UITBLAZEN
Gemeenten willen organisatie gaan veranderen^eng^r„
3S
Het lange wachten op de 'oplossing'
c
Conferentie over bedreiging van ozonlaag
even
Onroerend
goed
molensteen
om nek
bedrijven
Mysterieuze
gestalte
BURGER MOET STRAKS BIJ ÉÉN LOKET TERECHT KUNNEN
NEDERLAND EN HET HIROHITO-TRAUMA
merken op
jaterdag
ervallen
DESTEMCOIV
Wéér die keizei
WIM KOCK
WOENSDAG 3 DECEMBER 1986
ACHTERGROND
OENSDAG 3 DECEMBE
g
2
VLA via ben ik in het
tijdelijke bezit geko
men van een uiterst
merkwaardige foto. Mijn
zoon bracht hem zondag
avond mee en had eerder
al verteld wat erop stond.
Ik wist dus waar ik naar
zoeken moest. Toch zag ik
het aanvankelijk niet. Ook de
collega's op de krant, wie ik de
foto liet zien, begrepen eerst
niet waarom ik het zo'n bijzon
der plaatje vond.
Op het eerste oog staat er
nauwelijks iets op en begrijp je
niet waarom de foto werd ge
maakt. Linksonder in de hoek
een bruine heuveltop. Rechts
onder een telegraafpaal waar
wat draden bijeen komen. Ver
der niets dan lucht. Blauwe
lucht met in het midden een
verwaaide witte wolk.
Een enkeling ontdekt het
zelf, maar de meesten moet ik
helpen. „Je moet de linkerhelft
van de foto bekijken. In de
lucht." En dan zien ze het: een
menselijke gestalte, vaag en on
scherp maar onmiskenbaar.
Vaag alsof de gestalte is opge
bouwd uit lichte mist, maar
ook genuanceerd genoeg om de
donkere schaduw van ooghol
ten te zien. Ook de kin wordt
afgetekend door een schaduw.
Sommigen denken overigens
dat het ook een baardje zou
kunnen zijn.
De gestalte draagt een wij
de, openhangende mantel en
het hoofd is bedekt met een
sluier of afhangende doek. De
handen zijn voor de borst ge
vouwen, de vingers naar boven
gericht. Er is ook de vage sug
gestie van een pantalon. De be
nen zouden dan enigszins ge
spreid staan, maar dan zou de
mantel van lichtdoorlatende
stof moeten zijn. Dat van die
broek kan dus gezichtsbedrog
zijn. Maar de gestalte als geheel
is geen gezichtsbedrog en lijkt
sprekend op een beeld van een
vrouwelijke heilige, een beeld
zoals we dat kennen uit kerk of
kapel.
Een verschijning? Daar ge
loven we dus niet in. Maar pas
op! De foto werd doelbewust
gemaakt. Met het doel om de
menselijke gestalte die de foto
graaf op een gegeven moment,
naar hij heeft gezegd, met eigen
ogen zag vast te leggen. Het is
dus niet zo dat toen de foto
graaf zijn afdrukken ophaalde
hij tot z'n stomme verbazing
die gestalte op de foto zag
staan.
De maker van de foto is
geen beroepsfotögraaf. De af
druk is een heel gewoon, ma
chinaal vervaardigd exemplaar
van het type kleurenkiek. Print
made by Kodak - MAR 77. De
foto werd dus in maart 1977 ge
maakt. In Canada. De foto
graaf woonde daar een begafe-
nis bij, zag die gestalte, had
toevallig zijn fototoestel bij
zich en knipte. Dat is het ver
haal. De fotograaf vond zijn af
druk anecdotisch genoeg om
hem aan een familielid te ge
ven. Die bewaarde de foto in
een doos waaruit hij onlangs
weer opdook om opnieuw ver
bazing te wekken.
De eerste gedachte gaat uit
naar twee afdrukken over elk
aar. In 1977 moeten er beslist
nog vrij veel camera's in ge
bruik zijn geweest waarvan de
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllimilllllllllllllllllllllli
ontspanner niet automatisch
zichzelf blokkeerde tot je de
film had 'doorgedraaid'. Dub
bele opnamen was toen een
euvel waarmee elke amateurfo
tograaf wel eens te maken
kreeg. Hij had dan vergeten
'door te draaien.' Dat lijkt bij
de foto waarmee we hier te ma
ken hebben uitgesloten. Daar
voor is de gestalte veel te vaag,
zo vaag dat zij helemaal 'weg-
gerasterd' zou worden als we
probeerden de foto in de krant
af te drukken. Verder ontbreekt
er omgeving. De gestalte staat
dus in het niets.
