest die pro
blemen op te lossen," stelt hij
vast. „Dat is trouwens niet zo
verwonderlijk. De ROZ had te
maken met een verdrievoudi
ging van de zendtijd en daar
tegenover ingrijpende bezui
nigingen. Bovendien speelde
op de achtergrond het verzelf
standigingsproces. Dat bracht
een hoop onzekerheid voor de
medewerkers met zich mee.
Die problemen zijn trouwens
niet uniek voor de ROZ. Ook
andere regionale omroepen
zitten ermee. Alleen is de lei
ding van ROZ niet in staat ge
weest een behoorlijk werkkli
maat te scheppen waarin het
maken van goede program
ma's voorop stond."
Janssen is inmiddels begon
nen aan de uitvoering van zijn
saneringsplan. Dat bestaat
grofweg uit vier delen: een in
terne schoonmaakbeurt, het
opbouwen van contacten met
de toekomstige machthebber,
de SPOL, het opzetten van een
editiestelsel binnen de ROZ
en, opmerkelijk genoeg,
voorbereiden van een li
burgse televisiezender,
laatste is volgens Janssen
simpel als een eitje,
piept'. Kordaat brengt hiji
plannen in beeld. „Het!"
gebouw in Maastricht is
dig uitgerust voor tv-uitS
dingen. Ik stel me voords.1
niet a la Europa TV met»
gebouwen en decors
werken, maar bij voortij
simpele vloeistofdia's als 4
tergrond. De camera achtel
een bestelbusje laden en oif
men wat er in de provincie|
beurt."
Om dergelijke reg
programma's te maken j
volgens Janssen een audioj
suele dienst moeten wcf
opgericht. „Die kan danrt
mefilmpjes gaan maken 'j
Limburgse bedrijven
stellingen. Die hebben t
grote behoefte aan. Uitdij
brengsten kunnen de f
gramma's worden ben-
Van reclame op de zen®
geen sprake want dat i»J
eenmaal niet van de ffljf
wet. Ik weet wel dat dij1]
maal niet zomaar te rea»
is, maar vóór ik Limburs'l
laat wil ik bereikt hebböj
de technbische voorbed
gen zover rond zijn ®'l
SPOL er maar in
stappen."
Labyrint:
Bidden
De moderne nuchterheid
heeft het voorouderlijk bij
geloof niet kunnen verdrin
gen. Niet dat er nog heksen
worden verbrand, maar de
magie blijft in het dagelijks
leven een grote rol spelen.
Onder de titel 'Bidden om te
genezen...' houdt Labyrint
Met de
lock'
avond
cyclus
semitis
lock' is
mental
than d
en 'De
tië' va
Nathai
film d
acteurs
Duitsef
keer
met d<
joden
men ol
spijt ei;
in wer
utopie,
plaatse:
pen, hel
een ge
een joo
de scèn
geeft
joodse
bori zij
van Na
8Door Henk Eg be ra
Als je wekelijks recensies schrijft over beeldende
kunst dan vraag je je af: zullen 'ze' het snappen
wat je denkend noteert, of is het abacadabra?
Kunstrecensenten lopen het gevaar te verzanden
in een vakjargon. Achteraf bekeken lijkt dat ook
zijn voordelen te hebben. In het boeiende kunst
tijdvak tussen 1400 en 1500 in Italië (quattrocento)
waren er ook al recensenten. Uit hun woordge
bruik kunnen we nu veel afleiden. Het is één van
de facetten voor deze 'sociale geschiedenis van de
picturale stijl'; een boeiend boek.
„Maatschappelijke feiten leiden tot ontwikke
ling van karakteristieke visuele vaardigheden en
gewoonten, die op hun beurt herkenbare elemen
ten worden in de stijl van een schilder". Dat is het
uitgangspunt van Michael Baxandall geweest bij
zijn colleges aan de universiteit van Londen. Dit
boek is daarvan de weerslag. „Het richt zich eer
der tot mensen met een algemene historische be
langstelling voor de renaissance dan tot hen die
alleen in de renaissance-schilderkunst geïnteres
seerd zijn".
Baxandall bekijkt de schilderskunst uit die tijd
niet vanuit speculatieve vooronderstellingen,
maar vanuit de sociale, religieuze en commerciële
context; met andere woorden: op een schilderij
kun je lezen hoe mensen uit een bepaalde periode
dachten, handelden, leefden. Sociale geschiedenis
en kunstgeschiedenis liggen in elkanders ver
lengde. Zo bekijkt hij bijvoorbeeld uit de contrac
ten van die tijd hoe opdrachtgever en schilder met
elkaar omgingen. Afspraken over de soort verven
die gebruikt zullen worden zijn van groot belang
in relatie met het onderwerp, dat soms door de
opdrachtgever nauwkeurig wordt omschreven.
Ook vakmanschap en omschrijving van het aan
tal uren dat de meester zelf (de rest is voor zijn
knechten) aan het kunstwerk zal besteden zijn te
kenend voor de sociale situatie van kunstenaar en
koper in die tiid.
Hoe gek het misschien ook mag klinken: in die
periode werd op een andere manier gekeken dan
nu. Je zou het ook zo kunnen formuleren: onze tv-
ogen hebben nu een andere instelling dan die van
mensen die nog maar pas geconfronteerd werden
met de leer van het perspectief in de schilder
kunst. Het kijken is cultureel bepaald. Baxandall
zet uiteen hoe men in die tijd visueel was uitge
rust. Invloeden vanuit de theologie en de volks-
prediking blijken daarbij groot.
Zelfs vragen als 'Was Maria blond of donker',
laat staan die over fysionomie van Christus speel
den daarbij een rol. De ritme van het lichaam, de
groepering van de personen, de symboliek van de
kleuren en met name de wiskundige kennis wa
ren van grote invloed. Met name wat verteld
wordt over rekenkundige reeksen in relatie met
onder meer het muntstelsen en van daaruit weer
op de schilderkunst laat duidelijk de samenhang
zien tussen het sociale leven en zijn artistieke
uitingen.
i
Tenslotte wordt door Baxandall het vocabulair
van de Italiaanse geleerde Cristoforo Landino be
keken. Uit de begrippen die hij hanteert
lievo, puro, prospectivo etc.) leidt hij af hoe e:
dacht werd over de manier van schilderen 0>
vensgevoel bij Fra Angelico, Del Castigno e.a
zegt dat de schilderijen een documentaire w®
hebben die vergelijkbaar is met doop-, trou«
begraafboeken. „Een dergelijk inzicht vornj'
noodzakelijke voedingsbron voor de geschied^
dige verbeeldingskracht en het visuele vormt'-
een noodzakelijke aanvulling op het verbale
dus de auteur.
Een heel interessant uitgangspunt, dat»0
intrinsieke waarde van dit boek bepaalt. An
zijds wordt hier 'de' kunstgeschiedenis we.
verengd tot die van het klassiek geheten geW'i
bij de middellandse zee. Er was méér aan df
Zelfs in de Lage Landen, om van de rest va(
wereld nog maar te zwijgen. Conclusie
boeiend eenzijdig boek.
Michael Baxandall: 'Schilderkunst en de leefwa^*
het quattrocento'. Uitg. Sun, prijs 29,50.
Dw'flaas zm urn w mm en mmm mms
HoE 6AAT HET
-L MET öf.K,
^/ERKOOPJLAZ
