UITBLAZEN
Kandidaten voor presidentschap treden aan
0LGEN
'Bezuinigingen tasten onderwijs in essentie aan'
Kabinet heeft niet meer geld voor ambtenarel
Gemeentelijke
informatie
ëVëtl
1
KATHOLIEKE OUDERVERENIGING NKO VIERT 20-JARIG BESTAAN
STRIJD TUSSEN CDA EN WD DOOR RAPPORT VAN ALBEDA
ESTEMCOMP
ifieuramp
m en Alfa
T5 PAGl
ACHTERGROND5
NU CONGRESVERKIEZINGEN IN VS VOORBIJ ZIJN:
[N HAAG (ANP) - E
de aardgasprijs in
zal voor de kleinver
tot twee cent.
WIM KOCK
DEZE week verscheen
in de voortuin van
een van de buren
een paal. Daaraan zat een
bordje ter grootte van het
velletje A4 dat erop was
vastgemaakt. Mannen met
een geel autootje bij zich
hadden die paal daar neer
gezet. De gemeente dus. Van de
overkant van de straat vandaan
kon ik zien dat in de linkerbo
venhoek van het A4-tje het ge
meentewapen stond afgedrukt.
Ik moet toegeven dat ik bloed-
nieuwsgierig werd naar wat er
verder op dat witte velletje
stond. Was het soms een nieuw
soort schandpaal waarop de ge
meente kond deed van het feit
dat de bewoners hun huur niet
betaalden? Nee, dat kon niet.
Niet zozeer omdat je de ge
meente niet tot zoiets in staat
zou mogen achten, maar om de
doodeenvoudige reden dat het
die mensen hun eigen huis was.
Was het dan misschien een
waarschuwing voor voorbijgan
gers, brievenbezorgers en kran
tenjongens dat in dat huis een
besmettelijke ziekte heerste? Ik
popelde. Wat kon d&ér nou op
geschreven staan? Het was
waarschijnlijk de bedoeling van
de gemeente dat ik de straat
overstak om kennis te nemen
van de bekendmaking, maar
twee dingen weerhielden mij
daarvan: schroom en schaamte.
Ten eerste was de bewoon
ster van het betrokken pand
net bezig met werkzaamheden,
vlak achter het grote raam en
vond ik het nogal brutaal om
onder haar ogen op het bord af
te stappen om het te lezen. Ten
tweede zou ik door over te ste
ken blijk van mijn nieuwsgie
righeid geven en dat wilde ik
niet. Even overwoog ik of ik er
in een wijde boog heen kon lo
pen, pretenderend een toeval
lige voorbijganger te zijn wiens
oog blijft steken bij dat bordje.
Maar 'toevallige voorbijganger'
spelen in je eigen straat is bela
chelijk.
Ik reed dus naar m'n werk
zonder te weten wat er op dat
bordje stond. „Heb je dat rare
bord aan de overkant gezien?"
vroeg mijn vrouw toen ik 's
middags weer was thuisgeko
men en het net bezorgde huis-
aan-huisblad zat door te blade
ren.
„Ja, maar ik weet niet wat het
te zeggen heeft," antwoordde
ik.
„Ik wel", zei mijn vrouw.
„Ben jij gaan kijken dan?"
vroeg ik.
„Nee", zei ze, „maar voorbij
gangers hebben het staan lezen
en ze praatten erover. Ik was
buiten en kon ze dus horen.
Het gaat over de verbouwing
van hun garage en berging. En
of daar bezwaren tegen zijn."
„Oh," zei ik, „is het dét.
Dat heb ik net zitten lezen in
de gemeentelijke informatieru
briek van het weekblad."
Inbreiden
„ONZE stad is de laatste
tijd flink ingebreid."
