even
UITBLAZEN
Maatschappelijke dienstverlening en
het belang daarvan voor de economie
'Zachte sector' moet terug naar de markt
Pastoor
Terroristen zijn idealisten
'Samen op Weg' passeert 't 'point of no return
BESLUITE
Belgische
boetes (2)
STEM COM
WIM KOCK
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1986
ACHTERGROND
PAGl
ONDERDAG 13 NOVE
MGR. TER SCHl
Sterke gulden
ast afzet
Nederland aan'
DAT de Belgen ver
keersovertredingen,
waarvan statistisch
is vastgesteld dat er de
meeste verkeersongeluk
ken uit voortvloeien (te
hard rijden, door rood
licht rijden en voorrangs-
regels negeren bijvoor
beeld) extra zwaar beboeten is
misschien zo onverstandig nog
niet. (Zie ook Uitbl. van giste
ren). Dat ze van buitenlandse
overtreders borgsommen eisen
omdat de ervaring heeft geleerd
dat een buitenlander zelden een
boete betaalt, lijkt me logisch
en niet echt discriminerend.
Een goed gelijkheidsprincipe
moet je ook om kunnen keren:
als een Belgische ingezetene in
het uiterste geval wél van zijn
bed kan worden gelicht om
hem te dwingen alsnog een
boete te betalen moeten er ook
middelen zijn om te kunnen in
casseren bij Duitsers, Neder
landers en Fransen.
Tot een inbeslagneming van
de auto hoeft het toch eigenlijk
niet te komen, zou je zeggen.
Wie met de auto naar het bui
tenland gaat en België is bui
tenland - steekt toch zeker wel
wat geld of (Euro)cheques in
zijn zak 'voor het geval dat'. Er
kan je op reis heel wat meer ge
beuren dan het krijgen van een
bekeuring voor een verkeers
overtreding. Je kunt stukken
aan je auto krijgen, ziek wor
den, onverwacht genoodzaakt
zijn in een hotel te overnachten
enzovoort. Aan de andere kant:
als je in je rechtsgevoel word
aangetast en dus je zaak wil la
ten voorkomen, dan overstijgt
een borgsom van 6000 frank
(360 gulden) natuurlijk wel de
kosten van een nacht in een ho
telbed.
Probleem nummer één is, zo
meent de ANWB blijkens een
artikel in het jongste nummer
van De Kampioendat de in
België rondrijdende Nederlan
ders niet of slechts gedeeltelijk
op de hoogte zijn van de daar
geldende verkeerswetten. Maar
strenge wetten en de even
strenge handhaving daarvan
door de rijkswacht vormen niet
het enige probleem. Het lijkt
erop dat de rijkswacht niet al
leen streng maar ook bruut op
treedt. De klacht dat de gen
darmen het speciaal op Neder
landers hebben voorzien lijkt
ongegrond sinds klachten over
hun optreden ook worden ge
hoord in Duitsland en vooral in
Frankrijk, waar de burgerij van
politiezijde toch ook wel wat
gewend is. Vragen hierover ge
steld in het Europese parlement
kwamen uit Franse koker.
De bij de ANWB klagende
slachtoffers van de Belgische
verkeersjustitie maken ook
vaak melding van 'onbeschoft,
dreigend en onberekenbaar op
treden' van de rijkswacht. Het
schijnt zelfs zo te zijn dat men
sen die geld voor boete of borg
som bij elkaar willen bellen het
gebruik van de telefoon op het
rijkswachtbureau wordt ont
zegd. Een bezoeker van de Vo
geltjesmarkt die een verkeers
bord niet had opgemerkt klaagt
dat hij werd meegenomen en
'in een soort wachtkamer ge
bracht, waar hij ruim een uur
heeft zitten wachten tussen een
stel heroïneverslaafden en een
prostituê.'
Ook fietsers zijn niet veilig
voor de strenge blikken van de
rijkswacht. Een fietser die een
stopbord negeerde en daarvoor
250 gulden boete moest beta
len, laat de ANWB weten: „Ik
vroeg of ze zich niet vergisten,
of het misschien 250 francs
moest zijn. Maar ze zeiden dat
ik niet brutaal mocht worden.
Ik moest onmiddellijk het ge
vraagde geld neertellen, of mijn
fiets werd in beslag genomen."