Het zou een weerspiegeling
kunnen zijn, het spiegelbeeld
van een Mariabeeld dat zich in
de buurt van de fotograaf be
vond. Maar dan zou de foto
door glas moeten zijn gemaakt.
Ter weerszijden van de gestalte,
maar niet symmetrisch, loopt
een soort lichtstreep vertikaal
over een deel van de afdruk.
Die strepen versterken het idee
van een weerspiegeling, maar
ook dan blijft het vreemd dat
de figuur los staat van enige
omgeving. Bovendien: de foto
werd btdten gemaakt.
Een verklaring die nog is te
bedenken is dat het om een toe
val gaat. Dat het wat wolken-
resten zijn, half doorzichtig en
door de wind voor even toeval
lig in de vorm van die mense
lijke gedaante geblazen. Aan de
rafelige wolk in het midden van
de foto te zien stond er een ste
vige bries. Maar een dergelijk
toeval, is dat denkbaar? Als het
alleen om de contouren van een
menselijke gestalte gaat wel.
Maar al die nuanceringen, pre
cies op de juiste plaats: ogen,
kin of baard, gevouwen han
den, de openhangende, licht
opbollende mantel? Zijn dat
niet teveel toevalligheden op
een hoop? Bovendien past de
mistsluier, want dat zou het
dan moeten zijn, qua type weer
noch qua verhouding in het to
tale wolkenplaatje.
Er is altijd nog de mogelijk
heid dat er in de ontwikkelcen
trale iets gebeurde waardoor
iets van het beeld van een heel
andere foto op deze is terecht
gekomen. Ik weet niet precies
hoe zo'n centrale werkt. De eer
dergenoemde 'lichtstrepen'
zouden een zwakke ondesteu-
ning van deze gedachte kunnen
vormen. Iedere amateur-foto
graaf overkomt het wel eens
dat hij een onrelmatigheid op
een afdruk aantreft, waarvan
hij de herkomst alleen maar in
de ontwikkel- en afdrukcen-
trale kan vermoeden. Maar dan
hebben we nog altijd de verkla
ring van de fotograaf dat hij de
gestalte met eigen ogen zag en
daarom de foto ook maakte.
Toch raar niet?
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
J 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGIN
Door Prancoise Ledeboer (ANP)
IN de jaren zeventig is
het takenpakket van de
gemeenten enorm uitge
breid zonder dat de or
ganisatie van het amb
telijk apparaat daarop
werd afgestemd. Met de
noodzaak tot bezuinigen
als motor proberen veel
gemeenten sinds enige
jaren in die situatie ver
andering te brengen.
Er wordt daarbij vooral
gedacht aan het instellen van
managementteams, vertelt J.
Elzinga. Hij is gemeentese
cretaris van Brummen en
een van de organisatoren van
een congres dat de Vereni
ging van Gemeentesecreta
rissen morgen over dit on
derwerp organiseert.
De belangstelling van de
kant van de gemeentesecre
tarissen, van oudsher de spil
van de ambtelijke organisa
tie, is veel groter dan ver
wacht. Elzinga en zijn colle-
gea uit Zutphen, Bruseker,
hadden gerekend op 150 aan
meldingen. Het zijn er meer
dan 300 geworden. Dan is 75
procent van de gemeenten
tussen 8.000 en 40.000 inwo
ners vertegenwoordigd.
Van de kant van de ge
meenten met meer dan 40.000
inwoners is de belangstelling
voor het introduceren van
managementteams minder
groot vanwege de andere or
ganisatie van het ambtelijk
apparaat. Daar vervult de
gemeentesecretaris welis
waar een belangrijke organi
satorische functie, maar is
vaak sprake van een 'depar
tementale' structuur met de
wethouders als spil.
Elzinga neemt zijn eigen
gemeente als voorbeeld om
de uitbreiding van het taken
pakket van de gemeenten te
illustreren. Brummen had
tien jaar geleden aan drie
ambtenaren genoeg om de
werkzaamheden voor de So
ciale Dienst af te handelen.
