Oorlogsverhalen op literair niveau
Nog steeds een markt
voor oorlogsboeken
ONTDEK DE
VERSCHILLEN
'Blond
start
k
k
r
k
VERSCHENEN
OPLOSSING
It een kind moet
fen om erachter te
arkt of niet
PAGINA GIDS
ZATERDAG 26 JUL11986
G3Z
PAGINA GIDS 2
Brief
Bedreven
Beleving
Schelde
ZATERDAG
ZONDAG
Suske en Wiske: De mooie mïllirem
Even Piekeren
Itte Rampling, actrice
Door Gerard van Herpen
In 1955 werd een bundel Nederlandse oorlogslyriek
en proza verzameld onder de titel 'Nationale Snip
perdag'. In dat boek is het aangrijpende gedicht
Vrede' van Leo Vroman opgenomen. De beginregel
uit dat gedicht, 'Hoe de oorlog is verdwenen', vormt
nu de titel van een bundel verhalen over de laatste
dagen van de oorlog, geschreven door een interna
tionaal gezelschap van schrijvers en uitgegeven bij
Van Lennep in Amsterdam.
last en vacuumverpak
png moest het vlees toch
aaandenlang bewaart
korden. Tot worst verwer-
ien is een slimme oploS.
|ing voor dit probleem.
Salami is een van de
buds te soorten worst. De
Inaam is afgeleid van hel
|Latijnse SALSUS. Dat is
namelijk in grote hoeveel
heden nodig bij worstbe-
|reiding. Vandaar ook het
Nederlandse saucijs
Duitsland is werkelijk de
heimat van de worst. De
nakworst is de beroemd-
Jste en komt oorspronkelijk
luit Frankfurt. De Ameri
(kanen noemen het worstje
(joviaal een 'frank' en ver-
I werken het tot Hot Dog
I zonder daarvoor overigens
I hondevlees te gebruiken
I Overigens doen we de
I worst onrecht aan wan-
I neer we alleen zouden
I spreken over verwerkte
Ivleesresten (enz.). Onze
I voorouders maakten ook
I worst van bijvoorbeeli
I hert, ree, haas, kip en vis
Maar wellicht zal u dat al
lemaal worst wezen...
Hoe navrant en vreemd die
laatste dag van de oorlog, die
aan de vrede voorafgaat, kan
worden vertaald, blijkt uit de
verhalen die tien auteurs uit
negen landen over het einde
van de oorlog hebben geschre
ven. De titel 'Hoe de oorlog is
verdwenen' geeft al aan dat
voor de meeste auteurs het
einde van de oorlog nog niet de
smaak van de vrede had.
Twee Westduitsers (Hein-
rich Böll en Dieter Wellers-
hoff) en een Oostduitser (Ste
fan Heijm), een naar Duits
land uitgeweken Rus (Lew
Kopelew), een Japanse
schrijfster, een Fransman, een
Pool, een Engelsman en een
Amerikaan hebben voor dit
boek een verhaal geschreven
of afgestaan, waarin hun her
innering aan de afloop van de
oorlog wordt beschreven.
Van Heinrich Böll is opge
nomen zijn brief 'De vier fiet
sen', die hij aan zijn zonen Ré-
né en Vincent heeft geschre
ven en die ook al volledig in
Vrij Nederland is afgedrukt.
In deze brief schrijft hij hoe
vier simpele ouderwetse fiet
sen hem in staat hebben ge
steld om levend uit de oorlog
te komen. Wie Böll's verhaal
trant kent, hoeft geen heldhaf
tigheid in woordkunst te ver
wachten. De moraal van het
verhaal is dat de oorlog van de
nazi's, die Heinrich Böll als
soldaat heeft beleefd, een oor
log van oorlogsbonzen, van
corrupte bevelhebbers en van
geniepig jagende SS-fanatici
is geweest.
De slimme soldaat kon aan
hun vangnetten ontkomen,
maar het noodlot kon hem ook
dodelijk treffen. De oorlog was
een aaneenschakeling van
smerige wisselvalligheden en
van gelukkig toeval. Het is een
heel aannemelijk verhaal en je
vergeet wel eens dat het als
brief aan zijn twee overgeble
ven zonen is bedoeld. Die
mengvorm vind ik wel sto
rend. Je weet niet goed op
welke merites je de verteller
Böll nu moet beoordelen. Wie
Het einde van de oorlog had nog niet de smaak van vrede.
