VANAVOND TV-UITZENDING VAN OPENING Frank Sinatra na 24 jaar weer in Italië I I I Leef Bewust, Kies Bewust! Bew ust De Beste Instap-polis Bel gratis 06-0199 DINSDAG 23 SEPTEMBER 1986 EEN CONCERT IN MILAAN nlNSDAG 23 SEPTEMBE NEDERLAND 1 NEDERLAND 2 c: Kunst Is een gedeelte van de werkelijk heid dat door de mens bewust is afgezonderd. Freek de Jonge T2 PAGINA GIDS 1 r Muziektheater gaat door AMSTERDAM (ANP) - De uitzen ding van de NOS op Nederland 2 zal bijna helemaal in het teken staan van de opening van het Mu ziektheater in Amsterdam (vanaf 19.37 uur). Daarmee komt definitief een einde aan een discussie van 70 jaar over de bouw van een 'opera' en ook aan een conflict tussen toonkunstenaars en de NOS. Vorige week hebben de Kunstenbond FNV en de Nederlandse Toonkunstenaarsbond NTB daarover overeenstemming bereikt. De bonden hadden aanvankelijk gedreigd toestemming voor een tv-uitzending van de ope ning niet te zullen goedkeuren, zolang er over een aantal voorwaarden met de NOS geen over eenstemming was bereikt. Zij eisten van de NOS een raamovereenkomst voor televisiemedewer king van musici, dansers en koorleden en een fi nanciële vergoeding voor hun medewerking. Van de directies van De Nederlandse Opera, het Nederlands Philharmonisch Orkest, het Ne derlands Balletorkest en Het Nationale Ballet werd verlangd dat zij deze eis van de bonden bij de NOS zouden steunen. De directies zijn daar nu mee akkoord gegaan. Met de NOS is nog steeds geen overeenstemming tot stand geko men. Voor de uitzending van vanavond is een fi nanciële vergoeding van 250 gulden voor alle deelnemende musici, dansers en koorleden over eengekomen. Dit geldt volgens de bonden als een eenmalig compromis. Het Muziektheater aan het Waterlooplein in Amsterdam wordt vandaag officieel geopend met voorstellingen van de vaste bespelers: De Nederlandse Opera en Het Nationale Ballet. De Nederlandse Opera zal de wereldpremière bren gen van de opera 'Ithaka' van componist Otto Ketting en Het Nationale Ballet zal de première van 'Zoals Orpheus' van choreograaf Toer van Schayk voor het voetlicht brengen. Waar vier jaar geleden nog een kale vlakte was staat nu het Muziektheater met zijn ronde gevel en met een hoogte van zo'n 20 meter tot ongeveer 30 meter (de toneeltoren) aan de Am- stel te pronken. Door de ronde glaswand dringt nu 's avonds het licht soms al naar buiten, zodat het Muziektheater van veraf te zien is. De kolossale zaal met een toneel van 20 meter breed, 10 meter hoog en 20 meter diep geeft plaats aan 1600 bezoekers. Zeker voor Neder landse begrippen zijn toneel en orkestbak zeer groot en geschikt voor groot opgezette produk- ties. „Wij zijn helemaal klaar om te gaan openen. Niet alles is nog tot in de perfectie gereed. Voor sommige onderdelen zijn tijdelijke voorzienin gen getroffen. Maar daar is niets van de merken. Enkele problemen moeten we in de loop van het jaar nog oplossen", aldus directeur W. Sinnige van het Muziektheater. Bereikbaarheid Aan de bereikbaarheid van het Muziekthea ter is ook gedacht. De metro-uitgang is bij de entree, er is onder het gebouw een parkeer ruimte gemaakt voor zo'n 400 auto's en er is stal lingsmogelijkheid voor 850 fietsen en bromfiet sen. Het zakenleven heeft zich niet onbetuigd ge laten. Vooruitlopend op de opening is tegenover het Muziektheater al een grote avondwinkel ge opend. Andere winkels hebben plannen tot ves tiging, bestaande worden gemoderniseerd en er komt onder meer een koffieshop. „Iedereen die hier rondkijkt kan zien dat deze kant van de Amstel opleeft. De nieuwe winkels hebben na tuurlijk te maken met het Muziektheater maar ook met de komst volgend jaar van het Joods Historisch Museum, dat nu nog in het Waagge bouw zit, naar de synagoge op het nabijgelegen Jonas Daniël Meijerplein. De mensen uit de om geving zullen zien dat door dat alles deze buurt dynamischer wordt", aldus Sinnige. Overigens is het pad naar het Muziektheater niet over rozen gegaan. Over de bouw van het theater is al ruim tachtig jaar gesproken. Allang bestond de behoefte aan een theater voor dra- EXHWHHHKMHHHHH