even
UITBLAZEN
'Kijk naar Zuid-Afrika door ogen van verdrukten'
LANDBO
Nazi-verleden werkt
in voordeel Waldheim
Schadefonds zoekt
meer bekendheid
VERBITTERDE DS. BOESAK BIJ PRESENTATIE BOEK IN KAMPEN: Vrijlating
Nachtleven
op zee
Israël:
geen
bewijzen
voor
misdaden
Waldheim
Veiligheid
vaarwegen
nog niet
in geding
)ESTEMCOM
taat van alarm
BEE
ACHTERGROND
ZONDAG IS DE TWEEDE VERKIEZINGSRONDE IN OOSTENRIJK
FONDS VOOR SLACHTOFFERS
OPZETTELIJKE GEWELDSMISDRIJVEN
166: Afzien van
chadeclaim
;gen Kalkar
Slmn°°r de S,abili,eit to da
WIMKOCK
OP ZEE is het nacht
leven vroeg afgelo
pen. Om één uur
speelt de combo in de eer
steklas lounge annex Exe
cutive Bar en Casino Royal
het traditionele afscheids-
wijsje Auf Wiedersehen.
Alleen voor de twee bio
scopen vormt zich nog een rij
nachtfilmliefhebbers. Voor
Fright night, die om kwart over
één in het Luxor draait en voor
Back to the Future in Palace.
Het zijn waarschijnlijk stoelsla-
pers die nog naar de film gaan.
Wie een bed heeft in een hut,
gaat daarop liggen want om zes
uur zullen we in Hoek van Hol
land zijn en dat is 'vroeg dag'.
De nieuwe Koningin Beatrix
op de route Hoek van Holland-
Harwich wordt door de eige
naars trots maar niet zonder re
den een cruise-veerschip ge
noemd. Het is op het ogenblik
het grootste passagiersschip dat
nog onder Nederlandse vlag
vaart. Als het niet snel beter
gaat met de Nederlandse
scheepsbouw zou het ook wel
eens het laatste grote schip
kunnen zijn dat, in elk geval
voor lange tijd, op een Neder
landse werf (Van der Gie-
sen/de Noord) is gebouwd.
Hotelschip noemen ze het
ook wel en het kan zich in vele
opzichten inderdaad met de
viersterrenhotels op de wal me
ten. Volgens de modernste in
zichten zijn alle hutten gecon
centreerd in het voorste deel
van de vierkante opbouw. De
gangen waaraan de hutten, ver
deeld over verschillende dek
ken ('verdiepingen' dus), bggen
komen alle uit op een soort
centraal trappenhuis. Aan de
andere kant daarvan liggen de
overige passagiersfaciliteiten
als restaurants, bars, lounges,
bioscopen, conferentiezalen,
kinderspeelplaats, bank, recep
tie en inlichtingenbalie, koffie
shops, casino's en niet te verge
ten het shopping centre, waar
vooral Engelse passagiers plas
tic tassen volladen met sloffen
sigaretten en flessen whisky
alsof er in Harwich geen
douane staat. Een fles jenever
kost er een tientje en een slof
Caballero (200 stuks) 22 gul
den.
Het is - eind mei - niet druk
aan boord. In de eersteklas
lounge is het stil. Kreeg de
combo die op de uitreis over
dag speelde nog na elk nummer
een applausje; de aflossing
krijgt tijdens de nachtelijke te
rugreis geen hand op elkaar,
terwijl er beter wordt gespeeld.
De sierlijke juf achter de rou
lette in het Casino Royale heeft
de hele avond nog niets te doen
gehad, maar rond de andere ta
fel - ik begrijp niets van wat ze
daar spelen - staan af en toe
wat goklustigen, ook voorna
melijk Britten.
Twee dekken lager, in de
tweedeklas lounge en in de Par
rot Bar is het wat drukker en
ook gezelliger. De disc jockey
heeft vrijaf en de muziek komt
van een bandje. De drankjes
zijn er wat goedkoper. Een
grote pils van 0,4 üter kost er 5
3,50. In de eersteklas bar 4 gul- E=
den. Een grote jenever - in de
eersteklas hebben ze die niet op
de kaart - kost er 5 gulden en
een gewone kleine 2,50 tegen S
IllllllllllllllllllllllllllllllIlllllllllllllIllllll
2,90 in de Executive Bar. Een
cola kost in de Parrot 2 gulden;
in de Executive 2,25. Whisky,
uit 'n éénborrelflesje, kost in de
Parrot maar 3,75; in de Execu
tive 4,25. Een glas sherry ten
slotte drink je 'béneden' voor
3,25 en 'boven' betaal je er 3,75
voor. Verschil moet er zijn.
