'Spoeddingetjes
en een oorpijn'
Ongeduld met Filippijnse rebellen groeit
Nijpels als zondebok te goedkoop
'Hat is nu of nooit'
Nieuw stelsel is
in 1988 mogelijk
TELECO
Openbaar
36-Urige
metaal ni
DlBTEM
ACHTERGROND
ACTIE HUISARTSEN:
FALEN VERANTWOORDELIJKHEID VAN HELE VVD-TOP
Overlevings
zaak voor wa
DE STEM Cf
Laat eerhers
.WOENSDAG 28 ME11986
.BÜBTIM-
AQUINO ONDER DRUK OM COMMUNISTEN HARD AAN TE PAKKEN
TENEUR IN RAPPORT VAN COMMISSIE OORT
WOENSDAG 28 ME
KONSUMENTEN
ACHTERBAN FN
T5 PAGINA 2
Door Paul de Shipper
„VANOCHTEND heb ik
gebak meegebracht voor
m'n collegae en de assis
tentes. We hebben rustig
koffie gedronken en ik
heb eindelijk tijd gehad
om m'n administratie bij
te werken". In de prak
tijk van de Oosterhoutse
dokter Van Hasselt en
z'n collega-huisartsen
ging het er gisteren zeer
gemoedelijk aan toe. Een
zondagsdienst, geen of
ficieel spreekuur en het
medisch front op de bar
ricaden met koffie en
gebak. Het was teke
nend voor de mate van
gemoedelijkheid die uit
ging van de gisteren ge
voerde 'huisartsensta-
king'.
„De actiebereidheid is
groot! Ja merkwaardig hè
dat je zo'n woord uit de mond
van een dokter hoort. Een
aantal collega's hier uit
Breda en omgeving hebben
ook moeite met het begrip
actie voeren". De Bredase
huisarts Piet Klinkhamer is
net zo vroeg als anders uit z'n
bed gekomen. „Alleen de
deur van de praktijk was om
acht uur niet open", aldus
Klinkhamer. Er hebben wel
een paar mensen op de stoep
gestaan. Wegsturen gaat aan
m'n hart, bovendien waren er
twee buitenlanders bij, dus
die kun je ook nog moeilijk
duidelijk maken wat er aan
de hand is".
Klinkhamer, voorzitter
van de Plaatselijke Huisart
sen Vereniging Breda, heeft
gisteren twee visites gereden.
„Twee ernstige zieken die om
begeleiding vragen" zo
maakt hij duidelijk.
Volgens dokter R.Gay-
mans uit Made reageerde het
publiek begrijpend: „We
hadden ons geprepareerd op
het beantwoorden van vra
gen van teleurgestelde pa-
tienten, maar we zijn bijna
niet gebeld. Wel kwamen er
hier mensen speciaal naar de
praktijk om te vertellen dat
ze onze actie steunen".
Een zondagsdienst tegen
overmatige werkdruk en
verborgen armoe! „Je moet
onderscheid maken tussen
Breda-Stad en de naaste om
geving zegt dokter Klinkha
mer. „In Breda heb je prak
tijken van 1100 tot 1400 pa
tiënten. Daarbij gaat het om
jongere collega's. Ik ken er
die echt in moeilijkheden zit
ten. Een arme dokter is een
slechte dokter, zeiden ze
vroeger. Misschien dat het
daardoor komt".
Voor de toegenomen werk
druk heeft Klinkhamer nog
een aardige verklaring, al
geeft hij toe datde benade
ring misschien wat grof is':
„De kerken lopen leeg, de
wachtkamers vol. Daar kun
je om lachen, maar het is wel
zo. Burenhulp en thuiszorg
vermindert sterk. Het gezin
zit geïsoleerd op een flat. Dat
kom je in je praktijk dan te
gen. Een dokter praat meer!".
Huisarts Chris Broekhuy-
zen uit Bergen op Zoom toont
zich verheugd over het feit
dat ook niet-leden van de
Landelijke Huisartsenvere
niging zich solidair tonen. Hij
spreekt van een 100-procent
deelname in West-Brabant:
„Ik heb niet gehoord dat er in
deze streek artsen zijn die
niet hebben meegedaan".