matische muziekprodukties in de hoofdstad. Er waren plannen voor zo een theater aan het Mu seumplein en Frederiksplein, die om uiteenlo pende redenen de mist ingingen. Een ontwerp van de architecten Bijvoet en Holt voor een mu ziektheater op de plaats van de oude RAI aan de Ferdinand Bolstraat naast het Japanse Okura Hotel haalde het evenmin: te duur. In 1968 won de Weense architect Wilhelm Holzbauer een door de gemeente Amsterdam uitgeschreven prijsvraag. Uitvoering van dit winnend ontwerp werd door het rijk geblok keerd omdat in dit ontwerp onvoldoende reke ning was gehouden met energiebesparing. Kritiek In 1979 ontstond het idee het stadhuis en het Muziektheater te combineren tot één complex op het Waterlooplein. Dat sloeg bij de gemeente aan en Holzbauer, van wie het idee was, maakte een ontwerp met zijn Nederlandse collega Cees Dam. Zij werden ook met de uitvoering belast. Het ontwerp was nog niet aan de openbaarheid prijs gegeven of de beer was los. Van alle kanten werd het ontwerp met kritiek overladen. Architect Aldo van Eyck sprak van „gewelds- architectuur" en talrijke andere architecten lie ten zich in dezelfde geest. Kunstenaars (onder mmwmB wie componist Peter Schat) en kunstenaarsor ganisaties uitten eveneens hun protest. De laat- sten omdat zij vreesden dat andere gesubsi dieerde kunstuitingen de rekening zouden moe ten betalen voor de kosten van het muziekthea ter (306 miljoen volgens prijspeil 1979) en de ex tra kosten voor ballet en opera. En dan was er nog het buurtprotest. Buurtbe woners waren vooral bang dat het aanzien van dit historisch stuk Amsterdam en het zicht op de Amstel aangetast zouden worden door dit „af schuwelijk" ontwerp. Dat protest mondde uit in een demonstratie op 3 juli 1982, twee dagen voordat de eerste paal voor het Stadhuis/Mu ziektheater (in de volksmond al gauw Stopera genoemd) de grond in zou gaan. Een aantal demonstranten vond de betogin gen niet genoeg en stichtte brand op het bouw terrein en bracht vernielingen aan. Hijskranen, heimachines en graafwerktuigen werden ver woest. Resultaat: schade een miljoen gulden en het slaan van de eerste paal werd een maand uitgesteld. Het protest is in de loop der jaren afgenomen en heeft voor een groot deel plaats gemaakt voor nieuwsgierigheid. Tijdens de Uitmarkt eind augustus verdrongen de mensen zich om al vast de eerste voorstellingen in het Muziektheater te zien. Velen hadden het er voor over om lange Het nieuwe muziektheater in Amsterdam, gezien vanaf de Blauwbrug. - fotoanp tijd in de rij te staan om het nieuwe gebouw bin nen te kunnen gaan. Ballet Het Nationale Ballet ging dit voorjaar als eer ste over van de Stadsschouwburg naar het Mu ziektheater. In het begin waren er nogal wat problemen, vertelt artistiek leider Rudi van Dantzig. Er viel wel eens een brandscherm naar beneden er was nog geen balletvloer. De vloer die er wel lag was hard met kans op blessures voor de dansers. Er was aanvankelijk ook geen kantine. „We konden ook nergens zitten. De een heid van de groep leed er onder. Maar inmiddels is er een enorme gewenning opgetreden. Voor ons was het goed dat we zo vroeg hier zijn be gonnen. In de Stadsschouwburg moesten we ons behelpen met primitieve kleedhokjes, waarbij er voor sommigen helemaal geen plaats was. Als je nu de kleedkamers ziet lijkt het Hollywood wel. Overal zijn spiegels, ieder heeft een eigen kast en een eigen stoel. Er is een kantine met redelijk voedsel voor betaalbare prijzen. De mensen ge nieten van de ruimte. Er zijn grote studio's, er is een groot toneel, waarvan ook de hoogte belang rijk is. Kortom het ademt aan alle kanten", al dus Van Dantzig. Hij heeft nog wel wensen zoals een eigen ruimte voor de huischoreografen Hans van Manen en Toer van Schayk. De ervaringen met de akoestiek zijn over het algemeen goed, zegt Van Dantzig. Maar hij heeft ook gemerkt dat sommige solisten niet overal goed te horen waren en er waren ook wat vreemde effecten. „Maar daar wordt nog aan gedokterd", voegt hij er aan toe. Intendant Jan van Vlijmen van De Neder landse Opera, die veel later zijn intrek in het