9 >5 TV-kijkers doen helft van tijd iets anders 'MUN HARTPROBLEMEN ZUN GEDRAMATISEERD' BRITS ONDERZOEK: TELEVISIE FUNCTIONEERT VAAK ALS RADIO STOFFELEIÏ WOENSDAG 28 ME11986 we "lige oe Attenborough gaat film maken over Steve Biko A5! biljarts sportprljzei, '4? Openingstijden; dinsdag woensdag, donderdag vrijdag 09.00-18.00 uur Donderdags tot 21.00 uur Bij beschikking van de Arrondissementsrecht-, bank te Breda d.d. 13 maart 1986 is Elisabeth Adriana Johanna Ma. ria Oomens, geboren tel Breda op 13 novembe 1964, wonende en ver blijvende te Udenhou in Huize Vincentius aai de Schoorstraat 4, onda curatele gesteld met be noeming van Johannet Petrus Maria Oomens geboren té Breda op juli 1931, wonende te Breda aan de Ulven- houtselaan 89, tot cura tor en van Anna Adriana Maria Oom- ens-de Roos, geboren t< Princenhage op 8 no vember 1935, wonendi te Breda aan de Ulven houtselaan 89, tot toe ziend curatrice. mr. V.E.W.M. van Wijmen, Baronielaan 52, 4818 RB Breda. rote brood- in DE, Een ees, leze lang de Adamo: Ik werk weer even hard als vroeger' Hij ontmoette koning Boudewijn en koningin Fabiola, hij schreef een ballade voor en over prinses Paola, hij lunchte met de sjah van Perzie en Farah Dibah, hij dineerde met de president van Italië. Hij gaf een concert in een ijshal in Moskou die met 25.000 luisteraars uitverkocht was. De zoon van Brezjnev, een grote fan, wist daarom geen kaartje te bemachtigen. Hij trad drie maal op in de Carnegie- hal in New York en vijf maal in Olympia in Parijs. Zeventien keer ging hij op tournee in Japan. Hij voetbalde in Nice met Cruijff, Di Stefano en Puskas in een artiestenelftal. Hij is bevriend met de Franse topvoetballer Dominique Rocheteau en oud-wielrenner Eddy Merckx. Salvatore Adamo (42), voor zijn tijdgenoten een idool, voor de jongere generatie louter geschiedenis. Hij mist nu het charisma van de jaren zestig, toen zijn fans aan zijn voeten lagen en de deur van zijn kleedkamer intrapten. De gouden jaren zijn voorbij. Maar hij vecht, na een hartinfarct, terug. Door Theo Vaessen DE CHAUSSEE de Jette in Brussel, een lange, grauwe straat met hoge, verwaarloosde hui zen. Aan het eind ervan een onopvallend pand met wit gelakte voordeur. Het huisnummer 185 is nergens te bespeuren. In de vestibule, waarin een kantoortje is gevestigd, vraagt een meisje naar de bedoeling van ons bezoek. Het ant woord blijft hangen als, aan het eind van een kaars rechte houten trap, een deur openzwaait. Componist, tekstdichter en zanger Salvatore Adamo, de kleine, aimabele Belgische Italiaan, heeft ons al gesigna leerd via een gesloten tv-cir- cuit. Zijn nog altijd hese stem, waarmee hij ooit liedjes als 'Alleen vor jou', 'Vouz permet- tez monsieur', 'Tombe la nei- ge', 'Les filles du bord de mer', 'Inch' Allah' en 'Dolce Paola, naar de top van de Europese hitlijsten zong, klinkt opge wekt. Hij neemt ons mee naar zijn opnamestudio, een voor hem sacrale plek. Versterkers, bo xen, een mix-tafel en andere dure geluidsapparatuur. Twee monitors geven constant beel den van de parkeerplaats en de voordeur van het pand, dat klaarblijkelijk streng wordt bewaakt. Er draait een 48 spo ren-band waarop de muziek staat van 20 liedjes voor een binnenkort uit te brengen Duitse langspeelplaat. Kraaiepootjes Adamo loopt rond in zijn werkplunje, bruine corduroy- broek, bruine trui, lage bruine schoenen. Hij ziet er vermoeid uit. Kraaiepootjes rond zijn ogen hebben zijn jongensachtige gezicht getekend. Een hartin farct, en een by-pass-operatie die hij twee jaar geleden goed doorstond, hebben hun sporen nagelaten, maar zijn leven niet veranderd. Hij werkt nog altijd keihard alsof hij nooit ziek is geweest. „Beter kort maar hevig ge leefd, dan lang maar verve lend", is zijn lijfspreuk. „Zin gen is voor mij als doping", zegt hij. „Ik kan geen grens stellen aan de tijd die ik werk. Het is nu eenmaal mijn ma nier van leven." Op 27 mei 1984 