even
UITBLAZEN
Crisis in Zuid-Afrika veroorzaakt een
constitutioneel conflict in Engeland
Deel van Afrikaanse oogst dreigt verloren te gaan
Udenhout tevreden over ambtsperiode
Kapitein
christelA
Eindelijk
wat regen
FAO-DIRECTEUR DR. L. BRADER OVER SPRINKHANENPLAAG:
DE STEM CO
Bemoedigen
WIM KOCK
WOENSDAG 23 JUL11986
ACHTERGROND
PAGINA?
WOENSDAG 23 JUL119
Justitie in beroep
tegen uitspraak
rechtbank Haarlem
KILO'S boontjes en
emmers vol bessen
komen er uit de
volkstuin die wij, tijdens
de afwezigheid van onze
in Joegoslavië relaxende
buren mogen plunderen.
Maar je kunt niet elke dag
boontjes eten, al zijn ze
nog zo mooi donkergroen, lang,
dun en lekker. Als je niet wist
waar ze vandaan komen, zei
een bewonderende buur, zou je
denken dat het haricots verts
waren. (Letterlijk vertaald zijn
het dat natuurlijk ook: groene
bonen, meer precies zegt het
woordenboek: prinsessenbo-
neri).
Meeëtende buren hebben
inmiddels het anker gelicht of
zijn bezig de koffers te pakken
zodat we al dra door pijnlijke
gewetensvragen zullen worden
overvallen. Mogen we het de
buurman, de lieve god en de
natuur aandoen het overschot
aan boontjes te laten voor wat
het is? Moeten we ze allemaal
zelf opeten of moeten we ze,
desnoods met geweld, slijten
aan adressen in de buurt, waar
nog niét iedere avond op pre
cies dezelfde tijd precies de
zelfde lampjes aanfloepen, zo
dat je zó kunt zien: daar zijn ze
op vakantie. Misschien helpt de
natuur ons zelf uit de gewetens
nood en is het hoogtepunt van
de oogst voorbij. Onze vol
gende gang naar de volkstuin
zal het leren.
Wie zou er in vroeger da
gen, toen het begrip volkstuin
nog exclusief verbonden was
met grote steden, hebben dur
ven dromen dat er in die 'hol-
landse' volkstuin nog eens
courgettes zouden groeien?
Courgettes? Wat zijn dat me
neer? Mijn vrouw oogstte van
de week courgettes uit de volks
tuin. Enorme groene joekels.
De term 'uit de kluiten gewas
sen' schiet tekort om te be
schrijven hoe groot die dingen
geworden waren. Minstens
veertig centimeter lang en zo
dik als de bovenarm van een
body builder. Mijn vrouw zwoer
dat de courgettes een paar da
gen eerder niet groter waren
dan een wat fors uitgevallen
zure bom en dat ze had gedacht
dat ze nog wel een paar dagen
kon wachten met plukken.
Terwijl ik me afvraag of ze
nog wel zullen smaken bekruipt
me ook een gevoel van ontzag
voor een dergelijke groeikracht.
Altijd gedacht dat zulke
staaltjes alleen maar in het tro
pische regenwoud te zien wa
ren. Maar nee, nu we die din
gen eenmaal in huis hebben,
horen we van kenners dat kom
kommers je ook iets dergelijks
kunnen flikken. De ene dag zie
je ze nog niet en twee dagen la
ter kun je er bij wijze van spre
ken nog amper mee door de
deur van de kas.
Rode bessen zijn niet mijn
meest geliefde fruit. Hun door
liefhebbers geprezen rinsheid is
mij een beetje te zuur. Ik doe er
dan ook graag een dot vanille
vla over of minstens yoghurt.
Dan kunnen bessen wel een fris
toetje vormen. Maar wat doe je
met twee emmers bessen? Ge
lukkig vinden we iemand, hele
maal in het glazen westland,
die er bessensap van zal maken.
