UITBLAZEN West-Duitsland bezwijkt onder asielzoekers! 'LANNEN VUT-voorstel D66 nog te onrijp De lange weg van Gorbatsjov TV amb ter in ?e?*raw!S!,1 even Tuig van de richel MEEST GASTVRIJE LAND ZIT DIT JAAR MET 100.000 VLUCHTELINGEN Baniëls OVi De jaren zestig (5) ACHTERGRONDJ AP( Vluchtelingenbeleid in West-Europa Vieuwe sticker voor autokeuring NOG TE VEEL HAKEN EN OGEN AAN FLEXIBELE PENSIONERING ij ging omzet Philii REAGANS GESPREKSPARTNER NOG STEEDS GROTE ONBEKENDE zie onze etalages HET tuig! Ze moeten ze in Veenhuizen opsluiten en laten werken tot ze erbij neer vallen. Ik tekende die woorden op uit de mond van een Amsterdammer, van de generatie die oud strijders en wederopbouw- helden heeft voortgebracht. Tussen de huizen van de Raad huisstraat dreef nog wat rook van de bommetjes die de paar den van de koninklijke trouw- stoet aan het steigeren hadden gebracht. Uit de richting van de Keizersgracht klonk het ru moer van een rel. Gejoel, getr appel van paardehoeven en het gerammel van fietsen die voor de paarden werden geworpen. 10 maart 1966. „Leve de repu bliek!" en ook: „Claus raus". Ik had mijn uitkijkpost met telefoon in de erker van een kantoorgebouw op de hoek van de gracht en de Raadhuisstraat. De kleine Amsterdamse revolu tie speelde zich letterlijk aan mijn voeten af. Het was een op windende dag en het leek wel oorlog. Het gezag had 3.900 man voetvolk op de been, ver sterkt met 60 motorrijders en 45 man paardenvolk. In de grachten dreven 10 politiebo- ten. Hoe verkrampt de samenle ving wel was, vooral 'het gezag', was in de jaren '60 door de pro vo's op hoogst originele en dus ook opzienbarende wijze aan het licht gebracht. Speels vond de een (het woord ludiek kwam in de mode), alarmerend meende de ander. Een meisje dat op het Spui krenten uit deelde aan een uitgelaten me nigte jeugdige toeschouwers. De politie vond dat 'niet nor maal', 'orde verstorend', wist er eigenlijk geen raad mee, maar pakte voor alle zekerheid het meisje op en joeg de samen scholing uiteen. Daarmee werd dan weer een rel geboren en in elk geval het conflict verscherpt tussen 'establishment' en pro vo, spoedig aangevuld en opge volgd door Het Tuig. Het regentendom had rede nen voor zijn onrust. Het Am sterdamse virus verspreidde zich over het hele land. Wat in Amsterdam gebeurde werd druk besproken aan bittertafels en in raadszalen, op scholen en in redactielokalen, thuis aan de buis, in de trein en bij de kap per en als het eenmaal zover is dan gaat de ene vraag de an dere oproepen. De val van de Amsterdamse burgemeester Van Hall, waar al gauw het luchtje van de zonde bok aanzat, de zbndebok van een regering (De Jong 'paste toen op de winkel') die ook niet wist wat ze aanmoest met de lastige stad en de onbereken bare storm die van daaruit over het hele land was gaan waaien. Het gezag was opeens kwets baar gebleken. Een gewichtig doende reus op lemen voeten. Het volk rook zijn kansen en begon er naar te tasten. Het enige politieke congres dat ik ooit vrijwillig, heb bijge woond was het oprichtingscon gres van de PPR. Hoe gemoe delijk het landje eigenlijk nog was bleek uit de manier waarop automobilisten elkaar groetten. WIMKOCK Wat voorafging: Ruiken aan de welvaart, maar zuinig le ven. Tóch een Lelijke Eend. Van kamers naar een flatje en vervolgens naar een door zonwoning met cv en douchecel. In goed drie jaar tijd ook van bruidspaar tot ouderpaar met twee kinde ren De collega met wie ik meereed had een NSU Prinz van een pas nieuw model en telkens wan- neer we zo'n zelfde auto tegen- kwamen werden er lichtsigna- len uitgewisseld. Het congres had plaats in 'de