M
Koopkracht voor velen omhoog
Volgend jaar 1.500 ambtenaren minder
Meer loon gevaar
voor de economie
DBSTEM
OTA
WERKLOOSHEID DAALT GESTAAG MAAR LANGZAAM
oeiale premies lager
Helft opbrengst afslanking voor beter loon
Weinig
ruimte
eigen
beleid
esten wel'
Sociale stelsel op 1 januari
MILJOENENNOTA
INKOMENS
UITKERINGEN
PREMIES
3NTAAR
ONZEKERHEID TROEF VOOR UITKERINGSTREKKERS
ra inkomsten
dgasprijs
DE WERKLOOSHEID (augustus 1986)
vervolg volgende pagina
986
M3
kabinet-Lubbers ken-
lij nadere beschouwing
dament van risicovolle
vel bekwaam geformu-
barkeerd. Dat geldt niet
Ivoor de werkloosheid,
I stijging van de koop-
lijn ministers zijn nog
ld en het terugdringen
fend in vergelijking met
erde regeerakkoord.
Jtverschuiving. In de re
de werkloosheid heel
lan het financieringste-
Vi. Hieruit mag worden
6n Ruding er in is ge-
£n deel op de knieën te
ider van het beperken
had gelegen zouden
|erd. Dat bleek politiek
jeen enkele twijfel aan
j'daling van de aardgas-
an drie procent van het
de wijze waarop wordt
bsteld. De geest van de
I is duidelijk waarneem-
Se manier waarop wordt
jigezondheid en sociaal-
et weinig maatschappij
ennota is de voorspelde
|r moet zorgen voor stij-
end is dat die van veel
daling van de olieprijs
a voor de berekeningen
ep het bot' zijn gegaan.
Ie momenteel wat stag-
de hoogte van de rente
koers).
[s lijkt niet erg reëel. Het
investeren, terwijl tege-
gelegd die de investe-
vakbeweging wordt om
{lemaal niets tegenover
hechten aan het terug-
algemene twijfel aan de
fitwikkeld. Lubbers heeft
ilozen moet zijn terugge-
leren nog bevestigde hij
eat.
de beoogde verminde-
t. Het feit dat het kabinet
en de plannen voor ar-
Iht boekdelen.
|egin en het einde verwe
iger Desiderius Erasmus
onele verdraagzaamheid
ssen begin en einde van
Lof der Zotheid, daar
a. Anders zou het finan-
zijn opgelopen. Dan zou
'eikt hebben in één klap
.jnkomend met een ac-
[erhoging van 9 cent per
brengt 830 miljoen op.
:rhogingen gaan op 1 no-
er aanstaande in.
jdat de gasprijs gekop-
s aan de prijs van huis-
olie en stookolie werkt
:ijnsverhoging door in de
ijs. Daardoor krijgt Ru
in 1987 nog eens 476 mil-
linnen, in latere jaren 1,8
rd.
ig heeft nog eens voor 1,4
rd eenmalige inkomsten
oekt. Voor dat bedrag
in de begroting 1988 an-
maatregelen moeten
en bedacht. Versnelde in-
van belastingen brengt
liljoen op. Versnelde af-
ït van aardgas-gelden
het Westduitse aardgas-
jf 400 miljoen en een ge-
:re verlaging van de
gasprijs per 1 januari mo-
c 400 miljoen.
WE BETALEN
DEN HAAG - De gemiddelde Nederlan
der gaat er volgend jaar niet of nauwe
lijks op vooruit. Maar als gevolg van de
daling van de prijzen met 1 tot 1,5 pro
cent en de premies met een half procent
valt er voor de gemiddelde Nederlander
wel meer te besteden.
Veel uitkeringsgerechtigden merken
echter van die koopkrachtverbetering
weinig.
De cao-lonen stijgen ten hoogste met
0,5 tot 1 procent; de inkomens van amb
tenaren en trendvolgers blijven bevro
ren.
