letekoppen IJEANINE DE LUSER: 'STRAKS GAAT DE BEERPUT OPEN'
Axel 400 jaar Nederlands
markten
examens
In Bergen Op Zoom
Werkgroep hee
forse subsidies
nodig voor
aanleg ijsbaan
markten
PAGINA ZEELAND;
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1986
VAN ZEELAND
Woensdrecht-
gangers
willen luxe
woningen
Zeeuwse
Vrouwenraad
organiseert
cursus
ZÜIDZANDE
Dreigende en laster
lijke telefoontjes, de
kinderen lastig ge
vallen, een zeer forse
aanslag van de be
lasting. Jeanine de
Lijser, de Zuid-
zandse voorzitster
van The Welcome
Group, heeft de af
gelopen maanden
geen echt prettige
tijd gehad.
Papieren
Fraude
Badkamers
Zondag
taptoe
in Oostburg
IJzendijke
Weinig tegen
stand
Onveilig
Onveilig
Crt**\
UTRECHT - Rijksuniversi
doctoraal medische biologie, Ar
mieke Kavelaars, Terneuzen.
Van een onzer verslaggeefster
BERGEN OP ZOOM
werkgroep Haalbaarheid!
derzoek Ijsbaan Bergen
Zoom' heeft de eerste fase
het onderzoek afgesloten,
de resultaten blijkt dat afl>
kelijk van de opzet - 01
dekte of niet-overdekte
hockeybaan, zand of beton
meterbaan - aanzienl
subsidies nodig zullen zijn.
De tweede fase van het
derzoek zal zich richten op
verlagen van de eventuele
ploitatietekorten door bijv
beeld toepassing van eed
misch gebruik van energie
verlagen van de kapitaa
ten door subsidies uit bedP
leven of van de overheid.
Daarnaast zal gebaseer<
de huidige gegevens aan
gemeente Bergen op Zoom
vraagd worden eens te be
ken wat de mogelij khe
binnen de gemeentelijke
grotingzijn.
Als voorbereiding op het kj
mende carnaval 1987 werde
diverse commissies gevormt
De buttonactie wordt ooi
voortgezet Begin 1987 ve;,
schijnt dan ook weer et;
nieuwe button met een origi
nele slagzin. Een ander aar
digheidje dat de nodige finar,
ciën in het laatje moet brer,
gen, is de nieuwe Betekopper
vlag. Voor de prijs van ƒ45.
mag men zich tijdens het kt
mende carnaval de trotst)
eigenaar noemen van een ori
ginele Betekoppenvlag.
'Ik ga onthullend
boek schrijven
T20 PAGINA ZEELAND 4
Van een onzer verslaggevers i
TERNEUZEN - De Zeeuwi
Vrouwenraad begint in Te
neuzen met een cursus voi
voozitters en presidenten v«j
vrouwenorganisaties
-groepen.
De raad heeft de cursus ge
organiseerd in samenwerkitj
met het Van Eeghenhuis. D
cursus besteedt aandacht as
het verkrijgen van inzicht i
de taak van voorzitter, hi
voorbereiden van vergaderir,
gen en het leiden van vergadi
ringen en discussies.
De cursus vindt plaats ini
Goede Herder Kerk op dt
opeenvolgende dinsdagen: 1
23 en 30 september. De bijea
komsten duren van 9.30 t
16.30 uur.
Van een onzer verslaggevers
Zoals we reeds vorige
week meldden, stopt de
stichting met het adop-
tiewerk. „De reden is
dat we via de officiële
kanalen geen Indiase
kinderen meer kunnen
krijgen. Wij willen niet,
zoals sommige andere
adoptie-groepen, onder
de toonbank geld bie
den. Kinderen zijn geen
handelswaar en mogen
het ook nooit worden".
Sinds een klein jaar kun
nen de Indiase vrouwen le
gaal een abortus laten uit
voeren. Velen maken daar
van gebruik. Daar komt ook
nog eens bij dat sinds kort
Indiase kinderloze echtpa
ren een kindje willen adop
teren. De regering geeft de
eigen ingezetenen voorrang
boven buitenlandse echtpa
ren, wat natuurlijk een
goede zaak is.