De contactpersoon voor de
LHV in West-Brabant, dok
ter Schueler uit Rucphen on
derstreept de worden van z'n
Bergse collega. Ook hij
spreekt van veel bergip on
der het publiek: „De toeloop
is minimaal geweest. En de
patiënten die kwamen, zijn
gewoon geholpen. Ook de
diensten in consultatiebu
reaus hebben we gewoon ge
daan".
Een dagje rustig achter het
bureau, administratie doen
en de kaartenbak met pa
tiënten doorvlooien. Ook de
Terneuzense huisarts H.Nij-
sten heeft het kalmaan ge
daan. „Ach", zegt hij „die
hele actie heeft voor mensen
niet zoveel effect. Ik heb ge
woon visites gedaan en er
waren een paar spoeddin
getjes en een oorpijn. Het is
gewoon iets rustiger omdat
er geen officieel spreekuur
was". Hij voegt er aan toe dat
de zaken in Zeeland niet zo
scherp liggen als in de Rand
stad. Een actie zoals 'de door
deweekse zondagsdienst'
heeft hij in z'n praktijk van
achttien jaar nooit eerder
meegemaakt. „Maar de nood
dwingt. Er ziten mensen in
de problemen. Het is een
beetje bewijsvoering vanuit
het ongerijmde, maar .het
moet toch een signaal zijn als
een huisarts dit doet. Dan
mag je toch aannemen dat er
wat aan de hand is. Over 1985
spreekt men honderden fail
lissementen onder huisartsen
door het hele land. Dat zegt
iets".
Nijstens' collega Hans Zui-
derbaan heeft gisteren wel
uitgeslapen. Na het Schelde-
jazzfestival van afgelopen
weekeinde geeft hij volmon
dig toe die paar uur extra
wel te kunnen gebruiken,
maar ook hij heeft z'n tijd
verder nuttig gebruikt:
„Even de kaartenbak door
spitten, daar heb ik nu mooi
tijd voor".
In Axel vindt dokter Hoef
man dat een arts eigenlijk
niet hoort te staken: „Dit is
geen staking, maa je kunt
nog andere manieren van ac
tie voeren bedenken, maar
we hebben hiervoor gekozen,
dus doe ik mee".
Tenslotte een echte dwars
ligger! Dokter C.Verboom uit
Zaamslag noemt zijn actie
bereidheid 'zeer van de gro
te', maar ik doe niet mee, laat
hij onmiddelijk daarna we
ten: „De mensen maken zelf
wel uit of ze hulp nodig heb
ben. Iedereen die ons consul
teert, hoort op dat moment
koning te zijn. De actie past
heel slecht in mijn opvatting
over hoe ik m'n medemens
help en hoe ik daar mijn
brood mee verdien. Hier in
Zaamslag gaan de mensen er
gewoon vanuit dat er niet
aan die actie wordt meege
daan. Alles gaat hier z'n ge
wone gang".
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur.
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236452.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw. Ginnekenst. 41236326 (alléén abonnementen).
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5,® 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van ƒ1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen; inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje®076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18 30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RanlfrolstiPQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
President Aquino werd enthousiast verwelkomt bij
haar bezoek aan het zuiden van Mnidanao. - fotoap
Door Mathieu Kothuis
MEDIO deze maand be
val president Aquino
van de Filippijnen tot
verkoop van 8.500 hec
tare land aan landarbei
ders op het straatarme
eiland Negros.
Haar bedoeling met deze
maatregel is om de commu
nistische rebellen die op dit
eiland veel sympathie onder
de bevolking genieten, wind
uit de zeilen te nemen. „Als
we de armoede uitschakelen,
schakelen we ook het conflict
uit", aldus citeerde Joker Ar
royo, een hoge regerings
functionaris, de president.
