C
I
'Aan vraag
voldoen binnen
grenzen van wet
en geweten'
IANNY
iiQyorm
AS WIS
B II VI
m f
nto
OSTBURG
AM)-UJ/||
DESTEM
Bont Instituut gaat discussie uit de weg
Zwitsers horloge revolutionair gemoderniseerd
dealer
„Bont", zegt het persbericht, „staat weer in het
brandpunt van de mode. Bont is één van de meest
fascinerende materialen en kent een bijzonder
rijke historie waarin het de mens heeft beschermd
tegen kou en op waardige wijze heeft gekleed".
„Bont", zegt het persbericht, „blijkt steeds
aantrekkelijker voor jonge vrouwen. Het nieuwe
beeld van bont is aantrekkelijk jong. Geen ander
materiaal toont zich zo veelzijdig en past zo goed
in het huidige modebeeld met het brede scala van
stjlen: van sportief tot gedistingeerd".
JJ
;r- singer -singer
[ir enz. enz.
URNITUREN
T VOOR NIETS
2064
Heelt u nog geen Swatch? Haast u dan naar de
winkel, want anders hoort u er niet bij. U loopt
achter en bent niet meer bij de tijd. Want Swatch
is een 'life-style' geworden. Wie 'trendy' gekleed
door het leven wil gaan, moet er minstens een om
de pols hebben. Maar twee of meer wordt een
rage.
Volgende week vrijdag verschijnt de bijlage De Stem Specifiek
Thuis. Dan onder meer aandacht voor het schrijnend fenomeen
van de gedwongen verkoop van een eigen huis.
Lederwaren - Koffers
nestr. 4 Hulst
-»*•>
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 198f
01140-12621
twee dagen klaar.
H Door Jan Hanff
et Nederlands Bont
Instituut begon vorig jaar
door middel van een
advertentiecampagne een
tegenaanval op de acties van het
Anti Bont Comité en het
Dierenbevrijdingsfront. Maar maakt
in zijn nieuwe campagne geen
woord meer vuil aan de vorig jaar zo
hoog oplopende en mooi voer voor
Sonja leverende discussie.
Waarom eigenlijk niet? En waarop
baseert het Bont Instituut zijn
mededeling dat bont weer in het
brandpunt van de mode staat? Is de
wens de vader van de gedachte dat
de jonge dochters zo worden
aangetrokken door de pelzen van
nerts en vos en bisam?
Het antwoord komt van secretaris H.
Bekker, zetelend in het
Confectiecentrum in Amsterdam: het
persbericht zwijgt over de affaire
omdat het jaarlijks uitsluitend ingaat
op de mode-ontwikkelingen. Een
puur modeverhaal dus, waaraan de
mode-journalisten al jarenlang
gewend zijn. Daar horen geen
kwesties over de aanvaardbaarheid
van het dragen van dierenvachten in
thuis. En wat betreft de
aantrekkelijkheid van bont voor
jonge dames: „Dat is een
internationale tendens. Dat zien we
op modebeurzen en in modecentra.
In Parijs en Milaan richtten de
belangrijkste ontwerpers zich met
bontcreaties op de groeiende
belangstelling van het jonge
publiek". Niet dat die vraag gemeten
is. „We hebben geen kwantitatieve
gegevens daarover. Maar we krijgen,
internationaal, die signalen uit de
detailhandel. Tot nu toe komen die
krachtiger uit andere landen, maar
hopen dat Nederland niet zal
achterblijven".
AFBOUWEN
Bont Instituut en de anti-bont-
beweging zijn nog nooit samen rond
de tafel gaan zitten om eens te
praten. Bekker: „Dat wil de andere
partij niet, behalve dan over de vraag
hoe snel we onze handel willen en
kunnen afbouwen. Nou, daar
beginnen wij, met onze branche die
4000 mensen werk biedt, natuurlijk
niet aan".
De secretaris zegt niet te weten hoe
groot de klap is geweest die de
bonthandel door de acties al heeft
geïncasseerd. „Ik schat dat er in ons
land 250 speciaalzaken waren en dat
er wel wat zullen zijn opgehouden te
bestaan. Ik heb daar geen statistisch
materiaal over. Feit is dat tussen
1980 en 1985 de totale verkoop van
kledingstukken is teruggelopen. En
dat geldt natuurlijk ook voor bont.