Muziektheater heeft genomen, staat nog niet over alles te juichen. Hij wil nog geen definitief oordeel over het theater geven. „Alles is nog moeilijk te beoordelen, tot nu toe hebben we nog te weinig ervaring opgedaan om een goed beeld te kunnen vormen. Ik wil eerst wel eens een sei zoen hier spelen." Rare zaal Toch blijkt uit de woorden van Jan van Vlij men dat hij tot op dit moment nog lang niet te vreden is. „De eerste aanwijzingen die moeten leiden tot enige tevredenheid zijn er nog niet. Het is een rare brede zaal. Bijna nergens in de wereld tref je zo'n zaal voor operavoorstellingen aan. Zij zijn meestal dieper en niet zo breed. De akoestiek is in de diverse delen van de zaal zeer ■verschillend. Hoe hoger hoe beter en dan hangt het er weer vanaf hoe je zit, recht over het toneel of niet. Bovendien is het ene stuk het andere niet. Er is ook veel afhankelijk van de opstelling van het toneel en het soort decors dat wordt ge bruikt. Je moet natuurlijk ook een zaal leren be spelen." Dat laatste is ook het oordeel van Sinnige. Er moeten nog een paar adviezen van de luister commissie worden uitgevoerd, zegt hij. Maar daarnaast moet er voor de zangers nog een ge wenningsproces op gang komen en ook het or kest moet nog wennen aan de opstelling. „Over het begin van het verhaal zijn wij niet ontevre den. Van vele kanten zijn enthousiaste reacties gekomen. Ook van de kant van de orkestleden, die het een prachtbak hebben genoemd. De akoestiek moet goed zijn anders kunnen we er beter een fietsenstalling van maken", aldus de Muziektheaterdirecteur. v Van Vlijmen betreurt het zeer dat er geen re petitieruimte is voor het Nederlands Philhar monisch Orkest, dat het merendeel van de opera-voorstellingen begeleidt. Dit orkest moet repeteren in de Jaap Edenhal in Amsterdam en in het Muziekcentrum Vredenburg in Utrecht. „In dit theater zou toch een repetitieruimte voor een orkest moeten zijn, dat hoort zo", aldus Van Vlijmen, die er aan toevoegt dat ook de repeti tieruimte voor het koor veel te klein is. Met Rudi Van Dantzig vindt hij het ook jam mer dat een kleinere zaal ontbreekt. Van Vlij men zou graag een ruimte hebben voor kleinere, experimentele muziekdramatische produkties. Sinnige denkt in de toekomst de aula van het Muziektheater voor kleinere produkties te kun nen gebruiken. Maar Van Vlijmen is van oor deel dat die ruimte daar ongeschikt voor is ge zien de voorzieningen die daarvoor nodig zijn. Affiches Overal in de stad hangen momenteel de affi ches met de opwekking vooral de voorstellingen in het Muziektheater te bezoeken. Behalve de programma's van Het Nationale Ballet (onder meer Giselle, een Balanchine-programma, Cin derella) en de Nederlandse Opera (onder meer Falstaff, Jevgeni Onjegin, Boris Godoenov, Der Kreidekreis) komen er ook programma's van buitenlandse gezelschappen in het nu begin nende seizoen. Zo zullen het Bolshoi Ballet uit Moskou en The Royal Ballet uit Londen in het Muziektheater optreden. „De voorverkoop van abonnementen loopt als een gek. Sommige series zijn al uitverkocht. We hebben dan nog wel losse kaarten in de verkoop om iedereen aan zijn trekken te laten komen", vertelt Sinnige. Het Nationale Ballet, dat toch al nooit te klagen had over bezoek, heeft 35 procent meer abonnementen verkocht en de Neder landse Opera heeft via de abonnementen al vier keer zo veel stoelen verkocht als het afgelopen seizoen. Gerard Kessels ROME - Ook al wordt over hem beweerd dat hij contac ten met de maffia onder houdt, voor de Italianen blijft hij een zoon des volks om trots op te zijn. Het en- thousiastme dat de komst van Frank Sinatra, The Voice', nu al losslaat onder de Italianen is ongekend. Dat Sinatra voor het eerst in 24 jaar weer in Italië op treedt is een nationaal eve nement. Komend vanuit Madrid met zijn privé-jet zal Sina tra 27 september in Milaan arriveren, 's Avonds geeft 'The Voice', begeleid door zijn ruim dertig man tellend eigen orkest, een eenmalig concert in het Milanese Pa- latrussardi. De goedkoopste plaatsen in de zaal, die ne genduizend man kan bevat ten, kosten 165,-. Wie het