Aardbeving trilt na in psyche Mexicanen \FUSIE IN chipholli tuk uitge Japanse overheid krijgt geen vat op merk-vervalsers ARTSEN EN BEDRIJVEN FAILLIET AAN ASTRONOMISCHE PREMIES Dagelijks worden astronomische bedragen toegekend aan mensen die slachtoffer zijn geworden door een fout van een ander ZATERDAG 19 APRIL 1986 EXTRA ROTTERDAM De voorgel !<je stukgoedbedrijven in d< E/en van de concerns Furnes |ler en Pakhoed is opnieuw v WASHINGTON - Het ge beurde in New York. Een jonge vrouw wilde in een bus van de stadsdienst stappen. MSTERDAMSEI 'ist-brocades zwaar T50 IZATERDAG 19 APRIL 1986 MEXICO STAD(AP) - In Me xico Stad herneemt het leven na de aardbevingen van vorig jaar september langzamer hand weer zijn normale gang, maar veel mensen die de ramp aan den lijve hebben onder vonden kampen nog altijd met de psychische naweeën. Hoewel het normaal is dat de overlevenden van een der gelijke ramp nog enige tijd de schrik in de benen hebben, zijn volgens deskundigen de geestelijke littekens nog nooit zo langdurig en hevig geweest als in Mexico Stad. De schok op 19 september had een kracht van 8,1 op de schaal van Richter en kostte volgens schattingen van de re gering aan 9.500 personen het leven. Dertigduizend mensen raakten gewond, van wie 6.000 ernstig. Zeker 100.000 mensen raakten dakloos. De tweede schok had een kracht van 7,5. „De scheuren kwamen niet alleen in de gebouwen, maar ook in psyche van de bewo ners," zegt Carmen Blanco, die de leiding heeft over een spe ciaal hulpprogramma met 'psychische brigades', dat is opgezet door de Nationale Universiteit. Eduardo Sanchez, een ma gere, wat stille man, is inten sief betrokken geweest bij de redding van slachtoffers uit de puinhopen en hij heeft zelf li chamen uit het puin gehaald. Sanchez is zelf verbaasd over de naweeën van deze periode. „Iedere kleinigheid maakt me nerveus, hoewel ik dat nu wel onder controle heb," aldus Sanchez. „Soms kan ik niet slapen, er zijn dagen dat ik niet eet, en op sommige dagen voel ik me erg moe." Hij zegt nog steeds last te hebben van nachtmerries. Ook voor mensen die geen grote verliezen hebben gele den is het zien van wat kalk op de vloer genoeg om hen weer de schrik in de benen te doen slaan, omdat het herinnert aan de schade van de aardbe ving en bovendien een teken kan zijn dat het gebouw weer heeft bewogen. Fred Cuny, een adviseur voor de wederopbouw die werkt voor UNICEF, zegt dat bij andere aardbevingen de overlevenden na een maand of twee een gevoel van onkwets baarheid beginnen te krijgen. Dit wordt vaak op ongewone manier geuit zoals met de ver koop van T-shirts met op schriften als 'Ik heb het over leefd'. Kwetsbaar Dergelijke dingen komen echter in Mexico Stad niet voor en volgens Cuny komt dat omdat men zich realiseert dat de stad nog steeds kwets baar is. „Als het epicentrum op 50 kilometer afstand had gelegen in plaats van 250 kilo meter, was dit één puinhoop geweest. En dat kan nog ge beuren", aldus Cuny. Volgens hem is het de eerste keer dat er op dergelijke grote schaal psychische hulp nood zakelijk is. Toen de eerste vrijwillige hulpverlening van allerlei organisaties begon af te nemen, zette UNICEF een hulpprogramma op, waarvan tot nu 4.000 personen gebruik hebben gemaakt, variërend van individuen tot hele fami lies. Volgens Esperanza Garcia, vrijwilligster bij het hulppro gramma van de universiteit, heeft de aardbeving als kata lysator gewerkt voor het los maken van allerlei persoon lijke en sociale problemen en van conflicten die voort vloeien uit de economische cri sis. „De aardbeving kwam