FOTO VAN GENNEP
kiest voor zijn vaderlijk ver
tellerschap, vindt hem als pu
bliek schrijver niet zo meesle
pend meer.
Het verhaal 'Liedjes', dat
Judith Herzberg leverde, is
wat gemakkelijker te herken
nen. Tegenover de herinnerin
gen van Sadako Kurihara, die
de atoombom op Hiroshima
zag vallen, en vergeleken met
de verhalen van Kopelew en
de Pool Kapuszinski doet het
Nederlandse verhaal van
Herzberg toch wat magertjes,
ja soms zelfs provinciaals aan.
Oorlogsverhalen op niveau,
klinkt alsof literatuur toch
met een Konsalisch sausje is
overgoten. De Duitsers Stefan
Heym en Dieter Wellershoff
en Lew Kopelew, die bevriend
was met Heinrich Böll, zijn in
deze bundel de werkelijk in
oorlog bedreven vertellers.
Het aangrijpende relaas van
Lew Kopelew vormt in de
Duitse beleving van oorlog een
benadering, die gelijktijdig
aan de andere kant van die
frontlinie lijkt te zijn ont
staan. Kopelew woont sinds
1981 in de Bondsrepubliek.
Jammer, dat in deze bundel
het gezamenlijke relaas van
Böll en Kopelew uit 'Wij scho
ten op elkaar' niet is opgeno
men. Dat boek van Heinrich
Böll en Lew Kopelew wordt in
de bibliografische gegevens
ook niet eens genoemd.
Het verhaal 'Geheugenoefe
ning' van de Pool Ryszard Ka
puszinski heeft mij het meest
geraakt, omdat het zich zo
poëtisch verplaatst in de bele
ving van de oorlog als een ont
nuchterend en verwonderlijk
schouwspel.
Geen enkel oorlogsrelaas in
dit boek laat zich overigens in
belevingswaarde of in gede
tailleerdheid van beschrijving
vergelijken met het verhaal
dat de Japanse Sadako Kuri
hara schreef. Haar bijdrage
beschrijft het leven in Hiros
hima, nadat een atoombom
een einde maakte aan het be
staan en aan menselijk leven
in die stad. Na lezing van dit
verhaal, had ik het wel heel
uitheemse gevoel dat dit gru-
welijk-directe relaas toch
niets met de ouderwetse oor
logsverhalen van doen had.
Hoe komt een mens er bij om
de titel van een verhalenboek
'Hoe de oorlog is verdwenen'
zo simpel en zo letterlijk te le
zen?
'Hoe de oorlog is verdwenen',
door Heinrich Böll, Alphonse
Boudard, Judith Herzberg en
anderen. Uitg. Van Gennep,
prijs 20,50
titelrolvertolkster is bei
gekozen voor een 'nieuw'
zicht.
Op het laatste mon
kwam men op het spoor
Hilde van Mieghem, die oj
moment in Wenen de hoof
speelde in Esther Vilar's
neelstuk 'Strategie der
ders' en die zeven jaar gele
naast Kitty Courbots haar
ste - bescheiden - fil
speelde in 'Vrijdag' van 1
Claus.
Sindsdien deed ze in Bi
en Nederland meer films
ring op in onder meer 'A
une nuit' van Chantal Ak
man, 'De witte waan'
Adriaan Ditvoorst, 'Babel
ra' van André Delvaux a
centelij k 'Skin' van G
Hendrixks. Ze werkte ook
aan de NCRV-serie 'Het
sende water'. Hilde's mod
Nederlandse, haar vade
Belg. Ze begon haar car
aan de toneelschool in
werpen.
Door Wim Koek
Ook na het verstrijken van het
herdenkingsjaar 1944/'45, toen
een brede stroom oorlogsboe
ken de uitgeverijen verliet, ge
looft uitgeverij Hollandia
Baarn nog in een willige
markt. Dat blijkt wel uit de
recente verschijning van niet
minder dan vijf titels, waar
onder boeken over al veelvul
dig beschreven zaken als het
Ardennenoffensief, de slag om
ie Schelde en de 'race' naar de
lijn.
Bij het vijftal zit één roman.