Met deze landverkoop
voert Aquino een van haar
belangrijkste verkiezingsbe
loften uit. Zo bracht de presi
dent eind vorige week, ver
gezeld door acht ministers uit
haar regering, ook een be
zoek aan het zuiden van Min
danao dat wordt beschouwd
als het belangrijkste opstan-
delingengebied. In het kader
van het programma 'de rege
ring dichter bij het volk te
brengen' sprak de president
onder andere met boeren,
vissers en zakenlieden. In een
klooster van de stad Davao
had Aquino een onderhoud
van een klein half uur met
168 communistische guerril
lastrijders die zich kort daar
voor hadden overgegeven. Zij
bood hen amnestie aan en
stelde de militaire bevelheb
ber in het zuiden, generaal
Jose Magno, persoonlijk ver
antwoordelijk voor hun vei
ligheid.
Maandag gelastte Aquino
de vrijlating gelast van tien
politieke gevangenen, onder
wie een vermeende commu
nistische rebellenleider die
tot levenslang was veroor
deeld en een guerrillaleider
die 16 jaar moest uizitten.
Onder de vrijgelaten gevan
genen waren ook twee boe
ren, die tot levenslang waren
veroordeeld wegens de
moord op hun baas en twee
vermeende guerrillaleiders
die tot 17 en 20 jaar gevange
nisstraf waren veroordeeld
wegens subversieve activi
teiten. Het totale aantal vrij
gelaten politieke gevangenen
sinds mevrouw Aquino pre
sident werd is daarmee ge
stegen naar 511.
Al deze maatregelen pas
sen in Aquino's beleid van
geduld en het zoeken naar
verzoening met de commu
nistische opstandelingen op
de Filippijnen. Toch wordt
het de laatste tijd steeds dui
delijker dat er tussen de pre
sident en de legerleiding een
diepgaand meningsverschil
bestaat over de beëindiging
van de guerilla in het land.
Nu lijkt Aquino's vredesini
tiatief inderdaad weinig
vruchten af te werpen en
haar oproep aan het commu
nistisch verzet tot een staakt-
het-vuren heeft de querilla
in het land vooralsnog niet
beëindigd. Minister van de
fensie Juan Ponce Enrille
houdt de laatste tijd herhaal
delijk toespraken waarin hij
dreigt met een 'grootscheeps
offensief' tegen de rebellen.
Politici ter linker- en ter
rechterzijde, godsdienstige
leiders en militairen zijn het
erover eens dat dit openlijke
meningsverschil tussen
Aquino en de legerleiding
kan leiden tot een breuk.
Aquino en Enrile hebben
ontkend dat hun standpun
ten met elkaar in tegen
spraak zijn en hebben open
lijke kritiek op elkaar steeds
vermeden. Maar de strijd
bare taal van de minister van
defensie ontbreekt ten enen
male in de toespraken van de
president. „Tot er een staakt-
het-vuren is, zullen wij ons
niet laten vermurwen", zei
Enrile vorige week. "Het is
alles of niets. Zo wordt het
spel gespeeld."
Ex-senator Rene Espina,
die voor Aquino campagne
heeft gevoerd maar nu een
van haar felste critici is, zei
in een interview dat 'op een
bepaald moment er waar
schijnlijk een krachtmeting
komt tussen het leger en de
aanhangers van Aquino'.
Sinds Aquino in februari
aan de macht kwam, heeft
het communistische Nieuwe
Volksleger zijn aanvallen op
het leger voortgezet en zelfs
enkele acties ondernomen in
Enrile's eigen provincie, Ca-
gayan, op slechts 330 kilome
ter ten noordoosten van Ma
nila. Zo'n 800 mensen, onder
wie enkele honderden mili
tairen, zijn om het leven ge
komen sinds Aquino het pre
sidentschap heeft overgeno
men met hulp van Enrile en
de opperbevelhebber van het
leger generaal Fidel Ramos,
die kort voor de machtswis-
Samen met generaal Jose Magno (links) inspecteert
Aquino een vrouwelijk legeronderdeel in Davao. - fotoap
seling uit de regering van
Marcos stapte. Iedere dag la
ten gemiddeld 12 mensen het
leven in de gevechten tussen
rebellen en het leger. En hoe
wel dat er drie minder zijn
dan ten tijde van Marcos, zijn
de gevechten volgens Enrile
steeds feller geworden.