Ziet u iets aan die zin? Vorige
week werd er in de krant ge- p
schreven over de 'toekomstige j=
in- en uitbreidingen' van de ge
meente. Mijn zoon, die tegen- 5
woordig in de grote stad stu-
deert, maar in de weekends het
kleine nog niet versmaadt en
iiiiiiiiiiiiiimiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii
een veertiendaagse 'column'
doet voor de lokale radio, viel
over dat woord 'inbreidingen'
en hij gebruikte het in zijn co
lumn als kapstok voor een tot
de krant gerichte sneer. Daar
door kreeg ik het een dag later
weer aan de stok met een ge
meentebestuurder die de uit
zending had gehoord. „Je zoon
had ongelijk met dat inbrei
den", zei hij, „het woord be
staat wel degelijk." Een raads
lid viel hem bij. „Inbreiden
staat in mijn nieuwe Neologis
men-boekje," riep hij met zijn
hoofd het voor hem karakteris
tieke uitroepteken makend.
„Ja, m'n zolen," zei ik, „in
dat boekje staat ook de vervoe
ging van het werkwoord shitten.
Shit; shitten, shitte, geshit.
Daarom is het nog geen Neder
lands." Met mensen die boekjes
vol neologismen koesteren is
het moeilijk discussiëren over
de aanvaardbaarheid van 'nieu
we' woorden in het ABN. Ook
de andere verdedigers van het
typische stadhuiswoord 'inbrei-
ding' hadden slechts minach
ting voor de getuigen die ik
achtereenvolgens opriep: het
Groene Boekje en de heren
Koenen, Kramer en Van Dale.
„De nieuwe of de ouwe?"
riepen ze. Ik moest toegeven
dat het de oude, tweedelige
Van Dale was geweest waarin
ik tevergeefs naar 'inbreiden'
had gezocht. „De nieuwe zal
het wel hebben", zeiden ze.
Door puur toeval kon ik 's
avonds thuis wél de nieuwe
driedelige Van Dale raadplegen
en ook die bleek 'inbreiden'
niet te erkennen. Ik belde de
heren van het stadhuis meteen
op om ze dat te zeggen. „Voor
mij blijft 'inbreiden' dus voor
lopig jullie eigen groepskoeter-
waals", voegde ik eraan toe.
Wat natuurlijk niet weg
neemt dat het in de toekomst
ooit een legitiem plekje ver
overt op de ABN-woordenlijst.
Mocht u nog niet duidelijk
geworden zijn wat de gemeen-
tehuizers bedoelen met inbrei
den dan volgt hier mijn poging
de verklarende tekst voor de
toekomstige vierdelige Van
Dale te schrijven:
Inbreiden, (breidde in, h. inge
breid), (overg.) sluiten, vullen,
dichten (stedebouwk. vakt.): de
stad is aanzienlijk ingebreid, er
zijn nu bijna geen kale plekken
meer; door inbreiding is de stad
van haar kaalslagvlakten ver
lost; inbreidingsplan; uitbreiden
door inbreiden, het woningbe
stand vergroten door open
plekken in de stad vol te bou
wen. (met tegenz. opgen.).
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom. Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, «01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, «01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, «01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, «01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8 30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1986
Door Jo Wijnen
MET DE congresverkie
zingen nauwelijks ach
ter de rug, maakt poli
tiek Amerika zich al
weer op voor een nog be
langrijker en beslissen
der electoraal gevecht:
de presidentsverkiezin
gen van november 1988.
Over een goed jaar wor
den de eerste z.g. voor
verkiezingen gehouden.
En dus staan een aantal
kandidaten gespannen
tussen de coulissen in
afwachting van het te
ken voor het voetlicht te
treden.
Enkele kandidaten hebben
over hun ambities geen twij
fel gelaten. De belangrijkste
van hen is de republikeinse
vice-president George Bush.
Hij heeft al een gigantisch
campagne-apparaat opgezet
en de nodige miljoenen bij
een geharkt om een snelle
start te kunnen maken. Bush
mag - althans op dit ogenblik
- als de kroonprins van pre
sident Beagan worden aan
gemerkt. En van alle republi
keinse kiezers vindt ongeveer
34 procent dat Bush de be
langrijkste kanshebber voor
de republikeinse kandida
tuur in 1988 is.
