Dj
Lardinois: bankier met klare taal
Zuid-Afrika wil handel met Verre Oosten versterken
Aparte basisbeurs voor 'de partner'
STUDIE
BEURS
'n Nieui
zonde]
evenj
UITBLAZEN
RABO ZIET KOSTEN SNEL STIJGEN
PatentRekeninc
GROTE Pz
EN TOCH N HOGE RENTE
ue jaren
zestig (2)
EEN LEVEN LANG NAUW VERBONDEN MET HET BOERENBEDRIJF
ZUID-KOREA EN TAIWAN MOETEN 'GATEN' VAN WESTERSE SANCTIES DICHTEN
N
DE STEM CC
verenigde spaarbank
Van een koui
Koffieregiem
DONDERDAG 21 AUGUSTUS 1986
■ACHTERGROND1
Winst in eerste halfjaar gestegen met 13 miljoen
ARTS D1JKZIG'.
'Vergruizer ooi
Merendeel
vrouwen
slachtoffer
sexueel geweld
Zorgeloos lenen
advies. U wilt nati
waarden en een
Kom snel eens
Lenen? De NMJ
Wat voorafging: Een jaar
getrouwd. Inwonend bij een
oude dame op kamers. De
rekening voor het meubilair
en geen geld meer.
WIM KOCK
.AT was wel even
[schrikken. Af en toe
hadden we er wel
aan gedacht natuurlijk;
aan de rekening die nog
komen moest van de man
die ons het meubilair, de
gordijnen en de vloerbe
dekking had geleverd.
Maar we hadden het zo druk
met leven dat we die gedachten
maar weer gauw terugdrongen.
Ik deed dat althans. Zoals dat,
denk ik, iedereen regelmatig
overkomt, gebeurde er opeens
van alles tegelijk. Het eerste
kind diende zich aan en de
dokter vond dat het niet gebo
ren kon worden in ons
piepkleine slaapkamertje met
de onder het schuine dak ge
schoven twijfelaar. Kraamkli
niek dus, maar geen medische
indicatie. Zelf betalen. Het
moet toen nog een goudeerlijke
tijd zijn geweest.
De belastinginspecteur
stuurde een navordering. Hij
wilde nog inkomstenbelasting
over het salaris dat mijn vrouw
een paar jaar eerder had ver
diend. Er was één lichtpunt.
Onze eerstgeborene zou van
meet af aan kunnen opgroeien
in een iets ruimere omgeving,
want we hadden in de vrije sec
tor een kleine flat gevonden.
Driehoog. Het was eigenlijk
een driekamerflatje, maar de
verhurende maatschappij had
in de zitkamer een houten
scheidingswandje laten timme
ren en zo een vierde kamer ge
schapen. De zitkamer viel daar
door wat klein uit, maar het
grote balkon maakte veel goed,
zoals een paar jaar later bleek
toen de tot kleuter uitgegroeide
baby zijn oma's en andere be
zoekers rolberoertes van de
schrik bezorgde door met zijn
driewieler, na een zwierige
bocht rakelings langs de kloos
tertafel, met een noodgang het
balkon op te rijden, op het oog
van degenen die hem nakeken
zó de ijle ruimte in.
We zaten al in het flatje
toen zich een man in lange le
ren jas aandiende. Hij deed die
jas niet uit, maar accepteerde
wel een kop koffie. Krakend
zette hij zich neer op onze
bank, die ondanks zijn eike
houten uitvoering niet sterker
gekonstrueerd was dan een he
dendaags vurehouten meubeltje
van Ikea, en monsterde belang
stellend ons Etna-duveltje. Hij
zei dat hij kwam praten over
ons verzoek tot kwijtschelding
van de nagevorderde inkom
stenbelasting, maar hij had het
al gauw over alledaagse onder
werpen, ondertussen zijn ogen
goed de kost gevend. Hij kwam
niet praten maar kijken\ Wij
hadden geen tv en toen we een
maal doorhadden waarvoor hij
gekomen was hadden we hem
al gauw aan het verstand ge
peuterd dat we ook geen was
automaat en geen koelkast had
den. „Die hebben we ook niet
nodig met de slager, de bakker
en de VêGè vlak om de hoek",
zei mijn vrouw dapper. Een
paar weken later viel de kwijt
schelding in de bus.
