'Ik kan me geen
leven voorstellen
zonder godsdienst'
'Geen geheim
maken van de
konstruktie9
Hoera,3foto's extra! Maxi!
MARIA TER STEEGHOOFD
Boy George onder
behandeling voor
heroïine-verslaving
NICO VAN DEN BOEZEM GAAT 'NOG HARDNEKKIGER' DOOK
AGFA
DONDERDAG 10 JUL! 1986
T2 PAGINA GIDS 1
HILVERSUM - Een
vrouw heeft zich ge
drongen in een man-
nenbolwerk. Maria
ter Steeg-van Wayen-
burg is het nieuwe
hoofd godsdienst van
de KRO-televisie, een
functie die tot dus
verre door paters
werd bekleed. Een
dubbele emancipatie
dus.
DONDERDAG 10 JUL11981
NEDERLAND 2
In heel Europa verkrijgbaar.
Suske en Wiske: „Dé
<=T
„Over theater kun je alles zeggen en
het is allemaal waar
Cox Habbema,
actrice/schouwburgdirectrice
Door Jan Koesen
Het gesprek verloopt niet
glad, vooral als ik haar
vragen stel over de rol van
de vrouw in de katholieke
kerk. Vragen over abortus,
euthanasie en geboortere
geling worden eerst laco
niek en vervolgens kribbig
beantwoord of terzijde ge
schoven. Een keer wordt
Maria echt kwaad als ik
provocerend zeg dat haar
baan te vergelijken is met
die van een neger die een
kabinetspositie in de rege
ring van Zuid-Afrika
krijgt aangeboden. „Die
vraag loopt echt de spuiga
ten uit. Ik laat de kerk niet
vergelijken met Zuid-
Afrika."
We kortten'ift rustiger vaar
water. „Ik heb theologie gestu
deerd, onder rtteerbij Schilie-
beeckx in Nijmegen. Gods
dienst is voor mij uiterst we
zenlijk, al had ik tijdens mijn
studie natuurlijk maar amper
een beeld van wat mijn toe
komst worden zou. Godsdienst
is fascinerend omdat het een
onderdeel is van onze cultuur
die varieert van het bouwen
van kathedralen tot de fanfare
in Schin-op-Geul.
In mijn studietijd was ik
een van de weinige vrouwen
die theologie als vak gekozen
hadden. Maar de laatste
twaalf jaar heb ik gezien dat
de vrouw nu goed meedoet in
de kerk. Er zijn nog heel veel
stromingen in de kerk waarin
de vrouw niet mee is ontwik
keld. Daar ben ik eerlijk over.
En over talloze zaken moet
nog breed gediscussieerd wor
den. Toch denk ik alles bij elk
aar dat er over een paar jaar
nieuwe inzichten zijn."
Ruime ervaring
Maria ter Steeg heeft ruime
ervaring met godsdienst als
beroep. Ze is langdurig actief
geweest in het omroepparo-
chie die vanuit Amersfoort
opereert. Ook getuigde ze re
gelmatig op de radio van haar
opvattingen en beantwoordde
ze brieven van luisteraars.
Daarnaast had ze een radio
column. Onzekerheid over
haar nieuwe functie kwelt
haar niet.
Praatpaal
„Ik ben op 1 juli begonnen.
En ik geloof dat ik een soort
praatpaal ben. Ik hou me veel
bezig met programma's
waarin godsdienst voorkomt.
De programmamakers hebben
in mij dan iemand met wie ze
kunnen overleggen. Ik heb ge
merkt dat ze hier iemand no
dig hebben om tegen aan te
praten, ik heb het nu vooral
over programma's die met
godsdienst te maken hebben."
Door en door
De K van KRO is voor Ma
ria ter Steeg belangrijk. Ze is
al twaalf jaar aan de katho
lieke omroep verbonden en
kent het bedrijf door en door.
„De katholieken in Nederland
vormen een aanzienlijke
groep. Het is een huis met veel
woningen, maar in de grote
huis wonen mensen van zolder
tot kelder die het al die tijd
toch goed met elkaar hebben
uitgehouden. Wij hebben in
dat huls nooit groepen wegge
drukt. En de KRO is de weer
slag van die houding. Als het
moeilijk wordt, als godsdienst
ter discussie komt in de maat
schappij, moet je als KRO een
bijdrage leveren. Je kunt je
niet afzijdig houden. In het
omroeppastoraat heb ik ook
regelmatig getuigd van deze
verantwoordelijkheid."
