Otto Preminger:
de meest gehate
man van Hollywood
JAPANNERS KOMEN
MET WEGWERPRADI0
OMROEP WEER IN GEVARENZONE
Is uw salarisrekening wel
makkelijk genoeg?
Jazz-weekend in Noordwijk
verenigde spaarbank
REGISSEUR VAN
'EXODUS' OVERLEDEN
Controleer eens of uw betaalrekening wel net zo
makkelijk is als onze Privérekening Kunt u bijvoorbeeld bij
alle kantoren van uw bank in het hele land geld opnemen
zonder lang te wachten op telefonische goedkeuring?
Onbeperkt uw eigen geld opnemen zonder cheques
uit te schrijven? Als vaste cliënt even meer geld op
nemen dan op uw rekening staat als dat nodig is? Betaalt u
bij 'rood staan' een redelijke rente? Uw vragen op financieel
gebied bespreken met 'n deskundige bij uw bank?
Als u niet alle vragen met 'ja' hebt kunnen beantwoor
den, ga dan eens praten met iemand van de Verenigde
Spaarbank Wij zijn niet voor niets de makkelijke bank in
de buurt.
Volten
Zuiverheid
Stadium
MM»
VPRO gaat op jacht
naar tientjesleden
ïault adviseert elf oW
mmhmhhmhmmm
HILVERSUM (ANP) - De B-
status van de VPRO raakt in
gevaar en daarom neemt
deze omroep besloten een
aantal maatregelen, die er
vooral op gericht zijn
'tientjesleden' te werven on
der de potentiële aanhang
van deze omroep.
Door middel van een verbeterde ex
perimentele uitgave van het blad 'Vrije
Geluiden', direct-mailing en bestaande
leden aan te sporen nieuwe leden te
werven, wil de VPRO proberen uit de
gevarenzone te komen. Tevens zal de
VPRO-gids een gedaanteverwisseling
ondergaan. De directievoorstellen met
betrekking tot de campagne zijn in
middels goedgekeurd door het VPRO-
bestuur, zo werd gisteren bekend ge
maakt.
Eind vorig jaar werd duidelijk dat de
relatief comfortabele buffer in het le
denbestand angstwekkend geslonken
was. In '83 bereikte de omroep met
bijna 360.000 leden, de top, hetgeen aan
leiding was de omroep de B-status te
verlenen. Voor deze status zijn mini
maal 300.000 leden nodig. De leden-con
tribuanten (tientjesleden) waren in
feite verantwoordelijk voor dit succes.
In '84 en '85 trad vervolgens een sterke
daling op van het aantal leden uit deze
groep - zij hadden hun best gedaan op
de VPRO aan de B-status te helpen -,
terwijl het aantal leden-abonnee's vrij
wel constant bleef. Na een verlies in
twee jaar van ruim 40.000 tientjesleden
zit de VPRO nu met ruim 318.000 leden
(133.000 abonnee's, 185.000 tientjesle
den), zeer dicht tegen de kritische grens
aan.
Onderzoek wees uit dat het verlies
aan contribuanten voornamelijk te ma
ken had met vergeetachtigheid en ge
brek aan geld. Slechts eenderde haakte
af uit onvredg met de programmering,
aldus de VPRO. Onderzoek naar de
achterban van de VPRO, zowel onder
leden-abonnee's als potentiële leden,
gaf eveneens aan dat de programma's
over het algemeen gunstig worden be
oordeeld. Reden waarom de directie in
de campagne tot behoud van de B-sta
tus de nadruk wilde leggen op verbete
ring van het image van de omroep via
de brievenbus.
Het blad Vrije Geluiden, speciaal be
doeld om mensen met de VPRO kennis
te laten maken, heeft daarin een speer
puntfunctie. Het onderzoek heeft even
wel uitgewezen dat het blad niet ge
noeg aansloeg, vooral omdat geen reke
ning was gehouden met de kenmerken
van de doelgroep. Het potentiële
tientjeslid, waarvan er naar schatting
650.000 rondlopen, beschouwt zich zelf
als geïnteresseerd, kritisch, progressief
en geëngageerd. Voorts heeft hij een
minder hoge opleiding, is minder ont
vankelijk voor een elitaire of snobisti
sche aanpak en is wat jonger dan het
bestaande lid (30 tot 35 jaar tegenover
35 tot 40 jaar).
