Chin A Sen als 'vader des vaderlands' begroet
'T IS GEEN FABEL!
DE GROOTSTE KDLLEKTTE
KDMPLETE SEFVTEZEN
______3ZINDTUBIj:
Defensie bestelt
nu zes Walrussen
Wereldhandel groeit met 3,5 procent
E?A!
DEMOCRATISCHE SENATOR: 'UW PRESIDENTSCHAP WANKELT
ruttcnen
VOORMALIG PRESIDENT SLUIT ZICH AAN BIJ OPSTANDELINGENGROEP-BRUNSWIJK
Cary Grant
(82)
overleden
Merijntje
BLOEDIGE STRIJD OM PLO-KAMP CHATILLA
Vier Sikhs
plegen
massamoord
Vierat verrast
Snelrecht ie
Yvonne van Gennip
toont vorm
126ste jaargang Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst - Oosterhout - Roosendaal'- Terneuzen - Vlissingen Losse nummers ƒ1,10
PvdA opnieuw
de grootste
BONTMANTELS
500.- KORTING!
EXTRA 10% KORTING
NERTSFARM
BRASPENNINCX
Betonnen muur
rond Soweto
MAANDAG
1 DECEMBER 1986
DE STEM „de 4in1 krant
DE STEM
i CHIN A SEN
FOTO ARCHIEF DE STEM
Van onze speciale verslaggever
Rob Ruggenberg
ST. LAURENT DU MARONI - Vier
jaar en vier maanden nadat hij zijn
land onvrijwillig had moeten verla
ten, zette ex-premier en ex-presi
dent Chin A Sen gistermorgen om
elf uur weer - illegaal - voet op Su
rinaamse bodem. In het guerrilla
kamp Langatabbetje werd hij be
groet als ware hij een vader des va
derlands.
Kort na aankomst voerde Chin A
Sen overleg met de opstandelingen
leider Ronnie Brunswijk en met
diens militaire adviseur Michel van
Rey.
Chin A Sen was zondagmorgen
om zes uur in het schemerdonker
Een delegatie prominente Suri
naamse ballingen met onder an
deren oud-president Chin A Sen
is zaterdagochtend naar Frans
Guyana gevjjgen. Via dit buur
land van Suriiiame komen ze in
contact met de opstandelingen
leider Brunswijk, zo is de ver
wachting. Onze verslaggever
Rob Ruggenberg vloog mee. Hij
bericht nu vanuit St. Laurent,
aan de grens met Suriname.
met een korjaal vertrokken vanuit
St. Laurent du Maroni, een stadje in
Frans Guyana, gelegen aan de
grensrivier de Marowijne, tegenover
de Surinaamse stad Albina.
Aanvankelijk zou de delegatie
van Chin A Sen zaterdag al naar het
Surinaamse strijdgebied zijn ver
trokken, maar toen duidelijk werd
dat spionnen van Bouterse op de
hoogte waren van deze plannen,
moest het vertrek worden uitge
steld. Dat uitstel trof ook zeven as
pirant-jungle-commando's, die in
hetzelfde vliegtuig met Chin A Sen
mee naar Frans-Guyana waren ge
reisd. De zeven, allen Nederlanders
van Surinaamse afkomst, van wie er
twee uit Tilburg, hebben militaire
ervaring en zijn door het jungle
commando opgeroepen om mee te
komen vechten.
De korjaal met daarin Chin A Sen
vertrok nu in het donker, omdat dat
minder gevaarlijk zou zijn. Voor de
rede van Albina liggen twee met
zoeklichten en een kanon uitgeruste
Surinaamse patrouilleboten die de
korjaal in een oogwenk zouden kun
nen inhalen. Vandaar ook dat de
korjaal angstvallig langs de Franse
oever bleef varen, op weg naar het
50 kilometer stroomopwaarts gele
gen Langatabbetje.
Chin A Sen blijft ook vandaag nog
in het door Brunswijk beheerste ge
bied. „Ik wil zeker ook nog met bur
gerlijke gedragsdragers spreken",
zei hij. Getracht wordt daarom om
vandaag ontmoetingen te organise
ren met de bosneger-granmans (op
perhoofden) Gazon en Foster.