De Stoomvaartmaatschap
pij Zeeland geeft twee redenen
op voor het ook op het nieuwe
schip handhaven van de twee
klassen-indeling. Ten eerste
houden ook de Nederlandse en
Britse spoorwegen er in hun
treinen twee klassen op na en is
de Hoek van Holland-Har-
wich-dienst nog altijd op de
eerste plaats een schakel in de
trein-boot-trein-verbinding van
Londen naar Moskou. Trein-
passagiers stappen in Hoek van
Holland nu rechtstreeks van de
'boottrein' door de gloed
nieuwe passarella, een grote
wandelslurf met rollende 'trot
toirs', het schip binnen. Daar
komen ze terecht in een uitge
strekte 'lobby', waar zich de
bank en het infromatiecentrum
bevinden en waar men de 'sleu
tel' van z'n hut kan ophalen,
zo'n met gaatjes gecodeerd
plastic kaartje dat je in de gleuf
van het deurslot moet duwen.
Het zou overdreven zijn te
zeggen dat de tweepersoons
hutten de omvang van een bed
stee benaderen, maar groot zijn
ze niet. Wel hebben ze, behalve
twee boven elkaar geplaatste
bedden, een piepklein schrijf-
of make up-tafeltje en een toi
let/douchecabine. Iets waaraan
ik m'n broek gevouwen aan
kon ophangen kon ik niet vin
den. Wat moet je meer, behalve
dan die klerenhanger? De over
steek duurt maar zeven uur en
de nacht is kort want om zes
uur word je gewekt. Wie trou
wens méér wil, kan een luxe hut
nemen of zelfs een suite. Enkele
hutten zijn speciaal aangepast
voor gebruik door gehandicap
ten.
De tweede reden om de eer
steklas te handhaven is het sim
pele feit dat er nog altijd vraag
is naar deze faciliteit, waarvan
de belangijkste verworvenheid
de betrekkelijke rust is die er
heerst. De vraag ernaar komt
vooral van zakenreizigers. Za
kenlieden maken nog altijd
druk gebruik van de dienst. Bo
vendien worden op het schip
conferenties en dergelijke bij
eenkomsten gehouden en als je
de hele dag hebt zitten vergade
ren zijn de disco, de glitter van
de Parrot Bar en een menigte in
feeststemming verkerende toe
risten misschien een beetje te
veel van het goede dat de 'Ko
ningin Beatrix' biedt. (Slot
volgt).
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst076-236452.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenstr 41236326 (alleen abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, «01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, «01620-54957.
Postadres Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, *01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal
Terneuzen, Nieuwstraat 9, *01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, «01184-19910
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17 00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen inclusief 5% BTW
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje «076-236882.
Grote advertenties uitsluitend «076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
DONDERDAG 5 JUN11986
T5 PAG'NAj% hnMnFPnAfl 5 JUNI 196
Door Ivo Postma
„DEZELFDE mensen
die de regering van
Zuid-Afrika steunen en
die het CDA prijzen om
het Zuid-Afrika beleid
van die partij, zijn vaak
de eersten die de vinger
heffen bij het uitbreken
van tegengeweld. In we
zen zitten ze op één lijn
met P.W. Botha en Louis
le Grange.
Ze keren zich niet zozeer
tegen gewelddadig verzet, ze
keren zich tegen èlle verzet.
Wat ze van ons vragen is niet
afzien van het gebruik van
geweld, maar apartheid en
onderdrukking zonder ge
klaag te aanvaarden".
Deze woorden mogen aan
doen als een wat overtrokken
tirade, ze zeggen in elk geval
iets over de bitterheid en te
leurstelling van degene die
aan het woord is. Ze maken
deel uit van Allan Boesaks
voorwoord tot het boek 'Als
dit verraad is, ben ik schul
dig', een verzameling preken,
brieven en toespraken van
deze Zuidafrikaanse dominee
en anti-apartheidsstrijder.
