even.
UITBLAZEN
Wildgroei bedreigt hulpcentra bedrijven
Nieuwe klachtenregeling schept duidelijkheid
Vrouw staat nog te weinig 'In haar recht'
Artsen
ton le\
UitU
KAMER
Ruime m
wil euthar
regelen bi
Houten
huizen
Spionne
op vrije
voeten
MeubelÉJ
■ACHTERGROND
LAPPENDEKEN VAN BUREAUS BEGINT STEEDS BONTER TE WORDEN
RECHTEN VAN BURGER EN POLITIEMAN NU AFDOENDE GEWAARBORGD
ADVOCA TE GABI VAN DRIEM: RECHTSREGELS AL TIJD DOOR MANNEN GEMAAKT'
VRIJDAG 27 JUN119
Gc-ei
WOORDEN als pit
toresk, schilder
achtig en idyllisch
zijn reisgidsenjargon,
maar ik zou zo gauw geen
betere weten om oud-Sta-
vanger te typeren, met z'n
kleurige houten pakhuizen
die zich staan te spiegelen
in het water van de haven en de
smalle straatjes met rijen witte,
houten huisjes onder rode pan
nedaken. Het is voor een niet
gering deel aan de oliewelvaart
te danken dat het stadsbestuur
een ambitieus restauratie- en
conserveringsprogramma kon
opzetten en uitvoeren vóór de
verkrotting, die de oude stad in
de jaren '50 nog teisterde, de
afbraak van de houten architec
tuur onvermijdelijk zou hebben
gemaakt.
Breitorget, in het hart van
het alleen voor voetgangers toe
gankelijke winkelcentrum is
een verrassend hoogtepunt van
restauratie en stadsvernieuwing
tegelijk. Breitorget is een vrij
wel gesloten binnenpleintje, ge
vormd door de huizenrijen van
vier haaks op elkaar staande
straatjes. De huizen, die samen
160 jaar bouwgeschiedenis in
hout vertegenwoordigen, zijn
zorgvuldig gerestaureerd en in
gericht als winkels. Het plein is
overkapt met glas zodat er tus
sen de vier wanden met twee la
gen winkelgalerijen een prome
nade met terras is gecreëerd dat
bestand is tegen weer en wind.
WIM KOCK
ten zijn voorzien. „Als we alle
maal hetzelfde nemen gaat het
vlugger. Oké dus?"
„Dat kan ik niet beloven", zegt
een van ons, de kaart bestude
rend. Maar Torbjorn geeft zich
niet zómaar gewonnen. Hij
blijft aandringen, complotteert
in onverstaanbaar Noors met
de serveerster, schraapt her
haaldelijk demonstratief zijn
keel en moppert binnens
monds. Het effect is averechts.
Er wordt van alles besteld,
maar weinig vis. Ik neem een
rendier-schnitzel. Vis kun je
overal eten maar wanneer krijg
je thuis rendiervlees voorgezet?
Het is mals en smaakt naar ree.
Noorwegen pakt de toeris
tenwerving tegenwoordig wat
krachtiger aan dan voorheen.
Het is niet de bedoeling het
massa-toerisme aan te trekken,
verzekert Ellbjorg van Caspel
van het Noors Verkeersbureau
in Amsterdam, die ons op deze
reis begeleidt. Daar is trouwens
Noorwegen het land ook niet
naar. Wel zien de Noren in dat
toerisme van groot belang kan
zijn voor de nationale econo
mie. Het is bovendien ook wel
een beetje gek dat een land dat
zóveel te bieden heeft en zelf
maar een inwonertal van ruim
4 miljoen zielen telt, een nega
tieve toeristische balans kent.
Een gesprek met de directie
van Haugesunds nieuwste ster
renhotel, waar watersporters
voor de deur kunnen aanleggen
en zonneterrassen over drie
verdiepingen zijn verspreid,
leert hoeveel ruimte er nog is in
Noorwegen.
Haugesund (27000 inwo
ners) telt bijna 1000 hotelbed
den. De drie grootste hotels
hebben er daarvan samen zo'n
600. Twee van deze drie hotels
gaan vanaf het komende week
end. dicht. Tot het eind van
de zomer. „De hotels hier drij
ven voornamelijk op zaken
mensen", zegt de manager van
hotel 'Maritim', „die blijven in
de zomer weg. De zomer is hier
het stille seizoen."