Chin A Sen benadrukte zelf geen
politieke aspiraties te hebben, zoals
hem door de Surinaamse Bevrij-
dingsraad in Nederland wordt ver
weten.
„Het liefst zou ik straks gewoon
huisarts in Albina worden."
De aanwezigheid van Chin A Sen
wordt door de opstandelingen niet
temin ervaren als een enorme steun
in de rug. „We wisten niet hoe lang
deze oorlog nog zou duren, maar nu
Chin A Sen er is, komt alles goed. Nu
komt er hulp", zei vol vertrouwen
een tot tranen geroerde opstande
ling, die de ex-premier had opge
wacht.
Vervolg op pag. 3
Iran-crisis in VS zwelt aan
DAVENPORT (RTR) - De ac
teur Cary Grant is zondag op
82-jarige leeftijd overleden in
Davenport (Iowa).
Grant was daar voor een
optreden in een plaatselijk
theater. Omdat hij zich niet
goed voelde werd het optreden
ifgelast en Grant overge-
iracht naar het ziekenhuis.
De acteur is vermoedelijk
overleden aan een beroerte,
ildus een functionaris van het
liekenhuis.
Grant schitterde in meer
dan 70 films.
Op pagina Extra op Maandag: 'De
eeuwig jeugdige ladykiller'
HILVERSUM (ANP) - De
PvdA zou volgens een Vara/
Interview-enquête weer de
grootste partij worden als er
nu verkiezingen zouden zijn.
De PvdA gaat in de peiling
van 52 naar 55 zetels, het CDA
verliest één zetel en komt op
53.
In totaal zou de regerings
coalitie vier zetels kwijtraken,
want de WD zakt volgens de
enquête verder weg en komt
op 24 zetels, een verlies van
drie.
(ADVERTENTIES)
en classic cars
op voorraad:
mercedes-benz (meer dan 100
st, alle leeftijden en typen),
porsche, bmw, saab, volvo,
rover, audi, rolls-royce, alfa
romeo, bugatti, cisitali, hispano
suiza, ferrari, isotta fraschini,
lamborghini, lancia, maserati,
osca en diverse "f-T-..
originele sportwagens. 1
4 4 abreda^^^
personenwagens 076 - 653950
zorgvlietstraat 1, breda
nerts-blauwvos-roodvos
enz. enz.
"ij geven in de maand december
op iedere bontmantel
Bij inlevering van deze advertentie
nog eens
Upelaaratraat 38, Breda
TeL 076-652285
I Ook verkopen wij cosmetica en
I f^^^eidsmiddelen op natuur-
1 basis, verwerkt met pure
nertsolie.
Do.-avond koopavond
Kok bereidt
PvdA
smakelijke
verrassing
WASHINGTON (DPA/AFP/RTR/UPI) - De
Iran-affaire, de ernstigste crisis tot dusver in
het presidentschap van Ronald Reagan, zwelt
verder aan.
De stemming in Washington werd gisteren geken
schetst door de Democratische senator Patrick Moy-
nihan: „Washington loopt over van geruchten, intri
ges en verraad". Aan het adres van Reagan voegde hij
daaraan toe: „Uw presidentschap wankelt. Het kan
gered worden, maar alleen u kan het redden en alleen
indien u met het Congres gaat praten" om opening
van zaken te geven.
Moynihan (behorend tot de
Democratische meerderheid in
de Senaat) reageerde hiermee
op de wekelijkse radiotoe
spraak van de president, dit
maal vanuit diens vakantie
verblijf in Californië. Reagan
was daarin nauwelijks op de
crisis ingegaan. Hij legde
daarentegen de nadruk op de
positieve ontwikkelingen in de
economie.
Verscheidene invloedrijke
Congresleden hebben hun on
gerustheid geuit over de af
wachtende houding die Rea
gan momenteel inneemt. Er
werd voor gewaarschuwd dat
het land niet zit te wachten op
een 'beschadigde' president,
zoals tijdens de twee jaar aan
slepende Watergate-affaire
het geval was.