Het eerste exemplaar van
deze bundel is gisteren aan
Boesak aangeboden tijdens
een plechtigheid in de Theo
logische Hogeschool in Kam
pen, aan welk instituut hij
zes jaar lang studeerde en in
1976 promoveerde.
In de inleiding die Boesak
speciaal voor deze bundel
heeft geschreven, kijkt hij te
rug op zijn verblijf in Neder
land en de ontwikkeling die
hij sindsdien heeft doorge
maakt. „Toen ik als zwarte
Zuidafrikaan in Holland
aankwam, werd mij verteld
dat Hollanders nuchtere
mensen zijn, gewoon, be
daard en rationeel denkend",
zo begint hij. „In het begin
geloofde ik dat. Totdat ik
over Zuid-Afrika begon te
spreken op gemeente-avon
den, in preken en op radio en
televisie". Boesak uit zijn
verbazing over de emotionele
brieven en telefoontjes, over
het feit dat mensen de kerk
uitliepen nadat hij zijn
vraagtekens had gezet bij het
christelijk karakter van
blank Zuid-Afrika. Men ver
weet hem een eenzijdige visie
op Zuid-Afrika. Was apart
heid wel zo erg als hij het
voorstelde?. Ook kreeg hij
tijdens de discussie te horen:
„Je moet er geweest zijn".
„Daar had ik nog het
meeste moeite mee. Ik ben
immers in Zuid-Afrika gebo
ren. Mijn hele leven was en is
bepaald door de apartheid. Ik
heb het toch met mijn eigen
ogen gezien? Langzamer
hand kwam ik erachter dat
dit voor veel mensen niet ge
noeg is. Als zwarte Zuidafri
kaan ben je niet geloofwaar
dig genoeg".
Volgens Boesak probeer
den zijn gesprekspartners
eigenlijk aan de klemmende
waarheid van de apartheid te
ontkomen. „Veel mensen
moeten nog leren naar Zuid-
Afrika te kijken door de ogen
van de onderdrukten. De mo
gelijk donkere toekomst voor
blank Zuid-Afrika is voor
hen belangrijker dan het
angstige heden voor zwar
ten".
Dominee Boesak schrijft
vervolgens dat zowel in Ne
derland als in Zuid-Afrika
de situatie veranderd is. „De
argumentatie is niet meer die
Dominee Alan Boesak, voorvechter van de gelijkbe
rechtiging van de zwarten in Zuid-Afrika. Op de foto
staat hij tegenover een gewapende blanke veiligheids
agent in Port Elizabeth. - foto ap
van tien jaar geleden. Maar
de kernvraag blijft: hoe ver
is Nederland bereid te gaan
in de solidariteit met zwart
Zuid-Afrika, met de slacht
offers van de apartheid?"
„Zuid-Afrika wordt hoe
langer hoe meer ontmaskerd
als een fascistische politie
staat waar geen verzet of
dissidenten geduld worden.
De keuzemogelijkheden van
de onderdrukten worden
steeds kleiner. En in die si
tuatie komt de kernvraag,
over solidariteit, scherper
naar voren dan ooit eerder
het geval was.
Boesak herinnert aan de
opschudding die hier in ja
nuari ontstond, toen voorzit
ter Huting van de Her
vormde Synode na een ont
moeting met Zuidafrikaanse
kerkelijke vertegenwoordi
gers in Harare verklaarde,
dat wij in Nederland het
Zuidafrikaanse verzet moe
ten blijven steunen wanneer
het kiest voor geweld. Huting
vergeleek Zuid-Afrika met
Nazi-Duitsland en het verzet
tegen het bewind-Botha met
het Nederlandse verzet tegen
de Duitse bezetter. Volgens
Boesak gaat het om de vraag
of men echt solidair is. „En
op deze vraag is Nederland,
met name kerkelijk Neder
land, ons nog steeds het ant
woord schuldig", zegt hij.
Boesak wijst erop, dat het
Afrikaans Nationaal Congres
vanaf haar oprichting in 1912
tot in de jaren zestig geweld
loos strijd heeft gevoerd en
dat de internationale ge
meenschap daar weinig of
geen steun aan gaf. Na het
bloedbad van Sharpeville be
sloot het ANC dat de tijd voor
de gewenddadige strijd geko
men was, maar het heeft nog
twintig jaar geduurd voordat
geweld echt werd toegepast.
