Modern Jazz Breda brengt Chet Baker
José en de kunst in Zevenbergen
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1986
TV-programma
Onvolledig
Serieus
Verkeerd
Wandkleden
Materialistisch
Zeeuws
3x vrouw
Brabantse schilderkunst
Door Hans Kuitert
BREDA - Als er dit
weekend op de Strip
driedaagse in Breda een
prijs voor 'ironie' toege
kend had mogen wor
den, dan had Henny
Wesseling, de voorzitter
van het organiserende
Stripschap, die in ont
vangst mogen nemen.
Op de zogeheten boeken-
Ijeurs hebben de 'planologen'
van het Stripschap Han Pee-
Keis Wordt Vervolgd Club een
stevige plek gegeven recht te
genover de stand van een zich
voor de betere strip beijve
rende club onder de naam 'De
negende kunst'. De baas van
je stripimitatie tegenover de
genen die de strip graag opge
nomen willen zien bij de beel
dende kunst.
Ironie? Het Stripschap zal
het wel niet zo bedoeld heb
ben, maar onbewust heeft men
daarmee het onderhuidse
thema van deze Stripdrie-
daagse 1986 aangegeven. Offi
cieel mag het dan om 'de strip
maatschappij' gaan - de in
vloed van de strip op ons da
gelijks leven - in de slag om de
consument gaat het wel dege
lijk om andere zaken.
Han Peekei heeft bij de
AVRO een wekelijks tv-pro-
gramma over strips. Slordige
kijkdichtheid van drie mil
joen, meest jongere kijkers.
Wie de afgelopen jaren de in
bezoekersaantal gestaag
groeiende stripmanifestatie in
Breda heeft bezocht, zal be
grijpen dat Peekei in de roos
heeft geschoten. Er komen nu
ongelooflijk veel kinderen
naar de Driedaagse. Ze komen
voor Sjors en Sjimmie, Donald
Duck, Gilles de Geus, Suske en
Wiske, Robbedoes en noem al
die striphelden en -heldinnen
maar op die kinderharten ver
warmen.
Op die groep stripliefhebers
gokt Peekei. Zijn Wordt Ver
volgd Club doet exact hetzelf
de. Door het hele land komen
kinderen naar de clubdagen
om er tekenfilmfiguurtjes te
imiteren. Schattig geregi
streerd door Peekels camera's
en vervolgens vertederend de
huiskamer ingeslingerd. Net
als dat beroemde meisje dat op
Dorus' knie een liedje mocht
zingen.
Dus ook in Breda zal er
weer lustig geïmiteerd wor
den. Het 'miep miep'
'zzzzzzzzoefffff', 'huhuhuhu-
huhuhuhuhuhu' en wat al niet
meer zal door de bijgebouwde
expo-tent galmen. De Negende
Stripdriedaagse:
'miep miep'
en negende muze
Hon Peekei en zijn medewerkers: steeds grote invloed.
- FOTO KIPPA
Kunst zal amechtig naar adem
moeten happen.
Zo'n 20.000 leden telt de
Wordt Vervolgd Club inmid
dels en het einde is nog lang
niet in zicht. Door Peekels club
en al datv koddige geïmiteer
wordt er bij de kijker en de le
zer een onvolledig beeld opge
roepen van de strip. De strips
die Peekei propageert zijn er.
Ze hebben bestaansrecht en
dat is een goede zaak. Maar
het lijkt erop alsof er alleen
maar leuke, aardige, stoere,
stompzinnige, irritante strip
helden bestaan. En wie het
voor zijn informatie over de
strip alleen van Peekei moet
hebben, moet haast wel den
ken dat er sinds Suske en Wis
ke, Robbedoes en Kuifje niet
veel is veranderd. En dat is
wel het geval.