Meerpaal' te Dronten. Nog 1 gewend aan het driedelig grijs 1 van de in eigen contreien heer- sende KVP, keken we onze ogen uit. Jonge, besnorde man- nen die elkaar ook aan de con- ferentietafel met de voornaam aanspraken. Mooie, hip geklede vrouwen die hun kleuters had- den achtergelaten in de in de foyer ingerichte crèche. Weinig arbeiderstypen, maar luid toe- gejuicht en naar de ogen geke- ken door de zichtbaar boven- modaal geschoolde (en verdie- nende) meerderheid. Ik kwam in een discussie- groepje terecht dat een praat- stuk over buitenlands beleid en defensie moest produceren. |j Toen bleek dat mijn tafelgeno- ten zowat allemaal uit de NAVO wilden, begon de twijfel al aan m'n gemoed te knagen. De rede van Pieter Bogaarts, onze geestelijke vader van die dag, beurde me echter weer op en gesterkt in het geloof in een rechtvaardiger samenleving re- den we huiswaarts naar het stormrijpe KVP-bolwerk bezui- den de Moerdijk. Thuis veranderde ondertus- sen niet veel. Mijn vrouw bleef S voor de kinderen zorgen terwijl ik dag- en nacht- en weekend- diensten draaide, want ik was in mijn vak een late starter, moest dus opschieten en hard en veel werken was nog steeds dé methode om vooruit te ko- men in het leven. De afschaf- fing van het arbeidsethos, het E 'geld maakt niet gelukkig' en de instelling van het maximum in- 5 komen waren theorieën waar we rechtop achter stonden, maar het moesten liever nog S wel even theorieën blijven, ge- spreksstof voor de kroeg. Thuis moest er brood op de plank ko- men. Liefst met beleg. We wil- S den in de toekomst misschien nog wel eens in het buitenland op vakantie en de Lelijke Eend had ook niet het eeuwige leven. In Amsterdam raakte op 10 maart 1966 niemand gewond. Er werden door de 4000 man poli tietroepen in totaal maar 20 personen tussen 16 en 25 jaar opgepakt. O E Wordt vervolgd. E Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur. A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda. Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236452. Sportredactie 076-236236. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom. Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen). Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur. Goes, Klokstraat 101100-28030. Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Postadres: Postbus 62,4560 AB Hulst. Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout. Roosendaal; Molenstraat 45, 01650-37150. Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen: 24,20 per maand; 69,75 per kwartaal of 271,00 per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 6% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/ m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Ftabo rek. 101053738. DONDERDAG 9 OKTOBER 1986 ^'ifiNDERPAG 9 OKTOBER 19t Van onze Haagse redactie Door Rink Drost DE DUITSE Bondsrepu bliek heeft waarschijn lijk het meest liberale asielrecht ter wereld en daardoor de grootste problemen met een als maar groeiende stroom vluchtelingen. De status van 'gastland' is ontstaan na een naziperiode van 12 jaar, waarin de Duitse overheid zich ontpopte tot 's werelds grootste vervolger van minderheden. Artikel 16 sub 2.2 van de grondwet van de Bondsrepubliek stelt dui delijk: „Politiek vervolgden gemeten asielrecht." Zo'n stelling is natuurlijk voor uiteenlopende verkla ringen vatbaar, met als ge volg dat uitgerekend de Bondsrepubliek een groot aantal mensen aan de deur krijgt die roepen dat ze poli tiek worden vervolgd terwijl ze in feite om andere dan po litieke - meestal economi sche - redenen een nieuwe start in de Bondsrepubliek Duitsland willen maken. Zo