Bush moet overigens ge
weldig geschrokken zijn van
de uitslag van de achterlig
gende congresverkiezingen.
Als de democratische over
winning het eerste teken is
van de neergang van Ronald
Reagans politieke aantrek
kingskracht, dan krijgt Bush
het nog zeer moeilijk. Want
de kiezers zullen hem straks
geheel met de ideeën, de poli-
-« [-FRPAG 8 NOVEMB
L onle Haagse redactie
I HAAG - Het kabinet
i nog geen standpunt be-
j over het advies van de
m'ssie Albeda over de ar-
vriend van Ronald Reasj 5voorwaarden voor amb-
j- Premier Lubbers
George Bush, de belangrijkste Republikeinse kandi
daat voor het presidentsschap. - FOTO AP
Gary Hart, de belangrijkste kandidaat voor de Demo
craten.
ren.
en nog enkele andere r,
blikienen zullen hetw
doen. Aan de democrat]! irraad wel nadrukkelijk
kant zullen senator jt bet rapport van de com-
Biden (Delaware), afgev; je niet ingaat op de nega-
dige Richard Gephardt (i gevolgen die aanpassing
souri) en Bruce Babbit
gouverneur van Ara
naar voren dringen.
Nu ze er in zijn
een meerderheid in de Set
te veroveren, krijgen de
mocraten plotseling detlgens Lubbers beschouwt
genheid zich sterker te pi :app°rt 6e commissie
leren en een grotere ro!
er gisteravond na de mi-
jus verhoging) van de lo-
van ambtenaren aan die
j,et bedrijfsleven kunnen
voor de werkgelegen-
tiek en de stijl van Reagan
identificeren.
De belangrijkste democra
tische kandidaat is Gary
Hart uit Colorado. Hart
stelde zich niet meer verkies
baar voor de Senaat om zich
met alle kracht op de presi
dentsverkiezingen te kunnen
storten. Hij verwierf grote
bekendheid in 1984 toen hij
het Walter Mondale uiterst
moeilijk maakte in de voor
verkiezingen. Harts belang
rijkste concurrent is de New-
yorkse gouverneur Mario
Cuomo. Die heeft in feite nog
niets van zijn presidentiële
ambities laten blijken, maar
hij wordt niettemin als een
uiterst belangrijk kandidaat
beschouwd. Cuomo geniet in
New York een ongekende po
pulariteit Hij werd afgelo
pen week andermaal tot gou
verneur gekozen en mocht
bogen op een zeer grote
meerderheid. Hij is een uit
stekend spreker, een bijna
charismatisch leider en een
keiharde werker. Maar zijn
Italiaanse afkomst en het feit
dat hij katholiek is zijn zeer
in zijn nadeel. Bovendien
heeft Cuomo zelf vaak last
van zijn Italiaans tempera
ment: onder grote spanning
verliest hij nogal eens de
greep op zichzelf.
De democraten hebben
verder de zwarte dominee
Jesse Jackson achter de
hand, die een grote populari
teit bij de zwarte bevolking
heeft. Onderaan de democra
tische kandidatenlijst staat
Sam Nunn, de senator uit
Georgia. Nunn is een uiterst
verstandige en zeer be
kwame man, die zich overi
gens nog niet kandidaat heeft
gesteld, maar die niettemin
als een van de beste politici
van zijn partij wordt be
schouwd. In de nieuwe Se
naat wordt Nunn voorzitter
van de zeer machtige defen
siecommissie. Die functie
biedt hem de gelegenheid
zich krachtig te profileren en
nationale bekendheid te ver
werven. Als Nunn bereid is
zich kandidaat te stellen, zal
hij zonder twijfel hoge ogen
gooien.
