Nicaragua blokkeert vredesplan Contadora
Ondernemers: Rotsvast vertrouwen in toekomst
Voordeeltje burger in rook op
even.
UITBLAZEN
Basisarts kor
VREES VAN
Eenzijdig
Weer eens
televisie
DREIGENDE ESCALATIE IN MIDDEN-AMERIKA
MAAR DAN MOET KABINET LUBBERS WEL BLIJVEN
Thatcher door
tussentijdse
verkiezingen
in problemen
PRIJZEN STIJGEN OVER HELE LINIE DOOR HOGERE BTW
kwiek
mets
melk
WOENSDAG 9 APRIL 1986
■ACHTERGROND
WOENSDAG 9 APRIL 1986
I ONDERZOEK NAAR A.
Fokker F-100
half jaar
vertraagd
WIM KOCK
stem, als te doen gebruikelijk
aan het einde van elke afleve
ring, zijn stukkie voor. So far so
good. Wat niet deugde was de
programmering vail die afleve
ring. Meestal vormen de afleve
ringen afgeronde verhalen.
Soms echter is het nodig twee
afleveringen aan een verhaal te
wijden. Dat was zondag veer
tien dagen geleden het geval
met een executie van gangsters
die zich afspeelde voor de lens
van een toevallig in de buurt
zijnde fotografe. Na 45 minu
ten was het verhaal nog lang
niet af en verscheen de tekst
'wordt vervolgd' op het scherm.
Een weekje wachten dus, maar
toen kwam vorige week opeens
die gijzelingszaak op het poli
tiebureau ertussen. Pas afgelo
pen zondag kwam het beloofde
vervolg en waren we deel 1 in
middels meest vergeten.
TOCH maar weer eens
over televisie.
Maandagavond
wandelde commissaris
Koster, bijgenaamd der
Alledoodgemoedereerd
over het TROS-scherm.
„Die man was toch
dood?" riepen wij, apa
thisch kijkende, pils drinkende
en chips etende debiele analfa
beten, in koor. Zo slim waren
we toch nog, om dat op te mer
ken. Met typisch TROS-pathos
werd het verscheiden van de
commissaris weken, misschien
wel maanden, geleden door een
omroepster aangekondigd en
inderdaad: 45 minuten later za
gen we de sympathieke com
missaris omvervallen, geveld
door een kogel. Korte tijd later
overleed hij in het ziekenhuis.
De verslagenheid in het hoofd
bureau van politie te München
was groter dan in de huiska
mers. Wij waren per slot van
rekening door de TROS-juf op
de schok voorbereid.
Een gelukkig toeval wilde
dat de Münchense Kriminalpo-
lizei nog een rijpe politieman
achter de hand had die niet al
leen commissaris Koster kon
opvolgen, maar ook oud ge
noeg was om diens bijnaam der
Alle, in zilt TROS-Nederlands:
'Onze Ouwe', over te nemen.
Met deze nieuwe Ouwe hadden
wij inmiddels ten minste één
maal kennisgemaakt. Een man
met kortgeknipt grijs haar en
een bril met stalen montuur op,
meen ik me te herinneren. De
bevestiging van de onherroepe
lijkheid van Kosters verschei
den. En dan opeens wekt de
TROS hem weer op uit de
dood.
Zondagavond flikte de
KRO ons ook ook al iets derge
lijks met de aflevering van
Nighlheat. een van die series
waaruit moet blijken dat harde
politiemannen ook maar men
sen zijn met een hart, een vrien
din en een liefhebbende moe
der. De verhalen van Nightheat
zijn opgehangen aan een jour
nalist die zijn politieverslagge-
verij pleegt in de gemengde stijl
van een oorlogscorrespondent
en een legeraalmoezenier. Aan
het front dus en met veel mo
raal in zijn verhaal. Vorige
week zondag werd hij, op het
politiebureau nota bene, door
een gewapende psychopaat
vastgeklonken aan de centrale
verwarming.
De overvaller kwam zijn op
gesloten broertje, die ze ook
niet allemaal op een rijtje bleek
te hebben, halen en nam schie
tend het hele bureau in gijze
ling. Ondanks zijn handicap
kon onze oorlogscorrespondent
een op de grond gevallen pis
tool bemachtigen. Daarmee
had hij gemakkelijk de twee
boeven kunnen neerschieten,
maar je zég de legeraalmoeze
nier in hem het heft in handen
nemen. De gekwelde gezicht
suitdrukking, het parelend
zweet op het voorhoofd van de
in gewetensnood verkerende
journalist spraken boekdelen.