Onzekerheid blijft ook in 1987 troef
voor de uitkeringsgerechtigden. Vast
staat inmiddels dat de niet-kostwinners
en mensen die van een AAW-uitkering
leven er in inkomen op achteruit gaan.
Voor de overige uitkeringsgerechtigden
is het nog afwachten, omdat volgend
jaar het nieuwe stelsel van sociale ze
kerheid wordt ingevoerd.
Dat stelsel kan grote gevolgen hebben
voor de inkomens van jonge, gedeeltelijk
arbeidsongeschikten en voor werklozen,
omdat zij sneller in de bijstand belan
den. De bijstand aan gescheiden vrou
wen wordt in toenemende mate ver
haald op de voormalige echtgenoten.
Minister De Koning en staatssecreta
ris De Graaf (Sociale Zaken) hebben
geen tijd gehad om bij hun begroting een
inkomensnotitie te voegen. Die komt la
ter dit jaar. Of de koopkracht nog beïn
vloed wordt door huur- en accijnsverho
ging moet uit deze notitie blijken.
In elk geval staat voor de bewindslie
den vast dat tenminste behoud van
koopkracht moet worden nagestreefd.
Ook voor de laagstbetaalden en de uit
keringsgerechtigden.
Dat kan omdat de prijzen voor het
eerst sinds lange tijd dalen. Mede als ge
volg van de lichte premiedaling valt er
door de gemiddelde Nederlander meer te
besteden, ook als hij of zij er bruto nau
welijks op vooruit gaat.
Het Centraal Plan Bureau berekent
dat de koopkracht van de modale werk
nemer toeneemt met 2,5 procent, van de
modale ambtenaar met 1,5 tot 2 procent
en van de minima met 1,5 procent. Voor
de wind gaat het weer met de tweever
dieners die er 2 tot 3 procent in koop
kracht op vooruit kunnen gaan.
De prijsdaling behoedt het kabinet
voor het geven van nieuwe eenmalige
uitkeringen om de koopkracht van de
laagstbetaalden op peil te houden. Een
malige uitkeringen zijn nog nodig voor
de meerjarige echte minima, die nog een
achterstand hebben in te halen. Daar
voor is op de begroting 60 miljoen uitge
trokken.
Deeltijdbanen groeien enorm
IDEN HAAG - De werkloosheid blijft dalen
[maar niet in hoog tempo. Gemiddeld zijn eind
[dit jaar 110.000 mensen minder werkloos dat
twee jaar geleden. Het jaargemiddelde komt
[uit op 710.000. Volgend jaar daalt dat cijfer
naar 670.000.
De vraag is echter of deze cijfers de werkelijkheid
I dekken. Daarom stelt het ministerie van Sociale Za-
[ken een onderzoek in naar de zogeheten 'vervuiling'
I van de werkloosheidscijfers.
De groei van het aantal ba-
Inen bedraagt in 1987 90.000.
|Daar staat tegenover een aan-
Ibod van 55.000 nieuwe werk-
Inemers. Eigenlijk is dat aan-
Ibod dubbel zo groot, maar ver-
Iwacht wordt dat de helft zich
liet meldt, omdat men toch
[geen kans heeft op werk. Een
Igroot aantal van de nieuwe
[werknemers zal in deeltijd of
[onder een andere flexibele
icontractsvorm werken.
Tussen 1981 en 1985 nam het
I-aantal mensen met een deel
tijdbaan (minder dan 35 uur)
jtoe met 248.000. In diezelfde
[tijd verdween voor 212.000
mensen een volledige dienst-
betrekking. Een op de vier
[mensen werkt nu in deeltijd.
Zonder de opkomst van deze
ivorm van werken zou het aan
tal werklozen 136.000 hoger
[iiggen.
Sterk is ook de groei van het
laantal mensen dat werkt op
afroep, via uitzendbureaus of
in andere los-vastverbintenis-
sen. Hun aantal wordt ge
raamd op 650.000. Tot slot
maakten 25.000 mensen ge
bruik van de mogelijkheid om
met VUT te gaan.