Dat zijn er nu 25. Ook het
aantal ambtenaren op bij
voorbeeld de afdelingen wel
zijn, onderwijs en gemeente
werken moest noodzakelij
kerwijs flink worden uitge
breid. Datzelfde beeld verto
nen andere gemeenten.
De bomen groeiden in de
zeventiger jaren de wel-
vaartshemel in, brengt El
zinga in herinnering. Konden
de gemeenten in die periode
op een bepaalde afdeling het
werk niet meer aan, dan
werd het aantal personeels
leden zonder meer aangevuld
tot het gewenste niveau.
Zo'n beleid kan sinds enige
jaren niet meer worden ge
volgd. Bezuinigen is voor de
lagere overheden nog steeds
het door Den Haag bepaalde
parool, terwijl door de wijzi
ging van het sociale zeker
heidsstelsel de werkdruk" al
leen nog maar zal toenemen.
Elzinga is er echter van
overtuigd dat een gemeente
lijke organisatie de opgedra
gen taken wel degelijk ade
quaat kan verrichten. Nood
zakelijk is dan wel een reor
ganisatie die waar het hem
betreft gekarakteriseerd kan
worden met de sleutelwoor
den 'bundeling' en 'integra
tie'.
Zo ligt in Brummen een
plan op tafel om het aantal
afdelingen terug te brengen
van dertien naar vier. Door
vermindering van het aantal
deelnemers aan het werk
overleg vermindert automa
tisch het aantal misverstan
den tussen de diverse ge
meentelijke sectoren, zo luidt
Elzinga's filosofie. Dit werk
overleg, onder voorzitter
schap van de gemeentesecre
taris, kan naar believen ma
nagementteam, directieraad
of coördinatievergadering
Gemeenten
van loket naar loket
worden genoemd. Op lager
niveau kan de organisatie
door integratie eveneens ef
ficiënter worden opgezet dan
nu het geval is.
Elzinga maakt met een
voorbeeld duidelijk dat die
efficiëntie hier en daar in
derdaad ver te zoeken is.
'Wat te denken van ambte
naren die verplicht zijn elk
aar een brief over een be
paalde kwestie te schrijven,
waarna dan weer een paar
dagen op antwoord moet
worden gewacht. Dat is toch
merkwaardig als die functio
narissen een paar bureaus
van elkaar verwijderd zit
ten?'.
Een reorganisatie verloopt
nooit vlekkeloos en zeker niet
- foto hans chabot
in een gemeentelijke organi
satie die al geschiedenis van
meer dan een eeuw achter
zich heeft. Elzinga benadrukt
daarom het belang van een
stapsgewijze aanpak: 'Het
heeft geen enkele zin een
ontwikkeling te forceren. Ik
pleit voor een zo zakelijk mo
gelijke reorganisatie waarbij
elke ambtenaar overtuigd
raakt van de noodzaak van
de verandering. Zo worden
problemen bij het schuiven
met functies vermeden'.
Wat in de huidige situatie
scheelt, is dat het oude type
ambtenaar langzaam aan het
verdwijnen is. Elzinga:
'Vroeger moest een ambte
naar simpel gezegd alleen
mooi kunnen schrijven en
over voldoende plichtsbe
trachting beschikken. Nu
moet hij gewijzigde opvat
tingen over moderne ge
meentelijke bedrijfsvoering
in praktijk kunnen brengen'.
Sinds de jaren vijftig func
tioneren er overigens provin
ciale bestuursscholen die al
menige generatie van het
nieuwe type ambtenaar heeft
afgeleverd.
Het is de Brummense ge
meentesecretaris niet bekend
in hoeveel gemeenten de ma
nagementteams al draaien.
Zeker is al wel dat dergelijke
teams niet voor elke ge
meente een oplossing zullen
vormen. Elzinga: 'Als de ge
meentesecretaris een hiërar
chisch denkend persoon is die
alle touwtjes in handen wil
houden, heeft het zeker geen
zin een dergelijk team te in
troduceren. Dat kan immers
alleen maar goed draaien als
alle betrokkenen bereid zijn
tot samenwerking en van
zelfsprekende delegatie van
werkzaamheden naar lagere
niveaus in de ambtelijke or
ganisatie'.
Een van de inleiders op het
congres, gemeentesecretaris
mr. J. Ullings van Heythuy-
sen, formuleert de noodzaak
tot delegatie in een stelling
aldus: 'Als een management
team leidt tot een eerste elf
tal dat uitsluitend bestaat uit
doelverdedigers zal het sco
reresultaat laag zijn, terwijl
de lagere elftallen alle kans
krijgen om te promoveren'.
