Enneüs Heerma:6rasbestuurder'
Traditionele vernieuwers
aan tweede jeugd bezig
even
UITBLAZEN
VOLLED
Bewust DeBeste
Instap-polis
Bevriezing
laagste
inkomens
Blijf Rode Kru
Amsterdam
VAN FRIESE BOERENZOON TOT STAATSSECRETARIS
Acht woni
WIMKOCK
lllllIlllIllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllmui
DINSDAG 28 OKTOBER 1986
ACHTERGROND
PAGINA
DINSDAG 28 OKTOB
'Op koers'
'Groentje'
LIMBURGERS
RANCUNE
GEHEIMTAAL
HAAGS HOOG
STANDJE
DAGBOEK
AGENDA
KINDEREN 'LEREN OM TE LEVEN
Kritiek
Bel gratis 06-0199
DE STEM COM
HF.T pad var. een po
liticus gaat uiet over
rozen. Dat hebben
we vorige week gezien aan
de lotgevallen van staats
secretaris Brokx. In het af
gelopen weekend ging in
Engeland Jeffrey Archer
de politieke mist in, een
feit dat ook in ons land niet on
opgemerkt bleef omdat Archer
naast politicus een suksesvol
schrijver is, wiens bestsellers
Kane en Abel, De Eerste onder
de Gelijken en Een Zaak van
Eer in het Nederlands zijn ver
taald. Van 'Kane en Abel' is
hier al een tv-bewerking te zien
geweest en in Engeland ver
toont de tv momenteel een serie
gebaseerd op 'De Eerste onder
de Gelijken'. Dit verhaal gaat
over vier parlementariërs, met
geheel verschillende achter
gronden. Ze worden in de jaren
zestig voor het eerst gekozen en
ontwikkelen zich tot kansheb
bers op het poütieke partijlei
derschap. Aan het eind van het
verhaal, dat reikt tot het einde
van de jaren '80, kan één van
hen inderdaad 10, Downing
Street betrekken.
M et een open oog voor het
pikante detail wezen de kran
ten er op dat in het boek van de
door een 'seks-schandaal' ge
velde Archer een van de hoofd
personen eveneens door een
dergelijk schandaal wordt be
dreigd. Achteraf gezien heeft
Archer daarmee min of meer
het scenario geschreven voor
zijn eigen ondergang.
Het is al voor de tweede
keer dat de politicus Archer
struikelt over privézaken. In
1974 moest hij zijn Lagerhuis-
zetel ter beschikking stellen
omdat hij als gevolg van ver
keerde investeringen bankroet
werd verklaard. Hij maakte let
terlijk van de nood een deugd
door zijn mislukte financiële
avontuur te benutten als raam
werk voor zijn eerste boek Not
a Penny more, not a Penny less.
Dit boek handelt over een
malafide magnaat die via een
zorgvuldig gekozen en zelf on
schuldige stroman een paar
rijke investeerders in de val
lokt en dan spoorloos met hun
geld verdwijnt. Een van de
slachtoffers, een intelligente
wetenschapsman uit Oxford,
slaagt er in zijn lotgenoten te
vinden. Gezamenlijk besluiten
ze de boosdoener op te sporen
en hem vervolgens hun eigen
geld plus de te maken kosten
weer afhandig te maken. Geen
cent meer, maar ook geen cent
minder. Het is een originele
plot en inderdaad slagen de
mannen in hun opzet.
Voor Archer zelf bleef dit
hersenspinsel overigens een
droom-operatie want hij moest
nog twee bestsellers schrijven,
waaronder 'Kane en Abel', eer
hij uit de schulden was. Te vre
zen valt dat ook die andere pa
rallel, uit 'De Eerste onder de
Gelijken', blijft steken in
schone schijn. In dat boek is
het juist de ooit door een seks
schandaal bedreigde parlemen
tariër die uiteindelijk van ko
ning Karei ///de opdracht
krijgt een regering te vormen.
Dat zit er voor Archer zelf vast
niet meer in.
dat nou precies zat met die Mo
nica Coghlan, dobberde op de
zelfde zondag onze eigen poli
tica Neelie Smit-Kroes met
haar Britse collega Spicer in
een bootje op de Theems. Ze
waren niet alleen. Oh nee, de
burgervader van de gemeente
waarin de luchthaven Gatwick
ligt was erbij, gekleed in stem
mig grijs met daaronder een
paar zeer opzichtige lichtgrijze
schoenen met witte zolen. Ver
der was er de crème de la crème
van de Nederlandse luchtvaart
wereld. Op de KLM na. De ge
legenheid was de openings-
vlucht van Transavia's eerste
vaste luchtlijn. Op mijn vraag
of er ook KLM-ers onder de
genodigden waren, antwoordde
de Transavia-woordvoerder:
„Onder de genodigden wel,
maar onder de gasten niet."