Niet dood
Godsdienst is niet dood,
denkt de theologe. „In de om-
roepparochie heb ik bijvoor
beeld gemerkt, dat veel oude
ren blij zijn te zien dat de
nieuwe generatie de fakkel
van het geloof weer over
neemt Het materiële is kenne
lijk niet voldoende voor deze
jeugd die met computers is op
gevoed, want ik bespeur een
hang naar mystiek en occul
tisme."
Senang
„Ik kan me geen leven voor
stellen," zegt het tv-hoofd
godsdienst, „zonder gods
dienst, religie, cultuur. En ik
zal altijd een plek zoeken
waarin ik wat dat betreft aan
mijn trekken kom. Ik voel me
heel senang bij de KRO, ik zie
voorlopig niet iets leukers." De
kerk, hoe bekritiseerd ook, is
voor haar slechts het instru
ment, een vertolking van het
geloof. Met goede en met
slechte dingen, zoals Disraeli
al zei, 'Right or wrong, my
country'.
Wortels
Maria: „Maar ik vind het
ook belangrijk om terug te
gaan naar de wortels. De ka
tholieken zijn de laatste twin
tig jaar aanzienlijk terugge
vallen op gebieden waar ze
vroeger sterk in waren, zoals
de cultuur. Onze oude kerken
zijn duidelijk gebouwd door
mensen die cultuur belangrijk
vonden. Er is mij veel aan ge
legen dat ik daar in mijn func
tie veel over laat zien. En tele
visie leent zich daar bij uitstek
voor. Ik zou dolgraag een cul
turele rubriek willen hebben.
Nu lijkt het of religieuze kunst
is opgeheven in de zestiende
eeuw.
Gekkigheid
Ik ben een paar maanden in
Parijs geweest, vlak bij het
Centre Pompidou en steeds
meer mensen zijn nu anders
naar cultuur gaan kijken.
Eerst vonden ze het maar gek
kigheid, maar toen trokken ze
bij. Ik wil niet zeggen dat het
Centre al grote resultaten
heeft afgeworpen, maar het
betekent iets voor Parijs. Onze
samenleving wordt toch al zo
arm aan fantasie. Er zijn zo
veel wegen om God te ontdek
ken. Woorden als God durf je
trouwens tegenwoordig niet
meer te gebruiken, maar ik
doe het toch De kerk is een af
geleide van het geloof en afge
leid is dus ook de vraag hoe je
daaraan gestalte geeft. Ik voel
me in deze kerk thuis, ik hou
ervan, maar sommige zaken
zijn nog niet uitgekristalli
seerd."
Censuur
Hebben de bisschoppen in
vloed op de programma's van
de KRO? Anders gezegd, is er
censuur? Ook deze vraag roept
enige gemelijkheid op bij
drs.Ter Steeg die verklaart
dat er inderdaad een bisschop
pelijk commissaris zetelt in
het bestuur van de KRO, maar
dat die zeker geen censuur uit
oefenent en dat er altijd ge
praat kan worden over heikele
kwesties. „De KRO heeft een
eigen, onvervreemdbare ver
antwoordelij kheid."
'Mannenwerk'
Haar voorgangers waren
paters. Is haar baan niet wat
de goegemeente noemt 'man
nenwerk?' „Nee," zegt Maria.
„Mijn functie is bij uitstek ge
schikt voor leken. Maar dan
natuurlijk wel voor leken die
theologisch geschoold zijn. En
of een man of vrouw het doet,
dat is niet relevant. Ik heb al
tijd heel graag verkondigd.
Daarin ligt mijn hart. En on
der die noemer van verkondi
gen valt heel veel. Ik wil pra
ten vanuit het geloof, dat heb
ik 12 jaar gedaan, daar heb ik
mijn hart aan verpand. En dat
hoop ijc te blijven doen. En ik
laat me daarbij niet verleiden
tot een discussie over externe
zaken."
