igst
'Ze mogen niet
de cultuur van de
streek aantasten
2
r
ft
Verschil
In de roos
Meeleven
Uittocht
en de
c
B
op
on
o
a
ct
«5 IVIeNSEN die niet in
Zeeuwsch-Vlaanderen geboren
en getogen zijn kunnen zich
niet echt inleven in de
problemen die hier spelen".
Met deze uitspraak
confronteerde de Oostburgse
wethouder J. Thomaes eind
vorige week, tijdens de
raadsvergadering, de PvdA-
fractie. Dit tot grote woede
van twee leden van deze fractie
die zich zwaar beledigd
voelden. Het tweetal, J. de
Vries en J. Wielakker, is hier
niet geboren en voelde zich
gediscrimineerd door
Thomaes. De twee vroegen
zelfs aan burgemeester C.
Spijkerboer om in het vervolg
de wethouder te verbieden
zulke uitspraken te doen.
Cor van Leuven: „De Zeeuwsch-Vlamingen, en niet alleen die, willen hun eigen cultuur
zo veel mogelijk in stand houden. Er zijn 'vreemden' hier die de ongeschreven omgangsre
gels met voeten treden en die zich bovendien laatdunkend uitlaten over de tradities. Zulke
mensen worden ervaren als een bedreiging voor de eigen cultuur". - foto wim kooyman
De IJzendijkse dierenarts Pol van de Vijver hield destijds een enquête waaruit bleek dat
de meerderheid van de streekbewoners tegen de VOW was. - foto de stem/cor j de boer
Het Oostburgse raadslid De
Vries: „In Aardenburg maakt een
Belg deel uit van de raad. In an
dere plaatsen zijn Turken raadslid.
Niemand zal het toch goedkeuren
als zo iemand te horen krijgt dat
hij zich over een bepaalde kwestie
niet mag uitspreken of stemmen
omdat hij zich niet kan inleven in
een situatie".
- foto de stem/cor j. de boer
wmmmm
J.
Zeeuwsch-Vlamingen
iize
réén
11
pmerk laten wij kostenbe-
jigen ten goede komen aan
jruim 130.000 verzeker-
|kunnen bij ZHVrekenen
telle afhandeling,
ger dan 2 weken te wach-
ensen en -gegevens dool
u ontvangt een offerte
nPremie als de Continu-
tie over alle keuzemoge-
ingen, andere eigen risico-
edragen etc. Plus alles om
w overstap naar ZHVdoor
ns te laten regelen,
toen dus!
:ktekostenverzekeringen
iderlinge Ziektekostenverzekerings-
atschappij ZHVu.a., Postbus 16,
60 AA Goes. tel. 01100-39900.
Spijkerboer zei daarop dat
Thomaes het tweetal niet had
beledigd, zodat van een
verbod geen sprake kon zijn.
Na een schorsing trok de
WD-wethouder echter zijn
woorden in, om zo de zaak
niet op de spits te drijven,
maar hij houdt staande dat
allochtonen, mensen die van
buiten de streek komen, zich
niet echt kunnen inleven in de
problemen die hier spelen.
Een gesprek met de
hoofdrolspelers en met C. van
Leuven, de directeur van de
stichting Gemeenschapswerk
te Hulst die uit hoofde van zijn
functie regelmatig met het
probleem wordt
geconfronteerd, over een
kwestie die in de hele streek
speelt. De Vremden.
Lockefeer: vreemden begrijpen bour-
gondische levensstijl niet
- foto de stem/cor j. de boer
Door Emite Calon
WANNEER een Zeeuwsch-Vla-
ming van iemand zegt dat hij een
vrèmde is, is dat absoluut niet posi
tief bedoeld. Ruw gezegd gaat het
dan om iemand die niet van hier is,
meestal een Hollander. Iemand die
naar hier is gekomen voor een goed
betaald baantje. Het is iemand die
geen rekening houdt met de zeden
en gewoonten van de autochtonen,
de mensen van hier.
Oud-burgemeester W. Lockefeer van
Aardenburg noemde zelfs het conflict
dat rond zijn persoon woedde, een con
flict tussen mensen van hier en de im
port. Naar zijn zeggen voelden de vreem
den de situatie niet aan, hadden geen be
grip voor de Bourgondische levensstijl
die hier heerst.
Hierbij ging hij echter voorbij aan het
feit dat het raadslid H. van Rie, iemand
die zich ontpopte als een groot tegen
stander van de burgemeester, een gebo
ren en getogen Zeeuwsch-Vlaming is.
