UITBLAZEN
Verhóuding Nederland- Moskou nu stabiel
Kerncentralebeleid in België met de franse slag
Tal van obstakels voor pausbezoek Ruslam
even..L
271 centrales in 39 landen
NUTSBEDi
'Minister i:
met belast
DESTEMCOMI
Verwende
passagiers
DE ©TIM
VRIJDAG 6 JUN11986
ACHTERGROND
GROEIENDE TENDENS NAAR VERBETERING POLITIEKE CONTACTEN
ONDERONSJESONVOLDOENDE VOORBEREIDING EN MATIGE VOORLICHTING
IN 1988 HERDENKT ORTHODOXE KERK DUIZEND JAAR CHRISTENDOM
Valse tonen in sup
WIMKOCK
ER ZIJN dingen waar
van je wel weet hebt,
omdat je er over
leest, maar waarvan de
ware omvang je enkel bij
toeval enigszins duidelijk
wordt. De cosmetica-rage
bijvoorbeeld, gepaard aan
de merken-gekte. Het was
me niet ontgaan dat mijn zoon
de destijds nuchter gekozen Pi-
tralon after shave had afgezwo
ren ten gunste van iets dat niet
alleen sterker, maar ook duur
der geurde. Het soort geur dat
aan je rechterhand blijft han
gen en aan je whiskyglas gaat
zitten wanneer je op de Lions
Club ieders hand hebt geschud.
In de badkamer had ik zijn
nieuwe flesje eens bekeken. Het
was beduidend kleiner dan dat
van Pitralon en de merknaam
zei me niets. Ik gebruik al twin
tig jaar hetzelfde merk omdat
het destijds in Engeland, waar
ik toen ook al vaak kwam, zo
veel goedkoper was dan hier.
Bovendien geurde het, vond ik,
niet zo sterk en dus beschaaf
der dan de toen furore ma
kende merken Tabac en Old
Spice. Pitralon zat toen, geloof
ik, nog in een bruin, medicinaal
aandoend en dus vertrou
wenwekkend flesje.
Het was in het shopping cen
tre van het veerschip 'Koningin
Beatrix' dat me de schellen van
de ogen vielen. De cosmetica-
afdeling is er opvallend groot,
maar dat was het niet alleen.
Mijn zoon moest voor een paar
vrienden of vriendinnen van
school wat van die flesjes mee
brengen. After shave, eau de
toilette, bodylotion. Dat soort
spul. Niet eens parfum. Meer
dan 250 gulden belastingvrij
telde hij neer voor een ^tuk of
zes - het kunnen er ook vijf ge
weest zijn - van die in terecht
duur ogende doosjes verpakte
flesjes reukwater. Uit het bood-
schappenbriefje dat hij bij zich
had bleek wel dat scholieren,
met hun 'inkomens' uit zakgeld
en part time-baantjes, al uitste
kend de weg weten in de mer-
kenjungle van de cosmetica-
branche.
De Shopping Guide van de
'Beatrix' vermeldt 105 verschil
lende merken cosmetica. Die
zijn samen goed voor bijna 300
verschillende artikelen, varië
rend van parfums tot after
shave toners en eau de toilette
atomizers. De mannen doen
aardig mee op deze markt, zo
büjkt. Zeventien cosmeticahui-
zen voeren een afzonderlijk
mannenprogramma. Om wat
voorbeelden te noemen: Gior
gio Armani, Loris Azzarro, Bal-
main, Pierre Cardin, Van Cleef
Arpels, Dior, Givenchy,
Gucci, Lancóme, Nina Ricci,
Rochas en Yves Saint Laurent.
Het gaat voornamelijk om after
shave-lotions of -balsems, deo
dorant sprays of -sticks en bo
dylotions.
Twaalf merken zijn exclu
sief voor mannen, waaronder
Jacques Bogart, Davidoff,
Alain Delon, Aramis, Van Gils,
Lacoste (dacht dat dit een merk
voor T-shirts was) en Revillon.