Een managementteam zal
verder zijn doel voorbij
schieten als niet wordt ge
zorgd voor voldoende infor
matie-overdracht naar de la
gere werkeenheden en als het
college van B en W er de
voorkeur aan geeft zelf met
veel initiatieven te komen.
Ook zal het idee volgens El
zinga moeilijk in praktijk te
brengen zijn als gemeente
ken zijn gedoemd'.
Door Louis van de Geijn
HET economisch herstel
is alweer enkele jaren
gaande. Maar de achter
ons liggende crisis heeft
de afgelopen weken als
nog enkele koppen doen
rollen.
Die van ir. A. Feddes, om te
beginnen, president van de
Raad van Bestuur van de
Verenigde Bouwbedrijven
Bredero. Op 21 november
kondigde het bouwconcern
een strop aan van 60 tot 70
miljoen gulden. Enkele top
mannen, onder wie Feddes,
ruimen het veld.
Zes dagen later komt de
Friesch-Groningsche Hypo
theekbank met zijn plasje bij
de dokter: een verlies van 110
miljoen gulden in plaats van
de 10 miljoen gulden winst
die een paar maanden gele
den nog werd voorspeld.
Voorzitter mr. J. van Dijk
van de Raad van Bestuur
gaat aan het eind van het
jaar weg.
Hoewel elk van deze finan
ciële bommeldingen haar
eigen achtergrond heeft, is er
een belangrijke gezamenlijke
noemer: onroerend goed. Het
lot van Bredero is nauw ver
bonden met de wankelende
onroerend goed poot Bree-
vast; de hypotheekbank FGH
is als financier en eigenaar
van onroerend goed (onder
meer in Breevast) nog veel
gevoeliger voor die markt.
Het is op zichzelf merk
waardig dat de voorbije cri
sis in het onroerend goed nu
nog slachtoffers maakt.
Want de 'lucht' is er al een
poos geleden uit geknepen.
Het ziet er naar uit dat de
reddingsoperaties van de af
gelopen jaren speculeerden
op een zeker herstel van die
markt in de tweede helft van
de jaren tachtig. Nu die ople
ving uitblijft, houden de
stutten niet langer stand.
De manier waarop de
Friesch-Groningsche Hypo
theekbank zich in de nesten
heeft gewerkt, doet (inder
daad, met het gemak van het
inzicht achteraf) wat denken
aan de val van het Rijn-
Schelde/Verolme concern.
Toen de scheepsbouwers
geen orders meer konden
krijgen, gingen ze bouwen
*voor eigen rekening en risi
co'.
Een meer recent voorbeeld
van een bedrijf dat zich zo
aan de eigen haren uit het
moeras tracht te trekken is
de deelname in een verhuur
bedrijf door Fokker: de
vliegtuigbouwer bestelt bij
zichzelf.
Een hypotheekbank trekt
geld aan om - voor anderen -
onroerend goed te financie
ren. Niet omdat het zo slecht
A. Feddes
..de laan uit. - fotoanp
ging, maar omdat het toch
niet stuk kon, gingen de hy
potheekbanken in de jaren
zeventig zelf in het onroe
rend goed. Van stroppen was
immers geen sprake: de in
flatie werd geschreven in
dubbele cijfers en de waarde
van het onderpand nam
hand-over-hand toe.
Het uitbannen van de
geldontwaarding mag dan in
het algemeen een zegen zijn
voor de economie, voor de be
leggers in onroerend goed is
het geen opsteker. Laat staan
voor de speculanten en voor
de banken die hen financier
den.
De Tilburgsche Hypo
theekbank is er tenslotte on
derdoor gegaan. De Westland
Utrecht Hypotheekbank is
na tussenkomst van de Ne-
derlandsche Bank, de verze
keringmaatschappij Natio
nale Nederlanden en het Al
gemeen Burgerlijk Pensioen
fonds gered. De Friesch-Gro
ningsche Hypotheekbank is
door de Postbank en door het
verzekeringsconcern Aegon
op het droge getrokken.
Aan garanties, achterge
stelde leningen en eigen ver
mogen zijn miljarden aan
pensioen- en verzekerings
premies ingezet om te voor
komen dat beleggers en
spaarders hun kapitaal hele
maal zouden verspelen, zoals
bij de Tilburgsche.