Daar zijn economische oorzaken
voor en ook klimatologische: het
waren milde winters. De
actiegroepen zeggen dat we tachtig
procent hebben verloren, maar
cijfers heb ik dus niet. Er zijn
trouwens ook bontzaken die er iets
anders, leer of suède, bij zijn gaan
verkopen. Leer is erg in, de laatste
tijd. En andere winkels zijn weer in
bont gaan doen. Hoeveel dat er
allemaal zijn, dat weet ik niet. Maar
wel dat het in de kledingbranche nu
weer wat beter gaat. We wachten
met spanning af".
Durven vrouwen nog wel bont te
dragen? Bekker: „Ja, toen bij Sonja,
dat was typisch iets om te proberen
angst op te roepen. Dat is moeilijk
tegen te gaan. In Nederland is er nog
geen bontjas besmeurd of verknipt,
behalve voor die in scène gezette
actie voor de televisie. Als er zoiets
was gebeurd zouden we het in de
handel hebben gemerkt. Dan zouden
gedupeerde vrouwen naar de
bontzaak zijn gekomen om de
schade te laten herstellen, de verf
eruit te laten halen.
ELEGANT
Nog eens het persbericht: „De
nieuwe bontmode biedt zeer veel
variatie aan kwaliteiten, kleuren en
modellen. Zo zijn er elegant lange of
korte, weelderige mantels van
langharig bont met prachtig
verbrede schouders die uitstekend
passen in de modieuze
herwaardering van de mode uit de
jaren dertig en vijftig die het beeld
van dit najaar en de komende
winterseizoenen zal beheersen. In
combinatie met de nieuwe slanke
jurken benadrukken ze de
verleidelijke, vrouwelijke sfeer die
het actuele modebeeld uitstraalt.
Maar, bont is een veelzijdig
materiaal, een karaktertrek waardoor
dezelfde soepele bontjassen ook
heel goed tot hun recht komen als ze
over sportieve kleding worden
gedragen. Voor de vrouw die de
contrasten in de nieuwe
najaarsmode vol variatie weet te
waarderen levert nu zelfs blue jeans
met bont een spannende combinatie
op".
Jan van der Lee is woordvoerder van
het Anti Bont Comité (ABC) in
Leeuwarden. Hij zegt: „Het is
natuurlijk onzin dat het Bont Instituut
niet weet hoe slecht het gaat in de
bonthandel. Ze hoeven daar hun
eigen vakliteratuur maar te
raadplegen. Ze moeten exact weten
hoeveel leden ze verloren hebben.
Op de laatste grote bontbeurs in
Frankfurt heerste alom somberheid.
In Utrecht is het aantal bontzaken
meer dan gehalveerd. In Gouda
waren er zeven, is er nu nog één. In
het grootwinkelbedrijf alleen al is het
indexcijfer van de verkoop de laatste
zes jaar van honderd naar twintig
teruggelopen. V&D en C&A en
Neckerman zijn er na de
kaartenactie van vorig jaar helemaal
mee gestopt. (Het ABC verspreidde
kaarten die het publiek naar winkels
kon sturen met de tekst: 'Zolang u
nog dierenleed-jassen verkoopt
koop ik niet langer uw artikelen'. Van
der Lee: „En de hele bontverwerking
heeft jarenlang met verliezen
gezeten. Er zijn een heleboel van die
bedrijven failliet gegaan. Alleen door
nevenactiviteiten aan te trekken
heeft de rest het nog net kunnen
redden".
WEGGEHOOND
Het Bont Instituut heeft de
wetenschap ingeschakeld om aan te
tonen dat nertsen en vossen het
helemaal niet zo slecht hebben in de
fokkerijbedrijven. Het ABC daarover:
„Dat onderzoek werd gedaan door
een man die voor vijftig procent werd
betaald door de overheid en voor 50
procent door de pelsdierfokkers. Hij
kwam in 1985 na een jaar tot de
conclusie dat het niet zo slecht gaat
met de nertsen en de vossen. Hij
werd door collega-wetenschappers
weggehoond. Ze zeiden dat als je
het welzijn van die dieren wilt
onderzoeken je daarvoor minstens
vijfjaar moet uittrekken. En, los
daarvan, hoe kun je dat objectief
doen als je voor de helft door de
fokkers zelf wordt betaald?