Omdat George Bush de re
publikeinse kandidatenlijst
domineert, vallen de andere
kanshebbers in zijn partij
minder op. Toch is daar een
man als Bob Dole, de senator
uit Arkansas, een bekwaam
en gematigd man die vooral
naar voren zal treden als
mocht blijken dat de Rea-
- FOTO AP
gan-revolutie inderdaad is
uitgewoed en de republikei
nen in argstiger politiek
vaarwater willen geraken.
Daar is Jack Kemp, de goed
ogende, welbespraakte afge
vaardigde uit de Staat New
York. Daar is Pat Robertson,
de aalgladde televisie-domi
nee die kan rekenen op het
geld en de morele steun van
miljoenen uiterst behou
dende christenen. En daar is
de succesrijke voormalige
gouverneur uit Delaware,
Pierre du Pont.
De voormalige minister
van buitenlandse zaken,
Alexander Haig, wil zich ze
ker bij de republikeinse kan
didaten voegen. De voorma
lige senator Howard Baker
uit Tennessee, de onlangs te
ruggetreden senator Laxalt
uit Nevada - de boezem-
Amerika's nationale poli'
te spelen. De republikei
daarentegen moeten or
een antwoord zien te vit 7-
op de vraag waarom ze!
senaatsmeerderheid vt;
ren. Hun nederlaag is 1®
lijk het begin van een gj
dige politieke neergang
moeilijk tot staan te brei
is. Maar tegelijkertijd
nen diezelfde republikei
natuurlijk voortbouwen
de nog steeds grote popi
teit van Ronald Reagan,
afgelopen week bewezen
de president bepaald niet]
alles in staat is.
In zowel de republikt
als de democratische
zijn kandidaten genoeg vi
handen. Maar er is niet
kandidaat die er tot i\
echt uitspringt, niet één
didaat die niet gehint
wordt door politieke of
soonlijke tekortkoi
niet één kandidaat die
magische aantrel
kracht heeft op de
kaanse kiezersmassa.
Maar zoals de geschil
heeft geleerd: zo'n kandit
kan alsnog uit het oneii
grote krachtenveld van
Amerikaanse politiek
voorschijn treden.
(5a daarom ook maar een
van het probleem. „Al-
tij
[ocht de stijging hoger uit
I' dat een gevolg is van
lari daartoe gebruikt.
,t antwoordt minister De
(Economische Zaken)
Iren op Kamervragen ter
ereiding van de behan-
ig van het energie hoofd-
van zijn begroting.
j (januari zou de gasprijs
(nlijk met zestien tot ze
pen cent omlaag moeten,
verzoek van het kabinet k
|fl dat beperkt tot elf a st
plf cent. Het 'tegoed' dat <ie
poor ontstaat zal worden
ekend met de prijzen voor da
hverbruikers in het eerste
Door Peter de Leeuw
OUDERS zijn als eersten verantwoor
delijk voor de (katholieke) opvoeding
van hun kinderen. Die stelling dient
als grondslag van de Nederlandse Ka
tholieke Oudervereniging (NKO). Al
twintig jaar lang, want vandaag viert
de vereniging haar vierde lustrum in
het Beatrixgebouw van de Konink
lijke Nederlandse Jaarbeurs in
Utrecht.
Ongetwijfeld zal voorzitter J. van Veen in
zijn feestrede herinneren aan de jongste be
zuinigingsplannen van onderwijsminister
Deetman. De kritiek van de NKO op dat be
leid is niet mals geweest. „Onaanvaardbaar",
staat er te lezen in de NKO-periodiek Kon-
takt, „omdat de maatregelen de kwaliteit van
het onderwijs in zijn essentie aantasten." Het
gaat om plannen van de minister die betrek
king hebben op het speciaal onderwijs, vierja
rigen en vervanging van zieke leerkrachten.
De NKO is de grootste ouderorganisatie die
Nederland rijk is. Ze telt als leden veertien
honderd ouderbesturen van middelbare- en
basisscholen en vertegenwoordigt op die ma
nier vijfhonderdduizend ouders van school
gaande kinderen. Naast de NKO bestaan er,
minder grote, organisaties die op protestant-
christelijke en algemene leest geschoeid zijn.
