Cary Grant: de eeuwig jeugdige ladykiller
üi
9-
ancke'
Speculaties in Britse pers
over euthanasie George Y
Medische ethiek bestaat niet
Merken:
MEDISCHE
RUBRIEK
Reclame, pas op!
I
A
AAN DAG 1 DECEMBER 1986
T48
EXTRA OP MAANDAG1
f i
Door Tom Smeets
;ary Grant zal de geschiedenis ingaan als de
adykiller van Hollywood'. Meer dan een
wart eeuw was hij de lieveling van een groot
ubliek. 'De favoriete oom zoals iedereen die
ich zou wensen', zo werd hij wel eens om-
chreven. Zo'n personage speelde hij in het
lerendeel van zijn films, die dan ook nooit
oer voor cinefielen vormden, maar dankzij
et gebrek aan pretenties wel geschikt waren
ntelbaren te ontspannen.
boren. Op jeugdige leeftijd
sloot hij zich bij een variétége
zelschap aan en ging hij mee
op toernee naar de VS. Hij
voelde zich onmiddellijk in de
States thuis en besloot daar
zijn geluk te wagen. Hij kreeg
echter geen voet aan de grond
in de Amerikaanse showwe
reld, keerde terug naar zijn
vaderland en werd - grappig
genoeg - in Engeland ontdekt
door een Amerikaanse produ
cer.
Cary Grant, die eigenlijk
rchie Leach heette, werd ir.
DJ in het Engelse Bristol ge-
Gunsteling
Gary Grant zoals men hem
ch zal herinneren: de char-
wnte en gesoigneerde co-
édien.
Cary Grant kreeg rollen in
populaire musicals, operettes
en toneelstukken. In 1932 werd
hij gerecruteerd voor Holly
wood. Al vlug werd hij een
gunsteling van de filmmaat
schappijen. Hij was een knap
pe, vlotte jongeman die bij
iedereen sympathiek over
kwam. Hij kreeg dan ook rol
len naast de grote filmdiva's
van de jaren '30: Mae West,
Jean Harlow, Mariene Die
trich, Katharine Hepburn. De
films die hij met deze dames
draaide, waren een waarborg
voor zijn eigen populariteit en
succes.
Cary Grant met vier van zijn vijf vrouwen
- FOTO'S AP
Luchthartig
Cary Grant werd overwe
gend gevraagd voor luchthar
tige komedies en satirische ze-
denschetsjes. Zijn films waren
goed gemaakt en hij kreeg als
hoofdrolspelers ook later de
meest vooraanstaande vrou
welijke partners. Voor zover
hij ernstige rollen speelde, wa
ren die toch weer onderhou
dend van toon. Een van de
beste uit dit genre was 'Indis
creet', met Ingrid Bergman.
Een aparte plaats in zijn car
rière nemen zijn Hitchcock-
films in: 'Suspicion', 'To catch
a thief', 'North by North-west'.
Hij speelde ook een echte dra
matische rol in Stanley Kra
mers 'The pride and the pas
sion', maar deze film werd
door de critici negatief ont
haald. De dure film werd des
ondanks een kassucces, want
het publiek wilde in grote ge
tale Cary Grant zien.
Vader
In 1972 maakte de eeuwig
jeugdige Cary zijn laatste
film, 'Walk, don't run'. In dat
zelfde jaar werd hij voor het
eerst vader. Zijn vierde vrouw
schonk hem een dochter. De
talloze aanbiedingen voor een
Raadhuisplein 3
501 BG Oostburg
telefoon 01170-3657
Dor niels geelt Zeiss
r garantie.
jen breed assortiment Zeiss-kijkers
|i|d aansluit bij uw
specitieke wensen.
Mogen wi| u als geautoriseerd
Zeiss ki| kerspecialist
daarover eens adviseren?
In 1938 speelde Cary Grant samen met Katherine Hepburn in de film 'Bringing Up Baby'.
come-back sloeg hij steevast
af. Intussen werd hij wel di
recteur van een groot parfum
concern.
Het is typerend dat Cary
Grant voor geen van zijn rol
len een Oscar heeft gekregen.
Als doekje voor het bloeden
mocht hij in 1970 een ere-Os-
car voor zijn complete oeuvre
in ontvangst nemen. Holly
wood kon om publiekstrekker
Cary Grant uiteindelijk niet
heen.