lang een asielzoeker niet als als asielgerechtigde erkend is, wordt hij onderge bracht in een opvangkamp. De grootste staan in West- Berlijn (gevolg van het 'dum pen' van asielzoekers via In- terflug in de DDR) en de grensovergang (die in de BRD om politieke redenen geen grensovergang mag he ten) bij Helmstedt Ook de plaatsen met belangrijke luchthavens (vooral Frank furt en Hamburg) hebben kampen voor binnenko mende asielzoekers. De asiel zoekers worden er uitslui tend voorzien van de eerste levensbehoeften, en mogen de kampen niet uit Na hun acceptatie genieten ze wel bewegingsvrijheid en krijgen ze een verblijfsver gunning, maar voor hen geldt dan (nieuw!) een ar- beidsverbod van vijf jaar. Voor uit de DDR gevluchte Duitsers geldt (ook nieuw) een arbeidsverbod van een jaar. Zo lang ze geen werk hebben maken de erkende asielgerechtigden aanspraak op de sociale uitkeringen zo als ze gelden voor de 'Bun- desbürger'. DEZE WEEK is in Geneve de jaarvergadering van de VN-or- ganisatie voor vluchtelingen (UNHCR) begonnen. De Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen, Jean-Pierre Hocké, waarschuwde in zijn openingstoespraak voor de 'afschrikkingspolitiek' waartoe de traditioneel gastvrije landen in West-Europa tegenwoordig overgaan ten aanzien van asielzoekers. Vluchtelingen uit oorlogsge bieden dreigen het slachtoffer te worden van Europese rege ringsmaatregelen die tegen il legale immigranten op zoek naar werk of tegen terroristen zijn gericht. Frankrijk is wat dat laatste betreft een duidelijk voorbeeld. Volgens de Hoge Commis saris onttrekken de rijke lan den zich aan de gemeen schappelijke verantwoordelijk heid van de wereld voor vluch telingen uit de Derde Wereld. Terwijl doodarme ontwikke lingslanden ondanks de zware financiële kosten wél miljoe nen vluchtelingen uit naburige probleemregio's onderdak ver lenen. In een korte serie zetten vier buitenlandcorrespondenten van De Stem uiteen hoe groot het vluchtelingenprobleem in de Westeuropese buurstaten is en hoe het asielbeleid in elk aar steekt. Vluchtelingen in West-Euro pa. Speelbal in het spannings veld van het verantwoordelijk heidsbesef voor hulpbehoe venden en westers eigenbe lang met het oog op stijgende financiële lasten en maat schappelijke onrust. De libe rale immigratiewetgeving ligt onder vuur. Dat alles steekt verontrus tend veel rechtse Duitsers. Bekend zijn gevallen van brandstichting in Berlijnse vluchtelingenkampen, mis handeling van niet-Ger- maanse buitenlanders (ze worden doorgaans 'Kana- ken'genoemd) in onder an dere Frankfurt en Hamburg en hatelijke pamfletten waarin het vertrek van de buitenlanders wordt geëist. Gemiddeld komt slechts zestien procent van de in Duitsland binnenkomende vluchtelingen voor asiel in aanmerking. Toelatingsin stantie is het Bundesamt für Anerkenning auslandischer Flüchtlinge, van het ministe rie van binnenlandse zaken. Maar wat gebeurt er met de rest? In veel gevallen ziet de regering geen kans ze de deur uit te werken, vooral wanneer ze tegen hun uitwij zing in beroep gaan. Recht- sprocessen verlopen in de BRD naar Nederlandse be grippen uiterst omslachtig en 'gründlich'. Gemiddeld gaat er meer dan een jaar over heen voor in beroep uit spraak wordt gedaan. De be treffende is dan zo lang in de BRD, dat hij of zij er 'wortel heeft geschoten'. De meesten worden niet alsnog naar hun land van herkomst teruggestuurd, in de regel omdat ze zogeheten Buitenlanderswet dat niet toestaat. Artikel 14 van die wet komt verregaand over een met de Geneefse Vluch telingen-conventie: buiten landers mogen niet naar een staat worden afgeschoven waarin hun leven