De duurste after shaves zijn die
van Van Cleef Arpels en van
Balmain, respectievelijk: 55
gulden voor 100 ml. en 56,50
voor 125 ml. Veruit de goed-
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
koopste is - dacht ik het niet? -
Tabac. Daarvan krijg je maar
liefst 175 ml. voor 22,50.
Mijn zoon informeert be
zorgd of hij met zijn pakket
cosmetica veilig langs de
douane in Hoek van Holland
kan. „Wat dat betreft kunt u
nog veel meer kopen", zegt de
fraai opgemaakte vrouw achter
de toonbank.
Het wordt tijd om iets te
eten. Het sjieke Rembrandt la
carte-restaurant ziet er alleszins
appetijtelijk uit en ook op de
oude 'Prinses Breatrix' mocht
de keuken er al zijn. Maar mijn
vrouw hoeft slechts 'iets kleins'.
Onze zoon heeft wel honger,
maar geen zin in 'gedoe' en ik
moet iets 'lichts zonder wijn'
want na aankomst in Harwich
moet ik nog minstens vier uur
rijden. De coffeeshop, een
royaal en zeer gezellig ingericht
café biedt slechts al te lichte
snacks dus gaan we naar de
Globetrotter, het self service-res
taurant. Kunnen we gelijk ken
nismaken met iets nieuws: een
draaiend buffet waarop de
schalen met warme en koude
gerechten langzaam onder je
neus voorbij draaien. De schijf
steekt door het schot waarach
ter de keuken zich bevindt,
waar de schalen regelmatig
worden bijgevuld of vervangen.
Bij binnenkomst betaal je
22,50 per persoon en dan kun
je van de draaischijf halen wat
je maar wilt.-Vis, vlees, gevogel
te, brood, aardappelgerechten,
rijst, een keur aan salades, dres
sings en toetjes. Het kan aan
mij liggen, maar ik word een
beetje duizelig van de voorbij-
draaiende overvloed. Ik heb het
gevoel dat ik steun moet zoe
ken om overeind te blijven. De
lage schotjes waartussen we
staan zijn blijkbaar niet voor
niets aangebracht. Verder dan
een in één oogopslag herkende
kerrykip met rijst en een toetje
dat er ondefiniëerbaar doch
smakelijk uitziet kom ik niet.
Dan zoek ik gauw de betrekke
lijke vastigheid van een stoel
op.
Tot voor kort spanden, qua
luxe en comfort, de schepen
van de Vlissingen-Sheerness
dienst de kroon op de Noord
zee. Vandaag is de 'Koningin
Beatrix' onbetwist het vlagge-
schip. Maar de kiel is reeds ge
legd voor het eerste van twee
nieuwe veerschepen voor de
dienst Europoort-Huil. De pas
sagier, de toerist wordt steeds
veeleisender en meer verwend.
En toch: op de oude Beatrix
vroeg de steward je nog waar
mee je gewekt wilde worden:
thee of koffie en op de 'Konin
gin Juliana' werd het nog niet
nodig geacht de hutten tijdens
de overtocht afgesloten te hou
den.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-368/50.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr. 41,® 236326 (alléén abonnementen)
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 23,4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rankfplfltioc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGirii VRIJDAG 6 JUN11986
DE BETREKKINGEN
tussen de Sovjetunie en
Nederland hebben de
afgelopen jaren een
moeilijke periode door
gemaakt.
Binnen de al
gemene verslechtering
van de situatie in
Europa en de hele we
reld in het begin van de
jaren '80, heeft de Ne
derlandse regering ge
probeerd de officiële be
trekkingen met Moskou
te 'bevriezen', bijvoor
beeld door het beperken
van bilaterale culturele
en wetenschappelijke
betrekkingen. Zo be
schrijft K. Andrejev,
commentator van het
Sovjetpersbureau No-
vosti, de ontwikkeling
van de relatie Moskou-
Den Haag.
