Verhalen van achter de dijk
an achter de
Hans van Damme gaat niet kijken
waterstaat! handen af
van de oosterscheldemond
'De actievoerders
waren ongebonden en
dus ongrijpbaar'
Wrange smaak
Drukkerij
Bewustmaking
'Ramp'
Motie
'Dijken omhoog,
barst maar
met je dam'
FOTO JAAP WOLTERBEEK'
30 september 1986
Z3.
ig 30 september 1986
Knrl 1970. Het liikt een wet van Meden en Perzen, de Deltawet De Oosterschelde
PlIlllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIimHIIIHnimmi^ 1978 dicht zijn. In de monding liggen al drie werkeilanden. De kabelbaan
over de stroomgaten is gereed. Het sluiten met bazaltblokken kan beginnen. Tien
lallen miljoenen zijn al geïnvesteerd. De Deltadienst denkt in die dagen nog met de
M soepelheid van gegoten beton. Dan een decemberavond. In een oude oesterloods
■in Yerseke vergadert een groepje mannen. Daar. tussen netten, manden en olieva
ten begint de meest doeltreffende milieulobby die Nederland ooit gekend heeft Ze
rijn vergeten in alle jubel die opstijgt rond het achtste wereldwonder. Zelf zijn ze
daar niet rouwig om. Zegt één van hem Er is meer in het leven dan de Oosterschel-
de.
Een terugblik en een vraag aan wetenschappers, politici en oud-actievoerders:
Heeft de actiegroep Oosterschelde Open de geschiedenis veranderd
ogniveau.
Door Paul de Schipper
„Het doet me pijn. Nee, zo te zien gebeurt er
niets, maar het leven wordt aigeknepen.
Oesters..ze zijn er niet meer, krabben
zoek ze maar..wulken, die willen niet
meer groeien...zelfs de mossels sterven af.
M'n vader, m 'n grootvader en ik. Allemaal
hebben we van de Oosterschelde geleefd
en kijk wat ze doen. Ze maken de schep
ping kapot. Luister goed jong..Hans van
Damme zullen ze daar niet zien
„Ik was nog een jochie. Vader had een
ouwe roeiboot. We hingen er een paar lap
pen op en we zeilden. Op de banken haal
den we het wier van de oesters. Je ging
krabben vangen, schelpen zoeken of schar
hoepelen. Moeder zei altijd: Hans niet niet
naar de haven. En ik: Nee moeder. Toen ik
drie jaar was vond ik een margarine-kistje
in de Kaaistraat. Ik wou het in 't water gooi
en, maar ik smeet mezelf mee. Ze hebben
me er met een haak uitgevist. M'n vader
heeft me in me nek gepakt, zo met één hqnd
omhoog getild. Met de andere kreeg ik
meppen. Zo heeft ie me naar huis ge
bracht".
„Hoog water, storm, ik ben er nooit bang
voor geweest. Voor de oorlog zeiden ze al
dat het land daalde en de zee steeg. Weet
je, als visserman heb je leren boksen tegen
windkracht negen en tien. Als we toen bang
waren geweest dan hadden we het nooit
geklaard. Kwam je thuis van de Wadden
zee met je vracht mossels en lag je eenmaal
achter Kaap Kont, moeder de vrouw 'ee, en
de storm bulderde over de pannen, dan
dacht je wel eens: wat lig ik weer veilig
thuis".
„De ramp was natuurlijk ontzettend, maar
ja, d'ris altijd oorzaak en gevolg! De water
staat heeft voor '53 nooit een donder aan de
dijken gedaan en de waterschapen nog
minder, maar daar hoor je ze niet over.
Over schuld mag je niet praten. Neevei
ligheid voor alles. zogenaamde veilig
heid. Die superdam voor de Oosterschelde
moest er komen, eerst in in 1978 en toen in
1986, maar aan de Westerschelde zijn ze
nog aan het dijken verhogen. Wonen daar
dan andere mensen?"
„Die dam 'ee, nou, technisch zal het wel
prachtig zijn, maar 't is puur prestige en wij
moeten ervoor betalen, 't Had veel goedko
per gekimd, want denk erom, we zijn er nog
niet als de koningin op die knop drukt. Als
die schuiven vier weken open staan, dan
kunnen ze niet meer dicht. Dan zit er mos
selzaad op en schelpen en zeekers. Wat
gaat dat kosten om dat schoon te houden?"