Tijdens haar verkiezings-
campagna betoogde Aquino
betoogde dat het harde op
treden van Marcos de gelede
ren van het Nieuwe Volksle
ger juist had versterkt, en ze
voorspelde dat veel rebellen
de strijd zouden opgeven
wanneer Marcos verdwenen
zou zijn. Maar sinds zij het
presidentschap heeft aan
vaard, heeft slechts een
handjevol van de naar schat
ting 16.000 guerrillastrijders
de wapens neergelegd.
Een van de eerste maatre
gelen die zij als president
nam was de vrijlating van
500 politieke gevangenen, on
der wie enkele vooraan
staande communistische lei
ders. Ook de burgerrechten
die door Marcos waren opge
schort, werden door haar
hersteld. De rebellen rea
geerden met verklaringen
waarin werd ingestemd met
eventuele onderhandelingen
over een staakt-het-vuren.
Presidentiële functionarissen
hebben meegedeeld dat afge
zanten naar de rebellen zijn
gestuurd. Aquino heeft geen
formele oproep tot een be
stand gedaan, maar heeft
verklaard dat ze wacht tot de
guerrillastrijders onderhan
delaars sturen.
Enrile laat inmiddels dui
delijk blijken dat hij de re
bellen zal blijven bestrijden
tot er een bestand is. Van
meet af aan heeft hij een on
afhankelijk standpunt inge
nomen. Onlangs onthulde hij
in een interview dat hij en
Ramos hulp hadden gegeven
aan Aquino op voorwaarde
dat zij de leiding zouden be
houden over het leger. Deze
onthulling heeft de angst ge
wekt dat Enrile er slechts op
uit is zijn lang gekoesterde
droom te verwezenlijken om
zelf president te worden. En
rile ontkent echter dat hij
Aquino aan een leiband wil
voeren of een staatsgreep
van plan is. Hij zegt dat hij
over drie jaar zijn ambt zal
neerleggen.
Verschillende waarnemers
in de Filippijnen zijn van
mening dat uit Enrile's open
lijke meningsverschil met
Aquino blijkt dat hij zijn
macht onder Aquino groter
inschat dan onder Marcos.
Een van de leiders van de
linkse coalitie Bayan zei
hierover onlangs: „Het leger
is nog steeds het grootste
machtsblok in de regering.
Hoewel de president ver
klaart dat zij de steun heeft
van het leger, blijkt hieruit
dat dat niet zo is".
Door Max de Bok
VOOR de verkiezingen
wisten ze al precies wat
ze bij groot verlies zou
den zeggen, de mensen
van de VVD-top. Elke
zetel boven de 26 zouden
ze 'structurele winst'
noemen. Het eigen ver
lies zou, indien de coali
tie de meerderheid zou
behouden, gerelativeerd
worden. Niet de eigen
partij, maar de coalitie
en het gevoerde beleid,
waren de eerste inzet
van de verkiezingen ge
weest.
En zo kwam het dat Ed
Nijpels opnieuw in de stand
van de winnaar - twee dui
men in de lucht - gefotogra
feerd kon worden.
Maar donderdag toen de
nieuwe fractie voor het eerst
bijeen was, wees staatssecre
taris Bolkestein, als ware hij
een Romeins keizer, met de
duimen naar beneden. Nij
pels moet vanaf dat moment
een concrete politieke doods-
verwachting hebben ervaren.
Maar hij bleef de pose van
de overwinnaar aannemen.
Joviaal-overmoedig als
steeds deelde hij mee bij ac
clamatie herkozen te zijn als
fractieleider. Toen hij het on
geloof van de verzamelde
pers bespeurde - en de ver-
trouwde tv-camera in de
buurt - riep hij jolig uit:
„Waarom kijkt u zo ongelo
vig. U kon mij beter felicite
ren."
Maar het ongeloof bleef.
En niet ten onrechte zoals
nog geen vierentwintig uur
later bleek. Als gebruikelijk
bij de WD van de laatste ja
ren lekten alle spreekbuizen
weer van jewelste.