Aanval uit de diepte" door
John Wingate. Het is eigenlijk
meer een poging om een ro
man te schrijven en de intrige
stelt dan ook niet veel meer
voor dan een raamwerk waar
aan het verhaal wordt opge
hangen dat de auteur werke-
kwijt wil. Dat is het ver
haal over het Tiende Onder-
reeboot Flottielje van de
Britse marine, tijdens de don
kerste dagen vrijwel het enige
wapen waarmee het ingeslo
ten Malta de Duitsers kon be
strijden. De onderzeeboten
vormden een tijd lang ook de
enige levenslijn van het eiland
met Gibraltar van waaruit de
bijna uitgehongerde bevolking
en de permanent met brand
stoftekort kampende RAF
slechts mondjesmaat kon wor
den bevoorraad.
John Wingate weet de sfeer
van een vrijwel dagelijks ge
bombardeerd wordend eiland
in nood, dat desondanks door
vecht (na de oorlog zou de be
volking van Malta van de
Britse koning collectief de
hoogste onderscheiding ont
vangen) redelijk goed te teke
nen, maar op z'n best is hij in
zijn beschrijving van het leven
aan boord van de patrouille
rende onderzeeboten. Het
Tiende, waar ook een Neder
landse onderzeeboot korte tijd
deel van uitmaakte, bracht in
ruim drie jaar tijd meer dan
een miljoen ton aan troepen
en transportschepen van
Rommel tot zinken. Daarbij
leed het flottielje zelf ook ver
liezen.
„Nuts!" van Michel Georis
gaat - wie zal dat aan de titel
niét kunnen zien? - over de
slag in de Ardennen en om het
ontzet van Bastogne. Georis'
boek is vooral een ode aan ge
neraal George 'Old Blood and
Guts' Patton, aan wie volgens
de auteur 'Amerika nooit
recht heeft gedaan.'
Een van de zwaarste slagen
uit de Westeuropese cam
pagne van de geallieerden in
1944/'45 is die om de toegang
tot Antwerpen geweest. De
Slag om de Schelde. Het is ons
anderhalf jaar geleden alle
maal nog eens goed voorge
houden, niet in het minst ook
door deze krant. Wie toen des
ondanks de geschiedenisles
heeft gemist, kan de schade
inhalen met „De strijd om de
Schelde" van WDenis She-
lagh Whitaker. Omdat het
boek steunt op interviews be
vat het veel belevenissen van
gewone militairen en burgers
uit West-Brabant, Zeeland en
de streken rond Antwerp en.
Het boek is soms ook kritisch,
bijvoorbeeld over de te ge
ringe geoefendheid van de
vaak nog zeer jonge Canadese
soldaten.
„De race naar de Rijnbrug
gen" beschrijft de strijd om de
strategische overgangen van
de rivier met de slag om Arn
hem in 1944 als kern. De
auteur, Alexander McKee,
nam zelf deel aan gevechten in
de omgeving van Arnhem en
Emmerik, maar dat was in het
voorjaar van 1945 toen de
geallieerden hun offensieven
weer hadden hervat.
Het vijfde boek, „Zij spron
gen bij maanlicht" van Eddy
de Roever kwam elders in de
krant al uitvoeriger aan de
orde (Even Uitblazen 15/16 juli
j.l.). Het gaat over de operaties
van het Bureau Bijzondere
Opdrachten in Londen (SOE)
en volgt de lotgevallen van
vrijwel alle in Nederland per
parachute gelande agenten.
'Aanval uit de diepte'. John
Wingate. Prijs 22,90
'Nuts!' Michel Géoris. 19,90
'De strijd om de Schelde'. W.
Denis Shelagh Whitaker.
39,90
'De race naar de Rijnbruggen'.
Alexander McKee.
'Zij sprongen bij maanlicht'.
Eddy de Roever.
Alle bij Uitgeverij Hollandia
Baarn.
J. van Beylen: 'Zeilvaart Lexi
con, maritiem woordenboek'.
Standaardwerk voor zeil
vaart, visserij, navigatie en
kartografie. Uitg. De Boer
Maritiem Weesp. De circa 7000
termen en begrippen zijn
voorzien van vertalingen in
Frans Duits en Engels.
Prof. dr. Rob Kroes: 'Naar het
beeld van de vrijheid'. Hon
derd jaar immigratie naar de
nieuwe wereld in woord en
beeld. Uitgeverij De Bataafse
Leeuw. Het gedetailleerde
epos van de landverhuizers in
armoe vertrokken op zoek
naar een nieuw bestaan met
fotografisch vakwerk van Le
wis Hine, Dorothea Lange en
Jacob Riis.