Dan hebben straks de volkstui- 5
niers na terugkomst uit Joego- |j
slavië ook nog wat. 5
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllÜÏ
Een raar bericht stond giste
ren in de kranten. Planten zou
den een natuurlijk afweermid
del hebben tegen een teveel aan
zwaveldioxyde. Geleerden van
het Botanisch Instituut van de
universiteit van Keulen hebben
dat ontdekt bij komkommers
en kalebassen. De geleerden
gaan nu onderzoeken of ook
andere planten over een derge
lijk mechanisme beschikken
want dat zou van het grootste
belang kunnen zijn bij het be
strijden van de kwalijke gevol
gen voor de landbouw van
lucht en bodemverontreiniging.
Dit begrijp ik niet. Als an
dere planten, landbouwgewas
sen dus, ook een dergelijk me
chanisme hebben dan schiet het
te kort, anders zou er geen
sprake zijn van schadelijke ge
volgen die bestreden moeten
worden. Die zijn er echter wel.
De schade aan landbouwge
wassen door verontreiniging
van lucht en bodem beloopt in
West-Europa een bedrag van
1,2 miljard gulden, meldt de
krant.
Misschien moet ik het be
richt anders interpreteren en
aannemen dat de geleerden
meer denken in de richting van
bijvoorbeeld het omzomen van
tarwe- en knollenvelden met
rijen komkommers, kalebassen
en andere soorten planten die
bij onderzoek over krachtige af
weermechanismen blijken te
beschikken. Het zou in elk ge
val de monotonie van menig
landbouwareaal doorbreken.
Persoonlijk vind ik berich
ten over beestjes, plantjes en
bomen die zelf maatregelen ne
men tegen de lucht-, bodem- en
waterverontreiniging altijd heel
opbeurend. Ze versterken de
hoop op overleven weer een
beetje. Aan de andere kant ech
ter lijkt het me verstandig, on
geacht de uitkomsten van het
ondezoek van de Keulse geleer
den, onverdroten voort te gaan
met de bestrijding van de zwa
veldioxyde en andere giftige
stoffen in lucht, bodem en wa
ter. Komkommers, sla, tarwe
en prinsessenboontjes zijn er
niet om zwaveldioxyde te be
strijden maar om door ons op
gegeten te worden. En trou
wens: die door zure regen aan
gevreten standbeelden van oud
minister Winsemius zijn er ook
nog.
Intussen heeft een onder
zoek in mijn tuin geleerd dat
van sommige planten de water
huishouding aardig in de war is
geraakt. Zelfs de sterke zonne
bloemen laten hun bladeren
wat hangen. Tot mijn vreugde
zie ik, schuin over het beeld
scherm van mijn tekstverwer
ker heen, dat het eindelijk weer
eens regent. „Maar het zal wel
niet voldoende zijn", moppert
de boer in me.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie. H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 1©01100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751.
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres. Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stem-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenjies uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties ©076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rfinkrplfltifhts'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
EEN stroom van berich
ten over een conflict tus
sen premier Margaret
Thatcher en koningin
Elizabeth van Engeland
maken de Zuidafri-
kaanse crisis tot een
Britse crisis.
De breuk die zou zijn ont
staan over sancties en het
Gemenebest heeft de belang
stelling in Engeland voor de
kwestie Zuid-Afrika ver
drongen en verlegd naar ge
sprekken over een constitu
tionele crisis en een samen
zwering om mevrouw That
cher ten val te brengen.
Ongewoon voor het ko
ningsgezinde Engeland
wordt ook gezegd dat Eliza
beth haar bevoegdheden te
buiten is gegaan en de trouw
van haar onderdanen op de
proef stelt door het Gemene
best te plaatsen voor haar
eigen land.
De ruzie is voortgekomen
uit krantenberichten dat de
koningin hogelijk verontrust
is door het feit dat de 49 lid
staten van het Gemenebest
van voormalige Britse kolo
niën en bezittingen, waarvan
zij nog altijd het staatshoofd
is, uiteen zou kunnen vallen
over de kwestie van sancties
tegen Zuid-Afrika.
De Sunday Times ging
zondag verder en liet onge
noemde adviseurs van de ko
ningin zeggen dat zij niet al
leen kritiek had op Thatchers
standpunt ten aanzien van
sancties, maar ook ontsteld
was over haar 'oncharitatie
ve, op confrontatie gerichte
en op verdeling in de maat
schappij aansturende' bin
nenlandse politiek.
