Rudolf De Korte -
eindelijk dan
Nijpels toont leiderschap
bij scheiden van de markt
Tien jaar wet Arob: wel reden, maar geen tijd om te juichen
FRACTI1
Zetel'
even..L
UITBLAZEN
Veel CDA
kennen b(
van parti.
Voorhoeve volstrekte
tegenpool van Nijpels
Puur
natuur
GROOT TI
Weer geen sar
ZATERDAG 28 JUN11986
ACHTERGROND
PAGINA 2
ZATERDAG 28 JUNI
Verwarring
sociale
dienst
van Tilburg
DE STEM COIN
WIM KOCK
PUUR is het woord
dat me het eerst te
binnen schiet als ik
de indrukken wil samen
vatten die het wisselende
landschap van Rogaland
heeft achtergelaten. Ik zit
op de veranda van een nog
naar terpentijn ruikend
vakantiehuis aan de oever van
de Saudafjord. Hoewel we in de
namiddag nog met sneeuwbal
len hebben gegooid is het een
warme dag geweest en een van
ons springt in het water van de
fjord. Hij komt blauw boven en
heeft een half uur en een fikse
slok whisky nodig om bij te ko
men. Geen wonder. De water
vallen en bergstromen voeren,
van zeer dichtbij, nog volop
smeltwater aan.
Als je maar anderhalve dag
hebt om Rogaland 'te doen'
moet er gekozen worden. De
tocht van Stavanger, eerst per
speed-boat langs de 600 meter
hoge, steil uit de fjord oprij
zende Prekestolen (preekstoel)
naar het einde van de impone
rende Lysefjord en daarna om
hoog met de bus over de
nieuwe Lysefjordweg met z'n
zevenentwintig ijzingwekkende
haarspeldbochten naar het Sir-
dal, lijkt er een om je vingers
bij af te likken. We zitten ech
ter in Haugesund en dan ligt
een tocht naar Suldal en Roldal
meer voor de hand. Langs die
route blijkt trouwens ook ge
noeg natuur-spektakel voor
handen te zijn. De wilde, diep
uitgesleten rivier Suldalslagen,
vlak naast de rechterwielen van
de auto bijvoorbeeld. Het is een
van de beroemdste zalmrivie
ren van Noorwegen en volgens
de knappe blondine van de Sul
dal Reiselivslag (VW) worden
er soms vissen van 37 kilo aan
de haak geslagen.
Of de steile klim van Roldal
met adembenemende uitzichten
op het Roldalsmeer, naar de
sneeuw en de bevroren meren
van de pas naar Sauda. Al op
goed 900 meter ligt er sneeuw,
ook vlak langs de smalle weg
nog even maagdelijk blank als
toen hij viel. Triljoenen drup
pels vallen van de sneeuwran-
den om stroompjes te vormen,
bergbeken, donderende water
vallen en kolkende rivieren, die
uiteindelijk worden getemd in
de watermassa van een fjord,
met zijn staalblauwe, gladde
wateroppervlak. Het is er een
barre woestenij van lichtgrijze
rotsen, sneeuwresten en drijfijs.
Slechts mossen en taaie grassen
vinden hier nog voedsel. Een
onthutsend contrast met het
praktisch nog aan je voeten lig
gend Roldal met zijn duizend
tinten groen.
Nog groener is het Suldal,
waar tussen fjord en steile berg
wanden ruimte is gelaten voor
weiden die nu vol boterbloe
men staan. Hier wordt vanouds
geboerd. We bezoeken een
oude boerderij, Kolbeinstveit,
een verzameling houten gebou
wen op palen, waarvan het
oudste gedeeltelijk uit het mid
den van de I3de eeuw dateert,
gedecoreerd met eenvoudig
houtsnijwerk en bedekt met
dikke, waterdichte en isole
rende berkebast en plaggen.
