UITBLAZEN
'Ik wilde niet vier jaar rollebollen met Brinkman
'De lijken liggen overal langs de weg'
TEEL TO
Exclusief
voorrecht
CVCI1..L
VAN DER REIJDEN REDDE STOELENDANS VOOR -NIEUWE KABINET NIET
1
SOEDAN Vi
Foxtrot van su|
VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1986
ACHTERGROND
T5 PAGiy
Meester-knecht
Folders van
Wilhelmina Fonds
(verbrand
ONDER ons glijdt de
donkere vorm #van
een vliegtuigbom
over het weiland. Het is de
schaduw van het lucht
schip 'Europa', dat zich
net heeft losgemaakt van
de landingsmast op het
vliegveld van Eindhoven.
Het in de lucht brengen van
zo'n luchtschip blijkt een heel
karwei te zijn waaraan heel wat
mensenhanden te pas komen.
De 58 meter lange sigaar zit
nog vast aan de rood-witte lan
dingsmast als we worden uitge
nodigd in de gondel te stappen.
Het luchtschip zwaait lang
zaam mee met de wind, als een
reusachtige windvaan, zodat de
gondel ons letterlijk tegemoet
zweeft. Crew members in witte
overalls helpen ons het trapje
op dat in de cabinedeur is ge
hangen. De motoren, aan
weerszijden van de gondel
pruttelen als bromfietsen. Dat
zal veranderen als we in de
lucht zijn want per slot van re
kening zijn het 6-cilindermoto-
ren van 210 PK; heel wat meer
dan de 3 PK die het stoomma-
chientje leverde waarmee in
1852 het allereerste 'lucht
schip', de bestuurbare ballon
van Henri Giffard werd voort
gestuwd.
Dat is dan ook bijna 135 ge
leden. Daar staat tegenover dat
het luchtschip, in tegenstelling
tot het vliegtuig, geen voortdu
rende ontwikkeling heeft door
gemaakt. In het begin, toen het
met het zwaarder-dan-lucht-
vliegtuig nog niet zo wilde luk
ken, zag de toekomst er voor
het luchtschip stralend uit.
Lang voordat een vliegtuig zijn
continent durfde verlaten,
kruisten grote luchtschepen
over de oceanen en over de
noordpool. In de eerste wereld
oorlog gaven de Duitsers aan
vankelijk de voorkeur aan
luchtschepen voor aanvallen op
Engeland. Luchtschepen voer
den 51 raids op Londen uit
waarbij bijna 200 ton aan bom
men werd afgeworpen en meer
dan 500 mensen werden ge
dood.
Hun omvang maakte deze
strijdzeppelins tot gemakkelijk
te treffen schietschijven en de
verliezen liepen zo hoog op dat
de Duitsers tenslotte toch maar
besloten hun kaarten op het
vliegtuig te zetten. Ook buiten
oorlogsomstandigheden
maakte hun omvang deze dino
sauriërs van de luchtvaart dik
wijls kwetsbaar. In slecht weer
waren ze ook aan de grond
moeilijk handelbaar. Op zoek
naar een foto van de 'Europa'
WIMKOCK
in het redactie-archief, stuit ik
op een foto van een volledig
vernield zusterschip. „Ze kun
nen dus toch neerstorten!" is
mijn eerste gedachte. Maar uit
het bijschrift blijkt dat de blimp
(zo heten deze kleine luchtsche
pen in vaktaal) gewoon aan zijn
landingsmast is verwoest door
de wind.
-
„Het is een tamelijk exclu
sief voorrecht dat u gaat genie
ten", zegt de PR-vrouw van
Goodyear Benelux, een tak van
de internationale onderneming
die behalve autobanden ook al
sinds 1911 onafgebroken lucht
schepen heeft gebouwd. „Er is
zoveel belangstelling voor een
rondvlucht dat ik wel 150 gul
den voor een kaartje zou kun
nen vragen, maar dat doen we
niet. Wie meevliegt doet dat
gratis. Kwestie van principe."
Er kunnen maar zes passa
giers in de overigens ruime gon
del. Die zes hebben niet alleen
een fantastisch uitzicht naar
buiten; ze kunnen ook de ver
richtingen van de bij hen zit
tende piloot nauwlettend vol
gen en zien hoe hij aan antiek
ogende knoppen trekt die aan
staaldraadjes blijken vast te zit
ten. Dat deel van zijn handelin
gen - het heeft iets te maken
met luchtkamers en stabiliteit -
doet even denken aan ballonva
ren. Verder lijken zijn instru
mentarium en knoppenbord op
de cockpit van een vliegtuig.