betaalde Sal vatore Adamo de tol voor zijn inspanningen. Twintig jaar had hij het succes gekust en zich geen minuut rust gegund. Hard werken, ongezond eten en weinig slaap. Lange reizen en vermoeiende, concerten sloopten zijn lichaam. Op de ochtend van zijn vertrek naar Amerika, waar hij zijn eerste coast-to-coact-concertreis zou maken, spleet een helse pijn zijn borstkas. „Het gebeurde plotseling. Ik had me verslapen en moest me haasten om op tijd op Zaven- tem te komen. Het was kwart voor zeven toen ik een ste kende pijn in mijn borst voel de. Niet veel later lag ik in het ziekenhuis. Achteraf mag ik blij zijn dat ik te laat opstond, want als ik in het vliegtuig had gezeten - dicht bij de' he mel, dat wel - was het mis schien niet zo goed afgelopen." Een maand later werd hij geopereerd. Twee maanden daarna ging hij weer op tour nee door Japan. „Je bent gek", zeiden zijn vrouw en vrienden. „Ik wilde mezelf testen. Ik zong 214 uur aan een stuk en ik voelde me beter dan tevo ren. Het publiek geeft je zoveel terug. Hij wierp alle zorgen van zich af, want zorgen zijn ver nietigend voor de creativiteit. Hij bleef schrijven en compo neren en bedacht nieuwe bal laden en melodieën. Zo ont stond de nieuwe lp, 'Autre Chose'. Maar toch, Salvatore Adamo leeft in de schaduw van gisteren. En hij is zich daarvan zelf terdege bewust.. Succesverhaal Halverwege de zestiger ja ren groeiden zijn roem en- bankrekening met de dag. Zijn succesverhaal is vaak verteld. De oudste zoon uit een groot gezin. Vader emigreert van Italië naar het Belgische Jemappes en wordt mijnwer ker. Zoon speelt gitaar en maakt op zijn zestiende jaar zijn eerste auditie. Vier jaar later is hij in één klap een sen satie. Hij verkoopt van 'Vous permettez, monsieur' twee miljoen en van 'Inch' Allah' 5 miljoen singles. Op vrijwel alle Europese tv-stations is hij te zien. In Nederland wordt hij op slag bekend door een optre den in de Vuist van Duys met zijn hele familie. Hij spreekt zeven talen. Italiaans is zijn moedertaal, Frans zijn spreektaal, maar hij beheerst ook Spaans, Engels, Duits en Nederlands en hij kan zich zelfs in het Japans goed hel pen. In Japan wordt hij nog steeds gevraagd om op te tre den. Eind deze maand begint hij in Sapporo aan zijn acht- brachte 'Les Colines de Rahb- ja' moet uitsluitsel geven. Adamo hoopt met deze ballade op een nieuwe hit in Duits land. Het is lang geleden dat hij in Europa de hitlijsten tou cheerde. De telefoon haalt hem meermaals uit zijn concentra tie. Adamo neemt niet zelf op, dat doet de technicus. Eén ge sprek komt uit Tokio. Daar vraagt iemand of Adamo op 1 juni mister Honda kan ont moeten in Parijs. Hij verblijft 48 uur in de Franse hoofdstad en wil met hem lunchen. Adamo neemt de telefoon over en zegt overtuigend maar vriendelijk de uitnodiging niet te kunnen honoreren, omdat hij op dat tijdstip zelf op con certreis is in Japan. Kasteeltje Adamo tiende trip door het land van de rijzende zon. Daar, in Ja pan, zijn in de loop der jaren 520 verschillende versies van 'Tombe la neige' op de platen- markt verschenen. Een onver woestbare hit. „Ik zat eens in het vliegtuig naar Tokio", vertelt hij gniffe lend, „toen ik dit liedje via de boordradio hoorde. In het Ja pans. Ik vroeg een stewardess of zij dit liedje kende. Ze zei: Jij zou dat toch moeten weten. Het is een beroemd Japans volksliedje". Beiroet Salvatore Adamo is nog altijd een perfectionist. Regelmatig corrigeert hij de opnamen van de Duitse single 'Die Hügel von Rahbja'. „Ik heb dit lied geschreven naar aanleiding van de bom aanslag op Amerikaanse mili- - foto wil nilwik tairen. Ik was jaren geleden in Beiroet, een prachtige stad. Wat is er nu nog van over? Ik zong Inch' Allah na een bezoek aan Jeruzalem. Het liedje werd verboden in Libanon. Ik kreeg niet zo lang geleden een brief uit Libanon waarin stond dat ik weer terug mocht keren als ik een liedje tegen Israël zou