fenomeen van heel dichtbij Frank Sinatra. Er zijn Italianen die 800 gulden voor een kaartje neertellen om hem op 27 september in Milaan te zien. -fotoap wil bekijken beluisteren dient daarvoor ruim ƒ800,- neer te tellen. Al degenen die geen plaats kunnen be machtigen zullen het met de televisie moeten doen, die het concert rechtstreeks uit zendt. Het zal bij één concert van Sinatra blijven. Daags daarna vliegt hij met zijn 85 man sterke gevolg terug naar de Verenigde Staten. Het blijft onduidelijk wat de 70-jarige zanger bewogen heeft voor slechts twee con certen, in Madrid en Milaan, de lange reis te maken. Sinatra, wiens ouders uit de omgeving van Genua stammen, gaat niet gebukt onder de vrees van zijn landgenoten voor aanslagen in Europa. Demonstratief heeft hij er van afgezien zijn vaste, twee man sterke lijf wacht uit te breiden. Met het concert van Sinatra in Mi laan hadden de organisato ren twee vliegen in een klap willen slaan. Niet alleen wilden ze een bijzonder con cert organiseren, tegelijker tijd wilden ze de Ameri kaanse toeristen die dit jaar schitteren door afwezigheid, duidelijk maken dat hun angst voor terroristisch ge weld in Italië ongegrond is. Jammer genoeg heeft de reeks bloedige aanslagen in Parijs roet in het eten ge gooid. Twee optredens van Sinatra in Europa zullen de indruk in de Verenigde Sta ten niet weg kunnen poetsen dat het hier niet veilig toe ven is. (ADVERTENTIE) Leef gezond! Beweeg eens wat meer. Eet gezond en neem de tijd voor ontspanning. En voor als het toch een keer mis mocht gaan, is er een doordachte ziektekosten-verzekering: de Instap-polis van VGZ. Maqjt gebruik van de mogelijkheid om GRATIS informatie aan te vragen. Even bellen is een gezond idee, want u weet onmiddellijk hoe laag uw premie kan zijn. Bereikbaar van 08.15-20.00 uur. Vrijdags tot 17.15 uur. t Chris Orchard en Rebecca op Nederland 1 te zien in een 'De Carsons'. on oa I De Robert Paul ZU.ÉO Theatershow Robert Paul, die zijn car rière als imitator begon, trekt al weer zes jaar met een eigen theatershow door bet land. Het afgelopen sei zoen bracht hij de solo-voor- stelling 'Zo gepiept' op de planken, die volledig in het teken van de computer stond. Met veel gepiep en ge- knipper van neonlicht neemt hij de gecomputeri seerde wereld op de hak. Daarbij vergeet hij zijn oude stiel niet. Bekende Ne derlanders als Mary Dres- selhuys, Sjefke van Oekel, André Hazes en Rita Reys worden door hem vakkun dig van de nodige parodisti sche trekjes voorzien. 22.05 Twintig jaar muziek uit 't hart De Jostiband is een orkest, dat samengesteld is uit on geveer 135 bewoners van de inrichting voor geestelijk gehandicapten 'Hooge Burch' in Zwammerdam. Onlangs vierde de band in het Muziekcentrum Vreden burg in Utrecht zijn 20-jarig bestaan met een speciaal concert, waarbij prinses Ju liana aanwezig was. Van avond zijn delen uit dit con cert te horen, aangevuld met fragmenten uit het pro gramma 'Muziek uit het hart' dat in 1977 ter gelegen heid van de eerste elpee van de Jostiband werd vervaar digd. 19.37 Opening Muziek theater Vanavond is het eindelijk zover. Na zeventig jaar ge harrewar wordt het Mu ziektheater van Amsterdam, ofwel de Stopera, officiëel geopend. De NOS brengt rechtstreeks verslag van uit deze historische gebeurtenis. Aan het feestelijke pro gramma gaat een impressie van het theater vooraf en een korte historische 'ouver ture'. Daarna volgt de we reldpremière van de opera 'Ithaka' van Otto Ketting. Deze speelt in een oud hotel, waar drie mensen, een jour nalist, een ex-fotomodel en een dichter hun illusies na jagen onder het toeziend oog van de bardame. Het Natio- nael Ballet danst vervolgens 'Zoals Orpheus' van Toer van Schayk op'muziek van Stravinsky, Gluck en Vam- vakaris. D vi SI g< ni Pi lij kc bi ce vc w gf sc en va le< bi dii ge fu scl ell bu lei nu be Ve de In jai Ge sp< ter Scl vi( Ru we KI bij dei mi tie de gri Wa het •eg! gec die Aai ger blij 'La uit: diei zoa hav con gee Lal gro nac )uske en Wiske: Dt Ül heeft fat te betekenenOie mjt my i

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 16