De inhoud van het blad zal nu wor
den aangepast. Het bestuur heeft de di
rectie van de VPRO toestemming gege
ven voor verlenging van het experi
ment met een jaar. Ook de VPRO-gids
wordt aangepast aan de wensen van de
abonnee. Hij wordt groter en zal van
wege de standaardomvang van 40 pagi
na's geen advertenties bevatten. De uit
gave van het VPRO-blad, dat informa
tie geeft over bijeenkomsten van vere-
nigingsorganen, wordt in deze opzet
overbodig en zal worden gestaakt.
Met de andere wijzigingen in de sfeer
van public relations en werving zal de
begroting van de VPRO 260.000 gulden
duurder uitkomen dan de in eind '85
goedgekeurde begroting. Als de maat
regelen pas in septembér zouden in
gaan, zal het effect voor het lopende be
grotingsjaar echter niet meer bedragen
dan 90.000 gulden, hetgeen ten laste van
de reserves zal moeten komen.
Clark Terry.
FOTO HENK KLOOSWIJK
Van een onzer verslagggevers
Monty Alexander, John Clayton, Harry 'Sweets' Edison en Slide
Hampton behoren tot de attracties van de Jazz-Inn Party die van 9 tot
11 mei wordt gehouden in Grand Hotel Huis ter Duin in Noordwijk.
Het idee van een jazz-weekend in een groot hotel is door Hans en An
nette Loonstijn uit Amerika geïmporteerd. Deelname aan de 'party',
inclusief diners, maar exclusief overnachting, kost 425 (voor infor
matie: 020-235662). Op dezelfde dagen wordt overigens ook het Oude
Stijl Jazz-festival in Breda gehouden.
Naast een modeshow, een thé-complet, een gala-avond en een jazz
brunch wordt er gemusiceerd door o.a. het Monty Alexander Trio, met
Monty Alexander op piano, John Clayton op bas en Jeff Hamilton op
drums, het Cedar Walton Trio en het Cees Slinger Trio. Verder zijn
van de partij de trompettisten Conté Candoli, Harry 'Sweets' Edison
en Clark Terry, de trombonisten Al Grey, Slide Hampton en Benny
Powell, de saxofonisten Al Cohn, Frank Foster, Scott Hamilton, Red
Holloway, Spike Robinson en Buddy Tate, de pianist 'Sir' Roland Han-
na, gitarist Kenny Burrell, vocaliste Ernestine Anderson en de Big
Band van John Clayton met zang van Dee Daniels.
NEW YORK (AFP, AP) - De Amerikaanse regisseur Otto Pre
minger is gisteren in zijn woning in New York overleden. Pre
minger, die 79 jaar geleden in Wenen geboren werd, regisseerde
onder meer de films 'Bonjour tristesse', 'Porgy and Bess' en
'Exodus'.
Eerst als acteur en later als
regisseur maakte Preminger
een carrière die langer dan 40
jaar geduurd heeft'. Als acteur
speelde hij vooral rollen van
nazi's, waarbij hij een voor
keur had voor mensen met een
sadistische instelling.
In 1935 emigreerde de jood
Preminger uit Wenen naar de
Verenigde Staten. Al een jaar
later debuteerde hij als regis
seur met de film 'Margin for
Error'. Kort erop volgde 'Un
der Your Spell'.
Preminger gold als een
autoritaire regisseur die ac
teurs als kinderen behandelde.
„Het is veel eenvoudiger om
acteur te zijn dan regisseur",
zei hij eens in een vraagge
sprek. „Je hoeft dan alleen
maar bevelen op te volgen.
Men zegt je waar je moet gaan
staan en wat je moet zeggen.
Het is een spel".
De acteurs kozen hem ooit
tot meest gehate man in Hol
lywood. Preminger was op de
set een autocraat, maar met
zijn barse optreden wist hij
menig acteur of actrice tot
grote prestaties te brengen.
Sommigen rebelleerden tegen
zijn manier van optreden,
maar de meesten respecteer
den zijn vakman- en kunste
naarschap. Buiten het licht
van de schijnwerpers was hij
een innemend verteller.