Vreemden om geld te moe
ten gaan vragen was een
nieuwe ervaring. We hadden
wel een girorekening, maar met
een bank hadden we nog nooit
te doen gehad. Oud sentiment
(ik had zelf bij een voormalige,
nog boven zoiets als persoon
lijke leningen verheven, kolo
niale bank gewerkt waar men
altijd met collegiaal respect had
gesproken over de Nederland-
sche Handel Maatschappij
voerde ons naar wat inmiddels
de ABN-Bank heet. Ze waren
er heel vriendelijk, we kregen
zelfs koffie en ik viel bijna van
mijn stoel van verbazing over
het gemak waarmee ze ons
tweeduizend gulden wilden le
nen. Onze zorgen waren voor
bij. De woninginrichter en
Moederheil konden worden be
taald en we hadden nog wat
over om het flatje opnieuw te
behangen en een stukje vloer
bedekking bij te kopen.
Het leven hervatte weer zijn
betrekkelijk vrolijke gang, maar
mijn vrouw nam één ingrij
pende maatregel: ze kondigdie
het koffieregiem af. Al toen we
inwoonden bij de oude dame
was ons optrekje een soort
zoete inval geweest. Misschien
kwam het omdat ik dat thuis
gewend was geweest, waar ze
een café hadden, maar wij
dachten dat je je gasten te drin
ken moest geven wat ze vroe
gen. Een jonge, een vieutje,
wijn, bier of fris. Aan het in de
praktijk brengen van dat gast-
vrijheidsprincipe hadden we
onze uitzet verspeeld, zo had
den we al gauw berekend. Het
koffieregiem hield in dat ieder
een kon binnenvallen zolang er
bij ons licht brandde, maar er
zou niets anders gepresenteerd
worden dan koffie.
Het gekke was dat de men
sen niet alleen bleven komen.
Er kwamen er steeds méér,
vooral toen we eenmaal op de
flat zaten, aan een weg die toen
nog als uitvalsweg diende. Het
verlichte raam van onze flat
hing daar als een baken in de
nacht en trok bezoekers aan als
motten. Hoe verstandig het
koffieregiem wel was bleek op
sommige avonden, wanneer de
zitkamer zo vol zat dat een van
de gasten zelfs in de box plaats
nam. Dat zat net zo makkelijk
als op de grond en het be
spaarde ons het inklappen en
weer opzetten van de box.
Trouwens waar hadden we de
ingeklapte box moeten laten?
Hoewel de alcohol al stevig
in opmars was in die jaren, in
Breda vooral luidruchtig gepro
pageerd met Germaans en Ti-
rools getinte bierfeestenbleken
onze nachtbrakers nog steeds
tevreden met hun kop koffie.
'Wordt vervolgd)
iiiiiiiiiiiiimiimiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiir-
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of f 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rnrtlrcolstioc'
Postgiro 1114111- ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
«iüAibsLl os jfiLzuaML
T5 PAGINAL p0NDERDAG 21 AUGUl
Door Louis «n de Geijn
ERG VEEL grond heeft
hij nooit onder de nagels
gehad. Toch is ir. Pierre
Lardinois een leven lang
nauw verbonden ge
weest met het boerenbe
drijf.
Dezer dagen treedt hij af
als voorzitter van de hoofd
directie van Rabobank Ne
derland. Zijn ooit blakende
verschijning is duidelijk ge
tekend door problemen met
zijn gezondheid. Maar hij
blijft op meerdere fronten
actief.
In het glazen huis van de
Rabobank aan de Utrechtse
Croeselaan blijft een bureau
voor hem vrij en staat een se
cretaresse voor hem klaar.
Enkele dagen per week zal
hij daar voorlopig als advi
seur zijn kennis en ervaring
blijven inbrengen.
Sinds dit jaar is hij ook
voorzitter van de Neder
lands-Duitse Kamer van
Koophandel. Daarnaast heeft
hij o.m. commissariaten bij
DSM en Gist-Brocades.
Pierre Lardinois werd 62
jaar geleden in het Lim
burgse Noorbeek geboren als
zoon van een graanhande
laar. Na de HBS en de Land
bouwhogeschool werd hij
voorlichter, eerst in Noord-
Holland, later in Oost-Bra
bant. Daar zal hij wel hebben
geleerd de klare taal te ge
bruiken en niet de „doctoran-
dussentaal" waarvan hij zo'n
afkeer zegt te hebben. Later,
als minister van Landbouw
en Visserij (1967-1973) en
landbouwcommissaris in
Brussel (1973-1977) volhardde
hij in dat ronde taalgebruik,
in weerwil van de alsmaar
ingewikkelder wordende
landbouwpolitiek.