„Ze manipuleren de natuur. Dat is altijd
funest. Wat is er gebeurd. De Grevelin-
gen en het Veerse Meer. Het moest alle
maal zoet worden voor de boeren, maar ze
krijgen het niet zoet in diepe gedeelten. Dus
ze laten het maar zout, want anders verrot
alle vis. Dat gaat zo stinken. De waterstand
is verlaagd, eb en vloed is er weg, maar de
polders drogen uit. Voor Goeree en voor
Schouwen halen ze met een dure pijp zoet
water uit de Biesbosch omdat de akkers
verdorren. Dat heb je als je de natuur wilt
beheersen in plaats van beheren. Je kunt
de natuur niet maken, zelfs de Rijkswater
staat niet".
„Laatst kreeg ik kennis uit Holland op be
zoek. Die wilde naar de Neeltje Jans. Ik heb
ze naar Noord-Beveland gebracht, ik heb
naar de pijlerdam gewezen en 'k heb ge
zegd: daar ligt het fiasco van de eeuw. Je
mag er gaan kijken, maar ik ga niet mee.
Ze kunnen er heel de wereld naar toe ha
len, maar Hans van Damme zet er geen
voet op. je gaat toch niet naar je eigen graf
kijken".
voor Visserij Onderzoek in IJmuiden (RIVO)
heeft indertijd nog folders helpen vouwen in
Yerseke. „Bij Johan Kole in de winkel, die
goeie ouwe tijd", roept hij blij door de tele
foon. „Het geheim van het succes van de ac
tiegroep, als je over succes mag spreken, ja
daar heb ik goed over nagedacht. Weet je, in
een oorlog hebt je voetvolk en een lucht
macht. De actiegroep had het voetvolk, maar
ze kregen van boven steun van een lucht
macht van experts. Bovendien, ze dienden
geen eigen belang een schoolmeester, een
meubelverkoper, r -liolieren. Ze waren onge
bonden en dus ongrijpbaar, niet voor de wa
terstaat en niet voor politici. Ze geloofden in
hun zaak. Zelf heb ik nooit getwijfeld, ook
niet toen de pylonen voor dieNkabelbaan al in
de monding stonden. Churchill zei al: Je hoeft
niet te geloven in de overwinning om toch
.door te gaan. En zo zie je, dat wanneer je in
Nederland eerlijk een zaak verdedigt van alge
meen belang, dat je dan een heel eind kunt
komen. Ze hebben die pylonen weer wegge
haald. Wie had dat gedachtfn*
Op de plaats van de pijlerdam mag van
hem morgen nog een kerktoren water staan.
Boddeke: „Dat krankzinnige ding is volslagen
overbodig, zeker als je naar onze staatsschuld
kijkt van 400 miljard gulden".
De Aktiegroep Oosterschelde Open als
duurste actiegroep uit de Nederlandse ge
schiedenis? Boddeke: „Ach democratie is
nooit goedkoop".
En Johan Kole over de kosten: „Als we als
Aktiegroep Oosterschelde Open hebben bijge
dragen aan het totstandkomen van dit geld
verslindende kunstwerk dan willen we de Ne
derlandse belastingbetaler graag onze veront
schuldigingen aanbieden".
Bij het kunstwerk van de eeuw hoort het
feest van de eeuw. Niet voor Wouter van Die
ren: „D'r staan daar straks 27.000 genodigden
om 'met veel bombarie die dam in gebruik te
nemen. Rijkswaterstaat viert feestMoet je
eens nagaan hoeveel moeite het heeft gekost
om waterstaat om te duwen. De zaak lag vast.