De politiek van 'bevrie
zing' heeft het beoogde re
sultaat niet bereikt, hetgeen
opnieuw aantoonde dat er
een andere politiek nodig is
om de internationale span
ning te verminderen: een po
litiek van het stimuleren van
'de betrekkingen tussen de
Europese naties, inclusief
tussen de Sovjetunie en Ne
derland, zo concludeert de
commentator. 'Het heeft
enige tijd geduurd voordat
men zich dat realiseerde in
bepaalde kringen'.
De realiteitszin heeft de
overhand gekregen, schrijft
Andrejev, en de bilaterale
verhouding is nu stabiel te
noemen. Er is een tendentie
zichtbaar naar een verbete
ring van de politieke contac
ten. Andrejev wijst daarbij
op contacten tussen de mi
nisters van buitenlandse za
ken van de Sovjetunie en
Nederland, het bezoek van
Van den Broek aan Moskou
in 1985, en bezoeken van Ne
derlandse parlementariërs
aan de Sovjetunie.
Van groot belang voor de
voortzetting van de politieke
dialoog is de voortdurende
discussie over de beperking
van de nucleaire bewape
ning in Europa, 'die lang ge
leden door de Sovjetunie op
gang is gebracht', en die
vooral vorig jaar zeer inten
sief is geweest.
De invloed van bilaterale
politieke contacten is nau
welijks te overschatten, zo
staat in commentaar. Zij
duiden erop dat de twee lan
den de wens hebben de soms
zeer gecompliceerde proble
men aan de onderhande
lingstafel op te lossen. 'Nu de
internationale situatie ge
compliceerd blijft, zijn die
contacten van het grootste
belang', aldus Andrejev.
Het Russische persbureau
heeft lovende woorden voor
de ontwikkeling van de be
trekkingen tussen Neder
land en de Sovjetunie op het
gebied van handel, weten
schap en. techniek. De bilate
rale handel is de afgelopen
tien jaar verviervoudigd tot
een bedrag van 1,9 miljard
roebel per jaar (bijna acht
miljard gulden). Daarmee is
Nederland de zesde handels
partner van de Sovjetunie in
Europa, aldus de commenta
tor.
Nederland is voor Moskou
een van de leidende expor
teurs van landbouwproduk-
ten geworden. Novosti heeft
met name prijzende woor
den voor de Russische-Ne-
derlandse werkgroep voor
landbouw en de landbouwo-
vereenkomst die minister
Gerrit Braks in 1984 in de
Sovjetunie heeft onderte
kend. De bijzonderheden
van dat akkoord worden nog
uitgewerkt, en de Neder
landse agrarische handels
onderneming Cebeco is, vol
gens het persbureau, een
aantal contracten aangebo
den. De Sovjetunie expor
teert naar Nederland hoofd
zakelijk olie en chemicaliën,
maar ook hout en Lada's.
De Sovjetmarkt biedt het
Nederlandse bedrijfsleven
nog grote mogelijkheden,
stelt Andrejev, die erop wijst
dat reeds vijf Nederlandse
bedrijven een kantoor in
Moskou hebben geopend.
Bovendien zijn Russische
handelsondernemingen
geïnteresseerd in een uit
breiding van de handel met
Nederland.
Tenslotte spelen culturele
banden een prominente rol
in de bilaterale betrekkin
gen. En met het vaststellen
van een cultureel pro
gramma voor de periode
1984-'86 is een einde geko
men aan beperkingen die
Minister Braks
bouwovereenkomst
- FOTO 0E STEM/JOHAN VASij
Den Haag had opgelegd i
de culturele uitwisseling j
de Sovjetunie. (De NedJ
landse regering kondigdes
beperkingen af na de SovjZ
inval in Afghanistan in 1(|
en de verbanning van dedi
sidente kerngeleerde And:
Sacharov naar Gorki, red
(ANP)
Door Aad Jongbloed
DE BOUW van kern
centrales in België lijkt
een kwestie van onder
onsjes, langs elkaar
heen werken, matige
voorlichting aan en te
genspel van het parle
ment en onvoldoende
voorbereidingen. De
dossiers leren het: een
beleid met de franse
slag sinds 1957 in een
land dat bezig is met de
achtste kerncentrale.
