Portretschilders in Nederland
Toneelgroep Theater neemt stuk van repertoire
Jacqueline
Picasso
dood
gevonden
VN boos over 'paranoïde'
Amerikaans tv-programma
VAN 8 TM 18 OKTOBER
mmiOimsE
ONDERDAG 16 OKTOBER 1986
in pui DT\J
obl
PAGINA GIDS 1
TERNEUZEN
Hon! en leher
EXCLUSIEVE
DAMESCONFECTIEI
t voor uitkomen
naak hebt.
Herdenking
Hugo Metsers
EL, i gebruik van Ja-
i dj vfrv'oeiende takver-
fet ri„e, 1 als het ware over
La5,kUet stromen en die,
L hL^1 de toevallig heden
Procédé knap wist te
Innerlijk
Ongebonden
EXPOSITIES
Chaffard
en
De Pauw
nr
d
„Het verleden werkt ook krachtig door in
het leven van hen die het niet meegemaakt
hebben"
Willem Jan Otten, schrijver
Van onze kunstredactie
ARNHEM - Toneelgroep Theater heeft
de voorstelling 'Rien ne va plus' van het
repertoire genomen. Het gewenste resul
taat is volgens het gezelschap niet be
reikt. Doel was om een pakkend stuk
voor een groot publiek te maken.
Het werkproces tussen regisseur (Hel-
mert Woudenberg), vormgevers en ac
teurs, dat een nieuwe vorm - met inte
gratie van audiovisuele middelen - had
moeten opleveren, is mislukt. Inmiddels
hebben negatieve reacties van pers en
publiek het Arnhemse gezelschap doen
besluiten om 'Rien ne va plus' van de En
gelse schrijver Stephen Poliakoff niet
verder te spelen.
Vorige week in Breda,
waar het stuk werd opgevoerd, conclu
deerde onze toneelrecensente al, dat 'Rien
ne va plus' een regie-visie miste. Van het
weinige publiek, dat daar aanwezig was,
vertrokken ook nog velen in de pauze.
Vrijdag en zondag niet
populair bij tv-kijker
ilD VEELZIJDIG
Noordstraat 84-86
IS ANGELES (UPI) - De
irikaanse komiek en ac-
jrKeenan Wynn is dinsdag
ilJ-jarige leeftijd overleden,
heeft zijn familie bekend-
laakt. Wynn leed aan kan-
De laatste prominente rol
de besnorde acteur was
jan Digger Barnes, de va-
van 'Cliff en 'Pamela', in
Amerikaanse televisieserie
,aUai'. Hij speelde ook in de
[.serie 'Call to Glory', die
(ge jaren geleden op de Ne-
■rlandse tv is uitgezonden.
Wynn, de zoon van de in
(Saverleden filmkomiek Ed
|jnn, speelde in een groot
ntal films waaronder 'Doc-
Strangelove', 'Nashville' en
:Love Bug'. Zijn loopbaan
film- en televisieacteur
jde54jaar.
[De in New York geboren
|ynn wilde aanvankelijk
:genier worden, maar toen
mislukte, koos hij voor het
sater. Voor de Tweede We
ioorlog trad Wynn op in
oot aantal theaterproduk-
s en radioshows. In 1942
am hij onder contract bij de
maatschappij MGM en
buteerde hij in de film „So-
iwhere I'll find you".
Wynn publiceerde in 1960
n autobiografie met de titel
it leven met mijn vader',
der en zoon traden in 1959
nen op in de film 'Requiem
a Heavyweight'.
HILVERSUM (ANP) - De vrijdagavond en de zondagavond
zijn het minst populair bij televisiekijkend Nederland. Dat
blijkt uit een evaluatie van de dienst Kijk- en Luisteronder
zoek van de NOS over de cijfers van het derde kwartaal van
dit jaar.
