DE STEM
Door Wim van Leest
Nederland is momenteel vergeven van de
bewustwordingscentra. Het werken aan jezelf is
een gevleugelde uitdrukking geworden.
Alternatief Nederland spreekt van 'De Nieuwe
Tijd'. Er zijn al bijna ontelbaar veel therapieën,
remedies en methodieken die aangeprezen
worden als zaligmakend. Veel van die 'heilzame
middelen zijn uit Amerika over komen waaien en
het jargon is dan ook vergeven van de Engelse
termen.
krant.
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1986
levensgewoonte veroorzaakt zijn.
Het gaat om spanningen die je door
je manier van denken en leven
oproept en die spanningen uiten
zich in lichamelijke klachten, Waar
yoga heel snel bij helpt is
bijvoorbeeld migraine. Dat is heel
frappant. Na drie weken zijn er al
verbeteringen merkbaar. Normale
hoofdpijn duurt ianger, omdat die
gedurende een lange periode in je
leven is opgebouwd, terwijl migraine
in aanleg aanwezig is. Er hoeft ook
maar een kleine spanning te zijn en
de migraine slaat toe. Met vakanties
zie je dat ook. Mensen hebben veel
verwachtingen en ze komen ziek
terug, omdat het niet is geworden
wat ze zich hadden voorgesteld.
Door het mislukken krijgen ze dan
zo'n deuk, dat ze totaal overspannen
rakenDan komen er hernia
klachten, rugklachten dikwijls,
maagpijnen en pijn aan de
twaalfvingerige darm. Die klachten
zijn bijna aitemaat psychosomatisch.
Psychische problemen, dus puur dat
mensen het helemaal niet meer zien
zitten terwijl ze lichamelijk hartstikke
gezond zijn en soepel, kom je op een
yoga-school vee! minder tegen."
„Ik geef yoga-lessen in de eerste
pfaast voor,mezelf. Ik krijg van die
mensen bij mij op les net zoveel
te,rug als ik ze geef. Dat is weer die
wederkerige afhankeiijkheid.lk ben
Iets verder op het pad, omdat ik er al
iets langer mee bezig ben. Hoe
gedoseerder en duidelijker ik word in
mijn overdracht, hoe meer ik
bepaalde inzichten naar anderen toe
uit kan,dragen".
los te iaten. Ik heb het wel eens over
de lijdende mensheid, miljoenen
ego's die zich verzetten tegen hun
lot, tegen een verschijnsel dat ze
waarschijnlijk zelf hebben
opgeroepen. Want voor mij geldt de
wef van oorzaak en gevolg: alies
veroorzaak je zelf, dus jé bent ook in
staat het te veranderen".
INZICHT
„Eigenlijk komen mensen naareen
yoga-centrum door de verkeerde
voorlichting die er is. Men heeft het
idee. je komt van je hoofdpijn of je
maagpijn af, je wordt volkomen
ontspannen, problemen zijn er niet
meer: Het eerste wat ik nieuwkomers
vertel, is dat er aan het leven twee
kanten zijn, die je zelf ervaart als
tegenstellingen, maar die je op een
bepaald moment gaat oplossen als
tegendelen van een en hetzelfde, Je
moet niet meer denken wat kan ik er
tegen doen, maar wat kan ik er mee
doen. Maar je zult er bij yoga altijd
zelf mee aan de slag moeten. Ik
genees mensen niet met yoga, het is
veel meer een inzicht verschaffen
waardoor ze zelf kunnen genezen".
„Als je het wézenlijke in yoga pakt,
dan ga je je stromen volgens je eigen
individualiteit. Dan evolueer je als
het ware sneller. Soms nemen
mensen even de afstand om te
overzien waar ze mee bezig zijn en
dan schrikken ze zich zo te pletter
dat ze het zekere voor het onzekere
kiezen en in hun oude programma
terugvallen. Alles wat ik aan fifosofie
in yoga te pakken heb gekregen,
wijst allemaal naar mezelf. Als je ecfit
het lef zou hébben om een week
lang in diepe concentratie te zitten,
zonder vaste voeding in een rustig
gebied, de stilte in jezelf toelaten,
dan kom je in contact met die
gigantische kosmische liefde, die
enorme kracht die in alles voelbaar
aanwezig is. Op dat moment heb je
de filosfie even nodig om na te lezen
watje hebt ervaren, verinnerlijkt
hebt. Je vindt er dan in een
filosofisch boek de woorden vóór.
Maar ook daaraan moet je niet te
zeer hechten. Je kunt dat niet
verwerven door erover te lézen. Dat
probeer ik in de yoga duidelijk te
maken. Het is dikwijls door de hel
gaan, frustraties oplopen en op je
bek gaan. Het enigè wat je kunt doen
als je gevallen bent, is weer opstaan.
Vanuit oude traditionele yoga-
groepen wordt er dan wel gezegd:
dat is je karma, maar daar heb je zelf
de hand in volgens mij".