De KLM reageert nogal
kribbig op de jongste ontwikke
lingen aan het Nederlandse
luchtfront. Een paar dagen
voor Transavia per Boeing 737-
200 haar lijn op Gatwick
feesteüjk 'open vloog', had Ne-
therlines met een wat beschei
dener vliegtuig en zonder tus
senkomst van ministers een
nieuwe lijn op Cardiff en
Bristol geopend. De kribbig
heid van de KLM is absoluut
niet terecht vond op die
Theemsboot iedereen die ver
stand van luchtvaart had. En
Transavia-directeur Peter Le-
gro, die in lichaamslengte we
dijvert met de wel aanwezige
concurrent Martin Schröder
van Martinair, verklaarde dat
er wat hem betreft geen nieuwe
Slag om Engeland hoeft te wor
den gevoerd.
In plaats van thuis de zon
dag te vieren door samen met
man en Ivo lekker te gaan Chi
nezen of zelf te kokkerellen
moest Neeüe zich onderwerpen
aan een typisch Engelse feest-
lunch. Garnalencocktail voor
af. Toen er niet genoeg garna
len bleken te zijn kreeg het res
tant van de gasten een klodder
pastei op een slablad. Vervol
gens rijst met schijfjes wortel,
erwten zoals ze alleen in Enge
land schijnen te groeien en naar
keuze ragout van kip of van
schaap. Ook het toetje kon ze
kiezen: appeltaart of slagroom-
gebak. De koffie smaakte naar
de Theems. Voor deze lunch,
die dankzij de overvloed aan
wijn en de hooggestemde toe
spraken toch nog enige allure
behield, had ze alles bij elkaar
anderhalf uur in een vliegtuig
gezeten, een uur in de trein, een
half uur in een Londense dub
beldekker en een paar uur op
dat schip.
Ook dat bedoel ik dus als ik
zeg dat het pad van de politicus
niet altijd over rozen gaat.
Terwijl Jeffrey Archer zijn
vrouw en kinderen uitlegde hoe
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910,
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangenOnze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
rankroljitipq'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
ENNEÜS HEERMA (41),
de opvolger van Gerrit
Brokx als staatssecreta
ris van volkshuisves
ting, is pas drie maan
den actief in de lande
lijke politiek.
Hij was één van de nieuw
komers in het kabinet-Lub-
.bers II. Op zijn ja-woord om
als staatssecretaris van Eco
nomische Zaken (buiten
landse Handel) tot het kabi
net toe te treden, moest deze
zomer het langst worden ge
wacht: de voormalige wet
houder economische zaken in
Amsterdam wilde de hoofd
stad pas verlaten toen hij er
van overtuigd was dat zijn
vertrek na acht jaar wethou
derschap geen al te grote
problemen met zich zou
brengen. Hij was - na de ge-
meenteraadsdverkiezingen
in mei - zojuist begonnen aan
zijn derde wethoudersperio
de.
Hegrma studeerde politi
cologie aan de VU in Amster
dam en werkte van '71 tot '78
als organisatie-adviseur. In
1971 werd deze Friese boe
renzoon raadslid voor de AR
in Amsterdam. Hij trad later
op als voorzitter van de
CDA-fractie in de hoofdstad.
In 1978 werd hij wethouder
van economische zaken, ha
ven- en luchtvaartaangele
genheden. De bouw van het
Stadhuis/Muziektheater be-
hoorde de laatste jaren even
eens tot zijn portefeuille.
In die bestuurlijke periode
van ruim vijftien jaar
maakte hij na de turbulente
jaren zeventig in de hoofd
stad de tijd mee waarin hij
tot zijn eigen vreugde mede
verantwoordelijk kon zijn de
hoofdstad weer 'op koers' te
brengen: de woningbouw en
stadsvernieuwing kwamen
van de grond, de drugspro
blematiek werd aangepakt,
het wereldhandelscentrum
kwam in Amsterdam en de
positie van Schiphol werd
verbeterd.
