Strijd tegen cocaïne in
Bolivia werkt averechts
OTTEF
AARDBEVING EISTE DESTIJDS 240.000 LEVENS
Schrijnende armoede onder
Tibetanen in enclave Gansu
RUUD MIC
IS TOCH GOl
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1986
EXTRA
PRIJS VAN DRUG GESTEGEN SINDS BEGIN ACTIES
EEN VAN DE ARMSTE DORPJES VAN CHINA
ZATERDAG 2 AUGl
Interesse
voor
Lammerts
Je zult maart
één wlnké
Door Peter McFarren,
Associated Press
LA PAZ - Sinds een aantal
weken voert de Boliviaanse
politie in samenwerking met
de Amerikaanse luchtmacht
overvallen uit op cocaïne-la-
boratoria in het gebied langs
de rivier de Beni, in het noord
oosten van het land. Hoewel de
Boliviaanse minister van bin
nenlandse Fernando Barthe-
lemy spreekt van een verlam
ming van de cocaïne-indu-
strie, is dit, als daar al sprake
van is, vrijwel zeker geen blij
vend gevolg, en bovendien
blijkt de actie een aantal ave
rechtse effecten te hebben.
Tachtig procent van de Bo
liviaanse cocaïne wordt ver
bouwd in Chapare, in het hart
van Bolivia, 300 kilometer ten
oosten van de hoofdstad La
Paz. Daar worden de coca
bladeren aan de oever van
stroompjes en rivieren door
Indianen in putten gekneusd
en tot pasta verwerkt. Deze
cocaïne-pasta wordt vervol
gens per vliegtuig of per plat
bodem over de rivier naar het
Beni-stroomgebied gebracht,
400 kilometer ten noordoosten
van La Paz. Daar bevinden
zich de laboratoria waar de
pasta wordt verwerkt tot co
caïne.
De 300 'Luipaarden', zoals de
Boliviaanse drugsbrigade
wordt genoemd, zijn er in ge
slaagd zo'n enige tientallen
'kneusputten' te vernietigen,
en een stuk of tien laboratoria.
De politiemannen worden
vanuit Amerikaanse Black-
hawk-helicopters gedropt; de
Amerikaanse regering zegt
dat de Amerikanen zich met
de eigenlijke vernietiging niet
bemoeien.
Hogere prijs
De functionarissen van het
Amerikaanse bureau voor
drugsbestrijding (DEA) had
den gehoopt dat er door de
vernietiging van de putten een
overschot aan coca-bladeren
zou ontstaan, waardoor de
prijs zou dalen en de boeren
zouden worden gestimuleerd
iets anders te gaan verbou
wen. Het tegendeel blijkt ech
ter het geval. Een Ameri
kaanse functionaris gaf toe
dat de prijs van de cocaïne
sinds het begin van de actie al
leen maar gestegen is.
Bovendien is uitschakeling
van de industrie voor een lan
gere periode praktisch onmo
gelijk; er zijn nog duizenden
putten intact, die in vrijwel
ontoegankelijke gebieden lig
gen. De Amerikanen realise
ren zich ook dat een langduri
ge, effectieve patrouille in het
coca-gebied, dat zo groot is als
Frankrijk, ten enen male on
mogelijk is.
Volgens Amerikaanse func
tionarissen maken sommige
handelaren gebruik van drij
vende laboratoria, die onder
dekkking van de dichte jungle
door het Chapare-gebied va
ren, de bladeren of pasta afha
len, ter plaatse tot cocaïne ver
werken en het eindprodukt bij
een vliegveldje afleveren. De
Boliviaanse politie beschikt
niet over boten om deze labo
ratoria op te sporen, en de
Amerikanen geven toe dat ze
vanuit de lucht niet te bestrij
den zijn.