Wellicht heeft de NKO in de twintig jaar
van haar bestaan nooit zo'n felle kritiek gele
verd op het onderwijsbeleid van een minister
van eigen (CDA)-huize als in 1986. Toch heeft
j uist dit j aar het werk van de NKO een stimu
lans gekregen. Vanaf 1987 kunnen de afzon
derlijke ouderbesturen weer rekenen op een
bijdrage van de rijksoverheid. Een gulden per
leerling om precies te zijn, die uitgegeven
moet worden aan ouderparticipatie in het on
derwijs. Als het betreffende onderdeel van de
onderwijsbegroting tenminste goed gekeurd
wordt.
Als die goedkeuring komt, krijgen de
ouders hun oude, financiële rechten terug. Sa
men met de invoering van de wet op het ba
sisonderwijs, augustus 1985, verviel de gelde
lijke steun voor ouderbesturen. Die werden
financieel afhankelijk van de medezeggen
schapsraad van de school. In vele gevallen
ging de samenwerking goed, maar niet altijd
bleken medezeggei^schaps- en ouderraad
twee handen op één buik. Reden voor de NKO
om te pleiten voor financiële steun voor alleen
ouderparticipatie.
„Begin jaren zestig begon de bewustwor
ding van ouders die hun kinderen naar het
katholiek onderwijs lieten gaan. Vanzelfspre
kend was ouderparticipatie niet, want de
geestelijken hadden toen alle macht in han
den. In 1966 kregen de ouders een officiële
vinger in de pap, toen werd de Nederlandse
Katholieke Schoolraad opgericht In die raad
hadden schoolbesturen, organisaties van on
derwijsgevenden en ouders zitting. Maar die
laatsten misten een organisatie, dat was de
aanleiding om de NKO op te richten. We ko
zen voor de vorm van een vereniging om een
zo'n democratisch mogelijke organisatie te
zijn", vertelt de heer A. Brekoo, landelijk be
stuurslid van de NKO, in Etten-Leur. Met de
heer H. Frishert en de dames W. Overbeek en
C. van de Berg zet hij de geschiedenis van de
NKO opeen rij.
„Vanaf 1976 is het schoolbestuur wettelijk
verplicht om de oprichting van een oudercom
missie te bevorderen", vervolgt Brekoo. „De
ouders krijgen dus vaste voet aan de grond in
de school halverwege de jaren zeventig. In
1982 worden de medezeggenschapsraden inge
voerd in het onderwijs, naar het voorbeeld
van de ondernemingsraad in het bedrijfsle
ven. Met de wet op de Medezeggenschapsraad
vervalt de wettelijke verplichting om een
oudercommissie in te stellen. Binnen zeer veel
scholen blijft het een goede gewoonte. Die ge
steund wordt door de NKO."
Mevrouw Van de Berg geeft enkele va
beelden van ouderparticipatie in de (Brt
praktijk: „We kregen op een bepaald mor
van ouders vaak te horen dat verwij;
naar het speciaal onderwijs zoveel voeteil
aarde hadden. Zo'n zaak pak je dan aan|
NKO in Breda. Maar ouders kunnen bij
ook terecht met individuele vragen. Ven
vallen natuurlijk de zogenoemde lees-, rek
en overblijf moeders onder ouderparticipi]
Die activiteiten willen we nadrukkelijk
ven doen. Ouderparticipatie is er niet
om vat te hebben op de school."