Ouder, droeviger en
wijzer, zoals hij het zelf uit
drukte, keerde hij in 1977 de
Europese politiek de rug toe
en ging hij leiding geven aan
de centrale van de Rabobank,
een nogal gecompliceerde
coöperatie met een duizend
tal plaatselijke banken.
Lardinois wist er - in elk
geval voor de buitenwacht -
toch zijn eigen stempel op te
drukken. En de Rabo boerde
best. Het balanstotaal
groeide van ƒ60 miljard in
1977 tot meer dan ƒ130 mil
jard vorig jaar. Het is nu op
weg naar 140 miljard. En
wat belangrijker is: het re
sultaat groeide mee, tot 668
miljoen in 1985 en alweer ƒ346
miljoen in de eerste helft van
het lopende jaar.
Dat zijn cijfers waarmee
Lardinois zijn collega's bij de
ABN, Amro en NMB recht in
de ogen kan kijken. Niette
min blijft de Rabo een bui
tenbeentje in de kleine club
van topbanken. Dat bleek
onder meer tijdens de discus
sie over de Postbank, tegen
de komst waarvan Lardinois
c.s. wat minder reserves had
den dan hun collega's in Am
sterdam.
Lardinois: en nu een eigen boerderijtje
Dat de Rabo niet zo maar
een bank is, kwam ook naar
voren toen in 1984 een uitge
breide discussie gevoerd
moest worden over de merk
waardige vraag wat te doen
met de overmatige winst. Bij
een 'normale' bank weten
aandeelhouders daar wel
raad mee, maar in een coöpe
ratie kan daarover kennelijk
een flinke boom over worden
opgezet.
Lardinois was voor het
verdelen van die winst onder
de leden, zoals dat ook wel
gebeurt bij coöperatieve vei
lingen, zuivelbedrijven en in-
en verkoopcoöperaties. Uit
eindelijk is met dat geld een
garantiefonds gevormd
waaruit beginnende of ver
nieuwende ondernemers
achtergestelde leningen kun
nen krijgen. Zo snijdt het
coöperatieve mes aan twee
kanten: de trouw aan de
geest van de grondleggers
van het coöperatief bankie
ren staat niet in de weg dat
bovenop deze „zachte" finan
ciering een portie normale
bankzaken komt.
Aan de buitenkant lijkt de
Van onze verslaggever
UTRECHT - De nettowinst van de Rabobank is in de eer
ste helft van 1986 met 13 miljoen gestegen tot 346 mil
joen.
De bankorganisatie verdiende meer aan een behoorlijk
(4 gegroeide kredietverlening en aan provisies, met
name in de bemiddeling van verzekeringen.
Maar de kosten stegen harder (9 voornamelijk
doordat het personeelsbestand fors doorgroeit: met 691
dit jaar al tot 31.233. De hoofddirectie verwacht dat door
het sluiten van een klein aantal kantoren die stijging kan
worden afgeremd. Het verfijnde net van bankkantoren
wordt echter ook als en sterk punt van de bank be
schouwd.
Door de flinke kostenstijging daalde de brutowinst ten
opzichte van de eerste zes maanden van 1985 met 31
miljoen tot 694 miljoen. In dat halfjaar stopte de Rabo
bank echter nog 275 in de stroppenpot. Nu is dat bedrag
voor de z.g. VAR 50 miljoen lager. Voorzitter ir. Lardi
nois van de hoofddirectie liet doorschemeren dat de re
servering in het tweede halfjaar opnieuw minder kan.
De Rabobank maakt melding van gestaag aantrek
kende kredietvraag uit het midden- en kleinbedrijf. In de
akkerbouw en in de veehouderij is de vraag naar lenin
gen zelfs spectaculair gestegen. De grote bedrijven lijken
echter een rentedaling af te wachten. De Rabobank ziet
ook een herstel op de woningmarkt, met meer verkopen
en hogere prijzen.
Ir. Lardinois verklaarde gisteren dat de Rabobank be
reid is mee te werken aan een oplossing voor het in moei
lijkheden verkerende Avebe-concern. De bank leidt een
groep van banken van wie de overheid concessies vraagt
in ruil voor het kwijtschelden van schulden aan de Staat.
„Op ons zal het niet afstuiten", aldus Lardinois.