Die zomerse overcapaciteit
is verbazingwekkend, maai
biedt ook grote mogelijkheden
en onderhandelingsruimte vooi
de organisatoren van vakantie
reizen. Want niet alleen is Hau
gesund zelf een aantrekkelijke
stad, het is, met Stavanger, te
vens een poort naar Rogaland
een soort miniatuur-Noorwe-
gen in zichzelf. Over dit toi
voor kort moeilijk toeganke
lijke en daarom ook door de
Noren zelf verontachtzaamde
tot slot van deze
reisnotities, morgei
Van Stavanger naar het
eiland Karmoy is drie kwartier
varen met de veerpont. We ko
men aan in Skudeneshavn, een
hartveroverend vissersplaatsje,
met straatjes nóg mooier dan
die van Stavanger. We betreden
nu historische grond, het land
van de koningssagen. Karmoy
wordt beheerst door de met een
brug met het eiland verbonden
stad Haugesund, waar koning
Harald Schoonhaar, die in 930
stierf aan de pest, begraven ügt.
De doorgang langs Haugesund,
die door Karmoy wordt be
schermd tegen het bulderend
geweld van de Noordzee, is de
'Koningsweg door Karmsundet'
uit de oude sagen, de zeestraat
waardoor koningen en veldhe
ren hun vikingschepen stuur
den.
Torbjorn Nervik lijkt, met
zijn onwennig zittende 20ste
eeuwse kleren, zelf weggelopen
uit een sage. Een grote man,
bruin verbrande schedel om
kranst door witte manen en En
gels sprekend in een comman
derend ritme. Torbjorn is VW-
directeur van Haugesund en
omgeving. In de ANWB-gids
wordt 'de Noor' beschreven als
'vriendelijk en gastvrij' maar,
zo vervolgt de gids, 'hij zal voor
zijn gasten niets meer doen dan
hij strikt noodzakelijk vindt.'
Geen flauwekul dus.
Torbjorn lijkt aan die be
schrijving te voldoen. Hij leidt
ons in hoog tempo rond en
wordt niet moe ons de schoon
heid van zijn streek te beschrij
ven. Dan noodt hij ons aan de
dis in een van de prachtige ho-
tels die het welvarende Hauge-
sund (als het in Stavanger re-
gent, druppelt het in Hauge-
sund heel behoorlijk) tegen-
woordig rijk is. „Ik neem aan
dat we allemaal vis nemen", be-
gint hij zodra we van spijskaar-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiB
gebied,
Noorse
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie-, drs. J.H M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236236.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13,4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 4023, 4900 CA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres. Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Ronkrolatioc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
VHIJUAla Zf JUNI laOD
lb PAGINA;
Door Pieter-Jan Dekkers
ER is in het verleden
door ondernemers nog
al eens geklaagd over
het groot aantal subsi
dieregelingen van de
overheid voor het be
drijfsleven. Veel onder
nemers zagen door de
bomen het bos niet meer
en haakten al bij voor
baat af om niet te ver
dwalen in premieland.
Anderen ondernemers za
gen wel brood in de (finan
ciële) helpende hand van de
overheid en schakelden der
halve regionale Kamerleden
om hen in Den Haag weg
wijs te maken of stelden een
'subsidioloog' aan, die als
dagtaak alle mogelijke sub
sidieregelingen van de over
heid napluisde om te kijken
of er iets voor zijn werkge
ver bij zat.
In het kader van het 'no-
nonsens-beleid' van het eer
ste kabinet-Lubbers is ge
poogd die veelheid van rege
lingen te stroomlijnen. En
waar subsidies gezien de
economische opleving niet
meer nodig waren, is driftig
gesaneerd. Overigens blijft
er voor het bedrijfsleven nog
genoeg in 'Den Haag' te ha
len. De binnengehaalde sub-
sidiologen zullen voorlopig
dan ook niet werkloos wor
den.
De strijd tegen de werk
loosheid heeft de afgelopen
jaren eveneens een inflatie
van regelingen, adviesbu
reaus en bedrijvencentra
veroorzaakt, naast de be
staande instellingen die van
ouds de belangen van het be-
drijfsleven behartigen.