Terugslag
Afgezien van het feit dat het
succes van de hele operatie op
zijn minst twijfelachtig is,
heeft de actie een negatieve
terugslag op de Boliviaanse
economie. Letterlijk honderd
duizenden mensen zijn direct
of indirect voor hun levenson
derhoud afhankelijk van de
cocaïne-industrie, en als de
actie veel langer duurt zal dit
ernstige sociale, economische,
en dus politieke consequenties
hebben.
De voormalige minister van
financiën Flavio Machicado
heeft al gewaarschuwd dat de
vrees zal ontstaan dat de hoe
veelheid dollars in het land zal
afnemen, waardoor de vraag
ernaar zal toenemen met het
bijbehorende prijsopdrijvende
effect. De illegale cocaïne-ex-
port brengt per jaar 600 mil
joen dollar binnen, de 'norma
le' export slechts 500 miljoen.
De nationale bank van Bolivia
heeft onlangs bekend gemaakt
dat de wisselkoers gehand
haafd zal blijven op de offi
ciële koers van 1,9 miljoen pe
sos tegen 1 dollar, om te voor
komen dat er een run op dol
lars zal ontstaan.
De eerste gevolgen van de
actie doen zich echter al voe
len. Volgens ex-minister Ma
chicado heeft de stad Cocha-
bamba, die voor zijn economie
Verwoeste stad Tangshan
herrijst uit zijn puinhopen
Door Jim Abrams, Associated Press
TANGSHAN - Tien jaar nadat de stad ge
troffen werd door een alles verwoestende
aardbeving, is Tangshan herrezen uit het
puin. De stad is een monument geworden
van de wil tot overleven.
trek van Johan Crui
naar de dubbel leid
topclub op weg een
Nederlandse compet
i len.
rc
Die - overigens voorzit
tijdens de negende editie
getrokken worden.
Op 28 juli 1976 om kwart voor drie 's nachts
werd de Noord Chinese stad getroffen door een
van de zwaarste aardbevingen uit de geschiede
nis. De beving had een kracht van 7,8 op de schaal
van Richter. Bijna alle gebouwen in de stad wer
den verwoest en 90 procent van haar industrie
werd buiten werking gesteld. Volgens officiële
opgaven vonden 242.000 van de ruim 1 miljoen in
woners van de stad de dood. De aardbeving liet
4.200 wezen, 7.000 weduwen en 8.000 weduwnaars
na.
Tangshan werd kort na de
ramp voor buitenlanders ge
sloten. Slechts een handvol
buitenlandse deskundigen
werd tot de stad toegelaten.
De wereld zou pas jaren la
ter de enorme omvang van
de catastrofe ervaren.
Op een grote voertuigen-
fabriek kwamen 1.700 van
de 7.700 werknemers om het
leven, evanals 8.700 van hun
familieleden. Ongeveer 10
procent van de werknemers
in de keramiekindustrie van
Tangshan werd bij de ramp
gedood. De fabrieksgebou
wen werden voor 97 procent
vernietigd.
Een nieuwgebouwde ther
mische krachtcentrale, die
de 170 kilometer westwaarts
gelegen hoofstad Peking van
energie verzag, werd geheel
verwoest. De schachten van
de kolenmijnen in Tangs
han, met een totale lengte
van 700 kilometer, liepen vol
water. De schade die de stad
door de aarbeving opliep
wordt geschat op 3 miljard
yuan (ongeveer 2,3 miljard
gulden).
Mobilisatie
Binnen enkele dagen na
de ramp mobiliseerde de
Chinese regering duizenden
mensen, die naar Tangshan
werden gestuurd om mee te
werken aan de werderop-
bouw van de stad. Tien jaar
nadien is de stad herboren.
„We kunnen het volk laten
weten, dat een nieuwe stad
is herrezen", zegt Kan
Zhongxiang, directeur van
de wederopbouwcommissie
van de stad.
In deze tien jaar zijn
220.000 nieuwe appartemen
ten gebouwd, waarin onge
veer 810.000 mensen kunnen
worden gehuisvest. Daar
naast zijn ondermeer zie
kenhuizen gebouwd, scholen
en vijf universiteiten.