Daar komt nog eens bij dat het geval-
Lockefeer weinig met een bepaalde le
vensstijl te maken had. Het was een bot
sing tussen een bestuurder die zich niet
voldoende onderwierp aan de democrati
sche controle en een groep politici die
daartegen in verzet kwam.
De import-kwestie speelt niet alleen in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Er is waarschijn
lijk geen streek in Nederland waar die
botsing der culturen niet in meer of min
dere mate een rol speelt. Door de geïso
leerde ligging van Zeeuwsch-Vlaanderen
krijgt die kwestie echter wel eens wat
meer nadruk.
Dat kwam een tiental jaren geleden
goed tot uiting, toen er plannen werden
gelanceerd om tussen Perkpolder en
Kruiningen een brug-tunnel te bouwen.
Een flink deel van de Zeeuws-Vlaamse
bevolking kwam in verzet tegen die plan
nen. Uit een enquete van de IJzendijkse
dierenarts H. van de Vijver bleek zelfs
dat de meerderheid van de streekbewo
ners tegen de VOW was. De argumenten
die toen werden aangehaald waren
vooral emotioneel van aard. De streek
zou overstroomd worden metvreem
den. De eigen cultuur zou het onderspit
moeten delven en alle rust zou verdwij
nen als mensen uit Rotterdam en andere
plaatsen in één ruk de regio konden bin
nen vallen.
Het afgelopen jaar, toen er weer een
nieuw plan voor een oeververbinding
werd gelanceerd, kwamen die emotionele
argumenten veel minder aan de opper
vlakte. Waar dat verschil aan ligt, weet
niemand.
Wethouder Thomaes wil graag zijn
uitspraak verduidelijken. „Het was abso
luut niet mijn bedoeling om te beledigen,
naar mijn gevoel heb ik dat ook besüst
niet gedaan. Ik heb hen er alleen op ge
wezen dat er een verschil is tussen ons.
Hoe je het ook draait of keert, er blijft
een verschil tussen de autochtonen en al
lochtonen. Vooral gevoelsmatig. Als ge
boren Zeeuwsch-Vlaming weet ik beter
wat de eigen inwoners willen van het ge
meentebestuur. Nu we moeten korten op
het sociaal-cultureel werk weet ik dat de
mensen hier niet willen dat we in de but-
getten van de muziekverenigingen snij
den. Een aderlating voor bijvoorbeeld
een vrouwencafé, daar kunnen ze nog in
komen".
Met deze vergelijking geeft hij niet zo
zeer een verschil aan in mentaliteit tus
sen allochtonen en autochtonen als wel
in politieke opvattingen. Voor een
VVD'er, die nu niet direct bekend staat
als een aanhanger van het feminisme is
Wethouder Thomaes: „Het was absoluut niet mijn bedoeling om te beledigen, naar mijn gevoel heb ik dat ook beslist niet gedaan. Ik heb
hen er alleen op gewezen dat er een verschil is tussen ons. Hoe je het ook draait of keert, er blijft een verschil tussen de autochtonen en
allochtonen. Vooral gevoelsmatig." - fotodestem/corj de boer
dat dan ook niet zo vreemd. De politieke
visie moet immers aan de man worden
gebracht, zelfs tijdens een gesprek over
de 'eigen' bevolking en de 'vreemden'.
„De import is niet echt in staat om de
behoefte van de bevolking te peilen, ze
kunnen niet bij de diepe wortels van de
streek komen", zegt hij verder. Volgens
hem is iedereen hier van harte welkom.
„Maar niet om de wereld te veranderen.
Onze cultuur moet intact blijven", vertelt
hij-
„Met die laatste opmerking schiet hij
precies in de roos", aldus Cor van Leu
ven, de directeur van de stichting Ge
meenschapswerk te Hulst die vindt dat
Thomaes gelijk heeft. „De Zeeuwsch-
Vlamingen, en niet alleen die, willen hun
eigen cultuur, de eigen tradities, zo veel
mogelijk in stand houden. Er zijn 'vreem
den' hier die de ongeschreven omgangs
regels met voeten treden en die zich bo
vendien laatdunkend uitlaten over de
tradities. Die hun eigen cultuur als voor
beeld stellen. Zulke mensen worden er
varen als een bedreiging voor de eigen
cultuur".
De aanleiding voor het Oostburgse
conflict stelt, feiteüjk, niet zo veel voor.