Een - overigens niet volle
dige - opsomming:
er zijn 67 bureaus waar
kleine bedrijven terecht
kunnen voor algemene be
drijf s vragen. Hierbij zijn
niet inbegrepen de 'traditio
nele' bureaus als de Kamers
van Koophandel en regio
nale ontwikkelingsmaat
schappijen.
42 bureaus zijn specifiek
Bedrijvencentrum in Oudenbosch
- FOTO ARCHIEF DE STEM
bestemd voor bedrijven in de
'alternatieve sfeer' zoals
mens- en milieuvriendelijke
ondernemingen en vrou-
wenbedrijven.
er zijn 19 bureaus die niet
alleen bedrijven willen on
dersteunen maar ook de eco
nomische ontwikkeling in
een bepaald gebied willen
stimuleren.
zo'n 37 bureaus leggen zich
toe op overdracht van tech
nologische kennis.
er bestaan 44 bedrijven
centra met een breed pakket
aan gemeenschappelijke
diensten en voorzieningen,
waaronder het beschikbaar
stellen van managers, afvi-
seurs en administratieve
krachten.
80 bedrijvencentra zonder
deze faciliteiten werken spe
ciaal voor kleine onderne
mingen.
voor problemen in stads
vernieuwingsgebieden zijn
er 31 bedrijvencentra.
27 bedrijvencentra zijn be
stemd voor (woon-)werkge-
meenschappen. Het gaat
hierbij vooral om ideeële be
drijven die worden gestimu
leerd of geëxploiteerd.
Voorwaar een lappende
ken van bureaus, instellin
gen, projekten en program
ma's die de met name kleine
ondernemer de helpende
hand bieden. De Stichting
Regio Consult doet al enkele
jaren een poging al die hulp
instanties te inventariseren
in een een 'Atlas van lokale
initiatieven'. In dat overzicht
wordt elk jaar de stand van
zaken weergegeven en de
hulpverlenende instanties in
bepaalde groepen ingedeeld.
Onder de eerste categorie
vallen bureaus die de onder
nemer vooral de weg wijzen
naar investeringsmogelijk
heden, industriële vernieu
wing en kapitaalverschaf
fing en kontakten leggen
met regionale participatie
maatschappijen, exportbu
reaus, databanken en lokale
dan wel regionale bedrijven
centra.
Tot de tweede categorie
horen de bedrijvencentra,
waarvan elke zich zelf res
pecterende gemeente er wel
een in huis heeft. Het gaat
hier om verzamelgebouwen,
waar ondernemers en star
ters, die te klein zijn om zelf
gespecialiseerd personeel
aan te trekken, daarvoor een
beroep op het centrum kun
nen doen.
Wat de bureaus betreft, de
wildgroei in deze sector is
wat aan het afnemen. In 1983
en '84 - topjaren - kwamen
er respectievelijk 44 en 35
bureaus bij. Vorig jaar nog
'slechts' 21. Overigens blij
ken er ook nog niet geregi
streerde bureaus te bestaan,
die zich specifiek richten op
vrouwelijke ondernemers.
Zeeland en Brabant zijn wat
dat betreft goed bedeeld in
vergelijking met de rest van
het land.
De meeste bureaus wor
den geheel of gedeeltelijke
gefinancierd door de oprich
ters en participanten. Veel
bureau worden ook finan
cieel gesteund door derden
via schenkingen en subsi
dies. Ruim driekwart van de
bureaus wordt mede-gefi
nancierd door provincies en
gemeenten.
Opvallend is dat de ban
ken weinig brood zien in
dergelijke bureaus: slechts 3
van de 165 instellingen heeft
van banken enig krediet ge
kregen. Ook financiering
vanuit het Europees Sociaal
Fonds is mager: slechts één
bureau heeft eens iets uit
Brussel gekregen. En dat is
vergeleken met dergelijke
bureaus in andere EG-lan-
den een schijntje.
Het aantal advies- en sti
muleringsinstellingen wordt
in sterke mate beinvloed
door het aantal inwoners in
een bepaald gebied en de
omvang van de werkloos
heid. De meeste bureaus be
vinden zich dan ook in de
grote steden, Groningen,
Noord-Brabant en Gelder
land. Specifieke bureaus
(werklozenprojekten, jonge
ren, milieuvriendelijke be
drijven en vrouwenbedrij-
ven) zijn vooral te vinden in
de grote steden en Brabant
en Gelderland. Overigens
kent ook Zeeland een derge
lijke instelling.