De meeste films waarvoor
hij als regisseur verantwoor
delijk was, hadden zakelijk
succes, enkele waren echter
omstreden. Hij was ook een
moedige vernieuwer, die de
strenge censuurcodes van de
filmindustrie in baanbrekende
films tartte. Voorbeelden zijn
'The Moon is Blue' uit 1953, een
sexy komedie waarin woorden
gebruikt werden die voordien
taboe waren, en 'The Man
With The Golden Arm' uit
1956, waarin voor het eerst op
het witte doek het gebruik van
verdovende middelen werd
getoond. Aan beide films wilde
de organisatie van filmprodu
centen haar goedkeuringsze
gel niet toekennen.
Voorbeelden van films,
waarin hij tot een commer
cieel aantrekkelijke combina
tie van thema en eigen bood
schap wist te komen, zijn
'Exodus', 'The Cardinal' en
'Hurry Sundown'.
Preminger werkte met grote
namen, en in 1957 maakte hij
een onbekend meisje uit Iowa
beroemd in 'St. Joan': Jean Se-
berg.
Zijn grootste kunstwerk
was wellicht het moord-mis-
terie 'Laura', waarin Dana
Andrews, Gene Tierney, Clif
ton Webb en Vincent Price
speelden.
Zijn latere films, zoals
'Skiddoo' met Jackie Gleason
en Carol Channing in 1968,
waren minder succesvol. Zijn
laatste grote film was 'Hurry
Sundown' met Jane Fonda en
Michael Caine in 1967.
Otto Preminger.
FOTOAP
TOKIO (RTR) - De Japanse onderneming IHS heeft gis
teren een wegwerpradio geïntroduceerd die omgerekend
ongeveer tien gulden gaat kosten. Het zeer kleine eivor
mige apparaat kan .35 uur spelen en is dan rijp voor de
prullebak. IHS hoopt dat de consument liever telkens een
nieuwe radio koopt dan de moeite te nemen batterijen te
vervangen. De onderneming denkt in augustus al een
miljoen exemplaren in Japan te hebben verkocht en wil
de apparaten binnenkort ook gaan exporteren.
(ADVERTENTIE)
^LÏCHTiNGÈN. DISTRICTSKANTOREN BREDA,
CATHARINASTRMT 15, TEL 076-284000. GOES, GROTE MARKT 40,
TEL 01100-30870.
•André Volten, maquettes en
modellen. Hogeschool Tilburg;
ruimte bij aula. Open: voor
iedere belangstellende tijdens
openingsuren KHT; tot 9 juni.
gfl96Binnen het kader van de
manifestatie 'Nooit gebouwd
Tilburg', die zaterdag 26 april
om 14.30 uur in de schouwburg
van die stad geopend wordt, lijkt
deze expositie geen directe rela
tie te hebben met deze stad. Er
zijn nog drie exposities in dit
verband: in de schouwburg, bij
TlAS, Stationsstraat 19 en bij
Artikel, Wilhelminapark 36.
Verder zijn er een vijftal lezin
gen over stedelijke architectuur,
films dienaangaande in het
filmhuis, een videoprogramma
m de schouwburg, een forum en
een boek (informatie 013-362033).
Alles duurt tot 5 mei.
Volten is een fenomeen uit de
Periode 'designed environments'
-■de zeventiger jaren. De tijd dat
de beeldend kunstenaar zich niet
Heer liet gebruiken als sierdop
voor de architectuur, maar er
^en wezenlijk onderdeel van
wenste uit te maken. Dat heeft
geleid tot de gehoonde bielzen-
bandjes èn veelgeprezen omge
vingssituaties. De terreinplas
tieken van Volten, veelal de om
geving opdelend in geometrisch
gedachte structuren, zijn daar
bij bekend geworden. In Breda
JJaat ook een Volten bij het
Turfschip. In een vijver, die.—
Jol keien gegooid is. Gek dat
daarover nooit een rel ontstaan
is!
In Tilburg staan nogal forse
dmquettes, wat nonchalant weg
gezet op drums. Geen schoonhe
den, maar effectieve illustraties
Van zijn werkwijze, van zijn
spel met bebouwde omgevingen.