Ik kon er mijn ogen amper bij
droog houden.
Natuurlijk kwam alles goed.
De boeven legden het loodje,
de neergeschoten zoon van de
commissaris kwam nog net op
tijd in het ziekenhuis en de
journalist las met tevreden
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiitiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiH
Zelden of nooit heb ik sinds
de jaren '60 nog iemand zo
autoritair en elitair op de tele-
visie horen kletsen als zondag-
avond ene Cyrille Offermans in
het VPRO-programma van 5
Wim Kayser, de man met het
piratenlapje op een oog. Offer- s
mans discussieerde met de in
Nederland wonende schrijver J. s
Rentes de Carvalho over televi- |j
sie. Offermans zelf, behalve uit S
vlees en bloed, uit louter intel-
lectuele ernst bestaande, E
noemde de televisie een 'mens- s
onterend medium' dat van ons
allen, die naar Dallas, der Alte, e
Hill Street Blues, Nightheat,
Zeg 'ns Aaa etc. etc. kijken, de-
biele analfabeten maakt. Me- e
neer Offermans kon zich wer- 5
kélijk niet voorstellen dat een
intellectueel naar Dallas kon E
kijken, of het zou moeten zijn j§
uit modieuze overwegingen, zo-
als intellectuelen zich een paar
jaar geleden ook graag op de E
tribune bij Ajax lieten zien om
vervolgens weer over te lopen S
naar de wielrennerij.
De walgelijke verwaandheid e
van het betoog kon, dacht ik,
alleen maar voortkomen uit een
giftig soort jaloezie op mensen
die met schijnbaar gemak, zon- e
der HEAO of universiteit, via S
de televisie het bekende Neder- e
landerschap weten te bereiken e
terwijl de geleerde, Canelli le-
zende Offermansen gedoemd e
zijn hun hoogten van intellec- e
tuele bevrediging en esthetisch e
genot te bestijgen in de anoni- e
miteit van studeerkamer of on-
gelezen tijdschriften, onopge- e
merkt en onbegrepen door het e
gedebdiseerde klootjesvolk.
Gelukkig was ook Spitting e
Image weer terug. Met derge- e
lijke programma's houden we e
de bedilzieken wel klein, die e
weten wat goed voor ons is en
willen dat we ons op de perma- e
nente polititieke discussie wer- e
pen in plaats van pinda's etend e
naar Dallas te zitten kijken.
BH
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H M Brader
Hoofdredactie: H. Coumans - hoofdredacteur
A. Theunissen en H. Vermeulen - adjunct-hoofdredacteuren
Hoofdkantoor; Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nw Ginnekenstr. 41236326 (alléén abonnementen)
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Postadres Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5. 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8 30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; f 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen inclusief 5% B.T.W
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag Van 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18 30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek 230301584 - Rabo rek 101053738.
T5
Door Frank non Ooijen
DE bijeenkomst in Panama van de ministers van
Buitenlandse Zaken van 13 Latijnsamerikaanse
landen over de definitieve afronding van een Conta-
dora-vredesplan voor Centraal-Amerika is mislukt.
acte ondertekend moeten
worden. De Sandinistische
regering van Nicaragua
heeft nu duidelijk gemaakt
'dat zij niet meer instemt met
deze acte. Naar de reden voor
deze plotselinge beleidswijzi
ging hoeft men niet lang te
zoeken. De kans is bijzonder
groot dat Reagans vurig ge
wenste 100 miljoen dollar
steun voor de contra's op 15
april uiteindelijk toch door
het Amerikaans Congres zal
worden goedgekeurd.
De Sandinisten zijn bang
dat de militaire beperkingen
die Nicaragua zich bij de on
dertekening van de acte van
Contadora oplegt, niet ge
volgd worden door een stop
zetting van de Amerikaanse
contrahulp. Die vrees is niet
geheel onterecht. De VS zijn
imers geen ondertekenaars
van het Contadora-akkoord.
En Reagan laat er absoluut
geen twijfel over bestaan dat
hij geen middel ongebruikt
laat om 'het duivels bewind'
in Nicaragua omver te wer
pen.
Nicaragua heeft ondanks
eerdere instemming alsnog
geweigerd om dit akkoord te
ondertekenen en eist nieuwe
veiligheidsgaranties van
Washington en de onmiddel
lijke stopzetting van de hulp
aan de contra's. Daarmee lij
ken de kansen op een diplo
matieke oplossing voor de
Middenamerikaanse crisis
verkeken en resteert alleen
nog de weg van het geweld.