Nog steeds wordt op menige
boerderij in Noorwegen de geit
op het dak gezet om het over
tollige gras van de plaggen weg
te eten.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllUlllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliP
De oude hoeve, nu een so
ber museum, is bescheiden van
omvang. Toch woonde hier
voor Noorse begrippen een he-
reboer en Kolbeinstveit heeft in
de loop der eeuwen burgemees
ters, parlementariërs en hoge
ambtenaren voortgebracht.
Voor de weg langs het lange
meer was aangelegd waren de
boeren voor hun transport op
het water aangewezen. Om in
stijl te blijven schepen wij ons
in aan boord van de 'Suldal',
een 100 jaar oud voormalig sto-
mertje, nu voorzien van een
dieselmotor, om ermee door de
nauwe poort te varen, gevormd
door twee loodrecht oprijzende
rotswanden.
Noorwegen is een bijzonder
land. Woest gebergte, lieflijke,
beboste dalen, smeltende
sneeuwkappen, schuimende ri
vieren, stille meren, bochtige
wegen; het zijn allemaal land
schapselementen die elders ook
voorkomen, maar in Noorwe
gen vormen ze een unieke com
binatie van rust en eeuwigheid.
Toegankelijk en tegelijk onaan
tastbaar. Hier krijg je het ro
mantische idee dat er nog plek
ken moeten zijn waar nooit een
mens een voet heeft gezet.
Maar de mens woont al sinds
eeuwen in de dalen van Roga
land en buiten zijn boerenerf,
de schaarse dorpen en een en
kele weg heeft hij er zijn stem
pel niet op kunnen drukken.
Zelfs de verwoestende 20ste
eeuw krijgt er geen vat op.
Europa's grootste waterkracht
centrale lijkt eerder opgeslokt
door het grootse landschap dan
dat zij er door de mens handig
in verborgen is. De enige prijs
die de genieter van al dit
schoons moet betalen is dat hij
niet elk moment kan uitstappen
voor een pilsje, een kop koffie
of een zakje friet.
Het ontwaken is wreed. Het
afscheidsmaal in Sauda. De
wijn. Het is laat geworden. On
verbiddelijk is de roffel op de
slaapkamerdeur. Half zes. De
27 knopen per uur halende ex
press-ferry naar Stavanger ver
trekt pas om zeven uur, maar
van beschaafde gasten, die nog
een lange dag en een verre reis
voor de boeg hebben, wordt
verwacht dat ze ontbijten. De
zon is al uren op. Over het
machtige, dubbele kielzog van
de reusachtige speed-boat met
zijn passagierscabine als die
van een jumbo, kijk ik naar het
bergland, waar we gisteren nog
met sneeuwballen gooiden en
dat nu langzaam in de fjord
lijkt weg te zinken. De kater
van het afscheidsmaal laat los
in de koele windstroom en
büjft hangen waar hij geboren
is. In Stavanger is het 25 gra
den. Op Schiphol nog warmer.
En benauwder.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans- hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje ©076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738.
T5
Door Frans Boogaard
Op en top een gentleman, wars van politiek stunt
werk; degelijk, breed georiënteerd, voorzichtig in
zijn uitlatingen, maar uiterst beminnelijk in zijn
contacten.
Het is een korte schets van prof. dr. ir. Joris Voorhoeve
(40), die binnenkort het fractievoorzitterschap van de WD
overneemt van Nijpels.
Politiek nog niet zeer ervaren, maar in zijn optreden zó
beheerst en ingehouden, dat hij geen enkel risiko zal lopen.
Daardoor ook wat kleurloos, maar de (krappe) meerder
heid van de door talloze 'affaires' zo geplaagde WD-fractie,
die in Voorhoeve als fractieleider het bijna volstrekte tegen
deel van Nijpels heeft gezocht - men zal deze wat steile man
niet snel met de duimen omhoog aantreffen - heeft daar
blij kbaar weinig op tegen.
Pikant is dat toch ook Voorhoeve al een 'affaire' achter de
rug heeft. Een Afghaans jongetje, door het echtpaar Voor
hoeve opgenomen en medisch verzorgd, bleek na onthullin
gen in het weekblad Vrij Nederland geen wees, zoals Voor
hoeve zelf steeds had beweerd.