De kijkdichtheid op de
vaste uitzendavond van een
omroep is niet alleen afhan
kelijk van de populariteit
van de organisatie maar ook
van de dag van uitzending,
aldus de dienst. De AVRO
heeft dat sterk kunnen mer
ken met een kijkdichtheid
op de vaste vrijdagavond die
bij 8 procent bleef steken,
terwijl TROS en Veronica
respectievelijk 20 procent op
de maandagavond en 15 pro
cent op de zaterdagavond
I haalden. De TROS die te
vens het hoogste kijkdicht-
heidspercentage van alle
omroepen haalde, zit overi
gens nu op de vrijdagavond.
Cijfers daarvan zijn nog niet
bekend.
De kijkdichtheid van de
andere omroepen bedroeg in
deze periode 13 procent voor
de NCRV, 11 procent VARA,
10 procent KRO (zondag
avond) en 4 procent voor de
EO en de VPRO.
Een ander opvallend ver
schijnsel is volgens de dienst
het verschil in kijkdichtheid
tussen de beide zenders Ne
derland 1 en 2. Tussen 18.30
uur 24.00 uur bedroeg de ge
middelde kijkdichtheid (het
percentage televisiekijkers
van 12 jaar en ouder) over
beide zenders 20 procent
(circa 2,4 miljoen mensen).
Tussen 20.00 en 22.30 uur, als
de kij kdichtheid zijn hoogste
waarde bereikt (24 procent),
bleek dat in dat derde kwar
taal twee keer zoveel men
sen naar het eerste net ke
ken als naar het tweede net.
Gemeten naar program
masoort blijft amusement
met een kijkdichtheid van 14
procent de grootste pu
bliekstrekker, gevolgd door
sport - met name voetbal -
met 12 procent, drama 11
procent, informatie 9 pro
cent, jeugdprogramma's 5
procent en ten slotte kunst
met 3 procent.
De hoogste kijkdichtheid
in het derde kwartaal werd
gemeten bij het TROS-pro-
gramma 'Te land ter zee en
in de lucht' (42 procent) ge
volgd door het NOS-jour-
naal met 39 procent en de
Story of BZN van Veronica
met 38 procent. Dat laatste
programma kreeg ook nog
een hoge waardering: 7.5,
terwijl 'Te land' het met 7.0
moest doen. Hoog scoorden
ook de serie 'Hollywood Wi
ves', de film 'The Bravados',
Jacqueline Picasso (rechts),
gefotografeerd bij de
begrafenis van haar man
in 1973. - fotoap
CANNES (AP) - Jacqueline
Picasso, de tweede echtgenote
van de schilder Pablo Picasso,
is gisterochtend in haar villa
in Mougins, aan de Franse Ri
viera, dood aangetroffen met
een schotwond in het hoofd.
Zij was 59 jaar oud.
De politie zei na een eerste
onderzoek dat er geen aanwij
zingen waren voor een mis
drijf. Mevrouw Picasso zou al
geruime tijd ziek zijn. Over de
aard van haar ziekte werd
niets gezegd. Picasso trouwde
in 1961 met Jacqueline Roque,
toen hij 79 jaar oud was. Hij
overleed op 8 april 1973.
NEW YORK (AFP) - Een
Amerikaanse televisieserie
over de verovering van de
Verenigde Staten door de Sov
jetunie heeft de woede gewekt
van de Verenigde Naties. In de
(ADVERTENTIE)
mm
BESTEDING VAN t 27.50 AAN
PLATEN, NIUSICASSETTES EN
COMPACT-DISCS
INKLUSIEF PRIJSVRAAG METALS HOOFDPRIJS
EEN GLOEDNIEUWE AUDI 80 EN EEN SONY HI-FI SET
film, die in februari door de
televisiemaatschappij ABC
zal worden uitgezonden, wor
den de Verenigde Staten door
Sovjettroepen met de steun
van de VN-vredesmacht onder
de voet gelopen.
De 12 uur durende serie
'Amerika' speelt zich af in
1996. De Verenigde Staten zijn
dan omgedoopt tot 'De Ameri
kaanse Sovjet-republiek van
de Verenigde Naties'. De vlag
van de bezettende macht, die
naast de Sovjetvlag en de van
zijn sterren ontdane Ameri
kaanse driekleur wappert,
vertoont onmiskenbaar veel
gelijkenis met de VN-vlag.