Ze zouden de Oosterschelde gewoon water
dicht gemetseld hebben. Binnen de waterstaat
was daarover geen discussie mogelijk. Rijks
waterstaat opereerde in die tijd nog als een
militaire eenheid. Wie uit de pas liep kon
gaan. Ik weet nog dat drs. Bram Drinkwaard,
een bioloog, waarschuwde voor de gevolgen
van totale afsluiting. Hij werd naar Texel ver
bannen. Moet je nou zien. Ik word er niet
goed van. Ze hadden die pijlerdam nooit be
dacht zonder die aktiegroep. Ik weet het ze
ker. De actiegroep heeft de maatschappij in
i THln i
Boze vissers blokkeren de haven van
Burghsluis om te voorkomen dat Zeeuwse
statenleden de werkeilanden in de Ooster
schelde bezoeken. - FOTO JOHAN BERREVOETS
beweging gebracht. Politici raakten gealar
meerd door de deining. Ze maakten er een po
litieke zaak van. En het politiek compromis
van een flexibele sluiting dwong de onwrik
bare Deltadienst tot creatief denken. Dat de
den ze echt niet uit zichzelf. Zo is de pijler
dam er gekomen. Het is een simpel verhaal:
de actiegroep Oosterschelde Open heeft een
sleutelrol gespeeld".
Gelijk gekregen? „Op veel punten wel", be
vestigt Kole: „De stranden slaan weg, de kop
pen van de eilanden ook. Er ontstaat een
nieuwe voordelta. De dijken konden verhoogd
worden. Het is gebeurd rond heel de Ooster
schelde, een metertje onder Deltahoogte,
eigenlijk dubbel werk. Ir. Engel, de baas van
de Deltadienst heeft achteraf toegegeven dat
de dijken helemaal op Deltahoogte brengen
net zo veilig was geweest en een stuk goedko
per. Ja gelijk hebbenmaar gelijk krijgen is
nog iets anders. Maar als je het overziet dan
krijg je wel een wrange smaak in de mond".
Geen feest voor de kernleden van de Aktie
groep Oosterschelde Open? „Nee", zegt Johan
Kole, „We zijn niet uitgenodigd, 't Was ook
zonde van het papier geweest. Misschien dat
ik naar televisie kijk. Teleurgesteld, nee, ook
van de Oosterschelde moet je afstand nemen
anders word je extreem. Er is nog meer in het
leven".
Ze zullen er niet zijn op het feest van de
27.000. De schoolmeester, de meubelhande
laar, de drukker, de ingenieur, de bioloog en
al die anderen. Samen gaven ze het logge wa
terstaatslichaam een duw en zodoende kon
den de natte wonderdoeners zichzelf overtref
fen. Politici, technocraten en opportunisten
hebben zich met grote daadkracht over het
succes ontfermd, een succes met vraagtekens.
De Aktiegroep Oosterschelde Open is zichzelf
gebleven; anoniem gekomen," anoniem ge
gaan. Zo hoort het ook.
Op de pijlerdam is het straks feest maar
Napoleon zei' het al: De overwinning kent
IfOtlprc J 1 - nrpp^VinH
:aatte en -borrelde,
ig van de eventuele
:n een zeer ontspan-
le de pijlerdam, in
isondam, de Tjerk
:n. „Omdat-ie ook
Sleutelrol van
wa' bende hie nou aan 't doenpapiertjes
rondbrienge voor een open Oosterschelde.
mè ventje tochik hoop dat ze daar een
dam in dööndere, zo hööge, da' ze met een
straaljager een dag motte vliege om d'r over-
hene te komme
De Aktiegroep Oosterschelde Open weet de
beschikking te krijgen over een drukpers. De
drukkerij zal uitgroeien tot een machtig wa
pen. Actie en reactie en het geluk dat er ver
kiezingen in aantocht waren. De politici trok
ken het land in, voor het eerst op de Ameri
kaans toer. De Aktiegroep Oosterschelde
Open laat Udink, minister van Verkeer en
Waterstaat zout Oosterscheldewater drinken.
Politici krijgen 's avonds gedrukte pamfletten
met reacties op wat ze 's middags hebben ge
zegd. De Oosterschelde haalt de krant, bijna
elke dag, in de conservatieve provinciale pers
vooral negatief als Zeeuwse 'Tupamaros', een
soort miüeuguerrilla. Actiegroepleden clai
men spreektijd op alle politieke vergaderingen
in zuid-west Nederland en passen pure mani
pulatietechnieken toe. Tijdens de verkiezings
campagne van 1970 rijden 'de vergaderploe-
gen' elke avond naar alle hoeken van de delta.
Elke ploeg heeft een keurig in het pak gesto
ken woordvoerder. De anderen zijn gangma
kers die zich in de zaal onder de partijgenoten
verspreiden. Als de actiegroep-spreker het
woord voert krijgt hij uit de hele zaal reacties.
