PE
C
REIMAULT 4 NA 25 JAAR UIT DE MARKT
DESTEM
I
I
VOORUITSTREVENDE
WIELOPHANGING
BIJ OPEL OMEGA
VERLENGING RIJBEWIJS
BETER EVEN UITSTELLEN
pk
'Ga op herhaling. Test uw rijvaardigheid'. Met die
slogan willen de Bovag-COA, de
belangenorganisatie van erkende auto-rijscholen,
en de ANWB automobilisten opwekken deel te
nemen aan een nieuwe activiteit: de
rijvaardigheidsrit. Tijdens die ongeveer veertig
minuten durende rijvaardigheidsrit beoordeelt
een daarvoor speciaal opgeleide instructeur het
rijgedrag en de rijstijl van de automobilist. Uit een
proef die eerder dit jaar in Friesland is gehouden,
is volgens de Bovag-COA en ANWB gebleken dat
menige automobilist, die van zichzelf denkt een
veilige rijder te zijn, helemaal niet zo best rijdt.
Stemverslaggever Jan van Zuilen rekende zich ook
tot de categorie ervaren automobilisten. Totdat hij
door Rob Tieman, hoofd-instructeur van rijschool
Blom uit Etten-Leur, op de proef werd gesteld.
Door Jan van Zuilen
Door Willem Reijn
De Renault 4 heeft in Nederland een
indrukwekkende levensloop afgesloten. Terwijl in
Parijs het 25-jarig jubileum met enige
feestelijkheden wordt gevierd, heeft de importeur
in ons land besloten de wagen van de weg te
halen. Met de verdwijning van de lelijke eend in
het vooruitzicht (1988?) vallen de laatste levende
klassiekers onder het juk van de vooruitgang.
Een heel nieuwe en vooruitstrevende
wielophangingssysteem, waardoor ook onder
extreme omstandigheden het wegcontact optimaal
blijft, en een duidelijk gewijzigde carrosserielijn
vormen de belangrijkste kenmerken aan de
opvolger van de Opel Rekord, de Omega.
Regeling 1 oktober gunstiger
Mocht u van plan zijn deze maand een rijbewijs
aan te vragen of te laten verlengen, dan is het
raadzaam nog even te wachten tot na 1 oktober.
Het rijbewijs-nieuwe-stijl, dat vanaf die datum
wordt ingevoerd, is goedkoper en langer
VRIJDAG 5 SEPTEMBER
■ft
AUTOMOBILIST OP HERHALING
Voor ik ook nog maar een
meter met naast me Rob
Tieman heb gereden, ben
ik voor me zelf al door de mand
gevallen als geroutineerd
automobilist. De reden: ik kan de
weg naar het afgesproken adres in
Etten-Leur niet vinden. Zelfs met
behulp van een plattegrond kom ik
er niet uit. Een blamage. Iemand die,
en dan ook nog beroepshalve, veel
op de weg zit, mag zoiets niet
overkomen, vind ik. Ik schaam diep,
nog afgezien van het feit dat Tieman
een half uur voor niets heeft zitten
wachten.
Na de rijvaardigheidsrit, heb ik
opnieuw reden om me te schamen.
Ik ben namelijk helemaal niet die
veilige autorijder, die ik dacht te zijn.
Er schort nogal wat aan mijn
rijgedrag. En juist aan de dingen die
ik goed dacht te doen: anticiperen,
inspelen op situaties die zich kunnen
gaan voordoen, defensief rijden;
daarin schiet ik tekort.
Alleszins verklaarbaar, legt Tieman,
geruststellend, uit. „Het is juist een
gevolg van je routine. Ongemerkt
sluipt er daardoor een zekere
gemakzucht in je rijgedrag. Dat heeft
met van alles te maken, je karakter,
je beroep, de reden waarom je op de
weg zit. Een vertegenwoordiger die
onderweg is naar een klant en die
aan de late kant is, rijdt anders dan
een visser die op zondagochtend z'n
stekkie opzoekt".