De NKO ontvangt de laatste tijd veler
gen van ouders die een ouderraad willen 1
richten. Nadat het ledental terug liep aanl
begin van het jaar, gaf dat cijfer het la
halfjaar weer een stijgende lijn te zien.
gens de NKO is dat te danken aan de fi
ciële steun die de overheid waarschijr
weer gaat geven. Naast het hoofdbestuur I
da, waarin de diverse, katholieke ouder!
ren van die stad samenwerken, telt
Brabant binnenkort nog zo'n bestuur,
november wordt in Roosendaal officieel 1
hoofdbestuur West-Brabant van de NKOj
ïnstalleerd die dan twintig jaar bestaat. Mi
daaraan vooraf gaat vandaag het feest)
Utrecht
freede kwartaal van 1988.
jt De Kortes antwoord
tt dat het tegoed ook ge
it zal worden voor een be
ting van de prijsstijging in
I mocht deze nodig zij n.
tt de antwoorden blijkt
dat de daling van de
[riciteitsprijzen sedert
1984 voornamelijk zijn
irzaakt door de lagere
tofkosten. Het basista-
Ipeelt een veel geringe rol.
be
ge
Door Max de Bok
JAAR OP JAAR hebben
de ambtenaren in ons
land vele miljarden
moeten inleveren. Dat
begon al in 1976 onder
het kabinet-Den Uyl
met het 'opschonen van
de trend'. Het trendbe-
leid had tot dan toe de
ambtenaar ervan verze
kerd dat zijn loon in de
pas bleef lopen met de
ontwikkeling van het
loon in het bedrijfsleven.
Maar toen Duisenberg, mi
nister van financiën in die
tijd, de trend zette met de eis
dat de jaarlijkse stijging van
de overheidsuitgaven niet
hoger mocht zijn dan 1%,
kwam ook de ambtenaar on
der vuur te liggen. Zijn op
volgers handelden in zijn
geest: verdere opschoning
van de trend en trendkortin
gen werden de mode. Tot in
het regeerakkoord van het
kabinet-Lubbers I gebroken
werd met het trendbeleid.
Bevriezing en aftopping van
de ambtelijke salarissen,
verkleining van de vakantie
uitkering, bruto-kortingen -
er was elk jaar wel wat. De
ambtenaar als trendzetter,
voorbeeld voor het particu
liere bedrijfsleven. De amb
tenaar als sluitpost van de
begroting, zoals de bonden
niet nalieten achtereenvol
gende ministers van Binnen
landse Zaken te verwijten.
Mr. Rietkerk, de in fe
bruari van dit jaar overleden
minister van Binnenlandse
Zaken, laat zich in december
van 1985 overhalen het over
leg met de ambtenarenbon
den op te schorten tot het
•moment waarop er meer
zicht zou zijn op de loonont
wikkelingen in de marktsec
tor.
Zijn opvolger heet Rudolf
de Korte. In de weinige
maanden dat hij het departe
ment beheert, blaast hij als
een tornado door de verhou
dingen. „Als ik niet voor de
ambtenaren zorg, wie zal het
dan wel doen?", vraagt hij
zich niet zonder pathos af. De
Korte werpt zich op als grote
afslanker, de schepper van
een kleiner, efficiënter én be
ter betaald ambtenarenap
paraat.
Begin april worden de re
sultaten van de zogenoemde
pakketvergelijking bekend.
Grote groepen ambtenaren
(vooral de hoger betaalden)
hebben een structurele ach
terstand opgelopen bij wat er
in het particuliere bedrijfsle
ven wordt betaald. Natuur
lijk stellen de ambtenaren
bonden voor deze gegevens te
betrekken in het overleg over
de arbeidsvoorwaarden 1986.
De Korte reageert verras
send. Rietkerk was bij zijn
voorstel om de ambtenaren
salarissen te bevriezen, uit
gegaan van een loonstijging
in het bedrijfsleven van 1,5 a
2%. Nu blijkt, dat die loon
stijging vermoedelijk hoger
uitvalt, levert dat de schat
kist meer bezuinigingen op.
In zijn testament schreef De
Korte:„Het tenminste qua
ruimte volgen van de loon-
Prof. Albeda: Verstrek
kend advies.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
ontwikkeling in het bedrijfs
leven betekent dat op de ar
beidsvoorwaarden geen om
buigingen meer mogelijk
zijn. Een bevriezing van de
ambtenarensalarissen zou de
verschillen met het bedrijfs
leven al verder doen oplo
pen."