De pers noteert 'algemene bijval' voor de zaak
van de open Oosterschelde. De bedoeling van
de vergaderbezoeken is de Oosterschelde aan
de man te brengen en de politici verlokken
uitspraken te doen ten gunste van een open
Oosterschelde dan wel een hernieuwd onder
zoek: „Dijken omhoog en barst met je dam".
Het doel is simpel.
Oud-politicus Jan Terlouw over zijn erva
ringen: „Ze wisten pubheiteit te krijgen. Ze
waren ideëenrijk, goed gedocumenteerd en
ontzettend actief. Het belang van de Aktie
groep Oosterschelde Open is dat ze van de
Oosterschelde een maatschappeüjk probleem
hebben gemaakt en daarmee is het tegelijk
een politiek probleem geworden. Het is daar
mee de duurste actiegroep van Nederland ge
worden, dat mag je wel zeggen ja".
En Jan Nico Scholten: „Ze hebben de poli
tici bewust gemaakt en mij hebben ze met een
speedboot laten zien hoe mooi het was. Ik was
vrij spoedig tegen sluiting".
Oud-commissaris van de koningin Van
Aartsen beschikt kennelijk over een selectief
geheugen: „Wij als provinciebestuur waren
voor sluiting. Aktiegroep Oosterschelde.
die naam herinner ik me niet hoor.oh die
vaartochtja toen hebben ze een beetje die
haven geblokkeerdvijf minutendat
stelde niet zoveel voor". En over de invloed
van de milieugroepen op de besluitvorming:
„Dat is heel moeilijk te zeggen".
De Aktiegroep Oosterschelde beschikte
over een eigen wetenschappelijke denktank:
de Studiegroep Oosterschelde onder leiding
van ir. J. Loeff. Ook kon men een beroep
doen op kennis van waterstaatkundigen, bio
logen en wetenschappelijk instellingen. Som
migen gaven die steun openlijk anderen hei
melijk.
De Deltadienst en vooral de Zeeuwse wa
terschappen weigerden destijds te erkennen
dat de dijken rond de Oosterschelde opge
hoogd konden worden tot de zogeheten
Delta-veiligheid. De actiegroep kreeg er lucht
van de er bij de waterschappen uitgewerkte
plannen lagen voor zo'n operatie. Op een
donkere avond werden de tekeningen gestolen
uit een Middelburgs gebouw, gekopieerd en
later weer teruggebracht. Enkele dagen later
stonden ze in de krant. Later zal ir. F.Spaar-
garen van Rijkswaterstaat toegeven dat, ach
teraf gezien, het verhogen van de Oosterschel-
dedijken wel degeüjk een uitvoerbaar alterna
tief zou zijn geweest voor de pijlerdam.
In 1971 schreef Wouter van Dieren in Else-
viers Weekblad een artikel onder kop „Slui
ting Oosterschelde ramp voor Nederland".
Het was een van de eerste landelijke publica
ties. De milieupublicist is nu directeur van het
Bureau voor Milieu en Systeemanalyse in
Amsterdam. Van Dieren over de actiegroep
Oosterschelde Open: „Je kunt zeggen dat een
organisatie als Greenpeace een eigentijdse uit
voering van de Aktiegroep Oosterschelde
Open is. Greenpeace is misschien nog wat
professioneler maar hetis eenzelfde effectieve
combinatie van deskundigheid, emotie, actie
en creativiteit".
Dr. Dolf Boddeke van het Rijks Instituut
Leven acm de
Oosterschelde. Hij
heeft z'n brood
verdiend als
mosselvisser. Hij is
61 en hij woont
Yerseke. Z'n zaak
heeft hij inmiddels
verkocht. Van z'n
spaarcenten trekt hij
rond de wereld,
spreekt Engels,
Frans, maar ook een
mondje Chinees en
Japans.
- foto jaap w0lterbeek
oud-bewindslieden
osterscheldekwestie,
lerwerp ook, de pe-
:erst. Den Uyl zelf:
angrijkste besluiten
het een trendbreuk
toe."
t de Oosterschelde,
eden, heel vlot een
cabinet had kunnen
loot wat af met de
met zekerheid kunt
ou zijn wat niet ge-
t in het kabinetsbe-
>erhaupt niet geval-
maart '77, en toen
nis."
enlijk met crisis te
dat neemt niet weg
st dat voor de PPR
kpunt was geweest,
n van de PPR stond
aar de partij toe ge-
we waren opgestapt
>akt."