Ondanks een onomwonden
ontkenning van de kant van
de perssecretaris van de ko
ningin, Michael Shea, is het
artikel in de Sunday Times
een eigen leven gaan leiden
en is inspiratiebron gewor
den van frontpagina-artike-
len en commentaren in pers
en op radio en televisie.
De Times suggereerde dat
het verhaal was uitgelekt als
een komplot om van That
cher af te komen, maar an
dere bladen schreven dat als
de berichten juist waren - en
de Sunday Times is géén on
serieus blad - de koningin en
haar adviseurs zich op glad
ijs hadden begeven.
Het fond voor de vooron
derstelde ruzie tussen de 60-
jarige Elizabeth en haar even
oude eerste-minister, wordt
verschaft door een boycot
van 27 landen van de Geme-
nebestspelen die deze week
in de Schotse hoofdstad
Edinburgh beginnen.
Afrikaanse, Aziatische en
Caribische landen en landen
aan de Middellandse Zee
hebben hun deelneming aan
de spelen opgezegd uit pro
test tegen de weigering van
premier Thatcher om in te
stemmen met krachtige eco
nomische strafmaatregelen
tegen Zuid-Afrika, als mid
del om dit land te dwingen
tot afschaffing van de apart
heid.
De minister van buiten
landse zaken van Thatcher,
Sir Geoffrey Howe, vertrekt
dinsdag naar Pretoria om
voor de laatste keer te probe
ren president Pieter W. Bo
tha en zijn zwarte nationalis
tische tegenstanders te bewe
gen tot serieuze onderhande
lingen over beëindiging van
het blanke minderheidsbe-
stuur.
Zowel Thatcher als Howe
hebben er op gezinspeeld dat
zij bereid zijn tot instemming
met enkele aanvullende
sancties als de missie faalt,
maar dit werd te mager en te
laat gevonden om aan de
boycot van de spelen een halt
toe te roepen.
De koningin zelf zal probe
ren de ruzie binnen het Ge
menebest bij te leggen als zij
een diner aanbiedt aan rege
ringsleiders op een mini-top
op 2 augustus in Londen.
In tegenstelling tot That
cher, die aan de politiek van
veel Gemenebestlanden geen
boodschap heeft, is van de
koningin bekend dat zij groot
belang hecht aan haar rol als
hoofd van het Gemenebest.
De hoofdredacteur van de
Sunday Times, Andrew Neil,
hield maandag aan zijn ver
haal vast en zei dat zijn pa
leisbronnen onberispelijk
waren, mensen die zonder
twijfel in de positie verkeren
om te weten wat er in het
hoofd van de koningin om
gaat.
Enkele politici verklaar
den dat de affaire de kiem
van een grondwetscrisis in
zich had, een standpunt dat
enkele kranten weerspiegel
den. De grote krant de Star
schreef dat Elizabeth en haar
adviseurs niet het recht had
den zich te mengen in poli
tiek.
De conventies van de onge
schreven wet van Groot-
Brittannië geven de koning
het recht om te worden ge
raadpleegd, om bemoediging
te geven en om te waarschu
wen. De vooronderstelde po
ging van de raadgevers van
de koningin om Thatcher
over het Gemenebest te laten
struikelen, wordt uitgelegd
als inmenging.
„Tenzij de koningin iets
gezaghebbends zegt, zou er
een constitutionele crisis
kunnen ontstaan", zei het
parlementslid van de conser
vatieve partijAnthony
Beaumont-Dark.
„Ik ben het niet altijd eens
met mijn eigen regering over
de uitvoering van het beleid,
maar wie de premier ook is,
hij heeft het recht te regeren
zonder inmenging door het
staatshoofd, zolang het volk
hem niet wegstuurt", zei hij.
„Het zou onverdraaglijk zijn
als de kroon nu van mening
was dat het Gemenebest be
langrijker was dan Enge
land", voegde hij er aan toe.
Schrijvers van ingezonden
brieven aan The Times en de
Daily Telegraph wijzen er
met nadruk op dat het belang
van Engeland komt vóór dat
van het Gemenebest, en zij
geven daarmee de delicate
scheidingslijn aan tussen de
tweeledige rol van de konin
gin.