Een staaltje van willekeur
uit het ANWB-klachtenboek:
Een man rijdt in Brasschaat,
niet harder dan 50 km door
groen licht, wordt desondanks
klemgereden door politiebus en
in die bus 'agressief benaderd'.
De man ontkent door rood
licht te zijn gereden en roept
zijn vrouw tot getuige. Daarop
krijgt hij van de rijkswacht de
insinuerende vraag te horen:
'Oh, wat zegt u? Is dat uw
vrouw? Is dat werkelijk uw
vrouw?' Als de man zich legiti
meert blijkt hij directeur te zijn
van een blijkbaar ook bij de
rijkswachters 'bekend bedrijf.
Het proces-verbaal gaat niet
door. Meneer kan verder rij
den.
De Antwerpse provinciale
commandant van de rijks
wacht, Goossens, bij wie de
ANWB-Koerier belet vroeg,
ontkent dat de rijkswachters
plotseling vreemdelingenhaters
zijn geworden. Van de klachten
die de ANWB de rijkswacht
chef voorlegt is deze niet onder
de indruk: „Men aanvaardt
niet meer dat het gezag iets
vaststelt. De automobilist zegt
altijd dat hij het niet heeft ge
daan, dat hij niet zo hard reed,
daar kijk ik niet van op." Het
ligt volgens hem aan de Neder
landers zelf. „Met de Duitsers
hebben we nooit moeite, die
betalen direct hun boete als ze
worden aangehouden. De Ne
derlanders komen echter vaak
arrogant over, gaan in discussie
en geloven het soms pas als de
takelwagen arriveert. En dan
willen ze vaak wél betalen."
Wat we zeggen zijn we dus
zelf, volgens Goossens. Ik
vreesde het ook al: de botsin
gen tussen het 'vaststellend ge
zag' in België en de Neder
landse automobilisten vindt
zijn diepste oorzaak in de men-
taliteitskloof die gaapt tussen
Nederland en België. Nederlan
ders, geconfronteerd met Bel
gisch gezag doen er goed aan
zich te realiseren dat ze zich in
een land bevinden waar de kin
deren nog steeds met twee
woorden leren spreken.
Zeker tegen rijkswachters
want daar zijn tegenwoordig
zelfs volwassen Belgen bang
IIIIIIIIIIIIWIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIh?
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452,
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automalische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
MORGEN organiseert de
Stichting Zorg en Weten
schap in de Rotterdamse
Erasmus-universiteit een
themadag over 'Economie en
maatschappelijke dienstver
lening'.
Geprobeerd wordt een ant
woord te geven op vragen als
'Rendement en profijt van
de via de maatschappelijke
dienstverlening bestede col
lectieve middelen' en 'Econo
mische benadering van de
maatschappelijke dienstver
lening'.
Het zal duidelijk zijn dat
deze vragen met name wor
den opgeroepen door een
sterk bezuinigende overheid
en het felle maatschappe
lijke verzet daartegen.
Vooral in tijden van econo
mische teruggang wordt in
de samenleving al gauw ge
wezen op die 'geldverslin
dende' maatschappelijke
sector, waar de overheid
jaarlijks zo'n 10 miljard gul
den in stort, als ware het een
bodemloze put.
Gezien de ingrijpende bezui
nigingen die het kabinet in
de sociaal-maatschappelijke
sector wil doorvoeren is er
alle reden voor herbezin
ning. Draagt de maatschap
pelijke dienstverlening
überhaupt wel bij aan onze
economie?. En moeten
nomische waarden y,
gehanteerd als motievi
het bestaan van de j
schappelijke dienstver)
te rechtvaardigen?.
Een tweedelig versla»
de opvatting van een a
hooggeleerde heren, 4
zinnige zaken te berde i
gen, maar de oplossing
maar liever willen over
aan de overheid. Vandal
eerste aflevering.
Door Pieter-Jan Dekkers
HET beeld dat de door
snee Nederlander heeft
van de maatschappe
lijke dienstverlening is
niet best.
Er wordt vaak smalend ge
sproken over de 'zachte sec
tor', die niet efficiënt werkt,
waar gebrek aan zakelijk
heid overheerst, overgede-
mocratiseerd, waar besluiten
moeizaam en dus traag wor
den genomen en waar meer
wordt gepraat dan gewerkt.