Alleen die andere stripma
kers, die andere uitgevers
hebben toevallig geen omroep
achter zich staan. En dus blijft
de strip iets onbenulligs waar
je alleen maar 'miep miep' te
gen kunt zeggen. Op de Drie
daagse echter wordt het be
wijs geleverd dat er ook an-
derg stromingen zijn binnen
de strip. Dat er ook ware kun
stenaars strips maken, dat er
ook echt zinvolle, zeg maar ge
makshalve literaire verhalen
in stripvorm worden verteld.
Dat er meer is onder de zon.
Want de mensen die dit
weekeinde prijzen in ont
vangst mogen nemen zijn be
paald geen lolbroeken. Zo'n
Dick Matena wordt geprezen
om zijn veelzijdig talent dat
ook nog eens baanbrekend
werk verrichtte. En die Franse
tekenaar Boucq blijkt zelfs
een intrigerende satire in
stripvorm te kunnen maken.
Om nog maar te zwijgen van
die meneer Van den Boom die
met zijn uitgeverij Arboris
ook al.grenzen aan het verleg
gen is.
Niks Donald Duck naboot
sen. Nieuwe wegen zoeken.
Serieus bezig zijn. Er lopen op
zo'n evenement waar heel de
stripwereld bijeen zit, meer
somber ogende, pijplurkende
lieden rond, dan bourgondiërs
met geoefende lachspieren. Er
is bijvoorbeeld een meneer
Hans Matla die het tot zijn le
venstaak heeft gemaakt het
complete werk van Hans
Kresse uit te geven. Hele gene
raties hebben genoten van de
strips van Eric de Noorman.
Helaas is deze kloeke held niet
te imiteren.
Het is deze discrepantie die
dit weekeinde het Turfschip in
Breda zal beheersen, zonder
dat iemand beseft dat het in
herent is aan de strip. Want
wat is nou eigenlijk een strip?
Ruwweg is dat een verhaal
dat in plaatjes wordt verteld,
waarbij er een sterke samen
hang is tussen beeld en tekst.
Een 'gewoon' boek bestaat uit
een aaneenschakeling van
woorden en zinnen, al dan niet
opgeluisterd met een foto of
tekening, een grafiekje soms.
Niemand zal het in zijn hoofd
halen een beurs te houden
waarin alle boeken op één
hoop worden geveegd.
Ook in de strip zijn er gen
res, net als bij het gewone
boek. Keukenmeidenromans,
geïllustreerde - oh zo educa
tieve boeken, detectives, thril
lers, spionageromans, kolde
rieke boeken, gedichten, es
says en literaire romans. Al
die soorten zijn er ook in de
strip.
Peekei is de baas van de lol
broeken en de keukenmeiden
strips. Hans Matla en Hans
van den Boom en nog een hoop
anderen doen in literaire ro
mans, gedichten. En daar tus
senin zijn er ook nog een hoop
te vinden die weer andere
genres hebben geadopteerd.
Door het samengaan van beeld
en tekst alleen als basis te ne
men ontstaat er een verkeerd
beeld van de strip. Dan is de
meest komische of de meest
spannende strip natuurlijk het
belangrijkste.
Op tv is Han Peekei wat dat
aangaat bepaald niet de even
knie van Boudewijn Buch.
Wie in Breda zijn minachting
voor strips wil voeden moet
even bij Peekei langs. Wie het
tegenovergestelde wil kan el
ders in het Turfschip terecht.
Maar in beide gevallen hoor
en zie je slechts de halve
waarheid. Want met strips is
het net als met kaas. Er zijn
duizenden soorten. Uiteinde
lijk zal iedereen in Breda toch
kunnen smullen.
De Stripdriedaagse speelt
zich dit weekend af in Het
Turfschip in Breda. Openings
tijden: vrijdag 12 tot 21 uur,
zaterdag 9 tot 17 uur en zondag
10 tot 18 uur.
(ADVERTENTIE)
HIJ vindt dat meer mensen moeten weten wie HIJ
eigenlijk is, hoe HIJ denkt over moHe en over kwaliteit.