Goodyear heeft zelf vier van
die blimps, drie in Amerika en
één in Europa, 's-zomers in het
noordwesten en tijdens de win
ter in Zuid-Europa. „In slecht
weer kunnen we met deze din
gen niet varen", zegt de piloot
Eddie Christensen.
Een luchtschip heeft de niet
aflatende neiging op te stijgen.
Het is ook niet de landingsmast
die het aan de grond houdt,
maar ballast. Als de blimp is
losgemaakt van zijn ankers en
door minstens veertien man be
hoedzaam van de landingsmast
vandaan wordt geloodst, laten
we in het gras een spoor van
kleine witte ballastzakjes ach
ter. (Wordt vervolgd)
De 'Europa' op zijn eerste vaart. Cardington, Enge
land, maart 1972. - ANP FOTO
minhimmuiui
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans-hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023,4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 pee maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8,30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door Pi eter Eggen
„IK WIST een jaar gele
den al dat ik niet terug
zou keren op deze post.
Ik begreep toen al dat
Lubbers het liefst met
de zittende ministers
door wilde gaan. Hij
heeft dus gekozen vóór
Brinkman en niet voor
mij".
Drs. J. P. (Joop) van der
Reijden - tot 11 juli van dit
jaar staatssecretaris voor
Volksgezondheid - recon
strueert het hoe en waarom
van zijn stille en opmerke
lijke verdwijning van het
Haagse politieke toneel.
„Ik heb heel nadrukkelijk
laten weten, alleen terug te
willen keren op Volksge
zondheid, als de minister zich
rechtstreeks met dat zo be
langrijke beleidsterrein zou
bezighouden. Dan was ik ook
gaarne bereid geweest om
minister te worden. Maar om
alleen maar keurig terug te
komen als staatssecretaris,
daar had ik geen zin in. Dat
wilde ik helemaal niet. Je
kunt zeggen dat Lubbers
heeft gedaan wat van hem
verwacht mocht worden. Het
is de juiste keuze geweest,
mij niet meer te vragen voor
Volksgezondheid. Hij heeft
me die functie dus ook niet
aangeboden".
In laatste instantie lag het
dus aan Van der Reijden zelf
dat hij nu werkloos is. Hij
had als hij dat gewild had zo
terug kunnen keren als
staatssecretaris, maar hij
wilde dat niet. Voor minder
dan minister was hij niet te
porren. „Begrijp me goed, het
ging me helemaal niet om de
status van het ministerschap,
maar om de functie. Het is
mijn vaste overtuiging ge
worden dat de minister
volksgezondheid moet doen.
Zoals het de laatste vier jaar
is gegaan, zou het niet meer
kunnen".
Hij legt uit dat Brinkman
en hij in het najaar van 1982
als 'twee buitenstaanders op
een nieuw departement'
kwamen. De minister had
genoeg om handen om niet
ook nog de zware portefeuille
van volksgezondheid mee te
torsen. „Zodat ik een soort
halve minister kon worden",
zegt Van der Reijden. Dat
halve ministerschap was
hem nu echter niet genoeg.
„Ik heb vier jaar lang voor
treffelijk met Brinkman sa
mengewerkt. En dat wilde ik
ook zo houden. Maar ik kon
onmogelijk verwachten dat
Brinkman me nu net zoveel
ruimte zou laten. Ik moet er
van uitgaan dat de minister
zich de komende vier jaar
véél meer met volksgezond
heidszaken zal bezighouden.
En ik had geen zin om de ko
mende vier jaar te gaan rol
lebollen met Brinkman. In de
komende tijd zal de staats
rechterlijk zuivere verhou
ding van meester-knecht
tussen minister en staatsse
cretaris worden hersteld,
denk ik".
De belangrijkste reden is
volgens Van der Reijden nog
niet eens dat Brinkman nu
veel beter is ingewerkt, maar
dat het 'nieuwe' ministerie'
nu ook echt is samengevoegd.