Harold Robbins-omnibus.
Twee Robbins-verhalen over
succes, sex en zaken: 'Hart
zonder toegang' en 'De duivel
als leidsman'. Uitg. Luitingh,
prijs 29,90.
Mickey Spillane: Mike Ham
mer-omnibus. Drie boeken
met detective Mike Hammer
in de hoofdrol en stacey keach
op de omslag. Uitg. Luitingh,
prijs 29,90.
Louis Paul Boon: Het jaar
1901. Nu als Salamander. Uitg.
Querido, prijs 10,90.
Inez van Dullemen: 'Oog in
oog'. Salamander. Uitg. Queri
do, prijs 10,90.
Ideeën van Multatuli. Vierde
Deel. Salamander. Uitg. Que
rido, prijs 13,90.
Helene Nolthenius: De stee
neik. Salamander. Uitg. Que
rido, prijs 10,90.
Isy en Evy Zwolle: Wandelen
door Salland. Uitg. Het Spec
trum, prijs 9,90.
Ruud Peys: 'Vissersplaatsen in
Nederland en België. Uitg. Het
Spectrum, prijs 14,90.
Wiebe Andringa: Koken in de
wadjan. Uitg. Zomer en Keu-
ning, prijs 9,90.
Mar ja Kruik: Kipgerechten.
Uitg. Zomer en Keuning, prijs
9,90.
Julia Voskuil: Groenten kwe
ken zonder tuin. Uitg. Zomer
en Keuning, prijs 24,90.
Anneke Geerts: Lekker eten
om slank te blijven. Uitg. Zo
mer en Keuning, prijs 19,90.
Wolf Anholt: Verrukkelijke
gerechten met vis-, schaal- en
schelpdieren. Uitg. Zomer en
Keuning, prijs 19,90.
Bernard Malamud: De fikser.
Heruitgave van eerste succes-
boek van Malamud. Uitg.
Meulenhoff, prijs 17,50.
Pat Booth: Palm Beach. Rijke
politicus is onbereikbaar voor
arm meisje, maar zij laat het
er niet bij zitten. Uitg. Lui
tingh, prijs 29,90.
Theodor Holman: Een lekker
leven. Stoere jongens verhalen
van Holman, journalist, dich
ter en parodist van bekende
columnisten. Uitg. Bert Bak
ker, prijs 17,90
films
GOES
Grand Theater - 19 en 21.30
u. Cobra.
HULST
De Koning van Engeland
19 en 21.30 u. Cobra.
19 en 21.30 u. Police academy
deel 3, a.l.
19 u. Flat sex.
21.30 u. House.
19 en 21.30u. Hot bubblegum de
boot in.
TERNEUZEN
Luxor I II
14 u. De troetelbeertjes, a.l.
14,19.30 en 21.45 u. Cobra.
20 u. Out of Africa, a.l.
OOSTBURG
Ledeltheater - 19.15 u. Ru
naway train, a.l.
21.30 u. Meisjes van Manhattan,
18 j.
VLISSINGEN
Alhambral - 19, 21.30 en
23.30 u. Cobra.
23.30 u. Pikant klasje, 18 j.
Alhambra2 - 19 en 21.30 u.
Police academy deel 3.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20 en 22
u. Police academy deel 3.
Rex-Club - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Maxie.
Metro I - 14,16,18, 20 en 22
u. Commando central park.
Metro II - 14.25,16.20,18.15,
20.10 en 22.05 u. Silver bullet.
Rubens - 14.30 en 20 u. Out
of Africa.
Slnjoor - 14,16,18, 20 en 22
u. The money pit.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Pretty in pink.
Quellln I - 14,16,18, 20 en
22 u. Jewel of the Nile.
Quellln II - 14,16,18, 20 en
22 u. Romancing the stone.
Quellln III - 14,16.30,19 en
21.30 u. Star wars.
Astrid - 14,16,18 en 20 u.
Assepoester.
Capitole - 14,16,18, 20 en
22 u. Certain fury.
Savoy - 14,16.30,19en
21.30 u. Moonraker.
Ambassades - 14.20,16.45,
17.10 en 21.30 u. Youngblood.
Ambassades Club 1 - 14,
16.30,19 en 21.30 u. Delta force.
Ambassades Club 2 - 14,
15.45,17.45,19.45 en 21,45 u.
Tenue de soiree.