Rabobank steeds meer op die I
andere grote financiers. Wie
echter het gezelschap over-
ziet dat tijdens de jaarverga
dering een flink deel van de
Jaarbeurs in Utrecht vult,
weet wel beter. De verweerde I
koppen en eeltige handen
vertellen dat dit nog steeds
de bank van de boeren is. Met
kantoren van Singapore tot
New York weliswaar, maar
nog steeds diep geworteld in
het Nederlandse platteland.
Negentig procent van het l
agrarisch krediet in Neder
land komt uit de kluizen van
de Rabobank.
Lardinois gelooft dat die I
binding de bank de afgelopen
jaren, die voor menig ban
kier een nachtmerrie zijn ge
weest, bijzonder heeft gehol
pen. De plaatselijke bankier
kent zijn pappenheimers,
kan over de cijfers heen eeri
ondernemer die geld komt le
nen eens diep in de ogen kij.
ken. Bovendien zit er nog
steeds veel eigen vermogen
in de agrarische sector en
zijn daar verhoudingsgewijs
veel minder faillissementen
gevallen.
Op tenminste één punt 1
kijkt Lardinois minder te
vreden terug. De kosten bij
de bank zijn ondanks een
grootscheepse reorganisatie
onder de fraaie titel „Opvoe-
ring Toegevoegde Waarde"
fors blijven stijgen. Het af ge-1
lopen halfjaar overtrof die
stijging weer die van de op-
brengsten.
In de bijna tien jaar dat
Lardinois de bank aanvoer
de, zijn er ongeveer 10.000 I
mensen bij gekomen. „In het
midden van de jaren zestig, J
toen de eerste grote compu
ters binnenkwamen, hadden j
onze banken 7000 mensen in i
dienst. Nu doen computers
het werk van 70.000 man. En
toch hebben we meer dan
31.000 mensen aan het werk."
Zoals wel meer carrière-1
makers met een agrarische
achtergrond mijmert Lardi
nois wel eens over een eigen I
boerderijtje. Als het ernst
zou worden, weet hij al e
bank.
DE KANS bestaat dat
het Amerikaanse Con
gres en president Rea
gan een compromis zul
len bereiken dat resul
teert in zachtere sancties
tegen Pretoria dan het
Congres heeft voorge
steld. En ook Zambia en
Zimbabwe lijken hun
enthousiasme voor het
treffen van sancties te
verliezen.
Deze optimistische analyse
van de verwachte sancties
gaf de Zuidafrikaanse
staatsradio dinsdag.
Dat er de komende maan
den sancties te verwachten
vallen, daaraan twijfelt de
Zuidafrikaanse regering
niet. In Pretoria zijn al tal
van commissies aan het be
kijken hoe die sancties op te
vangen vallen. De contacten
met andere handelspartners,
onder andere in het Verre
Oosten, worden versterkt en
verleden week voerde een Is
raëlische delegatie in Zuid-
Afrika overleg over het uit
breiden van de handel en de
financiële samenwerking.
Zuid-Korea en Taiwan kun
nen, zo hoopt men in Zuid-
Afrika, mogelijk enkele
leemten helpen dichten die
door westerse sancties kun
nen ontstaan, aldus het ker
kelijke persbureau EPD.
Voor technologisch hoog
waardige produkten als com
puters is Zuid-Afrika nage
noeg geheel afhankelijk van
invoer en dus kwetsbaar als
het tot sancties komt. Mocht
het zover komen dan hoopt
Zuid-Afrika terecht te kun
nen in Zuid-Korea en Tai
wan. Wat daar niet te krijgen
is, zou via Swaziland of lan
den in het Midden-Oosten
betrokken kunnen worden,
zo werd onlangs in het Britse
blad 'The Economist' gespe
culeerd.
Verscheidene landen en
organisaties hebben maatre
gelen tegen het apartheids
bewind op stapel staan. Het
gaat daarbij voornamelijk
om verboden op invoer van
bepaalde Zuidafrikaanse
produkten, het verbieden of
beperken van investeringen
en het intrekken van de lan
dingsrechten van de Zuid
afrikaanse luchtvaartmaat
schappij. Er is weinig voor
uitzicht op het verbieden van
export naar Zuid-Afrika, be
halve de al bestaande, en
vaak omzeilde, embargo's op
de uitvoer van wapens en
ruwe olie.