De Bovag-COA en ANWB mikken
met de rijvaardigheisrit op drie
categorieën automobilisten: mensen
die niet zeker zijn van hun zaak,
mensen die het louter uit
nieuwsgierigheid doen en mensen
die zichzelf willen bewijzen. Tot die
laatste categorie reken ik me zelf:
een jarenlange ervaring achter het
stuur, een redelijk hoog jaarlijks
kilometrage en - maar dat wordt
meteen afgeklopt - al jaren
schadevrij. Meer geluk dan wijsheid?
Nee, dat zegt Tieman net niet, maar
ik proef het wel uit de les die hij me
leert.
Eerst de praktijk nu. De
rijvaardigheisrit wordt afgelegd in de
eigen auto. De bedoeling is, legt
Tieman me uit, dat ik zo 'gewoon'
mogelijk rij. Zoals je altijd rijdt, maar
na het instappen gesp ik wel de
autogordel om, iets dat ik normaal
weieens 'vergeet'.
STRANDEN
We rijden een routetje dat
automobilisten die in Breda rij
examen hebben gedaan vertrouwd
voorzal komen. Een stuk autoweg,
in dit geval de N 58 van Etten-Leur
naar Breda, bij Princeville door het
woud van verkeerslichten linksaf de
A16 op, meteen er weer af bij de
afslag Breda-Noord/Prinsenbeek,
daar de 'moeilijke' kruising op het
viaduct oversteken en weer terug de
A16 op in de richting Antwerpen via
de daar ter plaatse korte
invoegstrook. „Hier stranden er wat
tijdens het rij-examen", weet Tieman
uit ervaring. Hij vraagt naar de
betekenis van een rechthoekig
verkeersbord met schuine zwarte en
witte strepen. Het bord was me nooit
opgevallen, laat staan dat ik me ooit
heb afgevraagd wat het betekent.
Wegversmalling waarschijnlijk, maak
ik op uit de context waarin het bord
is geplaatst. „Op het theorie-examen
zie je die samenhang niet. Had je dus
moeten gokken", antwoordt Tieman.
We voegen uit naar de Zuidelijke
Rondweg. Ook dat schijnt voor
beginnelingen achter het stuur
moeilijkheden op te leveren en we
pakken meteen daarna de afslag
naar het Mastbos om in een rustig
villa-wijkje de 'bijzondere
verrichtingen' te doen, keren op de
weg en een bochtje achteruit. Ik voel
me lichtelijk beledigd. Net of ik dét
niet zou kunnen. Tieman achteraf:
„Natuurlijk kon jij dat. Daarvoor heb
ik het je niet laten doen. Je scheurde
met een noodgang achteruit èn
messcherp. Maar je keek niet! Als er
een fietser had gereden, of erger een
kind plotseling de weg was
opgerend, had je die gezien?"
GORDIJNEN
„Je reed zoals ik had verwacht",
leidt Tieman, als we terug zijn in
Etten-Leur, zijn beoordeling van mijn
rijvaardigheid voorzichtig in.
Voorzichtig, want Tieman weet uit
ervaring hoe gevoelig mannelijke
autorijders zijn voor kritiek. „Je kunt
een vent bij wijze van spreken zijn
vrouw te leen vragen, maar zeg hem
nooit dat-ie niet rijden kan. Dan zit
de kat pas echt hoog in de
gordijnen". Desondanks zit ik toch
op de kast als ik hoor wat er zoal aan
mijn rijgedrag mankeert. Ik kijk te
weinig in de spiegels en
onvoldoende om me heen. Mijn zit
achter het stuur is verkeerd: half
onderuit gezakt, de pink van de ene
hand losjes onder op het stuur, de
andere hand al even losjes bovenop
het stuur, 'of je in je luie stoel de
krant zit te lezen'. Het meest treft me
nog Tiemans opmerking dat ik te
offensief rij, in ieder geval niet
defensief, terwijl ik toch zelf oprecht
in de veronderstelling verkeerde dat
ik de neiging tot scheuren tegelijk
met mijn wilde haren kwijt ben
geraakt.