Ambassades Club 3 - 14,
15.30,17.30,19.30 en 21.30 u.
La Gitane.
Ambassades Club 4 - 14,16,
18, 20 en 22 u. L'Amour propre.
Brabo - 14,15.30,17.30,
19.30 en 21.30 u. April fool's day.
Tijl - 14,16,18, 20 en 22 u.
Hannah and her sisters.
Wapper - 14,16.30,19 en
21.30 u. Iron eagle.
Odeon - 14,16,18.25 en
20.50 u. 9 weeks.
14,16,18, 20 en 22 u. The
Lightship.
14.40, 17, 19.20 en 21.40 u. 9 Vr
weeks.
13.55,16.15,18.50 en 21.25 u.
One flew over the cuckoo's nest.
BRUGGE
Complex Zwart Huls
Gulden Vlies I
14.30, 20 en 22.30 u. Teenwolf.
Gulden Vlies II
14 en 16 u. Assepoester.
20 en 22.30 u. Hannah and her
cictpr^
Gulden Vlies III
14.30 u. Desperately seeking Su
san
20 en 22.30 u. Kramer vs Kramer.
Memllng
14.30, 20 en 22.30 u Police aca
demy deel 3.
Rembrandt - 20 u. Fatal ga
mes.
22.30 u. Princess and the callgirl.
KOEWACHT
Oude Molen - 14.30 u. schie
ting.
DeVliegher - 15 u. schieting.
DE KLINGE
De Statie - 15 u. schieting.
TERHOLE
De Kroon - 14.30 u. gaaibol-
len; 21 u. dansen.
Dorpshuls - 14.30 u. kermis-
schieting.
ZUIDDORPE
M. de Cock - 14.30 u. schie
ting.
OSSENISSE
Hof ter Nesse - 14.30 u. gaai-
bollen; 14 u. kinderspelen; 14.30
u. schieting; 15 u. rad van avon-
tuur;21 u. zomerfeestbal.
HENGSTDIJK
Jagershuls - 14 30 u. prijs
kaart ing
GROEDE
Twee Duiven - 20.30 u. luis
terliederen door Adri Oosterling.
SAS VAN GENT
De Spelje/Markt/Vlaanderen-
hal - Optredens van volksdans
groepen (tot 27 juli).
GROEDE
Twee Duiven, Slijkstraat 7
- Twee Duiven, Slijkstraat 7
- Werk van Suzanne de Zwart
(aquarel) en Joost Heeren (pa
norama's). Geop. dag. 9-19 u.
zo. gesl. (tot 31 aug.)
HULST
Streekmuseum - Haventjes
in het land van Hulst. Geop. dag.
behalve zond. 14-17 u. (tot 7
sept.).
ST. ANNA TER MUIDEN
Voormalig Gemeentehuls -
- Zomertentoonstelling, grafiek,
sculpturen en fotografie van 6
kunstenaars. Geop. vrij. 17.30-20
u. za. en zo. 14-17 u. (tot 31
aug.).
ST. JANSTEEN
Speelgoedmuseum - Bake
lieten gebruiksvoorwerpen. Ge
op. vrij. en zo. 13-17 u. en na af
spraak. (tot 1 sept.).
TERNEUZEN
Museum.- Kunst geïnspi
reerde door de natuur. Geop.
ma. 13-17 u. di. t/m vrij. 9.30-12
en 13-17 u. za. 9.30-12 u. (t/m 2
aug.)
IJZENDIJKE
Streekmuseum - Kerkenex-
positie: textiel en kerkelijke ge
bruiksvoorwerpen. Geop. ma.
t/m vrij. 10-12 en 13-17 u. za. en
zo. 14-17 u. (tot 30 sept.)
GENT
Museum voor Schone Kun
sten - Werk van Frans Mase-
reel. Geop di. t/m zo. 10-18 u.
(tot 15 sept.).
ANTWERPEN
Hessenhuis - Figuration cri
tique. Tentoonstelling van inter
nationale, hoofdzakelijk Franse,
groep hedendaagse kunste
naars. Geop. di. t/m zo. 10-17 u.
(tot 24 aug.)
Jordaenshuis, Reyndersstr.
6 - Eindejaarswerken uit de
'Academie' Geop. dag. 10-17 u.
(tot 1 sept.)
GOES
Grand Theater - 14 u.
Sneeuwwitje, a.l.
19 en 21.30 u. Cobra.