of vrijheid wegens ras, religie, nationa liteit, lidmaatschap van een bepaalde groep of wegens hun politieke overtuiging be dreigd wordt. Sommige deel staten gaan in hun interpre tatie zo ver, dat bijvoorbeelde Turkse criminelen niet wor den teruggestuurd omdat in him eigen land folter dreigt. Tot omstreeks 1976 kab belde de stroom asielzoekers in de Bondsrepubliek met kleine golfjes voort, tot hoog stens 10.000 per jaar. In 1978 werden het er plotseling ruim 33.000 én in 1980 was hun aantal gestegen tot het record-tot-nu-toe: 107.818. Er volgde een scherpe daling, tot onder de 20.000 in 1983, maar daarna stegen de aantallen De christelijk-rechtsep tici in Duitsland, voorji vinden in de Beierse CS'; in mindere mate ook ij CDU, willen de gronj veranderen om snel p perk te kunnen stellen toevloed van asielzoekers Beierse minis ter-presi; Strauss verkondigt die ning nog vrijwel dagF dapper geholpen door j BAAG - De medicij- _aak kan vervallen als ekers In het vervolg een ■oper geneesmiddel ge- aan de patiënten. Dit an- voorschrijfgedrag levert doende geld op. Jat voorstel heeft de voor- van de maatschappij irmacie (KNMP), drs. A. gisteren gedaan tijdens ïlgemene vergadering van organisatie in Noordwijk. [et idee van Cox sluit aan de praktijk in Duitsland ,r apothekers een bonus gen van enkele marken als n plaats van een duur ge- hier invoeren, met dit ver dat het voordeel niet Sinds 1 oktober is "het gat van Berlijn' door de Oost- duitse autoriteiten gedicht. Het aantal asielaanvragen is in West-Berlijn aanmerkelijk afgenomen. - fotoap minister van Binnenla» l£ddel een even goed Zaken m de bondsregei jvoper middel verstrek Fnedrich Zimmermann ®co'JC hebben echter in overig p het Duitse systeem tiek Duitsland zo wt ox w weerklank gekregen dat grondwetswijziging er overzienbare termijn nie zit Coalitiepartner FDP een grondwetswijziging En aangezien ook de oi tiepartijen SPD en Gri er falikant tegen zijn, het feest niet door. De regering is daarom weken geleden gekomen een pakket van maai die binnen de grondwettekst vallen en de asielstroom zouden nen indammen. De naams te zijn: de vervoer; van niet-erkende asiei kers worden verantwooi lijk gesteld voor de k; van de terugreis; de arb verboden van een jaar DDR-burgers en van jaar voor vluchtelingen andere landen; een trami sum voor bepaalde landers. Inmiddels is feMoTTERDAM (ANP) weer sterk. Vorig jaar zoch ten bijna 74.000 buitenlanders bescherming in de Bondsre publiek en dit jaar zullen het er waarschijnlijk 100.000 of meer worden. Mogelijk wordt zelfs het record van 1980 gebroken. In totaal had de Bondsre publiek Duitsland in januari vorig jaar aan 126.600 vluch telingen die voldeden aan de criteria van de Verenigde Naties daadwerkelijk onder dak verleend. De bondsregering zelf geeft een heel ander cijfer: 673.000. Hierbij zijn onder meer de vluchtelingen uit het Oostblok meegerekend die in principe nooit worden terug gestuurd. Het betreft beslisst niet alleen mensen uit de DDR maar ook Polen, Roe menen, Tsjechen en Bulgaren 'die aannemelijk kunnen ma ken dat ze 'ergens' Duits bloed in hun aderen hebben. Hun rechten zijn dan ver regaand gelijk aan die van de Bondsduitsers: ze krijgen ge woon een staatspensioen, hoewel ze er in de BRD nooit premie voor hebben betaald. Dat pleegt een enorme aan slag op de voor vergrijzend Duitsland beschikbare geld middelen. Veel Duitse bejaarden moeten niets van al die 'volksgenoten' van 'drüben' hebben die als opvreters worden beschouwd. Als je zegt dat Hitier hen al graag 'heim ins Reich' wilde heb ben kijken ze zuur en roepen ze: „Maar niet zo; hij be doelde ook de