Bepaald soort man
Over het soort personages
dat hij speelde, zei hij eens:
„Als ik op het doek verschijn,
speel ik mijzelf. Het is moeilij
ker om jezelf te spelen. Ik deed
op het doek alsof ik een be
paald soort man was en ik
werd die man in werkelijk
heid. Ik werd mijzelf. Maar je
zelf spelen, je ware zelf, dat is
het moeilijkste in de wereld.
Kijk maar naar mensen op een
feestje. Ze spelen zichzelf,
maar in negen van de tien ge
vallen is het beeld dat ze van
zichzelf aannemen, het ver
keerde. Neem het ware beeld
van jezelf aan, leer een tech
niek om dat beeld weer te ge
ven en het publiek schenkt je
zijn trouw."
Realisme
Over de eigentijdse Holly-
woodfilm had hij ook zo zijn
ideeën: „Er zijn mensen die
zeggen dat het publiek rea
lisme wil. Die zeggen dat het
vuilnisemmers en smerig
goedkoop geweld moet zijn. Ik
zie niet in waarom. Lachen
hoort toch ook bij het leven.
Hoogstaande komedies en ge
polijste woorden, dat is het
moeilijkste te schrijven en te
acteren, maar het is het beste
wat er is. En het gaat ook het
langste mee. Wij zijn degenen
die nog jaren door kunnen
gaan. Vandaag de dag lijken
komedieschrijvers in beledi
gingen te handelen. Er zijn
maar weinig schrijvers die het
leven grappig vinden."
Luhta
Fischer
Lebek
Peralp
Mistral
ons verkrijgbaar
weden
JRG - Tel. 01170-2845
1 van 2-6 uur
Van onze medische medewerker
Vroeger hadden dokters het
gemakkelijk. Ze konden
niks, en omdat ze niks kon
den, was de medische ethiek
in een paar regeltjes samen te
vatten. Zolang de arts zich
inspande voor het welzijn
van zijn patiënt, geen dode
lijk middel voorschreef noch
abortus opwekte, en, niet te
vergeten, geen patiënten van
zijn collega's afpikte, kwam
hij medisch-ethisch niet
gauw in moeilijkheden.
Dat is nu anders. Dokters
kunnen meer, ze kunnen zelfs
veel meer dan mag. Maar
waar precies de grens ligt
tussen wat medisch kan en
wat ethisch mag, weet onder
hand niemand meer te ver
tellen. Een beroemd grensge
val. In Leiden werd een
vrouw, na een hormoonbe
handeling om de vruchtbaar
heid op te wekken, zwanger
van een vijfling. Nadat zij
liet weten dat ze zoveel kin
ieren niet aankon, en het
paar om een abortus vroeg,
stelde de gynaecoloog voor
om twee van de vijf te behou
den. Zo gebeurde: drie van de
vijf werden selectief geabor
teerd. Op het eerste gezicht
was er ethisch gezien niets
aan de hand: abortus op so
ciale indicatie (dus om niet
medische redenen) mag in
Nederland, en als het op een
mag, waarom niet op drie?
Toch voelde de pers on
middellijk aan dat deze abor
tus anders was dan anderen,
want elke krant zette in juni
het verhaal royaal op de
voorpagina. Maar waarom
anders dan anderen? In de
NRC liet de professor in het
gezondheidsrecht Leenen,
geen tegenstander van abor
tus overigens, weten dat hij
zich ook niet helemaal ge
makkelijk voelde, maar ook
hij kon niet precies uitleggen
waarom. De artsen deden de
abortus op geleide van een
geluidsfoto. Misschien dat het
selectieve karakter van deze
abortus - die wel, maar deze
niet - veel mensen dat onge
makkelijk gevoel gaf; maar
ook dat argument houdt, als
je geen tegenstander van
abortus bent en dan doorre
deneert, geen stand.
Wie bepaalt de ethische
grenzen? Vroeger deed de
kerk dat, maar de invloed
van de kerk is getaand. De
Wet dan? Die verandert met
de opvattingen van wat wel
en niet mag en is bovendien
rekbaar als elastiek: abortus
mocht niet, maar werd jaren
lang toch ongestraft uitge
voerd; euthanasie is nog
steeds bij wet verboden en u
kent de dagelijkse praktijk.
Nu God dood is en oude en
vertrouwde waarden zijn
weggevallen, wordt meer en
meer van de ethicus het ver
lossende woord verwacht. Dat
is een man of vrouw, meestal
een theoloog of filosoof, die
speciaal heeft doorgeleerd in
het verschil tussen goed en
kwaad.
Het gekke is, dat je er nau
welijks achter kunt komen
wat dat vak precies voorstelt.
