HOE IS HET EIGENLIJK MET
k
Sade zij
over rol
Rick van der Linden
Internationaal Vocalisten
Concours voor 33ste keer
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1986
Loosdrecht
De top
Ruzies
Reünie
Verdienen
Droomwens
Vrije vogels
Familierel
rond Jerry
Lee Lewis
H
„Iedereen imiteert de fantasieën van Spiel,
berg en het resultaat is een verkinderlij.,
king van de cultuur"
Pauline Kael, lllm-recentettii
7ATERPAG 16 AUGUSTU
'Dat gekkenhuis
wil ik
nooit meer'
Door Tom Smeets
Er zijn weer nieuwe plannen voor Ekseption. Rick van der Linden,
krappe veertiger nu, gaat hij weer de boer op. In het najaar zal hij or
gelconcerten geven. „Geen gewone concerten, maar in combinatie met
synthesizers, die ik dan links en rechts van het orgelklavier zet. Met
één hand het pijporgel en met de andere de melodie op de synthesizer.
Het slagwerk staat allemaal apart op band."
Hij zal dan ook repertoire
van zijn solo-lp 'Old friends,
new friends' vertolken. Deze
eind vorig jaar verschenen lp
heeft trouwens een titel met
meer dan één betekenis. Zijn
scheiding van danseres Pen
ney de Jager en het einde van
zijn drankprobleem worden er
ook in uitgedrukt.
„Ja, ik heb en beroerde tijd
achter de rug, inderdaad een
tijd waarin je oude vrienden
kwijtraakt en nieuwe ont
moet. In zo'n periode word je
tot de grond toe afgebroken.
Maar de strijd is nu bijna he
lemaal gestreden en we gaan
er nu weer lekker tegenaan.
Eén van de grootste stimulan
sen daarbij is het feit dat mijn
zoon nu aan mij is toegewezen
en voorgoed bij me blijft wo
nen."
De geschiedenis van Eksep
tion begon bijna dertig jaar
geleden, toen in Haarlem de
broers Hans en Rob Alta een
groepje oprichtten onder de
naam The Jokers. Vanwege de
snel groeiende bekendheid,
werd besloten tot een naams
wijziging. Via Incrowd kwam
men op Ekseption.
In de groep speelden toen
onder meer Huib van Kam
pen, die in het onderwijs zat
en bij het professioneel wor
den van de groep afhaakte ten
gunste van zijn vaste baan;
Rein van den Broek, die hield
de familienaam hoog door
evenals zijn vader en grootva
der trompet te spelen en Tim
Griek, nu producer van pop
groepen. Rob Kruisman was
de leider.
Na de eerste singles kwam
Rick van der Linden bij de
groep, vers afgestudeerd aan
het Haarlems conservatorium.
Rick: „Ik kon eigenlijk niets in
die richting. Ik was volledig
klassiek geschoold en had al
leen wat gespeeld in bandjes
als The Occasional Swing
Combo. Keurig kort koppie en
C&A-regenjasje vormden toen
mijn image. Achteraf begrijp
je niet dat je zo bij zo'n groep
bent begonnen."
De muziek die toen klonk
was rhythm blues, met jazz-
invloeden. In 1968 kwam Ek
seption op het Loosdrecht
Jazzconcours terecht. Ook dat
herinnert Rick zich nog goed:
„Wij waren de eersten die
daar met elektrische verster
king kwamen aanzetten. De
organisator meldde ons
fijntjes dat we eruit gelazerd
zouden worden als we teveel
te keer zouden gaan. Het leuke
was evenwel dat we de eerste
prijs kregen."
In Loosdrecht begon de vic
torie. De eerste hit werd ge
scoord in 1969: 'The 5th' van
Beethoven. Toen barstte de
discussie pas goed los. „Ja, we
hebben toen heel wat deuren
keihard opengetrapt. De een
na de ander verweet ons de
meest vreselijke dingen. Maar
toch werd het een gigantisch
succes."