Derhalve is die sector 'bu
reaucratisch' en 'verzuild' en
worden de problemen te
vaak politiek en te weinig za
kelijk benaderd. Kortom, een
slecht imago voor een sector,
waarvan - en dat zal later
blijken - vooral de laagstbe
taalde en slecht opgeleide
groepen profiteren.
Volgens drs. L. Marken-
steyn van het bureau Beren
schot hebben de organisaties
die in de maatschappelijke
dienstverelening werken het
er ook naar gemaakt. Zo zijn
de afgelopen jaren tal van
zaken in deze sector tot stand
gekomen die wel in het be
lang waren van de werkne
mers, de hulpverleners, maar
niet in dat van de klanten.
Het aanbod aan hulp 'creëer
de' de vraag en dat is zelfs
voor een gesubsidieerde in
stelling op den duur niet
meer haalbaar.
Elk dreigend overheidsin
grijpen via de subsidiepot
wordt door organisaties en
betrokken werknemers met
ongekende felheid bestreden.
Daarbij staat niet altijd de
vraag centraal of de gele-
Sociaal werk, niet met de marktsector te vergelijken.
verde diensten onmisbaar
zijn en voldoende aftrek vin
den.
Gelukkig verandert dat,
constateert Markensteyn.
Het mistige, politieke ge
lobby heeft bezuinigingen
niet kunnen voorkomen.
Daarom wordt naarstig ge
zocht naar argumenten om
de overheid af te houden van
nieuwe bezuinigingen. De
betrokken organisaties gaan
beseffen dat een rechtvaar
diging van het bestaan alleen
te vinden is in de behoefte
van de groepen, waarvoor
men is 'opgericht'.
Daarbij mag het econo
misch motief nimmer de
overhand krijgen. Want za
ken als minderhedenbeleid,
gehandicapten- en bejaar
denzorg kunnen nu eenmaal
niet vereenzelvigd worden
met producten in de markt
sector.
De maatschappelijke
dienstverlening heeft na
tuurlijk wel invloed op de
economie. Pakweg driekwart
van de kosten zijn loonkosten
en dat geld wordt via koop
kracht rechtstreeks in de
economie gesluisd. Verder le
vert bouw en onderhoud van
accommodaties ook een bij
drage aan de economie.
- FOTO HANS CHABOT
Volgens Markensteyn
wordt door de maatschappe
lijke dienstverlening jaar
lijks 5 miljard gulden recht
streeks in de economie ge
pompt. Ook de 2 miljard gul
den die de gebruikers voor
diensten betalen gaan die
weg. Een groot deel van de
rest stroomt via de fiscus
weer terug in de staatskas,
waardoor de overheid op
nieuw over dat geld kan be
schikken. Bezuinigingen in
deze sector hebben dus on
vermijdelijk negatieve effec
ten op de economie. Boven
dien is nog nimmer de schade
berekend die ontstaat als
diensten worden afgekapt en
gebruikers hun maatschap
pelijk gedrag daaraaan gaan
afstellen.
Subsidiëring van maat
schappelijke dienstverlening
is niet te vergelijken met het
besteden van overheidsgeld
aan infrastrcturele werken
als wegen, bruggen, havens
en dergelijke. Behalve dat
dergelijke investeringen veel
bedrijven werk verschaffen
wordt de economische poten
tie van gebieden sterk ver
groot, waardoor zich nieuwe
bedrijven vestigen en de
werkgelegenheid toeneemt.
Er ligt een duidelijke relatie
met de economie.
Het besteden van collec
tieve gelden aan nieuwe,
kansrijke technologieën moet
in datzelfde licht worden be
oordeeld. Niet alleen meer
werkgelegenheid maar ook
een extra impuls voor de eco
nomie omdat toeleveringsbe
drijven meer werk krijgen en
de concurrentiepositie wordt
versterkt.
Enigszins cynisch voegt
Markensteyn eraan toe dat
dit natuurlijk niet geldt voor
de vele miljarden guldens die
de overheid de afgelopen ja
ren in bedrijven en bedrijfs
takken heeft gestopt die al
ten dode waren opgeschre
ven. Wat dat betreft was de
RSV-zaak echt een bodem
loze put.
Volgens hem mag het eco
nomisch motief geen recht
vaardiging zijn voor de mate
waarin de overheid geld
stopt in de maatschappelijke
dienstverlening. Wat wel een
rol kan spelen is het werkge
legenheidsaspect, zoals in de
marktsector. Maar de be
hoefte van de gebruiker aan
bepaalde diensten moei
traal staan.
