P TOE.
Doordachte eenvoud
BEVLOGENHEID
M
Raquel Welch krijgt
schadevergoeding
van 11 miljoen dollar
RICHARD BURTON IN LAATSTE ROL SAMEN MET DOCHTER
Zomerexpositie Nederlandse kunst
Duitse tv
zendt deze
zomer veel
films uit
lONDERDAG 26 JUN11986
Ida
- 1
r ruden geweldk;
HILVERSUM - In 'Ellis Island', een serie ^uan vier afleveringen die
vandaag start bij de TROS, speelt Richard Burton de laatste rol van
zijn leven. En het lot wil, dat de grote acteur nu tegenover zijn 26-jarige
dochter Kate staat die eveneens een belangrijke rol vervult.
Kasteelroman
Tuinman
Aanzet
Borneo
Vazen
E X P-0 S I T I E S
cr
Tel. 076-143731.
|m vrij. 9-17.30 uur,
18.30-21 uur, za. 9-17 uur
-
C./
die prestaties levert van
lel. Hierna komt de unieke
auto met een door BMW
[igheidsmotor
Dan de 525i en de
528i, bijna de ever
greensvan deze serie.
Recentelijk zijn
de 535i en de M535
jevoegd. Allebei auto's me
de 230 km/u.
te, als absolute top, staat
ran deze serie de
45 km/u). Dit is een door
rt ontwikkelde versie van
5-serie.
irie begint bij de BMW-518
indigt bij de BMW M5.
g zijn er nog
nogelijkheden
1ST 152 OF RAADPLEEG UW BMW DEALl
EFOON 076-13 3186/22 35j
01682-24 03 ROOSEND^j
00.
TIM
Als je tegenstanders weet uit te
schakelen die oyer meer talent
beschikken, heb je recht op een
schouderklopje
Rik de Saedeleer
T2 PAGINA GIDS 1
i Raquel Welch: „Het ging er mij alleen maar om
mijn reputatie te herstellen.foto at
LOS ANGELES(AP) - De Amerikaanse filmsier Raquel
Welch heeft dinsdag een door haar aangespannen proces te
gen filmproducenten Metro-Goldwyn-Mayer gewonnen.
De maatschappij is veroordeeld tot het betalen van 11 mil
joen dollar schadevergoeding wegens het ontslag van me
vrouw Welch tijdens de opnamen van 'Cannery Row* in 1980,
Raquel Welch zei na de uitspraak van het Hooggerechts
hof dat zij niet verwacht had zo'n hoog bedrag toegewezen te
krijgen. „Het ging mij er alleen maar om mijn reputatie te,
herstellen en weer aan het werk te kunnen gaan in de film
industrie", verklaarde zij.
Mevrouw Welch had een schadevergoeding van 20 milj oen
1 dollar geëist. Na haar ontslag werd zij vervangen door De-
bra Winger, die samen met Nick Nolte de hoofdrol speelde in
de film naar het gelijknamige boek van John Steinbeck uit
1945.
De film kreeg uiteindelijk e
pers.
verdeelde kritiek in de
IBOLSWARD (ANP) - In Bolsward loopt sinds maandag de 39ste
zomertentoons telling van Nederlandse kunst.
Dit maal onder de titel 'Nederlands Impressionisme', een ten-
I toonstelling die tot stand is gekomen in samenwerking met
I rijksmuseum Rröller Möller uit Otterloo. Te zien zijn werken
I van onder meer Bouer, Breitner, Israels, Maris en Toorop.
I Minister Brinkman, die de expositie opende, kwam met een
I voor Bolsward verheugende mededeling; hij zegde de gemeente
I een bedrag van ongeveer 3,5 miljoen gulden toe voor de restau-
I ratie van de St. Martinikerk aldaar (gebouwd van 1420 tot 1440).
'Ellis Island': tv-serie
over 'Amerikaanse droom'
Door Jan Koesen
film is, maar de tijdgeest en de
plot hebben veel gemeen.
Zoals bekend overleed
Burton in 1984 aan een
hersenbloeding. Vlak
voor zijn dood zei hij over
'Ellis Island' en zijn doch
ter:
„Toen ik de eerste dag met
Kate samenspeelde, was ik
doodzenuwachtig. Ik zag haar
gezicht. Het kwam me zo be
kend voor, haar botstructuur
was precies die van mij, ik
werd bang van de gelijkenis,
en het heeft ons zeker een half
uur gekost eer we daar over
heen waren. Toen verliep voor
Kate alles van een leien dakje
en ze fietste door de scènes
heen."