ADVIEZEN
Mensen die de rijvaardigheidsrit
hebben afgelegd, krijgen een soort
rapportje mee naar huis. Daarin
worden geen cijfers gegeven, alleen
adviezen.
In de campagne ter ondersteuning
van dit nieuwe initiatief, hameren de
Bovag-COA en ANWB op de bijdrage
die de rijvaardigheidsrit kan leveren
aan de verhoging van de
verkeersveiligheid. Een paar feiten in
dit verband zijn onweerlegbaar. Een
- FOTO DE STEM DICK'DE BOER
automobilist hoeft maar een keer in
zijn leven te bewijzen dat hij een
auto kan besturen, tijdens het rij
examen. Autorijden leert hij pas als
hij zijn rijbewijs heeft maar of hij zich
dat ook goed aanleert, wordt niet
gecontroleerd. De enige
gelegenheden die een automobilist
met de neus op de feiten drukken
zijn een toevallige bekeuring of,
erger, een aanrijding.
KORTING
Bij de beoordeling van het nut van
de rijvaardigheidsrit moet wel in
ogenschouw worden genomen dat
de Bovag-COA een puur
commerciële sector
vertegenwoordigt. Autorijscholen
hebben er belang bij dat zoveel
mogelijk mensen deelnemen aan de
rijvaardigheidsrit. En vooral hebben
ze belang bij een eventuele follow-
up. Maar wie zou daar de
autorijscholen op durven aanvallen? Tlob Tieman,
Op zich is het best nuttig dat hoofd -
automibilisten hun rijkunst aan een Instructeur
kritische beoordeling. De van auto-
rijvaardigheidsrit zal echter pas echt rijschool
zinvol worden als er iets tegenover Blom uit
komt te staan, zodat het voor Etten-Leur:
automobilisten aantrekkelijk wordt een
om er aan deel te nemen. Een vent nooit
mogelijkheid zou kunnen zijn dat dat hij niet
verzekeringsmaatschappijen goed auto
automobilisten die de rijdt".
rijvaardigheidsrit met goed gevolg
hebben afgelegd, korting op hun FOTO DE
premie geven. Ook denkbaar is dat STEM DICK
een officier van justitie een DE BOER
automobilist die een fikse
verkeersovertreding heeft begaan,
voorstelt de rijvaardigheidsrit te
doen. Als 'beloning' voor het
behalen zal de officier de strafzaak
seponeren. Weigert de automobilist
de praktijkproef, dan volgt de
maximum-boete.
Een
prototype van
de R4 (links)
en de
uiteindelijke
versie die in
produktie
werd
genomen.
De Renault 4 is altijd als
de luxe tegenhanger van
de Citroën 2CV
beschouwd
Niet ten onrechte, want deze twee
Franse auto's tonen veel
overeenkomsten. Beide met
voorwielaandrijving, vier deuren,
opmerkelijk rechtaflopende
achterkant. Beide vooral ook
goedkope gezinswagens, die als een
soort Franse volkswagens Jan met
de Pet moesten mobiliseren.
In 1946, veertig jaar terug en dus ook
een klein jubileum, wordt op de 33e
Salon de l'Automobile de Renault
4CV gepresenteerd. Het is de eerste
autotentoonstelling na de oorlog en
het lief wagentje, wat nog het meest
aan een ruime rugzak doet denken,
was tijdens de oorlog in de illegaliteit
ontwikkeld. Het wordt een populair
mobieltje, waarvan er ruim een
miljoen worden geproduceerd. De
wagen heeft achterwielaandrijving,
een nadeel voor zijn toch al beperkte
binnenruimte.
In 1956 start Renault met het
ontwerpen van een nieuwe 4.