Dat ze er niet zonder kleer
scheuren af komen, blijkt
wel uit de beurskoers van
FGH: na een hoogste stand
van 54,20 gulden in januari
en 38 gulden halverwege no
vember wordt nu amper 15
gulden neergeteld voor een
aandeel. Ook de aandeelhou
ders van Aegon hebben, van
wege de bemoeienis van dit
concern met de bank, vorige
week een veer moeten laten.
Zowel de Westland
Utrecht Hypotheekbank als
de Friesch-Groningsche Hy
potheekbank hebben drie in
jecties nodig gehad om in le
ven te blijven. Nationale Ne
derlanden staat in voor de
WUH, dat zo blijvend hulp
behoevend is geworden.
Zo ver gaan Postbank en
Aegon met hun FGH nog
niet. Zij hebben voor 1,3 mil
jard gulden 'moeilijk' onroe
rend goed uit de boeken van
de bank gelicht. Daarnaast
heeft de FGH zelf nog voor
700 miljoen gulden projecten
in de balans staan. De geld
schieters hebben er nog maar
eens een injectie van 100 mil
joen gulden toegediend, maar
de bank moet voorlopig nog
aan de monitor blijven.
Door Boet Kokke
NATUURLIJK had Rudolf de
Korte gelijk - maar gelijk en ge
lijk zijn in de politiek twee ver
schillende dingen.
De Korte had op een partijbij
eenkomst willen betogen dat
Beatrix beter geen bezoek kan
brengen aan het land van de Rij
zende Zon zolang de keizer van
Japan luistert naar de naam Hi-
rohito.
En de achtergrond van die opmerking
was duidelijk: de naam van de keizer,
opperbaas van alle Japanners die in de
jaren dertig en vooral veertig huishiel
den in Zuidoost-Azië, klinkt veel Ne
derlanders nog altijd zó pijnlijk in de
oren, dat maar beter kan worden ge
wacht tot de hoogbejaarde monarch
zich bij zijn voorvaderen heeft gevoegd
en zijn intussen ook de VUT-leeftijd
naderende zoon de troon heeft bestegen.
En daar is natuurlijk geen speld tus
sen te krijgen. Toen de Japanse keizer
in 1971 een zeer kort staatsiebezoek aan
Nederland bracht, werden talloze oude
oorlogswonden opengereten. Het was
met name Wim Kan die zich tot tolk
maakte van de door velen gevoelde ver
ontwaardiging over het feit dat de kei
zer die 'zoveel onheil over de wereld had
gebracht' hier over de rode loper zou ar
riveren.
Maar goed - het was kennelijk poli
tiek niet verstandig om iets onvriende
lijks te zeggen over de keizer van Ja
pan, en premier Lubbers zorgde er dan
ook voor dat zijn rechterhand de tekst
veranderde. Einde van het hoofdstuk,
maar bepaald niet van het bóék Hirohi-
to.
Het zou heel wat gemakkelijker zijn
als Hirohito destijds een uitgesproken-
schurk zou zijn geweest, die door een
wonderlijke speling van de internatio
nale politiek aan de afrekening was
ontkomen. Dan zou er nooit een misver
stand zijn geweest: de keizer van Japan
zou voor Nederland altijd persona non
grata zijn geweest, van een staatsbe
zoek aan Nederland zou nimmer sprake
zijn geweest, en ook meer dan veertig
jaar na de oorlog zou geen Nederlandse
koningin zich ten paleize in Tokio op de
sake hebben laten nodigen.
Maar zo simpel liggen de zaken niet.
Want we hebben te maken met twéé Hi-
rohito's.
De eerste is een theoretische. De mo
narch die op papier bekleed is met méér
macht dan welke collega ook, die zelfs
voorzien is van een rechtstreekse god
delijke afstamming en die onbeperkte
Hirohito
- foto archief de stem
zeggenschap heeft over elk van zijn
meer dan honderd miljoen onderdanen.
Zo is het nü - op papier - maar zo was
het nog veel sterker in de jaren voor de
oorlog, toen niemand de euvele moed
had te veronderstellen dat de keizer óók
maar een mens was.
Wie uitgaat van die aldus omschre
ven macht, kan maar tot één conclusie
komen: Hirohito is als eerste verant
woordelijk voor de aanvalsoorlog die
Japan voerde, voor de martelingen en
de executies, voor de hel van Birma en
voor de dood van talloze onschuldigen.