LAARS r
suède western look
in zandkleur
maten 36 - 41
hier gechekt moeten worden in de omgeving van jou afhankelijk is. Dat
grofstoffelljke werkelijkheid. Je moet is in het begin misschien een rare
die grove eigenschap zien te gedachtengang. Men heeft in het
sublimeren tot iets fijners. Die westen nooit wezenlijk met deze
eigenschap moet dus zuiverder materie gewerkt. Het issltijd bij een
worden"bepaalde bovenlaag gebleven, die
„Zelf heb ik toch wel een steeds dat ook niet zo graag door wilde
duidelijker beeld over wat er eigenlijk geven, want dat was dan te gewoon,
in een mensenleven plaatsvindt. Het Terwijl eigenlijk yoga voor iedereen
gaat puur om het verwerven van is. Maar niet iedereen kiest voor
ervaring, het vergroten van je yoga. Want yoga is éen bepaalde
ervaringsveld. Ais je je daarin discipline. Je dient minimaal eens in
beperkt, als je tegen jezelf zegt: dat de week te komen en een uur les te
doe ik liever niet, omdat je onzeker volgen. Dan gaan er dus dingen
'of angstig bent, dan doet je dat gebeuren, dat kan ik gewoon v
terugvallen in je oude gewoontes, je garanderen. Yoga kan je in een
oude programma. Je kiest dan voor verhoogde staat Van alertheid
de veiligheid. De maatschappij is brengen. Dan zie je de dingen veel
eigenlijk de grootste hypnose in helderder. Alle shit, atle ztjk waar je
deze tijd. Je wordt constant afgeleid op dat moment in zit, die zie je omdat
van je zelf, van waar je in wezen voor |e beseft dat ook de andere kant er is
staat. De meeste mensen kiezen niet geweest. Die shit kan er niet zijn als
voor zichzelf. Dat strijden met jezelf je niet óóit gelukkig bent geweest,
is eigenlijk wat er iri de yoga plaats Dat geluk kan er niet zijn als je ook
vindt. Je moet nagaan waar je bent niet eens een keer vreselijk in de
vastgelopen in je dagelijkse situaties, éfnmer hebt gezeten.
hoe je dat kan gaan waarnemen. Pas
na het waarnemen komt ook het afgeleid
analyserende'waarom komt bet dat
ik dat doe?' Als je die diepte ingaat, jn een mensenleven zijn drie stadia
dan begin jé langzaam maar zeker in je herkennen. Het eerste stadium is
de modder te roeren. Yoga staat er ais je een puber bent of adolescent,
ook niet zo achter om te gaan Dan denk je dat je het allemaal alleen
analyseren. Yoga is veel meer het kan, dat je niemand nodig hebt, dat
waarnemen waar je op dit moment je het allemaal wel even zal regelen,
mee bezig bent en kijken wat de Dat duurt meestal tot je 23ste, 24ste
mogelijkheden zijn om je te jaar en dan begin je de problemen te
deprogrammeren.ontmoeten, waarmee je de rest van
je leven te maken krijgt. Dan is er
BOVEMLAAG geen mogelijkheid om een
middenweg te bewandelen, nee, dan
„Juist omdat je met je lijf werkzaam zwenk je dikwijls door naar de ander
bent, spreekt yoga mensen aan. Met of naar een situatie waar je totaal
name Hatha-yogais een vrij directe afhankelijk van bent. Je bent zo
ontoioeting met allerlei facetten in je geïdentificeerd met het idee: jeetje
eigen lijf. Vooral de eerste twee, drie wat zal er gebeuren als die ander mij
lessen tijdens de verlaat of als deze toestand waar ik
ontspanningsoefening liggen de zo afhankelijk van ben verandert,
mensen totaal tevreden of er komt Dan krijg je een enorme angstige
zoveel los dat ze jn huilen of in diepe situatie. Je gaat je min of meer
lach uitbarsten. Voor mij is het met vastklampen aan het idee dat je het
de mens gewoon zo, dat je bent wat uitsluitend samen maar kunt. Dat is
je denkt dat je bent. Werken aan het tweede stadium. Dan is er ook
jezelf begint eigenlijk met het het sociale gebeuren, het lekker
gebruik van het heldere licht van je afgeleid worden door allerlei
verstónd in samenhang met de rest aspecten uit de buitenwereld. In het
van je wezen, je gevoel, je lichaam. derde stadium begin je te beseffen
Het komt er pp neer dat er sprake is dat het noch de onafhankelijkheid
van een wederkerige moet zijn, noch de afhankelijkheid,
afhankelijkheid. Het verstand is maar die wederkerige
afhankelijk van het gevoel en afhankelijkheid",
andèrsom. Ais je dat een beetje Geduld is eigenlijk het allereerste
opgelost hebt in yoga, dan kun je begin van yoga. Er komen zieke
een stap verder doen. Dan besef je mensen bij me die zich vaak
ook je afhankelijkheid van je volkomen geïdentificeerd hébben
omgeving, maar ook dat die met pijn. Yoga is opk dingen durven
AH EN A
„Bij yoga ben je zelf
verantwoordelijk. Na een half jaar
yoga komen mensen er achter dat ze
zelf dingen kunnen veranderen. Dat
Is een geweldige steun voor ze, maar
je plaatst die mensen tegelijkerijd
terucj in een totale onzekerheid van:
doe ik het wel goed. Het komt er op
aan eerst waar te nemen hoe je bent,
'waar je in zit, wat er belangrijk is
voor jou. Na dat waarnemend
aspect,,dat je jé hele leven w -aen
dient te hebben, ontstaat er eigenlijk
een toskoppeling van je programma.