®°ms heel nadrukkelijk, soms
opvallend bescheiden (waarbij
^ermoe^t dat dat meer voort
gekomen is vanwege gebrek aan
middelen (geld) dan aan preten
ties). Het betreft bouwwerken in
nuitsland (onder meer München
ed Mannheim) en Nederlandse
Plaatsen als Eindhoven, Amster
dam, Rotterdam, Hilversum,
fwijndrecht, Haarlem en
1ht °ok 18 er een Project uit
arijg te zien. Jammer dat er
diets bijgevoegd is aan begelei
dde teksten, Aan achtergrond-
formatie.
va??, badende formuleringen
Volten, zijn plastische meta-
ti vormen in relatie met archi-
tiur. stedenbouw of land
schap, mogen op zich helder zijn,
de praktijk wijst uit dat het gros
der kijkers te weinig verbeel
dingskracht heeft om maquettes
in realiteiten te vertalen. Geluk
kig zijn hier en daar wat foto's
van het uitgevoerde werk aan
wezig. Maar hoe klakkeloos deze
maquettes ook zijn opgesteld, bij
nadere beschouwing besef je
toch dat het jammer is dat - al
thans op deze wijze - de ontwik
kelingen in de zeventiger jaren
wat afgestopt lijken terwille van
een hernieuwde objectivering
van het beeld op zich.
•Kees Vet en Ton Schouten. Ga
lerie Esprit, Gravenstraat 99,
Clinge. Open: alle dagen ook za.
en zo. van 13^0-18.00 uur. Dl. ge
sloten.
De nieuwe tentoonstelling
in Galerie Esprit te Clinge,
drie km van Hulst, is gewijd
aan het werk van twee beel
dende kunstenaars, die
beide hun opleiding ontvin
gen aan de Academie Sint-
Joost te Breda: de beeldhou
wer Kees Vet (1937) en de
schilder Ton Schouten (1946).
Het werk van laatstge
noemde draagt een duidelijk
constructivistisch karakter,
zijn composities zijn in het
algemeen van een mathe
matische opbouw en streng
heid, zij hebben alles te ma
ken met Mondriaan en
vooral met Vasarely en
diens klemverschuivingen.
Schouten, die reeds expo
seerde in het Stedelijk Mu
seum te Amsterdam en van
wie werk werd aangekocht
door het Ministerie van
CRM en de PTT, werkt in
zijn kleurentekeningen en -
litho's met vierkanten, rui
ten, cirkels, die in talloze va
riaties en herhalingen te
rugkeren Even wordt zijn
werk minder streng en wat
schilderachtiger wanneer
hij ons de ingekrompen
ruimte van een kubus in en
kele composities toont. Zijn
werk ademt een frisse deco
ratieve kracht, die zich
vooral in een modern inte
rieur geldend maakt.
heid bepaalt ook het karak
ter van hun gezamenlijke
expositie.
WILLEM ENZINCK
Beeldhouwer Kees Vet is
romantischer van aard,
maar beperkt zich in zijn
expressie toch tot het we
zenlijke wat vooral blijkt uit
een klein plastiek als 'Ruud',
waarin hij in grote vormen
en een enkel detail tot de
'idee' rond doordringt. Een
plastiek die, zoals ook op
aanwezige foto's te zien is,
groot en monumentaal ge
dacht is en die men graag zo
in de open lucht geplaatst
zou willen zien Vet is ge
boeid door dieren, vooral
paarden, maar zijn visie
daarop is heel wat rustiger
dan die van Marino Marini
b.v. Wat hem daarenboven
intrigeert is het vervreem
dende element dat mensen
in de loop der tijden aan het
dier toevoegden, zoals b.v.
pantserplaten of door wat
hij er zelf aan toevoegt door
ze van een neushoorn te
voorzien.
Bijna vanzelfsprekend
komen in zijn werk ook rui
ters voor maar Vet weet ze
zo te vervreemden dat ze
licht-surreëel aandoen. Dat
is ook het geval met een
plastiek als 'Kastje met fi
guurtje'. Zijn mensen en
dieren in brons bewegen
zich in het grensgebied van
fantasie en werkelijkheid.