en het was alsof er een sluier van onze ogen werd opgelicht, waardoor je wordt gedwongen de realiteit onder ogen te zien en je je onmacht bij een kata- strofe realiseert," aldus me vrouw Garcia. Veel psychologen hebben na de aardbeving depressies, agressie, en een verhoogd angstniveau geconstateerd. Veel van de overlevenden le den in de weken na de bevin gen aan slapeloosheid en an dere slaapproblemen. Sommi gen verloren alle eetlust en li bido of leden juist aan tegen overgestelde verschijnselen. Anderen leiden aan hoogte vrees en kortademigheid, maagzweren en hartkloppin gen. Kinderen vielen terug in het stadium van bedwateren of kropen weer bij hun ouders in bed, leden aan nachtmerries en wilden niet bij hun moeder weg. Ze wilden niet naar school of naar buiten. De grootste problemen doen zich vaak voor bij de jongeren die de schokken overleefden en die later werden ingezet bij het zoeken naar overlevenden omdat ze makkelijker door de nauwe tunnels in het puin konden kruipen. Deze groep werd bij de latere psychische hulpverlening 'vergeten'. Veel leden van deze reddingsbriga des lijden nog aan slapeloos heid en slapen met het licht aan. Ze ruiken bij het zien van puinhopen weer de geur van lichamen in ontbinding of zien weer lijken voor zich. Behalve een algemene ner vositeit constateren psycholo gen bij veel mensen de angst om opgesloten te worden, om te baden, zich in een hoog ge bouw te bevinden of de lift ge bruiken, alles vanwege de angst om door een nieuwe aardbeving te worden verrast. Het tragische hierbij is dat deze verschijnselen vaak niet in verband worden gebracht met de aardbevingen of dat ze niet zó extreem zijn dat ze aanleiding vormen om een psychiater te bezoeken. Veel mensen uit deze cate gorie bevinden zich onder de groep overlevenden die dak loos zijn geworden; hun eerste zorg is elke dag weer om te eten te krijgen en waar ze moeten gaan wonen, en deze problemen dringeh de psychi sche nood naar de achter grond. De grootste problemen doen zich vaak voor bij de jongeren die de schokken overleefden en die later wer den ingezet bij het zoeken naar overlevenden. Veel le den van deze reddingsbriga des lijden nog aan slapeloos heid en slapen met het licht aan. Ze ruiken bij het zien van puinhopen weer de geur van lichamen in ontbinding of zien weer lijken voor zich. - FOTO AFP urn Door Pieter-Jan D De directies van de drie conc Brongersma, lid van de Raad v bess, opdracht gegeven opnieuw (n hoeverre een gefuseerd stukg lermijn levensvatbaar is. Klagen om smartegeld volksport in Amerika De rechtzaal is in Amerika steeds vaker het toneel van processen, waarin exorbitante scha declaims inzet zijn. - FOTO AF Door onze correspondent Jo Wijnen Er gebeurde evenwel een on gelukje. De vrouw viel en kwam tussen de treeplank van de bus en het trottoir terecht. Ze liep geen enkele verwon ding op. Maar ze begon wel te schreeuwen en weigerde op te staan. Hulp van de buschauffeur en de passagiers wees ze hardnekkig af. Er verscheen een ambulance ten tonele, maar de vrouw wenste niet geholpen te worden. De politie werd erbij ge haald. De vrouw, nog steeds gezeten tussen de treeplank en het trottoir, wilde ook niet door de politie gehol pen worden. Wat ze wel wilde maakte ze luid schreeuwend duidelijk: een advo caat. Want de busonderneming moest aansprakelijk gesteld worden voor het lijden en de vernedering haar aangedaan. En ze zou, riep ze, hemel en aarde bewegen om uit deze zaak een fors smartegeld te slepen. Van dit soort scènes is de Ameri kaanse samenleving nagenoeg dage lijks getuige. Want