Maria ter Steeg: „Ik zou dolgraag een culturele rubriek
willen hebben". - foto t sticht
LONDEN (UPI/DPA/AFP) - De Britse poli
tie heeft een zoekactie naar popster Boy
George gestaakt nadat gisteren bekend
werd dat hij voor zijn verslaving aan he
roïne wordt behandeld. De platenfirma van
de zanger van Culture Club vroeg de pers
hem een maand met rust te laten.
De popster is sinds maandagochtend op
een geheime plaats „onder 24-uurs medische
behandeling" gesteld, een dag nadat de poli
tie zijn flat in West-Londen binnenviel op
zoek naar verdovende middelen.
Naar wordt aangenomen is Boy George
opgenomen in de kliniek van dr. Meg Pat
terson, door wiens speciale behandeling be
kende popgrootheden als Pete Townsend en
Eric Clapton van hun verslaving afraakten.
Vijf mensen die dinsdag werden aange
houden bij de politie-invallen verschenen
gisteren voor de rechtbank in Londen. On
der hen waren de broer van Boy George,
Kevin O'Dowd, en de travestiete popster
Marilyn, die werd beschuldigd van bezit van
heroïne. Kevin zit tot 16 juli in voorarrest en
kan niet op borgtocht vrijkomen. Marilyn
werd zonder borgtocht vrijgelaten en moet
23 juli voorkomen.
Boy George. - fotoap
David O'Dowd, een andere broer van Boy
George, zei vorige week in een vraaggesprek
voor'de televisie dat de zanger sinds acht
maanden verslaafd is aan heroïne. De pop
ster zelf sprak later de berichten over zijn
verslaving tegen en zei dat hij fit genoeg is
om een marathon te lopen.
De vermaarde Lassie is nog
steeds niet vergeten. De EO
zendt vanavond de drie jaar
oude film 'Lassie, een nieuw
begin' uit, waarin de Schotse
collie weer een hartverover-
ende rol speelt. Lassie woont
bij de oude Ada en haar
twee kleinkinderen Saman-
tha en Chip in Arizona. Ada
is erg ziek. Ze moet een ope
ratie ondergaan en daarom
wil ze de kinderen naar haar
zoon in Californië brengen.
Onderweg overlijdt de
vrouw en Samantha en Chip
blijven met Lassie alleen
achter. De kinderen komen
in een opvangtehuis terecht,
Lassie gaat naar het asiel.
Door Willem Enzinck
„Wat een rotzooi, hè zegt Nico van den Boezem, terwijl wij in
zijn atelierhuis aan de Herengracht te Middelburg op zijn bene
denste werkruimte neer kijken. Losse delen van konstrukties en
installaties liggen en staan er kris kras door elkaar, zoals ze te
rugkwamen van zijn kortelings gehouden grote expositie.
Een expositie, waarin de
thans 53-jarige kunstenaar de
kracht van zijn willen en kun
nen overtuigend toonde: in de
Middelburgse Vleeshal met
installaties en plastieken, die
inspeelden op de gotiek van dit
monument, anderzijds met
meer vrije werkstukken en te
keningen in een zaal van de
Kloverniersdoelen, eveneens
een der fraaie historische ge
bouwen van de Zeeuwse pro
vinciehoofdstad.
Terecht werd deze expositie
begeleid door een tot een soort
monografie uitgegroeide, van
een goede tekst voorziene en
typografisch welverzorgende
katalogus, waarvan de enige
maar dan ook kapitale
schoonheidsfout is, dat het
omslag ervan de naam van de
man over wie het gaat niet
vermeldt.
„Laten we hier maar qiet
langer naar blijven kijken",
stelt Nico voor met een lach
die zijn Romaanse gelaat
strekken nog een accentueert,
we gaan naar boven
Daar bevindt zich zijn
tweede atelier, waar de meer
ideële en concipiërende werk
zaamheden verricht worden,
terwijl de benedenruimte voor
de handwerkelijke uitvoering
(ADVERTENTIE)
feiten
van zijn projekten bestemd is.
Onder het genot van zwarte
koffie en een borrel praten we
na over zijn tentoonstelling.
De werken in de Vleeshal wa
ren speciaal voor die ruimte
ontworpen en gedacht zoals
dat ook het geval was met het
projekt Kunst, Muziek, Archi-
tektuur, zes jaar geleden.