„Als de souverein nu het
Gemenebest zou steunen te
gen het advies van het kabi
net in, zou een ontoelaatbare
wissel kunnen worden ge
trokken op iemands trouw",
schreef een lezer aan The Ti
mes. Er lijken in Engeland
maar weinig mensen te zijn
die menen dat er géén one
nigheid tussen Thatcher en
de koningin is.
Enkelen wijzen er op dat
de vorm waarin de ontken
ning van het paleis is gevat -
Berichten die de mening van
de koningin over regerings-
politiek beweren weer te ge
ven zijn geheel ongegrond -
niet feitelijk weergaf wat de
koningin dacht.
De rechtse veteraan in de
politiek Enoch Powell zei dat
hij er van overtuigd was dat
berichten over een breuk
tussen Thatcher en de konin
gin, een poging waren om de
premier in diskrediet te
brengen.
„Het is een conservatief
onderonsje. Ik twijfel er geen
ogenblik aan te oordelen
naar de manier waarop het
verhaal de pers werd toege.
speeld", aldus Powell, rjle
hieraan toevoegde dat de ko
ningin geen blaam trof.
„Als je ongedierte was zou
je proberen je doel te berei
ken door te suggereren dat er
een verschil van mening was
tussen de koningin en haar
ministers. Maar alleen onge
dierte zou dat doen", aldus
Powell. Zijn opvatting werd
gedeeld door The Times, die
schreef dat Thatchers tegen
standers binnen de conserva
tieve partij een kans hadden
aangegrepen om haar in dis
krediet te brengen.
„Zij hopen dat zij de con
servatieve partij ertoe kun
nen brengen Thatcher te la
ten vallen door middel van
de merkwaardige tactiek om
het te doen voorkomen a
mevrouw Thatcher het doel
wit van Harer Majesteits on
genoegen is", aldus The Ti
mes.
Een van de voormalige mi
nisters-bui ten-het-kabinet
van Thatcher, Ian Gow, zei
dat hij niet kon uitsluiten dat
conservatieve ouderlingen
met iemand ten paleize had
den samengezworen om het
verhaal over de breuk van de
grond te krij gen.
Maar Powell en een andece
welbekende grondwetken
ner, Norman St John Stevas,
ontkenden dat de koningin
ooit zou streven naar het on
dermijnen van een van haar
eerste-ministers.
„Dit is een van de dwaaste
en meest verzonnen verhalen
die ik ooit heb gehoord", zei
St John Stevas. „De koningin
kent haar constitutionele po
sitie zeer goed... De monarch
probeert nimmer half-parti-
culiere, hall-openbare infor
matie te laten uitlekken. Dat
zou de koningin maken tot
een partijdige figuur en de
monarchie ernstig verzwak
ken". (RTR)
Door Gerard Kessels
ZWERMEN sprinkha
nen die de zon verduis
teren en daar waar ze
neerstrijken in een oog
wenk alles kaal vreten.
Zo was het vroeger, in
de bijbel, en voor het
laatst meer dan 40 jaar
geleden. Een sprinkha
nenplaag lijkt niet meer
van deze tijd. Lijkt ja,
want momenteel ver
meerderen maar liefst
vier vraatzuchtige soor
ten sprinkhanen zich zo
explosief dat er groot
gevaar dreigt voor de
oogsten in Afrika.
Oogsten die na jaren van
verschrikkelijke droogte ein
delijk weer wat voorstellen.
Wat is er gebeurd? Hebben
de Afrikaanse staten en de
organisaties die toezicht
moeten houden op de tradi
tionele broedgebieden van de
sprinkhanen, zitten slapen?
Dr. Lukas Brader: „Het is
een combinatie van factoren,
maar het is zeker dat het ge
vaar onderschat is."
Brader is een van de topfi
guren van de FAO, de We
reldlandbouworganisatie
van de Verenigde Naties in
Rome. Hij leidt er de belang
rijke divisie voor Landbouw-
produktie en Plantenziekten.