Politiek heeft het hem geen kwaad gedaan. In de Kamer,
waarvan hij sinds '82 deel uitmaakt, staat Voorhoeve eigen
lijk alleen maar bekend als een gedegen buitenland-woord
voerder met zeer grote kennis van zaken, van wie de eerste
termijn steeds zo evenwichtig en helder is, dat hij de tweede
meestal niet nodig heeft.
Rechtlijnig en conservatief in zijn politieke opstelling,
heeft Voorhoeve geen boodschap aan de 'waan' van de dag.
IKV en volkspetitionnement, prima - maar de volksverte
genwoordiging houdt haar eigen verantwoordelijkheid. En
dus was en is de plaatsing van kruisraketten, tenzij een ak
koord in Genève dat overbodig maakt, de auteur van 'Peace,
Profits and Principles', het standaardwerk over Nederlands
buitenlandse politiek na 1945, een kabinetscrisis waard.
In zijn nieuwe functie ziet Voorhoeve, die graden heeft in
de ontwikkelingseconomie, filosofie en internationale be
trekkingen, het als zijn voornaamste taak te zorgen voor
'narmonieuze verhoudingen' binnen de fractie, tussen de
fractie en kabinetsleden en tussen de fractie en partij.
De degelijke en voorzichtige Voorhoeve lijkt ertoe in staat.
Maar een beetje spanning, lef, bravour en humor gaan bij de
VVD wel verloren.
Voorhoeve
conservatief.
De Korte
.doener.
- FOTO ANP
Door Max de Bok
Als de redder in de nood, die vier jaar geleden nog
niet mocht, is dr. Rudolf de Korte, eindelijk dan
gekomen waar hij wilde zijn; aan de top van de
VVD.
Het 'nieuwe gezicht' van de WD, zoals zijn voorganger
Nijpels hem liever aanduidt dan als de nieuwe politieke lei
der, kent de WD en de politiek op z'n duimpje. De doctor in
de wis- en natuurkunde, de oud-directeur van Unilever
Emery, was van '71 tot '78 secretaris van de WD, leidde in
1972 en 1977 de succesvolle verkiezingscampagnes van zijn
partij en werd in dat laatste jaar zelf Kamerlid.
Het duurde niet lang voordat De Korte in de fractie mee
speelde met de eerste violen. Zowel tijdens het kabinet-Van
Agt I als tijdens het kabinet-Lubbers I was hij de voor
naamste financieel-economisch deskundige van de fractie,
het financieel geweten van de fractieleiders Rietkerk en Nij
pels. Die rol heeft hem, vanuit zijn eigen ambities te lang,
afgehouden van wat hij wilde zijn; minister en als het even
kon eerste man van de WD.
In de weinige maanden van zijn ministerschap tot nu toe
heeft De Korte zich, geheel overeenkomstig het imago dat
hij zorgvuldig heeft opgebouwd, laten zien als een doener,
harde werker, iemand die weet wat hij wil. Soms is hij een
hardloper die een doodloper dreigt te worden. Het is zijn ge
woonte om bij alles wat hij wil bereiken hoog in te zetten.
Hij neemt dan bewust het risico dat hij als 'verliezer' uit de
strijd komt.
Lubbers krijgt in vice-premier De Korte een sterke tegen
speler, maar ook iemand die van nature loyaal is. De WD
en de WD-ministers zullen, anders dan de afgelopen jaren,
merken wie hun eerste man in het kabinet is.
Ed Nijpels
Door Max de Bok
Op de valreep moet in
elk geval één ding wor
den toegegeven: Nijpels
heeft zijn karwei be
kwaam afgemaakt.
Toen het écht niet lan
ger kon, de VVD'ers in
allerlei groepjes en cote-
riétjes vechtend over
straat rolden en de men
sen in het land met enig
leedvermaak gingen
toekijken hoe dat zou af
lopen, toonde Nijpels
zich de leider die hij eer
der had moeten zijn.