En in theorie klopt dat.
Maar in feite gaapt en gaapte er een
uiterst brede kloof tussen de aan de
goddelijke keizer toegedichte macht, en
de invloed die hij in wèrkelijkheid had.
Niet dat de historici het helemaal
eens zijn over de rol die Hirohito voor
en in de Tweede Wereldoorlog heeft ge
speeld. De een vindt dat de keizer met
name in de voorbereidende fase best
enige invloed ten goede had kunnen uit
oefenen en dat hij zich te gemakkelijk
door zijn oorlogszuchtige ministers
heeft laten meeslepen. Anderen menen
dat in het hele drama een figurant is
geweest, die ook als hij het zou hebben
gewild nimmer een sprekende rol had
kunnen veroveren.
Over één ding zijn de historici het wél
eens: als oorlogsmisdadiger kan de Ja
panse keizer niet worden beschouwd.
En in de enige fase waarin hij wél per
soonlijk enige macht veroverde - de al
lerlaatste dagen van de oorlog - wendde
hij die op positieve wijze aan om een
einde te maken aan het bloedbad, tegen
een fanatieke oppositie van meest jonge
officieren in.
De meeste historici kunnen zich vin
den in het oordeel van wijlen professor
Röling - namens Nederland deel uitma
kend van het oorlogsmisdadigerstribu-
naal in Tokio - die van mening was dat
de rol van Hirohito die van een 'stempel'
was: de officiële ratificatie van door
deren genomen besluiten.
Natuurlijk werd dat tijdens de oorlq
zelf heel anders gevoeld. De naam 'Hi
rohito' was met name voor de Amerika
nen een vloek - en er was dan ook hetllooten
wat tact voor nodig om die Amerikana iet geding. Poortblokkades
te laten wennen aan het idee dat de kei ijn daarentegen niet geoor-
zer na de nederlaag niet terecht zoi Dofd. De president heeft de
staan. Dat besluit werd genomen omda Voedingsbond FNV opgeroe-
alle Japan-kenners het er over eens wa en deze te beëindigen,
ren dat er met Nippon nooit in vrede ti De staking bij de centrale
leven zou vallen als de overwinnaar lagerijen van Ahold wordt
het land van zijn goddelijke keizer zoi as beëindigd als er een on-
beroven. erhandelingsresultaat is be-
Waarom dan 35 jaar na de oorlog (bi eikt en de actiecomité's daar-
staatsbezoek aan Nederland) al die op ree hebben ingestemd, zo be-
schudding, waarom nu, weer 15 jaar la adrukte onderhandelaar R.
ter, nog altijd problemen met Hirohito? lik van de Voedingsbond in
Het antwoord op die vraag heeft min en eerste reactie op de uit-
der met de feiten te maken dan met 4 praak. De 36-urige werk-
emoties. peek, één van de belangrijkste
iunten in het arbeidsvoor-
Elke klap, die Nederlanders in tiilvaardenbeleid van de bond,
door de Japanners veroverde Indi al dinsdagavond wel aan de
werd toegediend, werd gegeven ui rde komen, maar is volgens
naam van de keizer. Elke onthoofdini lik geen breekpunt in de on
elke executie, elke wrede straf wen erhandelingen.
door de uitvoerders ervan onmiddellijl
hankeUik o^reren èn SNDHOVEN <ANP> DAF
met bereid if daar veraS rucks in Eindhoven onder-
ring brengen of er mogelijkheden zijn
ring in ie urenge samen te gaan werken met
De reorganisatie van h «.„„eige bedrijf Rover. Een
gemeentelijk apparaat is n et „hvoerder van Daf heeft
tuurlijk niet primair bedo< roortvreraer van uai neen
voor de ambtenaren udinsda^eegedeeM.