En HlJ vindt dat u dit moet lezen, want
DE POLO DIE OOK PULLOVER IS. Zo'n ruimval-
lende trui in polo-model draag je over een shirt en is
warm, soepel en behaaglijk.
Die polopull van 100% zuiver lambswool is
verkrijgbaar in vele kleuren. En HIJ vraagt daarvoor
geen BO,-maar tijdelijk slechts I
Prijs geldig te/m 27 september a.s.
Van een onzer verslaggevers
BREDA - Het nieuwe seizoen van de
stichting Modern Jazz Breda, dat za
terdagavond 20 september officieel
van start gaat met een optreden van
het Piet Noordijk Kwartet, geeft een
uitermate aantrekkelijk programma
te zien.
Voorlopig hoogtepunt wordt onge
twijfeld het optreden van de ver
maarde Amerikaanse trompettist en
vocalist Chet Baker.
Baker, een van de grondleggers en
grootmeesters van de zogenaamde
'cool jazz', is gestrikt voor zondag 5
oktober in het vaste MJB-onderko-
men, café Het Hijgend Hert, Pasbaan
7, Breda (aanvang 15.00 uur).
De stichting MJB is in de loop der
jaren uitgegroeid tot een der belang
rijkste platforms in Nederland, en is
zeker in Zuid-West-Nederland het
eerste podium voor moderne jazz in
de brede zin: bebop, hard bop, cool
jazz en latin, salsa en .geïmprovi
seerde muziek, vooral van Neder
landse bodem.
De activiteiten van MJB spelen
zich met ingang van dit seizoen af op
meer dan een plaats. Behalve ge
noemde vaste stek zijn dat de Bredase
Stadsschouwburg Concordia (waar
op dinsdag 7 oktober een optreden
plaatsvindt van het Willem Breuker
Kollektief) en de Werkplaats Beel
dende Kunst, Dokaal 01.
Verder wordt voortaan afgeweken
van de vaste zondagmiddag voor de
concerten. Er kan nu ook regelmatig
op zaterdagavond naar moderne jazz
worden geluisterd. Om te beginnen
dus aanstaande zaterdag, vanaf 21.00
uur, in Het Hijgend Hert.
Dan is er ook gelegenheid zich in te
schrijven voor een van de vele work
shops die MJB organiseert, in samen
werking met de Stedelijke Muziek
school. De animo voor de workshops
onder professionele leiding wordt
ieder jaar groter. Er zijn groepen voor
beginners, gevorderden, kinderen en
een speciale vrouwengroep.
lieze advertentie kunt
open, behalve de
■(jfertjes bil staan. Die
kopen in AH winkels
rs op de deur staat,
van donderdag
ptember a.s.
d strekt.
Open atelier. Sculptuur en
grafiek in voormalige gym
zaal, dr Ariënslaan 60a, Ze
venbergen. Open: ma-za 14-
17 uur. Tot en met 27 septem
ber.
Zevenbergen is, als het op
beeldende kunst aankomt,
een uit de kluiten gewassen
boerendorp dat nog moet
wennen aan mogelijkheden
op dat gebied voor verhoging
van de leefbaarheid. José
van de Valk is daar, vrij
eenzaam bezig om, met rug
gesteun van de goedwillende
wethouder van cultuur, iets
°P gang te brengen. Ze had
er enige tijd een galerie; be
gon er samen met nog enkele
andere beeldende kunste
naars lessen in creativiteit te
geven en heeft nu in een
voormalige gymzaal een heel
behoorlijke expositie inge
richt. Ze heeft daartoe een
aantal professionele kunste
naars kunnen bewegen, zo
dat er nu interessante, prik
kelende of discutabele
kunstobjecten te zien zijn in
deze opkomende leefge
meenschap.
José vertelt dat onver
wacht veel mensen er komen
kijken en leuk reageren. Er
blijkt behoefte te bestaan.