„Werk genoeg hier", zegt hij
bij mijn binnenkomst la
chend, „en dan komen er nu
ook nog die sprinkhanen bij
De inzet van Brader en van
de FAO is mede beslissend:
wanneer de bestrijding niet
snel en goed van de grond
komt, moet 10 tot 20 procent
van de Afrikaanse oogst
worden afgeschreven en
dreigt nieuwe honger.
Brader toont kaartjes van
Afrika. Kleine vlekjes geven
de broedgebieden aan. Heb
ben de sprinkhanen zich in
die gebieden zo vermeerderd
dat ze 'plaag-status' aanne
men, dan zwermen ze uit
over enorme gebieden. Voor
de bestrijding is het dan
eigenlijk al te laat, dan wordt
het uiterst moeilijk. Brader:
„Probeer maar eens een
zwerm sprinkhanen te vin
den. Die zie je haast niet als
hij niet vliegt. Je bent aange
wezen op mensen die de
sprinkhanen gesignaleerd
hebben en die aan kunnen
geven welke kant ze uit zijn
gegaan. Zwermen kunnen
heel verschillend van om
vang zijn. Een zwerm van
een vierkante kilometer, die
honderd ton vegetatie per
dag eet, is een kleine. Er zijn
in het verleden zwermen ge
zien van enkele honderden
vierkante kilometers en één
keer zelfs een van duizend
vierkante kilometer. Dat is
onvoorstelbaar groot. Voor
de mensen die dat meema
ken, is het een angstaanja
gende gebeurtenis. Een dag
lang geen zonlicht."
Afrika werd van 1930 tot
1944 geteisterd door sprink
hanenplagen. Daarna was er
nog een keer een korte ople
ving van het gevaar in '78-'79.
Nu is de situatie echter veel
dreigender omdat zowel de
bruine als de rode sprink
haan, als de woestijnsprink
haan en de Afrikaanse trek-
sprinkhaan zich in hoog
FAO-directeur dr. Lucas
Brader.
tempo vermeerderen. Bra
der: „De bruine sprinkhaan
heeft zijn broedgebieden in
moerassen in Zuid-Afrika.
Een keer in de zoveel jaar
komt het daar tot een sterke
vermeerdering. Maar Zuid-
Afrika controleerde altijd
goed en het gevaar werd
steeds in de kiem gesmoord.
Maar dit keer is het anders.
De bestrijding in Zuid-
Afrika heeft niet gefunctio
neerd en eind 1985 zijn er
voor het eerst zwermen ont
snapt en naar het noorden
gevlogen, naar Botswana.
Als ze nu in Botswana niet
vernietigd worden en zich
daar vermeerderen, lopen
ook de oogsten in Zuid-Mo-
zambique, Zimbabwe, Zam
bia, Namibië en Zuid-Oost-
Angola gevaar. Het is mo
menteel winter in Botswana
en dan zijn de sprinkhanen
niet aktief. We moeten nu in
grijpen, voordat in septem-
ber-oktober de zomerregens
komen." Naast de bruine
sprinkhaan, begint ook de
Afrikaanse treksprinkhaan
al langzaam de plaag-status
aan te nemen. De situatie bij
de andere twee soorten is nog
niet zo dreigend, maar dat
kan snel veranderen.
De sprinkhanenbestrijding
in Afrika is in handen van
nationale organisaties en van
enkele regionale organisa
ties. Zo zetelt in Zambia de
organisatie die toezicht houdt
op de ontwikkeling van de
rode sprinkhaan. Vanuit Ad
dis Abeba vindt de bestrij
ding plaats van de woestijn
sprinkhaan. De vernietiging
van de andere soorten is de
taak van de nationale orga
nisaties. De FAO in Rome
adviseert en coördineert. Dit
systeem, opgezet na de pla
gen van de jaren '30 en '40,
heeft lang uitstekend ge
werkt. „Het ging zo goed dat
wij eigenlijk het slachtoffer
zijn geworden van ons eigen
succes", zei directeur-gene
raal Edouard Saouma van de
FAO onlangs.