Ellis Island was vroeger dat
deel van de haven van New
York waar immigranten aan
kwamen of vast werden ge
houden. Het was de tijd van de
eeuwswisseling. Talloze Euro
peanen die op het eigen conti
nent geen kans zagen voor
zichzelf en of hun gezin te zor
gen, vluchtten naar het land
van de Onbegrensde Mogelijk
heden, allemaal gebiologeerd
door de Amerikaanse Droom:
de krantejongen die miljonair
wordt.
Dit is het decor van een
boek van Fred Mustard Ste
wart die ook enige horror-sto
ries heeft geschreven. Zijn 'El-
lis Island' werd een bestseller.
Voor de serie zijn naast Ri
chard Burton nog enkele an
dere sterren van wereldfaam
gecontracteerd, zoals Claire
Bloom en Faye Dunaway. De
serie is niet onaardig, maar
kan toch in de verste verte met
tippen aan vergelijkbare wer
ken als 'The Godfather' en
'Once Upon A Time in Ameri
ca'. Hiermee wil ik niet zeggen
dat 'Ellis Island' een misdaad-
Richard Burton met Faye Dunaway in 'Ellis Island'. Ri
chard Burton speelt een steenrijke, jaloerse senator. Faye
speelt de knappe, wispelturige wouw waarop Burton zijn
zinnen heeft gezet. - foto amp
Het blijft in 'Ellis Island' bij
amusement, een vleugje histo
rie en voor de rest het eeuwige
conflict tussen man en vrouw,
tussen rijk en arm, de ver
sierde kasteelroman. Diepere
dimensies zoals die wel aan
wezig zijn in beide genoemde
speelfilms, worden in 'Ellis Is
land' nergens aangeboord en
ik kan me ook niet voorstellen
dat Burton zo verrukt over de
serie zou spreken als zijn
dochter daar niet aan meege
daan had. Maar dat is ouder
liefde.
Kate was de eerste dochter
uit Burtons eerste huwelijk
met Sybil Christopher. Na
haar toneelacademie ging ze
met George C. Scott de plan
ken van Broadway op. Kate:
„Ik ben nu 26 en mijn ouders
hebben elkaar al in geen 21
jaar gesproken. Ze hebben de
zelfde advocaat, een vriend
van de familie, maar ze praten
uitsluitend via hem met elk
aar. Mijn moeder is zeer ge
lukkig hertrouwd, maar het
heeft me echt pijn gedaan toen
ik mijn vader in zijn huwelij
ken zo zag lijden."
Vier Europese emigranten
worden in 'Ellis Island' ge
volgd vanaf hun troosteloze
start in Europa tot aan hun
hoogte- c.q. dieptepunten in de
States. Daar is de fraaie Ita
liaanse tuinman Marco (Greg
Martyn) die de lusten opwekt
van de rijke en wispelturige
actrice Maud Charteris (een
mooie creatie van Faye Duna-
Richard Burton in de laatste rol van zijn leven heeft in
'Ellis Island'zijn dochter Kate als tegenspeelster. - fototros
way; zinnelijkheid, stijl en
calculatie zijn fraai verenigd
in haar.) Daar is Jacob, een
joodse Rus wiens familie
wordt uitgemoord door de Ko
zakken en die met een kogel in
zijn been naar Amerika vlucht
om zich daar een carrière als
musicus op te bouwen, waarin
hij door Al Jolson word bijge
staan. Hij raakt met Marco
bevriend.
Dan volgen we twee vrien
dinnen, waarvan de een blind
wordt en daardoor aanvanke
lijk niet de States in mag. De
ander (Kate Burton) heeft een
adellijke vriend verraden aan
de IRA.
We beleven in het' eerste
deel van de serie him aan
komst met een emigranten
schip, zien hen strompelen
door de douane, worstelen met
de taal en de voorschriften en
met de teleurstelling dat de
droom uitblijft.
Het is sentimenteel kijkspul,
maar toch wel genoeglijk. Het
zit leuk in elkaar, hoewel cli
chématig. Richard Burton is
een steenrijke, jaloerse sena
tor die een oog heeft op de
schone Faye Dunaway en die
daarbij geen charmante Ita
liaan wil gedogen.
Van onze RTV-redactie
DE filmliefhebbers kun
nen de komende tijd aan
hun trekken komen bij de
Duitse televisie. Tijdens de
zomermaanden is daar een
groot aantal, vaak recente
rolprenten te zien. Daar
naast slaat de Duitse tv.
zicb door de vakantiepe
riode,mei een reeks tv-spe-
len, het nodige amusement
en veel sportuitzendingen.