„Alleen via het uitgeven
van steekpenningen is het
nog mogelijk om kinderen
naar West-Europa te krij
gen. Daar voel ik niets voor.
Ik kan nog vijf kinderen
krijgen en daarna stoppen
we", zegt De Lijser.
Ze ontkent dat het Open
baar Ministerie (OM) forse
druk op haar heeft uitgeoe
fend om te stoppen. „Ik heb
regelmatig contact gehad
met het OM, maar men heeft
zelfs nooit iets in die rich
ting gesugerreerd. Er is mij
alleen gevraagd om tot sep
tember geen nieuwe aan
vragen in te dienen, om de
zaak even te laten afkoelen".
De beroering rond The
Welcome Group mag dan
voorlopig voorbij zijn, Jea
nine de Lijser is niet van
plan om de hele zaak op z'n
beloop te laten. „Wanneer
die vijf kinderen hier veilig
zijn aangekomen, zal ik eens
een boekje open doen over
enkele andere adoptiegroe-
pen". Ze doelt vooral op het
Bureau Ongeruste Adoptie
ouders (BOA), Bureau voor
Interlandelijke Adoptie
(BIA) en het Bureau Adoptie
Noord Nederland (BANN).
„De laatste maal dat ik in
India was, heb ik twee we
ken voor detective gespeeld.
Ik moest toch wachten en ik
heb mij toen maar eens in de
handel en wandel van die
bureau's gestort. Die hebben
zulke afschuwelijke dingen
over The Welcome Group en
mij verteld, dat laat ik niet
op mij zitten. Ik heb een
flinke stapel belastende pa
pieren over hun verzameld
en als 'mijn' kinderen hier
zijn, zal ik de beerput eens
open gooien. Niet alleen hier
maar ook in India". Desge
vraagd licht ze en klein tipje
van de sluier op. Ze heeft be
wijzen, zwart op wit, dat en
kele burau's steekpenningen
en andere onwettige prak
tijken hebben uitgevoerd.
De details wil ze nog niet
kwijt. „Eerst moeten die
kinderen hier zijn".
Ze heeft ook het plan een
boek te publiceren over al
haar ervaringen met het
adoptie-werk. „Daarin zal ik
niemand sparen. Iedereen
zal er met naam en toenaam
in vernoemd worden. Zowel
diegene die goed als fout
zijn. Iedereen".
Sinds The Welcome
Group in het nieuws is, heeft
de familie De Lijser regel
matig lasterlijke en bedrei
gende telefoontjes gehad.
Onbekenden deelden mee
dat ze het huis wel eens in de
fik zouden steken, de kinde-
Van een onzer verslaggevers
BERGEN OP ZOOM /ROO
SENDAAL - Het zal nog een
hele klus worden om de Ame
rikaanse Woensdrechtgangers
in het Westbrabantse onder de
pannen te krijgen.
De woonwensen van de
Amerikanen stroken niet met
dat wat er op dit moment aan
woningen op de Westbra
bantse huurmarkt voorhan
den is.
Regionale makelaars die al
oriënterende besprekingen
met het ministerie van Defen
sie hebben gevoerd over de
huisvesting verwachten dan
ook dat er problemen zullen
ontstaan als de Amerikanen
hun verlangens niet bijstellen.
„Of ze sturen vandaag of
morgen met wat Jumbo's een
paar honderd pre-fab bunga
lows naar ons land. Dan zijn
ze in één klap uit de proble
men. Bouwgrond is er immers
genoeg. Alleen zou dat voor
ons niet zo prettig zijn, want
we zouden er ook graag een
boterham aan verdienen", laat
een van de makelaars zich
ontvallen.
Uit de gesprekken met het
huisvestingsbureau is de ma
kelaars gebleken dat de Ame
rikanen vooral uit zijn op
grote woningen. „Liefst met
drie badkamers, op elke ver
dieping één en dan voor wei
nig geld", zeggen de make
laars los van elkaar.
De huizen waarop de Ame
rikanen vooralsnog hun zin
nen hebben gezet zijn op de
Westbrabantse markt als
koophuizen best te vinden,
maar in de huursector nauwe
lijks. „Maar die moeten dan
wel tussen de 1500 tot 2200 gul
den per maand opbrengen en
dat hebben ze er niet voor
over", aldus makelaar L. van
Opstal met vestigingen in Ber
gen op Zoom en Roosendaal.