1 wist dat het voor
lat een dichte dam
jmelijk zou zijn."
i nog dat met zoveel
Uyl te hebben ge-
Harrie van Doorn,
i hem te zeggen dat
voor ons onoverko-
:rstverantwoordelijk
ïurbeheer, dan niet
kunnen functione-
„Ik weet dat ze ge-
>'n dreigement staat
dan toch óók nog
Jon lange pauze en
rij-wat: „Zouden ze
n?"
Actievoer-
ders voor een
open Ooster- 5
schelde bijeen
in vergadering j§
in maart '74.
een actiegroep
Door Paul de Schipper
JAN TERLOUW wandelt in het begin
van de jaren '70 dikwijls over de zand
platen in de Oosterschelde. Met z'n
vrouw en kinderen zoekt hij schelpen
langs de waterlijn, opent mosselen en
proeft de vruchten uit de natte tuin van
Zeeland. Leden van de Aktiegroep Oos
terschelde Open uit Yerseke tonen hem
het wijde en ongerepte van het immer
bewegende eb- en vloedlandschap van
de Oosterschelde. De D'66 politicus
vindt er stof voor z'n latere boek Oos
terschelde Windkracht 10.
Jan Nico Scholten, prominent ARP'er
landt in 1972 tijdens een verkiezingstoernee
met een helicopter bij Yerseke. Het ont
vangstcomité, de AR-burgemeester met ket
ting en de lokale partijtop, wacht hem op. Het
moet een snel bezoek worden, want helicop
ters zijn duur. Scholten stapt uit, de burge
meester steekt zijn hand uit, maar eerder nog
zijn er twee kinderen met bloemen. „Meneer
Scholten we willen u de Oosterschelde laten
zien". Kan een politicus op verkiezingstoernee
iets aan kinderen weigeren. En zo verdwijnt
Jan Nico Scholten met een speedboot op een
heiige Oosterschelde. Aan het roer een lid van
de Aktiegroep Oosterschelde Open. Met dank
aan het verkiezingsfonds van de ARP.
Een tv-actuahteitenrubriek Achter het
Nieuws wil een documentaire over de Ooster
schelde. De actiegroep hoort ervan. Op een
lokatie langs een dijk op het eiland Tholen
staan sportvissers aan het water. „Bent u voor
een open Oosterschelde", vraagt de verslagge
ver. „Tuurlijk meneer, de dijken kunnen toch
ook omhoog, da's ook niet zo duur". De
sportvissers hebben familie in Yerseke, actie-
groepleden. Ze zijn naar opname-lokatie gedi
rigeerd.
Achter het Nieuws wil het bezoek van de
Zeeuwse statenleden aan de werkeilanden fil
men. Een nieuwe kans op publiciteit. Die za
terdag blokkeren vijftig Zeeuwse mosselkot-
ters de haven van Burghsluis. Aan boord, vis
sersfamilies, een kinderkoortje en leden van
de Aktiegroep Oosterschelde Open. De rond
vaartboot Stad Rotterdam, met aan boord de
statenleden, zit op gesloten. Met behulp van
een politievaartuig wurmt het schip zich bon
kend en botsend naar buiten. Dan begint een
wilde achtervolging.
Een mosselschuit ramt de RP 18, andere
proberen de rondvaartboot aan te klampen.
Actievoerders klimmen als kapers aan dek.
Daar staan de commissaris van de koningin
mr. J.van Aartsen, gedeputeerde A.J.Kaland
en de andere notabelen. Ze zijn boos. Hun
uitstapje is verknald. Die dag zetten ze geen
stap op de werkeiland. De Stad Rotterdam
schiet als een opgejaagde haas zigzag over de
Oosterschelde. Als het gezelschap op Noord-
Beveland nan wal gaat bijt Van Aartsen de ac
tievoerders toe: „Demonstreren met kinderen,
dat kunnen jullie". Die maandag blokletteren
de landelijke dagbladen 'Zeeslag op de Oos
terschelde' op hun voorpagina's. Met dank
aan het excursiefonds van de Zeeuwse staten.