In deze zin zijn ze bij al hun
charme ook een beetje
angstwekkend. Wat beide
kunstenaars gemeen hebben
is een grote zuiverheid van
intentie en visie. Die zuiver-
Paul Houben, schilderijen, ga
lerie De Gaffelaer, Baronielaan
244, Breda. Open di„ \va, vrij. 10-
13 u. en 14-17 u. za. 10-16 u., zo.
13-17 u., t/m 30 april.
Door zijn keuze van on
derwerpen en schildertrant
is de schilderende arts Paul
Houben binnen de traditie
van de naïeve schilderkunst
te plaatsen, iets wat bij
amateurschilders misschien
voor de hand lijkt te liggen,
maar lang niet altijd opgaat.
Houben heeft een voor
keur voor literaire thema's:
warmte, concentratie, het
bruidsboeket, die hij vorm
geeft in een directe realisti
sche stijl. Zijn techniek is
niet verder ontwikkeld dan
het eerste stadium; om te
schilderen moet de verf op
een grondering worden aan
gebracht. Zijn kleurkeus
daarentegen is opvallend,
heeft een breder draagvlak
dan het zuiver realistische
weergeven. Zijn 'baadsters'
is een fris, lichtvoetig tafe
reel van badende vrouwen
in uitsluitend pasteltinten,
terwijl 'de amazone in de
wind' door de paars-rose
kleuren een dromerig ka
rakter krijgt en de wat
stijve onbeholpen figuratie
daardoor opvangt. Houben
heeft in het meest recente
werk 'eruptie' een overtui
gend gebruik gemaakt van
het vogelvluchtperspectief.
Daarnaast heeft hij ook
meer aandacht besteed aan
zijn techniek, zodat het een
landschap werd, dat de cy
clus van een vulkaanuitbar
sting in beeld brengt met
verwoesting en nieuw gebo
ren vruchtbaarheid, maar
ook schilderkunstig aan
trekkelijk is. Met een goed
gevoel voor verhoudingen
Deze 'Gegensprung' van Tina Juretzek is nog tot 3 mei te zien in galerie Goma, Bosch-
dijk 223a, Eindhoven. Het is de eerste keer dat deze Westduitse kunstenares (Leipzig,
1952) in Nederland getoond wordt. Ze studeerde aan de academie van Düsseldorf. Nadat
zij in 1984 het belangrijke Kaiserring-Stipendium-Goslar had gekregen, begonnen veel
grote musea haar werk aan te kopen. Ze heeft een eigen techniek van schilderen, teke
nen en collage ontwikkeld, waarbij de ene vorm de andere ontwikkelt. Het doek wordt
heftig bewerkt, bespat, beplakt, overgeschilderd, afgescheurd etc. Te zien van di.-za.
10.00-18.00 (za. 17.00) uur.
koos Houben kleuren en
verfstructuren, die een rela
tie leggen met eruptie, zon
der een al te nadrukkelijke
figuratie daarvan.
AMSTERDAM: Ruim dertig
galeries presenteren zich op Ga
lerie '86 in de Koopmansbeurs
(naast de Bijenkorf) in Amster
dam. Donderdag en vrijdag 24-
25 april, 11.00-21.00 uur en zater
dag, zonda, maandag 26, 27, 28
april, 11.00-18.00 uur. Deze beurs
wil voorgangers in De Nieuwe
Kerk en de Rai vervangen. De
galeries komen onder meer uit
Brabant (vijf stuks). Entree
7.50 p.p.
DEN BOSCH: Het museum
voor hedendaagse kunst (Kruit
huis) laat tot en met 11 mei het
fotoproject van Jan Bogaerts
zien: In de Hinthamerstraat. In
opdracht van zijn gemeente
heeft hij het sociale beeld in deze
buurt vastgelegd. Tussen hoeren
en nonnen. Tevens laat Ad Ger
ritsen er zijn schilderijen en te
keningen zien. Tot 12 mei di.-zo.
van 11.00 (zo. 13.00) tot 17.00 uur.
Gratis.