landen waarin ze woonden." geworden dat ook het asielzoekers dat via 'hel van Berlijn' naar Duitsland komt, aa lijk is teruggelopen DDR de regels voor tri verkeer naar West-B op 1 oktober flink heeft scherpt. Omdat op veel plaal de lobby van de voorst van grondwetswij zigtajl 'anti-Ka naken-gevoelens behoorlijk waren aanges kerd is er onlangs in het land een anti-discrimlni week van start Bondskanselier Kohl het het startsein voor geg; met een preekje waarii zei dat Duitsland voort OHOVEN (ANP) - De omzet van P! ÏIS nf /achtingen en de resultaten van h< aan de vervolgden ra r jjjn dan j„ j,eg overeenkomstige s^^nti^ahélai ^PhUips meegcdeeld' vooruitlope, door Pieter Eggen HET plan van D66 om de VUT-regeling voor ambtena ren op korte termijn te ver vangen door een systeem van flexibele pensionering zal ze ker voorlopig op de stapel van onaffe ideeën worden gelegd. De politieke partijen hebben er in meerderheid geen be hoefte aan en ook voor het ka binet is het idee nog niet rijp genoeg. D66 kwam met het voorstel op een weliswaar begrijpelijk tijdstip, maar ook iets te vroeg. Begrijpelijk, omdat deze week in de politiek harde munt geslagen moet worden uit de algemene beschouwingen. Te vroeg omdat er nog een onderzoek loopt naar de vrijheid van keuze over het tijdstip van pensionering. Het D66-plan dient dan ook een direkt doel en één op iets langere termijn. Het directe doel is ruimte te vinden voor het overleg over ar beidsvoorwaarden tussen ambtena renbonden en minister Van Dijk kend is de reserve van het VI fonds 6,6 miljard gulden. Dat fraaie bedrag is nodig or (Binnenlandse Zaken). Zoals bekend proberen de bonden momenteel bij de arbitrage-commissie van Albeda hun geschil over de loonruimte te winnen van Van Dijk. D66 wil op korte termijn 850 mil joen gulden vrijmaken om als olie te dienen in het stroeve overleg tussen bonden en Van Dijk. Voor de duur van twee jaar ('87 en '88) was er dan wat meer te doen voor de ambtena ren. De manier waarop D66 dat geld wil losmaken is door de ambtena ren-VUT af te schaffen. Met dat idee sluit D66 aan op een al langer lopende discussie. De grondtrekken van die discus sie zijn gegeven. Wijlen minister Rietkerk zette ze in een helder stuk van verleden jaar augustus uiteen. Binnenlandse Zaken had uitgere kend dat de VUT voor ambtenaren op termijn onbetaalbaar wordt. Ambtenaren hadden tot 1 januari van dit jaar - anders dan de werk nemers in de bedrijven - een gega randeerde VUT. In de bedrijven lo pen VUT-regelingen af, op het mo ment dat de cao afloopt. De ambtenaren hadden sinds 1981 de vaste garantie, dat iedereen die in overheidsdienst trad bij het be reiken van de 61-jarige leeftijd VUT krijgt van 80 procent van het laatst verdiende loon. Die garantie bleek nogal duur, omdat de VUT in feite door die uitspraak een soort pen sioenvoorziening werd. Dat bete kent in de praktijk een hogere pre mie, omdat er gereserveerd moet worden. De fondsen dreigden snel uitge put te raken (of de premie zou gi gantisch snel moeten oplopen) als dit systeem voortgezet zou worden. Dat komt onder meer omdat er meer ambtenaren van de VUT ge bruik gaan maken dan eerder was voorzien, terwijl de aanwas van nieuwe ambtenaren (die dus VUT- premie kunnen betalen) stagneert. Rietkerk gaf aan dat strikt demo grafisch bekeken in 1995 het aantal mensen dat premie zou betalen en het aantal gepensioneerden even groot zou zijn. Dat was dus het einde van de regeling. Rietkerk introduceerde vanaf 1 januari van dit jaar een ander sys teem dat met het lelijke begrip 'ho- rizonering' (van: horizon) wordt aangeduid. De overheid deed alsof ze de VUT nog