4
riet Breda
ok
Wilt u reagerei
op advertentli
met
briefnummers
boekhoudste
EXTRA
KLEINTJE
riers vermeld
zicht van de
ifËRDAG 26 APRIL 1986
)e LIBERALE burgemeester Frans
eij is op 16 mei op de kop af 25 jaar
urgemeester. Hij viert dat jubileum op
3 april als eerste burger van Breda, de
lerde stad van Brabant waar hij pas na
ievig aandringen van oud-minister Koos
erk en de nodige beroepen op het
ielang van de partij terecht kwam.
De man heeft na zijn vertrek uit
jmburg en na aankomst in Breda
egelmatig stof doen opwaaien. Hij trok
zonder zich een moment aan wie dan
te storen - in een gehuurde
mibtswoning waar de gemeente rijkelijk
ian mee moet betalen. Hij bleef weg bij
liet
de Taptoe omdat hij niet achter een lid
van het koninklijk huis wenste plaats te
nemen en minder belangrijk, hij wenste
ondanks verzoeken uit de raad er niet
over te peinzen om zijn lidmaatschap van
de WD-fractie in de Eerste Kamer er
aan te geven.
Feij is ook een van die WD'ers die
dankzij een soort herenafspraak tussen
CDA en VVD een burgemeesterspost
van de christen democraten kon
overnemen. Hij is ervan overtuigd dat het
CDA steeds verder terrein zal verliezen
en dat het zuiden politiek snel naar de
landelijke verhoudingen toe zal groeien.
bulance
84 - 1 44 44
84 - 1 44 44
84 - 1 44 44
84 - 1 44 44
184 - 1 44 44
11
150 - 1 22 00
Oude school
Humor
Kerncentrale
XL-- g
Lobbyen
Invloed
Til
Stuurt u dan een brief
De Stem, Postbus
4800 MB Breda of aan
van onze rayonkantoi
Vergeet u echter niet
de enveloppe linksl
het nummer te vermeldi
Accountantskantoor J I
Maagd de St. NiklJ
vraagt dringend bekwar
(m/v). Brieven aan:
straat 193, 2700 St. Nikl|
(B-).
Maak een
reclame met een
Het helpt
WtffiND.
Door Renê Kloeg
REIZEN en lobbyen in Den Haag
zijn erg nuttig. De VVD'er Frans
Feij, burgemeester van Noord-Bra
bants derde stad, Breda, en Eerste-
Kamerlid is het daar roerend mee
eens.
Feij, die vlak voor zijn 25-jarig ambts
jubileum staat, voorspelt dat het katho
lieke zuiden politiek snel naar de lande
lijke verhoudingen zal groeien. De tijd
dat men vanaf de preekstoel opriep
christelijk te stemmen is voorbij,
Bredaas eerste burger, die na zijn aan
treden 23 maanden geleden regelmatig
stof deed opwaaien, streeft vanuit zijn
Eerste Kamerlidmaatschap naar het om
draaien van de data van de Kamer- en de
gemeenteraadsverkiezingen.
Feij, burgemeester van Breda tegen wil
en dank, is een man die de consequenties
van besluiten met groot gemak incas
seert. Toen hij in 1970 uit de KVP stapte
en oud-commissaris der Koningin van
Limburg, Ch. de Rooij, hem liet weten
dat hij hem nooit meer op een voor
dracht zou zetten, treurde hij geen se
conde maar kocht een huis in Melick
Herkenbosch om daar de rest van zijn
dagen als burgemeester te slijten. Toen
hij, ondanks zijn verzet, in het belang
van de WD toch naar Breda verhuisde,
gaf hij zonder een moment spijt zijn
recht op vervroegd pensioen op.
Frans Feij is een burgemeester uit de
oude school, vanuit de rijen der volon
tairs opgeklommen naar hogere rangen.
Als afgestudeerd HBS b'er was hij eigen
lijk niet voorbestemd om in openbare
dienst te treden. De oorlog verhinderde
een universitaire studie en 'Fransje Feij'
was blij met een baantje als volontair bij
de gemeente Stevensweert.
Feij zonder schroom: „Het gemeente
huis was in de oorlog platgebombardeerd
in ik trad aan in het noodpand. 's Mor
gens moest ik eerst houthakken voor ik
naar binnen kon."
In 1947 kreeg hij een functie op de se
cretarie van Geleen en in 1961 werd hij
benoemd tot burgemeester van Melick
en Herkenbosch. Op verzoek van oud-
WD voorman Wiegel ging hij in 1979
naar Venlo.