Voorwielaangedreven, met wat
tegenwoordig heet een vijfde deur
en niet duurder dan 350.000 oude
Franse francs. Als typenummer
wordt daarom voorlopig de '350'
aangehouden. Er worden talloze
proeven genomen met verschillende
motoren. Voorwaarde is dat die 600
cc groot zou zijn, maar de ingenieurs
mogen zelf uitproberen of dat een
tweecilinder met water- of met
luchtkoeling moet worden.
Uiteindelijk bouwt Renault-baas
Pierre Dreyfus gewoon de oude -
watergekoelde- motor van de 4CV in.
Omdat windtunnels de creativiteit
van de ontwerpers nog niet tot
drukken op commandotoetsen op
beeldschermen hebben
teruggebracht, kunnen de bouwers
van Renault hun fantasie nog vrijwel
eindeloos de vrije loop laten. De
eerste achterdeurconstructie komt
terecht in een model, dat op geen
enkele manier aan het latere
resultaat doet denken.
In het geheim neemt Renault op vele
plaatsen proeven met de nieuwe 4.
Omdat bedrijfsspionage wordt
gevreesd, moeten de resultaten in
code worden doorgezonden naar
het hoofdkantoor. „Marie Chantal et
ses enfants envoient tous leurs
meilleurs voeux a leurs parents",
melden de constructeurs (de
'enfants') over de proefmobile
('Marie Chantals'). De vertaalde
boodschap: het gaat goed met de
wagen. Dan is men al driejaar bezig.
Maar niet iedereen is tevreden. De
tekeningen van de Renault 4 worden
'lelijk zonder weerga' genoemd. De
Dauphine is in die dagen de
'verrukkelijkste Fransman' onder de
auto's en de Renault 4 is op alle
manieren precies tegenovergesteld
gemaakt. De dealers zijn unaniem in
hun vernietigend oordeel: deze auto
zal zich niet kunnen verkopen.
In 1961 is de tijd wel rijp voor de
Renault 4. Op 6 juli wordt de laatste
oude CV4 van het voorplein van de
fabriek Seguin gereden. Nog
dezelfde avond start de fabricage
van de nieuwe 4. Eind augustus is
het zover: na 42.000 manuren en
twee miljoen proefkilometers rolt de
eerste Renault 4 van de band. In drie
andere fabrieken wordt de produktie
eveneens opgestart: in Cléon, in
Orleans en in Mans. Enkele
journalisten mogen proefrijden in de
Camargue, temidden van de wilde
paarden, waar de brandende zon de
rijder tergt en de wegen niet meer
dan met keien bezaaide ezelpaden
zijn. Roger Béne van de Midi Libre is
wildenthousiast: „Ik wist niet dat een
auto zulke (barre) omstandigheden
kon verdragen".
Op 28 augustus vindt de grote
perspresentatie plaats, een cruciaal
moment voor de autofabrikant. De
perscommentaren bepalen het
succes van de wagen. „De wagen
kan niet op een fout worden
betrapt", schrijft Pierre About in het
gezaghebbende l'Equipe. Op het
gebied van onderhoud weet de 4 te
overtuigen, omdat de olie nog maar
eens in de 5.000 in plaats van een
keer per 2.500 kilometer hoeft te
worden vervangen.
Het publiek mag zich op 4 oktober
aan de verse Renault vergapen. Een
grote gala-avond bij het Paleis van
Chaillot brengt duizenden
Parijzenaars op de been om te
komen kijken naar tweehonderd
witte viertjes, die aan de voet van de
Eiffeltoren staan opgesteld. In tien
dagen tijd maken 62.000 mensen
een proefrit, de wagens worden
440.000 kilometer rondgereden door
potentiële kopers.
PIJN
Dat de Renault 4 zich een
uitstekende reputatie weet te
verwerven, mag blijken uit het feit
dat wegenwachten van verschillende
landen, waaronder de Fransen en de
Nederlandse, de Fourgonnette, het
bestelzusje van de personen-vier, in
gebruik nemen. De gewone 4 krijgt
de hoogste produktiecijfers begin
jaren zestig, maar de Fourgonnettes
lopen pas rond 1980 het meeste van
de band. De mijlpalen van de
produktiecijfers worden op 3 maart
1964 met 500.000 exemplaren, op 1
februari 1966 met 1.000.000 wagens,
op 9 december 1977 met 5.000.000
auto's en vorig jaar met 7.500.000
viertjes gehaald.