De Amerikanen willen niet
verder gaan dan 800 tot 1100
gulden per maand. Bedragen
waarmee ze trouwens even
over de grens in België wel te
recht kunnen. Op de door de
Amerikanen gewenste huur
markt nog wel.
„Thans wordt echter niet
overwogen om naar België uit
te wijken hoewel daar wel
grotere huurwoningen tegen
redelijke prijzen te vinden
zijn", aldus een voorlichter
van de vliegbasis Woens-
drecht.
Volgens de makelaars zul
len de Amerikanen daarom
water in de wijn moeten doen,
willen ze op de bestaande wo
ningmarkt onderdak vinden.
„Als hun programma van
eisen wordt bijgesteld, komen
we er samen zeker uit", praat
makelaar Van Opstal zich in
de picture. Op het ministerie
van Defensie was gisteren nie
mand aanwezig om commen
taar te geven op de problemen
die door de makelaars werden
gesignaleerd.
Van een correspondent
OOSTBURG - Op zondag 7
september ajs. zal op de markt
te Oostburg van 19.00 tot 21.00
uur een taptoe worden uitge
voerd.
Dit muzikale gebeuren
wordt dit jaar georganiseerd
door het Drum- en Lyrakorps
Harmonie Oostburg, met me
dewerking van de gezamen
lijke West-Zeeuwsch-
Vlaamse muziekgezelschap
pen, showkorpsen, drumbands
en majoretten.
Dit jaarlijks terugkerende
evenement is destijds in Oost
burg gestart en sindsdien elk
jaar in een andere kern uitge
voerd in de vorm van een fes
tival. Aangezien de cirkel vo
rig jaar rond was, is het dit
jaar weer de beurt aan Oost
burg zelf. Het organiserende
comité heeft ditmaal gekozen
voor een wat andere opzet en
wel een muzikale avond in de
vorm van een taptoe, waarbij
de korpsen zowel in groeps
verband als gezamenlijk zul
len optreden. De toegang is
gratis.
Zwembad - Het openlucht
zwembad te IJzendijke is
vanaf vandaag gesloten, dit in
verband met het slechte weer.
Mensen die een abonnement
hebben, kunnen zonder bijbe
taling terecht in het open
lucht-bad De Veste te Bres-
kens of het overdekt bad De
veerhoek te Oostburg.
GOES, 1 september - Komkoi
mers kas stuk: kl. 1 51 0,39-0,49
0,51610,53 75 0,48, kl. 2 31 0,25 410
51038. Paprika groen: kl. 1 991;
130, kl. 2 99 0,95. Sla natuur st:
2 B 030-0,35. Glas tomataen kn
Kl. 1 A 5,50-5,90 B 6,50 C 3.90H
Andijvie: Kl. 2 A 0,48-0,54. Bloe
kool st: Kl. 1 gr 0,85-035, kl 2 ft
4,50 gr. 0,40-0,85. Broccoli: Kl 11;
1,70,. Bospeen natuur: Kl. 2 0,
0,57. Courgettes stuk: Kl 2 32 03
035. Sperciebonen kg: Kl. 1 gr 1
Pronkbonen kg: KL 2 gr. 030-(
Prei kg: Kl. 2 A 0,53-0,54. Rode k
kg: Kl. 1 A 0,40-0,41. Savooie ki
groen kg: Kl. 1 A 031-034,. Krot
bos: Kl. 2 032. Winterpeen: Kl. 1
034-031. Uien kg: Kl. 1BO 033.
terselie bos: Kl. 1 BO 0,11-0,13. S
derij bos: Kl. 1 0,14-0,15. Pep
rood kg: Kl. 2130. Benoni: Kl.