Voorop moet een betere se De„ i
viceverlening aan de buig a" Rover l
blijven staan. Elzinga: 8n aanzienhoke verliezen. Het
gemeenten moeten veel pi edrijf beschouwt samenwer-
duktgerichter gaan werk? ing me* ar den 6611 van
De burger moet in princii e mogelij khedenornweer ge-
terecht kunnen bij één lok ind te worden. De Raad van
en niet meer te maken kri estuur van DAF Trucks gaat
gen met al die beklemmen He611 akkoord met een even-
regels, formulieren en vooi iele samenwerking als dat
schriften. Negenennegent et bedrijfsresultaat van Daf
procent daarvan kan wordi :n goede komt. DAF ver-
afgeschaft'. iacht dat de winst, die vorig
,ar ruim 20 miljoen bedroeg,
Om efficiënter te kumn itjaar weer zal stijgen,
werken acht Elzinga k pa£ beeft onlangs een con-
noodzakelijk dat de gemee ,act gesloten met Rover voor
tesecretaris meer beslis ieVering van lichte vracht-
singsbevoegdheden op h raeens en bestelauto's tot
bestuurlijke vlak krijgt: aal tien ton. Die wa.
sluiten over de aanschaf va komen vanaf half decem-
bij voorbeeld nieuwe ha« e als Daf-produkt op de
schoenen voor de buita e markt,
dienst of het kappen van
boom, duren nu vaak onm: -g 111
gelijk lang. Dat kan best ai A h) n|(1 laflT
ders worden georganise®
Ik wil echter benadrukki
dat ik tegen een machtsbi
deling bij de gemeentesecK
taris ben'. De gemeentesecn
taris is zo in zijn visie gi
'schrijver' meer maar
manager-nieuwe-stijl,
opvatting die door de me
van zijn collega's wordt
deeld.
Het congres morgen
Zutphen is bedoeld om
kt 1
m Jl
jtrecht/zaandam
anp) - De raad van bestuur
an het Ahold-concern heeft
ambtelijke reorganisatie Voedingsbond FNV dins-
Nederland een nieuwe ia agmiddag, anderhalf uur
puls te geven. Organisata oor de uitspraak in het kort
Elzinga heeft goede hoop di eding over de staking, mee-
dit zal lukken. Hij denkt eek edeeld af te zien van het in de
ter verder dan structure: ao opnemen van verplicht
Een organisatie functioneel verken op zaterdag. De bond
alleen als mensen elkai loet dan wel de eis laten val-
goed leren verstaan. Is di en om in 1987 bij de slagerijen
niet het geval, zal elke pogin en 36-urige werkweek in te
tot verandering tot mislukjoeren.
Ahold is verder bereid de lo-
en met in totaal een procent
verhogen, het vakantiegeld
ot 2.550 gulden (70 gulden
neer) en de automatische
rijscompensatie in de cao te
landhaven.
De president van de recht-
ank in Utrecht heeft de eis
an Ahold afgewezen om de
taking bij de centrale slage-
ijen te verbieden. De staking
geoorloofd, aldus mr. C.L.
aron Van Harinxma Thoe
in de uitspraak van
Vi
b
b»
di
w
k<
ei
st
bi
nc
v<
vc
gi
w
ze
K
g<
Cc
H
vi
st
h<
tK
tx
m
P<
m
VS
he
pl
ri
zi
P<
lil
2f
r«
r<
d<
pi
ze
g<
d:
ze
c<
in verband gebracht met de wil vand
goddelijke keizer. En verwacht nu eer)
van de mensen die er destijds hl
slachtoffer van waren, dat ze nu het
rationeel onderscheid maken tussen 6
werkelijke en de rituele macht in he|
Japanse Rijk.Dat mag men ook nir
vragen van de nabestaanden van degi^ekte Rudolf de_Korte de indruk, d^j
nen die uit naam van de goddelijke 1
zer werden vermoord.
LS MINISTER van Binnenlandse
uwe Rost van Tonningen zou stop
'eken in onze democratie waarin
legen. Woensdag in Woudenberg
De situatie is, politiek gezien, moeien nieuw kabinet, ongevraagd ziji
lijk. De hele wereld, en dus ook Nedei
land, moet leven en werken met hl
nieuwe Japan dat een geduchte indu
striële grootmacht is geworden. B moties en spanningen op. Het is w
lann tiraormon oonannoln on unnrt/ll 0
land waarmee gehandeld en voortdu
rend onderhandeld moet worden.
In dat licht bezien zijn onaardige
merkingen over de keizer - die welis
waar iets van zijn goddelijkheid heel "nnen langzaam gedroomd worde
verloren, maar de Japanner nog steed
veel meer ontzag inboezemt dan Bei
trix of Elizabeth de Nederlanders oi
Engelsen - lastig en hinderlijk. En di en" Het zou kunnen, want zijn
aanleiding voor premier Lubbers oi echt scoren en in maart moet zi
zijn adjunct op de vingers te tikken.