Meerwaarde
„Dat boeit me", zegt Nico
van den Boezem, „het tegelij
kertijd je aanpassen aan en
vechten met een gegeven
ruimte. Als je om zo te zeggen
die gegeven ruimte claimt,
geeft dat een meerwaarde aan
het kunstwerk". Ik spreek
hem mijn bewondering uit
voor de wijze waarop hij met
zijn plastieken de ruimte on
der spanning weet te zetten en
ook met de veelsoortige ge
bruikte materialen als metaal,
zeildoek, staal, vliegerpapier,
koeienhuid enz. in dat werk
zelf een duidelijke spanning
weet te bewerkstelligen.
Wat me overigens bij die
veelsoortigheid van toegepaste
materialen opvalt, is dat je
nooit afvalmateriaal gebruikt,
wat toch ook mogelijk zou
zijn.
Van den Boezem: „Dat ik
dat niet doe, hangt samen met
mijn heel eigen of, als je wilt,
eigenwijze instelling. Als je
bepaalde meningen, opvattin
gen of plannen hebt, vind ik
dat je die moet toetsen voor je
ze naar buiten brengt. Mee
gaan in toevallig gevonden
materiaal sluit die toetsing uit.
Ik zou het dan altijd opnieuw
maken om de fascinatie van
het vinden te incorporeren,
anders word je een étaleur".
Je voert je plastieken en in
stallaties tot in de onderdelen
toe zelf uit
„Ja, een enkele keer geef ik
wel eens iets in opdracht,
maar ik zou het zelf ook ge
daan kunnen hebben. Mijn
principe van zelf uitvoeren
komt voort uit de wil mijn
werk bewust binnen de men
selijke maat te houden; mijn
dingen kunnen uit elkaar ge
nomen worden en zijn relatief
handelbaar. Voor mij is van
belang dat zichtbaar moet zijn
hoe iets gedaan is. De be
schouwer moet het waarom
van het verhaal na kunnen le
zen, je moet geen geheim ma
ken van de konstruktie, alles
moet open zijn, zodat de ander
het plastisch avontuur mee
kan beleven".
Dat zelfde geldt wel ook
voor je tekeningen Van den
Boezems tekeningen vormden
zeker niet het minst boeiende
deel van zijn recente Middel
burgse tentoonstelling. Ook
hier in zijn atelier trekken ze
de aandacht naar zich toe met
19.27 J Kids
Uit films en televisieseries
krijgt de kijker meestal een
vertekend beeld van de
Amerikaanse jeugd. Dat
deze jongens en meisjes aan
de overkant van de oceaan
weinig verschillen met de
jongeren elders in de wereld
laat Juan Sebastian Domin-
guez zien in zijn documen
taire 'Kids'. Dominguez
volgde twee jaar lang vier
gewone Newyorkse jongens
tussen de tien en twaalf
jaar. Hij praatte met hen
over hun interesses en hij
registreerde hun doen en la-
ten. Ook zij zijn bang voor
de gevolgen van een even
tuele atoomoorlog en ook zij
worden geboeid door sex,
sport en stoere filmhelden.
20.32
Bejaarden-
zangconcours
Na een uitgebreide voorse
lectie treden vanavond zes
bejaardenkoren in de arena
voor de finale van het Be-
jaardenzangcourcours, dat
de VARA al sinds 1970 jaar
lijks georganiseerd. De
animo voor dit concours
neemt voortdurend toe, te
meer daar ook een uitzen
ding op televisie stimule
rend werkt. Voor de voor
ronden in mei hadden zich
twintig koren gemeld, waar
van de juryleden Jan van
Beckum en Jan van Ame-
rongen er zes uitkozen voor
de eindstrijd. De presentatie
Nico van den Boezem in zijn atelier.
hun ondubbelzinnige lijnvoe-
ring in houtskool, hun symme
trie.
„Ja, dat geldt ook voor'mijn
tekeningen. Ik wil daarmee de
materie papier als het ware
opheffen. Het papier is niet zo
zeer drager van een afbeel
ding als wel zelf onderdeel van
het tekengebeuren, vandaar
ook dat ik vaak gelijktijdig
met beide handen de houts-
koolstift bestuur. De lijnen
roepen plastieken op, maar
moeten duidelijk zichtbaar
blijven ook wanneer ik ze
soms onderbreek met een en
kele reëel plastisch element
van aluminium of iets derge
lijks".