Het kabinet pleit nogmaals
voor meer scholing. Daarnaast
is er een keur van werkgele-
genheidsmaatregelen. Een
aantal daarvan bestaat al, zo
als het JOB-plan (voor jeug
dige werklozen), dat na een
experimenteerperiode lande
lijk wordt ingevoerd. Ook de
terugploegprojekten blijven
doorlopen tot eind volgend
jaar. De Koning wil dan bekij
ken of dit instrument nog wel
nodig is.
Nieuw zijn werkverrui-
mende maatregelen zoals het
plan Vermeend/Moor (PvdA-
Kamerleden) dat per 1 oktober
ingaat. Het is bedoeld om
160.000 langdurige werklozen
x 1000
1982
1983
1984
1985
1986
vnnnnnnnVinnnNVVVVNnnnnnnnnnnnnnnv<; vi
J<| s i AA 1 ft ft J* «ij ft j "t A ft 0,.,0J 0,0 01 Cf 0JA CA J Q, AA i
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 800 650 700 750 800 850 900
I Openstaande vraag naar personeel
van boven de 21 jaar aan een
baan te helpen. Werkgevers
hoeven hun aandeel in de so
ciale premies niet te betalen,
in ruil voor een dienstverband.
Daarnaast functioneert de
loonkostensubsidie van 1000
gulden per werknemer per
maand voor scholing en bege
leiding van nieuwe werkne
mers, die langer dan een jaar
werkloos zijn.
Tot slot is er het Jeugd
werkgarantieplan voor jonge
ren tot 21 jaar. Daarover moet
nog overleg met de gemeenten
en de sociale partners worden
gevoerd. Bedoeling is jongeren
in ruil voor hun RW W-uitke
ring een baan te geven bij de
overheid of door de overheid
gesubsidieerde instellingen.
Deze plannen zullen iets bij
dragen aan de groei van de
werkgelegenheid, maar toch
zal de marktsector zelf de
meeste banen moeten creëren.
Opmerkelijk is dat arbeids
tijdverkorting als bestrij
dingsmiddel van de werkloos
heid ook in de cijfers bijna he
lemaal heeft afgedaan. In 1985
daalde de arbeidstijd nog met
bijna 2 procent, wat goed was
voor 34.000 nieuwe banen. In
1986 is de daling slechts 0,4
procent en ook volgend jaar is
ATV met 0,8 procent nauwe
lijks een banenschepper van
belang.
DEN HAAG - Het nieuwe stelsel voor de sociale zekerheid
moet op 1 januari 1987 ingaan. Verder uitstel zou het kabinet
financieel in de problemen brengen.
Staatssecretaris De Graaf (Sociale Zaken) waarschuwt de
I Eerste Kamer, die de stelselherziening nog moet behandelen,
tegen verdere vertraging.
De herziening levert in 1987 rond 55 miljoen gulden op, in
990 970 miljoen. In totaal moet op de sociale zekerheid vol-
gend jaar 1,2 miljard worden bezuinigd.
Een deel daarvan moet komen uit de bestrijding van mis
bruik en oneigenlijk gebruik. Er komt een nieuwe Dienst
Opsporing Fraude in Arbeidsverhoudingen (DOFA). Bij
deze Dienst zullen in 1987 rond 40 arbeidsplaatsen ontstaan.
Het kabinet wil nog dit jaar aan de Kamer laten weten
hoe de opsporing in de sociale zekerheid het beste kan wor
den geregeld. De Graaf komt terug met zijn plan om de uit
keringsgerechtigden zelf de bewijslast te laten aandragen.