Hij zette zijn fractieleden
in conclaaf bijeen met de
boodschap dat de deur niet
eerder open zou gaan dan na
dat zij de zo noodzakelijke
beslissingen genomen zouden
hebben. Hij nam daarbij een
risico door tevoren tot op de
letter duidelijk te maken
welke oplossing de fractie
naar zijn mening zou moeten
kiezen. Voor iemand, wiens
gezag is aangetast, een rede
lijk groot risico. Zou het ne
derlaag of overwinning wor
den?
Het is, zo kan na een door
waakte nacht worden vast
gesteld, een overwinning ge
worden. Niet alleen voor Nij
pels, ook voor het gezond
verstand in de VVD. Een ge
makkelijke zege is het niet
geworden. Niet minder dan
acht uur heeft de aangesla
gen WD-club nodig gehad
om tot besluiten te komen.
Naar men zegt overigens in
een constructieve sfeer.
Voor het eerst toonde Nij
pels na afloop van de discus
sie in de fractie de openheid,
die nodig is om geruchten
vorming, roddel en ach
terklap in te dammen. Voor
het eerst sinds lang gaf hij
een betrouwbaar verslag van
wat zich had afgespeeld.
Want één van de problemen
in de afgelopen weken is ge
weest dat de fractieleider
niet geheel naar waarheid
verslag deed of zich niet
hield aan met de fractie ge
maakte afspraken. Daardoor
creeërde hij zelf een niet te
- FOTOAUDET
stuiten geruchtenstroom, die
de WD schade heeft gedaan.
Een overgrote meerder
heid van de fractie wilde Ru-
dolf de Korte op de eerste
stoel van de fractie zien
plaats nemen. Maar hard
nekkige Rudolf wilde dat
niet. De wens van de fractie
had niet alleen te maken met
de persoon van De Korte
maar ook met de vraag van
welke plaats af het politieke
gezicht van de WD het best
kan worden uitgedragen:
vanaf de voorzitterstoel in de
fractie of vanaf een vooraan
staande zetel in het kabinet?
Een vastliggende leer rond
dat vraagstuk is er niet.
Veelal hangt het antwoord op
die vraag af van de personen
die voor de functies beschik
baar zijn. Vaak ook wordt de
vraag pas beantwoord in de
loop van een kabinetsperio
de. Feit is wel, dat in de
WD-historie de politieke
leider vrijwel steeds de frac
tieleider was. Oud is daarvan
het meest sprekende voor
beeld. Ook zijn opvolgers To-
xopeus en Geertsema maak
ten het politieke leiderschap
waar in de Kamerbankjes.
Met Wiegel in zijn eerste pe
riode was het niet anders.
Toen Wiegel als vice-premier
toetrad tot het kabinet-Van
Agt I en Rietkerk fractielei
der werd trad een verande
ring in. Weliswaar presen
teerde Rietkerk zich bij zijn
eerste optreden als de nieuwe
politieke leider en liet Wiegel
zich vanaf dat moment met
woorden niet meer voorstaan
op het leiderschap, in de
praktijk werd de politiek
sterkere persoonlijkheid
Wiegel gezien als dé eerste
WD'er. Met Nijpels ging het
weer in de richting van de
oude Teer'. Maar het brak
hem en de WD toch op, dat
de eerste WD-man in het
kabinet, Van Aardenne, af
gezien van zijn RSV-affaire,
een weinig op de voorgrond
tredende politicus was, die er
abslouut niet in slaagde te
genspel te bieden aan een
sterke persoonlijkheid als de
minister-president. Boven
dien liet hij zowel in zijn con
tacten binnen het kabinet als
Hans Wiegel andere oplossing
- FOTO ANP
naar de fractie toe zoveel ga
ten vallen, dat andere WD-
ministers maar al te graag in
het vacuüm stapten, Kort
hals Altes voorop.
Die ervaring zal er niet
vreemd aan zijn, dat de frac
tie er uiteindelijk voor geko
zen heeft de Korte in het ka
binet naast Lubbers te zetten.
Daarmee breekt de WD in
zekere zin met een traditie.