Een voorbeeld: De rege
ring heeft nog geen formele
beslissing genomen over de
bouw van Doel V, de achtste
kerncentrale, maar in het
plaatsje Doel, vlakbij de Ne
derlandse grens, is men al
geruime tijd bezig met voor
bereidende werkzaamheden.
De staatssecretaris voor
Energie Aerts reageert laco
niek: „Ik heb gehoord dat er
werken aan de gang zijn,
maar ik ben geen controleur
op het terrein, ik weet niet
precies wat daar gebeurt. De
diensten van stedebouw
moeten daar hun verant
woordelijkheid op nemen."
Een voorbeeld: Op 13 april
1979 blijkt, na de ramp in de
Amerikaanse kerncentrale
van Harrisburg, dat het
rampenplan in België vaag
en onvolledig is. De - toen
malige - minister van Eco
nomische Zaken Willy Claes
gelast een onderzoek, waar
van sindsdien niets meer
vernomen is. Na Tsjernobyl
gelast de - huidige - staats
secretaris voor Milieu Miet
Smet een onderzoek, „want
het rampenplan kan wel
eens onvoldoende zijn."
Een voorbeeld: Begin 1982
besluit een industriële werk
groep binnen een maand dat
België moet meewerken aan
twee kerncentrales in het
Franse Chooz met een parti
cipatie van 25 procent. De
Belgen moeten dan wel, vin
den de Fransen, ook zelf een
nieuwe kerncentrale bou
wen (Doel V), waaraan de
Fransen voor 25 procent ma
teriaal mogen leveren. We
derzijds belooft men een
kwart van de energie van de
nieuwe centrales van elkaar
af te nemen. Het akkoord,
gesloten tussen industriëlen,
krijgt zonder welke parle
mentaire discussie dan ook
het fiat van staatssecretaris
Knoops van Energie, die op
23 mei 1984 zijn Franse col
lega schrijft: „Ik heb de eer u
mede te delen dat mijn rege
ring met bovengenoemde
schikkingen instemt. Onder
havig akkoord wordt bijge
volg van kracht met ingang
van vandaag."
VOLGENS het Atomic Industrial Forum
(AIF), een internationale organisatie voor de
bevordering van het gebruik van kernener
gie stonden er eind 1985 in 39 landen in totaal
271 operationele kerncentrales, met een to
taal vermogen van 166.917 megawatt. De
groei over 1985 bedroeg 19 procent.
Vier landen, België, Frankrijk, Zweden en
Taiwan, haalden in 1985 ruim 40 procent van
hun electriciteit uit kernenergie. Japan, dat
voor 27 procent van kernenergie afhankelijk
was, noemde deze energievorm de belang
rijkste energiebron.
In de VS komt atoomenergie na kolen op
de tweede plaats en levert 16 procent van de
electriciteitsvoorziening. Er waren 101 instal
laties operationeel, met een capaciteit van
87.485 megawatt Nog eens 29 eenheden zijn
in aanbouw of besteld.
Van de 32 reactoren die in 1985 voor com
merciële doeleinden operationeel werden ge
maakt, waren 27 licht-water types die wer
den ontwikkeld in de VS.
Twee Russische eenheden die in 1985 wer
den opgestart en twee andere die dit jaar in
gebruik worden genomen, zijn van het type
licht-watergekoeld/ grafiet-gemodereerd
(LWGR). Dit is dezelfde soort als de kern
reactor van Tsjernobyl. De Sovjet-Unie heeft
30 van dergelijke reactoren.
In 1985 produceerde de Sovjet-Unie 11 pro-
CANADA VERENIGDE STATEN JAPAN
cent van zijn electriciteit - 28.348 megawatt -
met behulp van 50 atoomenergiereactoren.
(AP)
Twee jaar later blijkt dat
Frankrijk geen behoefte
heeft aan Belgische elektri
citeit vanwege de kosten en
de hoge eigen produktie en
dat België met 7 eigen kern
centrales 25% van Chooz af
neemt. En in principe zal, als
uitvloeisel van het akkoord,
Doel V gebouwd worden.