De ene officiële medede
ling na de andere kon als ge
draai en onwaarheid ont
maskerd worden. Was de
schuldvraag niet aan de orde
gekomen? Nou reken maar.
Niettemin had Nijpels het
donderdagavond tijdens een
persconferentie doodleuk
ontkend. Maandagmiddag
draaide hij het weer anders:
de schuldvraag was niet aan
de orde geweest, althans niet
in de zin dat de schuld op de
schouders van één persoon
was gelegd. Zou hij het poli
tieke leiderschap van de
WD eraan geven? Niet aan
de orde, was het antwoord,
dat ook al weer op gespannen
voet met de waarheid stond.
Toen het uitlekte dat er in
de fractievergadering een la
wine van kritiek over Nijpels
was uitgestort, kwam er vrij
dagavond een officiële ver
klaring van diens woord
voerder. Nijpels zag af van
het vice-premierschap en
ambieerde een gewoon mi
nisterschap.
Niet ronduit werd gezegd,
dat het politek leiderschap in
andere handen zou moeten
overgaan. Fractieleden had
den zich verbonden te zwij
gen over wat zich in de frac
tie had afgespeeld. Maar wel
op voorwaarde, dat Nijpels
aan de pers zou melden, dat
hij na de formatie niet langer
de politiek leider van de WD
zou zijn. Toen hij dat bleek te
hebben verzwegen, kozen en
kelen voor het lek.
Nog bleef Nijpels vaag. Tot
maandagvond het partijbe
stuur met de kringvoorzitters
vergaderde. Toen kwam, ein
delijk, het hoge woord eruit.
Hij zou geen fractieleider
blijven. Dat gevoegd bij zijn
eerdere verklaring, dat hij
het vice-premierschap niet
langer ambieerde, maakte
duidelijk: de WD moet op
zoek naar een andere politiek
leider.
Hoe is het zo ver kunnen
komen met het succesnum
mer Nijpels, een goed parle
mentariër. Een herhaling
van de formule-Wiegel: jong,
goedgebekt, onbeschroomd.
De winst van tien zetels
1982 was onnatuurlijk groot.
Te danken aan de werf
kracht van een jonge lijst
trekker onder nieuwe (per
definitie nogal zwevende)
kiezers en aan de machte
loosheid van de kabinetten-
Van Agt II en III.
Met de WD eenmaal terug
in het kabinet, dat nu onder
leiding van Lubbers stond,
wist de WD-fractieleider
geen antwoord te vinden op
het verbazende verschijnsel,
dat Lubbers niet meer wollig,
het CDA niet langer ondui
delijk was. Dat ziende, ver
kocht hij zich langzaam
maar zeker met huid en haar
aan Lubbers.
Nijpels en de zijnen kleun
den al tijdens de formatie
van dat kabinet mis door
Gijs van Aardenne vice-pre
mier te maken. Daarmee wel
een goed vakminister, maar
geen politiek dier en natuur
lijk leider van het WD-
smaldeel in het kabinet naast
Lubbers plaatsend.
Onder het motto 'vrijheid
blijheid' liet Nijpels vervol
gens nieuwe leden van zijn
fractie als jonge onervaren
honden het veld inrennen.
Van leiding was weinig te
merken.
Wet tweeverdieners, RSV-
enquète, de kamikaze rond
Van Aardenne, wet gelijke
behandeling, euthanasie, het
niet-toekennen van de PC
Hooft-prijs het liep allemaal
politiek slecht voor Nijpels
en de zijnen af. Joekes, Play
Boy, het Tijd-interview over
Nijpels persoonlijke leven
(een interview waarvoor hij
zelf het initiatief genomen
had, maar waarvan hij, na
lezing, afstand nam) ze deden
Nijpels en de WD weinig
goed. Ook omdat er vanuit de
WD-top steeds zeer schutte
rig op gereageerd werd.
Schutterig en weinig spor
tief verloopt ook het proces
van Nijpels' aftocht.