Het is een wonderlijke gedachte di
Japan als probleem voor Nederland-s
menig ander land - al lang had opge
houden te bestaan als de keizer van da
land keurig op een gemiddelde leeft®
ri°V^en' Pan was^n naami aPans vreedzame verovering van
de kranten verdwenen, die voor veis an jaDarv, ni_llwp nnrl. Hp nrndu)
nooit anders dan assiciaties met onuit J Japans nieuwe 9°P- de ProöuK
sprekelijke gruwelen zal oproepen.
IN Genève zijn deze week onder auspiciën van het
Milieuprogramma van de Verenigde Naties
(UNEP) experts uit meer dan 40 landen bijeen om
te beraadslagen over maatregelen tegen de bedrei
ging van de ozonlaag door chemische stoffen.
Ze hebben de 'dringende taak' in samenwerking met de
industrie een protocol op te stellen voor het onder controle
houden van de uitstoot van stoffen waarvan wordt aangeno
men dat zij de ozongordel aantasten, die het leven op aarde
beschermt tegen de schadelijke ultraviolette straling van de
zon.
De bijeenkomst duurt een week. Deelnemers zijn onder
meer de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, Frankrijk, lan
den van de Derde Wereld, de Europese Gemeenschap, de
Wereldgezondheidsorganisatie en de internationale chemi
sche industrie.
Het zijn vooral de zogeheten cfk's (chloorfluorkoolwater
stoffen), die voor de aantasting van de ozonlaag verant
woordelijk worden geacht. Het gebruik van cfk's voor spuit
bussen is door acties van milieugroeperingen en overheden
weliswaar drastisch verminderd en in de Verenigde Staten
sinds 1978 zelfs geheel verboden, maar deze vermindering
wordt vrijwel tenietgedaan door een toegenomen toepassing
van deze chloorverbindingen voor andere doeleinden, zoals
piepschuim en vries- en koelvloeistoffen. Deze chemicaliën
hebben behalve dat zij ozon uit de atmosfeer wegvreten ook
nog de nare eigenschap dat zij bijdragen tot het 'broeikas
effect' op de aarde, waardoor ijskappen gaan smelten en het
niveau van de oceanen stijgt.
Het meest drastische voorstel op de conferentie komt van
de Amerikanen. Zij willen een onmiddellijk verbod voor de
toepassing van chloorfluorkoolwaterstoffen in de industrie.
Naar de mening van Europese experts hebben zij 'gemak
kelijk praten' omdat in de Verenigde Staten deze stoffen al
verboden zijn. Voor de EG, die voor een dergelijke maatregel
nog niet goed is voorbereid, ligt de zaak volgens deze experts
echter niet zo eenvoudig.
laatsbezoek van koningin Beatrix a
r Hirohito. Niet doen, zei De Kort
er 'heeft het eeuwige leven niet'.
ruwelkamers van een verschrikken
en opengaan. En wederom staat
'achten, want de pro- en contra-a
Wat bezielde De Korte om zo'n g<
et moet immers nog een definitie
ezoek voor het voetlicht te brc
em om er flink de publiciteit mee
;0rte is niet geheel vies van put
orte wederom een ernstig gebrek
rekkige kennis van het staatsrech
aioven.
De regering is natuurlijk de ma
iet vergeten toen de keizer, zich p
0n ons land bracht. De oudere gr
/mbooi van het Absolute Kwaad r
er> in het voormalige Nederlands
en hoe duizenden kameraden in
ernarteld en afgeslacht. Als staa
an de Japanse troepen gaf keizer
Wracht China aan te vallen en hi
el voor de aanval op Pearl Harboi
aar de nederlaag. Als de Amerikai
^enen niet hadden gespaard, zo
en 9alg in Tokio, waar de process
n|sdadigers gevoerd zijn.
Er is alleszins begrip op te breng
len tegen een bezoek van Beatrix
in kunnen niet vergeven.
Aan de andere kant: uit de nuclei
aki is een nieuw, democratisch
'n Politiek vastgeklonken aan de
gevreesd en gewaardeerd als e
aties. Het nieuwe Japan heeft b<
,®rd'ent daarom ook de achting,
°or het Nieuwe Duitsland. In ruirr
^internationale verhoudingen zo
®drag daarin niet meer bepaald
verleden en zelfs niet door een