De welvoorziene afdeling ge
neeskunde van de academi
sche boekhandel in mijn aca
demische woonplaats, had
precies twee dunne boekjes
over medische ethiek in voor
raad. Beiden waren nagenoeg
onleesbaar. Terwijl iedereen,
artsen en leken, de mond vol
heeft over medische ethiek,
schijnt niemand er iets over
te willen lezen. In een filoso
fisch standaardwerk als Pass-
more's 'A hundred years of
philosophy' komt het woord
ethiek niet één keer voor. Sla
je er andere filosofische
handboeken op na, dan blijkt
alras dat ethiek het rommel
hok is van van de filosofie. En
filosofie, zei Bradley, is het
verzinnen van slechte rede
nen voor wat je bijvoorbaat
toch al gelooft.
Vorig jaar maakte de NRC
een rondgang langs zes ethici
en wat ze te vertellen hadden
werd voortreffelijk samenge
vat door de kop 'Een leeg
Boek'. Alle zes sloofden zich
uit om te vertellen wat ethiek
NIET is. Kortweg: de ethiek
levert geen absolute maatlat
waaraan je goed of kwaad
kunt afmeten. Sterker nog.
Ethici kunnen vanuit vak
niet eens redenen aanvoeren
waarom we elkaar niet de
hersens mogen inslaan. Dat is
slecht, dat begrijpen ze ook
wel, dat kunnen ze niet. Pro
fessor van Asperen: „alle vra
gen over goed en kwaad zijn
blijven bestaan en de ant
woorden zijn zo talrijk en te
genstrijdig dat vele ethici in
deze eeuw alleen nog durven
antwoorden dat alles wat
over goed en kwaad gezegd
kan worden relatief is.Wat
de ethiek WEL kan. prof.
Luijk: „De rol van de ethicus
is om de morele knelpunten
zo nauwkeurig mogelijk bo
ven de tafel te krijgen."
De ethiek kan ons dus
nooit van de plicht ontslaan
om zelf rui te denken, ethici
zijn niet de nieuwe dominees
en pastoors van de goddeloze
samenleving. Neem prof. dr.
H. Du puis, hoogleraar in de
medische ethiek aan de uni
versiteit van Leiden. Ze is in
telligent, praat helder, is ver
standig, en uiterst presenta
bel bovendien. Dat maakt
haar tot een aantrekkelijk te
levisie-persoonlijkheid wat
haar - want zo werkt de pu
bliciteit van beroemd als
maar beroemder maakt. Heeft
men voor een praatpro
gramma of een kranteartikel
de mening van een ethicus
nodig, dan staat ze bovenaan
de lijst. Over ethische zaken
heeft ze verstandige dingen te
zeggen, maar als ze een uit
spraak doet over wat wel en
niet mag, dan spreekt niet de
ethische wetenschap, maar -
om die zwakzinnige uitdruk
king te gebruiken - de mens
achter de ethicus. Zou je de
katholieke prof. Sporken
voor het programma vragen,
(ook verstandig, ook intelli
gent en bovendien uiterst be
scheiden), dan zou je een hele
andere mening horen. Ethici
weten dat. Ze weten dat ze
uiteindelijk voor de eigen
parochie preken, maar of de
parochie dat ook weet is de
vraag.
Einde
Sophia Loren was Grants tegenspeelster in 'The Pride and
the Passion' (1956).
Ik zou toch zeker niet
graag een grijze muis wil
len zijn. Dat vroeg me een
bekend vertrouwelijke televisie-
stem, toen ik op een avond laat
lui onderuitgezakt voor het toe
stel hing - moe en gaar en nèt
nog in staat een spelletje af-
standsbe diening te spelen. Bel-
gië-Vlaams, Beigië-Frans,
Duitsland 1, Duitsland 2, Case-
ma, Sneeuw en tip-tap-top het
hele knopjesrijtje weer terug tot
ik op de Ster stuitte. Grijze
muis! Kom nou! Ik schrok er
van, ging meteen recht op zit
ten, zette m'n gezicht van no-
dig-naar-bed-toe op fris-en-
monter, plakte er een betover
ende smile op en begreep toen
pas waar die grijze muis op aan
stuurde. Want de verraderlijk-
vaderlijke stem serveerde een
speciaal merk sherry en goot
mijn oren vol met de opwek
kende gedach te, dat die drank
voor mij hèt recept was: drink
en je bent géén grijze muis.