Werd zijn wethouderschap
in Amsterdam vooral geken
merkt door samenwerking
met de - vernieuwde - PvdA,
op het departement van eco
nomische zaken kreeg hij te
maken met twee WD-be-
windslieden (minister De
Korte en staatssecretaris
Evenhuis).
Heerma, door burgemees
ter Van Thijn gekenschetst
als een 'rasbestuurder', werd
afgelopen zomer 'overdon
derd' door het verzoek naar
Den Haag te komen, hoewel
zijn gang naar Den Haag
voor partijgenoten en andere
politci in Amsterdam op zich
niet als een verrassing
kwam.
Heerma noemde zichzelf,
toen hij staatssecretaris
werd, 'een groentje' in de
Haagse politiek. Geen carriè
replanner: „Ik ben een boe
renzoon en ik kan ook nog
koeien melken. Zo zit ik ge
woon in elkaar".
De belangrijkste reden
voor zijn overstap naar de
nationale politiek was de
hoop vanuit zijn nieuwe
functie als staatssecretaris
('minister van buitenlandse
handel' zoals hij zich in in
ternationale contacten mocht
noemen) de werkloosheid te
kunnen bestrijden door bui
tenlandse investeerders aan
te trekken en de export te be
vorderen.
Hij verheelde verder niet
dat de persoon van Lubbers
een zekere aantrekkings
kracht op hem uitoefende.
DtsE. Heerma.
foto anp Bij de toelichting op het ac-
LUBBERS stond op het punt
zijn wekelijkse persconfe
rentie te beginnen. Iedereen
verwachtte mededelingen
over de opvolging van oud
staatssecretaris Brokx van
Volkshuisvesting door
Heerma (nu staatssecretaris
Economische Zaken), en wie
kwam uitgerekend op dat
moment door de 'sluis' vanuit
de Tweede Kamer de grote
zaal van het perscentrum
Nieuwspoort binnen? Frans
Wolters, specialist Volks
huisvesting van de CDA-
fractie.
Hoewel de verzamelde
parlementaire pers er de lol
nogal van inzag, gaf Lubbers
geen krimp en negeerde hij
aanvankelijk zelfs de bin
nenkomst van Wolters, die
overigens was vergezeld van
zijn collega Ria Oomen en de
secretaresse van fractieleider
Bert de Vries, Wil Vroegin-
dewey.
Pas toen het drietal de ta
fel van de premier passeerde,
droeg ook Lubbers zijn
steenlje bij aan de hilariteit.
Als een spreekstalmeester:
„Dit is Wil Vroegindewey."
En na een korte pauze:
„Die andere twee zijn Lim
burgers."
„NEE, daar kan ik absoluut
niet op reageren. Wat moet ik
over onzin en gezwam zeg
gen, zeker als het de zoveelste
keer is? Nee, spaar me alstu
blieft!"
Loek Hermans (WD)
heeft het nieuwe interview
met Arnoud Cevaal en zijn
vriendin Lorette Weiter - in
derdaad, van de blootfoto's in
's lands vergaderzaal - in het
maandblad Playboy gelezen.
Cevaal en Weiter krijgen in
dat blad opnieuw de kans om
de WD-Kamerfractie van
weleer in een kwaad daglicht
te stellen, maar het effect is
meer dat ze beiden de ver
denking van vreselijke frus
tratie en boosaardig gedrag
in de vorm van rancune op
zich laden.
Hermans voelt zich mach
teloos, omdat hij vreest dat
opnieuw de WD bezoedeld
wordt door herhaald modder
gooien. „Daar is nauwelijks
tegen te vechten. Maar laat
ik me nu niet verleiden op
nieuw uitgebreid in te gaan
op dat gedoe."
In het verhaal herinnert
Cevaal aan eerdere beschul
digingen van financiële
fraude door de WD-kamer-
fractie die inmiddels al
maanden geleden zijn tegen
gesproken door onder ande
ren Kamervoorzitter Dolman
(PvdA).
Cevaal plakt voor de spe
ciale gelegenheid weer wat
roddels aan elkaar. Onder
meer over een vergadering in
Hongarije in 1984 waar de
WD-zetels in het huidige
kabinet al verdeeld zouden
zijn. Dat stond allemaal op
een bandje. Maar dat is
kwijt. Ja, ja.
„OM u een inzicht te geven:
één beroepskracht genereert
gemiddeld genomen gekapi
taliseerd 10,5 arbeidsplaats".