De befaamnde 'blauwhel
men' van de VN-vredestroe
pen zijn in de televisieserie
'withelmen' geworden, die
moordend en plunderend door
het land trekken en het Capi-
tool in brand steken.
Een woordvoerder van de
VN betitelde de serie, die ABC
32 miljoen dollar heeft gekost,
als 'volstrekt paranoïde'. Se
cretaris-generaal Javier Perez
de Cuellar van de VN heeft de
leiding van ABC in een per
soonlijk schrijven deelgenoot
gemaakt van zijn 'bezorgd
heid' over de strekking van de
serie, terwijl een van zijn as
sistenten juridische stappen
tegen ABC aankondigde.
NIEUW TE AXEL:
André Courrèges -
Armani - Basile - Claude
Rap - Valentino Carisma
(grote maten t/m 52) -
Eicke Hasselbach
Loraine - Dagmar Schuberth
esign
ani - Krizia - Nina Ricci
39 - 4571 GC AXEL
1155-4356
n 10 uur tot 18 uur, vrij. van 10
na. vanaf 13.30 uur.
\T 3 - 4524 CT SLUIS
1178-1506
r tot 18 uur, zondag van 14 uur
insdag gesloten.
Herdenkingsexpositie Hugo
Metsers, galerie De Geyt,
Hulst. Open: werkdagen van
9-12 en van 14-18 uur, zater
dag tot 17 uur, zondag van
H-18 uur. Tot 27 oktober.
Ter herdenking van diens
tende sterfdag (1976) richtte
boekhandel/galerie Van
Geyt te Hulst een kleine
keuze-expositie in van het
werk van de bekende Hul-
tee kunstschilder Hugo
Metsers. Hulsters is maar
ten dele waar, want Metsers
was een in 1902 te Sint
laas geboren Vlaming,
samen met zijn ouders,
11919 zijn tenten opsloeg te
Hulst.
Helemkal waar is dat hij
"an dat ogenblik af een fer-
Wte Hulstenaar was en
jW toen hij zijn vader in
°™s textielfabriek op-
'olgde en als kreatief kun-
«naar niet alleen deelnam
fan, maar ook belangrijke
nitiatieven nam voor het
uturele en artistieke leven
zijn woonplaats. Ook al
pon hij zich eerst vanaf zijn
ptigste jaar uitsluitend
fan zijn grote hartstocht,
1 schilderen wijden, toch
'as Hugo Metsers al lang
wrdien heel wat meer dan
amateurschilder in de
lebnukelijke zin van het
Poord. Als autodidakt be-
I™1® en begeleid door en-
le Vlaamse schilders, die
TO vrienden waren, be-
hij al betrekkelijk
ocmekVer 6611 geac^eveer^e
zijn visie betreft,
K.werd nog in 1947 be-
L door het werk van de
L, ge Laethemers zoals uit
"«egste doek op deze
Posits blijkt. Er spreekt
F ujn gevoel voorkleur en
]oorv!ng Dat gevcel
fcrf ur' voor de mate /ie
L a'3 zodanig en wat iren
VP5nee kan doen heeft
li ,5s, niet verlaten toen
fn 53tr®e'<s de zestiger ja-
"a flirtations met ku-
ea surrealisme gaan-
zijn eigen stijl vond.
eiri r5n meer werd hij ge-
5° door wat hij zelf
Helode oervormen, zoals
Car~e hij mikroskopische
L ?ernmg kan ontdekken.
9aaw!zt-Sestalte te geven
beheersen een reeks van zijn
beste doeken tot resultaat
kadden, waarvan men er
hier verscheidene kan be
wonderen.
In zijn laatste jaren was
Metsers uitzonderlijk ge
boeid door de ruimtevaart
en alles wat daarmee sa
menhangt en poogde hij iets
van het indrukwekkende en
geheimzinnige van de kos
mos in zijn werk te vangen,
ook dit vaak met opmerke
lijke resultaten. In het ge
heel gezien is Hugo Metsers
er in zijn schilderscarrière
in geslaagd een eigen wereld
op te roepen die van bewon
dering en huiver voor al het
geschapene getuigt. De con
frontatie daarmee zal voor
de bezoeker van deze expo
sitie een innerlijke verrij
king betekenen. Te bezichti
gen tot 27 oktober aanstaan
de.