Ruimtelijk wel, maar artis-
uek allesbehalve geschikt is
deze zaal een voorlopige
Prikkel totHet is te hopen
dat het gemeentebestuur
van Zevenbergen dit soort
"initiatieven en eigen ideeën
°P dit gebied in zijn beleid
gaat opnemen; er geld voor
"it gaat trekken in het besef
dat Zevenbergen bezig is te
groeien naar een culturele
volwassenheid. Een mens
leeft niet van ollie alleen.
Predy Wolf-Wubben, die
r met enkele van haar
taal/bronzen objecten te-
ganstelingen en dwingende
daainning oproept, is niet zo
maar de eerste beste artist.
J* landschappelijke situa-
es met grint, stof, glas, me
al ets- van Renée Jansen,
José van der Valk (1948) bij haar expositie (en eigen plastiek) in de Zevenbergse gymzaal.
mogen iets modieus hebben,
de sterke metaalplastieken
van Renate Liske (vlinder-
achtigen) zullen velen aan
spreken. Dat zal ook wel het
geval zijn met de zeefdruk
ken en gemengde technieken
van Noor van de Bunt, al is
haar veelkleurige werk iets
te veel opgehangen aan het
gemakkelijke effect dat
creatieve centra zijn cliënten
vaak bezorgen. Ook de eigen
regio is vertegenwoordigd
met Claus Bertram uit Wil
lemstad. Fijne rationele geo
metrische vormen geëtst of
in zink plastisch uitgevoerd.
Zeer bedacht. En de Zeven
bergse José zelf blijkt de
laatste jaren monumentaal
gegroeid van keramische fi
guren tot materiaalgevoelige
(marmer/ijzer) plastieken.
Heel verdienstelijk. Op deze
expositie heeft zij bovendien
een gevariëerd beeld bijeen
gebracht van artist-'eke uit-
i»
drukkingsvormen, die bij de
tijd zijn.
HE.
Wandkleden Lydia Gonza
lez, Raadhuis van Terneu-
zen. Open: alle dagen tijdens
kantooruren. Tot 10 oktober.
In de hall van het Terneu-
zense raadhuis is momenteel
een expositie te zien van
wandkleden vervaardigd
door de Spaanse kunstenares
Lydia Gonzalez, die, na eerst
de schilderkunst beoefend te
hebben, tot de textiel kwam.
Vanaf 1971 hield zij verschil
lende tentoonstellingen in
haar vaderland en drong zij
ook tot een galerie in Rijs
wijk door (1985), doch haar
werk maakt niet de indruk
representatief te zijn voor de
stand en het peil van de he
dendaagse textielkunst in
Spanje.
De negentien hier aanwe-
- FOTO DE STEM BEN STEFFEN
zige werkstukken, vervaar
digd uit wegwerpmateriaal
als touw, tubes, katoen, jute,
riet, wol en wat al niet meer
vertonen vrijwel zonder uit
zondering dezelfde vorm:
met lussen aan een stok op
gehangen, stromen zij in een
driedeling waarvan het mid
delste deel het langst is,
langs de wand omlaag. In dit
middendeel is dan vaak
enige beweging aangebracht
in de vorm van uitstekende
of inspringende phallische
en vaginale symbolen of an
dere relief gevende vormen
maar alles schijnt volgens
hetzelfde recept gemaakt,
waaruit duidelijk blijkt dat
de kreatieve fantasie tekort
schiet. Het geheel van de ten
toonstelling wordt dan ook
gekenmerkt door een mono
tonie die men grauw zou
kunnen noemen, ware het
niet dat alle werkstukken
een veelheid van heldere
kleuren vertonen.
Bert van Etten, schilderij
en, tekeningen en plastieken.