Om die breuk niet al te zicht
baar te laten zijn presenteert
De Korte zich nu als 'team
leider', eerste man van het
WD-team van WD-minis-
ters en fractie.
De vraag is dan wat de
fractieleider is.
Niet zonder verbazing
werd het voorstel van Nijpels
ontvangen om de buitenland
specialist Joris Voorhoeve,
every inch a gentleman, ka-
ra terologisch en in zijn pre
sentatie volstrekt anders ge
structureerd dan Wiegel en
Nijpels, fractieleider te ma
ken. Het is aannemelijk dat
Voorhoeve het uiteindelijk
gehaald heeft - met 15 stem
men voor hem, 10 voor Henk
Koning - omdat hij van alle
WD-fractieleden het minst
belast is met de ruzie-en on
deruithalen-sfeer van de
laatste tijd. Dat geldt in ze
kere zin ook wel voor Henk
Koning, maar diens verhou
ding met Nijpels en daardoor
met de Nijpelianen in de
fractie laat toch te wensen
over. Bovendien is Koning
door de affaire met zijn in
grijpen in belastingaangif
ten, hoewel hij uiteindelijk
vrij-uit is gegaan, niet hele
maal onomstreden. Affaires
en het oprakelen van oude
affaires, dat is het laatste
waaraan de WD behoefte
heeft.
Voorhoeve omschreef gis
teren zijn taak zo: te zorgen
voor een harmonieuze ver
houdingen in de fractie ener
zijds en tussen de fractie en
de liberale bewindslieden
anderzijds en tevens tussen
fractie en partij. Bovendien
inhoud geven aan de verdere
ontwikkeling van het libera
lisme naar de jaren negentig.
Hij voegde daaraan toe:'Het
gaat er niet om wie de baas
is, het gaat er om of het team
met de beste argumenten de
beste resultaten kan beha
len.'
Politiek leider, teamleider,
dirigent, aanvoerder of wat
dan ook, dat is allemaal wei
nig relevant. Waar het op
aan komt is of het nieuwe
duo van de WD erin slaagt
binnen de kortste keren de
rust in de WD te herstellen.
Dat is voor de partij noodza
kelijk en belangrijk voor de
stabiliteit van het kabinet-
Lubbers II.
Daarom ook lijkt het geen
goede gedachte dat vijf hui
dige kamerleden en kandi
daat-kamerleden die de open
zetels van te benoemen mi
nisters en staatssecretarissen
zullen gaan bezetten, de
keuze van Voorhoeve op
nieuw aan de orde willen
stellen nadat het kabinet is
beëdigd. De gevolgde proce
dure is misschien niet fraai
geweest gezien de belofte van
Nijpels en Kamminga aan de
'groep van zeven' dat er geen
definitieve keuze van een
fractieleider zou worden ge
maakt voor het eind van de
formatie, de nood steeg in
korte tijd zo hoog, dat een in
greep noodzakelijk was.
Het einde van Nijpels als
politiek leider is in zicht.
Waarschijnlijk wacht hem,
ondanks alles, een minister
schap. Door op het laatste
moment leiderschap te tonen
heeft hij zijn beschadigd
imago weer iets kunnen her
stellen. De vraag blijft of hij
de noodzakelijke bekwaam
heden om minister te zijn
heeft. De wijze waarop hij in
de afgelopen jaren de WD-
fractie geleid heeft, de ern
stige fouten die hij daarbij
gemaakt heeft, het mismana
gement dat hij ten toon heeft
gespreid, maken het stellen
van die vraag niet overbodig.
Maar ook gezegd moet zijn,
dat Nijpels door de grote in
zet, ondanks de - vaak ach
terbakse - aanvallen op zijn
persoon vanuit de fractie, on
derhandeld heeft over het
ontwerp-regeerakkoord en
door de wijze waarop hij on
der dat structureel geweld
overeind is gebleven, bewon
dering afdwingt.