Al in 1957 blijkt Belgie
over kernenergie (in eigen
land, maar ook in de kolonie
Kongo) te denken. Tijdens de
behandeling van zijn begro
ting zegt de liberale minister
van Economische Zaken
Jean Rey dat er 2, wellicht 3
kerncentrales zullen worden
gebouwd. Kernenergie is nog
niet omstreden, dus niemand
reageert.
Acht jaar gaan voorbij
voor er verdere stappen
worden gezet, die uiteinde
lijk leiden tot een besluit van
de regering Vanden Boey-
nants - op 14 december 1966 -
dat er 2 kerncentrales zullen
komen in Doel, 1 in Tihange
bij Hoei in de provincie Luik
en 1 in ZeebrUgge. Met de
noorderburen, die - in
Zeeuwsch-Vlaanderen, Bra
bant en Limburg - wel dicht
onder de rook van de kern
centrales komen te liggen,
wordt geen contact opgeno
men.
Van een mogelijke kern
centrale in Zeebrugge wordt
niets meer gehoord, maar in
juni 1969 wordt begonnen
met de bouw van Doel I en
II, terwijl de bouwvergun
ning pas op 16 februari 1970
afkomt. Wat betreft Tihange
I gaat men nog gemakkelij
ker voorbij aan de formali
teiten. De bouw van de kern
centrale begint op 24 oktober
1969 en de vergunning daar
toe wordt op 6 juli 1972 ver
strekt. Zo vreemd is het dus
niet dat al begonnen is met
voorbereidingen tot Doel V
nog voor er een beslissing is
gevallen.
Tot 1973 is er niemand in
België, die zich zorgen
maakt over kernenergie, af
gezien van enkele lokale
groeperingen, die zich op 16
februari 1974 aaneensluiten
tot de Verenigde Aktiegroe-
pen voor Kernstop (VAKS)
en VAKS begint de trom te
roeren. Maar de autoriteiten
stoppen de vingers in de oren
en bestellen de centrales
Doel III en IV en Tihange II
en III.
Op 17 mei 1979 laat de
Vereniging van Elektrici
teitsproducenten, voor de
helft eigenares van de kern
centrales, in een vertrouwe
lijk rapport de regering we
ten dat de officiële ramingen
ten aanzien van energiebe
hoeften in België zwaar
overdreven zijn. Wanneer
Tihange II en Doel III en IV
over 2 jaar operationeel zijn,
aldus het rapport, zal België
tussen de 24 en 42 procent
meer kernenergie produce
ren dan het nodig heeft.
Inmiddels heeft dan de
ramp in Harrisburg plaats
gevonden en heeft de VAKS
overal in het land demon
straties georganiseerd, wat
minister Claes (soc.) doet
verklaren dat de kerncen
trales in België veel veiliger
zijn dan die in Harrisburg en
dat hij een onderzoek zal la
ten verrichten naar het ram
penplan.
Als de 7 Belgische centra
les in 1984 alle operationeel
zijn leveren zij 55 van de
Belgische stroom.
Dan heeft de Belgische re
gering zich al gestort in het
kernavontuur met de Fran
sen, dat de geboorte inluidt
van Doel V.
Het avontuur begint op 12
januari 1982 met een ak
koord tussen minister van
Buitenlandse Zaken Tinde-
mans en diens Franse col
lega Cheysson om de proble
men inzake veiligheid, bouw
en gebruik van de kerncen
trales in Chooz, zo dicht bij
de Belgische grens, te onder
zoeken. Industriëlen zien
hierin het sein tot nucleaire
samenwerking tussen beide
landen en zij werken daartoe
een plan uit met wederzijdse
participatie.