De 165 bureaus tellen veel
medewerkers. De algemene
bureaus (67) hebben 257
mensen in dienst, de speci
fieke bureaus 209. De zoge
heten 'Local Enterpris
Agency's', kortweg Lenta's
genoemd, hebben in 18
plaatsen (waaronder Breda)
47 mensen in dienst. Veel bu
reaus, met name de ideeële,
werken met vrijwilligers.
In de tweede categorie -
bedrijvencentra - is de wild
groei nog lang niet gestopt.
In tegendeel, vorig jaar
kwamen er maar liefst 37
nieuwe centra bij op een to
taal van 148. En 1986 belooft
een absoluut topjaar te wor
den.
De rol van de lokale cq. re
gionale overheid is op het
eerste gezicht minder groot
dan bij de oprichting van de
adviesbureaus. Het initiatief
gaat meestal uit van parti
culieren of bedrijven of een
combinatie van twee of meer
uiteenlopende organisaties.
De financiering van deze
centra is moeilijk te achter
halen. Vaak worden ver
kapte subsidies opgegeven,
zoals het beschikbaar stellen
van een gratis (leegstaand)
bedrijfspand, het opknappen
van een pand tegen geringe
kosten en het gratis beschik
baar stellen van stafmede
werkers. In grote steden is
menig centrum in een
kraakpand gevestigd.
De meeste algemene be
drijvencentra zijn in Noord-
Brabant gerealiseerd. De
kleinere centra zijn even
wichtig over het land ver
spreid, waarbij Zeeland,
West- en Midden-Brabant
het echter zonder moeten
doen. Vooral wat West-Bra
bant betreft is dat opvallend,
omdat hier sprake is van een
hoge bevolkingsdichtheid en
een relatief hoog percentage
nieuwe bedrijven.
De meeste centra hebben
te kampen met leegstand, al
loopt dat de laatste jaren
wat terug. De belangrijkste
oorzaak is het feit dat be
drijvencentra vaak zijn ge
vestigd in voormalige indus
triecomplexen van enige
omvang.
Op zich zijn de adviesbu
reaus en bedrijvencentra
welkome aanvullingen op de
bestaande economische in
stellingen, al moet het be
lang ervan niet worden
overdreven. Neem bijvoor
beeld de adviesbureaus, die
de belastingbetaler veel geld
kosten, maar waarvan het
onmogenlijk is vast te stellen
hoeveel werklozen er door
aan de slag zijn geraakt. De
meldingen lopen uiteen van
enkele tientallen tot duizen
den, maar exacte cijfers zijn
niet te achterhalen.
Dat ligt met de bedrijven
centra wat anders. Waren er
in 1984 in totaal 950 bedrij
ven in dergelijke centra ge
vestigd, vorig jaar is dat
aantal spectaculair gegroeid
tot 2.000. Overigens moet het
begrip 'bedrijf' ruim worden
uitgelegd, omdat in een aan
tal centra ook particuliere
instellingen en overheids
diensten zijn gevestigd.
Met uitzondering van de
stafmedewerkers hebben de
centra tot nu toe ruim 4.000
arbeidsplaatsen opgeleverd.
Dat lijkt heel wat, maar af
gezet tegen een werkloos
heid van rond de 700.000
het niet meer dan de be
kende druppel op de
gloeiende plaat.
Of dit soort activiteiten de
komende jaren nog wel enig
perspectief hebben wordt
door steeds meer mensen be
twijfeld. Het gevaar van toe
nemende concurrentie steekt
de kop op en de veelheid van
bureaus en centra maakt het
de ondernemer of starter
niet gemakkelijk. Waarmee
de vergelijking met premie-
land zich aandient.
Door Thom Meens
MEER DAN zeven jaar
nadat het eerste ont
werp verscheen, wordt
op dit moment de laat
ste hand gelegd aan een
klachtenregeling voor
burgers die hun gram
willen spuien over het
optreden van politie
mensen.