Inderdaad, bevestigt Bra
der. „Het goede van het sys
teem was de systematische
bewaking van de gebieden
waar de sprinkhanen zich
konden vermeerderen. De
bewaking functioneerde zo
goed en er waren zo weinig
problemen dat na een aantal
jaren de noodzaak van
sprinkhanenbestrijding niet
meer werd gezien. De dien
sten werden ingezet voor de
verdelging van schadelijke
rupsen of vogels. Soms ook
werden de gelden voor an
dere doeleinden besteed." Het
resultaat: menige dienst
functioneert alleen -nog op
papier. Vliegtuigen en jeeps
zijn niet inzetbaar door ge
brek aan onderdelen en man
kracht. Brader: Soedan had
een van de beste bescher
mingsdiensten. Maar de ze
ven vliegtuigen die ze heb
ben, staan al jaren aan de
grond."
Maar waarom net in dit
jaar de uitbarsting van vier
soorten tegelijk? „Dat weten
wij ook niet", moet de FAO-
directeur toegeven. „Mis
schien heeft het met het weer
te maken. Het is jarenlang
droog geweest en nu is het
weer natter."
De zogenaamde Donorlan
den van de FAO, de rijke
westerse landen, hebben
Afrika snelle hulp toegezegd.
Zij hebben er tegelijkertijd
op aangedrongen dat bij de
bestrijding ook naar de ge
volgen voor het milieu wordt
gekeken. Vorig jaar kwam
bij de FAO, na drie, vier jaar
bakkeleien, een gedragscode
gereed voor het gebruik van
bestrijdingsmiddelen. De be
ruchte gechloreerde koolwa
terstoffen, zoals DDT, die
nauwelijks afgebroken wor
den in het milieu, werden
voor een belangrijk deel ta
boe verklaard. Toch hebben
bepaalde gechloreerde kool
waterstoffen, niet DDT, ze
ker voordelen wanneer ze op
de juiste wijze gebruikt wor
den, zo meent Brader.
„Deze stoffen zijn erg ge
schikt voor de vernietiging
van sprinkhanen. Ze werken
langer en dat is een groot
voordeel. In het hete Afri
kaanse klimaat worden ze
bovendien sterker afgebro
ken dan in Europa. Na vijf,
zes maanden vonden wij er
nog maar 0,5 procent van te
rug. Ik heb de indruk dat an
dere middelen vaak gevaar
lijker zijrï. Die werken kor
ter, dus moet je veel vaker
spuiten. Het zijn bovendien
middelen die weliswaar snel
ler worden afgebroken, maar
die een veel grotere direkte
giftigheid hebben."
Vroeger duurde het vele
jaren voordat een plaag on
der de knie was. Nu, met de
moderne hulpmiddelen, re
kent Brader op een jaar of
twee, drie. Een Nederlands
project kan straks een be
langrijk hulpmiddel zijn bij
het in de kiem smoren van
nieuwe plagen. Met behulp
'van de satelliet kan bekeken
worden of zich ergens om
standigheden voordoen die
gunstig zijn voor de ver
meerdering van (woestijn)
sprinkhanen. Alle gegevens
die de satelliet doorseint over
bodem, vegatatie, weersge
steldheid, worden door een
computer verwerkt.
Zo kan de computer exact
aangeven waar zich sprink
hanen aan ontwikkelen zijn
en kan bestrijding heel ge
richt worden aangepakt
Brader: „Je hoeft dan niet
meer hele vermeerderingsge-
bieden uit te kammen. Het
project heeft alleen betrek
king op de woestijnsprink
haan, omdat van deze soort
precies bekend is onder
welke omstandigheden het
tot een plaag kan komen.
Met de kennis over sprink
hanen is het verder maar
droevig gesteld. De belang
stelling van de wetenschap
voor de vraatzuchtige
diertjes is sterk afgenomen.
WIM Udenhout, tot vo
rige week premier van
Suriname, is tevreden
over zijn ambtstermijn,
omdat zijn regering erin
is geslaagd een sfeer te
scheppen die het moge
lijk heeft gemaakt dat
de traditionele partijen
een bijdrage willen leve
ren aan de ontwikkeling
van het land.