Willem Enzinck
Door Henk Egbers
Wie laat er nog een portret schilderen? De 'gewone man'
heeft daarvoor geen geld meer (over). Regenten en beroemde
persoonlijkheden worden in verf 'vereeuwigd' en hier en
daar Is er nog een particuliere opdrachtgever. Portretop
drachten lijken echter de laatste tijd weer wat aan te trek
ken. Met het oog op een nieuwe markt werd een catalogise
rend boekwerk samengesteld, waarin informatie verstrekt
wordt over nederlandse kunstenaars die momenteel actief
bezig zijn met portretten in verf, grafiek of klei/brons.
Inner Depth, schilderijen
van Brit Houtkamp, Galerie
De Hemel, Moeregrepstraat,
Bergen op Zoom, open dins
dag tot en met vrijdag van
17.00-02.00 uur, zaterdag en
zondag van 14.00-02.00 uur,
maandag gesloten, tot en
met 12 november.
Het zou te ver gaan om te
beweren dat de schilderijen
van Brit Houtkamp anekdo
tisch waren, maar een ver
halend element is wel dege
lijk aanwezig. Brit schildert
het theatergebeuren waar
van ze in vroeger jaren deel
uitmaakte. Voor de toe
schouwer zjjn het tekenach
tige schematische beelden
die op het eerste gezicht als
maskers gezien zouden kun
nen worden. Maar voor Brit
zelf kan zo'n kop net zo goed
de verbeelding van een dra
matisch hoogtepunt in haar
huidige leven zijn als van
een herinnering aan de blik
van een arme zwerver of ja
loerse collega uit de tijd dat
ze zelf nog op de planken
stond.
Het is een tamelijk com
mercieel boek, gericht op het
verkrijgen van opdrachten.
Initiatiefneemster was Ria
Meyer - De Weijer van de
Bossche galerie Hüsstege.
Zij trok Margriet van Boven
van het Noord Brabants
Museum, Emke Kruimel van
het Singer Museum en de
publicist Hans Redeker aan
om dit karwei te klaren. De
kunstenaars moesten letter
lijk ook een duit in de zak
doen voor twee pagina's (een
met afbeelding en een met
tekst) en WVC steunde de
onderneming verder finan-
ciëel. De 'commissie' legt
geen verantwoording af van
de criteria die de keuze van
de 150 bepaalden. Redeker
zegt wel dat dit boek niet de
pretentie heeft ook maar
enige bijdrage te leveren
aan de kunstgeschiedenis of
analyse van de hedend-
saagse kunst...
Natuurlijk is het wel een
historische documentatie
geworden, al is er geen
sprake van volledigheid.
Kritisch is het allerminst.
Redeker lijkt niet meer ge
daan te hebben dan de door
de kunstenaars zelf ver
leende informatie parafra
seren. Ook is er geen sprake
van bijvoorbeeld een studie
over de portretkunst in de
kunsthistorie of over de psy
chologie van het portret; et
cetera. Er zitten nogal wat
gemiste kansen in dit boek.
Het genre blijkt over het
algemeen nogal behoudend
en in artistieke opzicht veel
platgetreden paden te be
vatten. Er zijn enkele uit
schieters in positieve en in
negatieve zin. Verder gaat
het om het grootst gemiddel
de. Waarschijnlijk is dat ook
heel realistisch, want niet
iedereen kan een Schroder,
Verwey of Wilink zijn, zoals
WVC tegenwoordig schijnt
te eisen met zijn top-kunste-
naars-politiek. De gemid
delden mogen van 'Den
Haag' niet meer bestaan. Je
vraagt je af wat je dan met
gemiddelde ministers van
cultuur etc. moet beginnen.
Ook is er niets op tegen om
via zo'n boek (en op andere
wijzen) commercieel met
kunst om te gaan. De angst
om kunst van de 'smetten'
der commercie vrij te hou
den is - met name ook bij de
media - uit den boze. Kun
stenaars moeten ook leven;
dus verkopen. Maar dat be
tekent niet dat je tamelijk
kritiekloos alles moet onder
schrijven wat zich aandient.