Het afgelopen weekeinde
zijn acht Latijnsamerikaanse
landen van Contadora en de
zogenaamde Steungroep van
Lima bijeengekomen met
Guatemala, Costa Rica, Hon
duras, El Salvador en Nica
ragua om afspraken te ma
ken over een tijdschema voor
de ondertekening van een
ambitieus vredesplan.
In januari van dit jaar had
dezelfde groep Latijnsameri
kaanse landen nog een over
eenstemming bereikt over de
demilitarisering van de Mid
denamerikaanse regio. Ook
Nicaragua verklaarde zich
destijds akkoord met de stop
zetting van militaire hulp
aan 'opstandige bewegingen
en ongeregelde troepen' (het
Salvadoraans verzet en de
anti-Sandinistische contra's),
de ontmanteling van buiten
landse militaire bases, het
vertrek van vreemde troepen
en het verbod op militaire
oefeningen in de regio.
Na een tussentijdse verga
dering van alle betrokken
landen in april zou op 6 juni
aanstaande de Contadora-
De Colombiaanse minister van Buitenlandse Zaken
Auguste Ramirez. - foto anp
Nicaragua verbindt nu dus
voorwaarden aan de onder
tekening van het vredesplan.
Het Sandinistisch bewind in
Managua eist naast een op
schorting van de hulp aan de
contra's ook veiligheidsga
ranties van Washington. Bo
vendien tekent Nicaragua
bezwaar aan tegen interna
tionaal toezicht op de ontwa
pening in de regio en het ver
bod op de aanwezigheid van
buitenlandse militaire advi
seurs.
De Latijnsamerikaanse
landen hebben geërgerd ge
reageerd op de de Nicara
guaanse blokkade van het di
plomatiek proces. Mexico,
Guatemala en Costa Rica
verlieten zelfs voortijdig de
onderhandelingstafel. Er is
nog wel afgesproken dat de
13 landen binnen een week
laten weten of zij de onder
handelingen voor 6 juni wil
len afronden of niet.
Maar volgens de Salvado
raanse minister van Buiten
landse Zaken zal Nicaragua
'helemaal niets onderteke
nen'. De Colombiaanse mi
nister Augusto Ramirez ver
telde zelfs zichtbaar teleur
gesteld dat 'de Contadora-
groep haar bemiddeling als
geëindigd beschouwd'.
De vredesinitiatieven van
Contadora zijn in de laatste
drie jaar nog nooit zo dicht
bij het uiteindelijke doel ge
weest. Maar vlak voor de fi
nish lijkt Contadora door een
tegenstribbelend Nicaragua
en Washingtons keuze voor
een gewelddadige oplossing
voor Midden-Amerika als
nog op de klippen te lopen.
Ondanks de onenigheid op
de Contadora-vergadering
waren alle aanwezige landen
het er wel over eens dat het
beleid van de regering-Rea-
gan de voornaamste hinder
paal voor vrede is. Het diplo
matiek proces in Midden-
Amerika verkeert in een im
passe en alleen de VS zijn nu
in staat om een diplomatieke
doorbraak te bewerkstelli
gen. De vier Contadora-lan-
den hebben al aan Washing
ton gevraagd om uitstel van
de stemming over de 100 mil
joen dollar voor de contra's
om op deze wijze de vredesi
nitiatieven toch een kans te
geven.
De Nederlandse minister
Van den Broek die als verte
genwoordiger van de Euro
pese Gemeenschap de Pana
mese conferentie bijwoonde,
gaat bij zijn Amerikaanse
ambtsgenoot Shultz aandrin
gen om het Contadora-proces
te redden. De Nederlandse
bewindsman spreekt van
'een historische kans voor
Midden-Amerika die niet ge
mist mag worden'.
Van den Broek wil verder
weten of de Amerikanen de
acte van Contadora accepte
ren als een goede basis voor
een vredesregeling en of zij
bereid zijn in reactie op de
Nicaraguaanse onderteke
ning ook daadwerkelijk de
steun aan de contra's in te
trekken. Hij denkt dat Wash
ington zich zal schikken naar
het akkoord.
De Sandinisten in Mana
gua zijn daar heel wat min
der zeker van en willen zich
niet eerder van Cubaanse en
Russische militaire steun
ontdoen voordat er harde ga
ranties uit Washington ko
men dat ook de militaire hulp
aan de contra's wordt opge
schort.
Nicaragua blijft bovenal
vertrouwen op de eigen mili
taire sterkte voordat een ver
drag met onduidelijke gevol
gen wordt ondertekend.