Zeg nou zelf, wie wil graag
zo genoemd worden. Dat is
toch een dodelijke benaming
'Ken jij dat vrouwtje op het
eind van de straat?' 'Die met
die baby bedoel je? Da's een
grijze muis Zo'n mens dus die
niemand opvalt, die geen aan
dacht trekt, over wie je niet
struikelt of je verbaastOn-op-
vallend, Grijze Muis Afschu
welijk! Slimme reclameman die
daar op inspeelt. Té goed mis
schien, want dat van dat
schichtig wegschietende diertje
heb ik onthouden, het merk
sherry was al van mijn netvlies
af voor ik het televisiebeeld uit
zette.
De reclame-boodschap is
mislukt. Zoals ik ook niet weet
bij welk glans middel ik als een
idioot op mijn buik over de
vloer of de tafel moet roetsjen
om een warm-menselijke gloed
te krijgen. Hier duikt nog een
ander aspect van de reclame
spotjes op. De vrouw-on vrien
delijke dan wel super rol-b
evestigende aanpak. En was dat
bij die sherry ook niet zo? Er
bestaan natuurlijk mannelijke
muizen die ook flets en grauw
door het leven gaan maar die
heten saaie sok of dooie dien
der of lulletje lampekatoen. Of
erger. Nóói t grijze muis Ook
worden mannetjes van het
menselijke soort er nooit zo
vaak en zo absurd in al hun
verleidelijkheid bijgesleept om
iets aan de man/ vrouw te bren
gen.
Zo bekeken zijn reclame
spotjes vaak om te lachen,
maar je kunt er zonder moeite
ook goed nijdig om worden.
Dat laatste doet Els Wolters
van Man-Vrouw-Maatschappij
Hengelo al jaren. Af en toe
spuit zij haar kwaadheid in een
brochure, die dan prompt ge
subsidieerd wordt door het mi
nisterie van WVC - wonder
lijke tolerantie in een vrij land!
In het onlangs verschenen 'Ster
Vrouw is Geen Licht' kom je ze
allemaal tegen: de poetsgrage
glijmadam, de hoog gehakte
vrouwenbenen ter aanprijzen
van een grammofoonplaat, bij-
na-blote borsten in een hor
loge-spotje en vooral: de infan-
tiel-opgetogen kirrende huis
vrouwtjes bij soep, zeep, sop en
schone billetjes. Het kon niet
missen: de wc-pot met vrouwe
gezichten nuffig stemmetje siert
de omslag, compleet met rode
lippen en rode konen. En dat is
leuk!
Wie daar eens echt goed
voor wil gaan zitten, wie met
club, groep of vrouwenvereni
ging de achterliggende motie
ven van reelamebood schappen
wil doorgronden en door prik
ken, die moet zeker dat boek je
bestellen 4. 75 op giro 2363
211 t.n.v. MV M, postbus 384,
7550 AJ Hen gelo). Er staat
heel veel deskundig studiemate
riaal in, zinnige conclusies, een
hele rij aanbevelingen zelfs.
Grondig werk Wie meer heil
verwacht van een ludieker be
nadering, die zal na lezing ver
der moeten willen. Ik denk hier
aan de vrouwen, die zich - te
recht- kwaad maken over op
dringerige kerels. Je kunt daar
even eens bloedserieus op in
gaan tot en met het bestuderen
van de frustraties, die een man
nelijke foetus oploopt in de
moederschoot die op een onge
makkelijk bioscoopstoeltje
schudt van het lachen om Dus-
tin Hoff man als Toot sie.
Daarnaast ben je in de prak'ijk
meer gebaat bij een boekje vol
pasklare antwoorden op bizarre
situaties. Zo van in een volle
tram roepen: 'Van wie is die
hand die ik hier tussen mijn be
nen vind' Of op straat knal
hard tegen de engerd met uit
kledende blik en vunzig gefluis
ter: 'Wou u graag neuken, me
neer, zég dat dan gewoon'.
In Opzij las ik een oproep dit
soort 'oplossingen' aan te dra
gen. Zo'n aanpak moet toch
ook mogelijk zijn tegen vrouw-
vernietigende reclame: speelse
spotjes met creatief tegengas.
FTllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Door onze correspondent Ro
ger Simons
LONDEN - Heeft de konink
lijke lijfarts, wijlen lord Daw
son, George V vermoord? Dat
is de vraag die de Britse media
bezighoudt sedert het ver
schijnen van een artikel, ge
schreven door historiograaf
Francis Watson in het maand
blad 'History Today'.
Aan de hand van nota's,
eigenhandig geschreven door
wijlen lord Dawson, onthult
Watson, dat op 20 januari 1936
het leven van de stervende
Britse vorst werd verkort door
middel van euthanasie. Dr.