Dat houdt wel in 4
maatschappelijke diens
lening heel wat vat
marktsector kan' leren
bedrijven in de particj
sector hebben in econot
moeilijke tijden te r-
met een geringere
stroom. Maar bedrijver
altijd wel mogelij khe*
het dal te komen met
van externe géldsch,.
(banken en/of beleggers
een bedrijf aannemelijk
maken dat het toei,
heeft met nieuwe prod
en nieuwe afzetma.
blijft de geldkraan m|
wel open. Vaak word
zelfs verder opengedraa:
Het steeds opnieuw
zoeken van 'de behoeft
(nieuwe) producten
markt, het consumes
richt denken, is in de
schappelijke dienstverli
sterk ondergewaardi
Voeling houden mei
markt. Het is hèt
woord' waarmee deze
de schraperige overheij
gemoet zou moeten tri
Er moet een eind
aan de mentaliteit datji
monopolist toch wei
markt aan je bindt,
Markensteyn. Want
meeste organisaties
maatschappelijke zorg
ben - voorlopig - wein,
vrezen van concurrent
de particuliere sector,
privatiseringsdwang -
overheid moet niet mee
toom te houden zijn.
Morgen: Ruimte ben
gingen in
maatschappelijke
perkt
Van onze verslaggever
ILBURG - „Bij alle ge
roeide samenwerkingsver-
,nden in onze kerk moeten
niet vergeten dat de pas
tor het hoofd is van de paro
ze die hij namens de bis
hop bestuurt."
pit was gisteren een van de
ementen van het kerkbeeld
it mgr. J- ter Schure, bis
hop van Den Bosch, schetste
1 een bijeenkomst van Het
ieuwsblad in Tilburg.
01
sc
te
la
v<
er
In
m
zii
in
di
kc
ge
lei
VNC
)EN HAAG (ANP) - Gerr
eleid voeren inzake Zui
recht, kunnen van de
erwachten.
De werkgevers in het VNO
ihuwen voor zulke gemeente
ede zei woensdag dat dergel
l^worspelbaar en niet rechtszeb
Ook deze week ontploften er bommen: in
Parijs en in Antwerpen. Geplaatst in de
nacht, ontploft in de nacht.
Glas vloog in het rond, muren raakten be
schadigd. Bij deze aanslagen raakte nie
mand gewond. Een bagatel. Wie ligt er wak
ker van? De samenleving is inmiddels erger
gewend.
Vandaag en morgen enkele aspecten van
terrorisme
Door Jan van de Ven
Terroristen laten bom
men ontploffen namens
de massa. Ook als de
klap in een menigte valt,
wordt mede namens de
slachtoffers een daad
verricht tegen een te be
strijden autoriteit. Het
gaat erom een autoriteit
schrik aan te jagen en
hem naar het pijpen van
de aanslagers te laten
dansen.
Het zit de terroristen ech
ter niet mee. Het doel van de
aanslagen laat zich geen
schrik aanjagen. En de hoop,
dat de massa zich achter het
ideaal van de bommenleg
gers schaart vervliegt al snel.
Het 'proletariaat' is niet ach
ter het vaandel te krijgen.
Sterker nog, politie en justi
tie weten aanslagers gevoe
lige klappen uit te delen door
aanstichters op te pakken en
voor de rechter te brengen.
Toch gaan terroristen
door, zo beschrijft C.J.Visser
in zijn boekje 'Terrorisme en
West-Europa'. Zij zijn idea
listen en laten niet af fana
tiek verwezenlijking van de
idealen na te streven. Zo kan
het, dat enkele tientallen de
rust van miljoenen versto
ren; telkens weer onschuldi-
gen het slachtoffer worden
van explosieven.
En ze worden niet wijzer,
de extreem linksen. In Italië
houden zij stand en in Duits
land hebben zij zich door een
strakke organisatie op te
bouwen ongrijpbaarder ge
maakt. Maar niet alleen ex
treem linksen hebben idea
len. In Ierland woedt een
'godsdienstoorlog'. De af
scheidingsbeweging van de
Basken heeft weer andere
idealen. Wat alle groepen ge
meen hebben is het fanatiek
nastreven van een ideaal.