Bovendien, dat onderzoek was
helemaal niet nodig. Niemand heeft
bont nodig. Er is geen behoefte aan
vossen en nertsen. Ze leveren geen
voedsel, alleen maar mest, overlast
voor het milieu".
Het Bont Instituut kijkt daar
vanzelfsprekend anders tegen aan.
„Zolang er mensen zijn die bont
willen dragen zal geprobeerd
worden aan die vraag te voldoen,
strikt binnen de grenzen van wet en
geweten". En een vroegere
voorzitter van de Nederlandse
Vereniging van Fokkers van
Edelpelsdieren zei het,
geëmotioneerd, zo: „Indien men mij
met wetenschappelijk
bewijsmateriaal kan aantonen dat ik
op mijn bedrijf mijn dieren mishandel
of kwel zal ik nog hetzelfde jaar mijn
bedrijf beëindigen. Ik zou het nooit
met mijn geweten in
overeenstemming kunnen brengen
om met die dierenkwelling door te
gaan".
SWATCH VEROVERT WERELD
S Door Hans Veldhuis
watch. Samenstelling van
de woorden Swiss Watch,
Zwitsers horloge. En wie
Zwitserland zegt denkt aan een
brokje degelijkheid van de
wereldbekende horloge-industrie.
Althans, de niet meer zo piepjonge
consumenten. Want sinds het Verre
Oosten met al of niet weggooi-
uurwerkjes de wereld begon te
veroveren, raakte Zwitserland als
uurwerkland nummer een uit het
beeld. Met als gevolg dat dit land,
dat twaalf jaar geleden nog zeventig
procent van de wereldmarkt
beheerste, haar aandeel tot 28
procent zag dalen.
Totdat de Swatch geboren werd.
Waarvoor we terug moeten naar
1982. De noodlijdende Zwitserse
horloge-industrie zoekt koortsachtig
naar een oplossing voor de
dreigende ondergang als gevolg van
het nog jaarlijks toenemende geweld
uit het Verre Oosten. Al enkele jaren
worden er vele miljoenen verloren en
een keer ten goede is nog niet in
zicht. De consument is uitgekeken
op het relatief dure Zwiterse
uurwerk-voor-het-leven en kiest voor
de moderne en vooral goedkope
mini-elektronica uit Japan en Hong
Kong. De wereld denkt digitaal.
Totdat het publiek ontdekt dat het
Japanse elektronicageweld ook
nadelen had. Zoals de dure grap om
regelmatig de batterijen te moeten
laten verwisselen. Om over reparatie
maar helemaal niet te praten.
Bovendien besloten de Zwitsers een
geheim wapen in te zetten in de
vorm van dr. Ernst Thomke. Deze
keiharde zakenman haalde de
bezem door de vastgeroeste
horloge-industrie en enkele
prominente merken verdwenen al
snel van de markt.
Nadat vervolgens twee jonge
ingenieurs het dunste horloge ter
wereld maakten (0,98 millimeter,
waarmee ze de Japanse industrie,
die niet verder dan twee millimeter
was gekomen, een aardig lesje
leerden) kregen zij van Thomke de
opdracht een modern klokje voor de
gewone man te maken dat niet meer
dan vijftig Zwitserse francs mocht
kosten.
REVOLUTIE
„In feite slaagden zij er toen in een
technisch wonder te maken", aldus
marketing manager John van Olffen
van de in Maastricht zetelende
Nederlandse importeur van Swatch,
Ed. Maassen bv. „Want terwijl elk
ander horloge los wordt gemaakt en
dan in een kast wordt geplaatst
bouwden zij het horloge op vanuit
een daarvoor speciaal ontworpen
kunststof kast, wat een complete
revolutie betekende in het industriële
denken".
Zij slaagden er voorts in het
gebruikelijke aantal onderdelen tot
de helft terug te brengen en
vereenvoudigden de fabricage
zodanig dat er vrijwel geen
mensenhand meer aan te pas hoefde
te komen: robots namen het werk
over, al moeten de onderdelen
uiteraard wel door de toeleverende
uurwerkindustrie worden gemaakt.
Bovendien werd de levensduur van
de batterijen door het beperkte
aantal te trekken onderdelen tot drie
jaar verlengd. En tenslotte kon de
consument deze zelf vernieuwen.