Kalligrafie
Sommige tekeningen - deels
nog in statu nascendi - hangen
aan de wand, andere liggen op
de grond uitgespreid. Met de
sensibiliteit en muzikaliteit
van hun lijnvoering doen ze
soms even denken aan de Chi-
nesche kalligrafie, maar deze
dan op persoonlijke wijze ver
werkt en vereenvoudigd.
Vandaar ook mijn vraag:
Hoe komen ze toe stand, aan
de wand of op de grond Het
niet onverwachte antwoord
luidt: „Meestal op de grond.
Omdat ik, zoals ik juist al zei,
vind dat de beschouwer het
ontstaansproces moet kunnen
volgen, heb ik dan ook hoe
langer hoe meer de neiging die
tekeningen bij tentoonstellin
gen op de grond uit te stallen".
Niet alleen tekeningen, ook
een schoolbord met foto's van
straten en pleinen uit een
grote stadswijk en een tafel
met maquettes getuigen van
de projekten waarmee Nico
van den Boezem zich op het
ogenblik eveneens bezig
houdt.
„Die foto's en maquettes
hebben betrekking op een
woonwijk in Amsterdam-
Noord, waar ik al jarenlang
werkzaam ben als adviseur bij
de verbetering en verfraaiing
van de woonomstandigheden,
die ronduit verschrikkelijk
zijn. Ik zoek de cruciale pun
ten op waar het volgens mij
hapert, fotografeer die en
tracht op verschillende manie
ren oplossingen te vinden".
Werk dus dat volkomen in
de lijn ligt van je brede sociale
belangstelling voor de leefom
standigheden van mensen. Je
hebt in 43 plaatsen van Neder
land voor scholen speelplastie-
ken ontworpen en uitgevoerd,
je hebt geveipiastieken voor
openbare gebouwen gemaakt,
maar je ook bezig gehouden
met de omgeving buiten de be
wegwijzering, de patio-ont
werpen binnen in ziekenhui
zen enz. Hoe zijn die belang
stelling en die schijnbaar zo
uiteenlopende aktiviteiten zo
gegroeid 1
„Waarschijnlijk is mijn
jeugd daar debet aan. Mijn
jeugd in Leerdam, waar mijn
vader op de glasfabriek
werkte en eigenlijk alle bewo
ners met de glasfabriek te raa-
- FOTO annelies BAARS
ken hadden. Er ging van de
theosofische sfeer, die daarl
heerste, een geweldiige uitstra- ,j
ling uit. Je ging als kind al opj
een natuurlijke wijze met de
dingen om. Vandaar dat ik a!s
jongen ook nooit gedacht hebj
om kunstenaar te willen wor
den. Iedereen was met kunst
bezig, de algemene sfeer was
ervan doordrenkt. Als er men
sen op de fabriek werden ont
slagen, gingen ze zelf in eer
schuurtje door met glas ma
ken". Dat alles gaf groni
aan sociale bemoeienis, aar-
een werkelijke interesse aar
de basis waarbij niet direkt
aan revenuen gedacht werd".
„Ik verbaas me altijd weet
over het feit dat overheden -
bij een toch zo groot kreatief
potentieel die mogelijkheden
zo weinig benutten. Wat zon
de Zeeuwse provinciale over
heid b.v. niet kunnen later
doen aan de veerboten, aan zo
veel andere projekten waard-
1% regeling op van toepassint
is. Maar er gebeurt niets of1
goed als niets..".
En om een persoonlijk voor
beeld te geven, vul ik aam
Provinciaal Kunstbezit heeft
bij zijn jongste keuze uit werk
van Zeeuwse kunstenaars ook
°P je grote tentoonsteilinl
geen reden gevonden een werk
van jou aan te kopen...
„Zo is dat", zegt Nico var
den Boezem. „Het is jamme'}:
maar het deert me in die
wezen niet... Ik ga gewoon
nog hardnekkiger misschiafj
door op mijn eigen weg".
-
Ms ik uist fat hij mtfin
zou. feriken, zou \k te mrschun
konen, mier je mensen zun ze
mem mij Ikóurtmh
Ou. ónrkomtjnj
tt Hm
pil:
-** hoortlt "ts Hriken
[n_MstruikjewisMlirem