Wie deze geheimtaal be
grijpt mag zijn vinger opste
ken. De fraaie volzin viel
verleden week te noteren bij
een hoorzitting van de Ka
mercommissie Welzijn en
Cultuur. Die commissie wilde
van 'het veld' (de in Den
Haag gangbare aanduiding
van iedereen die niet op een
departement werkt, noch aan
het Binnenhof zetelt) weten
wat men vindt van de voor
genomen bezuinigingen op
het sociaal-cultureel werk.
Minister Brinkman (WVC)
is van mening dat het hele
veld vol welzijnswerkers met
125 miljoen minder toe kan
- de bewindsman zal de
Tweede Kamer daarvan pro
beren te overtuigen in weer
een ander soort moeilijk te
begrijpen taal.
Over het bezuinigingsbe
drag en de wijze waarop
denken die werkers dus 'dui
delijk' anders, getuige het ge
slaagde cryptogram hierbo
ven.
De geciteerde welzijns
werker bedoelde met dat 'ge
nereren' en 'kapitaliseren'
dat één enkele professione
le/betaalde opbouw-, straat-
hoek-, of vormingswerker
gemiddeld 10,5 mensen bezig
houdt.
Onbedoeld demonstreerde
de welzijnsvertegenwoordi
ger terwijl hij het ook had
over het ergens 'aanhangen'
van projecten dat het nog he
lemaal snor zit met de taal
verloedering in deze sector.
Al jarenlang bezorgt het
jargon van sociologen, ago
gen en daarvan afgeleide be
roepsbeoefenaren bijna een
dagtaak aan taalkundigen.
Welzijnswerkers 'genere
ren' daarom nogal wat taal
wetenschappers, al kunnen
we niet 'kapitaliseren' wat
dat kost.
Een goede tijdsbesparing
(en tijd is nog steeds geld) zou
optreden als die lui eens ge
woon Nederlands gingen
praten.
„IK moet bijscholen om meer
het gevoel te krijgen dat ik
kan staan achter de keuzen
die het CDA maakt. Ik zeg
niet dat ik er nu niet achter
sta, heus wel; maar ik begrijp
ze vaak niet.(Helmer Koetje,
nog vers CDA-Kamerlid)
NEDERLAND heeft anders
dan Engeland nauwelijks een
traditie op het gebied van het
politieke dagboek. Soms wil
len politici nog wel eens als
ze van hun pensioen genieten
memoires op papier zetten,
maar dat heeft over het alge
meen betrekkelijk weinig po
litieke en al helemaal geen li
teraire waarde. Als je een
mensenleven lang namens
gans het volk het woord hebt
gevoerd in kringen rondom
het Binnenhof krijgt je taal-
LUBBERS
.spreekstalmeester.
- foto oe stem/johanvan gurp
STEMERDINK
.geen prijs.
- foto de stem/johan van gurp
gevoel bijna als vanzelf een
deuk.
PvdA-Kamerlid Bram
Stemerdink heeft zich van
bovenstaande overwegingen
niets aangetrokken en sloot
een akkoord met uitgeverij
Balans over publikatie van
zijn dagboeken die hij al een
mensenleven lang - overi
gens niet alleen doorgebracht
in de buurt van de Hofvijver
- keurig bijhoudt.
Dat zou, moet Balans gere
deneerd hebben, wel eens in
teressant kunnen zijn. Want
Stemerdink was twee keer
kort staatssecretaris op De
fensie (onder Vredeling en
onder Van Mierlo) en één
keer kort minister (als opvol
ger van Vredeling die naar
Brussel toog).
Die periodes komen na
tuurlijk uitgebreid aan bod,
maar de meeste affaires en
ruzies die worden aangestipt,
zijn intussen wel bekend. Al
leen het standpunt van Ste
merdink, niet helemaal onte
vreden over zijn kijk op de
wereld, kenden we nog niet
uit en te na.
We lezen over slaande
deuren die steevast argu
menten in vergaderingen
van het kabinet-Den Uyl
kracht bijzetten, over de van
woede of treurnis betraande
ogen van minister Irene Vor-
rink (Milieuhygiëne), over de
opvallende eigengereidheid
van Vredeling en over Ste
merdink, die het eigenlijk
toch allemaal veel beter wist
dan wie ook.