het aansprakelijk stellen van diegenen die enig leed of ongemak hebben veroorzaakt, is in de VS aan de orde van de dag. Helemaal ongelijk hebben de Amerikaanse burgers niet. De smar- tegelden in de VS zijn namelijk zeer hoog. En menigeen lijkt te denken: het 'nee' heb je en het 'ja' kun je krij gen. Vrijwel dagelijks kan men in de kranten lezen dat jury's in geheel Amerika astronomische smartegel- den toekennen aan mensen die het slachtoffer zijn geworden van een fout of onachtzaamheid van een an der. De artsen en medische instellingen in Amerika hebben het meeste te lij den van de aandrift van de burgers smartegeld te eisen voor soms vol strekt ongrijpbare zaken als 'pijn en lichamelijk lijden', 'blijvende trau ma's', 'verstoringen van psychische gezondheid', 'ernstig geestelijk let sel', 'ondraaglijke belasting van de psychische gezondheid' en 'aantas ting van de lichamelijke schoonheid'. 1 Op de 4 Iedere medische fout, iedere mis greep van een arts of zelfs een niet juist gestelde diagnose, kan een arts in grote moeilijkheden brengen. Een op de vier artsen in Amerika wordt in zijn leven wel eens aansprakelijk gesteld voor 'onoordeelkundig han delen' of 'veronachtzaming' van de patiënt of diens kwaal. Vooral de verloskundigen zijn zeer beducht voor moeilijkheden met hun patiën ten. Een bevalling die enige compli caties oplevert kan snel aanleiding geven tot grote juridische problemen. Vandaar ook dat tal van verloskun digen, naar een andere tak van het medisch metier zijn overgestapt. Onlangs kondigde een fabrikant van voorbehoedsmiddelen aan de produktie van pessaria te staken. Daardoor is er in de hele Verenigde Staten geen grote firma meer te vin den, die bereid is dit voor de geboor teregeling belangrijke middel te pro duceren. De reden: de premies die betaald moeten worden voor een wettelijke aansprakelijkheidsrege ling voor het middel zijn dermate hoog dat een economisch verant woorde produktie niet meer mogelijk is. Maar ook kleine ondernemers kunnen snel het slachtoffer worden van een WA-zaak. Iemand die de stoep voor zijn winkeltje schrobt, doet dat niet eerder dan nadat hij een bord met 'natte stoep' erop heeft ge plaatst; stel je voor dat een voorbij gangster zou vallen en er een blij heid alleen al bij de federale recht banken gestegen van 1600 naar 14.000 per jaar. Het aantal zaken waarin een schadevergoeding van meer dan een miljoen dollar werd toegewezen, steeg in dezelfde periode van 27 naar 401. Aan de grote toename van aan klachten ligt een reeks factoren ten grondslag. Enerzijds zijn de uit leken bestaande jury's klaarblijkelijk in steeds sterkere mate bereid de zijde van de klagende burger te kiezen en deze daarbij ook nog eens aanzien lijke schadevergoedingen toe te ken nen, zelfs in die gevallen waarin de schuld van de aangeklaagde, zij het een arts of een fabrikant, niet onom stotelijk is komen vast te staan. An derzijds zien ook de advocaten erop toe dat de stroom van klachten niet vermindert en dat de 'kwaadaardige ziekte', zoals een krant het probleem omschreef, zich verder uitbreidt. No-cure-no-pay De advocaten in schadevergoedings zaken werken gewoonlijk op basis van resultaat ('no-cure-no-pay'). Dit betekent dat een Amerikaan die zich benadeelt voelt en een zaak wil aan- ces wegens wettelijke aansprakelijk heid te dreigen indien zij ondeugde lijke produkten leveren, is echter moeilijk meetbaar. De directe gevol-, gen van de vele aansprakelijkheids processen zijn daarentegen voor elke burger merkbaar. De miljoenen die in de zakken van de succesvolle kla gers en hun advocaten vloeien, moe ten namelijk in de vorm van hogere verzekeringspremies en prijzen door de gemeenschap worden opgebracht. 