De locomotief- en voertui
genindustrieën in Tangshan,
de grootste in China, zijn
herbouwd en voorzien van
meer en moderne facilitei
ten. Dit geldt eveneens voor
de textielindustrie, de kera
mische fabrieken en de ko
lenmijnen.
Volgens Kan zijn alle
nieuwe bouwwerken met
staal verstevigd, zodat ze
beter bestand zullen zijn te
gen een volgende beving.
Die wordt echter niet binnen
honderd jaar verwacht.
De herinnering aan de
aardbeving blijft voortbe
staan. Het stadsbestuur
heeft besloten de puinhopen
van een van de voertuigen-
fabrieken te laten staan. De
verwrongen stalen pijlers en
de grote brokken beton vor
men een monument ter na
gedachtenis aan de ramp.
Nog wachten ongeveer
10.000 mensen op een nieuwe
woning. Zij zijn nu gehuis
vest in bouwvallige stenen
constructies, bedekt met ge
teerd zeildoek of golfplaten.
De autoriteiten in Tangshan
hopen hen tegen het einde
van dit jaar van een nieuwe
woning te hebben voorzien.
Invaliden
De stad heeft 18 centra
waar de 3.800 mensen wor
den verpleegd, die ten ge
volge van de aardbeving in
valide zijn geworden. Ieder
een in Tangshan heeft zo
zijn eigen herinnering aan
de ramp.
Lu Yuhua, 24 jaar en ge
deeltelijk verlamd, herin
nert zich hoe haar vader bij
de aardbeving om het leven
kwam en hoe zijzelf 12 uur
lang klem zat tussen de ruï
nes van haar woonhuis.
Haar benen waren verbrij
zeld.
Yang Menghong, de trotse
eigenaar van een nieuw ap
partement, verloor zijn vier
maanden oude baby en
leefde acht jaar in een tijde
lijke woning.
Mevrouw Li Zunying,
verbonden aan het bureau
voor buitenlandse betrek
kingen van het stadsbe
stuur, herinnert zich hoe
haar vader vanuit het
dorpje waar hij woonde, de
250 kilometer naar Tangs
han fietste om tussen de
puinhopen zijn dochter te
zoeken.
Zhang Yuanchong, de di
recteur van een onderwijs
instituut, is van mening dat
de ramp psychologisch zijn
littekens heeft achtergelaten
bij de bevolking van Tangs
han. Volgens hem zijn de
mensen levensgenieters ge
worden en geven ze hun geld
snel uit, terwijl zij vroeger
XIAHE (AFP) - Xiahe, een
Tibetaanse enclave in de ar
moedige provincie Gansu op
ruim 1.000 kilometer ten
zuidwesten van Peking, is
een van de armste dorpen
van China. Het jaarinkomen
per inwoner bedraagt nog
geen 270 yuan (circa 285 gul
den). De grond is er on
vruchtbaar en de uitge
strekte vlaktes bieden on
derdak aan yaks (Tibe
taanse runderen). Op de
weinige lapjes grond wordt
tarwe en mais verbouwd. Er
is industrie noch handel. Het
dorp staat net als de streek
in geen enkele reisgids ver
meld.
Hoewel Xiahe duizenden
kilometers van Tibet ligt,
lijkt het er veel op. Het heeft
hetzelfde ruige klimaat, het
zelfde vrome boeddhisme en
dezelfde armoede. De Tibe
tanen hebben zich er een
jaar of 200 geleden gevestigd
en niets wijst erop dat hun
toestand sindsdien ook maar
iets is verbeterd. Om het
hoofd boven water te kun
nen houden hebben de
meeste mannen twee banen.
Zuoma bijvoorbeeld is boer
én een zogenoemde blote
voeten-dokter. Zijn praktijk
bevindt zich in de land
bouwcoöperatie waar de
magere opbrengst van zijn
oogst wordt geveild.