Niet alleen mensen met een WW- of WAO-uitkering maar
ook andere uitkeringsgrechtigden zullen onder die regeling
komen te vallen.
kabinet heeft, als stok
jr de deur, een wetsont-
klaar liggen om per 1 ja*
i tijdelijk accijns over
gas te kunnen heffen (op*
gst 680 miljoen). Maar lie-
ziet het kabinet dat "e
mie en de VEGIN vrijwil'
e voorziene verlaging van
ardgasprijs voor kleinver-
kers beperken met 6,2 cent
usief BTW). Dan zou de
engst voor de schatkist
niljoen zijn.
aardgasprijs voor klein-
iruikers zou dan per 1 ja'
■i, exclusief BTW, kunnen
n van 50,1 cent tot 40/
Per 1 juli zou de pril®
;ens de huidige ramingen
1,1 cent uitkomen.
'EN HAAG - De sociale premies dalen vcolgend jaar licht. De
'wknemers houden gemiddeld bijna een half procent meer in
Portemonnee, voor werkgevers is dat 0,85 procent.
Opmerkelijkste stijger is de ziekenfondspremie, die de 10 pro-
,'w® nadert. De voorspelling dat de opheffing van de be-
Jjoenverzekering en de vrijwillige verzekering de premie kon
is niet bewaarheid. De ziekenfondsgrens is enigszins
tr^ en tot 49.150 gulden. Iedere werknemer die niet meer
went blijft in het ziekenfonds. De ziektewetpremie daalt
„J men inteert op het overschot van circa 1 miljard gulden
9 oe fondsen.
temies
tón:
-1987 in procenten van het premieplichtige inko-
'erzekeringen:
olksvi
tOW
lWW
IKW."
1AW
tWBz,
j^^riersverzekeringen:
'AO™6*
PW-
Wachtgeld0,50
PW--
Ntenfö:
Peaale verzekeringen:
s utlg Vorstverlet Hour
ötaal:
werknemers
werkgevers
'86
'87
'86
'87
12,70
12,80
13,50'
13,40
11,35
11,55
0,00
0,00
1,35
1,25
0,00
0,00
0,00
0,00
3,55
2,65
0,00
0,00
5,70
6,20
0,00
0,00
4,25
4,55
13,60
13,10
12,35
11,60
1,00
1,00
6,15
5,35
6,05
5,85
0,00
0,00
0,50
0,55
0,50
0,55
1,25
0,80
0,85
0,80
4,80
4,90
4,80
4,90
0,35
0,35
1,05
1,05
0,00
0,00
0,30
0,30
0,35
0,35
0,75
0,75
26,65
26,25
^26,90
26,05
DEN HAAG - Minister Van Dijk (Bin
nenlandse Zaken) maakt geen haast
met het uitdunnen van het aantal
rijksambtenaren. In 1987 verdwijnen
er bij het rijk 1.500 arbeidsplaatsen.
Een bescheiden start, wil Van Dijk zijn
plan - 20.000 ambtenaren minder in 1990
- verwezenlijken.
Die bescheiden start wordt niet al
leen veroorzaakt door het feit dat Van
Dijk nog niet precies weet welke taken
de overheid moet afstoten maar ook
omdat naast het opheffen van 3.750 ar
beidsplaatsen in 1987 er ruim 2.100
nieuwe bij komen. Dat als gevolg van
eerder gemaakte afspraken.
Zo gaat het plan van het kabinet om
strenger de fraude in de sociale zeker
heid aan te pakken onvermijdelijk ge
paard met het aantrekken van nieuwe
ambtenaren.
Omdat Van Dijk zijn plannen nog
niet rond heeft, valt het kabinet terug
op maatregelen die al bestonden. De
zogeheten 2 procent-operatie (waarvan
in de vorige kabinetsperiode niet veel
terecht kwam) is weer van stal gehaald
en aangevuld met een efficiency-kor-
ting van 1 procent. Dat betekent dat de
ministeries volgend jaar gemiddeld 3
procent moeten inleveren.
Defensie, dat voorgaande jaren bui
ten schot bleef, wordt volgend jaar wel
stevig aangepakt. Bij het burgerperso
neel moeten 846 banen verdwijnen en
daar komt niets voor terug.