30 pet hoger De premies voor WA-verzekeringen voor artsen gaan jaarlijks met bijna 30 procent omhoog. In New York be draagt de premie gemiddeld zo'n 20.000 dollar per jaar. Voor sommige specialisten liggen de premies zelfs al in de buurt van de 100.000 dollar. Maar niet alleen de artsen zijn van deze ontwikkeling het slachtoffer. Zo werd de verzekeringspremie van een busonderneming in Los Angeles ver hoogd van 67.000 naar 1,7 miljoen dollar. In 1978 besteedde de stad New York nog maar 23 miljoen dollar aan verzekeringen en schadevergoedin gen wegens wettelijke aansprake lijkheid. De uitgaven in 1985 voor de- vende schram op een van haar knieën aan zou overhouden Uit de hand Tot voor enkele jaren waren de ver zekeringsmaatschappijen bereid voor de enorme smartegelden op te draaien. Wie een deugdelijke WA- verzekering had kon zich alle be schuldigingen en aanklachten van zijn wraakgierige medeburgers laten welgevallen. Maar die wraakgierigheid begon zoetjesaan uit de hand te lopen. De grote consumentenbonden zochten voor hun leden haarfijn uit wat hun rechten waren. Duizenden advocaten specialiseerden zich in deze lucra tieve tak van de rechtspleging. Sinds de rechtbanken steeds ho gere schadevergoedingen toewijzen, is het aanklagen in de VS een soort volkssport geworden. In de afgelopen tien jaar is het aantal rechtszaken in verband met produktaansprakelijk- spannen, geen financieel risico loopt. Pas wanneer de klager in het gelijk gesteld wordt, tasten de advocaten toe. Maar dan ook goed: vaak komt bijna de helft van de toegekende ver goeding in hun zakken terecht. De advocaten zelf zien de zaken uiteraard wat anders. Meivin E. Bel li, een van de groten in het vak die de bijnaam 'koning van het onrecht' ge niet, noemt de 'no-cure-no-pay'-for- mule „het toegangsbewijs van de ar men tot de rechtszaal". De produk- taansprakelijkheid ziet hij als de beste garantie dat de fabrikanten alle moeite zullen doen om zoveel mogelijk deugdelijke produkten op de markt te brengen. Zo was het rond de eeuwwisseling aan de verzeke ringsmaatschappijen te danken dat de tegen explosies bestand zijnde stoomketel werd ontwikkeld, omdat zij er genoeg van hadden om voor de gevolgen van exploderende ketels op te draaien. De mate van veiligheid die bereikt wordt door fabrikanten met een pro zelfde posten belopen naar schatting 110 miljoen dollar. Nu hebben de verzekeringsmaat schappijen de knuppel in het hoen derhok van de juridische kwerulan- ten gegooid. In toenemende mate weigeren die maatschappijen allerlei risico's te dekken. Bedrijven en openbare ondernemingen moeten eenvoudig worden opgeheven omdat geen enkele maatschappij meer be reid is hen te verzekeren, zelfs niet tegen buitensporig hoge premies. Kortom, het zijn de verzekerings maatschappijen die een soort pre mie-crisis hebben gecreëerd. De pre mie-crisis heeft een nationale discus sie op gang gebracht en de overheid en de politiek bij de zaak betrokken. En zo is de aansprakelijkheidscrisis ontstaan die de gemoederen in Ame rika danig verhit houdt. Vastgelopen De algemene conclusie luidt dat het systeem van de wettelijke aanspra kelijkheid volkomen is vastgelopen. Hoewel de consumentenorganisaties zich blijven verzetten, gaan steeds meer staten (de WA-wetgeving valt voor het merendeel onder de juris dictie van de staten, wat een natio nale oplossing van het probleem na genoeg onmogelijk maakt) er toe over de wetgeving