Een greep uit de speel
films die de komdende tijd
op het Duitse scherm te
zien zullen zijn: de spook
geschiedenis 'Poltergeist'
(5 juli) van producent Ste
ven Spielberg, 'Coming
Home' (6 juli) met 'Jane
Fonda' en Jon Voight, de
monsterfilm 'Swamp
Thing' (26 juli), Ettore Sco-
la's 'Le Bal' (20 juli), 'The
Turning Point' (3 augus
tus) met Shirley MacLaine
en Anne Bancroft, de grie
zelfilm 'The Cat Creature'
(16 augustus) en de avon
turenfilm 'Sunburn' (31
augustus) met Farah Faw-
cett.
Voor zaterdag 27 sep
tember staat 'A Bridge Too
Far' op het programma,
een groots opgezette oor
logsfilm van Richard At-
tenborough die voor een
groot deel in Nederland is
opgenomen. Verder gaat
ARD een serie rolprenten
met de Duitse acteur Hans
Albers uitzenden.
Op amusementsgebied
blijven publiekstrekkers
als Alfred Biolek, Joachim
Kulenkampff, Jürgen von
der Lippe en Sigi Harreis
hun shows ook tijdens de
zomer presenteren.
Na het WK voetbal
staan nieuwe sportevene
menten op het uitzend
schema zoals Wimbledon,
het CHIO in Aken, de Tour
de France en het Europees
Kampioenschap atletiek.
In een reeks muzikale pro
gramma's wordt de 100e
geboortedag van compo
nist Frans Liszt herdacht.
Door Henk Egbers
Julius Luhulima, schilde
rijen. Kunst onder de Toren,
Torenpassage, Breda. Open:
woe-za 13-17 uur. Tot 13 juli.
DEZE galerie geeft debu
tanten een kans. Luhulima
laat met zijn verdiensten en
gebreken zien dat hij deze
verdient. Hij toont hier een
aantal pastels: een serie
vrouwelijke naakten en een
serie met geïsoleerde objec
ten. Deze laatsten (flesje, te
lefoon, oog, glas, lepel e.d.)
plaatst hij een groot blauw
veld. Soms slaagt hij eri.i
een typisch vervreemdings-
verschijnsel, een bezinning
op 'de' werkelijkheid, op te
roepen. Doorgaans is zijn
omgaan met het materiaal
en het hanteren van deze
compositietechniek nog wat
schools en blijft de materie
in zichzelf steken. Dat geldt
ook voor zijn naakten, die
hij 'te lijf gaat' met een
lichte stylering. Een soort
Pol Mara-erotiek, die geob
jectiveerd wordt. Julius is
nog niet boven zijn mate
riaal uitgegroeid, maar be
schikt over kwaliteiten die
al de moeite waard zijn.
Langhuis uit Borneo, nagbouw op de tentoonstelling
in Leiden.
Marlies van Wijk, vazen
en Geert Pouls, bloemen.
Galerie Geert Pouls, Diest-
straat 3, Breda. Tot 7 juli.
WIE het goede keramische
produkt van Marlies van
Wijk kent zal even met zijn
ogen knipperen. Ze maakte
hier een drietal, ongeveer
twee meter hoge, vazen van
gaas. Traditionele vormen
met badinerende vervor
mingen. Geert Pouls, juist
terug van een expositie in
Japan, heeft deze bekleed
met klimop. In de vazen
werden echte (dullige) kera
miek vazen gelegd. Het ge
heel stond er, bij ons bezoek,
nogal verdroogd bij. Het
schijnt de becjpeling te zijn
om hiermee hints te geven
voor een typisch eigen tuin
inrichting. Dat kan, maar
dan is het totale 'aanbod'
hier toch onvoldoende uitge
werkt.
Borneo, culturen op drift.
Rijksmuseum voor Volken
kunde, Steenstraat 1, Lei
den. Open di-zo 10 (zo 13)-17
uur. tot 5 oktober.
IN ONZE cultuur moeten we
op min of meer geforceerde
manier (vgl Chambres d'a-
mis in Gent momenteel)
weer proberen een relatie te
leggen tussen kunst en het
dagelijkse leven. Op deze
expositie zie je hoe op Bor
neo (Kalimantan- voorma
lige Nederlandse kolonie) in
de rijke traditionele cultuur
van de Dayaks kunst en le
ven nog geïntegreerd zijn.