Etcetera, Markiezenhof, Ber
gen op Zoom. Open: di-zo 14-
17 uur. Tot 6 oktober
Van Etten is zeer mate
riaal-gevoelig. Hij speelt er
mee op een verbluffende ma
nier. Het enige 'gevaar' is dat
hij zo goed weet wat mate
riaal kan doen dat hij in
theater blijft steken. Zijn ge
ëxposeerde stukken zijn al
len even 'mooi'...Zijn mate
rialistische structuurschilde
rijen met marmergruis,
zand, latex, teer etc stralen
een grote beheersing van
materie, opbouw en kleurge
bruik (zwart, bruin, pink)
uit. Zijn betrokkenheid op de
japanse beeldende kunst (cq
leefsfeer) is daaraan letter
lijk (beeldend) en figuurlijk
(sfeer) niet vreemd. Zijn
werk heeft daarbij iets beto-
gends. Bijvoorbeeld 'Black
South Africa' (een realistisch
venster al even realistisch
afgesloten met bamboestok
ken) is daarvan een speci
men.
Bert van Etten, hoe ro
mantisch ook, denkt daarbij
tamelijk rechtlijnig in lad
ders en luiken, in stoelen en
andere vertikalen. Zijn
mooie plastische stoelen
(sorry; ze doen me nogal aan
Thijs van Kimmenade den
ken) rondt hij af door ze
mannelijk of vrouwelijk te
noemen. Is het niet wat ge
zocht? Maar zijn schilderijen
rond ladders, ovalen, bergen,
water, japanse elementen et
cetera zijn van een esthetice-
rende allure dat ze ongetwij -
feld aanslaan. Ga eens kij
ken.
HE.
Landschappen en stillevens
uit het Zeeuwsvlaamse land.
Galerie van Geyt te Hulst.
Open: werkdagen 9-12 en
van 14-18 uur. Dinsdag ge
sloten, zaterdag open tot 17
uur. Zondag van 14-18 uur.
Tot 30 september.
Vwee Hongaarse schilders,
die door familiale banden
met Zeeuws-Vlaanderen
verbonden zijn, geven bij
Galerie Van Geyt in schilde
rij en pastel hun visie op het
landschap aldaar. Het zijn
vader (Janos) en dochter
Zsuzsa Szikra. Janos Szikra
werd in 1921 geboren en ves
tigde zich na zijn studie aan
de akademie van schone
kunsten te Budapest aan het
Balatonmeer (Plattensee)
waarop zijn atelier uitzicht
heeft en dat voor hem een
voortdurende bron van in
spiratie vormt; dochter
Szuzsa, jaargang 1951, werkt
voornamelijk te Budapest in
Hulst. Evenals haar vader
beoefent zij het landschap en
het stilleven, maar boven
dien het portret.
Wat beiden, ondanks het
verschil in jaren, gemeen
hebben is een post-impres
sionistische schilderwijze die
niettemin de zichtbare wer
kelijkheid met de nodige
vrijheid behandelt. Bij Janos
Szikra bemerkt men dat
vooral in een hier ook aan
wezig gezicht op het Bala-
kronmeer dat bijna een ab-
strakt schilderij werd, bij
Szusza aan de wijze waarop
zij haar stillevens de dingen
iets aetherisch en transpa
rants poogt te geven.
Het palet van de vader
vertoont doorgaans krach
tige kleuren, dat van de
dochter heeft de neiging tot
meer lichte toonwaarden. De
molen van Kuitaart, de Ar
dennen, de grote markt te
Hulst, de basiliek en het
stadhuis aldaar, de achter
tuinen in de stad en de mo
len. Lamswaarde zijn enkele
van de onderwerpen die elk
van beide kunstenaars naar
hun eigen aard en visie kon
terfeitten. Met een sympa
thie voor Zeeuws-Vlaande-
ren, even groot als hun 'joie
de peindre'. Dat blijkt uit
deze expositie (waarin het
Hongaarse landschap na
tuurlijk ook niet ontbreekt).
Magriet de Bruin schilde
rijen, Pien Storm-van Leeu
wen textiel. Coco Kemper
keramiek in Galerie de Ver-
In het Markiezenhof te Bergen op Zoomis nu, tot en met 2
november, de tentoonstelling 'Schilderkunst in Noord-Bra
bant na 1945 - periode 1960-1975 - gearriveerd.