President Reagan verbood
vorig najaar wel, om stren
gere maatregelen van het
Congres te voorkomen, de
verkoop van computertech
nologie aan de politie en het
leger van Zuid-Afrika en de
verkoop van nucleaire tech
nologie. Het Huis van Afge
vaardigden vindt dat alle
handel met Zuid-Afrika ge
staakt dient te worden, met
uitzondering van die in stra
tegische grondstoffen. Maar
de Senaat stemde onlangs in
met een beperkter pakket
maatregelen waaronder een
verbod op de invoer van ko
len, staal, ijzer en textiel, en
het intrekken van de lan
dingsrechten van de Zuid
afrikaanse luchtvaartmaat
schappij. En dit pakket
maakt het meeste kans bij
wijze van compromis aange
nomen te worden.
Voor president Reagan
gaat dit te ver. Hij blijft te
gen strafmaatregelen tegen
Zuid-Afrika. Naar verluidt
zou hij zelf nieuwe, mildere,
sancties willen afkondigen
om het Congres de wind uit
de zeilen te nemen en de har
dere maatregelen van het
Congres voor te zijn. De
Zuidafrikaanse radio schijnt
blijkens haar commentaar
van dinsdag hierop te hopen.
De Zuidafrikaanse lucht
vaartmaatschappij „South
African Airways" is wat be
treft haar eigen nabije toe
komst niet zo optimistisch.
Zij zou al enkele van haar
Boeings-747 ter waarde van
120 miljoen dollar aan inter
nationale banken hebben
verkocht, aldus EPD. Zij wil
zo de verliezen beperken die
ontstaan door de mogelijke
intrekking van haar lan
dingsrechten in verscheidene
landen.
Door Jan Grey n
DE UITVINDERS van
'WSF +18' streefden er
naar één basisbeursbe
drag te scheppen voor
elke student of scholier
tussen 18 en 30 jaar. Dat
is per slot van rekening
makkelijk en duidelijk.
Maar dat lukte - onder het
motto 'waarom makkelijk als
het moeilijk kan' - natuurlijk
niet, omdat ook studenten
wel eens samenwonen of ge
trouwd zijn en bovendien ook
nog wel eens in hun eentje
een kind moeten groot bren
gen. Als de 'inwonende' part
ner van een student geen in
komen heeft, is een basisbe
drag van 595 gulden ook wat
weinig.
Daarom zijn aparte basis
bedragen vastgesteld voor
studenten met een financieel
van hem/haar afhankelijke
partner (1029 of 1567 gulden,
respectievelijk thuis- of uit
wonend) en ook voor stude
rende 'een-ouders', vaders
zonder moeders en moeders
zonder vaders dus. De eenou-
ders (van wie het inkomen
van zijn/haar ouders blijft
meetellen!) krijgen 876 of
1214 gulden.
Tussen haakjes: de basis
beurs-bedragen zullen perio
diek geïndexeerd worden,
dus bijgesteld, dat zal waar
schijnlijk voor de beurs voor
uitwonenden betekenen dat
595 gulden 604 gulden wordt.
De financiële afhankelijk
heid van de partner wordt
afgemeten aan de aanwezig-
heid (met het oog op de nood
zakelijke verzorging) van een
of meer kinderen beneden
twaalf jaar waarvoor recht
op kinderbijslag bestaat. Als
de partner tussen het verzor
gen van de kinderen door
centjes verdient, gaat de
zelfde regel op als ten aan
zien van de verdienende stu
dent met een basisbeurs. Van
elke gulden boven de 2400
gulden per jaar (zie ook vo
rige aflevering), gaan drie
kwartjes van het basisbeurs
bedrag af. Een kwartje per
gulden resteert, maar die
kwartjes mogen in totaal uit
eindelijk toch niet meer be
dragen dan 338 gulden per
maand.
Maar allereerst willen de
departementale ambtenaren
op de Groningse Kempkes-
berg graag zo snel mogelijk
weten of Japie Janssen
'klant' wil worden. Als Japie
ai klant Is komt de papier
winkel vanzelf op gang.
Door de moeilijke aanloop
tijd zal het ministerie aange
vraagde aanvullende (rente
dragende en 'gratis') uitke
ringen ongecontroleerd ver
strekken. 'Groningen' slaat
de komende maanden aan
het rekenen om te achterha
len of de student de zaak niet
belazerd heeft - al dan niet
opzettelijk. Het teveel uitge
keerde bedrag wordt dan na
april volgend jaar terugge
vorderd en wat te weinig is
uitgekeerd wordt nabetaald.