„De zes hectare die ik ver
bouw zijn van de staat.
Maar de opbrengst van de
oogst is voor mij. Ik hoef al
leen jaarlijks 10 yuan belas
ting aan de gemeente te be
talen". De grond in Xiahe
wordt gelijkelijk verdeeld
over de dorpsbewoners.
Iedereen, zelfs de kinderen,
heeft recht op 1,5 hectare.
Zuoma woont onder een dak
met zijn moeder, zijn vrouw
en dochter en beschikt dus
over zes hectare. Bazhake is
boer maar daarnaast ook
bioscoop-exploitant. Hij
krijgt een deel van de op-
SrcdJ BSmnn 31111111)31 Deo[a> St A
Amerikaanse Black Hawk-helicopters in het Boliviaanse luchtruim speuren naar cocaïnefabriekjes op de grond. - fotoa
geheel afhankelijk is van de
cocaïne-industrie, een dras
tisch hulpprogramma nodig
om het hoofd boven water te
houden.
Het Amerikaanse Bureau
voor Internationale Ontwik
keling (AID) heeft 29,3 miljoen
dollar beschikbaar gesteld
voor de ontwikkeling van al
ternatieve landbouw in Cha
pare; sinds 1984 zijn daarvan
echter pas 9,5 miljoen uitgege
ven.
De rest komt pas als er
drugsbestrij dingsprogram-
ma's worden uitgevoerd.
Volgens president Victor
Paz Estenssoro is er voor Cha
pare 100 miljoen dollar nodig
om het wegvallen van de
'coca-dollars' te compenseren.
Hij zegt dat de regering vast
besloten is de drugshandel
hard aan te pakken, omdal
anders de cocaïne-baronnenj
zo'n grote greep op de samen-j
leving krijgen dat ze op nor
male, democratische wijze de
regering kunnen overnemen.
Door Ted vc
ROTTERDAM - Voc
Vlak na de aardbeving in 1976 werden gewonden van de ramp in Tangshan verpleegd
in veldhospitalen. - fotoshsinhua
Hulp op zijn Chinees: soldaten snellen door de straten op weg naar plaatsen in
Hangshan waar puin te ruimen valt.
bekend stonden om hun zui
nigheid.
Het stadsbestuur heeft na
de aardbeving geprobeerd
huwelijken te arrangeren
tussen mensen die hun man
of vrouw hadden verloren.
In 20 procent van de geval
len bleken deze huwelijken
een mislukking. Als voor
naamste reden hiervoor
worden de moeilijkheden
gezien, die de kinderen had
den om zich aan de nieuwe
gezinnen aan te passen.
Nieuwe stad
Het aangezicht van
Tangshan blijft saai en
kleurloos. De huizenbouw is
eentonig en winkels een
parken zijn er nog onvol
doende. Omdat men geen
hoge flats kon bouwen bo
ven het labyrint van mijn
schachten, dat onder de stad
doorloopt, is men begonnen
met de bouw van een nieuwe
stad, ongeveer 20 kilometer
verderop.
In de nieuwe stad wonen
60.000 mensen. Bij de stad is
een groot industrieel com
plex gebouwd. Dit heeft er
voor gezorgd dat het pro
bleem van de luchtvervui
ling in Tangshan zelf, ooit
een van de ergste in China,
zich nu lijkt te hebben opge
lost. Veel mensen hebben
echter geweigerd naar de
nieuwe stad te verhuizen,
omdat zij vinden dat deze te
ver verwijderd ligt van
Tangshan.
Toch lijken de inwoners
van de nieuwe stad tevreden
met hun nieuwe woonplaats.
De meeste appartementen
zijn modern en hebben een
aparte keuken, centrale ver
warming, een badkamer en
een toilet. De eerste 18
maanden hoeven de bewo
ners geen huur te betalen.