De 'Dagboeken' - want zo
heet Stemerdinks boek - bie
den wel een duidelijk en van
deskundigheid getuigend
beeld van de wijze waarop in
sociaal-democratische gele
deren wordt gekeken (of juist
niet wordt gekeken) naar de
krijgsmacht.
Maar de P. C. Hooftprijs
zal voormalig landmacht-of
ficier Stemerdink er niet
voor krijgen.
DE Tweede Kamer zet deze
week de begrotingsbehande
lingen voort. Vandaag en
morgen bespreken Brinkman
en de Kamer het welzijnsbe
leid, of wat daarvan over is,
en woensdag en donderdag
mag zijn staatssecretaris
Dees voor het eerst de begro
ting van Volksgezondheid
verdedigen. Ook hij zal het
niet eenvoudig krijgen.
Tussendoor behandelt de
Kamer de begroting van Al
gemene Zaken van minister
Lubbers. Of het voor van
middag aangekondigde debat
over de uitreiking van de Er
asmusprijs voor de Tsjechi
sche schrijver Ha vel door
gaat na de tamelijk scherpe
bocht die Van den Broek
(Buitenlandse Zaken) afgelo
pen vrijdag nam, is nog niet
helemaal duidelijk.
Veel aandacht zal tenslotte
uitgaan naar de behandeling
van het sociaal zekerheids
stelsel in de Eerste Kamer.
De Senaat trekt er twee da
gen voor uit.
EINDREDACTIE: PIETER EGGEN
Onderwijs is nationaal en
internationaal voortdurend
in beweging. Ouders en
kinderen worden steeds
weer geconfronteerd met
nieuwe opvattingen. Daarbij
doet zich een opmerkelijk
verschijnsel voor: vernieu
wingsbewegingen die ai
rond 1900 ontstonden, blij
ken in de jaren tachtig aan
een tweede jeugd te zijn be
gonnen. Vandaag de eerste
aflevering van een serie van
vijf over die 'traditionele'
nieuwe scholen, die juist nu
zo goed in de markt blijken
te liggen.
Door Frans van Mourik
ROND DE eeuwwisse
ling begonnen onder-
wij shervormers storm te
lopen tegen de opvattin
gen die tot dan werden
gehuldigd in de 'oude
scholen'. Simpel gezegd
kwamen die erop neer,
dat de onderwijzer wist
wat goed voor de kinde
ren was en de kinderen
muisstil met de armen
over elkaar naar zijn
grote wijsheden dienden
te luisteren. Horen, zien
en zwijgen.
Als reactie daarop ont
stonden brede vernieuwings
bewegingen: Montessori, Je-
naplan, Daltonplan, Freinet
en Vrije School. Het speci
fieke karakter van die bewe
gingen komt in de volgende
afleveringen nog aan bod. In
ieder geval leken ze aanvan
kelijk uitsluitend bestemd te
zijn voor de echte liefheb
bers. Zeker toen er in de ja
ren zestig nieuwe ideeën ont
stonden over anti-autoritaire
opvoeding en het kind-in-
het-centrum.
Nu, in de jaren tachtig,
blijken die vernieuwings
scholen meer dan alleen een
traditie te hebben. Ze zijn
zeer levensvatbaar en hun
aantal groeit. Tot Jenaplan-
beweging die hier pas in de
jaren zestig aarzelend van de
grond kwam, horen al 200
scholen in Nederland. De
Vrije School, die in de jaren
zeventig uitsluitend de leden
van de Antroposophische
Vereniging kon bekoren, telt
al minstens 70 basisscholen.
Voor Dalton- en Montessori-
onderwijs stijgt de belang
stelling met de dag. De Vrije
School neemt overigens een
aparte positie in in dit geheel.
Die is vanwege de antroposo
fische opvattingen eigenzin
nig genoeg om uniek te wor
den genoemd binnen de on
derwij s vernieuwing.
Wat de bewegingen bindt
is de opvatting 'de leerling
verdient beter dan de oude
school vindt dat hij verdient'.
Daarin liggen drie ideeën ten
grondslag:
erkenning van het grote
belang van de eigen activiteit
van het kind voor zijn ont
wikkeling. Kinderen spelen
niet alleen uit tijdverdrijf, ze
werken aan zichzelf. (Frei-
net/Montessori).
Doorbreken van het klas-
severband door groepen te
vormen van leerlingen van
verschillende leeftijden en
kinderen individueel te be
naderen. (Montessori/Jena-
plan).
Nadruk op zelfwerkzaam
heid van de kinderen, indivi
dueel of per groep.