En die schijn laadt dit boek
wel een beetje op zich.
Achter in het boek is een
naamregister der kunste
naars, met vermelding van
woonplaats opgenomen
(waarom niet volledige
Marte Roling: koningin Beatrix.
adres?). Daaruit blijkt dat
uit deze regio betrekkelijk
weinig artisten worden ge
meld (terwijl er wel meer
zijn die portretten maken).
Uit Zeeland zelfs niet een!
Het gaat om Jan Asselbergs,
Waspik; Martien Hoeve-
naars, Dongen; Joop Liesker
en Riky van Deursen, Til
burg Jacques van der
Smissen, Lepelstraat en
Thijs Overmans, Woudri-
chem..
Deze portrettengalerie be
vat bijvoorbeeld schilderijen
e.d. van Gerard den Braban
der (Freek vd Berg), Drees
(Han Bayens), Charlotte van
Pallandt (Agnes van den
Brandeler), Miles (Piet
Klaasse), Gunther Grass
(Frank Letterie), Sandberg
(Nel van Lith en Jan Sier
huis), Luns (Bep Sturm-van
den Bergh) etc. Maar de
meeste beeldingen gaan
over Carine, Isabella, Roos
je, Jeroen, Maarten, mijn
vader, punk, kermisbaas,
zelfportretten etc. Er is veel
te zien in dit aardig ogende
boek.
Hans Redeker e.a.: 'Heden
daagse Portretkunst in Ne
derland'. Uitg. J.H. Gottmer,
prijs 79,50 gebonden en
59,50, paperback.
De emoties die deze
vluchtige maar intense con
tacten bij Brit teweeg bren
gen, schildert ze uit op een
zeer expressieve en ner
veuze manier. Al het ge
toonde werk is van dit jaar.
Deze 'portretten van een in
nerlijke staat', zoals ze inge
volge de titel van de ten
toonstelling genoemd kun
nen worden, zijn in twee se
ries onder te verdelen.
Een dramatische, met
zwaar aangezette figuren
waarin veel zwart is ge
bruikt en het hele blad be
volkt is met grote en kleine
koppen en andere figuren en
een humoristische waarin
meer schetsmatig en met
meer kleur is gewerkt op
een lichtvoetige, open ma-
mer- Bij deze laatste serie,
de meest recente, is het blad
niet meer alleen middel om
te bewerken, maar speelt het
wit een beeldende rol. Het
hoofdthema de kop blijft
centraal aanwezig maar de
nu dun opgezette kleurve-
gen vormen iedere keer
weer een andere verras
sende combinatie met elk
aar. Hierdoor wordt in te
genstelling met het zwaar
opgezette werk, de techniek
expressiever en het werk
frisser en ruimtelij ker.
L.R.
Textiel schilderijen, Cobie
Visschers. De Kaardebol,
Baronielaan 223 Breda, open
donderdag, vrijdag en zater
dag van 14.00-17.00 uur, tot
en met 31 oktober.
In overwegend lichte tinten
heeft Cobie Visschers haar
visie op een aantal zaken des
levens weergegeven. Ze doet
dat op een zeer ongebonden
manier. Gebruikt verschil
lende technieken als appli-
ceren, machinaal borduren
en schilderen op zeer uiteen
lopende formaten, die ze
naargelang de beeldvorming
t
wel of niet voorziet van een
kader. Cobie Visschers, af
komstig uit Beek, woont
sinds '74 in Breda, waar ze
een parttime opleiding in
textiel volgde waarna ze bij
textiele kunstenaars nog
meer lessen volgde.
Cobie zit duidelijk in een
fase waarin ze op zoek is
naar een bepaalde richting.
Het werk dat ze op haar eer
ste eenvrouwstentoonstel-
ling toont, is geen complete
serie. Ze gebruikt verschil
lende stijlen. Er is een deel
met sterke decoratieve ken
merken en een deel met een
herkenbare thematische
achtergrond. Beiden bevat
ten zowel figuurlijke als ab
stracte elementen.