Zonder slag of stoot neemt
de Belgische regering het
idee over: Doel V zal dus ge-
boouwd moeten worden,
want het contract zit zo
elkaar dat de Belgische eli
triciteitsbedrijven een
jarden (francs) boete zul
moeten betalen als de Rz
sen de bestellingen voor
achtste Belgische centr
niet in 1987 binnen hebben
Het huidige regeer;
koord tussen de christen-
mocraten en de liben
houdt de bouw van de ac
ste kerncentrale dan ook
Volgens staatssècreti
Aerts moet de formele
slissing nog wel vallen en
er rekening gehouden w
den met de bevindingen rt
Tsjernobyl, maar een
geerakkoord is een rege
akkoord. Dat vindt ook
voorzitter van de liber
partij Annemie Neyts: „i
het regeerakkoord kan i
getornd worden." Dat I*
kent dat het toch al omvai
rijke kernpark bij de Ned
landse grens uitgebreid
worden met nog een V
centrale.
In het licht van de gebf
tenissen in Tsjernobyl
gint binnenkort een niell
debat over kernenergie L
het Belgisch parlement
debat zal zich echter 1
sen op de veiligheidsa
ten en niet op de bouw j
de achtste centrale.
De Socialistische Pad
(SP) is daar weliswaar?
gen, volgens een recente el
quete is 70 van de Vlam
gen tegen, maar een mackfl
man in het geheel, de vos
zitter van de overkoepelei|
socialistische vakbond
dre Vanden Broucke, is t|
helemaal oneens met
partij. „Goed, de SP vinl
geen achtste kerncentral
zegt hij, „maar ge moeti
een beetje motiveren,
Voor een land als België, i
50 van zijn produktie
porteert, is de prijs per kil
wattuur belangrijk. En|
herinner me, dat in
het debat de deur open
gezet voor nieuwe kernd
trales. Toen was de SFn
toch nog bij, in de regeri]
of niet soms?"
UTRECHT (ANP) - NS start
na de zomervakantie voor
nieuwe conducteurs een
stoomcursus die er op gericht
is dat ze de toenemende agres
sie tussen de rails in juiste ba
nen kunnen leiden.
In '85 nam de agressie van
lastige klanten tegen conduc
teurs met ruim 25 procent toe.
Toen werden er in totaal 105
incidenten geturfd waarbij
conducteurs lijfelijk werden
belaagd.
Volgens een NS-woordvoer-
der neemt NS nu in de 20 we
ken durende conducteursop
leiding ook een zesdaagse cur-
Ene
ARNHEM (ANP) - De e:
triciteits-, gas- en
(VEEN, VEGIN en VEV
termijn een gesprek met
kiersvereniging over d
door de banken van bete
bruikers.
Volgens secretaris XV. Wiec
het vaak meer dan tien tot ve
geld van de verbruikers via i
drijven terecht komt. „Men
lang in de zak", aldus Wieche
tijdens de ledenvergadering i
De naar mening van de
VEEN onaanvaardbaar lange
tijd die verloopt tussen beta
ling door de verbruikers en
uiteindelijke boeking op reke
ning van de stroom-, gas- en
waterleidingbedrijven, heeft
er volgens Wiechers al ver
scheidene keren toe geleid, dat
verbruikers ten onrechte wer
den verdacht van wanbetaling
en werden afgesloten. Los
daarvan is het traag verlo
pende betalingsverkeer via de
banken voor de nutsbedrijven
volgens hem ook administra
tief erg lastig. „Het kan ge
makkelijk veel sneller", aldus
Wiechers.
DEN HAAG (ANP) De minister
gehandeld toen hij terug te ontvai
met een nog openstaande aanslag
gevraagd. De nationale ombudsm
dit in twee rapporten naar aarilei
diende klachten.
De klachten kwamen van
een student uit Groningen en
1 van een man uit Haarlem. De
student had om kwijtschel
ding van onroerend-goedbe-
lasting gevraagd. Toen hij in
komstenbelasting terug kreeg
verrekende de fiscus beide
aanslagen.
Bij de Haarlemmer werd
onroerend-goedbelasting
waarvoor kwijtschelding was
gevraagd, verrekend met te-
rug te ontvangen premiehef
fing.
Volgens Rang ontkent de
h<
ec
se
Van onze correspondent
Gerard Kessels
PAUS JOHANNES
PAULUS II heeft er
nooit een geheim van
gemaakt. Graag zou hij
Rusland bezoeken.