De 'namaak-minister' Van
der Reijden kon zijn eigen
schip besturen in Leidschen-
Van der Reijden (links) geen knecht naast meester Brinkman
dam - ver genoeg van de to
renflat in Rijswijk waar
Brinkman zetelt. Kort vóór
de verkiezingen van mei ver
huisden zowat de laatste
ambtenaren naar Rijswijk.
Van der Reijden bleef als
laatste en vaker dan twee
dagen in de week was hij in
Rijswijk niet te signaleren.
„Ik heb inderdaad het licht
uitgedaan", schampert hij.
„Je kunt ook zeggen dat ik
als kapitein het laatste van
boord ben gegaan. Met dat
verschil dat het schip niet
zonk, maar ik."
In een nieuwe verhouding
(van knecht tot meester
Brinkman) zag Van der Reij
den zich niet goed figureren.
Dus liet hij zijn aanspraak op
Volksgezondheid vallen. Om
aan te geven dat hij de poli
tiek nog niet beu is, sollici
teerde hij in een gesprek met
Lubbers begin juli nog wel
voor de post buitenlandse
handel. „Dat leek me wel
wat. Het is per slot mijn oude
vak. Daarvoor ben ik dus ge
passeerd".
„Dat ik niet terugkom
maakt me helemaal niet ge
frustreerd. Ik voel me niet
misdeeld. Ik ben bij de stoe
lendans gewoon er naast ge
vallen. Dat het uiteindelijk
Dees is geworden komt ook
omdat hij sterk naar voren is
gebracht door de WD. Ook
als Nïjpels minister op WVC
was geworden". Quasi-ach-
teloos, met een bijna lijzige
stem: „Ik zal ook geen heim
wee krijgen. De politiek is
toch een andere cultuur dan
waarin ik voordien heb ge
functioneerd. Ik ben er min
of meer toevallig ingerold. Ik
ben zo'n beetje de laatste die
voor het vorige kabinet is ge
vraagd. Ik zat bij het VNO te
werken tóen ik werd opge
beld met de vraag of ik
staatssecretaris wilde wor
den. Zo als ik er toen ben in
gerold, rol ik er nu weer uit.
Een beetje volgens het last-
in- first-out-systeem".
Wel aan 't
solliciteren, maar nog
geen nieuwe baan.
- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
Van der Reijden denkt niet
dat hij gewipt is omdat hij
erin is geslaagd met bijna
iedereen in de wereld van de
gezondheidszorg wel een
keertje ruzie te hebben ge
had.
„Dat ze mijn beleid niet in
dank hebben afgenomen ge
loof ik zo. Ik heb dan ook fors
omgebogen. Als ik alles bij
elkaar op tel kom ik op bijna
5 miljard gulden. Dan heb je
haast en weinig tijd om
steeds naar advies- en besli-
sorganen te luisteren. En
misschien is het wel de ma
nier van werken van mij die
wrevel opwekt. Maar nie
mand heeft ontkend dat mijn
methode werkte. Ik heb het
gedaan door afspraken te
maken met de huisartsen en
de specialisten en met de zie
kenhuizen. Als men nu de
methode niet meer goed
vindt, moet men vooral een
andere manier kiezen. Ik
denk alleen dat het niet zo
snel zal gaan als met mijn
aanpak, als je wil dat er het
zelfde uitkomt". Het is duide
lijk: Van der Reijden ziet
voor zijn opvolger Dees nogal
wat hobbels op de weg lig
gen.
Dat ligt volgens hem aan
het regeerakkoord en de poli
tieke gebruiken. Aan die
laatste heeft Van der Reijden
maar moeilijk kunnen wen
nen. „Wat me aan de politiek
het meeste stoort is dat het zo
moeilijk is eenvoudige af
spraken te maken. Ook gaat
de besluitvorming zo traag.
Ik zal je één mooi voorbeeld
geven. Het was vlak vóór de
verkiezingen en we behan
delden in de kamer de Wa
renwet. Politiek bestonden er
geen verschillen van opvat
ting over, maar ik moest al
die antwoorden oplezen -
vijftig vel vol en daarvoor
had de kamer de tijd niet.
Dus vroeg ik aan Dolman, die
ik een goede voorzitter vind,
of ik dat niet schriftelijk
mocht doen. Maar Dolman
wilde dat niet, want dat past
niet in de stijl van de Ka
mer".