Robert Dole, de fractievoor
zitter van de Republikeinen in
de Senaat, heeft president
Reagan gevraagd deze week
een 'speciale zitting' van het
Congres bijeen te roepen. Het
Amerikaanse Congres is sinds
de verkiezingen van begin no
vember tot 1 januari met re
ces. Dole wil dat tijdens die
speciale zitting een onder
zoekscommissie wordt inge
steld met vertegenwoordigers
van beide grote partijen uit de
twee afdelingen van het Con
gres (het Huis van Afgevaar
digden en de Senaat). Zo'n
speciale commissie kan het
werk overnemen van de ver
schillende Congrescommissies
die nu reeds zijn ingesteld en
daardoor overlapping voorko
men, zo meent Dole, die daar
aan toevoegde dat het ook de
benoeming van een speciale
aanklager overbodig zou ma
ken.
Richard Lugar, de vertrek
kende Republikeinse voorzit
ter van de Senaatscommissie
voor buitenlandse zaken, ver
kondigde zondag in een vraag
gesprek op de televisie de op
vatting dat Reagan 'een echt
nieuwe start' moet maken met
een nieuwe staf, nieuwe kabi
netsleden en een nieuwe Na
tionale Veiligheidsraad. Daar
bij moet volgens Lugar ook
een nieuwe bezetting op de
posten defensie en buiten
landse zaken niet worden uit
gesloten.
De grootste druk wordt mo
menteel iotgeoefend op de
stafchef van het Witte Huis,
Donald Reagan. Regan heeft
voorkennis van de Iran-af-
faire steeds tegengesproken.
Hij bevindt zich daarbij echter
in een moeilijke positie. Indien
hij daadwerkelijk van de ge
hele operatie heeft afgeweten,
dan zou dat een reden voor
zijn ontslag kunnen zijn. In
dien hij echter als stafchef van
het Witte Huis niet van een
dergelijk belangrijke actie op
de hoogte was, dan zou dit vol
gens veel commentatoren
eveneens een reden kunnen
zijn om naar een nieuwe staf
chef uit te zien.
Vice-president George
Bush, van wie de afgelopen
dagen ook steeds vaker werd
gezegd dat hij op de hoogte
moet zijn geweest, heeft zater
dag verklaard 'geen rol' in de
affaire te hebben gespeeld.
Zie pagina 3: 'Generaal regelde wa
pens'
Palestijnse guerrillastrij
ders hebben zondagmorgen
vroeg een sji'itische (Amal-
jaanval op het vluchtelin
genkamp Chatilla afgesla
gen. Bij de gevechten zouden
45 doden zijn gevallen. De
sji'ieten rukten zaterdag
avond onder dekking van
tankvuur op naar Chatilla,
in een poging het te verove
ren. In de straten werd de
strijd huis voor huis uitge
vochten. Volgens de PLO
hebben aanhangers en te
genstanders van Arafat hun
meningsverschillen opzij ge
zet en hun krachten gebun
deld om de kampen te verde
digen. In de kampenoorlog,
die in mei 1985 uitbrak en bij
tussenpozen oplaait, zijn tot
nog toe ruim 1300 mensen
om het leven gekomen. De
Amal wil voorkomen dat de
PLO weer een machtsfactor
wordt in Libanon, waar
Arafat en de zijnen in 1982
door Israël uit waren verdre
ven. - FOTO AP
(ADVERTENTIE)
(vrüdagkoÖ^önd) O
Dorpsstraat 58, Chaam, Telefoon 01619-1285
ROTTERDAM (ANP) - Het ministerie van defensie heeft beslo
ten in totaal zes Walrus-onderzeeboten te laten bouwen bij de
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM). Dat zal de
Tweede Kamer deze week in een brief worden meegedeeld.
Staatssecretaris Van Houwelingen heeft dit zondag bevestigd.
GENÈVE (ANP) - Het volume van de we
reldhandel zal in 1986 met 3,5 procent
groeien tegen drie procent in 1985, zo staat
in een rapport van de GATT (de Alge
mene Overeenkomst inzake Tarieven en
Handel) over de ontwikkeling van de we
reldhandel in 1985 en de eerste helft van
1986.
