DUITSE KRIMI'S HEBBEN HUN BESTE TIJD GEHAD
ilSSI
ünderseries
tp boek en plaat
SLUIS!
Hendrick ter Brugghen: 'nieuwe' ontdekking uit de Gouden Eeuw
IVA
van Little Pony
'ink Panther,
fabeltjeskrant, oo
[ins, en nog vele
)G KLEINMEUBELEN
an ooit.
!)iste kerstdekoraties
DE DUITSE Krimi's hebben hun beste tijd
gehad. De ooit zo populaire politieseries, waar
onze oosterburen patent op leken te hebben,
trekken steeds minder kijkers. Veelvuldig
wisselende hoofdrolspelers en zwakke scena
rio's zijn de belangrijkste oorzaken voor deze
teruglopende belangstelling.
Tappert
Kraaloogjes
Kijkcijfers
5 auto/caravan|
te Sluis om 20.30 uut
EXPOSITIE IN CENTRAAL MUSEUM IN UTRECHT
Herwaardering
Brunswijk
Hoogtepunt
LSdag 9 december 1986
T2 pagina gids 1
Jheo en
Thea.
- foto anp
Door Tom Smeets
[LVERSUM - Kinderseries lenen zich bij uitstek
or commerciële neven-activiteiten. Vooral de Ame-
[anen zijn daar goed in, maar in ons eigen land be-
inen ze het ook aardig te leren. Het hoogst alterna
te duo Theo en Thea is daar een aardig voorbeeld
jder de titel 'Hallo, wij zijn
leoen Thea!' is er zowel een
iek (Uitgeverij De Harmonie
jrijs 19.90) als een lang-
ielplaat verschenen. In de
igO-gids gaven Theo en
ieo recentelijk enige onthul
de achtergrondinformatie.
rheo: „Dat boek is ons eigen
ee. Dat moet een warm win-
iboek worden. Voor die
lat zijn we gevraagd. Zelf
iden we tijdens de plaatop
men het idee dat we een
nprestatie stonden te leve-
In het contract staat dat j e
een wanprestatie zelf de
umekosten moet betalen,
ieder nummer zeiden wij
is dus de wanprestatie, hier
len we voor moeten boe-
*T M
inprestatie' slaat de koper,
gens een verklaring van
duo op de hoes, 'vijf vlie-
i in één klap': „Een lang-
elplaat, een platenhoes, een
ter (voor je tienerkamer),
i puntmuts (de hoes is te-
is puntmuts) en een frisbee
i je het zuur van de plaat
|jt, kun je hem het raam
icilen)."
tortomhet duo heeft er
I geen hoge pet van op. En
komt uiteraard uitstekend
kraam te pas van de fans
dit VPRO-koppel, dat nu
het tweede seizoen met
geheel eigenzinnige blik
allerlei maatschappe-
verschijnselen aankijkt
it de lp betreft gebeurt dat
meer met een wonder-
potpourri van kerst- en
'klaasliedjes, sketches en
pttekwaad
zijn ook enkele tips voor
waad ten koste van "je
i vijanden'. Een van de
ties is het heet maken
e kwartjes in een koekepan,
f vervolgens op straat te kij-
hoe oprapers hun vingers
Een tip is ook het
leien van de etiketten
I een blikje kattevoer en
plash.
'et boek is ook gevarieerd
van samenstelling. Er staan
onder meer spelletjes in ('Zoek
de acht verschillen'), een ver
jaardagskalender, verhalen
(uiteraard ook over sex), car
toons en veel foto's. Het bevat
bovendien als extraatjes een
poster van het duo en een spel
letje, 'Het domme ganzenbord'.
Minstens zo populair is het
trio Kaktus dat via een weke
lijks optreden in Veronica's
Tineke' inmiddels een eigen
programma bij deze omroep
heeft Van Kaktus is de lp 'Zo
dwaas als een ui' verschenen,
een verzameling kostelijke
grapjes, verhaaltjes en vooral
liedjes. En tussen al deze be
drijven door snurkt Meneer
Kaktus heel wat af.
Teksten en muziek zijn van
Peter Jan Rens, Meneer Kak
tus dus. Hij wordt bijgestaan
door Annemieke Hoogendijk
als Mevrouw Stemband en
Joost Hes in de ondergeschikte
rol van Kweetniet Muzikaal
klinkt het allemaal zeer vol
wassen. Zoals het liedje 'Zoen-
kont', waarvan niet alleen het
melodietje ijzersterk is, maar
ook de tekst Een citaat:
Zoenen doe je op de wang
En ook wel op de mond
Verliefden zoenen vreselijk
lang
En de paus die zoent de
grond.