In het ontwerp van de mi
nisters Korthals Altes (Jus
titie) en De Korte (Binnen
landse Zaken), wordt klagen
mogelijk gemaakt voor
iedereen die rechtstreeks in
zijn belang getroffen is door
een gedraging van een rijks-
of gemeentepolitieman. Kla
gen staat dus ook open voor
familieleden of klachtenbu-
reau's.
Geklaagd kan worden
over alles wat onbehoorlijk
is, maar niet over zaken die
ook door een andere (straf)
rechter kunnen worden af
gehandeld.
Het wetsontwerp gaat er
van uit dat de afhandeling
van de klachten gebeurt bin
nen het korps waarover ge
klaagd wordt. Beslissingen
worden uiteindelijk geno
men door de burgemeester
voor zover het een van de 150
korpsen met gemeentepolitie
betreft, en door de minister
van Justitie voor de rijkspo
litiekorpsen. In de praktijk
zal de minister van Justitie
zijn taak delegeren naar de
betrokken commandanten,
maar uiteindelijk blijft hij
verantwoordelijk en aan
spreekbaar.
De procedure van klacht
behandeling is simpel. Elke
klacht moet zo snel mogelijk
in onderzoek genomen wor
den. De burgemeester (of
rij kspolitiecommandant,
maar dat vergeten we ge
makshalve maar verder) be
kijkt eerst of een klacht ken
nelijk ongegrond is en of de
klager wel voldoende belang
heeft bij een klacht. Indien
al excuses voor een misdra
ging zijn aangeboden hoeft
dat laatste bijvoorbeeld niet
meer het geval te zijn.
Welke conclusie de burge
meester ook trekt (gegrond
of niet) hij moet daarvan be
richt sturen aan een onaf
hankelijke, door hemzelf be
noemde, klachtencommissie.
Die bestaat uit drie leden,
niet deel uitmakend van het
betrokken politiekorps.
De commissie toetst de be
vindingen van de burge
meester, houdt het onder
zoek naar de klacht in de ga
ten en krijgt uiteindelijk de
bevindingen met een aanbe
veling van de burgemeester
over de manier waarop hij
de zaak wil afdoen, op het
bord.
Vindt de commissie het
onderzoek of de manier van
afdoen onvoldoende dan kan
ze een nieuw onderzoek vor
deren.
Overigens verwachten de
beide ministers dat het met
de objectiviteit van de af
handeling van de klachten
wel mee zal vallen. Welis
waar gaan klachten altijd
over mensen die deel uitma
ken van het korps dat ze on
derzoekt, maar juist de poli
tie is erbij gebaat als de be
volking vetrouwen in haar
functioneren heeft. Het is
dus in het eigen belang van
een politiekorps dat klachten
fatsoenlijk worden bekeken.
Dat men zich niet met een
Jantje van Leiden ervan af
maakt.
Gebeurt dat toch, of als
een klager vindt dat hem te
kort is gedaan dan kan hij
zich achteraf tot de Natio
nale Ombudsman wenden.
Die heeft het recht klachten
nog eens te bekijken, maar
moet daarmee wel wachten
totdat de burgemeester de
zaak geheel heeft afgerond.
De nieuwe klachtenrege
ling is landelijk. Weliswaar
kan de procedure van onder
zoek nog verschillen, maar
de hoofdzaken liggen vast,
evenals de controle erop.
Tweede voordeel is dat de
klachten worden afgedaan
door de korpsbeheerder, de
directe baas van de politie
man.
En dat hoort ook zo.
Wat dat betreft wijkt de
nieuwe regeling in positief
opzicht af van de eerste uit
1979. Daarin werd voorge
steld dat er per arrondisse
ment van een rechtbank een
klachtencommissie zou moe
ten komen. Die commissie
zou klachten summier on
derzoeken en vervolgens
doorverwijzen naar de offi
cier van justitie of de korps
beheerder.
Maar daar kwam veel kri
tiek op. Van oudsher immers
was de burgemeester of de
minister de aangewezen per
soon om een klacht te behan
delen. Een eigen onderzoek
door een klachtencommissie
zou daaraan afbreuk doen.
Het voorstel werd daarop
ingetrokken. Vervolgens zou
het vijf jaar duren voor, in
de nieuwe politiewet, een
nieuw voorstel het licht zou
zien. Dat ging ervan uit dat
de overheid enkel proce-
dure-regels zou opstellen
over de klachten-behande
ling.