De waarde van de wereldhandel steeg
in 1985 met één procent. Dat de waardes
tijging onder de volumegroei lag kwam
door de stijging van de dollarkoers. Dit
jaar is de dollarkoers sterk gedaald zodat
de toeneming van de waarde van de we
reldhandel duidelijkboven het niveau
van de volumegroei zal liggen. In de eer
ste helft van 1986 nam de waarde met acht
procent toe en het volume met drie pro
cent.
In 1985 en in de eerste helft van 1986
heeft alleen de handel in industriepro-
dukten een bevredigende ontwikkeling
laten zien. Vooral de export van auto's,
elektronische apparaten en machines
voor gespecialiseerde industrieën lag
ruim boven het niveau van de gemiddelde
groei van de wereldhandel. Daar staat te
genover dat in de sector agrarische pro-
dukten, grondstoffen en brandstoffen
sprake was van een zeer slechte situatie.
De prijzen van grondstoffen en voedsel
vertonen al jaren een dalende tendentie,
terwijl de prijs van olie vooral sinds eind
vorig jaar spectaculair gekelderd is.
Dat de waarde van de handel in grond
stoffen, voedsel en brandstoffen zo scherp
gedaald is verklaart voor een belangrijk
deel waarom het aandeel van de ontwik
kelingslanden in de totale wereldexport
en -import de afgelopen jaren, en in 1985
versneld, is afgenomen. De waarde van de
export van brandstoffen is in 1985 met 10,5
procent gedaald en die van grondstoffen
en voedsel met 9,5 procent. De invoer van
de ontwikkelingslanden is het afgelopen
jaar nog sneller in waarde verminderd
dan de export. Vooral de aanpassingspro
gramma's in het kader van de schulden
problemen zijn hiervoor verantwoorde
lijk.
Voor de industrielanden zijn de one
venwichtigheden op de handelsbalansen
in 1985 het grote probleem geweest. Het
handelstekort van de VS groeide in 1985
tot 3,5 procent van het bruto nationaal
produkt (bnp), terwijl overschotten van
de Bondsrepubliek en Japan toenamen tot
respectievelijk vier en 3,5 procent van het
bnp. Voorlopige cijfers wijzen erop dat
deze onevenwichtigheden in de eerste
helft van 1986 verder zijn toegenomen.
Zoals gebruikelijk in de GATT-rappor-
ten van de afgelopen jaren wordt ook
aandacht besteed aan de toenemende nei
ging tot protectionisme. Volgens de GATT
is deze neiging vooral de laatste jaren zo
sterk door de schuldenproblemen, de
sterke fluctuaties van de wisselkoersen en
de grote onevenwichtigheden in de han
delsbalansen. Toch zorgen deze ontwikke
lingen alleen voor extra druk en zijn zij
niet de fundamentele oorzaak voor het
protectionisme.
Die fundamentele oorzaak moet wor
den gezocht op het niveau van de indivi
duele bedrijven en industrietakken.
Vooral daar ontstaat de politiek druk die
leidt tot de neiging van landen om hun
eigen producenten tegen buitenlandse
concurrenten te beschermen.
Tot nu toe was de planning
vier Walrussen te bouwen en
na te gaan of er daarnaast
twee kleinere konden worden
gebouwd.
„Wij zijn wat beducht voor
de ontwikkelingskosten om
een nieuw kleiner schip te ont
werpen. Onze afweging is dat
het beter is, meer kosteneffec
tief, om in plaats van twee
kleinere het serie-effect mee
te nemen en zo goedkoop mo
gelij k in plaats van vier er zes
van te maken", aldus Van
Houwelingen.
De kosten die met de bouw
van zes grote Walrus-onder
zeeboten zijn gemoeid, komen
neer op een bedrag van 2,4
miljard. „Rekent u maar op
400 miljoen per schip", aldus
Van Houwelingen.