Voor de zoveelste keer ver
telt Rick waarom hij geen
moeite heeft met het bewer
ken van klassieke muziek.
„Als je maar met je vingers
van de oorspronkelijke the
ma's afblijft. Verder kun je er
mee doen wat je wilt. Ik ben er
van overtuigd dat de compo
nist dit niet erg vindt. Je moet
alleen absoluut niet de preten
tie hebben dat je het beter
gaat doen dan de componist.
Want dat kan absoluut niet."
Eerbied
Hij is van mening dat er
niets te verbeteren valt. „Die
composities zijn al zo geniaal.
Daar moet je eerbied voor
blijven bewaren. Alleen is het
natuurlijk overduidelijk dat
we nu heel wat meer en an
dere instrumenten hebben dan
toen. Wat zou Bach allemaal
niet met een synthesizer heb
ben gedaan? Geleerden heb
ben uitgezocht dat hij een
groot wiskundige was, dus hij
zou zich op zo'n apparaat
prima hebben thuisgevoeld."
Rick heeft nog een voor
beeld: „Het is bekend hoe Liszt
zijn publiek, dat vaak bestond
uit hysterische jonge dames,
zijn zijden handschoenen toe
wierp, alvorens aan een recital
te beginnen. Ik bedoel maar,
de sfeer rond concerten is echt
niet zoveel veranderd. Maar
onze muziek was nu eenmaal
het eerste op dit gebied in Ne
derland. Het was heel revolu
tionair."
Bij de laatste woorden trekt
een tevreden glimlach rond
zijn mond. „Ja, dat was een
leuke tijd. Zeker toen langza
merhand de orkesten bereid
waren met ons in één pro
gramma op te treden." Stapels
knipsels getuigen van concer
ten met onder meer het
Noordhollandse Philharmo-
nisch en het Brabants Orkest.
Na Loosdrecht kwam de
groep in een stroomversnel
ling terecht. Verschillende le
den konden dat niet zo best bij
benen. Rob Kruisman vertrok,
voornamelijk vanwege muzi
kale geschillen. Rick: „Hij zag
die muziek niet meer zitten.
Die klassieke thema's en de
hele sfeer waren niet wat hij
wilde en hij ging andere we
gen." Tegenwoordig is hij ac
tief in de Gigantjes.
Ekseption ging onverstoor
baar op weg naar de top. Zij
het met vallen en opstaan over
drugsproblemen, ruzies, span
ningen en muzikale menings
verschillen. Toch kwam sinds
1969 jaar na jaar een plaat op
de markt. De tweede lp 'Beg
gar Julia's time trip', werd
zelfs verfilmd en de vierde zou
de geschiedenis ingaan als de
duurste popproduktie die ooit
in Nederland werd gemaakt.
Ruim tachtig musici werk
ten mee aan dit project,
waarin Rick trachtte de kloof
te overbruggen tussen klas
siek en pop door het grootste
werk dat hij tot nu toe schreef:
'Picadilly sweet'. In dit werk
zijn puur klassieke fuga's voor
vier blazers te horen, terwijl
jazz-geluiden op een Ham
mond-orgel zich mengen door
het geluid van een monumen
taal pijporgel.
In 1973 kwam een einde aan
een lange periode van ruzies
en dreigementen dat de groep
zou worden opgeheven. Rick
van der Linden werd uit de
groep gezet. Er kwam een pro
ces om het eigendomsrecht
van de naam Ekseption. Rick
won, maar men kwam overeen
dat de oud-leden onder leiding
van Rein van den Broek toch
als Ekseption verder konden.
Ze maakten met de nieuwe or
ganist Hans Jansen nog twee
lp's, die echter al zover van de
originele sound verwijderd
waren, dat ze door het publiek
minder enthousiast werden
Rick van der Linden: Stapels nieuw materiaal.
ontvangen.