Maar ook dat voorstel
sneuvelde: niet alleen werd
die nieuwe politiewet inge
trokken - hij zou vanwege de
samenvoeging van rijks- en
gemeentepolitie te duur
worden-, ook op de klach
tenregeling zelf kwam nogal
wat kritiek.
Vooral de Tweede Kamer
vond dat er te weinig waar
borgen voor onafhankelijke
behandeling van de klachten
in zaten. Men vond de rege
ling nog te vrijblijvend.
Uiteindelijk bracht een
studieconferentie waaraan
werd deelgenomen door de
betrokken departementen en
tal van politie-organisaties
uitsluitsel. De conclusies van
die conferentie waren duide
lijk.
Een goede klacht-regeling
voor de politie is nodig en
heeft bestaansrecht.
Zo'n regeling moet waar
borgen omvatten voor een zo
objectief mogelijke behan
deling van de klacht.
De rechten van de politie
ambtenaar moeten worden
gewaarborgd.
De regeling moet landelijk
gelijk zijn.
Aan al die eisen is in het
nu voorliggende wetsont
werp voldaan. Ogenschijn
lijk kunnen klagers voor
taan rekenen op een goede,
snelle en eerlijke behande
ling van hun grieven.
Dat desondanks toch nog
de 'beroepsmogelijkheid' bij
de Nationale Ombudsman
blijft bestaan moet eveneens
als een groot goed gezien
worden. Dat neemt in ieder
geval elke schijn van een on
eerlijke procesgang weg.
Bijkomend voordeel is de
landelijke eenheid in klach
tenprocedures. Tot nu toe
werden klachten in de ene
gemeente wel en in de an
dere niet in behandeling ge
nomen. Dat betekende niet
alleen rechtsongelijkheid
voor de burger, ook de poli
tiefunctionaris wist niet
waar hij aan toe was.
Dat zal straks wel het ge
val zijn, zeker als ook aan de
Minister Korthals Altes.
- FOTO DE STEM/JOHAN VAN GURP
publicatieplicht wordt vol
daan. Elke korpsbeheerder
moet eenmaal per jaar alle
ingekomen klachten open
baar maken. Tevens dient
hij aan te geven hoe de
klachten zijn afgedaan.
Door openbaarmaking
zullen bepaalde structurele
fouten binnen een politie-or-
ganisatie sneller aan het
licht kunnen komen en dus
ook sneller aangepakt kun
nen worden, denkt de wetge
ver.
Bij de verslaglegging zal
zoveel mogelijk gewerkt
worden met anonieme gege
vens. Herkenning kan echter
nooit helemaal worden uit
gesloten, want er zijn nu
eenmaal functies bij de poli
tie waarvan er in elk korps
maar één is: denk bijvoor
beeld aan de hoofdcommis
saris van een korps in een
grote gemeente.
De nieuwe regeling zal,
afhankelijk van de in
spraak-procedure die nu
loopt, waarschijnlijk begin
volgend jaar van kracht
worden.
Door Lidy Nicolasen
SINDS DE rel rond de
'aanrander met de hond'
-nu anderhalf jaar ge
leden - staan de kranten
bol van zaken als ver
krachtingen, sexueel
misbruik van vrouwen
en kinderen of van on
gewenste intimiteiten
op de werkvloer. Het
schandaal rond de ene
gyneacoloog is nog niet
verstomd, of nieuwe
schandalen rond andere
hulpverleners, werkge
vers of familieleden
dienen zich aan.
„De wereld wordt steeds
slechter", zeggen de mensen.
„Nee", zegt de advocate Gabi
van Driem (35) uit Amster
dam. „de zaak rond 'de aan
rander met de hond' heeft
veel losgemaakt. Het aantal
zaken is landelijke enorm
toegenomen."
Achteraf, peinst ze, is niet
meer na te gaan waarom die
zaak ineens alle aandacht
trok en waarom de aandacht
voor sexuele misdrijven
sindsdien is gebleven. Mis
schien omdat de man zelf
naar de pers stapte, mis
schien omdat hij kort na zijn
veroordeling werd vrijgela
ten wegens een tekort aan
cellen. Misschien omdat de
minister er een politiek pro
bleem van maakte door
meer cellen te eisen.
