Kapellekensroute Nieuw-
Namen en Kieldrecht
OFFERPENNINGEN VOOR EEUWIGDUREND GEWIJD LICHT
VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1986
VAN ZEELAND
VRIJDAG 1 AUGUS
NEDERLAND 1
Nederland 2
ra
Suske en Wiske:
Hamh
one-
T48
Door George Sponselee
HULST - Het meest oostelijk gelegen dorp
van Zeeuwsch-Vlaanderen - Nieuw-Na-
men - is hecht verbonden aan het Vlaamse
Kieldrecht. Samen zijn ze zo'n vijfduizend
inwoners sterk. Globaal genomen, duizend
op Nieuw-Namen, de rest in Kieldrecht.
Tussen de twee dorpen ligt een denkbeel
dige lijn: de landsgrens.
Er zijn tijden geweest dat de grens echt een
scheiding was tussen de twee dorpen. Die tijd
is grotendeels voorbij. Grotendeels, niet hele
maal. Iedereen die in België verblijft moet zich
waar en wanneer ook kunnen legitimeren, de
eenzelvigheidskaart tonen.
Voor een Nederlander België ingaat, is het dus zaak al
tijd het paspoort op zak te hebben. Voorts is het ook zinvol
genoeg geld mee te nemen om tenminste één dag in eigen
levensonderhoud te kunnen voorzien. Zo niet, men mag u
oppakken wegens landloperij. Aangezien dit wel erg kleine
voorwaarden zijn, durven we u een route aanbevelen door
beide dorpen. Een route die leidt langs enkele devotie-ka
pellen, maar tegelijkertijd ook door het meest pittoreske
deel van Oud-Kieldrecht en Nieuw-Namen.
Vertrekpunt
Als vertrekpunt kiezen we
de rooms katholieke kerk te
Nieuw-Namen. Die staat
aan de Hulsterloostraat,
maar vergissen is niet mo
gelijk, want het is de enige.
Langs het H. Hartbeeld het
smalle Kerkpad in. Juist
voorbij het kerkhof ligt de
Meester van der Heyden-
groeve, een ontsluiting waar
het plocene verleden - 2 te
tot 3 miljoen jaar geleden -
van de Kauter aan het licht
komt. Kauter (Kouter) is een
andere naam voor Kiel-
drecht/Nieuw-Namen. De
schrijwijze Kauter of Kou
ter worden beide gebruikt.
Nieuw-Namen heeft zijn
Kauterstraat, Kieldrecht
zijn Kouter en Kouterstraat.
De oorspronkelijke beteke
nis van het woord is akker,
ook wel verhevenheid in het
landschap. We laten de
groeve voor wat ze is, maar
wie nader geïnformeerd wil
worden, kan terecht op
Kerkpad 15 bij de beheerder.
Bij voorkeur telefonische
afspraak tevoren: 01144-384.
Aan het eind van het
Kerkpad links af de Ko-
ningsdijk op. De linker
stoeprand is de landsgrens.
Derhalve staan de eerste
huizen links op Nederlands
grondgebied, verderop
trekt u de stoeprand maar
rechtdoor - op Belgisch ge
bied evenals de huizen aan
de rechterkant van de
straat. Aan het eind rechtsaf
de Grensstraat in, maar...
eerst nog even links kijken.
Aan het plaveisel van de
Grensstraat is te zien waar
de grens precies ligt. We lo
pen de genoemde straat af
tot aan de voorrangsweg bij
het bord: Kieldrecht, ge
meente Beveren. Waarom
hier dit bord, vraagt u zich
af? Wel het gedeelte van
Kieldrecht dat we zojuist
gepasseerd zijn, behoort tot
de gemeente Sint-Gillis. We
gaan linksaf de Kouter
straat op (linkerkant St.-
Gillis, rechts gemeente Be-
veren). Even voorbij café
Nachtegaal zien we een
doorkijkje naar de voorma
lige Molenberg van Kiel
drecht. Hier is het hoogste
punt van de 'heuvel'. Nabij
nummer 46 wordt de ge
meentelijke grens duidelijk
aangegeven.