tien jaar in stand zou houden. Dat betekent dat je tevoren kimt uitrekenen hoeveel je moet re serveren, om tegen die tijd de dan 61 jaar geworden ambtenaar te kun nen betalen. De netto-opbrengst van deze maatregel is 9 miljard gul den. Dat bedrag is dus minder no- iets van dat ten dele 'dode' kunnen afpakken. Als we m plaats van vaste pensionering oi gaan op flexibele pensioenen, kun je daarmee nog eens geld dienen. Een aantal mensen (rekei gaat D66 van ongeveer de helftj maakt geen gebruik van de spaart daarmee het fonds. Vol jaar en in 1988 kun je, als je de flexibele pensioenen zou plichten, op die manier samet| miljard gulden verdienen, geld kun je dan weer gebruike'J de arbeidsvoorwaarden te v< pelen. Nu is er over flexibele pensii veel gezegd. Binnenlandse studeert momenteel nog si de mogelijkheden om deze sioenvorm in te voeren. Dat zoek komt waarschijnlijk eind gende maand vrij. e Rijksdienst voor het /egverkeer ontwerpt en nieuwe sticker voor verplichte autokeu- ig. Het gaat om een Icker die minder ude-gevoelig is dan de Idige APK-sticker. De loeling is dat de uiwe sticker in 1988 be- iaar komt. Dit heeft Rotterdamse officier an justitie mr RAF. bekend ge gakt. DEN reage die hem de ir een Miljc Eve de kabi: gezet De' den dd er nietj ting samen omdati nancit de kwartaalcijfers op 5 november. dig. Per jaar is dan bij benaders het derde kwartaal van vorig jaar miljard gulden. Over tien jaarg aakt van f 175 miljoen. De raad nu echter dat de groei in de volumf heden product) in het derde kwar 4 tot 5 procent. Op 13 augustus wd afgeslankte VUT te kunnen bete alfjaarcijfers de verwachting gel D66 dacht nu deze week toch me met 6 tot 7 procent zou stijgen. iq+c iron riot +o»i rloln 'rlnrlo' ooll door Hans Rooseboom MICHAÏL Gorbatsjov, de man met wie presi dent Reagan dit week einde in de IJslandse hoofdstad Reykjavik om de tafel zit, is weliswaar in anderhalf jaar tijd uitgegroeid tot een min of meer populaire we reldleider, maar over zijn opvattingen en be doelingen bestaat nog altijd de grootste ondui delijkheid. De belangrijkste vragen die westerse observators hebben ten aanzien van de nog altijd potdichte Sovjet- Unie zijn: wat is de leiding van het land van plan ten aanzien van de eigen binnen landse ontwikkeling? En ten tweede: zit er enige ontwik keling in het buitenlands be leid? Twee vragen overigens die ten nauwste samenhangen. Het is immers heel goed denkbaar dat de deplorabele staat van de Sovjet-economie de leiding in het Kremlin dwingt tot het afremmen van de uit de hand gelopen wa penproductie. In Reykjavik, en later dit jaar in Washington, zal moe ten blijken in hoeverre Gor- batsjovs opstelling een rea listische zal zijn, eerder dan een ideologische. Volgens de (uitgeweken) Russische historicus Zhores Medvedev wordt de huidige buitenlandpolitiek van de Sovjet-Unie inderdaad voor een deel bepaald door, kort weg gezegd, geldgebrek. Medvedev 'In 1985, toen Gorbatsjov aan de macht kwam', schrijft Medvedev in zijn recente bio grafie (de eerste überhaupt over Gorbatsjov), 'was het tot het Sovjet-leiderschap door gedrongen dat de speciale 'supermacht'-status van de USSR, haar ideologische en politieke expansie, een zeer zware economische tol eiste en maar zeer weinig op bracht Onder Brezjnev ging het Kremlin nog prat op in ternationale successen, zoals de Amerikaanse nederlaag in Vietnam, socialistische om wentelingen in Angola, Mo zambique en Ethiopië, en de verheviging van de revolu tionaire bewegingen in La tijns Amerika. Echter, na iedere geslaagde socialisti sche revolutie verlangden de nieuw- verworven broeder landen economische