H(j herinnert eraan dat ook
toen bijna niemand gehoor
gaf aan het verzoek om eco
nomische, diplomatieke en
culturele druk op het regiem
in Pretoria.
„Pas toen de Wereldraad
van Kerken het Programma
tot bestrijding van het ra
cisme in het leven riep, be
gonnen de kerken te begrij
pen wat er van hen verwacht
werd. De reacties van de
westerse kerken hierop wa
ren beschamend en zijn dat
nog".
Boesak benadrukt dat hij
bang is voor geweld, voor
wat het doet aan mensen. Hij
vindt het onjuist te beweren
dat het tegengeweld van de
onderdrukte 'iets anders' is
dan het geweld van de onder
drukker. Hij vindt beide even
verschrikkelijk. „Maar als de
kerk voortdurend waar
schuwt tegen het gebruik
van geweld, dan, zo vindt hij,
moet zij ook voorgaan in het
toepassen van geweldloos
verzet".
„En juist op dit punt heb
ben de kerken in Zuid-
Afrika en in Europa het on
derdrukte volk van Zuid-
Afrika in de steek gelaten.
Als Nederland en de rest van
Europa de geweldloze midde
len hadden toegepast waar
zwart Afrika al zo lang om
vraagt, was het jaar 1985 an
ders verlopen", meent hij.
„De ervaringen van 1985
stellen mij voor een pijnlijk
dilemma: heb ik het recht de
jongeren en anderen te vra
gen door te gaan met geweld
loze acties, terwijl ik weet
dat zij meedogenloos door het
leger en de politie neerge-
maaid zullen worden? De ar
gumenten voor geweldloos
verzet worden mij niet alleen
door de regering uit handen
geslagen, maar ook door de
traagheid en onverschillig-
heid van christenen in Euro
pa. Wat ik scherper zie dan
ooit is de hemeltergende hui
chelarij over geweld van zo-
velen in Europa en elders
Dat is een les die ik niet zal
vergeten. Het is maar goed
voor Nederland, dat de Ver
enigde Staten, Rusland en
Engeland in de Tweede We
reldoorlog anders reageer
den".
Boesak koestert nauwe
lijks enige verwachting om
trent de mogelijkheid dat het
karakter van het blanke re
giem ten gunste zal verande
ren. Zijn hoop op een door
braak op een nog onbekend
ogenblik in de toekomst gaat
gepaard met de overtuiging
dat de strijd erger zal wor
den. In oktober vorig jaar zei
Allan Boesak tijdens een ge
bedsdienst: „Hoe dichter het
ogenblik van de bevrijding
nadert, hoe hoger de prijs
wordt die we ervoor zullen
betalen".
Van onze correspondent
PARIJS - De rechtbank In Pa
rijs zal zich op 18 juni buigen
over het hernieuwde Neder
landse uitleveringsverzoek
voor de twee hoofdverdachten
in de ontvoeringszaak Heine-
ken. Daartoe is besloten op een
steren gehouden zitting, die
leels achter gesloten deuren
ilaatshad.
j De advocaten van de ver
dachten hebben bij het Parijse
lof een verzoek ingediend tot
Wei
BESCHULDIGINGEN
in Oostenrijk en vanuit
het buitenland over het
verzwegen oorlogsverle
den van presidentskan
didaat Kurt Waldheim
werken in zijn voordeel.
De 'lastercampagne' heeft
geleid tot een golf van pa
triottisme en anti-semitsime
onder de Oostenrijkse kie
zers. De algemene verwach
ting is dat Waldheim daarom
op zondag 8 juni bij de
tweede ronde van de presi
dentsverkiezingen als duide
lijke overwinnaar uit de bus
zal komen.
Bij de eerste ronde kreeg
de voormalige secretaris-ge
neraal van de Verenigde Na
ties 49,6 percent van de stem
men. Daarmee kwam hij
slechts 16.000 stemmen tekort
om de absolute meerderheid
te halen die vereist was om in
de eerste ronde gekozen te
worden. Zijn belangrijkste
rivaal was, Kurt Steyrer, ex-
minister van gezondheids
zorg, die de steun had van de
socialisten. Deze bleef steken
op 43,6 percent.