De inkt is nog niet droog of
De Korte werkte als mede
onderhandelaar van de WD
in de formatie en als minister
in het kabinet mee aan het
besluit om ook in 1987 de
ambtenarensalarissen te be
vriezen. De uitvoering daar
van - en het voortzetten van
de onderhandelingen over de
arbeidsvoorwaarden 1986 -
laat hij over aan zijn opvol
ger minister Cees van Dijk.
En toch, het kan verkeren,
werd De Korte deze week de
'lieveling' van de ambtena
ren. Minister Van Dijk trok
zich in zijn eerste overleg
met de bonden weinig of
niets aan van de opvattingen
van zijn voorganger. Hoewel-
hij de bonden in september
ƒ50 miljoen extra bood bo
venop de al beschikbare ƒ87
miljoen, leidde het overleg
niet tot overeenstemming. De
bonden schakelden daarom
de advies-en arbitragecom
missie Albeda in. De 'drie
wijzen' - de oud-bewindslie
den Albeda, Rood en Vonhoff
- velden een vernietigend
oordeel. Pikant is overigens,
dat twee van hen, Albeda en
Rood, als ministers mee-ver-
antwoordelijk zijn geweest
voor de kortingen op de amb
tenarensalarissen. Rood zelfs
nog even als minister van
Binnenlandse Zaken!
De reden dat de bonden nu
De Korte wel in hun armen
willen sluiten, ligt in het oor
deel van de commissie-Albe
da, dat hij als minister van
Binnenlandse Zaken 'con
crete verwachtingen' heeft
gewekt, die Van Dijk nu aan
z'n laars lapt. „De commissie
acht deze gang van zaken
weinig correct."
Kort samengevat komt de
opvatting van de commissie-
Albeda hierop neer: ten on
rechte hebben achtereenvol
gende kabinetten het loon
van de ambtenaar onderge
schikt gemaakt aan de (be
grijpelijke) zorg om het fi
nancieringstekort; als het
verantwoord is de pensioen
bijdrage te verlagen dan niet
alleen het werkgeversdeel,
maar ook het werknemers
deel; het gevoerde overleg
met de bonden bleek wel
'open' maar niet 'reeël'. Kort
en goed vertaald; er moet op
nieuw onderhandeld worden
en het kabinet moet die on
derhandelingen met een be
ter gevulde geldbuidel in
gaan.
Bindend is het advies van
Albeda c.s. niet, maar terecht
constateerde minister Van
Dijk dat het een vérstrek
kend advies is. Het zet het
kabinet min of meer voor het
blok. Niets doen lijkt uitge
sloten; het zou de overheid
nog sterker het stempel van
een onzorgvuldige werkge
ver opdrukken; de bonden
zouden ongetwijfeld tot ak-
ties overgaan en de rechter
zou zich, met het advies van
de commissie-Albeda in de
hand, wel driemaal wachten
dergelijke acties te verbie
den. Wat dan te doen? Even
zeer lijkt uitgesloten dat het
- kabinet besluit meer geld uit
te trekken voor de ambtena
ren, want dat leidt per ke
rende post tot een forse aan
slag op het overheidsbudget.
De vakantie-uitkering ver
hogen tot 8 schept het pro
bleem dat er dan geen slui
tende motieven meer zijn om
die verhoging aan de mensen
met een uitkering te onthou
den.
Hoe vérstrekkend het ad
vies van de commissie-Al
beda is, blijkt ook uit de on
middellijk na publicatie op
gelaaide strijd tussen de coa
litiepartners CDA en WD.
Die strijd was aan het oog
onttrokken door het regeer
akkoord, waarin partijen af
spraken dat er tot 1990 nog
eens 2,3 miljard bezuinigd
moet worden op ambtenaren
en trendvolgers.
Een broos compromis.