033-034 60/70 0,43-0,78 70/80 0,
1,04, kl. 2 55/60 033-034 60/70 01
0,70 70/80 0,56-0,78 80/90 0,70. Su
merred: Kl. 1 60/70 0,52-1,02 70
133-135 80/90 0,53-036. Kl. 2 60
030 70/80 0,68-1,05. Discovery: K
55/60 033 60/65 0,85 65/70 139-1
70/80 1,52. Kl. 2 70/80 1,05 80/900
Scarlet Benoni: Kl. 1 70/80
80/90 0,94. James grieve: Kl. 11
0,44-0,49 70/80 0,49-0,61 80/90 0
0,58 910,43. kl. 2 60/65 033-0,3161
039-0,42 70/80 0,33-0,50 80/90 0
0,41 91 033-0,39. Tydeman's ei
Worcester: Kl. 1 60/70 0,62-(
70/80 0,66-1,05 80/90 0,61-1,00
0,55-0,65. Tydeman's early won
ter Clapp's favourite: Kl. 1 9
039 55/65 0,60-0,69 65/75 0,89-0
Kl. 2 55/65 037 65/75 0,45. Saint
my: Kl. 2 60/70 1,04 70/80
Triomphe de Vienne: Kl. 1 6
0,84-1,18 70/80 0,76-132, kl. 2 55
0,63-036 60/70 0,74-1,04 70/80 0
1,12. Pruimen: Kl. 1 B 1,20-1
Belle de Louvan: Kl. 11,40-2,10.
2 0,80-1,40 FA 035-0,65 Gr 030-
VL130. Reine Claude d'Althan:
1 1,60-230 B 2,00-2,10. Kl. 2 1,10
1,40-1,50 GS 0,40-0,70. Reine Vic
ria: Kl. 1 1,70-2,70 B 1,60-2,70.
035-1,80 FA 035-0,80 GR 035-
GS 035-0,60. Meloenen st: K
130-2,70. Bramen 4 kg indust
KL 1+2 337-3,46. Bramen doornl
ds. x200 gr.: Kl. 10,75-1,06. Franil
zen doos x 200 gr.: Kl. 15,60-5,80
2 4,50. Rotet doos x500 gr.: Kl.
0,87. Vroege aardappelen: Kl.
GR 0,36 KR 034 MI 0,47. Kl.
0,43 DR 031 GR 0,18-0,47 KR
0,58. MI 0,40-0,46. Eersteling vro
Kl. 1 GR 0,49 GR 0,48 KR 039.
aardappelen: Kl. 1 BO 0,63, kl.
0,60 DR 033 GR 039 KR 0,35.
0,47. Totaal aantal colli: 24.660.
VIJFTIEN JAAR na
In de laatste dagen van
oktober 1583 had Parma
het Land van Waas, Beve-
ren, Hulst, Axel en het ge
bied van Saaftinge en St.-
Jansteen weer onder
Spaanse heerschappij ge
bracht. Alleen Terneuzen
was niet in handen van
Parma gevallen, doordat
daar Philips van Hohenlo
in opdracht van de Staten
van Holland en Zeeland
met een legereenheid was
geland en het gebied in
staat van verdediging had
gebracht. De omgeving
was daar toen onder water
gezet.
In dit grensgebied tus
sen noord en zuid was Axel
van belang omdat het een
duchtig versterkt stadje
was, dat bovendien door
een vrij brede waterloop
van het Vlaamse vasteland
was gescheiden. Maurits
van Nassau, die zijn vader
Willem van Oranje was
opgevolgd, maakte nu
plannen om Axel, dat een
gevaar vormde voor Ter-
neuzen, bij verrassing in te
nemen.
Teneinde aan de opmars
van Parma weerstand te
kunnen bieden, had de En
gelse koningin de graaf
van Leicester met troepen
naar de Nederlanden ge
zonden. Als afleidingsma
noeuvre trok Leicester met
500 man naar Bergen op
Zoom, terwijl zijn neef
Philips Sydney 500 man
van zijn eigen Zeeuwse re
giment in gereedheid
bracht.
De Engelsen ver
trokken twee dagen na
aankomst, in de nacht van
16 juli 1586, onder leiding
van Lord Willoughby over
water uit Bergen op Zoom,
om zich op de Wester-
schelde voor Vlissingen bij
de troepen van Sydney te
voegen. Deze verenigde
vloot voer in een donkere,
stille zomernacht de Wes-
terschelde op en landde te
Terneuzen.