Udenhout noemde in een
recent interview met een Su
rinaams dagblad de tot stand
gebrachte verzoening tussen
de militairen en de politieke
partijen het grootste succes
van de vorige regering. Hij
acht het niet meer dan lo
gisch dat nu de samenwer
king is uitgebreid tot de poli
tieke partijen ook de rege
ringssamenstelling is gewij
zigd. Dit heeft tot gevolg ge
had dat de regering-Uden-
hout met nog negen maanden
te gaan het veld heeft moeten
ruimen.
Volgens Udenhout moet
worden voorkomen dat de
negatieve zaken die kenmer
kend waren voor het vroe
gere parlement kunnen te
rugkomen. „Wanneer die
zouden terugkeren, zouden
wij de revolutie elke recht
vaardigingsgrond ontne
men", zei de oud-premier.
Ook de oude politieke partij -
en, die nu deelnemen aan aan
het bestuur, zullen moeten
toegeven te willen waken dat
de situatie van vroeger niet
terugkeert.
Volgens de voormalige
premier was het drie jaar ge
leden nog onmogelijk om in
zo'n goede sfeer als nu alle
groepen in de samenleving
bijeen te krijgen. Hij gaf toe
dat het betrekken van de po
litieke partijen bij het topbe-
raad en de nieuwe regering
gezien moet worden als een
middel of een poging om na
zes jaar eindelijk de bevol
king achter de revolutie te
krijgen.
De oud-premier herhaalde
dat de militairen een blij
vende factor in Suriname
zijn en dat Nederland daar
mee zal moeten Ieren leven.
„Ik ben echter hoopvol ge
stemd, omdat het leger een
duidelijk andere rol wil spe
len in Suriname dan elders".
Dat de militairen juist bin
nen de Surinaamse gemeen
schap gebrekkig worden ge
accepteerd, komt volgens
Udenhout omdat deze situa
tie nieuw is. „Het verschijn
sel militair roept in dit land
nog te veel associaties op met
ongeoorloofd en ruw optre
den. Wat al in veel landen in
bijvoorbeeld Latijns Ame
rika is ingevoerd, is nieuw
voor Suriname. Wij moeten
geduld betrachten tot wat
normaal is in andere landen,
ook in Suriname wordt geac
cepteerd."
In zijn terugblik op twee
ëneenhalf jaar Udenhout
toonde de premier zich niet
tevreden met de wijze
waarop de pers in zijn land
functioneert. Hij vindt haar
labiel en onvoldoende durf
hebben.
Udenhout toonde
zich met name teleurgesteld,
omdat hij zich bij zijn aan
treden in 1984 had ingezet,
ondanks veel verzet, om de
toen nog gesloten media weer
open te krijgen. Hij zei tegen
standers te hebben kunnen
overtuigen, dat zonder pers
vrijheid geen enkele samen
leving zich kan ontwikkelen.
Over de slechte financieel-
economische situatie waarin
het land zich bevindt, ver
klaarde Udenhout, die ook
een jaar minister van finan
ciën is geweest, dat het be
grotingstekort van 300 mil
joen gulden voor 1986 onaan
vaardbaar is. Het streven is
om het tekort binnen vijf
jaar weg te werken. Hiertoe
zullen diverse ingrepen wor
den gedaan, zoals verhoging
van de indirecte belastingen.
Hij ontkende ten stelligste
dat de Surinaamse gulden zal
worden gedevalueerd.
In antwoord op de vraag of
hij zijn werk als premier had
willen afmaken, zei Uden
hout: „Wanneer met de
komst van de nieuwe minis
ter-president (red: Pertab
Radhakishun) duidelijk
wordt dat er een nieuwe si
tuatie is geschapen en een
nieuw draagvlak is ontstaan,
dan zou het zeer onverstan
dig zijn om dezelfde premier
te laten doorgaan". Udenhout
toonde zich niet teleurgesteld
over zijn ontslag als premier.
„Ik kijk tevreden terug. Als
er een periode is waarop ik
trots ben, is het deze ge
weest". (ANP)
Wim Udenhout.
FOTOAH
PEN HAAG/DRIEBERGEN
te Water heeft de hulp van Interi
bij het opsporen van de Westduit
der van de gezonken 'Olaf.