in het rechte spoor te zetten. Politiek levert dat overi gens enorme moeilijkheden op, want de machtige consumentenbonden oefenen grote druk uit op de politici om alles bij het oude te laten. Voor hen is het recht van de burger schade te eisen voor alle hem aangedane on gemakken heilig. En de Amerikaanse advocatuur pleit nagenoeg collectief voor zijn eigen zaak. In veel staten zijn niettemin wet ten in de maak die de hoogte van de smartegelden enigszins aan banden leggen, vooral voor wat betreft moei lijk vast te stellen vormen van lijden of pijn. Nu nog kan iemand aanspra kelijk worden gesteld die in feite geen foute handeling heeft verricht. Daarom streeft men er naar nog slechts uitkeringen en smartegelden toe te staan als kan worden bewezen dat het lijden van een slachtoffer door een grove en aantoonbare fout of nalatigheid is veroorzaakt. In sommige andere staten wil men nog slechts smartegelden uitkeren als iemand het slachtoffer is geworden van strikt crimineel dan toch bij de wet strafbaar gesteld handelen. Verder wil men de nonoraria van de advocaten enigermate aan banden leggen. Een advocaat kan nu met zijn cliënt tevoren overeenkomen de helft van het uit te keren bedrag - of zelfs nog meer - te toucheren. Met die maatregelen, die overigens in iedere staat weer anders zullen zijn, hoopt men de aansprakelijk heidscrisis in de VS te kunnen be zweren. Eigen oplossing Inmiddels hebben veel artsen hun toevlucht gezocht in eigen oplossin gen. Zo verlenen veel gynaecologen geen verloskundige hulp meer en weigeren anderen risico-patiënten te behandelen, omdat bij hen complica ties te verwachten zijn. In de staat Massachusetts zijn verloskundigen onlangs een soort lanzaam-aan-actie begonnen door geen nieuwe patiën ten meer in hun praktijken op te ne men. De verzekeringspremies voor verloskundigen werden kort geleden met terugwerkende kracht vanaf 1983 met 62 procent verhoogd. „Met zujke hoge verzekeringspremies kan ik een zwangere vrouw niet garan deren dat ik mijn praktijk over zeven maanden nog uitoefen", zo ver klaarde een van de artsen zijn deel name aan de actie. Door Maggie Jackson, Associated Press TOKIO (AP) - Het wordt alom geaccepteerd, is een lange traditie en bijzonder moeilijk uit te roeien: het imiteren van buitenlandse goederen door Japanse fabrikanten. Als ze al gepakt wor den gaan de 'merk-vervalsers' al snel weer hun gang, maar de meesten worden zelfs niet gepakt. Dit uitstel is oorzaak van nieuwe onrust in de Rotter- amse haven. Reeds tweemaal erder is een besluit over de sie uitgesteld. De vakbonden jn'bang dat de drie concerns en deel van het akkoord van Se commissie-Van der Louw fnder de tafel willen werken. In dit akkoord, vorig jaar geleden gesloten tussen de be rokken concerns, de vakbon- pen en het Rotterdamse ge- neentebestuur, is overeenge komen dat bij een fusie tot |P91 geen gedwongen ontsla an zullen vallen. Tevens wor- en er maatregelen in voorge- eld om de terugloop van de kerkgelegenheid in deze ha- ensector te begeleiden. Want at de werkgelegenheid zal erminderen staat buiten kijf. pet gaat om de fusie tussen de igoedbedrijven Müller- fomsen, MultiTerminals faalhaven en Seaport Termi- als. Twee maanden geleden wam de Maatschappij voor Indus met e toekoi een g< in de studie voorw nancii sprinj Ine welke een g de Ro Belan fusie van 1 koord van concei van ja ken zij Dezi rigeui reden projek dat h( koord gebrok king belofte „Japan heeft de meeste imitaties van alle ontwik kelde landen," zei Laurent Dubois, de directeur in To kio van de Union des Fa- bricants, een