Dawson zou hiervoor gebruik
hebben gemaakt van een do
delijke injectie morfine en co
caïne.
Advertentie
Koning George V had op dat
moment geen pijnstillende
middelen nodig. Zijn lijfarts
zou echter in gemeenschappe
lijk overleg met de koningin
en andere leden van de ko
ninklijke familie hebben be
sloten de dood van de 70-jarige
vorst op het kasteel van Sand-
ringham in Schotland te be
spoedigen. Hun motief, zo
wordt nu verteld, was dat an
ders het overlijdensbericht
niet meer in The Times van de
volgende ochtend zou komen.
De avondkranten van Londen
zouden dan de eerste zijn ge
weest om het overlijden we
reldkundig te maken. Lord
Dawson en de koninklijke fa
milie wensten die mogelijk
heid te vermijden. Alleen The
Times werd toen door het es
tablishment beschouwd als
een krant die het waard was
koninklijke berichtgeving te
bevatten.
Dawson is in 1945 gestorven.
In december 1936 verzette hij
zich in het Hogerhuis nog te
gen een wetsontwerp betref
fende vrijwillige euthanasie
dat hij verwerpelijk vond.
Maar volgens het verhaal van
Francis Watson zou Dr. Daw
son op 20 januari van dat
zelfde jaar zijn vrouw hebben
gevraagd naar The Times te
bellen om de redactie te waar
schuwen dat George V die
avond dood zou zijn.
Geen commentaar
Buckingham Palace wei
gerde deze week commentaar
te leveren op de beschuldiging,
dat koning George V door zijn
lijfarts was vermoord. „Hij
overleed 50 jaar geleden", zei
woordvoerder Michael Shea.
„Zij die destijds misschien van
iets op de hoogte waren, zijn al
lang dood."
Iverach McDonald (78),
schrijver van de officiële ge
schiedenis van The Times, ge
looft niets van Watsons ver
haal. In 1936 was McDonald
zelf als jonge 'leader writer'
(schrijver van hoofdartikels)
werkzaam op The Times en
pleegde hij dagelijks overleg
met de toenmalige hoofdre
dacteur, Geoffrey Dawson, die
geen familie was van lord
Dawson. McDonald werd later
adj unct-hoof dredacteur.
Onzin
Hij vindt het idee dat het le
ven van koning George V, die
stervende was wegens bron
chitis en hartstoornissen, door
de lijfarts van deze vorst zou
zijn verkort met het oog op de
eerste editie van The Times,
„volslagen onzin". McDonald
zei gisteren: "Ik kan het mij
bezwaarlijk „oorstellen dat
dokter Dawson terwijl de ko
ning op sterven lag zijn hoofd
brak over de kwestie of de
dood van George V wel tijdig
in The Times zou komen."
72e 'Deupett
mijnen fat&t
Ik heb heel mijn toekomst
opzien vreten
door mijn te gulzig verleden,
maar weet nu - op jaren -
wat wijsgeren weten:
Er is helemaal geen heden!
Wat de toekomst van het
verleden scheidt,
dat noemde ik vroeger het
heden,
maar was dat dit uur,
deze stip in de tijd,
die ook weer een centrum
kent,
het hart van dit mini-mo
ment,
ad infinitum, ad hopsa sa,
fantasia filosofica!
"De Sonate
(men <M&f)
Prostate
agrandate?
inundate
continuate?
Immediate
operate!
probate
resultate!
Jubilate!
Eocultate!
Köchel Verzeichnis 907
C' Smdaddade de Ca,
(faeutde "Swtayne
All the embassadors in the
Embassy
saw the spelling mistake I did
not see
when I spelled ambassador
with an e.
%ceCc? (faded,
Roep enkel mijn ziel
maar tot u, Heer,
(als 't zo ver is, bedoel ik)
en laat mij m'n lichaam en
m'n geest,
(want bie beiden, die voel ik)
Mijn ziel, 't spijt me,
heb ik gevoeld noch gemist,
(wat U in Uw wijsheid van
begin af al wist)
aCt tde antd
Van alle kunst
die de mensen bedrijven
is de grootste nog steeds
goed Nederlands schrijven.
Slaat acht, bij verblinden
op mijn vermaan:
Wie 't zwaard opneemt
zal door 't zwaard vergaan.
Jezus (Vredesvorst) Christus
This is what I think
this is what I tell'em:
'Si vis pacem, parabellum,
interstelleum'
Ronald (Starwars) Reagan