Dakrand
We nemen de eerstvol
gende straat rechts, de Me-
rodestraat. Duidelijk is te
zien dat we de heuvel afda
len. Het verhaal wil dat de
drempel van het huis op de
Kouterstraat recht tegen
over de Merodestraat, op de
zelfde hoogte ligt als de dak
rand van het huis helemaal
aan het eind van deze straat.
Vererop in deze route komen
we ook bij dat huis terecht.
Nu gaan we eerst even ver
derop linksaf de Singel op.
Dit is het oudste gedeelte
van Kieldrecht met veel
ouderwetse arbeidershuis
jes. Ongeveer halverwege
links zien we de kapel van
O.L. Vrouw van Lourdes en
van de H. Rochus.
Sint-Rochus is te Monte-
pellier geboren en leefde
tussen 1295 en 1327. De le-
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllll
UITERST LINKS: De
kapel van dokter Van
Laere aan de Molen
straat.
HIERNAAST: Madonna
en kind in de kapel van
dokter Van Laere.
HIERBOVEN :De kapel
van het H. Hart aan de
Tragel.
RECHTSBOVEN :Het
gedenkteken voor de
gevallenen bij de kerk
van Kieldrecht.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Kapel in Nieuw-Namen met het beeldje van de madonna van Hulsterloo.
gende zegt dat Rochus op
pelgrimstocht naar Rome
trok en onderweg in aanra
king kwam met lijders aan
pest en cholera. Hij ver
zorgde deze zieken en werd
zelf ook besmet. Daarop trok
hij zich in eenzaamheid te
rug. Een hond bracht hem
voedsel en een engel ver
zorgde hem. Toen in 1866 in
Kieldrecht cholera en/ of
pest heerste werd Sint-Ro
chus een kapel beloofd als
hij de parochie van die plaag
zou verlossen. De belofte
werd gedaan door de familie
De Kever, een gegoede fami
lie, waartoe destijds leur
ders, vissers en kruideniers
behoorden, in mindere mate
ook boeren. Rochus heeft
Kieldrecht van de plaag ver
lost en hij heeft sedert 1866
zijn kapel in de oudste
volkswijk van het dorp.
In de zestiger jaren - juist
voor ze honderd jaar werd -
is de oorspronkelijke kapel
gesloopt en vervangen door
het huidige, moderne bouw
werk. Binnen is te zien dat
veel gelovigen in de loop der
tijden de kapel hebben be
zocht. Overdag is het ge
bouwtje open en tegen de
avond wordt het gesloten.
We lopen verder de Singel
af, de Tuinwijkstraat in -
daalt ook weer sterk - tot
aan het eind waar we
linksaf gaan en direct
daarna rechts - nog steeds
de Tuinwijkstraat - richting
Stadion/Sporthal. Aan het
eind van de Tuinwijk
straat/hoek Molenstraat
treffen we links de Antho-
nius-kapel aan. Anthonius
is de heilige die helpt verlo
ren zaken weer te vinden en
hopeloze zaken tot een goed
einde te brengen: 'Heilige
Anthonius beste vrind,' of
ook wel,'goede sint geef dat
ik mijnweer vindt.' Twee
stenen in de voorgevel ver
tellen ons dat de kapel is op
gericht in 1835 en dat dat ge
schiedde door P. F. de Wolf
en zijn huisvrouw M.l.B.
Haen. De Wolf had de ge
lofte gedaan voor zijn dood
een kapel te laten bouwen
ter ere van de heilige Antho
nius. Waarom hij dat be
loofde is onbekend, maar hij
heeft duidelijk zijn belofte
gehouden. In de kapel kan
men zien dat er ook andere
heiligen worden vereerd dan
alleen Anthonius. De offer
penningen worden gebruikt
om eeuwigdurend gewijd
licht ter ere van de heiligen
te laten branden. Als de ka
pel - die particulier eigen
dom is - is gesloten, kan men
toch wel iets van het inte
rieur zien: de piëta, kande
laars, versieringen en de
verschillende beelden.