Want het CDA was het
vooral te doen om verdere
arbeidstij dverkorting.
betekent in de visie va»]
christen-democraten
voor het scheppen van
de 'nullijn' voor ambtei
en trendvolgers gehani
dient te blijven. 'Werk
inkomen' is de bijpi
slogan. Het CDA vir
ook, dat het kabinet z
al te veel gelegen moet li
liggen aan het advies van!
beda en de zijnen. F
woordvoerder Paulis
het wel heel gemakkelijk
„Gewekte verwachtï
moeten worden gehonoi
maar 1986 is een gepa:
station". Hij 'vergeet'
maar even, dat het advies)
juist gaat over 1986.
De WD kiest een ani
opstelling. Het is er een
mooi weer spelen met hel]
vies van Albeda. FW
woordvoerder Linschotetl
kent voor, dat er ƒ2 miïj
op de plank ligt. Voor
tering van de arbeids;
waarden 600 miljoen, '1
arbeidstijdverkorting
miljard. Ook hij 'vergeet]
dat bedrag niet bestem']
voor 1986, maar voor de ja]
daarna.
Voor Lins<
steekt de wereld eenvoJ
in elkaar: gebruik
helemaal voor verbet
van de arbeidsvoorwaal
vergeet die arbeidstijd'
korting maar. 'Inkomen1
ven werk' is voor dit geV'j
WD-slogan. Het zou
bijdragen dat de inkom'
verschillen tussen de
kenden en de niet-wet'
den nog verder worden
groot. Dat is de WD
leen geen zorg, het is «e
wust beleid.
3 meldden de Franse autoritei'
van een brand in een chemii
[erecht was gekomen 'niet giftig
grote paniek omdat hele delen v
fis gevolg van de eerder niet si
Rijn-incident is hei zoveelste v<
lenis van gif of andere milieura
wordt gemanipuleerd,
in zich destijds in het Italiaanse
lische ramp had afgespeeld, we
üijk in de doofpot te stoppen. Pa
welke verschrikkelijke gevolge
- had aangericht,
verser in het geheugen ligt de r
[ussische Tsjernobyl. De Scandi
-rste dat er iets mis was en toen
toe dat er zich een ramp had vooi
ehjnend is ook het voorval in Bi
Inemische fabriek kwamen zever
{ulgaarse persagenschap beperl
leiding van 's lands chemisct
iheid was vervangen. Geen wc
[uk en ook werd er gezwegen ove
-oals in de meeste gevallen wore
"ogelijk achter te houden,
'hts wanneer de bewijslast zich
zin heeft, wordt de zwijgzaamh
ten ijskoud cynisme beschikken
}°ger aan te slaan dan mensenlc
ilieu.
,-RKOOP van Alfa Romeo is een
|ae keus op Fiat laten vallen en F
l°ar Agnelli is, zoals verwacht, e
■overtuigen dat Alfa Italiaans mo
""et 20 enthousiast en heeft Al
Pen genegeerd. Maar toen Ford f
werking tussen de Italianen plot!
|™ername van het staatsbedrijf
Privatiseringsgolf van de
-nt de Spaanse overheid Seat aa
rst'n Rover aan Ford liep vast op
aer 'normale' omstandigheden
h 9eweest. „De overheid hoort
I?' Produceren van auto's", ze
-9an in deze krant. En hij heeft
lender British Leyland maakte J<
^i'seerd bedrijf een zeer rendabe
r,\oop van Alfa Romeo vloeit o
'n de auto-industrie voortschrijc
ndus)6611 overcaPac'teit van twint
ïzet.
en de onvermijdelijke
h "ere auto-industrieën zijn nu
doorgaan, zij het op het gebie
f n.9- .De ontwikkelingskosten
zijn inmiddels zo hoog gewor
miljarden-investeringen nauv
Ln trend zal enerzijds leider
"«noelijkere auto's, anderzijds b
oqu eer|heidsworst wordt ver
is n o,0mst van Alfa Romeo onder
Fiat h 2eker als Fiat wil doen ge
iraï<sC rJer Lancia zal ongetwijfe
Eiin h Pe eonsument zal op lan
de belastingbetaler gelukkig w