Er is nog wel een overeen
komst. Elke groep heeft er
baat bij in de haar vijandige
wereld onopgemerkt te blij
ven. Wie zich niet onzicht
baar kan maken, wordt al
snel ter verantwoording ge
roepen. Onderduiken in de
samenleving blijkt echter
niet eenvoudig. Daaraan is
het toe te schrijven, dat ver
volgende instanties na ver
loop van korte of lange tijd
toch kans zien plegers van
aanslagen op te pakken.
Overheden zijn in de bestrij
ding van terreur zeer succes
vol.
Visser geeft in zijn over
zicht aan hoe dat komt.
Groeperingen kunnen slechts
aan het oog onttrokken blij
ven als zij gering van om
vang zijn. Een vereiste,
waaraan twee groepen al
niet voldoen. Zowel de af
scheidingsbeweging in
Spanje (ETA) als het Ierse
republikeinse leger (IRA)
zijn te groot om in het ge
heim te opereren. Leden van
te grote eenheden kennen
elkaar en zodra handhavers
van de rechtsorde een te op
vallend figuur in de kraag
vatten, volgt bij 'doorslaan'
een serie arrestaties, die de
organisatie een gevoelige
klap toebrengt.
Hoe klein de groep ook is,
er komen momenten waarop
zij in het daglicht treedt. Bij
het plegen van aanslagen
moet de veilige dekking wor
den prijsgegeven. Voor de te
genstanders zijn dat momen
ten om te proberen een vin
ger achter de organisatie te
krijgen. Aldus kon de politie
in België de leiding van de
CCC oprollen. In Italië kwam
een aanzienlijk deel van de
Rode Cellen in handen van
justitie. En de Duitsers deci
meerden met arrestaties de
RAF.
Verder dan het oppakken
van belangrijke terroristen is
de politie nooit gekomen. Al
tijd bleven er idealisten vrij
rondlopen. Zij namen de fak
kel over en na enige tijd van
rust - om een organisatie op
te bouwen - deden zij van
zich spreken. Het is nog de
vraag of de Belgen voorgoed
afzijn van de CCC. Duitsers
en Italianen blijven in elk
géval opgescheept met RAF
en Rode Cellen. De RAF
heeft onlangs bewezen weer
springlevend te zijn door een
hoge ambtenaar dood te
schieten en bommen in West-
Berlijn te laten ontploffen.
Aan de verbetenheid ter
rorisme met wortel en tak uit
te roeien hebben handhavers
van de openbare orde een
element toegevoegd. Ge
bruikmakend van het gege
ven, dat ook extremisten
menselijke wezens zijn, stelt
justitie in Italië verklikkers
kwijtschelding van straf in
het vooruitzicht. Een lok
kertje waar de goegemeente
het moeilijk mee heeft. Door
de piramidale organisatie
van een extreme organisatie
zullen immers alleen de lei
dinggevenden in staat zijn de
politie informatie te ver
schaffen. Gewone terroristen
weten te weinig om voor in
formant te kunnen doorgaan.
Toch werkt het aanbod in
Italië. Teleurgestelde idealis
ten hebben zich al bij de poli
tie gemeld. Zij droegen ertoe
bij, dat hele groepen aanslag-
plegers achter de tralies ver
dwenen. Een onverwacht
succes voor de politie, dat nog
vrij lopende agressors ertoe
brengt in saamhorigheid
verder weg te duiken.
Een soortgelijke praktijk
staat ook Duitsland te wach
ten. Daar liggen wetsvoor
stellen om verklikkers van
Zoals bekend besloot de
•nhemse gemeenteraad on-
ngs bedrijven te boycotten
e zaken doen met Zuid-Af ri-
Arnhem en andere gemeen-
3 besloten ook bedrijven te
ycotten die meewerken aan
bouw van de raketbasis in
oensdrecht.
Volgens Van Lede mogen
meenten wel een eigen me-
ig hebben maar dienen zij
or de rijksoverheid geno-
;n besluiten te respecteren,
mogen dat niet doorkrui-
1 met een afwijkend beleid.
Van onze Haagse redactie
[RECHT De afzet van pro-
ikten van metaal- en elec-
itechnische bedrijven groeit
nmerkelijk minder snel dan
t Centraal Planbureau nog
september voorspelde. Het
B ging van 5% groei uit,
sar dat getal is niet meer
albaar.
Dat zei de nieuwe voorzitter
n de FME (metaalwerkge-
rs), drs. J.C. Blankert, giste-
tijdens de jaarvergadering
n zijn organisatie.