Geen langspeelplaat, maar
wel alle mogelijke andere za
ken levert de serie 'De Muppet
babies' op. Er zijn inmiddels al
meer dan honderd verschil
lende artikelen in de handel,
zodat de kassa van Muppet-
baas Jim Henson wel weer
stevig zal rinkelen. Ook de ba
by-versie komt uit zijn stal. In
Amerika is de serie bekroond
met twee Emmy Award's, zeg
maar de televisie Oscar. Sinds
dit winterseizoen is deze bui
tengewoon aardige serie we
kelijks op het KRO-scherm te
zien.
De Muppet-babies figure
ren in puzzels, in schoolbe-
hoeften, in spelletjes, in speel
goedjes en uiteraard ook in
boekjes. Verrukkelijk gete
kende voorleesboekjes (Uitge
verij Rostrum, prijs 9.95).
Der Alte is de
ouwe niet meer
Siegfried Lowitz zal nooit meer 'Onze Ouwe' spelen.
- foto anp
Door Raoul van den Booren
De echte 'kenners' van de Duitse Krimi's hebben het
al langer zien aankomen. De kwaliteit van Tatort was
altijd al sterk wisselend omdat steeds nieuwe com
missarissen opdoken, gedirigeerd door steeds andere
regisseurs en omroepen.
Daar heeft zelfs de ranzige
Kommissar Schimanski niet
veel aan kunnen veranderen.
Wat Tatort door diens ver
schijning aan populariteit won
bij de jeugd, verloor zij weer
bij de oudere kijker, die zich
absoluut niet kon identificeren
met het onbehouwen optreden
van deze ongeschoren Ausput-
zer.
Derrick is de laatste jaren
een soort workshop geworden
voor filmers die zich oefenen
in het psycho-drama, een
speeltuin voor cameralieden
met een hang naar close-ups.
De handeling wordt onderge
schikt gemaakt aan de naden
kende lip en de peinzende oog
opslag van Horst Tappert. Het
acteren gebeurt te vaak om
wille van het acteren. Boven
dien hanteert de schrijver al
zo lang hetzelfde cliché (het
geboefte zit in luxueuze villas
en de kleine man is altijd de
klos) dat de scenario's voor
spelbaar zijn geworden.
Ein 'Fall Für Zwei' is nooit
echt van de grond gekomen.
De dikbuikige strafpleiter
Renz en diens privé-detective
Joseph Matula vormen geen
koppel dat boeiend of geloof
waardig overkomt.
Götz George als Schimanski in 'Tatort': veel fans maar ook veel tegenstanders.
Dat was wel even anders bij
Siegfried Lowitz, die met zijn
Horst Tappert en Fritz Wepper in 'Derrick'.
foto anp
slimme koppetje, zijn pientere
kraaloogjes en dat onder
koelde acteertalent van de
man die het allemaal al gezien
heeft, een monument van een
'Kommissar' neerzette. Zijn
opvolger Rolf Schimpf speelt
een bij voorbaat verloren
wedstrijd. Lowitz is onnavolg
baar.
Dat is uit harde cijfers ge
bleken. Van Lowitz' 101-ste en
laatste optreden waren nog 18
miljoen kijkers getuige. Sinds
de 62-jarige Schimpf het poli
tiebureau binnenstapte (in fe
bruari van dit jaar) hebben
zeven miljoen Duitsers afge
haakt. Aanvankelijk was het
kijkvolk nog nieuwsgierig:
18,6 miljoen man wilden wei
eens zien hoe Kommissar
Kress het ervan af bracht. Die
belangstelling ging gauw
voorbij. In september waren
er nog maar elf miljoen van
over. Sinds de echte Koster
werd neergeschoten is Der
Alte de ouwe niet meer.
Siegfried Lowitz denkt er
echter niet over terug te keren
op het scherm. De acteur zegt
'zielsgelukkig' te zijn dat hij
van Der Alte af is en toert op
gewekt langs de Duitse thea
ters met het stuk 'De dood van
een handelsreiziger'.
Slechts één Duitse Krimi
blijkt spannend genoeg om on
veranderd grote aantallen kij
kers te blijven trekken: het
- foto anp
opsporingsprogramma X.Y.
Ungelöst. De verklaring daar
voor is simpel: de op te lossen
misdaden zijn écht gebeurd.
Een dieptepunt in de Krimi
geschiedenis werd vorige
maand bereikt toen Tod auf
Eis, een aflevering van Tatort,
slechts vier miljoen kijkers
trok. Het verhaal was zo war
rig en onduidelijk dat velen al
voor het einde van de film de
knop omdraaiden. Dat was
twaalf jaar geleden wel even
anders toen Klaus Schwarz
kopf als commissaris Finke
het absolute record van 24
miljoen kijkers voor zich op
eiste.