Maar voordat hij Russi
sche bodem kust, moe
ten er tal van obstakels
uit de weg geruimd
worden.
Johannes Paulus zou van
de partij willen zijn wanneer
de Russisch-orthodoxe kerk
in 1988 het feit herdenkt dat
duizend jaar geleden het
christendom zijn intrede
deed in Rusland. De metro
poliet van de orthodoxe kerk
heeft de hoogste vertegen
woordigers van alle christe
lijke kerken uitgenodigd in
1988 naar Moskou te komen.
Het is niet de eerste keer
dat er een geschikte aanlei
ding is voor d reislustige
paus om de gelovigen in
Rusland op te zoeken. In 1984
was hij graag naar Litouwen
gegaan waar toen de 500e
sterfdag van de Heilige Cas-
imir herdacht werd. Een
bars veto van Moskou ver
hinderde de trip echter. In
augustus 1984 klaagde de
paus in het openbaar over de
Russische weigering hem toe
te laten.
De weinig tegemoet ko
mende houding van Moskou
heeft de animo van de Poolse
paus om naar Rusland te
gaan niet verminderd. Te
genover journalisten die
hem op zijn reizen begelei
den heeft hij herhaaldelijk
gezegd dat zijn belangstel
ling niet bekoeld is. De gang
van zaken rond de Litou-
wen-reis is echter illustra
tief voor de voetangels en
klemmen waarmee de weg
naar Moskou bezaaid is.
Voor Moskou is het onaccep
tabel dat een Poolse paus de
gebieden bezoekt die vroeger
Pools waren. Woityla zou in
Litouwen emoties op kunnen
doen laaien die Moskou
perse wil vermijden.
Verder liggen er sinds de
Tweede Wereldoorlog gebie
den in Rusland die volgens
het Vaticaan nog steeds tot
Poolse bisdommen behoren.
Als voorwaarde voor een
reis zou Moskou een officiële
verklaring kunnen eisen dat
deze gebieden niet meer tot
de Poolse dioscesen behoren.
Maar dat zal deze paus nooit
doen.
Johannes Paulus li volgt
een harde lijn tegenover het
communisme. Terwijl zijn
beide voorgangers Pau
lus VI en Johannes XXIII
koers zetten naar een voor
zichtige dialoog met het
communisme, lijkt Johannes
Paulus terug te keren naar
de onbuigzame houding van
vóór het concilie. Zijn zojuist
verschenen encycliek 'Domi-
num et vivificantem' (De
Heer die het leven schenkt)
laat aan duidelijkheid niets
Paus Johannes Paulus.
te wensen over. De encycliek
werd door de paus zelf in het
Pools geschreven zonder
tussenkomst van adviseurs
en niet, zoals gebruikelijk,
door een werkgroep voorbe
reid.
Het 'vlees', met al z'n lus
ten en begeerten, wordt af
geschilderd als de 'innerlijke
vijand' van de Heilige Geest.
De 'uiterlijke vijand' van de
Heilige Geest is het godde
loze marxisme. In feite, zo
schrijft de paus, heeft het
communisme het 'vlees' tot
leer verheven. Uit de tekst
van de encycliek, dat zal
duidelijk zijn, spreekt een
absolute afwijzing van het
communisme.
De harde houding van Jo
hannes Paulus tegenover het
communisme zal een reis
naar Rusland in ieder geval
niet vergemakkelijken. Toch
moet een trip mogelijk zijn,
wanneer zowel Moskou als
het Vaticaan bereid zijn wa
ter in de wijn te doen en af te
zien van scherpslijperij.
Moskou moet de paus bij zijn
bezoek niet in een positie
brengen die uitgelegd zou
kunnen worden als steun
aan het regime. De paus zou
er zich bij neer moeten leg
gen dat hij bepaalde gebie
den niet kan bezoeken. Pijn
lijk natuurlijk, want het be
treft hier gebieden waar hij
waarschijnlijk het liefste
naar toe zou gaan.