Waldheim, die de steun
heeft van de Osterreichische
Volkspartei (OVP), bleef ook
na de eerste ronde het mik
punt van beschuldigingen in
verband met zijn oorlogsver
leden. De geloofwaardigheid
van de man is in de ogen van
het buitenland en een deel
van het Oostenrijkse electo
raat ernstig ondermijnd door
het verzwijgen van zijn func
tie in de oorlogsmachine van
de Nazi's op de Balkan. En
later door de halfslachtige
wijze waarop hij zich teweer
stelde tegen deze aantijgin
gen.
Uit documenten is geble
ken dat Waldheim tientallen
jaren zijn oorlogsverleden
heeft verzwegen. Het gaat
om de periode 1942-44,
waarin hij - zo nam de we
reld aan op gezag van zijn
autobiografie - in Wenen
studeerde. Na een gedegen
onderzoek kwam het Weense
onafhankelijke tijdschrift
'Profil' in maart met een ont
hullend artikel waaruit bleek
dat de veteraan-politicus in
de bewuste periode wel dege
lijk dienst deed in het leger
van de Nazi's. Hij was gesta
tioneerd op de Balkan als in
lichtingenofficier van de
Wehrmacht. Waldheim had
tot dan toe steeds beweerd
dat hij uit het leger was ont
slagen na in 1941 aan het
oostfront in de Sovjet-Unie
lichtgewond te zijn geraakt.
Later werden daar be
schuldigingen aan toege
voegd dat Waldheim betrok
ken zou zijn geweest bij het
verhoor van Britse comman
do's die later werden geëxe
cuteerd, bij de deportatie van
krijgsgevangenen en joden,
en bij vergeldingsacties in
Joegoslavische dorpen. Het
Joods Wereldcongres (WJC)
DE in opspraak geraakte Oostenrijkse presidentskan
didaat Kurt Waldheim, maakt de grootste kans op de
verkiezingsoverwinning aanstaande zondag. De foto is
genomen tijdens een tv-interview van afgelopen maan
dag waarin nogmaals gesproken is over de beschuldigin
gen over oorlogsmisdaden aan zijn adres. - fotoanp
maakte bekend dat uit het
dossier over Waldheim, dat
werd gepubliceerd door de
Joegoslavische krant 'Ver-
cernje Novosti', is gebleken
dat Waldheim in de Tweede
Wereldoorlog medewerking
heeft verleend aan straf
maatregelen van de Nazi's
tegen twintig dorpen in Joe
goslavië. Daarbij zouden en
kele dorpen zijn verwoest en
zeker 114 personen om het le
ven zijn gebracht.
In een dossier van zeven
pagina's over Waldheim van
de commissie oorlogsmisda
den van de VN uit 1948 staat
dat Waldheim dient te wor
den berecht wegens het 'uit
leveren van gijzelaars' die
slechts de dood te wachten
stond, bij de wraakacties in
Joegoslavië. Waldheim is
echter nooit berecht.
Waldheim, die het docu
ment ter inzage heeft gekre
gen, heeft de beschuldigingen
categorisch tegengesproken
en verklaard 'in even geringe
mate schuldig te zijn als de
honderdduizenden andere
Oostenrijkers die in de
Wehrmacht hebben gediend'.
Het VN-dossier dateert al
van 1948. De Amerikaanse
inlichtingendiensten moeten
ervan hebben geweten.
Evenals Joegoslavië.
„Waarom heeft niemand aan
de bel getrokken?", zo vroeg
de joodse auteur over de
massa vernietiging van de jo
den, Elie Wiesel, zich af.
De onthullingen over
Waldheims oorlogsverleden
hebben geleid tot een ware
golf van chauvinisme en er
voor gezorgd dat het bij een
deel van de Oostenrijkse be
volking aanwezige onder
huidse gezwel van het anti
semitisme openbarstte. „We
zien hier een schaduw van
het verleden, waarvan wij
dachten dat het was uitge
storven: anonieme brieven
die dreigen met liquidatie
van joden en bomaanslagen
op joodse instellingen als
Waldheim de verkiezingen
niet wint", zo zei Iwan Hack-
ner, een woordvoerder van
de joodse gemeenschap in
Oostenrijk.