sinds 1872 in Parijs gevestigde organi satie die zich bezighoudt met het beschermen van Europese en Amerikaanse handelsmerken. Op even hoog niveau als in Japan, komt merkver valsing voor in Aziatische landen als Zuid-Korea en Taiwan, maar een verschil is dat die landen geen merk-wetten kennen, zoals Japan die wel heeft. En terwijl Zuid-Korea en Tai wan hun nagemaakte pro dukten vooral exporteren, wordt de Japanse namaak vrijwel uitsluitend in het binnenland verkocht. De 17 bedrijven die Du bois in Japan vertegen woordigd, zeggen daar een miljoenenomzet te hebben verloren aan de imitators. En de Japanse autoriteiten zouden tot voor kort nau welijks een vinger hebben uitgestoken om aan het be drog een eind te maken. De namaak-handel ging zo ver dat het afgelopen najaar nagemaakte cein tuurs van Cartier te koop werden aangeboden op het ministerie van handel en industrie, de instantie die verantwoordelijk is voor het bestrijden van derge lijke praktijken. „De situa tie was hopeloos," zei Ber nard Cendron, verkooplei der van Cartier in Japan. Vorig jaar slaagde de Europese Gemeenschap erin Japan ervan te over tuigen dat de namaak- handel een probleem van bilateraal belang was. De regering beloofde daarom meer aandacht aan het probleem te schenken in het kader van het 'actie programma' voor handel dat in juli werd gelan ceerd. Maar politie en zaken lieden zeggen dat het bij zonder moeilijk is om greep te krijgen op de markt voor nagemaakte handtasjes, horloges en andere luxe goederen, om dat het publiek er zich niet druk om maakt, er veel bureaucratische hinderpa len zijn en de straffen voor de weinige veroordeelden gering zijn. „Het zal heel lang gaan duren", zegt Yoshiyuki Tsuji, hoofdinspecteur van politie. „Zelfs als we een paar misdadigers arreste ren, verandert de situatie niet." Na de Tweede Wereld oorlog was de Japanse consument nauwelijks op de hoogte van westerse merken en betaalde soms te veel voor nagemaakte produkten die met een westerse merknaam wer den verkocht. Tegelijker tijd deden 'verbeterde' imitaties die onder Ja panse naam in het westen werden verkocht het uit stekend bij de Europeanen en Amerikanen. Tegenwoordig worden de meeste imitatieprodukten door de Japanse consu ment wel herkend, maar het is nog steeds een goede markt. Opzichtige na- maak-produkten zijn voor de Japanse jeugd zelfs een middel van protest gewor den tegen de toenemende materialistische status-be- wustheid van het grote pu bliek. De gemiddelde Japanse I consument beschouwt het namaken van merkartike len niet als iets onrechtma tigs, aldus politieman Tat- sura Nagai: „De Japannes zijn niet gevoelig voor handelsmerken. Wij moe ten het land opvoeden om I die rechten te respecteren." De meeste imitatie-fa brikanten werken in kleine bedrijfjes die mak kelijk ontruimd en ver-1 plaatst kunnen worden ze worden ontdekt, en de I goederen gaan via de I zwarte markt naar de de-1 tailhandel. „Eerst was het de bedoe-1 ling om de fabrikanten aan I de top van de pyramide te I arresteren," zegt Dubois I „Maar het probleem is da: I er zoveel pyramides zijn en iedere keer als je er eer, I aanraakt, wordt er directl een nieuwe gebouwd, op de J basis van de vorige." Een ander probleem is dat het weken kan duren voor de politie van de rechts j een huiszoekingsbevel krijgt om een inval te doen in een illegaal fabriekje.