Thomaes wilde een extra subsidie geven
aan de muziekverenigingen van IJzen-
dijke en Hoofdplaat terwijl de rest van
de raad, minus de WD-fractie, de steun
voor de verenigingen gelijk aan de voor
gaande jaren wilde houden. Hij werd
daar nogal op aangevallen door de PvdA,
waarna hij met zijn verweer kwam.
„Met mijn uitspraak viel ik De Vries
niet aan. Ik zei het alleen, omdat ik vind
dat hij, tesamen met zijn fractie, de idea
len van de streek niet moet aantasten ten
kosten van andere zaken. Ik snap wel dat
ze fel reageerden, omdat ze weten dat de
bevolking meer geeft om de verenigingen
dan om hun 'vreemde' zaken".
De Vries, geboren in Friesland, is van
mening dat de wethouder met zijn 'rare'
betoog kwam, omdat hij geen zakelijke
argumenten had om de extra subsidie te
verdedigen. „Daarom ook die emotionele
argumenten. Dat vind ik slecht van een
bestuurder. Een wethouder moet niet op
zo'n manier zijn visie verdedigen. Je be
klemtoont je ongelijk op die manier, het
is een zwakte-bod".
Hij kan echter de gevoeligheid wel
snappen. „Zeeuwsch-Vlaanderen is eeu
wenlang een slagveld geweest. Allerlei
mogendheden hebben hier gevochten en
de bevolking is daar altijd de dupe van
geweest. Daar komt nog eens bij, dat in
tijden van vrede, bestuurders uit Hol
land, Vlaanderen of een ander gebied,
naar hier kwamen, hun zakken vulden en
weer vertrokken. Zoiets zet natuurlijk
kwaad bloed, wordt niet snel vergeten.
Dat blijft generaties lang hangen. Deze
streek heeft nooit een eigen autonomie
gehad, dat bijvoorbeeld in tegenstelling
tot Walcheren, maar daar kijken zo ook
nog op tegen de Hollanders".
Volgens de PvdA'er was het vorige
week donderdag de derde maal in een
niet al te lange tijd dat Thomaes met zijn
vrèmden-argument naar voren kwam.
„Zo lang ik hem al ken, en dat is al meer
dan tien jaar, haalt hij zo af en toe dat
argument naar voren. Dat is jammer en
stom, op zo'n manier kan je geen inhou
delijke discussie voeren. Omdat het al de
derde keer in korte tijd was, ben ik er fel
op in gegaan".
Hij wijst er ook nog op dat een burge
meester, als voorzitter van de raad, zo'n
uitspraak niet mag toestaan. „In Aarden-
burg maakt een Belg deel uit van de
raad. In andere plaatsen zijn Turken
raadslid. Niemand zal het toch goedkeu
ren als zo iemand te horen krijgt dat hij
zich over een bepaalde kwestie niet mag
uitspreken of stemmen omdat hij zich
niet kan inleven in een situatie".
Van Leuven vindt niet, in tegenstelling
tot De Vries, dat het verleden er bij moet
worden gehaald. „Daar kan je geen
maatschappelijke processen mee verkla
ren", zegt hij. Het raadslid blijft er echter
bij dat zoiets onbewust een rol büjft spe
len. „Zeeuw-Vlaanderen is lange tijd een
wingewest geweest, bestuurd van uit Den
Haag. De eigen mensen hadden totaal
geen eigen inbreng".
In allerlei besturen, van schaakclubs
tot muziekverenigingen, in Zeeuwsch-
Vlaanderen zitten mensen die hier niet
geboren en getogen zijn. „Dat is een
goede zaak", aldus De Vries. „Op die
manier laat men zien dat men meeleeft
met de streek, dat die lieden zich willen
inzetten voor de belangen van de regio.
Daar komt nog eens bij dat het een ty
pisch Zeeuws trekje is om niet op de
voorgrond te willen treden. Ze vinden
het al snel goed als iemand anders wel
die ambitie heeft".
Weer terug naar het Oostburgse con
flict. Spijkerboer: „In dit geval had Tho
maes absoluut niet de bedoeling om te
beledigen. De uitspraak van hem is type
rend voor de West-Zeeuwsch-Vlamingen.
Zoiets mag gezegd worden, alhoewel ik
het geen sterk argument vind. Tijdens de
Oostburgse raadsvergaderingen worden
af te toe wel eens betogen gehouden die
veel beledigender zijn. Zo wordt er regel
matig nogal fors op de persoon gespeeld.
Naar mijn mening is dat erger".
Hij noemt het een veel voorkomend
verschijnsel dat 'import' op de voorgrond
treedt, waarmee hij De Vries bijvalt.