De bekende joodse Nazi
jager Simon Wiesenthal ver
weet het Joodse Wereldcon
gres (WJC) schuldig te zijn
aan het aanwakkeren van de
jodenhaat. „De verklaringen
van het WJC hebben het ver
trouwen kapot gemaakt dat
na de Tweede Wereldoorlog
was gegroeid tussen de 10.000
leden tellende joodse ge
meenschap en de rest van de
Oostenrijkse bevolking", al
dus Wiesenthal. Niet de be
schuldigingen aan het adres
van Waldheim, maar de drei
gementen aan de Oostenrij
kers hebben geleid tot de we
deropleving van het anti-se-
mitisme, zei hij. Wiesenthal
verwees naar uitspraken van
de secretaris-generaal van
het WJC, Israel Singer, die
zei: „Het Oostenrijkse volk
moet terdege beseffen dat de
komende jaren niet aange
naam zullen zijn indien
Waldheim wordt gekozen".
Indien Waldheim inder
daad gekozen wordt als pre
sident kan dat in de betrek
kingen met het buitenland de
nodige problemen opleveren.
Het Simon Wiesenthal Cen
trum in Los Angeles is een
campagne begonnen om pre
sident Reagan ervan te over
tuigen dat Waldheim de toe
gang tot de VS moet worden
geweigerd indien hij tot pre
sident wordt gekozen tenzij
hij het tegenbewijs kan leve
ren voor de beschuldigingen
dat hij betrokken is geweest
bij oorlogsmisdaden.
Israël zou hebben besloten
geen nieuwe ambassadeur
naar Oostenrijk te sturen als
Waldheim wordt gekozen en
bewezen wordt dat hij schul
dig is. Ook in Nederland is
opgeroepen om actie te on
dernemen tegen de eventuele
verkiezing van Waldheim.
Hoofdredacteur Peter Mi
chael Lingens van het Oos
tenrijkse tijdschrift dat als
eerste het oorlogsverleden
ISRAEL heeft geen be
wijzen gevonden dat
Kurt Waldheim oorlogs
misdaden heeft begaan
als inlichtingenofficier in
het Duitse leger tijdens
de Tweede Wereldoorlog.
Dit heeft de Israëlische
minister van justitie,
Yitzhak Modai, gisteren
verklaard.
Maar volgens Modai is
Waldheim wel mede
plichtig aan oorlogsmis
daden en zou hij als hij in
Israël woonde, in staat
van beschuldiging wor
den gesteld.
Op de vraag of Israël
bewijs heeft dat Wald
heim heeft deelgenomen
aan gruwelen tegen de
bevolking op de Balkan
of verzetsmensen, zei
Modai: „Nee. Het mate
riaal waarover we nu be
schikken geeft alleen zijn
betrokkenheid aan in het
kader dat misdaden
pleegde". De minister
verklaarde dat Wald
heim als inlichtingenoffi
cier op de Balkan zijn su
perieuren inlichtingen
verschafte, waarvan hij
wist dat ze zouden wor
den gebruikt voor vergel
dingsacties tegen parti
zanen en burgers.
De Israëlische minister
zei dat ten minste twee
overlevenden in Israël
van de holocaust tegen
over de justitie hebben
getuigd dat Waldheim
oorlogsmisdaden pleegde
tegen burgers. Maar die
getuigenissen zijn niet
sterk genoeg.
In Griekenland ver
klaarde minister van jus
titie Apostolos Kaklama-
nis dat zijn regering ook
geen bewijzen heeft van
Waldheims betrokken
heid bij oorlogsmisdaden.
De voorman van de
joodse gemeenschap op
Rhodos had Waldheim
ervan beschuldigd op het
eiland te hebben deelge
nomen aan een razzia.
(RTR)
van Waldheim oprakelde,
voorspelt de gevolgen van de
verkiezingsuitslag als volgt:
„Als Waldheim wordt geko
zen, zal zijn overwinning in
het buitenland worden uitge
legd als een overwinning van
de Nazi's. Als Waldheim, te
gen de verwachting van
haast iedereen, de verkiezin
gen verliest, is een nieuwe le
gende geboren: die van de
grote Oostenrijker die laf is
vermoord. En wie krijgen er
dan de schuld? De joden".
(ANP)
Door Hans Knijff
DE COMMISSIE die zich
in opdracht van de over
heid bezighoudt met
schadevergoeding aan
slachtoffers van ge
weldsmisdrijven, doet
haar best om de burger
meer bekend te maken
met de weg naar het zo
genaamde schadefonds.
Geen overbodige maat
regel, want veel Neder
landers weten niet eens
dat het inmiddels toch al
tienjarige fonds bestaat.