schrijven. Ik heb die brief natuurlijk nooit beant woord." Zijn vrouwelijke manager in Duitsland, die op tijd thuis in Keulen wil zijn en hem aan spoort die middag drie num mers op de muziekband in te zingen, controleert in de studio zijn Duitse intonatie. Twijfels over zijn uitspraak van het woord Beiroet levert een aan tal telefoontjes op naar Mün- chen. Dr. Erich Kunze, de ver taler van het in Frankrijk in middels op de markt ge- Salvatore Adamo woont met echtgenote Nicole, en zijn zq- nen Nicholas (16 jaar) en Ben jamin (5 jaar) in een pittoresk kasteeltje in llkkel. Maar niet langer dan twee maanden per jaar. De meeste tijd is hij op reis. Geeft hij concerten in Europa, Canada en Japan, of treedt hij op in showprogramma's voor tal rijke tv-zenders. Of werkt hij in zijn appartement in Parijs aan nieuwe teksten en compo sities. In Nederland is hij blijkbaar uit de gratie, al heeft hij er nog een fanclub. De laatste maal dat hij in Neder land optrad, is vier jaar gele den, lang voordat een hartin farct hem velde. Adamo wil eigenlijk hele maal niet praten over zijn ziekte. „Mijn hartproblemen zijn in de kranten gedramati seerd", zegt hij fel. „De Franse roddelpers schreef dat ik nooit meer zou zingen en optreden, mijn carrière was voorbij. Ge klets, ik werk weer even hard als vroeger. Of dat goed is, weet ik niet. Maar ik kan niet anders. Dit is nu eenmaal mijn leven. Je doet het goed of hele maal niet. Ik wil het goed doen. Iedere dag, ieder uur. Mijn vrouw zegt dat ik bin nenkort weer in het zieken huis terecht kom. Maar ik kan niet anders leven. Ik moet componeren, ik moet zingen. Het is alsof ik een roeping heb zoals andere jonge mensen een roeping hebben om priester te worden." Hij neemt plaats achter een eenvoudige piano, die in de op namestudio als het ware voor zich uit staat te dromen. Hij beroert de toetsen en wekt het instrument uit zijn droom. „Uit akkoorden ontstaat mu ziek," legt hij uit. „De muziek stroomt in mijn hoofd op de meest vreemde momenten. Uit het verre verleden: 'Vous permettez, monsieur?'. Noem het emotionele momen ten. Ik haal gevoelens en ob servaties uit mijn ervaringen en verwerk ze in mijn teksten. Vroeger waren mijn liedjes suikerzoet en naïef. Maar ik ben een getuige van mijn tijd. Als je eerlijk bent, moet je vandaag zingen over de din gen die rondom je gebeuren. Ik leef als iedereen. Als ik geë motioneerd raak of er is iets dat me shockeert of pleziert, dan schrijf ik een liedje. Iedere song wordt geboren uit reali teit. Humor is erg belangrijk. Het is ook een sterk wapen te gen problemen. Je praat se rieus over een probleem en je schrijft een droevig liedje, je kunt er ook vol humor over praten en je schrijft een leuk liedje. De mensen houden er van te lachen over hun proble men. Als je lacht over je pro blemen, wordt het leven een stuk gemakkelijker." Het schrijven van songtek sten geeft hem veel bevredi ging. Hij heeft ontdekt hoe machtig woorden kunnen zijn en dat fascineert hem, ook al weet hij dat veel van wat hij schrijft nooit de zwarte schijf of de compact-disc zal halen. „Ieder woord dat ik schrijf en iedere noot die ik zing, zijn van mezelf", zegt hij met na druk. „Ik heb wel een miljoen woorden, maar ik moet weten waarover ik praat met de woorden die ik nu ken. Ik lees nog altijd veel. Kurt Vunnegut jr. is een van mijn favoriete schrijvers. Ik houd van woor den waarin je hele begrippen kwijt kunt. Een Franse filo soof heeft eens gezegd: als je goed wordt begrepen, heb je het duidelijk gezegd en als je veel woorden hebt, moet je al leen weten waarover je wilt praten." Jaren vooruit Dan, met een verwijtende ondertoon: „Tegenwoordig is niet het talent het belangrijkste in de showbusiness, maar de mar keting en de promoting. Toch schrijf en componeer ik niet om in de top tien te komen. Ik heb nu driehonderd liedjes ge componeerd en opgenomen. Met een voorraad van nog eens honderd