In ons land, maar ook in
Duitsland, Frankrijk en Scan
dinavië worden tot op de dag
van vandaag nog talloze Ek-
seption-platen verkocht. Rick:
„Dat is iets heel raars. Bij de
meeste groepen is het zo dat je
de inkomsten van platen ieder
jaar met zo'n dertig procent
ziet dalen. Maar bij Ekseption
is dat al vanaf 1974 ongeveer
stabiel. Al meer dan tien jaar
na dato verkopen die platen
nog steeds net zo hard. Het is
ongelooflijk."
De op handen zijnde reünie
is niet de eerste. Rick: „In 1978
en in 1981 kwamen er ook pla
ten uit van een heropgericht
Ekseption. Die plaat in 1978
was een eenmalig gebeuren.
We hebben toen ook nooit ge
zegd dat we met de oude suc
ces-bezetting weer als een ra
zende zouden gaan toeren.
Toch heeft die lp het goed ge
daan destijds."
Heel anders
De komende heroprichting
noemt hij 'iets heel anders'.
Rick: „Ik heb hier in de studio
iedereen weer horen spelen en
September 1972: Ekseption in uitgelaten stemming. Rick van der Linden heeft zijn zoontje Rick jr. op schoot.
- FOTO ANP
ze doen het allemaal prima.
Zelfs beter dan vijf jaar gele
den. Ook degenen die jaren
niet hebben gespeeld. Je moet
ook niet verwachten dat we
weer in dat krankzinnige le
ven gaan vallen dat we leid
den in het begin van de jaren
zeventig. Weet je, ik wil graag
tachtig worden en rustig aller
lei dingen afwerken die ik nog
doen wil. Dus die waanzinnige
toestanden, dat gekkenhuis
van de ene toernee na de ande
re, terwijl je tussendoor nog
even materiaal voor een
nieuwe lp moet schrijven, wil
ik nóóit meer."
Er komt overigens wel een
nieuwe lp. „Ik heb hier stapels
nieuw materiaal liggen. En
natuurlijk zullen we hier en
daar wel gaan optreden. Dat
hoort er immers bij. Anders
hoef je geen groep op te rich
ten."
Handelt hij uit commerciële
redenen? Rick: „Nou ja, het is
natuurlijk logisch dat we hier
iets aan willen verdienen. Als
we er geld bij moeten leggen,
stoppen we acuut weer. Het is
voor ons allemaal gewoon
weer gestart omdat we daar
nu eenmaal zin in hebben.
Niemand kan echt goed die
Ekseption-periode als afge
daan beschouwen en het lijkt
ons leuk om dit te gaan doen,
naast alle andere activiteiten
van de verschillende leden."
Voor Rein van den Broek,
die ooit een bakkersopleiding
volgde, is dat een eigen restau
rant, terwijl Peter de Leeuwe
het slagwerk verwisselde voor
een baan als technicus. Rick
zelf is de muziek wel altijd
trouw gebleven. Een voorzich
tige schatting van het aantal
lp's waarop zijn toetsenwerk
is te beluisteren, ligt dicht bij
de veertig.
Hoe Ekseption gaat klinken,
blijft nog een verrassing. Wel
is zeker dat Rick als vanouds
het inspirerende middelpunt
zal zijn. Zijn manier van ar
rangeren heeft daar alles mee
te maken. „Ik schrijf pianis
tisch voor andere instrumen
ten. Daardoor gaan de ande
ren soms dingen doen, die he
lemaal niet mogelijk zijn op
bijvoorbeeld een trompet of
een bas."
Hoewel hij zegt bij het be
werken van klassieke muziek
altijd het thema intact te hou
den, ziet hij wel kans om op
velerlei wijze te experimente
ren. „Ook al houd je dat thema
- FOTO T STICHT
zoals het is, je kunt er wel ont
zettend veel mee doen. Er zijn
enorm veel mogelijkheden, al
kan je dat alleen doen na een
conservatoriumopleiding.