HULST
De Koning van Engeland
13.45,16.15,19 en 21.30 u. Co
bra.
1.3.45,16.15,19 en 21.30 u. Po
lice academy deel 3, a.l.
14.30 en 19 u. Flat sex.
16.15,19 en 21.30 u. House.
13.45,16.15 en 21.30 u. Hot bub
blegum de boot in.
TERNEUZEN
Luxor I II
13.45 en 16 u. De troetelbeertjes,
a.l.
13.45,16,19en21.15u. Cobra.
20 u. Out of Africa, a.l.
OOSTBURG
Ledeltheater - 14 en 20 u.
Runaway train, a.l.
16.30 u. Meisjes van Manhattan,
18 j.
VLISSINGEN
Alhambral - 14 u. Peter Pan,
a.l.
19 en 21.30 u. Cobra.
Alhambra 2 - 14,19 en 21.30
u. Police academy deel 3.
ANTWERPEN
Rex - 12,14,16,18, 20 en 22
u. Police academy deel 3.
Rex-Club - 12,14,16,18, 20
en 22 u. Maxie.
Metro I ±- 14,16,18,20 en 22
u. Commando central park.
Metro II - 14.25,16.20,18.15,
20.10 en 22.05 u. Silver bullet.
Rubens - 14.30 en 20 u. Out
of Africa.
Slnjoor - 14,16.18, 20 en 22
u. The money pit.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Pretty in pink.
Quellln I - 14,16,18, 20 en
22 u. Jewel of the Nile.
Quellln II - 14,16,18, 20 en
22 u. Romancing the stone.
Quellln III - 14,16.30, 19en
21.30u. Star wars.
Astrid - 14,16,18 en 20 u.
Assepoester.
Capitole - 14,16,18, 20 en
22 u. Certain fury.
Savoy - 14,16.30,19 en
21.30 u. Moonraker.
Ambassades - 14.20,16.45,
17.10 en 21.30 u. Youngblood.
Ambassades Club 1 - 14,
16.30,19 en 21.30 u. Delta force.
Ambassades Club 2 - 14,
15.45,17.45,19.45 en 21.45 u.
Tenue de soiree.
Ambassades Club 3 - 14,
15.30,17.30,19.30 en 21.30 u.
La Gitane.
Ambassades Club 4 - 14,16,
18,20 en 22 u. L'Amour propre.
Brabo - 14,15.30,17.30,
19.30 en 21.30 u. April fool's day.
Tljl - 14,16,18, 20 en 22 u.
Hannah and her sisters.
Wapper - 14,16.30,19 en
21.30 u. Iron eagle.
Odeon - 14,16,18.25 en
20.50 u. 9 Vi weeks.
14,16,18,20 en 22 u.The
Lightship.
14.40,17,19.20 en 21.40 u. 9 16
weeks.
13.55,16.15,18.50 en 21.25 u.
One flew over the cuckoo's nest.
BRUGGE
Complex Zwart Huls
Gulden Vlies I
14.30,17.15, 20 en 22.30 u.
Teenwolf.
Gulden Vlies II
14,16 en 18 u. Assepoester.
20 en 22.30 u. Hannah and her
sisters.
Gulden Vlies III
14.30 u. Desperately seeking Su
san.
17.15, 20 en 22.30 u. Kramer vs
Kramer.
Memllng
14.30,17.15,20 en 22.30 u Po
lice academy deel 3.
Rembrandt - 14.30,17.15 en
20 u. Fatal games.
22.30 u. Princess and the callgirl.
KOEWACHT
VanSteene - 15 u. schieting.
TERHOLE
De Kroon - 14.30 u. gaaibol-
len.
Dorpshuls - 14.30 u. kermis-
schieting.
exposities
Zie zaterdag
cijfer
geeste
lijke
onbe
schaafd
mens
week
dier
ver
binden
neon
T
plaag
geest
onheils
godin
jongens
naam
bazige
vrouw
genees
heer
deel v.
e.Fran
se ont
kenning
schuif-
bak
v
pl. in
Frankr.
bijb.
figuur
T
sine
anno
strijd
perk
kist van
open
lat
werk
in den
beginne
snel
brandenc
mengsel
■jeeflveS 'sijun laoA 'siipej uieej
'ijaojq do dasjes 'fad uba dapj 'sqqoej Avnour
'amidBJBd do; 'sijun anejj 's^ut] jjidsseC