liedjes kan ik ja ren vooruit. Het componeren is het fijnste dat er is. Muziek is een bron die nooit opdroogt, zingen is een tonicum dat me naar het hoofd stijgt." Hij wil blijven zingen tot de dag dat hij voelt dat zijn tijd gekomen is. „Een van de meest droevige dingen is ons vak is de oude zanger die al lang af scheid had moeten nemen. In Frankrijk heb je tal van zan gers die denken dat ze eeuwig jong blijven." Hij bekent het liefst in het Italiaans te zingen. „Dan is mijn stem krachtiger, omdat deze taal veel meer open klin kers heeft dan het Frans. Als ik in het Engels zou zingen, klink ik als Rod Stewart. Nee, ik houd niet altijd van mijn stem." LONDEN (AP) - Mensen kij ken maar ongeveer voor de helft van de tijd dat hun tele visie aanstaat naar wat zich op het scherm afspeelt. De overige tijd vullen zij met pra ten, eten, strijken, het aankle den van hun kinderen, het he lpeten van een instrument of een vrijpartij op de bank. Ten behoeve van een onder zoek naar het kijkgedrag van Britse televisiekijkers werden 20 gezinnen bereid gevonden een videocamera en een mi crofoon in hun huiskamer te 'aten installeren, die al hun bewegingen en gesprekken zouden vastleggen op momen ten dat hun televisietoestel aanstond. „Voor wie ooit gedacht heeft dat mensen slaven van hun te levisietoestel zijn, maken deze opnames een einde aan die Wythe", stelt dr Peter Collett van de afdeling experimentele Psychologie van de universi teit van Oxford, die het onder zoek leidde. „De opnames geven een Prachtig beeld van het gezins leven Je ziet precies hoe "tensen leven, op een manier die je nooit te zien zou krijgen als je te gast waspn hun huis", aldus Collett Terwijl de televisie aan staat, zo vertelt hij, schelden "tensen elkaar de huid vol, spreken ouders hun kinderen bestraffend toe, wordt er ge- krabd en gewiebeld en spelen zich soms schitterende mini- drama's af, zoals een vijfjarig meisje dat stiekem een slokje van haar vaders bier neemt. Reclame De opnames verschaffen ook inzicht in hoe mensen be paalde programma's of recla meboodschappen bekijken of juist negeren. Ze geven daar mee volgens Collett blijk van een verfijndheid die door de meeste programmamakers en reclame-ontwerpers schrome lijk onderschat wordt. De Britse omroep Channel 4 zond onlangs fragmenten uit van de 350 uur video-opnames in een programma dat de titel 'Een onderdeel van het meubi lair' meekreeg. Collett, die als sociaal-psy choloog onderzoekt hoe het ge zinsleven wedijvert met de te levisie, koos 20 gezinnen uit Oxford met tenminste twee kinderen. In tien van de gezin nen hadden de volwassenen een hogere opleiding achter de rug, in de tien andere was dat niet het geval. Een week lang kregen alle gezinnen een zogenaamde 'C- box' van Collett in huis, die er uit ziet als een groot ouder wets televisietoestel, maar be halve een gewone televisieont vanger ook een camera en bandopname-apparatuur be vat. Zodra het toestel wordt aangezet, gaan ook de camera en de taperecorder draaien. De gezinnen kregen de verzeke ring dat zij elk fragment mochten wissen, waarvan zij niet wilden dat het de onder zoekers onder ogen zou komen. Van die mogelijkheid werd overigens slechts in twee ge vallen gebruik gemaakt. „Je zou eigenlijk zonder meer verwacht hebben dat mensen verlegen zouden zijn en zich belemmerd zouden voelen met zo'n ding in huis, maar na een dag of twee ge droegen de gezinnen zich alsof er helemaal geen camera be stond", vertelt Collett. Hij is verbaasd over de mate waarin mensen andere bezig heden ter hand nemen terwijl de televisie aanstaat en over hun onverschillige kijkgedrag. De eerste analyses van de bandopnamen wijzen uit dat er lange periodes zijn waarin de televisie aanstaat zonder dat zich iemand in de kamer bevindt. Dat geldt voor onge veer 20 procent van een wille keurig programma. „De TV functioneert dan als radio en wordt tot op zekere hoogte ook als