Hoe het ook zijde publici
teit leek alle onrecht dat
aanwezig was,naar de open
baarheid te duwen. Vrouwen
aarzelden niet naar de
rechtbank te stappen en
eisen te stellen, journalisten
worden boos als je ze niet
tipt wanneer er een kort ge
ding speelt over sexueel ge
weld. Vroeger ging zo'n zaak
ongemerkt voorbij", zegt
Van Driem.
Maar ook in de rechtzaal
veranderde het een en ander.
Er kwam aandacht voor de
positie van het slachtoffer,
vooral de rechters in de
randstad zijn anders gaan
aankijken tegen verkrach
tingen en aanrandingen. Op
zienbarende uitspraken
werden gedaan, zoals het
toekennen van eisen tot
schadevergoeding of tot
straatverboden. Twee weken
geleden gevolgd door een
woonverbod voor een man
die opnieuw contact zocht
met een kind dat eerder door
hem was misbruikt.
Bij veel van deze opzien
barende uitspraken duikt de
naam van mr. Van Driem op,
sinds vijf jaar zelfstandig
advocate in Amsterdam. Met
nadrukkelijk de toevoeging
'feministisch' en de medede
ling dat ze alleen voor vrou
wen werkt. „Je herkent hun
problemen omdat je zelf ook
vrouw bent."
Vorige week verscheen
van haar het boek „In haar
recht", een handleiding voor
vrouwen over hun juridisch
en ander recht op tal van
terreinen. Waarom dit boek?
Afstandelijk (bang als ze
is het reglement van de Orde
van Advocaten „geen re
clame maken voor jezelf" te
overtreden) zegt de -hoog
zwangere- Van Driem: „Je
merkt in de praktijk dat
vrouwen een enorme achter
stand hebben in informatie.
Ze laten zich vaak een oor
aannaaien, ze nemen met
heel weinig genoegen omdat
ze hun eigen rechten niet
kennen. Dat gebeurt met
name op financieel gebied.
Je merkt dat ze pas stappen
durven te zetten als ze hun
rechten kennen, ook al leven
ze jaren achtereen in een on
houdbare situatie."
Zojr constateerde Van
Driem dat veel vrouwen
domweg niet weten dat ze
thuis weg kunnen gaan
wanneer ze dat verkiezen. Ze
weten niet dat ze vrij zijn in
hun keuze voor hulpverlener
of ziekenhuis. Vaak blijken
ze volstrekt onthand als ze
om wat voor reden ook plot
seling alleen komen te staan.
De informatie die voor
handen was is volgens Van
Driem „te versnipperd en te
weinig gericht op vrouwen".
Want dat vrouwen in de wet
en in de rechtspraak een on
gelijkwaardige positie heb
ben, staat voor haar als een
paal boven water. „Recht is
altijd door mannen gemaakt.
Vrouwen hebben er eeuwen
lang niets mee te doen ge
had. Dat heeft zijn weerslag
in de rechtsregels, er zijn
nog steeds een heleboel re
gels die vrouwen discrimi
neren. Die worden er nu uit
gehaald. Maar zelfs als alle
nota's zijn verwerkt, dan nog
zijn mannen en vrouwen
voor de wet niet gelijk, om
dat ze een andere maat
schappelijke positie bekle
den. Daarom moet je vróu
wen in de wet een voor
sprong geven."
Ze trekt een vergelijking
met het arbeidsrecht, waarin
het recht van werkgevers én
werknemers bij ontslag is
geregeld. Maar: „Het maakt
nogal wat uit of je als werk
gever iemand kunt ontslaan,
of dat je als werknemer het
recht hebt ontslag te ne
men."
Samen met de werkgroep
Vrouw en Recht (waarin de
feministische advocaten zich
verenigen), het Proefproces-
senfonds Recht en Vrouw en
het juridische blad Nemesis
pleit zij voor aanpassing van
de wetgeving. Zij willen een
algehele wet op de seksedis
criminatie, waarin positieve
discriminatie met naam en
toenaam wordt genoemd en
waarin het toepassen van
sancties wordt geregeld.