Hier sloot Maurits zich
met enkele vendels Neder
landse troepen bij hen aan
en deze strijdmacht, tussen
de twee- en drieduizend
man, trok direct op Axel
aan. Ze bereikten het ves
tingstadje rond twee uur 's
nachts. Een veeertigtal sol
daten zwom de gracht over
met touwladders om de
hals, beklom de wallen en
overmeesterde de schild
wachten, die rustig in bed
lagen te slapen Daarna
slaagden ze erin de poorten
te openen en de groepen
binnen te laten. Voorop lie
pen de Hollandse vendels
van Maurits onder leiding
van overste Piron, daar
achter de Engelsen onder
leiding van Lord Wil
loughby en tenslotte het
Zeeuwse regiment van
Sydney.
De bezetting die uit vijf-
a zesduizend man bestond,
bood weinig tegenstand.
Aan de zijde van de aan
vallers telde men geen en
kele gesneuvelde. De sol
daten die de gracht over
gezwommen waren en al
dus op een gemakkelijke
wijze de verovering moge
lijk hadden gemaakt, kre
gen een ruime beloning.
Veel katholieke burgers
van Axel namen nu de
wijk naar Vlaanderen, on
der andere naar Gent. In
Axel werd een bezetting
van 800 man onder leiding
van Piron achtergelaten.
Ook werden de dijken in
de omtrek doorgestoken,
hetgeen onnoemelijke
schade aan het polderland
toebracht
Zo behoorde Axel vanaf
17 juli 1586 tot de Ver
enigde Nederlanden Dit
feit werd daarna elke
halve eeuw, op een enkele
uitzondering na, feestelijk
herdacht. Reeds de eerste
dagen na de overgang wer
den van Staatse zijde ma
terialen gezonden om het
stadje in een betere staat
van verdediging te bren
gen. Vanuit Zeeland wer
den bovendien voorraden
rogge, mout, meel, zout,
kaas, bier, olie, azijn, spe
cerijen en Franse wijn,
maar ook buskruit met
daarbij behorende lonten
en spiesen naar Axel over-
gebacht.
Na de verovering bleef
het nog geruime tijd onvei
lig in en om Axel. Herhaal
delijk vonden schermutse
lingen plaats, want de
Spanjaarden probeerden
op alle mogelijke manieren
Axel en Terneuzen weer in
handen te krijgen. De
stadschirurgijn had het
druk met de talrijke ge
kwetste soldaten, die opge
nomen werden in het gast
huis. Dit hield nog vele ja
ren aan, ook nadat Hulst in
1591 op de Spanjaarden
was veroverd. In 1593
vroeg overste Piron om
versterking met één com
pagnie, omdat hij een aan
val vreesde. Op 6 april 1594
werd van een schipper
vernomen dat de vijand
zich gereed maakte om
Axel te heroveren. Ande
ren hadden gezien dat en
kele onbekende mannen
aan land gekomen waren
en stiekem de omgeving
hadden verkend.
Vier maanden later wer
den drie vijandelijke sol
daten gevangen genomen,
die afkomstig waren uit
Gent. Daar kort tevoren in
Gent drie van de eigen sol
daten waren opgehangen,
verzocht Piron om een beul
ren ontvoeren of haar eens
flink lastig vallen. Om een
eind aan die telefoontjes te
maken hebben ze maar een
geheim telefoonnummer ge
nomen. „Toen was het ech
ter nog niet voorbij. We wa
ren op vakantie in Frank
rijk, en zelfs daar werden
mijn kinderen bedreigd".
Een maand terug kreeg ze
ook een vreemde brief van
de belasting. Daarin stond
dat ze 250.000 gulden uit de
kas van The Welcome
Group had gehaald en of ze
over dat bedrag maar even
belasting wilde betalen.
„Zonder een enkel bewijs
werd ik daar even beschul
digd van fraude. Ik heb na
tuurlijk bezwaar aangete
kend en de hele administra
tie ligt nu op het Oostburgse
belasting kantoor, dan kun
nen ze met eigen ogen zien
dat alles klopt, elke gulden
kan ik verantwoorden".
Volgens haar komt bin
nenkort het hoofd van de
kinderbescherming van
Zuid-India om een ontlas
tende verklaring ten aan
zien van haar af te leggen.