Hoewel ook deze nu be
dreigd wordt door de opruk
kende 'beschaving' die een
commerciële houtkap ver
oorzaakt en andere deviezen
opleverende activiteiten van
het groot Indonesische Rijk,
zijn er nog heel boeiende, ar
tistieke aspecten in deze sa
menleving aanwezig.
Deze tentoonstelling geeft
daarvan een interessante in
kijk. Om het commerciële
aspect (de duivel met Beël
zebub uitdrijven) van deze
expositie dan direct ook nog
maar te noemen: dank zij
Malaysian Airline systems
(MAS) en de Sarawak Tou
rist Association kori het mu
séum bij deze tentoonstel
ling een wedstrijd uitschrij
ven, waarvan de hoofdprijs
een verzorgde reis naar dit
gebied is. Voorwaarde: voor
30 september een opstel
schrijven bij deze expositie.
Bij deze tentoonstelling is
overigens al een heel goed
'opstel' verschenen in de
vorm van een goed gedocu
menteerd boek: 'Borneo,
oerwoud in ondergang', ge
schreven door Jan Avé en
Victor King. Voorzien van
talrijke illustraties wordt
daarin verteld over onder
meer de strijd om het be
staan, transmigratie, veran
deringen, de Dayak etc.
Behalve uitgewerkte vor
men van architectuur toont
deze tentoonstelling heel
mooie gebruiksvoorwerpen.
Ze laten zien hoe vanuit na
tuurlijke gegevens, met een
fijn gevoel voor vorm- en
sierkunst en een vertede
rend en soms wreed aanra
ken van de menselijke ziel,
gebruiksobjecten werden
gemaakt, die een integere
artistieke inhoud hebben.
Van een oorversiering voor
mannen van neushoornvo
gelbek tot een rattenval van
rotan, van houten figuren
tot rotan manden, van een
zeer oude (15e eeuw) kris een
koperen sirihstel of van een
ingesneden bamboekoker tot
een krijgsmuts van panter
huid, telkens kun je getrof
fen worden over de fijnzin
nige spontaneïteit op artis
tiek gebied, die 'zo maar' in
de meeste mensen verborgen
zit. Deze tentoonstelling
over Borneo is veel meer
dan nostalgische aandacht
voor een voormalige kolonie,
maar bevat voorwerpen die
het kolonialisme overleefd
hebben. Heel mooi.
Coleta Velderman ge
mengde technieken, Nettie
van den Heuvel keramiek,
Galeridee Elftweg 2 Raams-
donksveer open dinsdag tot
en met zondag van 12 tot 18
uur, tot en met 20 juli.
DE kleurvlakken van de
monoprint geven aan het
papier een grove textuur,
die door Coleta Velderman
organisch wordt genoemd.
De zo verkregen levendige
ondergrond in aanverwante
kleuren is voor haar uit
gangspunt van haar teke
ningen. Dit zijn visueel aan
trekkelijke beelden, de kleu
ren zijn aangenaam op elk
aar afgestemd en de figuren
maken de indruk vanuit een
sprookjesachtige wereld af
komstig te zijn. Ze zijn wat
mysterieus en vreemd van
vorm, de wezens die de tafe
relen bevolken, maar het
zijn onmiskenbaar mensen.
Coleta Velderman studeerde
grafiek aan St. Joost te Bre
da.
De thema's van Coleta
Velderman blijken te gaan
over innerlijke conflicten of
tegenstellingen tussen ka
rakters. De beelden zijn ech
ter zo harmonieus van op
bouw en coloriet dat het
conflictueuze van het thema
ternauwernood overkomt.
De tekeningen hebben meer
het karakter van de illustra
tie van een situatie waarin
Coleta's onderwerpen aan de
orde komen dan dat ze een
fundamentele weergve van
het probleem zijn. Een ver
klaring daarvoor is het ont
staan van de tekening uit de
eerder aangebrachte kleur
vlakken, die worden geac
centueerd of weggeveegd
naargelang de compositie
daarom vraagt. Ook al lijkt
de aanpak intuïtief, uitein
delijk is de beeldopbouw
volkomen rationeel van
aard.
Rationeel is ook de wijze
waarop Nettie van den Heu
vel haar volkomen vlakken
en flinterdunne porseleinen
plaatjes aan elkaar zet. Door
van tevoren gemaakte mo
dellen kan ze precies bere
kenen hoever ze kan gaan
met het uitbuiten van het
zwevende karakter van
haar vormen. Nettie woont
en werkt in Den Bosch waar
ze ook studeerde aan de aca
demie voor kunst en vorm
geving. Dit jaar ontving ze
van het museum Booymans
in Rotterdam een eervolle
vermelding.