| Cendron zegt dat het politie in 1980 acht maan-l den had gekost om een fa brikant op te pakken die 10 procent van de omzet var Cartier in lederwaren haóf afgeroomd. De nep-fabrikante»| worden nauwelijks ver volgd. Vorig jaar werderl 1.206 mensen gearresteertl wegens overtreding van* merkwet, tienmaal zoveel als vijf jaar geleden, maïl slechts 30 tot 50 procent werd tot een boete of eet celstraf veroordeeld, ald»'| Tsuji. De maximumstraf is vtl jaar cel en een boete val 500.000 yen (6.500 guide»] maar de meeste arrests' ten betalen een boete va 200.000 yen en worden wee| vrijgelaten. In januari vorig werd Takekuni Mantf gearresteerd wegens namaken van Louis Vur-J ton-tassen. Hij kreeg boete van 200.000 yen werd vrijgelaten. In oM ber draaide zijn 'bedrijf weer op volle toeren. Een bijkomend P»] bleem voor de politie is de agenten vaak niet staat zijn om echt van maak te onderschei! Nog steeds lopen daal vertegenwoordigers bedrijven de winkels al1 namaakspullen op te ren. «STERDAM (ANP) Met de voltooi! euw spoor en drie nieuwe stations in erdamse binnenstad vanaf de luchtha lor het eerst per trein te bereiken. IVia die nieuwe westelijke Ik van de Schiphollijn wordt et bovendien mogelijk vanuit ote delen van het land chtstreeks per trein naar de chthaven te reizen. Het ëuwe deel van de Schiphol- |n moet met ingang van de euwe NS-dienstregeling op 1 ni gereed zijn. [Driekwart van de Neder- Pdse stations staat vanaf die [turn met Schiphol in ver- Tiding, rechtstreeks of via overstap. Sr zal op zijn vroegst in 1992 'aftakking van de lijn Am- raam-Amersfoort komen, f via Amsterdam-RAI aan- ut op de Schiphollijn. Dan Til StC (ADVERTENTIE kintoormicliiiiu t»J '01620-31000 zal ooi rechtst: Schiphc NS ver beslissi van Vei Schip treinvei sterdan Leiden dam er men nu dingen sel en 'RüAM (ANP) - De terughou- vni. 1 Jan Gist_brocades ten aan- an 1986 bij de presentatie van het „e ag beeft de koers van het renÏÏ03-8 fors onder gezet iflgn, middaguur was de notering lager op 270,50. en ander fonds dat op bedrijfsme- 9rl*n reageerde> was aannemer ötevin die een dividendhervat- aankondigde. Het fonds rukte °P «aar 37,50. Collega HBG ging 1 een vooruitgang van 1 op Ondanks een stijging op Wall Street i 'merendeel van de grote fond- C jioaagmorgan in Amsterdam la ven t„Wlnf,ien' aLs cüe er al waren, k. hi,.rnehjlt beperkt en deden zich bid J„,Amro Bank, Stad Rotterdam, r essanen en Bührmann-Tette- au® internationale waarden ver- on Z,1,'70 op f 179,50, Hoogovens ra J!*1.6'40 en Unilever ƒ4 op jls philips daalde zeven dub- dubbf64'40' Koninkljke Olie ITf 51 I "aar f 190.9° en KLM 1 Sen rm K? e wat 6rotere verliezen tot to? met een dnbng van lanZvT'JElsevier met een achter een m"*4,50 op 186,50 en Fokker lovriT21 ng van 1-60 naar S 93. SDrni!^ gedrukt op grond van de itvai rif/1 verwachting van een 176 rÜ 3?fr en raakte 3,20 kwijt lendeestemd.atiemarkt WaS PrijS" <Üvfdi?!5ï!e markt trok NBM, die kgd tnS?ervatting heeft aanKe" <kvid °fl.aan tot 12-80- Het bo- Nksda^rt" BeerSleverde°P 1262 zSr ?er °P- Vast ge- een vtw?° Textielgroep Twenthe ooruitgang van bijna 10 op ƒ171. Naa ƒ56, Desst Koppel poo Wolters Sa Nagron ven op 38 en Twijns pectievelijl 2 terug n zelfde bed verwisseld op 86. Op de p data 5 om eenzelfde b kade werd den op 36C Op de verlies van koers van later meer bleven de een trend tc 'otonius "ntonius ?n8r.o.l.v yaniel gasthuis gasthuis psthuis "asthuig "•Oghuys *otz.hs 'Z-hs "ot-z.hs aeneas 1968-98 (oostb.) 1972-02 (oostb.) 1972-02 lourdes 1958-88 de brouwer 1971-01 (tilburg) 1971-01 (tilburg) 1972-02 (tilburg) 1952-92 (tilburg) 1959-01 (het) 1972-02 klokkenberg 1950-90 liduina 1966-96 ('s-h'bosch) 1971-01 ('s-h'bosch) 1973-03 ('s-h'bosch) 1972-02

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 6