„Die gebruiken heb ik lang
lastig gevonden. Schorsingen
tijdens debatten heb ik bijna
voornamelijk gevuld met na
te gaan of de ambtenaren
alle vragen van kamerleden
wel hadden beantwoord. Die
zijn daar zeer gevoelig voor.
Aan een inhoudelijke voor
bereiding kom je dan niet
meer toe". Hij haast zich
ogenblikkelijk om te zeggen
dat hij „niet zoals Van Agt de
opvatting heeft dat 'ik ver
toef hier niet gaarne'. Ik ben
altijd fluitend naar de Ka
mer geweest Je hebt zelf
kunnen zien dat ik met ple
zier in de Kamer heb opge
treden. Ik geloof dat ik ook
met de oppositie een goede
verstandhouding heb gehad.
Al kan Ina Muller (PvdA-
woordvoerster, PE.) dan niet
verder gaan dan me roemen
om mijn 'ontwapenende op
treden'".
Van der Reijden is de poli
tiek kennelijk toch aardig
gaan vinden, naar het beeld
van de man die al etend trek
krijgt. Maar toch is hij blij
dat hij niet het regeerak
koord van Lubbers II hoeft
uit te voeren.
Ik opper dat Van der Reij
den grote moeite zou hebben
gehad met de nog niet offi
ciële eis van minister Ruding
die een extra bezuiniging wil
van 145 miljoen om een
oude erfenis van de gezins
zorg op te vangen zegt Van
der Reijden: „Als ik ge
vraagd zou zijn voor het mi-
nistersschap had ik een heel
duidelijke voorwaarde ge
steld en dat is dat die bezui
niging niet door zou hoeven
gaan. Het probleem is niet
dat de gezinszorg uit de
AWBZ moet worden gehaald,
maar dat dit een harde be
zuiniging voor de volkge
zondheid is".
Volgens Van der Reijden
kan die extra last niet zonder
schade voor de zorg worden
opgebracht. Die bezuiniging
komt bovenop de taakstelling
van 600 miljoen bezuiniging
in harde guldens en de 600
miljoen die nog verschoven
moet worden van collectieve
lasten naar de portemonnee
van de burger.
Van der Reijden had heel
andere plannen met de
volksgezondheid en die we
ken op een aantal punten
zeer nadrukkelijk af van het
regeerakkoord. Bij dat ak
koord plaatst hij nogal wat
kanttekeningen. Zo moet er
een commissie komen van
wijze dames en heren die
voorstellen voor de lasten
verschuiving van 600 miljoen
moeten doen. „Misschien dat
die commissie met heel aar
dige ideeën komt, waarop ik
of de ambtenaren niet zijn
gekomen. Maar je kunt ver
geten dat je in 1987 nog iets
met die resultaten gedaan
kan worden. In die zin is de
commissie tijdverspilling.
Zo'n commissie zou niet mijn
eerste idee geweest zijn".
Van der Reijden vreest dat
er van een feitelijke wijzi
ging in de verzekeringsstruc
tuur weinig terecht komt in
de komende kabinetsperiode.
Zelf had hij wel al min of
meer uitgewerkte plannen
Zo wilde hij de AWBZ (bij.
zondere ziektekosten) flinjJ
omvormen. Daarin zoude:]
vooral 'onverzekerbare' risj.
co's moeten komen (zwarJ
operaties, prothesen, abort-
e.d.). Daarnaast moest
AWBZ worden uitgebrejj]
met de helft van de huisarts,
kosten en de zwaarste laster]
voor de bejaardenopvang
met name de verpleeghuizen
Over dat laatste verschild;
hij drastisch van mening me;
Brinkman, die het bejaar]
denbeleid in hoofdzaak door.
schuift naar provincies ei
gemeenten.
Het ziekenfonds zou drajJ
tisch uitgekleed worden J
alleen nog maar de verpld
ging moeten omvatten. Daar-]
bij zouden eigen risico's to;
duizend gulden gaan gelden.
Zijn toekomstbeeld kwaijl
enkele maanden geleder
naar buiten en werd toege.
schreven aan een opvliegiJ
op een terrasje in Rome. Var
der Reijden: „Dat terrasje ir|
Rome was er echt. Ik
daar, omdat ik bij de Wereld-|
gezondheidsorganisatie
moest zijn. Ik ging tevoreij
bij Audrey Hepburn
om haar te vragen een prjjsl
uit te reiken bij het 25-jarigJ
bestaan van de Bond var
Oorlogsslachtoffers. Die prijs]
heeft ze zelf ingesteld. Ik
nog een paar uur over tussetl
twee gesprekken en toen he:|
ik even wat krabbels op
pier gezet als reactie op eet]
notitie van enkele ambtena
ren. In die krabbels stond een
eigen risico van duizend gul.
den, maar op pagina één, die!
daarom ook belangrijker is
stond de contour van een|
verdergaande stelselwijzi
ging.