De verkiezingen van 1972. Leden van de
politiek niet gebonden actiegroep worden in
dividueel lid van politieke partijen. Eén van
hen weet in PvdA-afdeling Reimerswaal een
motie aangenomen te krijgen ten gunste van
een Open Oosterschelde. Op het landelijk ver
kiezingscongres van de PvdA krijgt de motie
steun van de afdelingen Gouda en Amster
dam. De Zeeuwse gedeputeerde Don, een 'af
sluiter", pleit voor een dichte dam, maar haalt
uiteindelijk bakzeil. En zo komt de beroemde
Oosterschelde-paragraaf in Keerpunt '72, het
regeer-programma van het latere kabinet Den
Uyl. Met dank aan de democratie.
De lijst is schier eindeloos. De Aktiegroep
Oosterschelde Open spreidde een voor Zee
land ongekende creativiteit tentoon. Toch
ging het niet om professionele actievoerders.
Middenstanders en scholieren uit Yerseke,
geen direct belanghebbenden. Eén gevoel
bond hen samen. Zegt Johan Kole, meubel
handelaar en oud-actievoerder: „Het gevoel
dat ze iets van je afpakten, een stukje leven,
de Oosterschelde en die is toch van ons alle
maal".
Het gezagsgetrouwe Zeeland kende geen
actiegroepen. Noch bestuurders, noch de wa
terschappen, noch de Waterstaat konden met
kritiek overweg. Bovendien: wat Waterstaat
deed was welgedaan. Twijfel aan het kunnen
van onze nationale droogmakers bv was hei
ligschennis.
Terug naar die gedenkwaardige avond in
die oude oesterloods aan de Oosterschelde.
De daar verzamelde mannen stellen zich één
doel: de Oosterschelde open. Voor dat doel
willen ze publiciteit. De Oosterschelde moet
een probleem worden. Het lijkt vechten voor
een verloren zaak, maar dan begint een onge
kend hevige campagne om de publieke opinie
te mobiliseren.
Niemand gelooft nog in een open Ooster
schelde. De boeren niet, de vissers niet. De
boeren wachten op het beloofde zoete water
van het Zeeuwse Meer en de vissers wachten
op een uitkering. Die is hun beloofd via de
Deltaschade-wet.
Dan is er de onderlinge jaloezie bij de
Zeeuwse vissers. De'mosselaars van Bruinisse
raken hun percelen kwijt bij de afsluiting van
de Grevelingen. Ze kijken met schuine ogen
naar de immer bloeidende mosselhandel in
Yerseke en redeneren: wij geen mossels meer,
zij ook niet. Dicht die dam, al moeten we de
Oosterschelde met een kruiwagen dichtrijden.
Een actievoerder die in een café in Bruinisse
komt en pamfletten uitdeelt, wordt aange
klampt door een visser. De man kijkt hem
misprijzend aan en spreekt dan in zangerig
Bruus dialect: „M'n knecht, m'n knecht. e
gezet. Dat viel mee, want ht
i niet zo hoog. Bij het eerste
iraak in '53 dachten de mensei
wel niet zo'n vaart lopen. Ze
n de inundatie hè. De meester,
het tweede tij, op zondag, ver
en kwam het water veel hoger,
zevenenveertig beesten. Vadei
rschrikkelijk. Hij is zondag te
De runders leefden nog en hij
ten gegeven. Half zwemmend ii
banden wagen en vier paardet
nstede geraakt. Buiten het dor}
donkere massa, 's Avonds zac
op het water glinsteren. Don-
i waren de boerderijen. Onzt
in volle zee
dam zie ik als een vorm van
dsbestrijding, misschien een
maar tochJa en een beetjt
vant we hebben alles zelf gele
de stortsteen komt uit Finland,
'ei en zand van eigen bodem
■eclame is het natuurlijk ook
nou veiliger voel Nee, ik bei
)e mensen zeggen wel eens: Jt
neden de zeespiegel. Dat is zo,
denk je niet aan. Mensen leve
en vulkaan die kan uitbarsten
n achter een dubbele dijk ei
ons veilig, maar 't water kwan
ls 't echt mis is, hou je de zet
Jou hebben we de pijlerdam ei
dijken. Dat is weer dubbel op,
nog niemand hier horen zeg
a 4 oktober zijn we veilig".
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllilll
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
- FOTO E. BRINKMAN
Een krachtig protest tegen het aisluiten
van de Oosterschelde. - foto archief de stem