Volgens de Rijkspolitie te Wat
gen zijn de kapitein en zijn bema
dellijk na hun redding op 7 juli
de gezagvoerder sedertdien sp<
VV'estduitse gemeente waar de m:
wonen blijkt hij onbekend.
„Op dit moment hebben we li
gevraagd ons te helpen bij het v
de verblijfplaats van de geza
waarschijnlijk ook eigenaar va
Zijn aanhouding is niet gevraag!
dit moment niet wordt verdacht
baar feit op Nederlands grond;
Rijkspolitiewoordvoerder Van d<
Wel erkent hij dat de Rijkspc
•talrijke vragen' heeft over het v
•Olaf'. „Het heeft ons zeer verb
zonder enige verklaring is vertn
len we bij voorbeeld buitengewc
ten hoe een schip bij zo weinif
Itan maken".
Volgens woordvoerder J. K(
Scheepvaartinspectie, die in opi
Raad voor de Scheepvaart het v
•Olaf' onderzoekt, zijn er mogeli
ten overtreden bij het laden van
Ka
DEN HAAG (ANP) - „I
door het kabinet in 19£
den getild", aldus de or
derlands Christelijk
(NCW) van de lasten va
ondernemingen het koi
organisatie worden geo|
In een nadere reactie op l
spraken voor 1987 zei Dr. F.
mische zaken van het N(
aan te twijfelen of hierml
goede start wordt gemaaktj
Je kunt volgens hem zelfs
niet spreken van een valse
start, want dan loop je nog de
goede kant op. Nu wordt het
bedrijfsleven de verkeerde
kant op gestuurd, aldus Lem
pers.
De lasten van de bedrijven
stijgen volgend jaar met naar
schatting 4,5 miljard gulden
door de afschaffing van de
WIR-investeringssubsidies
voor verliesgevende bedrijven
(1,4 miljard), de afschaffing
van de voorraadaftrek en de
verlaging van de vermogen
saftrek in inkomsten- en ven
nootschapsbelasting (1,8 mil
jard), een deel van de accijns
verhoging op olieprodukten en
gas (1 miljard) en een deel van
de BTW-verhoging en van de
SCHIPHOL (ANP) - Het mi
nisterie van justitie gaat bij
het Gerechtshof in Amster
dam in beroep tegen de uit
spraak van de president van
de rechtbank in Haarlem dat
zeven op Schiphol verblij
vende Iraanse asielzoekers in
ons land de uitslag van hun
asielaanvraag mogen afwach
ten.
De Haarlemse president
nam zijn beslissing maandag
in een kort geding van de Ira-
niërs - allen dienstweigeraars
- tegen de staat. Op basis van
dit vonnis heeft Justitie giste
ren besloten nog achttien op
Schiphol verblijvende asiel-
zoekers alsnog voorlopig in
Nederland toe te laten.
NIETS is met zekerheid voorsp
spelen er zich op dit moment in
gen af die op zijn minst bemoed
Nadat eerder koning Hoessei
geven zich sterk te willen mak
van de problemen in het Mid
kaanse koning Hassan de wer
te gaan met de Israëlische pre
niet los worden gezien van h
Hassan de wegbereider moet z
Hoessein en Simon Peres. D
e|gen gezag heeft gehandeld,
eerst overleg heeft gevoerd m
de Egyptische president Moeb
ter van de Arabische Liga en v
de sluwe diplomaat Hassan h
stappen te zetten die hem en z
zouden drijven.
De ontmoeting tussen Hass
'an9' De historische confrontat
heeft weliswaar tot een vrede
geleid, maar is er tevens de o
die jaren door de Arabische w
zou nu doorbroken kunnen wo
'eis in het afgelegen bergoor
schouwd als de eerste stappe
derhandelingen tussen Israël en
Dat een aantal landen sterk
jachten. President Assad van
den -Oosten niemand om hem
h'9 op met iniatieven die hem
der kolonel Gadaffi heeft de c
den schending genoemd van
dat in 1984 werd getekend. Ko
debben voorzien. Hij zal ook
hjn gekomen dat een poging
3Sri Israël en de Arabische we
(nendschap van een man, wie
nrrium is gedaald.