Door Thom Meens
Zonder al teveel poespas
wordt komende dinsdag
in kleine kring herdacht
dat de wet Arob (admi
nistratieve rechtspraak
overheidsbeschikkingen,
de wet die onheus beje
gende burgers het recht
geeft overheden aan te
pakken) tien jaar be
staat. In kleine kring,
want veel tijd om te jui
chen en te feesten is er
niet bij de afdeling
rechtspraak van de
Raad van State, de
Arob-rechter.
In tien jaar tijd is de werk
druk namelijk gigantisch
toegenomen en het eind is
nog niet in zicht. Zo klopten
vorig jaar 15.671 mensen aan
bij de afdeling, bijna 2000
meer dan het jaar daarvoor
en zelfs meer dan in 1983 - tot
dan het topjaar- hun weg
naar Den Haag vonden.
Een verklaring daarvoor
kan de voorzitter van de af
deling rechtspraak, mr.
P.J.G. Kapteyn desgevraagd
niet geven. „Je hebt soms van
die periodes dat er ineens een
hausse ontstaat."
„Kan het niet zijn dat de
overheden steeds slordiger
worden, steeds vaker denken
dat de Arob-rechter wel in
grijpt als ze het te bont heb
ben gemaakt?"
Kapteyn: „Er zijn bestuur
ders die inderdaad de neiging
hebben van 'ze zoeken het
maar uit in Den Haag, als ik
mijn zaakjes hier maar gere
geld heb', maar ik heb niet
het gevoel dat dat aantal toe
neemt. Wel hakken gemeen
ten vaak de knoop door aan
de kant die die gemeente het
minste pijn doet. En dat is bij
een conflict met een burger
doorgaans aan de kant van
die burger. Die zaken komen
dan wel hier terecht uitein
delijk. Gelukkig wel."
De burger die zijn recht
zoekt in Den Haag moet ove
rigens geduld hebben. Een
procedure kan uiteindelijk
een jaar of langer slepen. Wel
kan de klagende burger in
spoedeisende gevallen het
administratieve kort geding,
de schorsing aanvragen. Dan
komt de zaak binnen enkele
weken op het bord van de
voorzitter van de afdeling
rechtspraak. Die kan dan al
vast een voorlopig oordeel
geven.
Schorsingen zijn van nut
bij onomkeerbare zaken. Bo
men die gerooid worden,
schuren die moeten worden
afgebroken, vergunningen
die verleend zijn, vreemde
lingen die het land dreigen te
worden uitgezet.
In dat soort gevallen kan
een belanghebbende aan de
voorzitter van de afdeling
rechtspraak vragen alvast
zijn mening te geven, voor
uitlopend op de hoofdzaak.
De uitspraak van de voorzit
ter is bindend voor beide
partijen en blijft van kracht
totdat de 'afdeling recht
spraak' zich in hoofdzaak
over de zaak heeft uitgespro
ken.
Tegenwoordiger krijgt de
schorsingszitting echter
steeds meer een definitief
karakter en zien partijen af
van verdere behandeling na
P. Kapteyn
- FOTO GER DIJKSTRA
de voorlopige uitspraak.
De rechtspraak wordt in
Den Haag geklaard door 13
rechters, voorzitter Kapteyn
en 12 anderen. Ze worden bij
gestaan door een aantal
staatsraden in buitengewone
dienst en een grote juridische
staf, de secretarie.
De afdeling rechtspraak is
de tweede poot van de Raad
van State, de afdeling ge
schillen van bestuur de eer
ste. Samen vormen ze de
Raad van State, een recht
sprekend en adviserend or
gaan.
Wie naar de hoogste Arob-
rechter stapt hoeft niet altijd
de gang naar Den Haag te
maken. In bijna de helft van
de gevallen komt de voorzit
ter tot een uitspraak zonder
dat partijen zijn opgeroepen.
Het merendeel van die geval
len wordt om puur formele
redenen afgedaan, bijvoor
beeld omdat de appellant
(degene die de rechter te hulp
roept) geen griffierechten be
taald heeft, de zaak niet ge
motiveerd heeft of het besluit
waartegen hij in beroep gaat,
niet heeft opgestuurd.