Het werk van Nettie van
den Heuvel is van door
dachte eenvoud. Het zijn
ruimtelijke geometrische
vormpjes, waarbij de lege
ruimten tussen de vlakken
ook bepalend is voor de
vorm, ze volgt daarmee de
denkwijzen van de con
structivisten. En ze gaat zo
ver dat ze de lege ruimte
tastbaar maakt door met
potlood lijnen te trekken
langs de schaduw die het op-
bject op de ondergrond
maakt. Interessant werk dat
vraagt om uitvoering op
groot formaat.
L,R.
Carla Munsters, werk op papier. De Beyerd, Boschstraat 22
Breda, open dinsdag ttavrijdag van 10 tot 17 uur, zaterdag en
zondag van 13 tot 17 uur, maandag gesloten tin 20 juli.
'DE SPIEGEL van de zee is de spiegel van de lucht', is de titel
van een paneel dat op de eerste plaats groot en blauw is. Het
meet 1.65 bij 7,5 meter en het is puur, kobaltblauw. Maar Carla
Munsters heeft een buitengewone affiniteit met berken- en po
pulierenblaadjes en inderdaad lijken de vage structuren en de
onregelmatigheden in de blauwe vlakte veroorzaakt te worden
door berkeblaadjes, die opgeplakt in een dicht regelmatig pa
troon, de grondering vormen voor het uitgestrekte blauw dat
aan een kant wordt begrensd door een paneeltje van bladgoud.
De symboliek van de kosmos als eenheid (hier terug te vinden
in het blauw van water en lucht en het goudgeel van de zon, in
nauwe verbondenheid met de levende natuur) bepaalt voor een
groot deel het karakter van deze serie. Carla Munsters woont in
Eindhoven, studeerde aan de Jan van Eijk in Maastricht. Ze
heeft verschillende tentoonstellingen in binnen- enh buitenland
achter de rug en een aantal van haar werken is door Neder
landse musea aangekocht.
De bevlogenheid om iedere ondergrond bladstructuur te ge
ven heeft iets dwangmatigs. De zeven zwarte zuilen zijn een
post-modernistische weergave van een romantische opvatting
over de gothiek, meer feitelijk gezegd: de als zuilen geïnterpre
teerde boomstammen, met hun lichtjes kromgetrokken uitge
knipte vormen in de kleuren van een donker eikenhout, geheel
uit populierblaadjes opgebouwd, zijn aardig etalagemateriaal.
Veel sterker zijn de acht paneeltjes die in sobere beeldtaal en
forse kleuren een reisreportage vormen en waaraan geen
blaadje te pas is gekomen. De installatie 'Violon d'Automne' be
staande uit een vrij, recht opstaand, blauw geschilderd blad,
waarvoor een betekend stuk glas, waarvoor weer een tapijtje
van omgekrulde blauw gestippelde blaadjes is door de eenheid
binnen de zo uiteenlopende elementen en de schijnbare noncha
lance van opbouw intrigerend en decoratief.
Lia Roose
t
Carla Munsters:
De reis; acryl, pastel, papier (De Beyerd).
TILBURG: De akademie voor
beeldende vorming exposeert
het eindexamen-werk, onder het
motto 'Inzicht beeld 86', gespreid
aan de Prof. Cobbenehagelaan
205. Op 30 juni is te zien plastisch
ruimtelijke en keramische
vormgeving. De afdeling textiel
op 2 en 4 juli. Telkens 10-17 uur.
En onder de titel 'Presentatie 86'
wordt een keuze uit het eindexa
menwerk academie en Tehatex
in vier delen getoond bij Bagger,
St.Jozefstraat 136 (26 juni-8 juli;
10-22 juli; 24 juli-5 augustus en
7-20 augustus). Dinsdag-zater
dag 13-17 uur.
MIDDELBURG: Op 27 juni om
16.30 uur opent mr. J. Boersma
in het Zeeuws Museum een ten
toonstelling met recent werk
van Bob Pingen uit Vlissingen,
die onder het Scheldelicht mij
mert in abstracte esthetiek. Tot
13 september.
DELFT: De Porceleyne Fles is
een begrip voor iedere geïnteres
seerde in mooi keramisch werk.
De Rijksdienst voor Beeldende
Kunst maakte samen met Het
Prinsenhof in Delft een tentoon
stelling met 350 voorwerpen, die
de periode 1876-1940 van dit be
drijf illustreren. Van 27 juni-14
september is deze te zien in mu
seum Het Prinsenhof en reist
daarna door het land.