Die wijziging zou zo'n vier
miljard aan lasten van col]
lectief naar particulier ver
schuiven. In de kranten heefl
toen gestaan dat ik één mil
jard wilde bezuinigen, maai|
dat is nooit uitgerekend. Dat|
ik dat soort plannen
komt, omdat ik vind dat alle
wat drastisch ziek is of
te herstellen in één financie
rings- en verzekering
stroom moet zitten. De ver-|
grijzende mens die thuii
woont en zorg nodig hi
hoort daarin dus thuis. Vi
die hele opzet komt de to
mende jaren weinig tereeht|
vrees ik".
Van der Reijden heeft rog
plannen genoeg. Hij
nog geen aanbiedingen vi
een nieuwe baan, wel gr
sprekken gehad. Misschii
keert hij terug in de werel;
van de gezondheidszorj
„Maar ik heb ook nog gi
tijd gehad om te zoeken nai
een baan". Zijn vrouw
aan: „De kinderen hebben
gezegd dat als hij gaat solt]
citeren hem wordt gevraag;
Wat was uw vorige functie!'
In de politiek ziet Van
Reijden zichzelf niet terug]
keren. „Nee. Ik kom er ni;
vandaan en ik had dus
geen zin om in de Kamer
gaan zitten. Ik ben nir
iemand als Brokx of De K(
ning die al jaren in die
reld zitten en met goed
soen in de achterste kama|
bankjes kunnen aanschi
ven. Ik ben bijna 60 jaar
ga op die leeftijd niet daai|
aan nog beginnen. Voor
dan maar een jonge vent.
is zoals Paul Anka zingt".
Van der Reijden neuriet
zingt zachtjes: „The c
goes down...I did it
way".
Door Paul de Schipper
REGELMATIG zien be
woners van de Zuidsoe-
danese hoofdstad Juba
een grote dichte vracht
auto voorbij rijden. Het
is een witgeschilderde
wagen. 'Freezing car
rier' staat er in kleine
letters op de zijkant. Als
de witte auto voorbij
gaat zijn er weer rege
ringssoldaten gedood.
Gesneuveld, daar buiten
de stad in de bush, tij
dens gevechten met het
guerillaleger van de
SPLA, de bevrijdingsbe
weging. De mensen in
Juba weten het nog van
vorig jaar tijdens het
beleg van de noordelijke
stad Bor. Toen kwam de
witte auto elke dag naar
het vliegveld.
Zuid-Soedan is een regio
zonder asfalt. De wegen zijn
er paden, bedekt met losse
steenslag. Het vervoer vindt
plaats met terreinwagens
met trucks op de fiets of te
voet. Wie van de ene naar de
andere stad wil moet. dik
wijls uren rijden. Onderweg
heuvels, savanne, lage be
groeiing,hier en daar wat ne
derzetingen en af en toe een
politiepost. Een ideaal land
schap voor guerilla. Bijna
iedereen bezit wapens. Op
zo'n eenzame weg stoffige
weg zie je ze de zwarte Soe-
danezen fietsen: de één met
een automatisch geweer over
het stuur, de ander met een
pijl en boog op z'n rug.
Voor het regeringsleger is
het gebied niet te controle
ren. Het gevolg is een mid
deleeuws beeld: willekeur en
terreur, stammentwisten,
slachtingen en individuele
moordpartijen. Na de val van
Okello in Oeganda, begin dit
jaar, organiseerde de nieuwe
sterke man Yoweri Museveni
'een knekelsafari' voor jour
nalisten. Hele velden met
schedels en botten, het gevolg
van de elkaar opvolgende
moordregimes van Amin,
Obote en laatstelijk Okello.
Anno 1986 liggen de 'killing
fields' van Afrika in Zuid-
Soedan, maar niemand weet
het.
Om een buffer te vormen
tegen het optrekkende SPLA
van John Garang voorzag de
Soedanese regering Arabi
sche nomaden van wapens.