„Hij zal bewijzen dat ik een
zeer goede reputatie aldaar
heb en dat enkele andere
bureau's dat niet hebben.
Hij zal mij vrij pleiten".
Nu ze straks stopt met het
adoptie-werk uit India, is ze
niet van plan om kinderen
uit een ander land te halen.
„Ik heb mijn hart aan India
verpand, ik heb het werk nu
tien jaar gedaan, waren er
Jeanine met haar kinderen Jane, Christophe en Edith. - fotowimkooyman
in India via de legale weg
nog kinderen te halen zou ik
door gaan, maar een ander
land, nee dat zie ik niet zit
ten. Ik krijg straks tijd om
mijn huis eens te schilderen,
want daar is het de afgelo
pen jaren niet van gekomen
en verder ga ik dat boek
schrijven".
Een kaart van Axel en omgeving uit de tijd van prins Maurits.
te sturen, die als repres-
saille en ter afschrikking
deze drie eveneens zou
executeren. Tevens werd
weer om versterking ver
zocht, omdat de burgers
vanwege de oogsttijd niet
langer bereid waren om
steeds maar weer de wacht
te betrekken.
Nog vele jaren daarna
bleef het onveilig. Ten tijde
van het beleg van Hulst
door de Spaanse troepen in
augustus 1596, werd Piron
ernstig gewond. Hij kreeg
een schot door zijn been en
een kogel tussen zijn neus
en een van de ogen, maar
herstelde daarvan vrij
spoedig. In die dagen sneu
velden dagelijks een tien
tal, soms zelfs meer solda
ten. Op 18 augustus 1596
werd Hulst door de Span
jaarden ingenomen en
werd de toestand voor
Axel nog hachelijker.
Doordat de fortificaties
steeds verder werden uit
gebouwd, gezorgd werd
dat wallen, bolwerken,
poorten en grachten goed
werden onderhouden en
bovenal door de sterke
bondgenoot die het water
vormde, slaagde men erin
Axel te behouden.
Overigens was zo'n oor
logstoestand voor de bur
gers allesbehalve een pret
tige tijd. Ook al vanwege
de overlast van de eigen
soldaten. In november 1596
werd door burgemeester
en schepenen geklaagd
over de Schotten die toen
in garnizoen lagen. Deze
vorderen al het bier zonder
te betalen en dreigden de
genen die het weigerden af
te geven te doorsteken met
hun spiesen. Ook vorder
den zij van de burgers de
bedden om daarop te sla
pen. Dit leidde tot gespan
nen verhoudingen tussen
burgers en militairen.
In 1588 werd het zoge
naamde Committimus in
gesteld. Voor Terneuzen en
Axel, die samen een eiland
vormden en het eiland van
Biervleit, werd een com
missie ingesteld, die na
mens de Staten-Generaal
in Den Haag en de Staten
van Zeeland te Middelburg
dit gebied ging besturen.
De bevolking was nu ge
heel gereformeerd en er
werd en predikant aange
steld, 'een minister des
goddelijken woords bedre
ven in de ware leer en ge
reformeerde religie', die
drie keer in de week moest
preken. De magistraat van
Terneuzen, bestaande uit
baljuw, burgemeester en
zes schepenen, werd ook
met het bestuur van Axel
en Biervliet belast.
AMSTERDAM, 1 september - Aardap
pel termij nmar kt In Bintje 35-50 mm
werden 35 contracten verhandeld voor
levering april tegen 22,00 tot 21,00 per
100 kg. De stemming was goed prijshou
dend.
In Bintje 50 mm werden 52 contracten
verhandeld voor levering november bij
een prijs van 30,00 tot 29,00 per 100 kg,
alsmede 1407 contracten levering april
tegen 38,10 tot 36,40. De stemming was
eveneens prijshoudend.
het begin van de tach
tigjarige oorlog kwam
Alexander Farnese,
hertog van Parma, in
opdracht van de
Spaanse koning Phi
lips II orde op zaken
stellen in de zuidelijke
Nederlanden, waar de
gereformeerden de
macht in handen had
den genomen.
I DOOR GEORGE VAN VOOREN"