Je springt er als het ware even uit en,
je kijkt naar jezelf, je kunt daarnaar
gaan handelen. Dat is het derde
aspect. Dat is het denkefi. Dan heb je
waarnemen en handelen in
evenwicht. Dat waarnemen staat op
de eerste plaats en het handelen
komt érna. Dan is er sprake van
denken met een hoofdletter D. Dat is
nog steeds een verdomd onzekere
zaak. Je kunt niet meer terugvallen
op je oude programma. Je vormt
voortaan je eigen programma err dat
kan niemand voor jou doen. Het
enige vertrouwen datje hebt, is dat
alles onzéker is. Je mpet doordie
angst heen".
„Irt principe kan iedereen yoga
doen. Ik geloof niet in zieke mensen.
De natuurlijke toestand van de mens
is gezond, zelfs met een erfelijke
belasting kan nog veel gedaan
worden. Mensen kunnen met
klachten komen en dan yoga gaan
doen en er uit komen, maar ais ze
yoga gaan doen enkel en alleen om
deklacht op te heffen, om ais het
ware pijn te verwijderen, dan werkt
het veel trager dan wanneer ze
zeggen: ik stet me open voor yoga in*
zijn totaliteit. De meeste mensen
hebben te weinig disciplineen
geduld om het eerste jaar wezénlijk
met yoga te willen doorbrengen.
Maar yoga is ook een kwestie van
overgave. Spring zelf in die arena:
Blijf niet op een afstand staan te
kijken. Geef je niet voor een derde
maar voor drie derde
ten uitzondering wordt
gevormd door yoga. In de
hippe jaren zestig kreeg
yoga het Imago van een van de veie
oosterse rages, die wel weer snel
voorbij zouden gaan, Yoga is echter
gebleven en kent inmiddels enige
tienduizenden beoefenaren. Yoga
betekent letterlijk juk en het gaat er
bij yoga om dat juk met aan de ene
kant de geest en aan de andere kant
het Üchaam in evenwicht te brengen.
Dat kan binnen de yoga op
verschillende manieren gebeuren.
Zo is er bijvoorbeeld yoga die puur
op mediteren is gericht, je hebt yoga
die zich kenmerkt door een hoge
mate van ascese en er zijn
yogavormen die bestaan uit een
lange reeks van oefeningen.
Hans 't Hart is yoga-leraar in Tilburg.
Hij heeft daar zijn eigen centrum De
Blikopener eri naast gewone lessen
leidt hij ook een opleiding voor
yogaleraren in spé. 't Hart geeft al
zo'n vijftien jaar Hatha-yoga. De
Hatha-yoga kenmerkt zich door zijn
dynamische karakter en de nadruk
die op de ademhaling wordt gelegd.
Die ademhaling moet met de buik
gebeuren. De houdingen bij Hatha-
yoga worden staand, zittend of
liggend gedaan.
Hatha-yoga is in eerste instantie erg
lichamelijk en heeft bij beoefening
gunstige uitwerkingen op mensen
met stress-verschijnselen en andere
nerveuze spanningen. Later blijkt dat
Hatha-yoga ook in geestelijke zin
voor evenwicht kan zorgen. In de
informatie-brochure van De
Blikopener staat yoga aldus
kernachtig en treffend omschreven:
niet leren op je kop staan, maar op
eigen benen.
Hans 't Hart: „De meeste mensen
komen naar een yoga-centrum met
wat ik 'afwijkingen' zou willen
noemen. Dat zijn problemen of
k\valen die door een bepaalde
JSSCHOEN
kenmerkt
zich door
zijn
dynamisch
karakter.
In alle
oefeningen
staat de
bulk-
ademhaling
centraal.
Beheers Je
die eenmaal
dan zijn
zelfs de
meest
complexe
houdingen
mogelijk.
GEWELD
„Yoga iseigenlijk geweld. Vooral in
het begin moet je jezelf tucht en
discipline opleggen. Dat is heel
drastisch. Het uiteindelijke doel van
yoga is bepaalde dualistische
aspecten die hiér in dit leven plaats
vinden te overstijgen. In India zie je
dat kinderen heel jong en nog vrij
onbedorven aan yoga beginnen.
Hier komt men op latere leeftijd
ermee in aanraking en dan iser
eigenlijk al ontzettènd veel
vernietigd. Gewoontes hebben zich
dan allang en breed in je vastgezet.
In yoga mag je eigenlijk niet over
karakter praten. Je komt ter wereld
met een aantal eigenschappen die
- FOTO'S
DE STEM/
DICK DE BOER