Deze Missariya's verdreven
de zwarte, christelijk geo-
rienteerde Dinka-herders uit
de tradionele graasgebieden
ten noorden van Wau. Din-
ka's die naar Juba zijn ge
vlucht vertellen dat de Mis
sariya's duizenden mensen
over de kling hebben ge
jaagd. In totaal zouden er
250.000 mensen op de vlucht
zijn, een complete volksver
huizing.
Plunderen, roven en ver
krachten is er aan de orde
van de dag. Ook soldaten van
het regeringsleger doen er
aan mee. In Malakal, een
strategische stad aan de Nijl,
bleef het 5000 man tellende
garnizoen vorig jaar een keer
verstoken van soldij, onge
veer 300 gulden per maand.
Drie achtereenvolgende
nachten gingen de soldaten
tekeer met geweren en zware
wapens. Geholpen door 'bur
ger-bandieten' beroofden ze
vervolgens de plaatselijke
bank en maakten een half
miljoen gulden buit.
Een ander verhaal komt
uit Wau, een stad noord
westelijk van Juba. Het da'ar
gelegerde regeringsgarni
zoen reageerde bruut en in
ongeremde wraakzucht op
akties van de SPLA in de on-
middelijke omgeving. Men
sen werden 's nachts uit hun
tukul (hut.PdS) gehaald. Dat
gebeurde in volstrekte wille
keur, maa wie op een Dinka
leek werd ter plaatse geëxe
cuteerd.
In maart van dit jaar sloeg
de SPLA het beleg om de
stad Rumbek, eveneens noor
delijk van Juba. Rumbek viel
in handen van de guerilla.
Bij de slag om Rumbek kwa
men duizenden mensen om:
burgers en soldaten. Velen
vluchtten naar de stad Yam-
biyo aan de grens met Zaïre,
tweehonderd kilometer zuid
waarts. Duizenden kwamen,
stierven langs de weg van
honger en dorst. Niemand
weet het.
Kort na de machtswisse
ling werd Rumbek gebom
bardeerd, niet door de
wrakke Soedanese lucht
macht maar door twee Libi
sche Toepolev-bommenwer-
pers voor dit karwei 'ge
huurd' door de regering in
Khartoem. Wat er daarna in
Rumbek is gebeurd weet nie
mand. Het verhaal gaat dat
veel slecht gemikte bommen
alleen wat zand lieten op
stuiven. Eind april was er
voor het laatst radio-contact
met tussen Rumbek en Juba.
„Alles goed" meldden toen in
Rumbek werkende geestelij
ken aan hun collega's in Ju
ba. De missionarissen in
Juba vermoedden dat het een
door de SPLA geontroleerde
radio-boodschap is geweest.
Dan het verhaal van een
Ierse missionaris van de orde
van de Kiltegan Fathers. Hij
vertelde het aan een Neder
lander die korte tijd in Juba
verbleef. De geestelijke reed
eind april van Torit in noor
delijke richting naar Juba,
ook de route van het doden-
konvooi van zuster Victoria
(zie deel 1 van deze serie) Zijn
verslag: „De lijken liggen
overal langs de weg. Ik reed
TJAAD I
KHARTH0UM
J
NIJL
X
centraaN
AFRIKAANSE
REPUBLIEK
t V/
i i
i
rumbek\
\WAW \bB0R\
yambiyo A juba
;\torit
7AIRF 'ji-T.
ETHI0PIE
uninc x1'
Vdeganoav
KENIA
Verscheurd, verjaagd, gedoemd. De 'killing fields i
van Afrika liggen niet in Soweto maar in Zuid-Soë;
dan. Een 'stille oorlog' tussen zwarte christenen en
blanke Arabieren. Stern-verslaggever Paul de Schip-F
per sprak de afgelopen weken met geëvacueerde F
ontwikkelingswerkers, missionarissen en reizigers uit|
het gebied. Vandaag deel drie in een serie over dej
oorlog in Zuid-Soedan.
VRIJDAG 8 AUGUSTUS
VOORBURG (ANP) - Ne
derlandse Senioren in
Spanje overwinteren (NESI-
SO) is de naam van de stich
ting die zich wil inzetten
voor oudere overwinteraars
in Spanje.
Het betreft voorlopig een
experiment, waarbij de
stichting in zes maanden
1.200 overwinteraars in de
Costa Blanca gaat begelei
den.