25 jaar na de overweldigende
presentatie is het wagentje in
Nederland vrijwel onverkoopbaar
geworden. Een beetje aangeklede
versie is even duur als een aardige
Renault 5 en daarom besluit Renault
Nederland de import te staken,
hoewel de produktie in Frankrijk nog
doorgaat.
KOEKBLIK
De Renault 4 heeft de reputatie van
de geciviliseerde eend. De wagen is
lelijk, een koekblik-op-wielen, maar
naarmate de nieuwe auto's
eenvormiger worden, kreeg je er
meer waardering voor dat deze
wagen nog steeds nieuw te koop
was. Je kunt er met vieren in, via vier
deuren, het wagentje is nog steeds
een zuinige troef tussen alle
luchtgestroomlijnde modellen en bij
goed onderhoud is de
tweedehandswaarde heel
interessant.
Wie een oud viertje wil kopen, moet
echter de carrosserie zeer kritisch
bekijken. De vastgenagelde
voorschermen tonen vrijwel immer
een roestlijn over de flanken, een
teken van volkomen verouderde
produktiemethoden. De
wielophanging kan na enkele jaren
ronduit gevaarlijk worden door
corrosievorming. Zoals met alle
populaire kleine wagentjes bestaan
er slechts twee categorieën viertjes:
goedkoop en slecht naast duur en
goed.
Geruisloos is de Renault 4 van de
markt afgevoerd. Geen bloemen,
geen toespraken.
De Opel
Omega LS.
In vergelijking met de voorgaande
Rekord is de stroomlijn van de
wagen aanzienlijk beter geworden.
De Omega heeft nog slechts een
luchtweerstandscoëfficiënt van Cw
0,28 te overwinnen en dat betekent
ten opzichte van de vroegere Rekord
liefst een winst van twintig procent.
Dit gunstige cijfer zorgt niet alleen
voor een laag brandstofverbruik en
goede prestaties, maar de Omega is
in zijn klasse ook direct de wagen
geworden die de minste
luchtweerstand op de weg heeft te
overwinnen. De Audi 100, lange tijd
koploper in deze sector, is nu naar
de tweede plaats verdrongen.
De Omega, die begin november in
ons land komt, wordt geleverd als
sedan en combinatiewagen met een
moterenkeuze van 18 liter tot 30
liter, inclusief 2 dieselversies.
De wijziging van de
wettelijke regels met
betrekking tot de
rijbewijzen houdt onder meer in dat
de verplichting om elke vijfjaar het
rijbewijs te laten verlengen alleen
nog maar geldt voor mensen van
zeventig jaar en ouder. Jongeren
hoeven enkel om de tien jaar hun
rijbewijs 'op te frissen', dat wil
zeggen van eventuele nieuwe
gegevens (pasfoto, adres) te
voorzien. Mensen van boven de
zeventig jaar krijgen een rijbewijs
waarvan de geldigheidsduur wordt
bepaald aan de hand van een
medische keuring.
Verder is na 1 oktober de
zogenaamde eigen geneeskundige
verklaring en een uittreksel uit het
bevolkingsregister (samen circa
15) niet meer vereist. In de nieuwe
wet is de bevoegdheid van de
provincies tot afgifte van rijbewijzen
overgeheveld naar de gemeenten.
De mensen wier rijbewijs deze
maand nog 'afloopt' en die toch
liever de nieuwe regeling afwachten,
mogen in de tussenliggende periode
formeel niet meer achter het stuur
gaan zitten. Het verlopen rijbewijs
heeft alleen nog waarde als
rijvaardigheidsbewijs.
-v