De uitnodiging van de
Russische orthodoxe kerk
dwingt het Vaticaan zijn in
ieder geval zijn hele 'Ostpo-
litik' nog eens tegen het licht
te houden. Met Moskou zul
len immers zeker sonde
rende gesprek plaatsvinden.
Want ook als Johannes Pau
lus in Rome blijft, iemand
zal hem dan toch in Rusland
moeten vervangen.
Hier ligt in elk geval een
ruim werkterrein voor de
Vaticaanse diplomatie, maar
de paus zal de richting aan
moeten geven. Dat Johannes
Paqlus daarbij niet over ijs
van een nacht gaat, is geble
ken uit de bijeenkomst die
dezerdagen in het Vaticaan
heeft plaatsgevonden,
waren ongeveer 25 van
hoogste prelaten van
Kerk aanwezig. Niet alk
staatssecretaris Casaroli
bisschop Silvestrini, de
nister van Buitenlandse
ken' van de Heilige
maar bij voorbeeld ook
kardinaal van New Y<
John O'Connor en zijn
rijse collega Jean-Ma
Lustiger. Uitgenodigd
kardinaal Silvio Oddi,
kend om zijn afkeer van|
Vaticaanse 'Östpolitik'
Tijdens de bijeenkoc
waarop de paus voornae
lijk geluisterd heeft, is
duidelijk geworden datj
dialoog met het cor
nisme nog niet geheel
doodgebloed. Kardinaal T
Poupard, voorzitter van
Secretariaat van de Niet-I
lovigen, deelde mee dat
oktober in Boedapest
symposium georgai
wordt door zijn secretar
tesamen met de Hong:
Academie voor de We»
schappen. Het ondei
'Maatschappij en et
waarden'.
Maar Hongarije is wat-
ders dan Rusland. Kardiu
Casaroli vertelde Joha
Paulus tijdens dezelfde)
eenkomst dat er uit Mo
nog geen signalen geko
zijn dat het pausbezoek i
gelijk zou kunnen zijn. Üi
de Sowjet Unie dan tocL
grote witte vlek op de pa"
ljjke reiskaart?
NEDERLAND is niet goed genoeg c
pen voetbal in Mexico deel te ne
naam als ethisch gidslandje verloc
beurtenis zwijgend langs de lijn zou
Wel wat laat heeft de NOVIB, de I
Internantionale Ontwikkelingssmen\
worpen als de ethische arbiter n
Derde Wereldlanden zoals Mexico,
toegestaan moeten worden om grot
voetbal te organiseren, zolang zich
armoede voordoet.
Afgezien nog van de onverhulde
spreekt, is zij, getoetst in een wat
en zelfs van het simplistische appelc
Om even bij Mexico te blijven: d<
nend geworden na de periode var
wordt niet kleiner of groter door het
baL De manifestatie - zeker, door c
mede bedoeld om hun imago op t
spin-off te verwerven - heeft eerde
vrede voor het voetlicht gebracht, c
een ongelegen moment en voor de
zomaar kunnen afdoen als 'het wer
louwen van de president en de tegei
'e,rhell.en Zlin signalen van spanm
smeekbede om een andere beleid
misdh op de rand van de afgrond be
zeHtnVH tonen' in app'audiserer
stand aa °uverture van veranderin
xicn vooravond van de 01)
DuhJt de in een üPeraler be
Pubhciteit rond het WK voetbal in Ai
1 baSrakter V£n de 'unfa de
Idem ?n van de O'ympische
al 20 zenuwachtig, da
Jen met de oppositie.
ren mrta^Lb!i|f 3rote sPortmanifesta
m!31™ landen of landen met ec
de v^nd1 ,n niel zelden het eers
had dit ni8""9 en een Po'itiekbewui
Mio Segeven naar waarde moeter
liaïe stCr^nte9aat het Wat ve'
s'r,Jd te zien, zoals dat Som
■'calnqe v?S' dat deze week deed
ipaanse marginados', de armen ent
naam 6 re9er|ng. Maar het is wel dez
K9In°slrijS9?er die eeuwen g
Tioufleren a'S middel om °ndf