Kapteyn: „Er zijn helaas
nog steeds mensen die menen
dat een brief naar Den Haag
met daarin de mededeling
'dat het gaat over de huur
subsidie' genoeg is. Die val
len dan uit de boot omdat wij
te weinig gegevens hebben.
Dat is jammer."
Dergelijke fouten kunnen
een gevolg zijn van het feit
dat procederen bij de Arob-
rechter zonder j uridische bij -
stand mag. Iedereen kan een
beroep op de rechter doen,
daarvoor hoeft geen advo
caat te worden ingeschakeld.
De burger die zonder
rechtshulp naar de Hofstad
afreist, staat desondanks niet
alleen. Zo heeft de juridische
afdeling van de Arob-rechter
de hele zaak al eens bekeken
op juridische zaken en voorts
is de rechter zelf (die hier
overigens gewoon 'staats
raad', 'meneer' of 'mevrouw'
heet) niet te beroerd om de
helpende hand te bieden.
„In het algemeen heeft nie
mand hier de hulp van een
advocaat nodig. Onze recht
spraak is actief en dus hellen
we weieens over naar de
kant van de burger. Want
doorgaans staan de overhe
den die hier komen sterker,
gewoon omdat ze wel juris
ten hebben."
Zo kan worden voorkomen
dat burgers vroegtijdig het
loodje leggen als gevolg van
spitsvondigheden van juris
ten.
Kapteyn: „Kijk naar Rot
terdam. Die gemeente heeft
tien juristen in dienst, alleen
al voor Raad van State-
werk."
Juristen of niet, heel wat
gemeenten vangen geregeld
bot bij de Arob-rechter, ze
ker als het gaat om nieuwig
heden.
„Neem het marktstand-
plaatsen-beleid. Daar hebben
wij als afdeling heel wat in
gestuurd. Aanvankelijk wei
gerden gemeenten markt
kramen uit concurrentie-
overwegingen op sommige
plaatsen toe te laten. Daar
hebben wij toen van gezegd
dat dat echt niet kan, want in
dit land heb jé in principe het
recht van vrije vestiging. La
ter zag je de argumenten dan
veranderen in de richting
van de openbare orde. Dat is
wel een argument."
Ook de rijksoverheid heeft
vaak lering getrokken uit
uitspraken van de Arob-
rechter. Vooral op het gebied
van de wet openbaarheid be
stuur en dan met name de
belastingwetgeving.
Kapteyn: „Dankzij ons is
het beleid ontstaan dat on
dernemingen die de rijks-ac
countantsdienst over de vloer
krijgen, doorgaans recht
hebben op de rapporten. En
neem de openbaarheid over
kwijtscheldingen van belas
tingen. Er was een groep so
ciale raadslieden uit het
noorden die van de fiscus
wilde weten welke richtlij
nen er golden voor kwijt
scheldingen. De fiscus wilde
die niet openbaar maken. Wij
hebben toen, de wet open
baarheid bestuur toepassend,
gezegd dat dat openbaar ge
maakt moest worden. Later II
heeft de kamercommissie dat
overgenomen."
Maar er zijn ook minder
leuke kanten aan de admini
stratieve rechtspraak.
„Vreemdelingen-zaken,
daar zitten zeer schrijnende II
gevallen bij. En dan heb ik
het nog niet eens over vluch
telingen, maar gewoon over
buitenlanders die na jaren
Nederlander zijn geworden. I|
Die willen dan hun tachtig
jarige moeder uit hun
boorteland laten overkomen
opdat die hier een rustige
oude dag kan hebben, ver
zorgd wordt door de kinde
ren. Dan zul je als staatsraad
vaak toch 'nee' moeten zeg
gen, hoe erg dat ook is. Want
als je er één laat komen zul je I
alle andere aanvragen ookl
moeten honoreren. Dan moet I
het algemeen belang zwaar- j[
der wegen dan het indivi-j
duele belang. Maar dat wordt I
nogal eens als onredelijk er-I
varen. Dat zijn afschuwelijkeI
conflicten, dat is uiterst on-|
dankbaar werk."