Sinds Schwarzkopf hebben
39 acteurs en actrices de rol
van commissaris gespeeld. De
meesten zijn het echter beu om
nog langer in onbenullige ver
halen te moeten spelen en geen
inspraak krijgen in de steeds
slechter wordende draaiboe
ken.
Haferkamp was een van de populairste commissarissen
van de serie 'Tatort'. - fotowdr
ook beslist
sven kijken
ig, overdekt"
PLST-TEL 01140-13738
\winkel Boomk weker ij
Door Henk Egbers
ECHT - In het Centraal
«useum te Utrecht is tot U
muari een tentoonstelling
1 zien, die behoort tot de
jPPers van dit jaar: 'Nieuw
tht op de Gouden Eeuw,
indrick ter Brugghen en
'genoten'.
17e eeuwse Utrechtse
istenaar Ter Brugghen
prdt ais van beiang_
Ikste herontdekkingen van
«e tijd beschouwd. Hij is
«1 middelpunt van deze ex-
^sitie, die laat zien dat de
mden Eeuw artistiek méér
pteeest is dan Rembrandt,
rwneer en Hals; hij heeft
drie zelfs geïnspireerd.
Natuurlijk zijn er meer
Tdders bekend. In zijn
^aardwerk, Hollandse
dlders in de Gouden
*dw, behandelt Haak er
vierhonderd. Ook bij
i lees je over Hendrick ter
t*Bghen (of Brugge, of Ter
8) als 'verreweg de be-
aiste kunstenaar van de
renters, waarover echter
^®ig bekend is'. Dat klinkt
"gelijk wat provinciaals,
E de domstad was inder-
t centrum van de zoge-
•ea noordelijke 'caravag-
len'.
Met Gerard van Honthorst
^'ck van Baburen was
|r Brugghen er de bekend-
v tavolger' van de Italiaan
favaggio (1571-1610); dat
zeggen: ze ondergingen
Wn Italië-reis zijn ken-
merkende invloeden (realis
tische weergave van de
mens; klare en eenvoudige
compositie; het clair-obscure
licht; het inspelen op de be
schouwer en exacte weer
gave van stoffelijke zaken).
Het was een reactie op het
maniërisme.
Dat Ter Brugghen de laat
ste tijd weer aan een grote
herwaardering toe is zal
enerzijds gevoed worden
door een algemene reactio
naire trend in de kunstwe
reld (niet los van algemene
culturele stromingen) en het
omhoogvliegen van zijn vei-
lingprijzen, anderzijds heeft
de wetenschap zich gestort
op deze gouden eeuwer
waarvan nog weinig bekend
was. Nieuwe gegevens leid
den tot andere inzichten en
herwaardering. Vanuit het
buitenlandEen monografie
uit 1958 over Ter Brugghen
door Benedict Nicolson (als
mede zijn talrijke publica
ties, met name in The Bur
lington Magazine) en een ex
positie 'Hendrick Terbrugg-
hen in America' in 1965/66 in
Dayton en in Baltimore wa-
Hendrick ter Brugghen:
Fluitspeler; olieverf 71 x 56
cm, Staatliche Kunst-
sammlungen, Kassei.
ren daarbij belangrijke im
pulsen.
De samensteller van die
Amerikaanse tentoonstelling
had ook zijn aandeel in het
concept voor de Utrechtse.
Verder werd samengewerkt
met het Herzog Anton Ulrich
Museum in het Duitse
Brunswijk, dat als Utrecht
belangrijke schilderijen be
zit voor dit overzicht met
tachtig werken van zo'n 45
bruikleengevers (musea en
particulieren in Zwitserland,
Duitsland, Frankrijk, Dene
marken, Engeland, Amerika,
Noorwegen, Spanje, Polen,
Oostenrijk, Hongarije en Ne
derland). Er zijn werken bij
die nog nooit geëxposeerd
zijn of nog nooit het (bijvoor
beeld Hongaarse) museum
uit zijn geweest.
De tentoonstelling, die on
geveer 25 kunstenaars groe
peert rond Ter Brugghen, is
heel overzichtelijk en in
structief ingericht. De ver
schillende zalen zijn geken
merkt door een thema; zoals
een zaal met vrolijke gezel
schappen, met het spel van
licht en schaduw (clair-ob-
scuur), de overgang naar het
classicisme en dergelijke.
Daarbij is een uitvoerige (375
pagina's) catalogus gemaakt,
die een afdruk en weten
schappelijke toelichting van
alle getoonde werken geeft,
alsmede via vier essays in
formeert over het leven van
Ter Brugghen en zijn tijd.