De exportpositie van de me-
ilbedrijven heeft flink
hade opgelopen. Het CPB
aanvankelijk een groei
tl 6% voor dit jaar voorspeld,
lar tot augustus is de groei
|t groter dan 1%. De binnen-
idse afzet groeit dit jaar 4%,
't precies is wat men ervan
verwacht. Het verlies zit
s in de buitenlandse markt.
FME-voorzitter noemde
'verontrustend'.
•We waren de laatste jaren
tegendeel gewend", aldus
inkert. Als voornaamste re
de gulden op de interna-
ile valutamarkt. Die
akt dat Nederlandse pro-
tten in verhouding duur
Ze
cu
co
vo
ge
ba,
in:
m(
m:
wi
rel
nu
ka
H.:
Ier
re<
ve:
op
va
sie
kei
del
een
Ee:
mr
ha
nu
I
ap;
da
kei
reg
ree
gal
To
ten
te
Tej
an<
opi
vai
ini'
one
me
ech
lan
I
Hei
zij
de
dar
tocl
slis
dec
gionaal af en blijft dl'
doen.
Door Jan Boutvmans
Deze week zullen de Ne
derlandse Hervormde
Kerk en de Gerefor
meerde Kerken in Ne
derland in hun hereni
gingsproces 'Samen op
Weg' de drempel over
schrijden waarna geen
terugkeer meer mogelijk
is. De generale synodes
van beide kerkgenoot
schappen, daartoe ver
enigd in de zogenoemde
'Combisynode', zullen op
13, 14 en 15 november in
Ede besluiten om min of
meer tot federatie over
te gaan.
Kern van de zaak is dat
beide kerkgenootschappen
formeel zullen verklaren dat
het stadium van vrijblij
vendheid tegenover elkaar
voorbij is en dat ze zich ver
plichten de weg van volledige
hereniging op alle onderde
len verder af te leggen. Dit
gebeurt als afronding van de
raadpleging die de afgelopen
twee jaar onder alle her
vormde en gereformeerde
gemeenten en organen zijn
beslag heeft gekregen.
Behalve het besluit tot de
finitieve hereniging be
spreekt de Combysynode ook
de schets van het kerkmodel
van de nieuwe herenigde
kerk. Op dit vlak liggen juist
de meest taaie en weerbar
stige problemen die nog om
een oplossing vragen. Het
gaat hierbij over praktische
zaken als organisatie, perso
neelsbeleid, financieel beleid,
beroepbaarheid en honore
ring van predikanten met
alle bestaande verschillen en
gevoeligheden vandien.
Het overschrijden van de
onherroepelijke drempel ge
beurt precies 100 jaar na de
Doleantie, de uittreding van
de gereformeerden uit de
hervormde kerk onder lei
ding van Abraham Kuyper.
De pijn van die scheiding is
na 100 jaar echter nog niet
zodanig gesleten dat de totale
hereniging na alles wat reeds
bereikt is, alleen nog maar
gladjes kan verlopen. Veel
zeggend is in dit verband de
formulering van het resul
taat van de raadpleging:
„Geen van beide (afzonder
lijke) synoden heeft uitge
sproken dat de bij de raad
pleging verkregen reacties
reden geven om niet te ver
klaren dat beide Kerken zich
in staat van hereniging ach
ten". Beide kerken stippelden
in 1982 het herenigingstracé
uit en legden in 1984 de inten
tieverklaring af dat ze zich
„in staat van hereniging" be
vonden.
Het is niet uitgesloten dat
bepaalde stromingen in beide
kerken zich opnieuw zullen
afscheiden, hoewel de gene
rale synodes er alles aan
doen om alle leden erbij te
houden. Zo is de definitieve
opstelling van de Gerefor
meerde Bond in de her
vormde kerk een vraagteken.
Deze hervormde rechter
vleugel heeft steeds grote be
zwaren gehad tegen 'Samen
op Weg'. Tien predikanten en
gemeenteleden uit die hoek
hebben de komende Combi
synode dan ook een open
brief geschreven waarin ze
pleiten voor terugkeer „tot de
kerk der Hervorming die ten
onzent in de Nederlandse
Hervormde Kerk haar bed
ding kreeg". Met andere
woorden, de gereformeerden
moeten maar van hun dwa
lingen terugkeren in de her
vormde moederkerk. Van de
andere kant wensen de brief
schrijvers ook blijvende
ruimte voor gemeenten die
geen deel willen uitmaken
van de herenigde kerk.