Dergelijke woorden zullenII
er overigens dinsdag niet opl
te tekenen zijn uit de mond!
van Kapteyn. Hij zal het rus-1
tig houden, hooguit opnieuw I
pleiten voor decentralisatie
van 'zijn' afdeling.
Of, om op de vreemdelin-|
gen terug te komen, pleiten I
voor een consistent beleid!
van de rijksoverheid. Daatl
immers is zijn afdeling nog!
het meeste mee gediend. „Een|
goed doordacht beleid,
dan ook nog eens jaren wordj
volgehouden."
ZWOLLE (ANP) - Bij de rech
terlijke macht dreigt een kri
tieke situatie te ontstaan bij d
bezetting van de diverse rech
terlijke posten.
De gerechtshoven en kan
tongerechten die van oudshe
een belangrijk deel van hui
bezetting van buitenaf aan
trokken, zouden met niet t>
vervullen vacatures kampen
Dit zei vrijdag de presiden
van de rechtbank in Zwolli
mr. F. Fliek bij de installatii
Van onze H
DEN HAAG De zete
probleem waarmee inl
de vorming van het
nog te maken heeft.
Op alle andere punten,
sociaal-economisch belei<
ming bereikt. De Koning
voorstellen aan de fracties
TILBURG (ANP) - De ge
meente Tilburg gaat in beroep
tegen de uitspraak van de
voorzitter van de Raad van
Beroep in Den Bosch die vo
rige week bepaalde dat een in
woonster van Tilburg ten on
rechte geen WWV-uitkering
had gekregen.
Gevolg van de uitspraak is
dat een grote groep gehuwde
vrouwen alsnog voor een uit
kering in aanmerking komt.
De sociale dienst had de zoge
noemde kostwinners-eis niet
meer mogen stellen, omdat
deze als zijnde strijdig met
Eg-richtlijnen inmiddels is af
geschaft, aldus de Raad.
Desondanks schreef staats
secretaris De Graaf (Sociale
Zaken) aan alle sociale dien
sten in het land dat vrouwen
die geen kostwinner zijn geen
recht hebben op een uitkering.
Het gevolg ervan was dat bij
de sociale diensten grote ver
warring ontstond.
ENSCHEDE (ANP) - Van degen
Kamer-verkiezingen op het CD/1
heel overeenkomstig de overtuig
van hen is bekend met drie van
11 procent heeft hier geen enkele
Dit blijkt uit het afstudeerver
binnen de afdeling Bestuurskur
school Twente (THT).
Haar vragen aan CDA-kiezers
tieke vertaling van CDA-kernl
spreide verantwoordelijkheid, sol
De beide laatste begrippen, die
fiek zijn voor het CDA, bleken j
de CDA-kiezers.
Uit de beantwoording kwam
karakteristieke programmapunt,
woordelijkheid, laag scoorde bij
mocraten: 27 procent. Het punt
T JU
C
ge
NA DE TREURIG-STEMMENDE b
misschien een bescheiden winstp
voorzitter van de Europese raad,
toch nog tot een gezamenlijke ops
kunnen bewegen.
Maar wie nader beziet wat die g
is snel door zijn enthousiasme hee
-en.dan nog maar eventueel, èn i
ket maatregelen als Pretoria niet
zet.
Van hetzelfde Pretoria dat zich r
een Brits onderminister korte tijd
Wordt nu blijkbaar verwacht dat h
ANC-leider, Mandela, vrijlaat, en
National Congress als gespreksps
t'ng is natuurlijk net zo onzinnig a
van het Zuidafrikaanse bewind di
te streven of de verwachting van 1
'hatcher over drie maanden wél to
Op de persconferentie na afloop
lijk.
Lubbers - is zijn Engels werks
wanneer Zuid-Afrika nu niets doet,
bjoycotbesluit zal kunnen negerei
nebben dat een dergelijk besluit
Staatspresident Botha kan zichz
k'n9 terms met zijn Westeuropese I
En ook voor de zwarte Zuidafrik
duidelijk. Zij heeft van de EG weinii