Maar dit beleid heeft een
prijs. De politieke steun van
de andere Latijnsameri
kaanse landen voor Nicara
gua verdwijnt en de Sandi
nisten zullen meer en meer
geïsoleerd komen te staan.
De VS zullen hoogstwaar
schijnlijk blijven vasthouden
aan de contra's, Nicaragua
zal daardoor het Contadora-
verdrag niet ondertekenen
en het politiek offensief van
Latijns-Amerika voor een
diplomatieke regeling loopt
dood. Op deze wijze blijft al
leen een militaire optie open
en staat de regering Reagan
helemaal niets meer in de
weg in zijn Midden-Ame-
rika-beleid.
De definitieve beslissing
om de anti-Sandinistische
rebellen uitgebreide militaire
hulp te geven moet nog geno
men worden door het Witte
Huis, maar het voornemen
werpt nu al vruchten af: het
vredesoverleg in Centraal-
Amerika is daardoor opge
blazen.
Door Pieter-Jan Dekkers
DE Nederlandse ondernemers hebben een rotsvast
vertrouwen in de toekomst.
Tenminste, als de komende regering zorgt voor een soepeler
regeling van de inzet van arbeid (de mogelijkheid voor onder
nemers personeel vlotter te ontslaan en aan te nemen op tij
den dat de produktie dat vereist), er een eind komt aan de ar
beidstijdverkorting, de overheid zich minder bemoeit met het
bedrijfsleven en de belastingdruk wordt verminderd.
Dat blijkt uit een door het Financieel Economisch Magazine
(FEM) in samenwerking met het bureau Lagendijk uitge
voerde enquête onder een groep representatieve werkgevers.
Dat vertrouwen komt vooral tot uiting in het plannen-op-
lange-termijn. Geen ondernemer meer die het beleid laat af
hangen van de situatie van de dag. Plannen maken lijkt het
nieuwe medicijn om het bedrijfsleven gezond te houden.
Ruim 40 procent van de ondervraagde ondernemers blijkt
niets te hebben geleerd van in het verleden te optimistisch ge
stelde prognoses: ze plannen zelfs minstens vijf jaar vooruit.
Zo'n 32 procent van de ondervraagde ondernemers plant drie
tot vier jaar vooruit en 17 procent houdt het op twee jaar.
Slechts 11 procent maakt plannen die slechts een jaar bestrij
ken.
Het zal niemand verbazen dat de echte planners bij de grote
bedrijven zitten: 83 procent van de bedrijven met meer dan
500 werknemers kijkt vijf jaar en verder vooruit. Maar ook de
kleinere ondernemers (50 tot 100 werknemers) maken plannen
voor een periode van minstens vijf jaar, tenminste 40 procent
acht dat noodzakelijk om een zo goed mogelijk resultaat te
kunnen bereiken.
Uit dat plannen-op-lange-termijn blijkt ook een onbe
grensd optimisme: het gaat de bedrijven goed en het zal ze
nog beter gaan. Van de ondervraagde ondernemers denkt
maar liefst 97 procent dat het bedrijf binnen tien jaar gaat
uitbreiden, waarbij de meerderheid een forse uitbreiding op
het oog heeft. Slechts één ondernemer voorspelt dat zijn be
drijf 1995 niet meer haalt.
Zoals reeds aangehaald is deze wel zeer optimistische kijk
op de toekomst gebonden aan voorwaarden. Die betreffen niet
het ondernemersbeleid op zich maar meer de voorwaarden
die de overheid schept voor frank en vrij ondernemen.
Daarbij staan een flexibel personeelsbeleid en een verdere
automatisering hoog aangeschreven. Bovendien moet het uit
zijn met 'ondernemers-onvriendelijke' activiteiten als de 36-
urige werkweek (laat staan de door de PvdA en de bonden be
pleite 32-urige werkweek) en de overheidsbemoeienis met wat
ondernemers doorgaans plegen te doen. Zeer hoog scoort de zo
fel begeerde lastenverlichting.
De uitwerking van een dergelijk 'ondernemers-vriendelijk'
beleid wordt ook door de ondervraagde ondernemers gepre
senteerd: meer winst en meer investeringen. Maar de oude,
ook door het huidige kabinet gehanteerde, economische stel
regel 'Meer winst, meer werk', blijkt over vijf jaar niet te heb
ben gewerkt. Slechts een kwart van de ondervraagde onder
nemers voorziet namenlijk in 1990 een behoorlijke daling van
de werkloosheid als gevolg van nieuwe bedrijfsinvesteringen.