De trek van ouderen naar
zonniger streken om daar
voor een langere periode
neer te strijken is de laatste
jaren sterk toegenomen.
Hun aantal bedraagt inmid
dels 350.000 tot 400.000. Maar
volgens stichtingsvoorzitter
Klacl
DEN HAAG (ANP) - Bij
komt de laatste tijd een o;
klachten binnen over tou
allerlaatste moment -son
I ren- de reis annuleren.
Telefonisch wordt de reizij
tief geboden dat niet aantrek!
Als de reiziger daar niet op
ingaat wordt het geld dat
reeds voor de reis is betaald
teruggestort, vermeerderd met
10 procent extra van de reis-
som met een maximum hon
derd gulden per persoon.
Volgens de Consumenten
bond zijn deze annuleringen
voornamelijk het gevolg van
dubbele boekingen. De tour
operators zouden het in deze
gevallen beter vinden de zaak
nog voor vertrek af te blazen,
in plaats van te zoeken naar
andere accommodatie na aan
komst in het vakantieland,
wat tot aantasting van de re
putatie leidt.
Desondanks zijn er dit jaar
in vergelijking met vorig jaar
bij de Consumentenbond aan
merkelijk meer klachten bin
nengekomen van reizigers die
op hun vakantiebestemming
te horen krijgen dat hun ho
telbed reeds door een ander is
bezet. De bond verstrekt geen
exacte cijfers over de klachten
omdat gevreesd wordt dat
reisorganisaties de zaak
trachten te bagatelliseren door
te stellen dat het aantal gering
is in verhouding tot het totaal
aantal Nederlandse toeristen
dat in het buitenland op zo
mervakantie gaat.
ILBURG (ANP) - De hele
.oor ra ad voorlichtingsfolders
/an het Koningin Wilhelmina
onds is donderdag door een
Jrand in een in een papierfa
briek gevestigd verzendhuis in
"Tburg in vlammen opge
gaan.
De voorraad omvatte ruim
:n miljoen exemplaren van
vintig verschillende pu-
>lieks- en patiëntenfolders,
istemd voor ziekenhuizen,
integrale kankercentra, artsen
[en individuele patiënten.
h
n.
Pi
di
H
zi
tc
al
fi
o
rr
vi
er tussendoor. Er zaten van
die grote vogels bij met die
lange kale nekkengie
ren. .van die smerige
vogels die overal zijn
vlees ligt te rotten".
3E LEIDERS van de twee supermaa
Verenigde Staten en Michail Gorbal
op weg naar een nieuwe topontmol
dat gebeurt lijkt meer op de slow-sla
pe foxtrot dan op de kwieke, enthol
yan 'de tsardas.
In de wereldpolitiek is het doorga.
{bannen samen 'dansen', maar er zil
'an de nieuwe top, die voor eind dii
pveel 'slippertjes' gemaakt dat ver<|
Vorig jaar november kwamen Rea
ivereen, dat zij elkaar dit jaar in wl
2n in 1987 in Moskou. Verder stonl
iweede top concrete resultaten zoul
Tr ander akkoord over vermindering
jorbatsjov liet doorschemeren niet 1
n m'in te wi"en terugkeren. i
Ue warming-up' voor de nieuwe t
rLmiPls,ers van Buitenlandse ZakÉ
Amerika Libië bombardeerde. Reagi-
neer toen hij heel even speelde met]
'n de prullebak te gooien. Toerr
Lraakte al wat kou uit de luc*
at schroefjes en boutjes lospeutei
'igwapentuig dreven de meeste d
mende top weg.
n(,?'^sc"en voeren de Russen en
erieg over wapenvermindering, -I
rtata Yeet Precies hoe die bespre)
ifcmK kc'tenlaridministers van de s
rten z?/ effen'is een aanwijzing de
an^ ^pssen willen twee dingen: a
A/aro dsraketten en stopzet!iï|
ianifö™°?ramma Óver het laatste ff
Tp p mst n|et onmogelijk, maar ha
ken^nSh8,nuWillen de Pershing- en1
fecho r, edere kader van een
naar wT e wapens. Reagan vw
>prrw onwrikbaarheid in deze z]
r 9e^'en als besluiteloosheid d;
komt on h 9en houcfen het erop, d
löe 'danc' wereld kan dus wederq
Be dans van de Grote Twee.