Dit keer moet ook de politie een veer
laten. Bij de Rijkspolitie verdwijnen
155 arbeidsplaatsen, bij de gemeente
politie 250.
Overigens kloppen de cijfers die de
begroting aangeven niet met de werke-
lijkheid. Volgens de begroting van 1986
zouden er in rijksdienst ruim 173.000
ambtenaren werken. In werkelijkheid
zijn er dat ruim 168.000. Op de begro
ting voor volgend jaar staan er 170.700
genoteerd en dat is nog steeds meer
dan het aantal ambtenaren in werke
lijke dienst.
DEN HAAG - Als Nederland
eerder was gestart met het
matigen van de lonen en min
der geld zou hebben uitgege
ven voor gemeenschapsvoor
zieningen zouden er in 1984
zo'n 300.000 minder werklozen
geweest zijn.
Minister De Koning (Sociale
Zaken) beroept zich op deze
berekening van het Centraal
Plan Bureau (CPB) in zijn
pleidooi voor verdere loonma
tiging.
De loonsom per werknemer
mag tot 1990 slechts met ge
middeld 1,4 procent per jaar
stijgen wil de economisch her
stel niet opnieuw in gevaar
komen. Het kabinet is voor het
bereiken van dit doel echter
sterk afhankelijk van de so
ciale partners.
De Koning doet opnieuw
een dringend beroep op werk
gevers en werknemers om sa
men te werken en dat vast te
leggen in een convenant, een
overeenkomst over het in de
komende jaren te voeren be
leid van loonmatiging en te
rugdringing van de werkloos
heid. Het akkoord in de Stich
ting van de Arbeid - waarbij
afgesproken is dat gezamen
lijk gestreefd zal worden naar
het verkleinen van de werk
loosheid tot 500.000 in 1990 - zal
in het convenant concreet
moeten worden uitgewerkt.
De Koning wil echter ook
andere afspraken maken. Als
voorbeelden noemt hij activi
teiten op het gebied van de
technologische vernieuwing,
het vergroten van ruimte voor
nieuwe investeringen, scho
ling en beroepsopleiding. De
bestrijding en het voorkomen
van langdurige werkloosheid
zit daarin verpakt.
Voor de Raad van State gaat
dat allemaal nog niet ver ge
noeg. Ook het jeugdwerkga
rantieplan, de vergroting van
het verschil tussen bruto- en
netto-inkomen en in verband
daarmee te nemen belasting
maatregelen, de overdracht
van de werknemersverzeke
ringen aan de sociale partners,
de arbeidsvoorziening en de
salarissen van ambtenaren en
trendvolgers horen volgens de
Raad thuis in dit convenant.
DEN HAAG - De helft van het geld dat
de afslanking van het ambtenarenap
paraat oplevert, wordt besteed aan
verbetering van de arbeidsvoorwaar
den. Dat stelt minister Van Dijk (Bin
nenlandse Zaken) de ambtenarencen-
trales voor.
De minister zondigt daarmee tegen
de uitspraak 'werk boven inkomen' die
het kabinet als principe hanteert in de
Miljoenennota. Maar alleen op die ma
nier kan hij de bonden 110 miljoen gul
den bieden. Een aanbod dat hij al eer
der deed en dat door de ambtenaren
met een 'lachwekkend laag' is afge
daan.
Van Dijk wil met dit geld de inko
mensverschillen wegwerken tussen de
inkomens van ambtenaren en die van
vergelijkbare werknemers in het be
drijfsleven. Uit een pakketvergelijking
is duidelijk geworden dat het verschil
vooral optreedt bij jaarinkomens vanaf
51.000 gulden. De lager betaalde ambte
naar loopt niet achter bij collega's in
het bedrijfsleven.
Daarnaast wil Van Dijk het geld be
steden aan premies en toelagen om
schaarse en hoge ambtenaren te binden
aan de rijksdienst of aan te trekken. De
beloning zal meer dan voorheen wor
den afgestemd op de persoonlijke pres
taties. Voor de gemiddelde ambtenaar
zit er niets extra's in, omdat het inko
men opnieuw is bevroren.