zodanig gebruikt", aldus Collett. Van de resterende 80 pro cent tijd dat er wel iemand in de kamer is, wordt slechts tweederde deel daadwerkelijk naar de televisie gekeken. Dat betekent dat mensen maar on- Kijken naar de tv wordt vaak gecombineerd met lezen of andere activiteiten. - foto archief de stem geveer de helft van het pro gramma zien. „In dat eenderde deel waarin mensen niet naar het scherm kijken, hebben ze al lerlei andere bezigheden: fluitspelen, de was strijken, lezen, slapen, naar het plafond staren of hun kinderen aan kleden", meldt Collett. En als ze wel kijken is dat vaak niet hun enige activiteit. „Ze doen ook dingen die hen in staat stellen tevens naar de TV te kijken - eten, telefoneren, breien en soms strijken". Tranen Het kijkgedrag varieert ook sterk van programma tot pro gramma en afhankelijk van met wie men in de kamer is. De reacties lopen uiteen van een vrouw die in tranen uit barst bij de dood van Bobby Ewing in 'Dallas', tot de veel onverschilliger aandacht waarmee de ontbijtshows ge volgd worden. De kijkcijfers in Groot- Brittannië zijn alleen geba seerd op het aantal keren dat mensen hun toestel aan- of uitzetten voor een bepaald programma. Een dergelijke benadering laat geen enkele ruimte voor de nuances in het kijkgedrag, zoals Colletts on derzoek die aantoont. Het onderzoek, dat gefinan cierd werd door de Indepen dent Broadcasting Authority die commerciële uitzendingen regelt, laat zien dat mensen soms wel 10 keer in 30 secon den van net veranderen als er reclame wordt uitgezonden. Een andere keer gaan ze even de kamer uit. Soms kan een reclameboodschap echter ook een levendige discussie uitlok ken. De regisseur van de pro grammaserie óver televisiege drag op Channel 4, Michael Jackson, zegt er het volgende van: „Ik vind dat dit onder zoek laat zien dat mensen kieskeurig met hun televisie omgaan, dat ze niet verslaafd en passief alles over zich heen laten komen. De macht van het medium is veel subtieler dan men denkt en is zeker niet gelijk in alle gevallen. Televi sie is net zoiets geworden als ademhalen. Je denkt er niet over na, je doet het gewoon". De Zuidafrikaanse studentenleider Steve Biko. - foto ap HARARE, 26 mei (AP) - De Britse regisseur Sir Ri chard Attenbo rough heeft op een persconferentie in Zimbabwe gezegd dat hij in dat land een film gaat ma ken over de dood van de Zuidafri kaanse studenten leider Steve Biko. Biko overleed in 1977 in een politie cel. De opnames voor de film zullen over zes we ken beginnen. Attenbo rough zei te hopen dat hij een Afrikaanse ac teur kan vinden voor de rol van Biko, maar dat hij anders een Brit of een Amerikaan zal ne men. De film, die de titel 'Asking for Trou ble' (Vragen om moei lijkheden) zal krijgen, zal 22 miljoen dollar gaan kosten. Attenborough zei dat hij niet wil dat de film in Zuid-Afrika wordt gecensureerd of wordt vertoond aan een ge scheiden publiek. „Maar omdat er in te zien is hoe blanke mili tairen zwarte kinderen in de rug schieten, twij fel ik eraan of de auto riteiten de film daar zouden willen laten zien", zei hij. De schrijver van het script, John Briley, zei zeer graag te willen dat de film in Zuid-Afrika wordt getoond: „Er zijn veel goedwillende Afri kaners in Zuid-Afrika, maar ze weten niet wat de realiteit is van het dagelijks leven voor de zwarten in de geschei den townships, die mis schien maar 10 kilome ter van hun deurpost liggen". Kevin Kline zal in de film de rol spelen van Donald Woods, destijds hoofdredacteur van de 'Daily Dispatch'. Woods verliet Zuid-Afrika in december 1977. Hij schreef een biografie van Biko en een auto biografie getiteld 'As king for trouble'. De film is gebaseerd op deze twee boeken. Voor de produktie is 22 miljoen dollar (55 miljoen gulden) uitge trokken. De Zimbab waanse regering draagt 4,9 miljoen dollar (9,8 miljoen gulden) bij.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 19