Het succes bleef niet lang uit.
Ondanks het feit dat het volledig in
kunststof gegoten en minder dan
twintig gram wegende klokje
aanvankelijk nog slechts als het
ideale tweede uurwerkje voor vrije
tijd en sport werd aangeprezen. Een
niet overdreven stelling, want het is
uiteraard volledig waterdicht omdat
zelfs het glas een geheel met de rest
vormt en de schokvastheid toont
mijn zegsman door er als een hamer
mee op zijn bureau te timmeren.
MANKEMENT
Om de Japanse industrie een hak te
zetten werd aanvankelijk twee jaar
garantie gegeven. Nu is dat nog een
jaar. Al zegt dat nog niets, want
duurproeven hebben aangetoond
dat de levensduur ongeveer twintig
jaar bedraagt. Veel kans dat men een
beroep op die garantie hoeft te doen
is er dus niet. Maar mocht zich enig
mankement voordoen -een robot is
ook maar een mens- wordt gelijk een
nieuwe gegeven. Want omdat ze
geheel zijn gegoten, zijn de
uurwerkjes niet te repareren.
De angst voor de hete adem van de
Japanners zat bij de Zwitsers echter
zo diep dat ze opnieuw een slimme
zet deden: de mode. Want het
modebeeld verandert zo vaak, dat
namaak geen zin heeft. Als dat al zou
kunnen, want op het geheel rust een
wereldwijd patent. De modewereld
werd -en wordt nog steeds,
tweemaal per jaar- uitgenodigd
ontwerpen in te sturen voor
wijzerplaat, wijzers,
kleurencombinaties etcetera waaruit
via de computer uiteindelijk 24
modellen werden en worden
geselecteerd -twaalf kleine en twaalf
grote (van dameshorloges wordt niet
meer gesproken).
LEVENSSTIJL
Het werd een schot in de roos en de
vraag steeg naar ongekende
hoogten. Gokte men aanvankelijk op
500.000 stuks per jaar, vorig jaar
werden dat er tien miljoen en dit jaar
verwacht men een produktie van
14,7 miljoen stuks. Waarbij nog lang
niet de hele wereld is veroverd.
Begonnen in eigen land verdrong
Swatch Japan van de eerste plaats in
achtereenvolgens Duitsland,
Engeland, de VS en de Benelux en
Frankrijk. Vorig jaar kwam Spanje
erbij en dit jaar is de Italiaanse
modewereld aan de beurt. In
Nederland beheerst Swatch nu 25%
van de markt. De rest is
onderverdeeld in honderden (veelal
oosterse) merken.
Van mode-accessoire -als slogan
wordt de veelzeggende tekst 'U krijgt
de tijd erbij cadeau' gebruikt- is
Swatch nu bezig een 'levensstijl' te
worden. „Bij de jongeren is het zelfs
zo, dat het gelijk opvalt als je niet
minstens een van de laatste
modellen draagt", aldus John van
Olffen. „En in de VS kijkt niemand er
meer van op als er om de pols twee
tot drie swatches worden gedragen.
Een rage die naar hier komt
overwaaien. En het gekke is dat
niemand meer praat over kwaliteit.
Daarvan wordt als vanouds weer
uitgegaan".
VUILNISBAK
De concurrentie heeft het nakijken.
Hoewel de Japanners daar weinig
over loslaten is er echter al sprake
van duizenden ontslagen en een
omzetvermindering met een kwart.
Want als men in het Verre Oosten
het als een diep geheim bewaarde
nieuwe model eindelijk in handen
heeft -de najaarsswatch '86 werd
pas begin deze maand gelanceerd-
staat in Zwitserland de opvolger al
weer op stapel. En bovendien
hebben de Japanners een heel
andere smaak dan de westerse
consument.
En zelfs voor wie niet steeds met de
laatste modetrend wil of kan
meegaan (hoewel de prijs van
87,50 daarbij nauwelijks een rol zal
spelen) heeft Swatch een oplossing
klaar: verwisselbare bandjes. Ook in
de laatste modekleurtjes. Weliswaar
is de wijzerplaat dan niet helemaal
up to date, maar het geheel kan er
dan toch nog mee door. Al is het
maar voor een doordeweekse dag.
En uiteindelijk verdwijnen ze gewoon
in de vuilnisbak. Goed voor twintig
il