Uiteraard is het onderwijs
ook vernieuwd door mensen,
wiens opvattingen niet uit
groeiden tot een beweging.
De meest onbevangene uit
dat gezelschap was ongetwij
feld Jan Ligthart, die uitging
van de gedachte dat kinderen
altijd te beïnvloeden zijn
binnen een liefdevolle relatie.
Hij sprak over de 'hartepeda-
gogiek'. Hij verzette zich fel
tegen onderwijspraktijken
zoals je die bijvoorbeeld
vindt omschreven in Carry
van Bruggens 'Het huisje aan
de sloot'. Daarin treedt de
meester tijdens het lees-
uurtje op als een barse gene
raal, waar de kinderen sidde
rend naar zitten te luisteren.
Tussen 1885 en 1914 kwam de
hartepedagogiek tot grote
bloei, daarna restte slechts
vergetelheid.
Een andere vernieuwer die
het zonder beweging moes
stellen was Kees Boeke, die
in 1926 in Bilthoven 'De
Werkplaats' stichtte. Die be
staat nog steeds trouwens. De
principes die Boeke huldigde
waren onder meer: vrije ont
plooiing van het kind, gelijk
waardigheid van kinderenen
opvoeders en een gezinssfeer
in het onderwijs. Boeke gil
het in de eerste plaats om h
kind zelf en in de tweede
plaats, en dat botste daar
mee, de verbetering van de
wereld. Kees Boeke was een
gedreven persoonlijkheid en
De Werkplaats was daar
hoge mate aan gebonden. Ni
zijn dood in 1966 brokkelde
dat af, ook al houden de hui
dige medewerkers nog steeds
vol, dat ze net als Boeke ver
der werken. Maar de 'vonk'
ontbreekt.
En dan was er tenslotte
'Summerhill' van A.S. Neill
Hij was helemaal niet geïnte
resseerd in didaktische vra
gen of nieuwe onderwijsme
thodes. Hij ging er vanuit da!
als een kind eenmaal
smaak van leren te
heeft, het daar gewoon mee
begint. In hoeverre die uit
gangspunten door anders
zijn overgenomen, is ondui
delijk. Je vindt ze in ieder ge
val terug bij een kleine
scholen, doe volledig hebbe»
gebroken met de bestaande
regels en die door ouders
leerkrachten zijn opgezet als
leer-leefgemeenschappen.
Die zijn er onder meer I»
Breda en Nijmegen. De sche
len, gemodelleerd naar
voorbeeld van de Glocks»
schule in Hannover, kenmer
ken zich door een grote zelf
standigheid van de kindera
'Het kind gaat leren, als M
eraan toe is', is simpel gezege
de filosofie. Een die gaat vee-
verder als de filosofie van de
'traditionele' vernieuwings
scholen.
Morgen Montessori en Freinet
cepteren van de functie zj,
hij dat hij in het verleden
verse hem aangeboden bi
gemeestersposten en h0)
ambtelijke functies coi
quent had geweigerd
liefde voor Amsterdam'.
Heerma stond bekend als
een man met kritiek op hst
feit dat het rijk volgens hei
te weinig aandacht had vi
de functie van de grote sl
den als 'motor van 's la«.
economie'. Hij zei hierop jj
juli: „Ik krijg een andei
verantwoordelijkheid, maa
verander niet als persoon, 1
blijf het zeggen als iets mij
niet zint".
Heerma kreeg in septem
ber als kersverse staatssecre,
taris in Punta del Este (Uru
guay), waar ministers uit
landen na een week van
moeizame besprekingen hel
startsein gaven voor eet
nieuwe ronde van wereld-
handelsbesprekingen in
kader van de GATT (A
mene Overeenkomst inzake
Tarieven en Handel), zijn in-
ternationale vuurdoop.
Het ging hem naar
zeggen goed af. Heerma, die
zich in Uruguay minister vai
buitenlandse handel moch
noemen, vond de GATT-con.
ferentie „een unieke gelegen
heid om als nieuweling colle
ga's te leren kennen". Me
enige 'Amsterdamse brutali
teit' wist hij veel contacten te
leggen.
AMSTERDAM (ANP) -
Schorerstichting in Amster
dam, een landelijk bureau
voor homoseksualiteit, wil
per 1 januari 1987 bij wijze
van experiment en naar
Amerikaans voorbeeld een
speciale woonvoorziening
stichten ten behoeve van
Aids-patiënten.