Hij bevestigde verder dat
Defensie bereid is na te gaan
of de RDM uitstel kan krijgen
van de oplevering van de Wal
rus-onderzeeërs zodat deze
werf voldoende capaciteit kan
vrijmaken voor een eventuele
marine-order van Saoedi-
Arabië. De RDM is in de
markt voor acht onderzeebo
ten voor dit land.
CHANDIGARH (AP) - Vier
Sikh-terroristen hebben zon
dag in de Indiase deelstaat
Punjab een autobus tot staan
gebracht en 24 hindoe-passa
giers doodgeschoten.
De politie sprak van de
bloedigste terreurdaad in
Punjab sinds het geweld tus
sen Sikhs en hindoes in 1982
losbarstte.
De politie is in verhoogde
staat van paraatheid gebracht
om wraakacties te voorkomen.
Na een soortgelijke overval op
een bus in juli, waarbij 14 hin
does werden gedood, braken in
New Delhi onlusten uit die
aan zes mensen het leven kost
ten.
JOHANNESBURG (AP) -
Zonder aankondiging zijn de
autoriteiten vorige week be
gonnen met het optrekken van
een betonnen muur rond So
weto, het grootste zwarte getto
van Zuid-Afrika.
De regering zei zondag dat
de muur maar rond een deel
van Soweto zal worden ge
bouwd. De afzetting moet
voorkomen dat kinderen en
dieren zo de snelweg op kun
nen rennen.
De Sunday Star, een onaf
hankelijke Engelstalige krant,
zei echter van arbeiders ter
plaatse te hebben vernomen
dat de muur rond heel Soweto
zou worden opgetrokken.
Egidio Vierat, de tot Frans
man genaturaliseerde Por
tugees, won verrassend de
derde wereldbekerwed
strijd driebanden door in de
finale af te rekenen met
Raymond Ceulemans.
Zie eerste sportpagina
De KNVB wil sneller en
strenger straffen in het
amateurvoetbal, naar aan
leiding van het onrustba
rende aantal molestaties
van scheidsrechters (met
name in Zuid I).
Zie derde sportpagina
Yvonne van Gennip (foto)
toonde bij de wereldbeker
wedstrijden in Heerenveen
vorm, hetgeen onder meer
resulteerde in een natio
naal record (4.22.05) op de
drie kilometer. Hein Ver
geer daarentegen stelde te
leur.
Zie vierde sportpagina
(ADVERTENTIES)
SINT ZIJN
Tepas biedt hem namelijk het
grootste assortiment gereed
schappen en machines met abnor
maal hoge kortingen. Een assorti
ment, 20 groot, dat meneer Tepas
2 winkels in gebruik heeft voor de
Sinterklaasdagen.
Daarbij kan men zelf met de ge
reedschappen werken, zodat u ze
ker weet dat u gereedschap koopt
wat precies aan uw eisen voldoet.
En als klap op de vuurpijl krijgt u
bij besteding van meer dan 150.-
een geweldige handzaag
Alle koopavonden geopend kom
dus snel naar
Let op nu op 2 adressen:
Spinveld 31 Breda
076-224944
en Mauritsstraat 17 Breda
Uitgerekend kunt u als Stem-abonnee met deze bón een nieuwe abonnee
opgeven en ontvangt u de solar calculator. Deze super moderne credit
card platte solar calculator werkt op zonnecellen.
Dus geen batterijen nodig!!
DE NIEUWE ABONNEE HEET:
Naam:
Adres:
Postc.: Plaats:
Bank- of gironummer:
Deze ontvangt de krant de eerste twee weken GRATIS daarna wordt
het abonnementsgeld betaald per:
maand per automatische afschrijving ad
23,20
69,75
67,95
kwartaal per acceptgirokaart ad
kwartaal per autom. afschrijving ad
(voorkeur aankruisen).
Zodra de nieuwe abonnee het abonnementsgeld heeft voldaan, ont
vang ik uw SOLAR CALCULATOR.
Mijn naam:
Adres:
Postc: Plaats.
handtekening
Stuur deze bon in een open envelop (zonder postzegel) naar
Dagblad De Stem, Antwoordnr. 112,4800 VB Breda