De minister wil in 1987 het weduw
naarspensioen invoeren. Maar hij voelt
niets voor verhoging van het vakantie
geld van 7,5 naar 8 procent, evenmin
voor verdere arbeidstijdverkorting. Bij
de overheid geldt een arbeidsweek van
38 uur sinds 1985. Ook in 1987 wordt pas
op de plaats gemaakt.
Nieuw is het plan van Van Dijk om
het jeugdloon voor ambtenaren te ver
lengen. Nu krijgen ambtenaren die 2l'
jaar worden het salaris voor volwasse
nen. In het bedrijfsleven gebeurt dat op
23 jaar en Van Dijk wil ook die kant op.
Over zijn plannen wil Van Dijk van
daag ai praten met de vakcentrales.
Die hebben daar geen oren naar, zo
lang er over de arbeidsvoorwaarden
1986 geen akkoord is. En het geschil
daarover is voorgelegd aan de arbitra
gecommissie-Albeda.
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1986
PROF. DR.
NICO DOUBEN
DE nieuwe ministersploeg van premier Lubbers
moet in de hete zomermaanden vaak hebben
verzucht dat de opstelling van de begroting voor
1987 een lastig karwei is geweest.
De eerste man van dit
kabinet wilde dan wel zijn
'karwei afmaken', maar
hoe en wanneer dit ge
klaard is, wordt in de Mil
joenennota niet erg duide
lijk.
Voor een belangrijk deel
komt dat door de verras
sende buitenlandse ont
wikkelingen die zich in de
loop van dit jaar hebben
voorgedaan. Een bijna
vrije val van de olieprijzen
en een steeds maar goed
koper wordende dollar de
den de aardgasopbreng
sten fors verminderen.
Hierdoor werd het eco
nomische beeld van de Ne
derlandse staatshuishou
ding met de week onduide
lijker. Van een beleid dat
de fundamenten zou gaan
leggen voor een vernieu
wing van economie en
maatschappij bleef op deze
manier niet zoveel meer
over.
De binding van de Ne
derlandse economie aan de
belangrijkste buitenlandse
ontwikkelingen laat op dit
moment maar zeer weinig
ruimte voor het formule
ren van een regeringsbe
leid dat duidelijk het spoor
naar de jaren negentig
aangeeft. In de begroting
voor volgend jaar staat
meer de reparatie van de
vaderlandse economie cen
traal.
Hierbij is nu niet zozeer
het particuliere bedrijfsle
ven aan een snelle opknap
beurt toe, maar komt in de
eerste plaats de overheids-
huishouding zelf voor het
leggen van een degelijk
'noodverband' aan de
beurt.
Er wordt in de Miljoe
nennota wel op heel wat
plaatsen uitgesproken, dat
de overheid de voorwaar
den moet scheppen om het
bedrijfsleven naar behoren
te doen functioneren, maar
als men kijkt naar de con
crete voorstellen van de
regering lijkt het eerder op
een ondersteuningsopera
tie van de bedrijven voor
de overheid.
Het huishoudboekje van
de Staat der Nederlanden
is in 1987 maar met moeite
kloppend te krijgen. Dat
wordt niet veroorzaakt
door de gang van zaken in
onze economie. De reden
ligt duidelijk buiten onze
grenzen. Hoewel er ook een
binnenlandse oorzaak is
aan te wijzen.
Om met die laatste te
beginnen: sinds de tijd dat
Nederland een groot deel
van zijn aardgasvoorraden
is gaan exporteren heeft de
vaststelling van de uit-
voerprijs een directe kop
peling gekregen met de
olieprijzen. Dat is een Ne
derlandse 'vondst' geweest
en daar hebben we jaren
lang goed van geprofi
teerd. Stijgende olieprijzen
betekenden ook oplopende
staatsinkomsten uit aard
gasexport.