In het algemeen gaat 'Gro
ningen' ervan uit dat studen
ten die in verleden alleen
kinderbijslag kregen, niet
hoeven te rekenen op welk
aanvullend bedrag dan ook.
Tenzij het tegendeel bewezen
kan worden. De komende
maand oktober wordt ineens
een heel kwartaal uitge
keerd, vanaf april 1987 wor
den de bedragen per maand
overgemaakt. Vóór oktober is
de 'oude' kinderbijslag nog
van kracht en geldt nog even
de oude studiegeldregeling
voor studenten met finan
cieel krappe ouders.
Studenten die al wat lan
ger op de betaalrol van 'Gro
ningen' staan, kunnen aan
spraak maken op een bijzon
dere behandeling. Zo bestond
de regel dat studenten die
langer dan vijf jaar economi
sche onafhankelijk (dus van
hun ouders) waren, een tege
moetkoming kregen on
geacht het inkomen van de
ouders. Die regeling blijft
voor die groep met oude
rechten bestaan. Ook studen
ten boven dertig jaar die een
tegemoetkoming kregen,
houden die totdat ze hun stu
die beëindigen of afbreken.
Overigens kunnen in som
mige gevallen ook studenten
van dertig jaar en ouder aan
spraak maken op een basis
beurs met toebehoren. Ze
moeten dan voor hun dertig
ste met de studie aanvangen;
stoppen of overstappen naar
een andere studierichting be
tekent onherroepelijk het
einde van hun relatie met
WSF +18, afgezien van even
tuele terugbetalingsverplich
tingen (zie daarvoor de vol
gende en laatste aflevering).
Ook '18-min'-studenten op
HBO of universiteit hoeven
niet per se uit de WSF-boot
te vallen. Afgezien van het
feit dat ze natuurlijk nog
kinderbijslag krijgen, kun
nen ze een beroep doen op
een hardheidsclausule. Dat is
ambtenaren-Haags voor een
regeling die uitzonderingen
de kans geeft toch in aan
merking te komen voor stu
dies teun.
Studenten die in het bui
tenland een vak proberen te
leren komen in aanmerking
voor het nieuwe beursstelsel
als ze aan erkende instellin
gen verbonden zijn (dat
wordt nog geïnventariseerd)
of als studiegebied kozen me
dicijnen, architectuur, tand
heelkunde, farmacie, verlos
kunde, verpleegkunde en
diergeneeskunde.
Volgende aflevering: Hoe be
taalt dokter Jaap Janssen zijn
leenschuld terug?
Zuid-Afrika weet al wat
het is om met embargo's te
moeten leven. Er bestaan al
embargo's op de levering van
wapens en ruwe olie aan het
bewind in Pretoria. Om het
olie-embargo te omzeilen
moest Pretoria in 1984 prij
zen betalen die rond een mil
jard dollar boven de toen
heersende prijs op de wereld
markt lagen, zo schatten des
kundigen.
Verwacht wordt dat in
Zuid-Afrika de komende
maanden intensief overleg
zal plaatsvinden over het on
derwerp importsubstitutie,
oftewel het vervangen van
goederen die nu worden in
gevoerd door produkten uit
eigen land. Op die manier
kunnen sancties er zelfs toe
leiden dat er nieuwe arbeids
plaatsen komen op het gebied
van de hoogwaardige techno
logie. In andere sectoren, en
met name in de landbouw,
dreigt daarentegen door de
sancties een verlies aan ar
beidsplaatsen.
Nu al zijn rond de vier mil
joen van de 24 miljoen zwar
ten in Zuid-Afrika werkloos.
In de mijnbouw, met name in
de kolen- en goudmijnen,
werken meer dan 600.000
zwarten. Komt het op dit ge
bied tot een omvangrijke I
boycot dan zullen naar
schatting enkele tienduizen-|
den hun baan verliezen,
een verbod op de invoer van|
Zuidafrikaanse kolen
staal staat zowel op de lijst]
strafmaatregelen van de EG,
het Gemenebest als van de|
Amerikaanse Senaat.
Voor de kolenproducentetl
die circa 110.000 mensen inl
dienst hebben, zijn de om-I
standigheden op de wereld
markt de laatste maanden a
steeds zwaarder geworden
De Zuidafrikaanse munt,
rand, is gestaag in waarde I
gedaald en buitenlandse ko-1
pers vragen vaak een 'apart
heidskorting' die kan oplopen
tot 30 procent.