We gaan rechtsaf de Mo
lenstraat langs het gebouw
van de Rijkswacht. Even
verderop zien we aan de
overkant van de straat de
villa (nummer 47), die we
reeds vanaf de Kouterstraat
zagen, door de Merodestraat.
Rechts van de oprit staat een
eenvoudig pannengedekt
kapelletje. Het huis werd
bewoond door dokter Van
Laere, die liet in 1938 de om
muring en de kapel bouwen.
Dokter Van Laere was
dorpsarts en zoals bij de
meeste dorpsdokters be
stond een groot gedeelte van
zijn taak in het verrichten
van verlossingen. Hij was
daarin zeer kundig, maar bij
moeilijke bevallingen en
ernstige ziektegevallen ver
trouwde hij niet alleen op
zijn eigen kunde, maar
vooral op de hulp van de H.
Maagd. Vandaar de kapel.
Het uit zandsteen gekapt
beeld is van de beeldhouwer
A. van Riet uit Sint-Niklaas.
Het aangezicht van de Moe
der Gods is gebeeldhouwd
naar het portret van de
moeder van dokter Van
Laere, mevrouw Hermine
van Laere-Brees. Het jong
ste dochtertje van de dokter,
Veerle, nu mevrouw Gijs-
Van Laere, stond model voor
het Jezus-gezichtje.
Anthonius
We keren terug naar de
Anthonius-kapel en volgen
daar nu de richting Antwer-
pen/Sint-Niklaas, dat wil
zeggen, de Tragel op. Hal
verwege zien we de kapel
van het Heilig Hart. Deze
kapel is na de oorlog 1914-
1918 gebouwd door dokter
Van Haelst. Diens zoon was
als soldaat te velde direct
betrokken bij het oorlogsge
weld. Mocht de zoon onge
deerd terugkomen dan zou
Van Haelst een kapel laten
bouwen. De zoon kwam te
rug. Deze kapel heeft een
Beeld van de H. Anthonius in de gevel van het aan
hem toegewijde kapelletje aan de Molenstraat.
Beelden in de kapel van het H. Hart.
bijzondere plaats in het hart
van de Kieldrechtse bevol
king. Zij die uit de oorlog ge
komen zijn, komen er dan
ken, zij die gesneuvelden in
de familie hebben, komen
hen hier gedenken. De af
beeldingen op de altaarrand
betreft de gesneuvelden. In
de kapel beelden van het H.
Hart van Jezus, van de H.
Maagd Maria, de H. There-
sia van het Kind Jezus en
van de H.Jozef en de H. An
thonius.
We lopen de Tragel verder
af en volgen naar links ver
der de route Antwerpen/
Sint-Niklaas. Links vooruit
zien we de kerk van Kiel
drecht (1788). Het is zinvol er
eens helemaal omheen te lo
pen en aandacht te besteden
aan de oude zerken rechts
voor de kerk (1749), aan de
rechter zijgevel en aan de
achtergevel van de kerk.
Links voor de kerk een mo
nument voor gevallenen in
de twee wereldoorlogen. We
gaan de Dorpsstraat in en
lopen die helemaal af. Aan
het eind weer rechtsaf. We
bevinden ons nu op de Ka-
pelleberg, de plaats waar
waarschijnlijk al vanaf de
12e eeuw een kapel of kloos
ter heeft gestaan. Boven
gronds is er niets meer van
te zien, wat in de grond zit,
zou ons veel kunnen vertel
len over de voormalige be
devaartplaats Hulsterloo.
De verering gold een klein
miraculeus Maria-beeldje
boven het hoofdaltaar van
de kapel. In 1580 zijn de
eigendommen van de ka
pel/klooster, waaronder het
beeldje, verkocht. Het
beeldje is nu in de abdij van
Drongen. Nieuw-Namen -
die naam draagt de parochie
sinds 1858 - heeft een copie.