Bij de eerste presentatie ervan te Oss hebben we tamelijk
uitvoerig en in positieve zin aandacht besteed aan dit seriële
initiatief van de Nieuwe Brabantse kunststichting (NBKS)
te Oirschot. Van een dozijn kunstenaars uit Brabant, die in
genoemde periode van invloed waren op het beeldend leven
in deze provincie, zijn vier schilderijen gekozen. De 'Roaring
Sixties'. Hans van Zummeren over die periode (in de fraaie
catalogus): „De grootste fout die ik gemaakt heb was, dat ik
op een gegeven moment ben gaan denken dat engagement
gevaarlijk was". Behalve van Van Zummeren is op deze ten
toonstelling werk te zien van Willem Adams, Geertrui
Charpentier, Pieter Elzinga, Jaak Frenken, JCJ van der
Heyden, Theo Kuypers, Johan Lennarts, Guido Lippens, Har
Sanders, Jacques Siegers en Ad Snijders. Behalve op maan
dag dagelijks te zien tussen 14-17 uur.
beelding, Klokkenstraat 12,
Baarle-Hertog, open dinsdag
t/m zondag van 13.30-17.00
uur, t/m 5 oktober.
Drie vrouwen die op vol
komen van elkaar afwij
kende manieren hun kijk op
het leven tonen in niet rea
listische beelden. Margriet
de Bruin uit Maastricht,
waar ze ook studeerde, schil
dert om te schilderen, welis
waar gebruik makend van
aan de werkelijkheid ont
leende beelden, maar niet als
serieus onderwerp maar
meer als aanleiding, als uit
gangspunt om schilderend in
blad te kunnen vullen. De
onderwerpen zijn zeer uit
eenlopend met titels als
'Naar de markt' en 'Nacht
merrie in rood landschap'.
Omdat het in de eerste plaats
gaat om vlakken vullen met
heftig contrasterende kleu
ren met grote licht-donker
effecten en op de scheidslijn
van de vlakken een teken
achtige figuratie aanbrengen
is dat niet belangrijk. Ieder
blad heeft zijn eigen sfeer.
Het ene luchtig het andere
dramatisch. Maar de heftige
intense manier van schilde
ren, met een nog enigszins
herkenbare Jan van Eyck-
signatuur, met overtuigings
kracht en souplesse is -op-
vallend genoeg- overal aan
wezig.
Pien Storm-Van Leeuwen
uit Chaam schildert met
draadjes en lapjes een niet
bestaande wereld. Hopend op
betere tijden componeert ze
miniatuur landschapjes
waarin alleen harmonie be
staat. Er is geen enkele dis
sonant te bespeuren in de
ragfijne polletjes en
boompjes in pastelkleurige
omgevingen. Mooi, dat wel,
esthetisch wel haast vol
maakt en in technisch op
zicht een bewonderswaardig
knap en geraffineerd ge
bruik van schilder- appli-
ceer- en borduurtechniek.
Maar dure esthetiek is niet
blijvend boeiend.
Coco Kempers' fantasti
sche schepsel krijgen steeds
groteskere vormen. Deze be
kende Antwerpse keramiste
werkt in geel bakkende klei
waarvan ze wat onbeholpen
in het vel zittende dames op-
kneet met zeiltjes als armen
en benen, ongeveer als bij
antieke porseleinen poppen,
klauw-achtige vingers en te
nen en kopjes als kale bol
letjes met dik opgelegde
zoenlippen. Haar wat grim
lachende kijk op de vrouw is
rijk aan vormentaal die door
de zachte kleuren van de
krullige decoratie iets deca
dents krijgt. Echt interessant
is haar spel met twee en drie
dimensies in een object: een
geschilderd lijf op een pla
quette waar als vreemde uit
steeksels armen en benen in
aan zijn gebracht.
LR.