„Mensen die verhuizen tonen initiatief,
ze zullen dan ook vlugger zeggen waar
het op staat, vlugger allerlei bestuurlijke
posten innemen. De autochtonen, de zit-
ten-blijvers, moeten daar büj mee zijn".
De burgemeester is geboren op Wal
cheren, maar opgegroeid in Gieten
(Overijssel). „Toen ik hier burgemeester
werd, vertelde ik dat ik een Zeeuw was.
Dat maakte echter totaal geen indruk,
want mijn wieg stond aan de overkant,
dus was en bleef ik import".
Spijkerboer haalt een uitspraak van
een ex-raadslid aan die zo'n vijf jaar gele
den ook op de zelfde manier door Tho
maes werd aangevallen. „Ik ben naar
hier gekomen, heb hier vier kinderen ge
baard en groot gebracht, ik heb mijn
sporen hier wel verdiend en wens niet op
zo'n manier door de wethouder aange
sproken te worden", pareerde ze de uitla
ting van Thomaes. „Ik geef dat raadslid
gelijk", zegt Spijkerboer.
„Niet alleen bij verenigingen, stichtin
gen en andere organisaties zit veelal im
port op de bestuurlijke posten, ook bij de
bedrijven", aldus Cor van Leuven.
„Jonge Zeeuws-Vlamingen die die posten
later zouden in kunnen nemen, trekken
na hun middelbare school weg om ergens
anders verder te studeren. Wanneer ze
klaar zijn met hun studie hebben ze
veelal niet de mogelijkheid of de zin om
terug te keren naar hun geboortestreek.
Burgemeester Spijkerboer: „In
dit geval had Thomaes absoluut
niet de bedoeling om te beledigen.
De uitspraak van hem is typerend
voor de West-Zeeuwsch-Vlamin
gen. Zoiets mag gezegd worden, al
hoewel ik het geen sterk argument
vind - foto de stem/cor j de boer
De mensen die hier, na het behalen van
hun diploma, wel een baan kunnen krij
gen zijn de grote stad met al zijn gemak
ken gewend en willen nog een tijd profi
teren van de voorzieningen die zo'n stad
hun biedt. Daardoor missen we hier een
eigen intellectuele bovenlaag". Hij ver
klaart dit verschijnsel met de term 'ken-
nisvlucht'.
„Voor een streek is het zeer vervelend
dat het niet in staat is het eigen kader te
vormen. Dat in tegenstelling tot bijvoor
beeld West-Brabant. Iemand die uit de
omgeving van Breda komt, kan na zijn
studie altijd terugkeren naar zijn geboor
testeek. Waar hij ook gestudeerd heeft, er
is wel ergens in de omgeving van Breda
emplooi voor hem of haar te vinden",
zegt Van Leuven die afkomstig is uit
Oost-Brabant.
„De intellectuele bovenlaag in
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt nu gevormd
door de mensen die naar hier zijn geko
men. Een omgekeerde kennisvlucht dus.
Die bezetten de posten die feitelijk voor
de eigen bevolking zijn bedoeld. Dat
geeft onderhuids wrijving. De vreemden
maken hier de dienst uit".
„Gelukkig zet een deel van de import
zich naar beste kunnen in om snel inge
burgerd te zijn en ook om te helpen de
streek te besturen, vooruit te helpen.
Daarom worden ze üd van een club of
vereniging, worden ze actief binnen een
partij of een andere organisatie. Omdat
ze tot de bovenlaag behoren, bezetten ze
al snel een bestuurspost. Als het dan
goed gaat worden ze Zeeuw met de Zeeu
wen en zal hen slechts af en toe schert
send worden toegeworpen dat ze een
vrèmde zijn. Het kan echter ook voorko
men dat ze proberen een club, partij of
stichting om te vormen naar hun eigen
visie, zoals ze gewend waren dat een or
ganisatie functioneerde in hun eigen ge
boortestreek en dat is een kwalijke zaak.
Dat is een ontkenning van de Zeeuws-
Vlaamse cultuur".
Van Leuven noemt het goed dat het
conflict 'eigen bevolking-import' zo af en
toe eens speelt. „Dat is prima, zo'n con
flict kan alleen voorkomen binnen een
echte leefgemeenschap. In bijvoorbeeld
een slaapstad zal zoiets niet voorkomen.
Hier wel en dat betekent dat de mensen
opkomen voor hun eigen cultuur. Dat we
nog niet vervreemd zijn van elkaar."