Ter gelegenheid van de
tienjarige herdenking van
de aardbeving, wordt mo
menteel de laatste hand ge
legd aan een monument en
aan een herdenkingshal in
het centrum van Tangshan.
De plechtigheden zullen
worden bijgewoond door re
geringsfunctionarissen uit
Peking en functionarissen
van de regionale overheid.
De meeste overlevenden
van de ramp willen de fatale
20 seconden van tien jaar
geleden echter zo snel moge
lij k vergeten.
PUTTE - Ondanks het
feit dat Johan Lammerts
dit seizoen in Italiaanse
dienst bijna niet aan
grote uitslagen toekwam,
»s de belangstelling voor
de Westbrabander groot.
Lammerts heeft namelijk
voor volgend seizoen en
kele aanbiedingen op zak.
Voornaamste is die van
de ploeg van Tour-win
naar Gerg Lemond, La
vie Claire. Lemond kan
lammerts goed gebrui
ken, omdat de Ameri
kaan komend seizoen
zich ook wil toeleggen op
de Vlaamse- en Waalse
klassiekers. Lammerts
heeft daarnaast een aan
bieding van PDM van
Boy Schuiten gekregen.
GIPITNGEN (ANP/SIZl
Peter Stevenhaagen, de
vallende debutant in 1
Tour, heeft gisteren in Zvs
seriand zijn goede vorm I
derschreven. De HaarlJ
mer werd in de Grote P
van het kanton Aari
tweede achter de Belg Fri
Hoste. Het was de tiei
keer, dat een Belg zegevie
in de koers over ruim 200
lometer, na het Kampio
brengst, dat afhankelijk is
van het aantal kijkers dat
naar een film komt.
Te zwaar
Bazhake bewerkt zijn 4,5
hectare grote akker samen
met zijn vrouw. Zij zorgt
ook voor hun 15 schapen en
vier yaks. De mais die ze
verbouwen dient als hun
voer. Het echtpaar heeft een
dochter van vier, dat de hele
dag op school zit. Meer kin
deren wilden ze niet of
schoon ze op grond van de
wet op de nationale minder
heden drie kinderen mogen
hebben. „Het leven is hier
veel te zwaar", zegt Bazha
ke.
Xiahe ligt tussen een ri
vier en bergen. De kleine
rechthoekige lemen huisjes
liggen tegen de hellingen ge
kleefd en zijn eigendom van
de mensen. De gemeente int
geen cent belasting van hen.
Bazhake heeft net als alle
andere dorpsinwoners zijn
huis zelf gebouwd. „Ik heb
geld bespaard door de mate
rialen te kopen en een be
roep te doen op vrienden en
buren die me hebben gehol
pen. Dat doet iedereen hier".
Xiahe en omgeving leven
voornamelijk van de subsi
dies die de overheid ver
strekt. In 1985 ging het om
een bedrag van 70 miljoen
yuan (ca. 71 miljoen gulden).
De inkomsten van het dorp
zelf bedragen amper 1,6 mil
joen yuan.
Gastvrijheid is regel in
Xiahe. De deur staat open
voor iedere vreemdeling die
kan rekenen op hete thee
met yakmelk, maiskoeken
en gefriteerde meelstren-
gels. Iedereen zit op het rand
van het bed of op lage
stoeltjes vlakbij de met met
menselijke en dierlijke uit
werpselen gestookte kachel.
Zelfs in de zomer is het er
koud. Bij gebrek aan stro
mend water moeten de dor
pelingen water halen uit de
rivier, via steile trappen.
Armzalig
De huizen, die meestal
twee vertrekken tellen, zijn
armzalig ingericht. De
grond bestaat uit aange
stampte modder. Het be
langrijkste meubelstuk is
het hel rood gelakte familie
dressoir. In houten nisjes
aan de muur branden kaar
sen ter ere van Boeddha.