Mr. D. Jalink, secretaris
van de commissie, consta
teerde onlangs in het jaar
verslag over 1985 een ver
mindering van verzoeken om
een uitkering. Dat kan vol
gens hem overigens ook te
maken hebben met de be
trekkelijk slechte naam van
'zijn' commissie. Die is het
gevolg van incidenten
rondom mensen die tever
geefs voor een vergoeding
hebben aangeklopt.
De commissie heeft al be
werkstelligd dat bij politie
korpsen sinds 1 maart van dit
jaar een richtlijn van kracht
is, volgens welke slachtoffers
van geweldsmisdrijven die
nen te worden gewezen op
het bestaan van het schade
fonds. „Politiekorpsen, maar
ook ziekenhuizen en klinie
ken, hebben folders van ons.
Daar staat de voornaamste
informatie in.
Hij zegt weinig te zien in
een tv-campagne, zoals die al
eens is gevoerd op de 'Post
bus 51-manier'. „De ervaring
leert, dat dat nauwelijks ef
fect heeft. Jalink ontkent ten
stelligste dat er bij het minis
terie van justitie bewust niet
te veel aandacht wordt ge
schonken aan een beleid, dat
moet leiden tot meer bekend
heid van het schadefonds, dit
om de uitgaven beperkt te
kunnen houden. „Het is ook
niet zo dat de uitkeringen uit
het schadefonds aan een ma
ximum gebonden zijn. Er
staat elk jaar een miljoen
voor op de begroting, maar
mocht het gerechtvaardigd
zijn om in een jaar tijd meer
uit te keren, dan zal dat zeker
gebeuren".
De procedure die bij een
aanvraag geldt, is in het kort
als volgt: iemand die meent
voor een uitkering van het
fonds in aanmerking te ko
men, kan een formuliertje
aanvragen, waarop de voor
naamste gegevens dienen te
worden ingevuld. Op basis
daarvan wordt bekeken of
het zinvol is het officiële aan
vraagformulier, dat veel uit
gebreider van opzet is, aan te
vragen en in te vullen. Een
brief naar Postbus 20302, 2500
EH Den Haag, is voldoende
om de papieren in huis te
krijgen.
Het secretariaat van het
schadefonds, dat door zes
mensen wordt bemand en is
ondergebracht in het Haagse
Paleis van Justitie, legt een
advies voor aan een vijfkop
pige commissie, waarin de
rechterlijke macht is verte
genwoordigd, maar waarin
bijvoorbeeld ook een socio
loog en een voorzitter van
een Raad van Arbeid zitting
hebben. „Zo breed mogelijk
samengesteld", zegt Jalink
ervan. Deze commissie be
slist uiteindelijk over het al
dan niet uitkeren van een be
drag.
Er zijn nogal wat voor
waarden waaraan een aan
vrager moet voldoen wil de
commissie de hand van de
knip halen. Jalink: „Aller
eerst moet het geweldsmis
drijf opzettelijk gepleegd
zijn. In onze folder geven we
daarbij het volgende voor
beeld. Als iemand onder een
raam loopt en er valt toeval
lig net een bloempot naar be
neden, is er duidelijk geen
sprake van opzet. Wordt die
bloempot door een kwade
buurman naar die persoon
toegegooid, dan is er wel op
zet in het spel. Verder dient
er sprake te zijn van zwaar,
blijvend letsel, waarbij men
kan denken aan de situatie
dat iemand in levensgevaar
heeft verkeerd.
Er moet ook aanwijsbare
'financiële schade als gevolg
van letsel' zijn, schade die
niet op andere wijze kon
worden verhaald, bijvoor
beeld bij een verzekerings
maatschappij of bij de daders
van het misdrijf. Ook moet
de schade niet aan de aan
vrager zelf te wijten zijn. Te
denken valt daarbij aan een
vechtpartij, waarbij de aan
vrager van de uitkering be
trokken is geweest, maar die
hij zelf heeft uitgelokt. Ten
slotte dient het verzoek bin
nen een half jaar na het ge
weldsmisdrijf te zijn inge
diend. Als de aanvrager aan
kan tonen, dat hij niet in de
gelegenheid is geweest een
aanvraag in
van die laatste voorwaarde
worden afgeweken".