Een openlijke erkenning
van collectief falen, van mis
management in fractie én
partij, blijft achterwege. Nij
pels wordt de zondebok, de
anderen - fractietop, partij
top, - wassen de handen in
onschuld. Nijpels is natuur
lijk veel te verwijten, maar
een feit is en blijft dat nie
mand uit de partijtop hem de
afgelopen jaren heeft gehol
pen. Als men hem al corri
geerde, dan gebeurde dat zo
onbeholpen en zelfs deloyaal
(met name door de fractielei
der in de Senaat, Zoutendijk)
dat het helpen eerder in het
tegendeel verkeerde. Een
verbazingwekkend staaltjê
van ontbreken van elk besef
voor politieke en menselijke
verhoudingen leverde die
zelfde Zoutendijk ook zondag
nog. Wie haalt het nu in zijn
hoofd om te verklaren dat de
politiek leider maar beter 'de
luwte van een vakminister
schap kan zoeken, om daar
aan de verbetering van zijn
imago te werken'? Snapt zo'n
man niet, dat hij met een
dergelijke uitspraak Nijpels
nog verder onder de grond
schoffelt en bovendien het
ministersambt in discrediet
brengt?
Als de machtsstrijd in de
WD tot uitkomst zou hebben
dat mensen als De Korte
(voorman in de fractie van de
afgelopen jaren, pas kort mi
nister) of Kamminga (partij
voorzitter) omhoog zouden
klimmen naar het politiek
leiderschap, dan wordt hun
aandeel in de neergang van
de partij ontkend. Alles op de
schuldenrekening van Nij
pels schrijven is al te goed
koop. Voor de toekomst van
de partij die als verkie
zingsslogan 'als de toekomst
je lief is' voerde, is meer no
dig dan een op één persoon
gerichte zuivering.
Door Reué de Vries
VOOR vereenvoudiging
van de belastingwetge
ving staat de klok op vijf
voor twaalf. Het is nu of
nooit.
Dat is de teneur van de
commissie Oort, die drastisch
het mes wil zetten in het in
gewikkeld belastingsysteem.
Volgens de commissievoor
zitter zou het wel eens de
laatste kans voor een reeks
van jaren kunnen zijn om tot
een werkelijke vereenvoudi
ging te komen. Het zal niet
gauw weer gebeuren, dat de
drie grote partijen CDA,
WD en PvdA) het eens wer
den over de instelling van de
commissie en over de aan
wijzing van de leden.
Ook zal het niet gauw weer
gebeuren, dat negen leden
met verschillende politieke
achtergronden het eens wer
den over zulk een ingrijpend
pakket van vereenvoudi-
gingsvoorstellen.
Daarom moet het rapport
Oort ook deel uitmaken van
de onderhandelingen tijdens
de nu durende kabinetsfor
matie. Standpuntbepaling,
advisering, uitwerking en
wetswijziging kost tijd. Maar
dr. C. J. Oort vertrouwt erop,
dat de voorstellen in wetten
gegoten op 1 janauri 1988 in
werking kunnen treden. Po
litieke partijen en maat
schappelijke organisaties
geeft hij de waarschuwing
zich in de kritiek te beperken
tot de hoofdlijnen van de
voorstellen.
Maar het gepalaver moet
niet te lang duren. Want,
zegt Oort, intussen gaat de
wereld door en verschuift de
sociaal-economische, de bud
gettaire en misschien zelfs de
fiscale basis waarvan wij
zijn uitgegaan. Gaat het te
lang duren, dan loopt men
bovendien het risisco dat de
politieke basis van onze op
dracht gaat schuiven".
Het vurige pleidooi van de
commissievoorzitter bete
kent overigens niet de illusie
te koesteren, dat alle voor
stellen zullen worden aan
vaard. Onderdelen kunnen
worden bijgesteld. En daar
mee moet de kous af zijn, zo
klinkt het uit de mond van
dr. Oort, die inmiddels van
uit de politiek en van de
werknemers- en werkge
versorganisaties positieve
reacties heeft gekregen op
het rapport.