Ter Brugghen, ie waar
schijnlijk in Den Haag werd
geboren, ging al jong naar
Italië, nadat hij in Utrecht
bij Bloemaert in de leer was
geweest. Uit zijn Italiaanse
periode is - in tegenstelling
met bijvoorbeeld Honthorst -
geen enkel werk bekend. Een
sleuteldoek 'De maaltijd te
Emmaus' uit 1616 (uit Tole
do), op deze tentoonstelling
aanwezig, verwijst onder
meer naar Noord-Italiaanse
invloeden. Maar het diskwa
lificeert tegelijk enkele
schilderijen die eerder aan
hem werden toegeschreven.
En zo heeft deze tentoonstel
ling talrijke aspecten die
voor de deskundigen en de
zeer geïnteresseerde 'leken'
veel discussie- en onderzoek-
stof geven. Relaties met Lu
cas van Leyden, Dürer e.d.
kunnen gelegd worden etce
tera.
De 32 werkstukken van
Ter Brugghen, met profane
en religieuze thema's belich
ten zijn exellente techniek en
verbeeldingskracht. Zijn
stijlmiddelen zijn op Cara-
vaggio geïnspireerd, maar
blijven uiteindelijk zeer per
soonlijk in de vertaling. An
derzijds zijn ook recente ont
dekkingen gedaan die wijzen
op een intense samenwer
king met Van Baburen (vgl.
'Het ongelijke paar: de veile
liefde'). Dat het maniërisme
vooraf ging moet je ook niet
uitvlakken als je het doek
o 'Melancholy' van Ter
Brugghen hangt in de Art
Gallery of Ontario in To
ronto.
'Sint Sebastiaan door vrou
wen verzorgd' (dat wel als
'zijn meesterwerk' wordt be
titeld) bekijkt. En de thea
trale passie op zijn kruisi
ging (uit het Metropolitan
van New York) stuurt je
naar Colmar en Grünewald.
Zijn talrijke muzikanten of
'De Vrouw met een aap (uit
Malibu) verwijzen naar een
romeinse/carravegiaanse
behandeling van zijn symbo
lische taal (vaak archaise-
rend), die haaks staat op de
dramatische kwasi-religieu-
siteit.
De thematische zalen zijn
zó geordend, dat je ogen van
een bepaald hoogtepunt (en
dat is dan Ter Brugghen) af
dwaalt naar mindere goeden
uit het Caraveggio-tijdvak
in Nederlandse vertaling.
Het is (bijna) altijd een tik
keltje minder dan de mees
ter, maar desondanks... Een
luitspeler van Van Baburen
of zijn plastische Caritas Ro-
mana (Cimon en Pero - een
dochter die haar vader de
borst geeft) zijn prachtig,
maar in vergelijking met Ter
Brugghen... enfin, bekijk het
maar. Een Sint Sebastiaan
van Jan van Bijlert, een alle
gorische vrouwenfiguur van
Paulus Bor, of een jonge
vrouw van Van Bronckhorst
enzovoorts: het ligt allemaal
net of veel onder het niveau
van Ter Brugghen. In verge
lijking met Bloemaert is dat
minder of niet het geval.
Opvallend zijn namen als
Woutere Pietersz. II Crabeth,
uit het bekende Goudse gla
zeniersgeslacht met o.a. zon
dige kaartspelers, die al
vanaf 1743 in Warschau zijn
(en nu weer hier) en die van
Jaco van Campen (bouwer
van het 'paleis' op de Dam)
als schilder op de drempel
van het classisistische. Van
Honthorst, met onder meer
het prachtige eigen bezit van
het museum, 'De koppelaar
ster', behoort tot de hoogte
punten; als Johannes en
Paulus uit het geslacht der
Moreelsen.
Veel meer dan binnen het
bestek van dit krantenver
haal opgedist kan worden is
de ervaring bij de collectie
zelf. Weliswaar gaat het
hierbij om vervlogen tijden
en zal de inhoud van veel
doeken doen glimlachen,
maar het vakmanschap staat
boven alles. Wie de actuali
teit kan of wil zien in een
historisch perspectief zal op
deze expositie fundamentele
bouwstenen voor onze actua
liteit kunnen ontdekken, ook
al lijkt dat er uiterlijk abso
luut niet op.
Van 12 februari tot 11 april
is deze expositie te zien in
Braunsweich. Wie het zich
zelf gemakkelijker wil ma
ken gaat nu al kijken in
Utrecht.
Dat kan van dins
dag tot en met zaterdags van
10-17 uur en zondags van 13-
17 uur. Entree 5,-; paspoort
en andere kortinghouders
betalen 2,50.