In de ijzer- en staalindus-1
trie kunnen naar schatting I
10.000 werknemers op straat I
komen te staan als tot sanc-
ties wordt overgegaan
geen nieuwe afzetmarkten
gevonden kunnen worden.
De Zuidafrikaanse fruit-1
exporteurs streven er naa: I
nieuwe markten aan te boren I
in Azië. Op het ogenbliïl
wordt 70 procent van de I
vruchten, waaronder drui-|
ven, appels en perziken,
ëxporteerd naar 34 landen inl
Europa, Noord-Amerika en|
het Verre Oosten.
(ADVERTENTIE)
-f-
De Patent-rekening: een vrije spaarvorm met een
rentevergoeding die oploopt naarmate u meer spaart Zelfs
tot 5 V2% over uw volledige spaarsaldo.
Bovendien wordt de rente tweemaal per jaar bij
geschreven. Met de Patent-rekening haal je méér uit j
je spaargeld.
Van een onzer verslaggevers
y^plTWERPEN - Het Rotter
damse Dijkzlgt-ziekenhuis is
er als eerste In Europa in ge
slaagd om de niersteenver
gruizer ook te gebruiken om
galstenen te verwijderen. Tot
nu toe was de techniek nog
niet zo ver dat ook deze be
handelwijze mogelijk was.
Dr. Lok, geneesheer in het
Dijkzigt, maakte dat gisteren
Nau
Door onze Haagse redactie
DEN HAAG - Bijna alle vrou
wen nemen voorzorgsmaatre
gelen om te voorkomen dat zij
sexueel worden mishandeld.
De angst ervoor en de erva
ring ermee is groot.
Dat blijkt uit een onderzoek
van de werkgroep Vrouwen
studies van de Rijksuniversi
teit Leiden in samenwerking
met het ministerie van Justi
tie. Voor het onderzoek wer- L
den 279 vrouwen tussen de 16
en 55 jaar ondervraagd.
Het merendeel van de vrou
wen heeft ervaringen met I
sexueel geweld, van lichame-
lijk geweld tot chantage ofl
machtsmisbruik. Jongere,
hoogopgeleide vrouwen heb
ben meer ervaringen met I
sexueel geweld buiten het ge- s
zin dan andere vrouwen. Zo'nl
20% is sexueel mishandeld!
door een partner of familielid.
Tot die groep behoren metl
name de oudere vrouwen of de|
traditioneler ingestelde vrou
wen.
(AD\
DE ambtenaren en trendvolga
lingsronde over hun arbeidsvl
Dijk (Binnenlandse Zaken) en
I een kouwe kermis thuisgekorr?
■®®n keihard 'nee' in hun onq
I tike wens van ambtenaren eru
I zou kosten was voor hen al bij|
f Dat ambtenaren en trendvc
Ken ligt nogal voor de hand. I
oenlandse Zaken, De Korte,
ue minst invloedrijke figuur inl
Kiezingen nog beloofd dat er ii
arbeidsvoorwaarden zou kung
r ff" toonde De Korte zich in 1
|iandse Zaken de scepter zwad
- aelin9 van ambtenaren en trf
1 Particuliere sector. Loonsveri
worden door het aantal ambte
Het drastisch verminderen
joaad een van de doelstellinge
ïren regeer-akkoord. De belofk
vervolg in het arbeidsvl
IFF 1n ers z°uden worden behl
E uerbouwd. Want zoiets kost g
|{aren Juist geld bij ambtenared
financieringstekort terug te dr
&i^rï>,enaren en trendvolgei
en door De Korte bedrogen]
mmissie-Albeda stappen c
frnnï9.ui,halen- Deze commisi
ltr?Q IF tussen ambtenarerr
lm en maar bezig gehoud
ifin=Fleza' zich niet in staat ac
Inofo A 9evo'9en van weg
I in f ls 'mmers de verantj
lm a leite worden ambtenarf
1 nian Imet een dode mus. \l
ak n haar werknemers
I riaaF ernemers in de partiq
I eanF'an 00k de consequent!
l2nmo0p?n' en 'reëel' overleg!
reoh?n at dat financieel hal
i ment wordt geregeld. Die sit J
lipid v 9e^°'9 van het hoogs!
Imesrft kabinet is dat 1
IheTL 9afrustreerd raken. Dat!
I Kabinet daarmee uiteinde!