Tegenover dit alles staat
weer dat 'Samen op Weg' zo
inspirerend werkt dat ook de
Evangelisch-Lutherse Kerk
zich er daadwerkelijk bij wil
aansluiten. Ook daarover zal
op de Combisynode worden
gesproken. De moderamina
(hoofdbesturen - JB) van de
hervormde en gereformeerde
kerken hebben de Evange
lisch-Lutherse synode on
langs bericht dat hen nog
niet helder voor ogen staat
hoe de evangelisch-lutherse
deelneming eruit zou kunnen
zien.
De voorbereidende stuk
ken van de Combisynode be
nadrukken zeer zwaar dat
hereniging van plaatselijke
gemeenten nooit geforceerd
mag worden en dat die dus
ook niet tot federatie ver
plicht kunnen worden. Dat
plaatselijke gemeenten zelf
hun tempo bepalen, geeft
reeds aan dat het nog lang
kan duren voordat feitelijk
van een herenigde kerk ge
sproken mag worden.
De Combisynode bespreekt
ook de invoering van het
alle geledingen in besp»
te geven. Als concrete'
regelen worden onder aTO„ol .uqoio
genoemd dat de ff1 |^™et dat hel wraakacties tegen
meerde kerken hun 1
in classicale afvat
dat zo spoedig moge®
genomen voor het oi:
weer benoemen van
predikanten,
tieke
1 januari 1988 van
wordt en dat op de»
turn de beide pensi'
sen van predikant^
voorkeur bij het
moet de organisa®
beide kerken op alle tf
worden omgesmeed
geheel.
straf te vrijwaren klai
ook daar heeft de i
meente moeite met kt
cepteren van het
Duitse regering kan1 ziet hij de sterke positie
op elk protest antw» 1 de
dat in Italië succes wast nale
randeerd. Waarom dal
in Duitsland?
Mogelijk omdat terror
in elke regio anders af
gesteld. Hebben zij niet
gegeven van verschil i»1
taliteit? Afspraken van
schillende groepen om» u..AU|
te werken zijn imm« 'C WaCllt adDGc
niets uitgelopen. De W
ropese terreur speeltz» tNTALLEN heilige huisjes zijn de
der de slopershamer van het no-
,1 racht 10 of ramp kan de opgei
[landers knakken, waarmee zij de
willen pulken. Het is in onze ge
De kooplieden en boekhouc
ddboekje deskundig bewaakt en d
oor andere politieke ideologen) h«
fier overeind gehouden en de
h„rf,Mr, ade telkens weer scherper afgi
ker^i^^rchRMten Jes van de Nederlander or
Si ipflTn M l l bemoeien is hem met de m
tofsamerfTn Weg, 1 L^m°ei2ucht heeft haar grenze]
r een periode van ,h[s°r9anen wordt die langzaam 1
jaar voor om het nieu»< v ®"[9e barrières worden opgewc
del, 'Schets 1986' genaa» ET^zitter van de machtige wer
„Ho hAS«® "lu|=rna die gemeenten de wacht
en te moeten boycotten die zak
Douwen aan de rakettenbasis
en Deventer) gaat onderner
van afvaardiging vera»1 [tenten ons in de toekomst nodig
j-tl n„nirtnln r, TO dfd VSH Kl l\ iaavL - -1 J I
van bijvoorbeeld nieuwe indus
op ons te rekenen.
belemmeringen worde» /oor de overgevoeligheid van de
n begrip op te brengen. Immers
■1 j ««11 B „t. 1 buitenlands beleid, de lai
ïkanten, date orde raken z|jn ZQnder rechtskl
salaneringsr^Wuitend het Rijk regarderen. Een
rreinen beweegt, treedt formee
tègeflote r'Chtin9 toch besluiten ni
^tuurlijk
voorkeur Dij nei cirwi i een 9emeenteraad,
wordt ondergebracht '1 0n QrKI'n.ken en gebaren maken
'0 ®en Net ding zijn als dat soop
hlenf r»Z0U Z'in d00r de P°'i,iek<
VaiiB ®err|eenten moeten er bo\
en in lokale bijziendheid en sel
net is voorts nooit zo fijntjes
ika h ne™en om een doel te bere
oestrijden door zelf te gaan disc