In het bijzonder slaat aan
het voorstel van eén inko
mensheffing van 40 procent
over inkomens tot 45.000,
waarin tevens zijn opgeno
men de premies voor de so
ciale verzekeringen AOW,
AWW, AWBZ, AKW en
AAW. De meeste belasting
plichtigen merken in het net
toinkomen van deze papieren
maatregel niets, omdat de nu
door de werkgever betaaalde
premies voor de AWBZ AKW
en AWW boven op het bruto
loon komen. Met het tweede
voorstel om voor iedereen
een basisaftrek van 4.250 in
te voeren in de plaats van
de nu belastingvrije sommen
wordt meteen een einde ge
maakt aan de ingewikkelde
tweeverdienerswet en de
voetoverheveling. En het
laatste belangrijke punt is,
dat de meeste belastingplich
tigen geen ingewikkelde for
mulieren meer hoeven in te
vullen. Te meer omdat ook
aan aantal aftrekposten ver
valt of drastisch wordt be
perkt, zoals de buitengewone
lastenregeling. De commissie
heeft overigens bewust niet
de hakbijl in de aftrekposten
gezet. Zij rechtvaardigt dit
met de opmerking, dat het
een illusie is te menen, dat
een beperking van de aftrek
posten een forse verlaging
van de belasting- en premie
druk mogelij k zou maken.
Het siert de commissie, dat
zij openhartig toegeeft en
met tabellen staaft, dat voor
enkele inkomensgroepen, zo
als de alleenstaanden vanaf
27 jaar met een wettelijk mi
nimumloon de inkomensach
teruitgang ongeveer 6,5 pro
cent bedraagt. Dat geldt ook
voor een alleenstaande
werkloze en arbeidsonge
schikte (met de laagste uitke
ring).
De commissie beschouwt
dit als de prijs die moet wor
den betaald voor de zeer
grote praktische voordelen
van een systeem met een
voor alle burgers gelijke ba
sisaftrek. Is men niet bereid
die prijs te betalen dan is
her-invoering van een al
leenstaande toeslag onver
mijdelijk.
In zijn weerwoord wijst dr.
Oort er echter op, dat geval
len van een inkomensachter
uitgang van 6,5 procent in
verhouding maar weinig
voorkomen. In de eerste
plaats heeft de alleenstaande,
jonger dan 27 jaar, thans ook
geen toeslag. En de meeste
alleenstaanden op het sociaal
minimum met een uitkering
gaan er niet op achteruit, we
gens de netto-nettokoppeling
van hun uitkering aan het
netto minimumloon van ge
huwden. Dat werkt ook door
naar de koopkracht van
815.000 alleenstaande bejaar
den en ongeveer 400.000 al
leenstaanden in de bijstand
en in de Rijksgroepsregeling
werkloze werknemers. Him
DEN HAAG (ANP) - Dr. C. J. Oort (bestuurslid van
de ABN) denkt dat een vereenvoudigd belastingstel
sel, zoals een commissie onder zijn leiding dinsdag
presenteerde, op 1 januari 1988 in werking kan tre
den.
De voorstellen, die tijdens de Kabinetsformatie op
de tafel liggen, behelzen een inkomensheffing (pre
mies en belastingen) van 40 procent over de eerste
45.000 gulden belastbaar inkomen. Daarboven
wordt alleen nog maar belasting betaald. De vele
belastingvrije voeten worden vervangen door één
enkele basisaftrek. Hiermee verdwijnt de fraudege
voelige tweeverdienerswet.
koopkracht blijft praktisch
gelijk. Hetzelfde geldt voor
140.000 weduwen, van wie de
uitkering in de visie van de
commissie netto wordt ge
koppeld aan het netto mini
mumloon.
Voor de groep alleen
staande werklozen en ar
beidsongeschikten (van 27
jaar en ouder) pleit de comis-
sie invoering van een speci
fieke maatregel, omdat deze
groep maandelijks enkele
tientjes beneden het sociaal
minimum voor alleenstaan
den uitkomt. Zij genieten als
groep niet de bescherming
van netto-nettokoppeling.