Het bevindt zich vlak bij
deze plaats.
Aan het eind van de Ka-
pelleberg omlaag langs het
rechter bord Nieuw-Namen.
Onmiddelijk daarna links.
Daar zien we het eenvoudige
kapelletje, het vijfde en te
vens laatste op onze route.
We volgen de weg omhoog,
houden bij grenspaal 271
rechtsaan, de Hulsterloo
straat in tot aan de kerk, ons
uitgangspunt. Hulsterloo
(bos van Hulst) wordt ge
noemd in het bekende diere
nepos Van den Vos Rey-
naerde: 'Int oesthende van
Vlaenderen staet
Een bosch, ende heet Hulster
loe.
Daarom heeft Nieuw-Na
men een Reynaertbank
(eind Hulsterloostraat, bui
ten deze route) en straten
met namen als: Arnoustraat,
Nobelplein-en straat, Rey-
naert-Tybaert-Vos-Willem-
en Woestijnestraat.
Voor wie meent aan een
verfrissing toe te zijn: Kiel
drecht is goed voorzien van
dranklokalen, de eetgele-
genheden zijn er schaars.
Het Nieuwnaamse horeca-
wezen is nagenoeg geheel
rond de kerk - ons begin-en
eindpunt - geconcentreerd.
Men serveert er ook eenvou
dige maaltijden.
Het idee voor deze route is van R
Bleyenberg uit Nieuw-Namen. de
tekst is van G. Sponselee te Hulst.
Meester Deckers te Kieldrecht ver
leende waardevolle medewerking.
V.l.n.r. Robert Shaw,
Horst Buchholz in Law,
20.15 uur).
22.05
De jonge
theatermakers
Erna Sassen, de winnai
van het Camerettenfesth
1985, is het middelpunt v
de vierde aflevering uit
serie 'De jonge theaterm
kers'. Na het winnen van i
jaarlijkse cabaretfestival
Delft noemden de kritiek
haar een overrompelen
persoonlijkheid. Ze brei
een programma van conl
rences, sketches en liedj
In het tweede portretje koi
de Utrechtse groep Twin:
voor het voetlicht. Twee zi
gende dames, twee zingen
heren en een toetsenist sp
cialiseren zich in een hum
ristische show met liedjes
persiflages.
20.21
Dianolo
menthe
De Franse regisseuse Diai
Kurys, van wie onlangs
boeiende film 'Coup de fo
dre' te zien was, debuteert
in 1977 met 'Diabolo mei
the'. Voor dit portret vi
twee Franse tieners ontvii
ze meteen de hoge Fran
filmonderscheiding, de Pr
Delluc. In 'Diabolo ment!
heeft Diane Kurys veel he
inneringen aan haar eigt
tienertijd verwerkt. H
verhaal speelt in 1963.
zusjes Anne, 13 jaar, en Fr
dérique, 15 jaar, hebben
vakantie bij hun vad
doorgebracht. Ze gaan tert
naar Parijs, waar zij m
hun moeder wonen. De vo
gende dag begint de scho
weer, evenals de problemt
met de leraren en de strenj
voorschriften, waaraan
zich steeds minder wense
te houden.
Breek me de
bek niet open
In dit tweede programn
van Hedda van Gennep e
Marjolein de Vries, getitel
'Kinderen van bekenc
ouders', praten vijf kindere
van bekende Nederlandei
over hun situatie. Het zij
Martijn Krabbé, zoon va
Jeroen, Jan Blokker jr., Ar
nemarie Oster, de zoon va
Anja Meulenbelt, Armi
Mitterhube en Caesar Dc
mela Nieuwenhuis. Met uil
zondering van Jan Blokke
jr. en Armin Mitterhube or
dervinden de geïnterview
den meer hinder dan plezie
IQ/tif mm mi som om oim
Ctl WORDT OntUDDELLW O/ERttlCSTERO
Hahaha I Jullie lijn mijn (imftntn
ran zijn hot ilt m/n lejtr zal órillt
OHIQ
5fLf O
"MBcwl