Rijst, dat het hoofdvoedsel is
in China, is nergens te vin
den. Het klimaat en de
grond is niet geschikt voor
rijstbouw en rijst aanvoeren
vanuit Zuid-China is te
duur. Het belangrijkste ge
recht bestaat uit een beslag
van gerstemeel en ranzige
yakboter dat zonder te ko
ken wordt gegeten.
Ondervoeding vormt een I
belangrijk probleem en door
de kou en de ongezonde om
standigheden hebben veel J
jongeren last van huidinfec- j
ties. Volwassenen zijn
meestal gekleed in de tradi-1
tionele Tibetaanse dracht.
Oudere vrouwen gaan nooit!
zonder een vilten hoed ge
tooid. Als vervoermiddel
dient niet zoals elders in
China de fiets maar een ezel.
Ondanks de misttroostig-
heid en het harde leven zijn:
de Tibetanen in Gansu nog
even hartelijk. Arm zijn is
een feit. Als ze „tot ziens"
zeggen menen ze dat, en zeg
gen ze dat niet alleen uit be-1
leefdheid.
Hoewel Xiahe duizenden ki-1
lometers van Tibet ligt, lijkt
het er veel op. Het heeft het
zelfde ruige klimaat, het
zelfde vrome boeddhisme en
dezelfde armoede. De Tibe
tanen hebben zich er eenl
jaar of 200 geleden gevestigd!
en niets wijst erop dat hunl
toestand sindsdien ook maar|
iets is verbeterd.
De nieuwe ploeg van h
nieuwe technische duo Ij
rael/Jansen plaatste zi<
dankzij een 3-1 zege op Sant
niet alleen voor de final
maar interessanter dan de ui
slag, was de even aantrekk
lijke als doordachte speelwij:
waarmee de Rotterdamme
dat resultaat bereikten. In d
finale treft Feyenoord morge
Werder Bremen, dat beter w;
in het strafschoppen neme
dan Everton.
Uiteraard voert het te v<
nu al te veronderstellen d!
Feyenoord elke tegenstande
moeiteloos onder de voet ze
lopen, er blijft nog genoe
werk voor de technische sta
maar alles duidt er op dat c
Kuip door het attractieve sp<
minder vaak angstig leeg z:
zijn dan in de afgelopen twe
seizoenen.
Het hoofdgerecht d£
Feyenoord en Santos de 26.0C
kijkers voorzetten, was dai
ook een stuk smakelijker da)
de zouteloze hap die Werde
Bremen en Everton geser
veerd hadden. De periode
kampioen van Sao Paol
(Paulista) mogen dan na he
aflopen van het tijdperk Pel
(1956-1974) alle aanzien
eigen land verloren hebben,
voetbal-toernooien zijn
Brazilianen graag gezien
gasten. Santos bracht met
afgeleefde ex-vedetten Ser
ginho en Ze Sergio (groot ge
worden bij de buren van top
club Sao Paolo) en de Uru
guaanse internationals Rodri
guez en De Leon, die om uit
eenlopende redenen het WK
hebben gemist, een aantal be
kende namen naar Rotterdam
Hun opvallendste speler ech
ter was gisteren Ribamar. Hi
droeg het nummer tien en hi
is de eerste sinds Pele die bi
Santos dat rugnummer wee
enige glans geeft.
Feyenoord maakte tegen d<
ingespeelde Brazilianen eer
uitstekende indruk. De aanko-
jpen Van Herpen, Heus, Hof
man en Elstrup lopen ronc
alsof zij al jaren bij Feyenoorc
i spelen. De combinaties, vol-
jgens vaste patronen, zitten er
uitstekend in. Alleen houd'
jtrainer Israel het hart noj
weieens vast bij de offensieve
daden van libero Van Herpen
temeer daar voorstopper Duu
voorlopig de zwakste schaké
"ijkt.
De brutale linkermidden-
'elder Heus en Elstrup in de
""ts, vierden hun première in
Kuip al onmiddellijk mei
Van onze sportredactie