Zonder klassieke ondergrond
lukt het nu eenmaal niet."
Rick werkt momenteel aan
een bewerkingen van Bachs
'Mattheüs Passion'. „Dat moet
een gigantisch project wor
den", zegt hij. „Daar wil ik
goeie musici voor hebben, zo
als Nana Mouskouri en Demis
Roussos en grote koren. Het
zal dan ook nog wel even du
ren, maar het is wel iets dat al
heel lang een droomwens is."
Hij heeft nog een wens en
die heeft met de opleiding te
maken. Aan de conservatoria
wordt de lichte muziek allang
niet meer met de nek aangeke
ken, maar toch heeft Rick nog
bezwaren: „Wat ik wil is een
opleiding die totaal is. Niet al
leen maar een instrument le
ren bespelen, maar de mensen
ook verder de muziekwereld
binnenleiden. Als je de klas
sieke richting uitgaat, is dat
eenvoudig. Je krijgt een baan
en je wordt meestal lid van de
Bond van Toonkunstenaars.
Als popmuzikant moet je het
echter maar zien te rooien."
Een bond van popmuzikan
ten dus? „Nee, dat wordt hele
maal niks. Popartiesten zijn
veel te veel vrije vogels om
zich in een bond te verenigen.
Dat zou een flop worden. Maar
wel moet aan nieuwe musici
worden uitgelegd wat ze te
wachten staat. Wij zijn vroe
ger te vaak bedonderd door
platenmaatschappijen, mana
gers en noem maar op. Wisten
wij veel? Toen wij onze eerste
single maakten, zat de direc
teur van de platenmaatschap
pij er een tekstje bij te schrij
ven. Het sloeg nergens op,
maar was enkel en alleen be
doeld om de maatschappij aan
extra royalties te helpen. Wij
kunnen als oudere generatie
popmuzikanten vertellen hoe
we bedonderd zijn en zo de
volgende generatie daarvoor
behoeden."
Vol vuur verdedigt hij wat
hij 'zijn grootste wens' noemt.
Voor een reactie is hij bang,
die van de platenmaatschap
pijen. „Want die zitten niet zo
leuk als artiesten alle wette
lijke en vooral niet-wettelijke
zaken in hun hoofd hebben
zitten. Maar het instituut
komt er zeker. Dan kunnen
mensen tenminste leren hoe ze
een popgroep gaan samenstel
len, hoe ze oefenruimte krij
gen en een plaat moeten ma
ken."
Door Henk Egbers
«kT verschijnsel 'ziekenhuis'
wordt door Sonja Pos in 'Een
oaar woorden per dag' op een
originele wijze benaderd. Je
kunt ervan uitgaan dat ze
eet waarover ze het heeft,
omdat ze zelf enkele jaren ge
handicapt is geweest door een
ernstige ziekte. Ze heeft dui
delijk goed geobserveerd in
aie periode. Schrijven kan ze
„ok. Ze schreef voor Vrij Ne
derland en Literair Paspoort.
In 1963 verscheen haar poëzie
bundel 'Het efficiente verge-
ten'»
Mogelijk heeft ze via dit
boek de inhoud van deze titel
nagestreefd. Ze is daarvoor in
de huid gekropen van Lisa,
NIET ALLEEN zuurpruimen
grijpen naar de azijnfles.
Azijn is een van de essentiële
smaakmakers en vormt dus
op elke verantwoord gedekte
tafel met partner olie een
stelletje.
De geschiedenis van azijn
is net iets korter dan die van
wijn. Oorspronkelijk is azijn
immers niets anders dan
wijn die te lang is blootge
steld aan zuurstof. Aldus
ontstaat, zoals de Fransen
heel correct zeggen, vinaigre,
verzuurde wijn. Naast wijn
azijn zijn ook de bierazijn,
ciderazijn en allerlei andere
vruchten- en kruidenazijnen
ontdekt in aangebroken fles
sen.