Voor hen stelt de commissie
een opslag volgens de
Nieuwe Werkloosheidswet of
krachtens de AAW en AOW
voor.
Voor het overige blijven de
verschuivingen in de inko
mensverhoudingen beperkt
Het minimum gezinsinko
men en het modale gezinsin
komen blijven praktisch ge
lijk. Daarmee blijven ook de
gekoppelde uitkeringen netto
gelijk. De middengroepen
gaan er iets op vooruit.
Hopelijk zal de commissie
Oort de laatste zijn in de
stoet geneesheren om de 'ko
ningin der belastingen' (de
inkomstenbelasting), die al
geruime tijd ernstig ziek is.
te genezen. Het woord is nu
aan de politiek.
DEN HAAG (ANP) -
kunnen twee a drie proce
de olieprijsdaling wordt
sumenten Kontakt const
Koopkracht van juni dat,
maanden de olieprijs me
strippenkaarten en treink
per en soms zelfs duurde
pikt het voordeel in, aldus
takt.
De dieselolie waar de
daalde sinds november
cent in prijs. Als men dat
dat gemiddeld tien procen
het streekvervoer uit en-
zou de prijs van een bus
procent omlaag kunnen,
werd echter duurder.
Ook de elektriciteit, de
metro en trein, wordt vol
P
VLAARDINGEN (ANP)
Zwembadmedewerkers
de zwemvaardigheid van d
surfers, zeilers, sportvisse
noodzaak van het overlevin
Steeds meer waterrecrea
doende voorbereid het wate
van de gevaren op het wate
Dit jaar zijn er ondanks
volgens de vereniging al z-
reid het water opgingen.
De NVZ heeft bij het mi
in ons land structureel het
pakken. Voor een deel word
ANWB georganiseerde ma
Delft, Markelo en Zeewol
zwembaden in ons land wo
gegeven.
UTRECHT (ANP) - De ach
ban van de Industriebon
FNV en CNV legt zich met
geveer tweederde meerd
heid neer bij een metaal
zonder concrete afspra
over invoering van de 36-
werkweek.
Die conclusie kan wor
getrokken nu het leeuwend
van de ledenvergadering
van de industriebonden o
het moeizaam bereikte ond
handelingsresultaat in de i
taaiindustrie achter de rug i
Weliswaar ligt het uitbl
ven van concrete afsprak
over de 36 uur de vakbo
sachterban zwaar op de ma
Maar voor de meerderh
wordt de pil toch minder bit
VANDAAG wordt het Hagedt
in Plein Spanje '36 - '39. E
Piet Laros zal daar een mon
ders die in de Spaanse Burge
Republiek streden tegen Fra
ondersteunde fascistische trc
Het Spanje-monument is e
de oud-Spanjestrijders, die m
ren omdat ze gevochten had
1970 kregen de eerste oud-!
terwijl 8500 oud-SS-ers al vc
hadden teruggekregen.
De oud-Spanjestrijder is ei
heel slecht vanaf gekomen. I
derland in de dertiger jaren e
Europese stormen waaiden
heid van enkelen - die ook m
gemeen gezien werd als een
fascisme - bij een groot con
lende, ontmoedigende Nede
de vrekkige rentmeester Col
den de potentiële Spanje-vec
ren, arresteerden belangrijke
en de officiële Nederlandse
meer Franco-gezind dan neu
te zeggen.
De Internationale Brigades
landers gediend hebben, war
waar'offensieven gestart of
moesten worden opgevanger
hoog. Van het Nederlandse
helft.
Eind 1938 keerden de Spal
de Republikeinse regering vai
binding van de Brigadistas -
werkt, maar ongebroken. Ve
vijfentachtig procent lid van d
9er van een anarchistische oi
met evenveel idealisme en or
de nazi's.
Het waren dappere mense
en misschien zelfs dromerige
ze, voor het goede, tegen he
waren de eersten in de onze r
maakten en in die zin kunnen
genen die tot in onze tijd n
want, zoals Berthold Brecht
mevrouw Carra' een hoofdrol:
n|emand meer neutraal zijn,
me".