Vorig jaar zijn ten laste
van het schadefonds 147 ver
goedingen uitgekeerd, alles
samen, inclusief de 15 voorlo
pige uitkeringen, ten bedrage
van 626.000 gulden. Jalink:
„De maximale bedragen zijn
voor materiële schade 25.000
gulden en voor immateriële
schade 10.000 gulden. Vorig
jaar werd voor materiële
schade gemiddeld 2.500 gul
den uitgekeerd, voor imma
teriële schade gemiddeld
3.000 gulden. Overigens wor
den ook uitkeringen gedaan
aan nabestaanden"
Het adres van het schade
fonds is:
Schadefonds Geweldsmis
drijven Paleis van Justitie
Juliana van Stolberglaan 2
Postbus 20302 2500 EH 's-
Gravenhage
tel: 070 - 82 40 41
DORDRECHT - De rijkspoli
tie te water in Zuid-West-Ne-
lerland zal zeker deze zomer 's
achts blijven patrouilleren.
iok de dienstverlening in het
weekeinde blijft op het hui
dige niveau.
Dat verklaarde desge
vraagd staf-adjudant J. Se
a's van het district Dor-
•echt van de RP te water als
actie op uitspraken van dis
trictscommandant Woning
van de RP te water uit Lely
stad.
Volgens Sepers is de vrees
van Woning, dat de dienstver
lening door bezuiniging ach
teruit gaat, wat voorbarig.
Over de bezuinigingen wordt
nog onderhandeld.
!N HAAG - Als de snelle
/eekreactor in het West-
itse Kalkar niet in bedrijf
irdt gesteld, moet Nederland
den van schadeclaims bij de
Westduitse Bondsregering.
Tommei (D66) heeft gisteren
ft standpunt ingenomen in
iriftelijke vragen aan de
inisters Van Aardenne (Eco-
imische Zaken), Winsemius
lilieubeheer) en Van den
roek (Buitenlandse Zaken),
ilgens Tommei mag een
festduits besluit Kalkar bui-
bedrijf te houden niet wor-
belemmerd door schade-
lims van landen, die finan
ce] bij de bouw van de
/eekreactor betrokken zijn.
fverbelast
in totaal tien bureaus voor
^rtrouwensartsen (BVA's)
zich bezig houden met
alpverlening bij kindermis-
indeling zijn zwaar overbe-
st. Het beroep op de vertrou-
ènsartsen stijgt van jaar tot
Br aanzienlijk, maar perso-
el komt er nauwelijks bij.
(V|
de|
tin
val
laif
did
be|
vo
refl
wJ
col
t Noordatlantisch bondgenootschl
de proef gesteld. De Europese lel
^sident Reagan en zijn trouwe pala
leus van plan zich niet langer g«
LT ll-verdrag met de Sovjet-Unie. r
Dit verdrag uit 1979 is een van
ïrst breekbare bouwwerk van ha
sen de supermachten. 1
Weliswaar heeft de Amerikaanse Si
de Russische bezettinl
praktijk hebben beide partijen ziclf
wederzijds de maximale 'plafond
[itale raketten heeft vastgelegd
'es te alarmerender is dit voornen
is Btwtcbi een «7?. [e.Pij'er van de wapenbehe
te dienen, kan Jn 'eite al weggevallen is. Dat
- **pod op anti-raket-installaties. En i
'"Onderzoek (Starwars) is dit ABN
|i een vodje papier (waarbij komt c
lirwars aan het ontwikkelen zijn
De Westeuropese bondgenoten zij
afbraak van die zo kostbare j
1in^M i5ar he' heeft er alle schijiL
Mn Washington tegen de muur cl
Vr.n bu,tenlandse zaken, va
V,^L, noch regeringsleider!
]nse leiders 9r°nd 16 krij9en
hnen°worHin h?' bor|dgenootschaS
■eninrto <5?*»n r de toenemende
De fn lelf °P de aangekd
rtrnL^ sche oppositie heeft I
nuL 9 en 9edreigd de regeij
Ivels 6 ont2e"en- En zelfs zijn 'ei
enator Kennedy spreekt van
l kwetehaZOnce verstand". Het is vi
t oe7nnH ,uroPa in het bijzondt
ionrme and zal zegevieren!
ekenen' 1 ^,reuk met het ho^l
■e kracht„Th ouden toenemen, i
»e kracht verder escaleren.