Moderne azijn bestaat
hoofdzakelijk uit water met
spiritus. Deze kunstmatige
azijnen zijn veel scherper
dan de natuurlijke; en ve
goedkoper. Maar gelukk\.
zijn daarnaast nog tenminste
een tiental soorten goede
azijn verkrijgbaar. Wie echte
azijn door een microscoop
bekijkt - iets wat men nooit
moet doen met eten -ziet al
lerlei kleine bolletjes die
langzaam rondzwemmen.
Dat zijn schimmelplantjes.
De snelkronkelende slan
getjes zijn zogenoemde azij-
naaltjes. Dit stukje onge
repte natuur is heel geschikt,
zoals men reeds duizendc«
jaren geleden wist, om ets
te verzuren. Bovendien is fa
goedje een uitstekend con
serveringsmiddel. Zuurkixi
zilveruitjes, rolmopsen
zure bommen zijn de bt
kendste voorbeelden w»
deze techniek. Bij grootmoe
ders maaltijd ontbrak noon
een schaaltje tafelzuur,
wil zeggen met in azijn inje-
maakte groenten.
Niet alleen etenswaren
ten zich in het zuur zetten
ook kleurrijk textiel, futlm
haar en verkalkte koffiezet
apparaten waarderen eet
geregeld azijndieet.
MEMPHIS (UPI) - Het privé-
leven van de Amerikaanse
rockmusicus Jerry Lee Lewis
is minstens zo kleurrijk als
zijn openbare. Zijn 23-jarige,
van tafel en bed van hem ge
scheiden vrouw Kerrie, zegt
dat zij over zes maanden zijn
kind verwacht, maar hij zegt
dat het niet kan omdat hij ste
riel is.
De kwestie van het vader
schap kwam ter sprake op de
rechtszaak in Memphis in
Tennessee, waar men een
scheiding tussen beiden pro
beert te verwezenlijken.
Lewis diende vorig jaar een
eis tot echtscheiding in, maar
veranderde vervolgens van
mening. Toen ging Kerrie, de
zesde echtgenoot van de 50-ja-
rige musicus, tot de stap over,
aanvoerende dat haar man
haar onheus bejegende en be
droog. Men ging in april uit
elkaar en de rechter heeft ge
waarschuwd dat de Lewises
Jerry Lee Lewis en l
toen het nog iets beter M
nu of moeten scheiden oil
rechtszaak ongedaan maktf
Volgens Jim Sandersoij
advocaat van Jerry Lee.i
echtpaar sinds zijn scheiil
bevriend, maar kan Lewis|
de vader van het kind
Kerrie tegemoetziet.
Kerrie laat zich nietiil
luren leggen. „Hij is echtij
steriel", zegt ze.
Door Henk Egbers
„IN ZIJN diabolische eenzaamheid]
de mogelijkheid van liefde bij de lil
panische angst teweegbrengen. Inl
schrikkelijke, heilige angst voor I
mannen en bij vrouwen, moeten v
zoeken van alle weerstand tegen de
tie van vrouwen". Zo besluit Angf
haar boek over de seksuele vrijheiq
(de markies van het sadisme) in
zijn opvatting over de vrouw. Een
dan de rechtlijnige afwijzing. Sad|
tijd vooruit.
Carter (1940) schreef acht romansl
dels verhalen en twee essaybundels.!
derlandse vertaling verschenen 'Ca
ten' en 'In gezelschap van wolvenl
deian woman (an exercise in culturl
waarvan Leonoor Broeder een no
vertaling maakte verscheen in 1979.1
landse ondertitel werd en de idej
de pornografie'. Pornografie is get!
een mythe (mythische abstracties!
hun welgeschapenheid en lustvermil
dus Carter. Mede onder sterke invl J
ioods-christelijke cultuur (2000 ja^
irukking van de seksualiteit) is de 1
leid uit het oog verloren. Het indiv
ontkend.