Maar dat aanpassing van
de wet niet zaligmakend is,
bewees de komst van de Wet
gelijke behandeling van
mannen en vrouwen in 1980.
In totaal werden slechts om
en nabij 14 zaken over onge
lijke behandeling aange
kaart. Van Driem: „Ik denk
dat het iets heel nieuws is,
ook voor de rechters. Zij zit
ten toch met de bestaande
normen, het bestaande rol
lenpatroon. Dat is niet een-
twee-drie te doorbreken. De
wet wordt heel erg volgens
die bestaande normen ver
klaard. Vaak ook durven
vrouwen zelf niets te onder
nemen, bang als ze zijn om
hun baan te verliezen. Dat
zie je vooral wanneer ze
-bijvoorbeeld door zwan
gerschap- in een kwetsbare
positie zitten."
Duidelijker nog ligt dat bij
zaken over ongewenste inti
miteiten. Een voorbeeld: de
klachten van een oudere
vrouw, jarenlang door haar
werkgever lastig gevallen,
werden door de rechter als
juist erkend. Toch werd de
vrouw in het ongelijk ge
steld, omdat ze volgens de
rechter te lang had gewacht
met het nemen van juridi
sche stappen.
Van Driem: „De rechter
begreep niet dat er vaak ja
ren overheen kunnen gaan
voordat een vrouw iets durft
te ondernemen." „We staan
nog heel erg aan het begin
het gaat heel langzaam"
zegt Van Driem. Ze koestert
de hoop dat steeds meer col
lega's in de toekomst „met de
tactiek van de kapotte
grammofoonplaat" in de
rechtzaal de vinger zullen
leggen op misstanden, dat
het aantal eisen om schade
vergoeding fors zal toene
men, dat steeds minder za
ken zullen worden gesepo
neerd.
„Weerbaarheid is t«
koop", verkondigt Vat
Driem in haar handwijzer
Ze voegt eraan toe: „Het is
nu eenmaal zo dat als je niel
weet wat je kunt doen, je ook
niet zo gauw iets zult onder
nemen."
UTRECHT (ANP) - De Nede
landse ziekenfondsen hebb*
vorig jaar 16 medewerkers
artsen, tandartsen en fysii
therapeuten - betrapt op t
veel declareren. Gemidde
brachten zij 232.000 gulden t<
veel in rekening, een totaal b
drag van ruim 3,7 miljoen gu
den.
Dat meldt de werkgroc
verschrijvingen van de Zit
AMSTERDAM (ANP) - D
raadkamer van het gerechts
hof in Amsterdam heeft o]
formele gronden de vrijlatin
gelast van de 43-jarige Ellei
T. die wordt verdacht vai
spionage voor de DDR.
De rechtbank in de hoofd
stad veroordeelde Ellen T
eind vorige maand tot twei
jaar gevangenisstraf wegen
voorbereidingshandelingen
die spionage tot doel hadden.
Tijdens de zitting in dit ver
band bracht de verdedigin,
naar voren dat de rechtbanl
bij een van de verlengingei
van het voorarrest een fou
heeft gemaakt door in eei
proces verbaal niet de 'klem
mende redenen' te vermelden
waarom de vrouw nog vas
gehouden diende te worden
Het gerechtshof besloot om di<
zeer formele reden de vrijla
ting te gelasten van de vrouw.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM - Een ruime
meerderheid (82 van de Ne
derlandse bevolking vindt dat
er een wettelijke regeling
moet komen voor euthanasie.
Dertien procent acht eutha
nasie op verzoek van de be
trokkene in geen geval toe
laatbaar, voor 49 mag dit al
leen gebeuren bij ondraaglijk
lijden in de stervensfase. Ach
tendertig procent wil eutha
nasie toestaan bij ondraaglijk
lijden in elke fase van het le
ven, aldus blijkt uit een Avro-
Nipo-enquête.
Onder de PvdA-kiezers is
88 voorstander van een wet
telijke regeling, onder die van
de WD 86 en onder de
CDA-aangang 76 Van de
(AD VER'
Bij Meubelfabriek
fraai eiken en moderi
combineren. En daardoo
thuis in ieder interie
Roosendaal. Dr. Brabersstraat 2a
Oisterwijk, Hensdensebaan 65.
Hulst (Z.V Absdaalseweg 1,01