Het gaat, zoals de zaken er
nu voor staan, om acht flat
woningen, waarvan er circa
zes worden bewoond. De an
dere wooneenheden dienen
Ziel
AMSTELVEEN (ANP
leerden die nu nog vo
voor ziekenhuisopnam
ten in de toekomst well
tiet ziekenhuis gaan.
Een commissie van de
voorgesteld.
Leef gezond! Beweeg eens wat meer. Eet gezond en neem de
tijd voor ontspanning. En voor als het toch een keer mis mocht gaan, is er een
doordachte ziektekosten-verzekering: de Instap-polis van VGZ. Maak gebruik
van de mogelijkheid om GRATIS informatie aan te vragen. Even bellen Is een
gezond Idee, want u weet onmiddellijk hoe laag uw premie kan zijn.
Bereikbaar van 08.15-20.00 uur.
Vrijdags tot 17.15 uur.
Vrijdag zal de voltallige
raad dit idee en nog een reeks
andere eigen bijdragen voor
ziekenfondsverzekerden be
spreken. Het gaat om een
technisch advies aan staatsse
cretaris Dees van volksge
zondheid.
De staatssecretaris wil in
deze regeerperiode 600 miljoen
gulden besparen door kosten
die nu nog onder de collectieve
lasten - het ziekenfonds - val
len, te verplaatsen naar de
particuliere portemonnee. Hij
heeft de Ziekenfondsraad ge
vraagd de mogelijkheden
daartoe op te sporen en uit te
werken. De raad vindt dat een
stelsel van eigen bijdragen
voor dit probeem de beste op
lossing zou zijn, maar spreekt
geen oordeel uit over de juist
heid van de voorgestelde
maatregelen.
Een eigen bijdrage op zie
kenhuisopname zou volgens
berekeningen van de voor
bereidende commissie de
grootste besparingen opleve-
DEN HAAG (ANP) - Minister
De Koning en staatssecretaris
De Graaf (Sociale Zaken) heb
ben een wetsvoorstel inge
diend voor de bevriezing van
het minimumloon en sociale
uitkeringen in 1987. Hiermee
wordt een besparing van 1,1
miljard gulden bereikt, als on
derdeel van het totale pakket
besparingen en lastenverzwa
ringen van 12 miljard gulden
In 1987.
Ondanks de bevriezing zal
de koopkracht van de laagste
inkomens toenemen met 1,7
procent en voor de mensen
met een hogere uitkering met
1,7 a 2 procent. Dat komt door
de verwachte gunstige prijs
ontwikkeling. Mensen die van
één minimuminkomen rond
komen kunnen (onder voor
waarden) ook in 1987 een extra
uitkering ineens tegemoet
zien.
"IET IS schandelijk, maar een feit
van instanties die nuttig, nodig e
toenemende mate verziekt worde
Jarenlang hebben anti-zionistiscl
«encongressen bedorven, jarenla
bro Sovjet-moties de bijeenkoms
an zogenaamde neutrale landen tc
Jradeerd en deze week is op de
tole Rode Kruis in Genève een Z
He uitgesloten uit protest tegen de
Het zal altijd wel een academis
raai een organisatie als het Rode
1et (gelukkig) niet neutraal, want
Heel nergens ter wereld zou kunn
)en woeden. Ook in dergelijke cor
tan de kant staan, maar tracht zijr
Hnigende werk te doen, zonder p
:'t vaak, vanwege de ontoereiken
torket en zal niet zelden opereren
toutraal, net niet-partij, niet niet vo
Wat eufemistisch zou men kunr
■eer flexibel is, maar de geest die
tot helpt overal ter wereld zonder
fs, klasse, religie en politiek. Het
'e. algemeen succesvol - zonder
helpen. Dat het daartoe de get
middelen gebruikt om zijn do
wikte en formele zin niet 'neutraal
'tatuten opdraagt.
Het uitsluitingsbesluit met betrek
cue mogelijkheid overigens niet -
enomen. Een Zuidafrikaanse afc
P een onbehoorlijke manier belë
yen Pretoria-stemmers (Derde
9en boezem steken, want in een
Que. Angola, Iran, Afghanistan e
uens toegelaten bij gevangenen,
toet Internationale Rode Kruis z
■hue wel overleven, al is het enig
h- Daarom: zeg het lidmaatscha
®ht het humanitaire werk van h(
uan ooit.