„Het zijn vooral de vrouwen die i
van seksuele aantrekkingskracht I
ontkennen uit overwegingen die
hebben met klasse, godsdienst, rS
slachtskenmerken zelf....Het huwel
en misleidend toevluchtsoord wani
;enoten neuken noodzakelij kerwij
intract; Prostituees worden tenmi
|k en contant betaald en koesteren}:
ties over hun status als huurlitf
tend is van de vernislaag der sq
'aardbaarheid, maar de vraag naar
iten neemt af nu andere vrouwen op
lun eigen pas erkend seksueel gen'
in terrein begeven. In deze tijd lij 1
ïteit de enige vorm van vrije uit!
larter wint er geen doekjes om. Maaj
tnzijdige uitgangspositie komt hal
tl verder met de literatuur van 3
tand duidelijk te maken dat hij een!
tijdrage geleverd heeft aan dit besef]
„Het idee van de universaliteit va
|elijke ervaring is een leugen en hq
pe universaliteit van vrouwelijk c
een handige leugen. Pornografie,
huwelijk en de fictie van romantik
t een rol in het proces van de
g....Pornografie is het stiefzu:
unst, want schone kunst die on
tichzelf bestaat, is kunst in staat van
npotenties", aldus Carter die pornq
ruist yin yzer en
Van de kunstredactie
DEN BOSCH - In 's-Hertogenbosch wordt dit jaar voo'
de 33ste keer het Internationaal Vocalisten Concours C'
houden. Dit opera-, oratorium- en liedconcours voor
calisten tot 32 jaar vindt plaats van 29 augustus tot 0
met 10 september aanstaande in theater 'Casino Ut'
Bosch'. Voor deelname hebben zich 98 kandidaten uit 2
verschillende landen aangemeld. Naar stemsoort zijn
als volgt verdeeld: 43 sopranen, 21 alten en mezzosop»
nen, 3 counter tenors of alti, 8 tenoren en 23 bassen en H'
ritons.
Zoals gewoonlijk komen de meeste uit West-Europa,
USA en Japan. Echter zijn ook Polen, Hongarije, Roert»
nië, Australië, Bulgarije en de Volksrepubliek China n*'1
enkele kandidaten vertegenwoordigd. In de concoursjtf!
hebben dit jaar zitting: Manus Willemsen, voorzitter (N»
derland); Jane Berbié (Frankrijk); Lode Devos (Belg®
Nina Dorliac (USSR); Horst Günter (BRD); Menno Fee»
stra (Nederland); Gordon Stewart (Engeland) en Lucia®
Silvestri (Italië).
De dagindeling van het IVC 's-Hertogenbosch
er anders uit dan gewoonlijk. De voorselecties begin»®
al op vrijdag 29 augustus (13.00 uur). Zij duren tot en"
maandag 1 september. De demi-finales vinden dit
plaats op woensdag 3 en donderdag 4 september 0
vangstijdstippen 14.00 respectievelijk 11.00 uur).
De fjnale wordt gehouden op zaterdag 6 september6
zal uit twee delen bestaan: om 14.00 uur treden de kan]
daten op met pianobegeleiding en zingen dan ieder W
of drie werken; om 18.00 uur komen alle finalisten n"l
maals aan bod (één werk), maar dan met begeleiding*'
Het Brabants Orkest onder leiding van Jan Stulen-
bekendmaking van de prijswinnaars en de uitreiking
de prijzen zal volgens planning om 20.00 uur plaats
den.
Uil
Mm Wil is er, Si/jomi, onder de möruH
jeKomen vin mijn moed en durf
Humbone.
Huh Wouw HË£ET\
MUN NAAI?
S&loeNMAkET? JW^x
££&R4C/iT