De al wat kalende levenslustige Lim
burger heeft zijn gevoel voor humor mee
naar Brabant gebracht. In tegenstelling
tot velen kan hij waardering opbrengen
voor de reeks buitenlandse reisjes van
Brabants Commissaris der Koningin
Dries van Agt om vervolgens met een
anekdote die reizen in een wat kritisch
daglicht te stellen. „Oud-Commissaris
van de koningin Ch. van Rooij zat eens
in Japan met stokjes te eten terwijl wij in
het Japans centrum in Düsseldorf vier
bedrijven naar Limburg haalden."
Feij kreeg de burgemeesterspost in
Melick en Herkenbosch om de nieuw
bouw van de staatsmijn Beatrix en de
snelle expansie van die gemeente in
goede banen te leiden.
„In Geleen heb ik daar veel ervaring
mee opgegaan. Toen in 1962 de nieuw
bouw werd afgeblazen hebben we met
vier kleine gemeenten en Roermond een
Industrieschap opgericht. We hebben het
daar beter gedaan in Moerdijk. Met drie
man hebben we 50 industrieën met 3000
arbeidsplaatsen binnengehaald", aldus
Feij die als burgemeester hoogstpersoon
lijk tal van bedrijven heeft geworven.
Vanuit zijn vroegere combinatie func
tie burgemeester/acquisiteur zegt Feij
dat er voor Moerdijk wel degelijk kansen
zijn om industrieën binnen te halen.
Weliswaar is volgens hem de markt
moeilijker, maar met een grote inspan
ning moet het kunnen lukken. „Moerdijk
ligt uitstekend tussen het westen en de
lijn Antwerpen/Brussel. Er zijn goede
kansen voor. De provincie Zuid-Limburg
bijvoorbeeld heeft zelf een kantoor in At
lanta (VS). Daar halen ze bedrijven mee
uit Amerika weg. Wij moeten internatio
naal veel actiever zijn. Van Agt ziet dat
in. En dan kun je wel kritiek hebben dat
hij weinig achter zijn bureau zit, maar hij
loopt er wel voor", aldus Feij.
Zoals steeds steekt hij zijn uitgespro
ken positieve visie op het toepassen van
kernenergie niet onder stoelen of ban
ken. Feij vindt de kerncentrales zelf al
lang veilig genoeg en constateert dat 'we
het grote probleem van het radio-actieve
afval nog niet onder de knie hebben'.
„We zijn nu natuurlijk wel bezig om
Reizen en
lobbyen zijn
erg nuttig'
BOVÉN:De al wat kalende levenslus
tige Limburger heeft zijn gevoel voor hu
mor mee naar Brabant gebracht. Tijdens
carnaval '86 diende hij de verzamelde Bre
dase leuthoofden keurig en komisch van
repliek.
HIER ONDER.'Politieke baas"Ed Nij-
pels feliciteert Feij met zijn benoeming in
Breda.
ONDERAAN.De omstreden ambtswoning
van burgemeester Feij.
de strijd om de goedkope energie te ver
liezen. Socialistisch Frankrijk heeft in
een record tempo kerncentrales ge
bouwd. De stelling dat bedrijven wegblij
ven omdat er een kerncentrale wordt ge
bouwd gaat niet op. Uit de praktijk blijkt
het tegenovergestelde."
Feij heeft overigens in de onderhande
lingen over een financiële oplossing voor
het debacle Moerdijk een niet onbelang
rijke rol gespeeld. Hij is daar bijgehaald
vanwege zijn ervaring aan de onderhan
delingstafel en wellicht ook vanwege zijn
Haagse positie als Eerste Kamerlid voor
de WD.
Het had overigens volgens Feij zelf
maar weinig gescheeld of Breda was aan
de neus van de WD voorbijgegaan. Zo'n
twee jaar na zijn benoeming wil hij wel
kwijt dat oud-minister Koos Rietkerk
hem na een ultimatum van het kabinet
op een achternamiddag in hét belang van
de partij heeft overgehaald naar Breda te
verhuizen. Er lag een afspraak dat de
WD in Brabant een grote stad zou krij
gen in ruil voor liberale steun aan CDA-
kandidaten voor wat andere belangrijke
posten.
„Toen ontstond het probleem met de
vertrouwenscommissie van de bisschops
stad in de zuidelijke provincie. Men
wilde een liberaal die bovendien katho
liek moest zijn. Er zijn wel veel liberalen
in onze partij maar weinig die ook katho
liek zijn. Al in december '83 vroeg Riet
kerk of ik interesse had. Ik heb toen nee
gezegd omdat ik eigenlijk vind dat een
burgemeester minstens een periode van
zes jaar vol moet maken in een gemeente.