Er zijn mooie maar wat
zoetige doekjes, zoals een
witte vrouwengedaante in
een lichtblauw-roze land
schap, wat overigens com
positorisch knap van op
bouw is, maar er is ook een
drieluik getiteld: 'Vrijheid
onvrijheid'. Hiervan geeft
het strakke grijs van het
vensterraam in combinatie
met de glansend witte ach
tergrond een dramatisch ef
fect, ook al is de beeldtaal
van de wegvliegende vogel
misschien wat erg voor de
hand liggend. De opvallend
grote zorg aan afwerking en
details komt in ieder doek
sterk naar voren.
Een spektakelstuk is het
grote roze doek, het enige
wandkleed dat jammer ge
noeg niet is opgespannen.
Daarin heeft deze veelbelo
vende textiel kunstenares
het veilig terrein van het
uitsluitend werken in aan
verwante tinten verlaten en
gewerkt met flinke contras
ten als hardroze, smaragd
groen en zwart. Deze met de
overwegend roze kleuren
vormen een organisch ge
heel van bloemen, vogels en
mensen, dat het effect heeft
van een zomerse uitbarsting
van levenslust.
Lia Roose
Erika Chaffard, keramiek
en Claudine de Pauw, schil
derijen. De Griffioen, Hei
ken 23, St. Leenaerts, Brecht,
België, open vrijdag van 17-
19 uur, zaterdag en zondag
van 14-20 uur, tot en met 1
november.
De keramiste Erica Chaf
fard studeerde in Antwer
pen aan de Koninklijke Aca
demie waar ze nu les geeft.
Ze won een aantal prijzen en
exposeert regelmatig in Ne
derland en België. Haar
werk heeft een uitgesproken
karakter, wat ze heel knap
met summiere middelen be
reikt. Ze boetseert koppen,
geen individuele portretten
maar een visie op de mens,
waarin onbereiklbaarheid
en eenzaamheid prevaleren.
Ze maakt spaarzaam ge
bruik van glazuren. De in
zichzelf gekeerde figuren
dragen vaak draperieën,
waarvan de verhullende
functie niets geforceerds
heeft, maar als een natuur
lijke toevoeging ervaren
wordt, zoals bij het prach
tige bedoeïenkopje, waarvan
het eierschaal-dunne hoofd
deksel hier en daar van wit
naar lichtblauw verkleurt.
Alhoewel de verstilde,
wat tragische figuren,
waaronder twee heroïsche
clowns, de hoofdmoot van
deze serie bepalen, houdt
Chaffard ook van een grap
je, getuige de schaterende
kikkers, heel fijn van vorm
en fraai geglazuurd, en het
goedmoedige nijlpaard,
waarvan een afgietsel voor
weinig geld te koop is. De
schilderijtjes van Erica
Chaffard gaan over zwem
men en hebben hetzelfde ka
rakter als haar keramiek. In
een weinig gebruikte tech
niek van olieverf op caffei
ne, die een waterverfachtig
effect heeft, zet ze haar beel
den op, die alleen het meest
essentiële bevatten en een
rijkdom aan expressie in
zich dragen.
Claudine de Pauw is met
haar schilderijen volkomen
geabsorbeerd door de wereld
van het technisch tastbare.
Natuurkrachten, goden,
nimfen en saters bevolken
haar uitbundige decoratieve
schilderijen. Claudine is een
zeer kundig tekenares, die
door het gemengde gebruik
van tekenstift, olie- en wa
terverf op één paneel een
fantastische, zowel in tech
nisch als inhoudelijk opzicht
bedoelde wereld, weet te
scheppen. Ondanks de veel
heid aan details en de grote
kleurenrijkdom, worden
haar schilderijen, die een
sterk illustratief karakter
dragen, nooit bont. In een
opzicht faalt Claudine: door
de overdaad aan beelden en
details blijft er niets meer te
raden in deze weergave van
een wereld vol vraagtekens
en raadsels.
L.R.
>3 4531 GBTerneuzen