Deze koppeling heeft
echter niet alleen voorde
len. Bij een forse daling
van de olieprijzen gaan
ook de buitenlandse prij
zen voor ons aardgas om
laag. Dat kost de schatkist
enkele miljarden. Dat deed
de staatsfinanciën voor
1987 bijna ontsporen; dat
dit niet is gebeurd kan
worden toegeschreven aan
het voorgenomen rege
ringsbeleid.
Door de binnenlandse
prijzen voor energie stevig
te verhogen door middel
van hogere belastingen is
zo'n ontsporing voorko
men.
Het financiële deel van
de Miljoenennota staat ge
heel in het teken van de
gehalveerde aardgasop
brengsten. Dit is op zich
niet verrassend. Wat wel
enige verwondering wekt
is de mate waarin het ka
binet zich door deze gang
van zaken laat meeslepen.
Vooral het feit dat de
Amerikaanse dollarkoers
gedaald is verhult enigs
zins de reeds eerder voor-
zienbare daling van de om
vang van de aardgasex
porten. Reeds in de Miljoe
nennota van vorig jaar
werd een forse verminde
ring van de aardgasin
komsten aangekondigd
voor 1987, omdat het bui
tenland steeds minder zou
gaan afnemen.
Toen is er al gewaar
schuwd voor een al te
rooskleurig beleid. Binnen
één jaar is het financiële tij
zo gekeerd dat voor de
aanstaande begrotingspe
riode permanente en tijde
lijke belastingverhogingen
noodzakelijk zijn. Het fi
nancieringstekort neemt
desondanks tóe, want de
overheidsuitgaven kunnen
- ondanks de bezuinigin
gen - onvoldoende in om
vang terug worden ge
bracht.
Toch kan men niet spre
ken van een beperkt bezui
nigingsbeleid. In de Mil
joenennota zelf wordt im
mers over de overheidsuit
gaven gezegd dat zij zich
'uniek' ontwikkelen. Daar
mee wordt bedoeld, dat in
1987 een situatie wordt be
reikt waarin de totale
overheidsuitgaven abso
luut lager zijn dan in 1986.
Dit is nieuw, want tot nu
toe waren we gewend dat
alleen de groei van de uit
gaven verminderde.
Tegen deze achtergrond
- en wetend dat de situatie
in de ons omringende lan
den er naar verhouding
veel gunstiger uitziet - zal
het duidelijk zijn dat het
economisch herstel in Ne
derland nog maar heel
wankel is.
Zowel de snelheid waar
mee het nationaal produkt
per jaar toeneemt als de
stabiliteit van deze econo
mische groei, laten nog
veel te wensen over. De re
gering moet het bij de ver
dediging van haar voorge
nomen beleid dan ook
vooral hebben van 'histo
risch' verklaarbare rela
tiepatronen en niet zozeer
van harde gegevens die
hun basis vinden in de eco
nomische realiteit van ons
land.
Onzekerheden, zwakhe
den en risico's worden
daarom veelvuldig in deze
Miljoenennota aangetrof
fen als het gaat om de be
paling van de effectiviteit
van de aangekondigde
maatregelen. In laatste in
stantie houdt dit in dat de
uitkomsten van het beleid
met even zovele vraagte
kens omgeven zijn.
Vooral waar er sprake is
van een stimulering van
het particuliere bedrijfsle
ven moet worden getwij
feld aan het effect dat aan
de verschillende maatre
gelen wordt toegekend én
toegerekend.
Het wankele economi
sche herstel komt tot uit
drukking in onder meer de
voor 1987 voorziene ver
mindering van de investe-
ringsgroei in de bedrijven,
de weer enigszins oplo
pende arbeidsinkomens
quote, de nogal trage toe
neming van de werkgele
genheid en de hoge reële
rentevoet.
Voor een grondige aan
val op de werkloosheid
geeft dit soort economisch
herstel geen attributen.