Rietkerk zei 'dan niet, maar mag ik nog
eens bellen'. Enfin toen is de ellende be
gonnen. Er werden tal van kandidaten,
twaalf in totaal geloof ik, naar de ver
trouwenscommissie gestuurd en die zijn
allemaal te licht bevonden. Het CDA
zette zeer bekwame kandidaten in. Nu
schijnt het zo geweest te zijn dat in een
kabinetsvergadering is gezegd 'Rietkerk
u krijgt nog een maand tijd anders ach
ten wij ons niet meer gebonden aan de
afspraak en gaat Breda naar het CDA'",
aldus Feij.
Toen Rietkerk hem belde met de me
dedeling dat hij in de problemen zat ging
Feij door de kniën en weken later zat hij
al in Breda.
Evenals in Venlo kreeg Feij in Breda
van de meerderheid in de gemeenteraad
te horen dat hij zijn lidmaatschap van de
Eerste Kamer er aan moest geven. Hij
heeft dat geweigerd. „Toen ik in Venlo
kwam wilden ze ook dat ik uit de Kamer
zou stappen. Bij de eerst volgende verkie
zingen vroegen ze of ik er toch maar voor
wilde zorgen dat ik herkozen werd. Zo
gaat het in Breda in feite ook. Ik hoor al
lang niets meer over mijn Kamerlidmaat
schap. Als lid van de Kamer heb je mak
kelijk contact met de bewindslieden in
Den Haag. Als zaken ambtelijk goed zijn
voorbereid dan kan een kort bezoekje
aan een minister vaak de doorslag geven.
Een minister vraagt bijvoorbeeld wel
eens 'hoe denkt de fractie over dat on
derwerp?' In zo'n gesprek stel je dan di
rect het probleem van je stad aan de or
de. Zo werkt dat", aldus Feij.
In die Eerste Kamerfractie zal hij po
gingen om de data van de tweede kamer
verkiezingen en de gemeenteraadsverkie
zingen omgedraaid te krijgen steunen.
Het beleid van gemeenteraden speelt in
de lokale verkiezingen volgens hem nau
welijks een rol van betekenis. Het zijn
geen echte raadverkiezingen, maar voor
verkiezingen voor de Tweede Kamer.
„We hebben hier in Breda een afspie
gelingscollege. Alle partijen zijn verant
woordelijk voor het beleid, maar een par
tij verliest zetels en twee anderen winnen.
Het zou verstandig zijn de data te verwis
selen. De grote goden zijn dan bezig met
de formatie en de lokale politici krijgen
meer aandacht".
Dat het van oudsher katholiek zuiden
poütiek naar landelijke verhoudingen
gaat komt volgens Feij vooral omdat de
kerk aan invloed op het kiezersgedrag
heeft ingeboet. „De mensen zijn zeker in
het zuiden meer politiek bewust gewor
den. Vroeger werd er vanaf de kansel ge
preekt dat de mensen op de KVP moes
ten stemmen. Die tijd is voorgoed voor
bij. Bij de laatste verkiezingen zijn in
Limburg vooral op het Platteland de
klappen bij het CDA gevallen. De WD
ging er zelfs vooruit", aldus Feij die zelf
de glorietijd van de KVP in de Lim
burgse staten nog heeft meegemaakt met
een fractie die 50 van de 59 zetels had.
Dat de gemeenteraden meer en meer
klagen over gebrek aan invloed hebben
Zij volgens Feij voor een groot deel aan
zichzelf te danken. „In kleine gemeenten
worden afspraken op hoofdpunten ge
maakt en het beleid wordt dan in overleg
met de raad ingevuld. In veel grote ge
meenten wordt het beleid voor de ko
mende vier jaar in detail vastgelegd in
een programakkoord. De wethouders
voeren dat akkoord uit en de raad heeft
eigenüjk niet meer dan een controlerende
I functie. Als de raad vervolgens zegt dat
hij er niet bij betrokken wordt moet die
de oorzaak bij zichzelf zoeken. In feite
wordt de raad er wel bij betrokken, maar
dat is een keer als het programakkoord
wordt vastgesteld", aldus Feij.
Hij moet nog vier jaar 'dienen' in Bre
da. Hij is niet van plan om dat rustig te
doen. Zijn einddoel is een stad achter la
ten die zijn enorme financiële zorgen af
gewenteld heeft. Wil Breda daar in sla
gen dan zal Feij waarschijnlijk nog me
nigmaal bij een minister aan moeten
wippen.
•A