hulp, zonder daarvoor iets in ruil te kunnen terugbieden'. De onmacht om bijvoor beeld de honger in Ethiopië te bestrijden en om de oorlog in Afghanistan te winnen, al dus Medvedev, waren (en zijn) tekenen aan de wand. De grenzen aan de militaire en economische macht van de Sovjet-Unie zijn pijnlijk dui delijk geworden. Zie bijvoor beeld maar de afhankelijk heid van het kapitalistische westen op het gebied van technologie, en van eerste le vensbehoeften als graan, vlees, suiker en boter. Gorbatsjov, zo blijkt zon neklaar uit de biografie van Medvedev, is een realist, die beseft dat de Sovjet-Unie zich een 'wereldrijk' eenvou dig niet kan permitteren. Een man die bereid is orde op za ken te stellen met de grote te genspeler in Washington, teneinde in eigen land de handen uit de mouwen te kunnen steken. Maar realist of niet, de se cretaris-generaal van het Centrale Comité van de Communistische Partij van de Sovjet-Unie is ook een man die aan de top staat van een onvoorstelbaar gecom pliceerd en vastgeroest bu reaucratisch bestuursappa raat. Een man die in zekere zin de gevangene van dat systeem is. ablnet ziet voor volgend jaar af 1 kkoord elk jaar voor ambt 1 procent te verkorten. ibbers en de zijnen vinden eter die ATV „in één klap 3%" later door te voeren, brengt volgend jaar de 'achtverbetering niet in r en levert in de visie dibbers ook minder orga nische problemen op. IA, D66 en CDA toonden wet geheel gerust over opvatting van het kabi- .J] vrezen dat het uitstel 'eens toe kan leiden, dat ÏJ latere jaren te weinig "acht-ruimte is om de itijd te verkorten. Ze uwden het kabinet Joon van de ambtenaar erlaagd mag worden ter- van ATV. Premier Lub- cteelde die vrees niet Er is Lubbers en Kok ook nog tot een dis- s over de werkloosheids- nstudie op zaïKf oA^ni^t'-hchtzh^ de praktijkLubbers Tgewe^ (ADVERT Gorbatsjov Gorbatsjov, zo is te lezen in Medvedevs boek, heeft de weg door dat apparaat van onder tot boven afgelegd, met een snelheid waaruit blijkt dat hij ook een slim tacticus en uitgekookt machtspoliti cus is. Gorbatsjovs weg van kom- somol via gorkom, kraikom, ralkom en obkom naar uit eindelijk het Centrale Comité en het Politburo, geeft een adembenemend beeld van de hiërarchische structuur van het Sovjet-bestuur. Een hiër archie waarbij vergeleken die van het Vatikaan een wonder van eenvoud mocratie is. Medvedev schildert batsjov af als een integ liticus, die op zijn hoog dwars door wesp ten, slangenkuilen en i struiken nooit vuile heeft gemaakt. Dat heel belangrijk gegevi«t regeerakk'ooTd^n haS een land dat behalve nt per jaar gereserveerd een verstikkende burea*-^ gereserveerd tie ook verlamd wordt een verziekende corrupt^ssen Nog belangrijker Medvedev het feit dat batsjov (een boerenzoo: een rechtenstudie op man van vanuit een dertigjarige ring weet wat de eco» van de Sovjet-Unie, vooral de landbouw, heeft. Voorgangers alsB nev en Tsjernenko wa« benadrukt Medvedev, lijk wereldvreemde ideologen en -propai ten zonder feitelijke van 's lands werkelijk blemen. Optimisme ten van Gorbatsjovs toe! beleid is alleszins opj plaats. Maar gezien de tuur van het Sovjet-apl gaat Medvedev ervan Gorbatsjov misschien wel 15 jaar nodig heeft dat er wezenlijke v< ringen in de Sovjet; kunnen plaats vinden De realistische ii van de Sovjet-leider ter best op kortere tel van invloed kunnen een verdere ontspa; de mondiale spanningi f|TK2«RTAe|JTI 0 i/w.- nu V( 'Gorbachev", door Medvedev. Uitg. Basil 1 kwell, Oxford. Prijs £1' ?A^AfU™nUÏ°^l 'W x 190, van 650.- nu voor. n„H°ek Ginnekenstr.-v. ^Jderdag koopavond. Tl

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 2