DEN BOSCH: Martine Antonie
exposeert weer na 23 jaar. Ach
ter deze naam gaat schil me
vrouw A. Röling, die jaren in de
schaduw leefde van prof. G. Rö
ling van de Amsterdamse Rijks
academie. Sandberg liet haar in
1961 debuteren in het Stedelijk
Museum van Amsterdam. Na
dien exposeerde ze in 1963 nog in
Den Haag, Schiedam en Nijme
gen. Daarna werd het stil. Gale
rie Hüsstege, aan de Verwer-
straat 28, heeft haar weer over
gehaald naar buiten te treden.
Dat doet ze nu met schilderijen
met een 'dromerige expressivi
teit', tot 10 mei van di.-za. 11.00-
17.30 uur.
EINDHOVEN: Het Van Abbe-
museum gaat een tijdje dicht in
verband met een jubileumexpo
sitie (eigen collectie), die op 14
juni door minister Brinkman
wordt geopend. Tot en met 27
april zijn er nog enkele interes
sante exposities te zien. Op de
eerste plaats een overzichtsten
toonstelling met vijftig schilde
rijen en een collectie tekeningen
van René Daniels; periode 1977-
1986. Verder zijn er van de Span
jaard Tèpies dertig schilderijen
uit de periode 1980-1985, waaruit
zijn voorliefde voor de oosterse
schilderkunst valt af te leiden.
Tevens zijn er enkele, in kera
miek uitgevoerde beelden van
zijn hand. De Italiaan Michelan
gelo Pistoletto heeft vier zalen
gevuld met recente beelden en
tekeningen, die nog steeds óók te
maken hebben met zijn op spie
gels geschlderde werken uit de
jaren zestig, waarmee hij be
kendheid verwierf. Tenslotte
toont de Eindhovense Bert Her
mens gouaches, die onder meer
door Indonesië geïnspireerd zijn.
Toch in Eindhoven kun je ook
nog wel gaan kijken naar de
doeken van Antina Verboom, die
tot 3 mei te zien zijn in de nabij
gelegen Leolux-showroom aan
de Statumsewijk 34 (dagelijks
9.00-17.00 uur).
UTRECHT: Het protestantse
kerkinterieur van de 16e tot de
19e eeuw is onderwerp van een
tentoonstelling in Rijksmuseum
Het Catharijneconvent, Nieuwe
Gracht 63. Via schilderijen,
prenten en tekeningen worden
kerken uit de calvinistische, lu-
theraanse, doopsgezinde en re
monstrantse geledingen uitge
licht. Behalve architectonische,
komen er ook sociaal-religieuze
en artistieke thema's aan de or
de. Tot 20 mei di.-zo. 10.00 (za./zo.
11.00-) tot 17.00 uur. Bij de 150
voorwerpen is een catalogus (48
pag. 41 foto's 9). Entree 3.50.
ATELIER heet een magazine
voor liefhebbers van tekenen en
schilderen. Het eerste nummer
verscheen onlangs. Het is gericht
op actieve creatieve vrijetijdsbe
steding. In dit nummer vertelt
Rob Houdijk hoe hij twee schil
derijen maakte in circus Krone.
Er wordt les gegeven in perspec
tief en F. de Nooijer maakt dui
delijk hoe je buiten kunt tekenen
en aquarelleren. Hans Tepe pro
beert weg te wijzen in het land
van de fijnschilders. Vera de
Vries zegt iets over het schilde
ren naar model etc. Abonnement
kost ƒ45 voor zes nummers, los
8.75. De Doelen Pers, Ramen 36,
1811 LC Alkmaar.
ACQUOYAan de Lingedijk 84
in dit plaatsje, in het mooie ri
vierengebied nabij Leerdam, ligt
De Kijkschuur. Daar is zater
dags en zondags de tentoonstel
ling 'Bankbiljetten, munten en
postzegels' te zien. Kunstenaars
die actueel daaraan werken, zo
als Wim Crouwel, Willem Diep
raam, Jaap Drupsteen, Bruno
Ninaber van Eyben en Peter
Struycken laten zien hóe ze dat
doen. Van 13.00-17.00 uur; tot en
met 1 juni.
ASTENDe schilderes Cilia
Gregoire heeft in atelier 'De
Slak' creatieve weekends opge
zet in juli en augustus. Begin
ners en gevorderden kunnen in
het hart van de Peel zich verder
bekwamen in aquarelleren,
acryl-schilderen, etsen, model
tekenen en buitenstudie. Inf.
04936-2868.