Dat het Nederlandse bedrijfsleven reden heeft om optimis
tisch te zijn blijkt ook uit een ander FEM-onderzoek: de eco
nomische wereldranglijst, of de top-15 van de belangrijkste
industrielanden. Daarop is Nederland in 1985 gestegen van de
negende naar de vijfde plaats. Alleen Japan, Zwitserland,
Noorwegen en West-Duitsland gaan Nederland voor.
Overigens dankt Nederland die plaats niet aan de vorig
jaar gerealiseerde economische groei: die bedroeg 'slechts' 2
procent, waarmee Nederland op de dertiende plaats is beland,
slechts vóór België en Frankrijk.
De loonkosten maakten echter veel goed: Nederland bezet
op die lijst de tweede plaats, achter Canada, met een daling
van de loonkosten met 4,3 procent. In 1984 bedroeg die daling
overigens ruim 8 procent.
Een goede plaats heeft Nederland zich ook verworven als
het gaat om de hoogte van de consumptieprijzen en de inflatie.
Ook heeft Nederland het grootste overschot op de lopende re
kening van de betalingsbalans, het laat zelfs Japan achter
zich.
Genoeg redenen dus voor ondernemers om optimistisch de
komende kabinetsperiode tegemoet te treden. Al zal in hun vi
sie de huidige CDA/WD-coalitie het gevoerde beleid nog vier
jaar moeten kunnen prolongeren. Een forse PvdA-overwin-
ning in mei komt de meeste ondernemers dan ook zeer ongele
gen en het ligt voor de hand dat ze dat via hun organisaties de
kiezers zullen laten weten ook.
Dat deden ze vier jaar geleden immers ook al met hun vaak
herhaalde 'dreigement' dat Nederland economisch achterop
zou raken als Den Uyl weer in het Catshuis terecht zou ko-
DE ogen van politiek
Engeland zijn gericht op
het kiesdistrict Fulham
in de hoofdstad Londen.
Morgen kiezen de inwo
ners een opvolger in het
Lagerhuis van de over
leden afgevaardigde
Maftin Stevens.
De verkiezingen zijn de
eerste in een reeks van drie
die dit voorjaar gehouden
worden in districten die
mede zorgen voor de grote
meerderheid van de Conser
vatieve partij in het Lager
huis. Deze tussentijdse ver
kiezingen worden als een ba
rometer beschouwd voor de
vooruitzichten van premier
Margaret Thatcher bij de
volgende nationale verkie
zingen die binnen twee jaar
gehouden moeten worden.
De verkiezingen konden
niet op een slechter moment
komen voor de eerste-minis-
ter, wier populariteit voort
durend daalt in de peilingen.
Haar persoonlijk prestige
heeft danig geleden als ge
volg van het aftreden van
twee ministers door de West-
land-affaire.
Blijkens de laatste opinie
peilingen wint de kandidaat
van de oppositionele Labour-
partij, Nicholas Raynsford.
De Conservatieve kandidaat
Matthew Carrington zou als
tweede eindigen.
Van 1945 tot 1979, in welk
jaar Thatcher premier werd,
was Fulham een zeker dis
trict voor Labour. Maar in
loop van de jaren '79 gingen
steeds meer welgestelde jon
geren met kapitalistische op
vattingen er huizen van twee
en drie verdiepingen kopen.
Mensen met lagere inko
mens en werklozen zijn aan
gewezen op mensenpakhui-
•Thatcher
- archief de stem
zen die een troosteloze in
druk maken.
De 38-jarige Carrington,
die bankier is, trekt in een
geluidswagen door de straten
terwijl hij de mensen oproept
Conservatief te stemmen.
'Wij willen de winst niet
weggooien die de regering
geboekt heeft met de sane
ring van de economie'. Naar
zijn zeggen heeft Thatcher de
basis gelegd voor 'een nieuwe
welvaart in Groot-Brittan-
nië',. wat veel van de jonge
welgestelden in Fulham als
muziek in de oren klinkt.
Maar de Labourkandidaat
brengt hier tegen in dat on
der Thatcher de werkloos
heid in zijn district gestegen
is van 4,5 procent in 1979 tot
bijna 13 nu, waarmee het dis
trict opgedeeld is in bezitters
en niet-bezitters.
De premier zelf heeft zich
niet met de campagne in Ful
ham ingelaten. 'Misschien
winnen we', was het enige
dat zij erover wilde zeggen in
een recent vraaggesprek met
de Times.
Ingewijden in de Conser
vatieve partij zouden al blij
zijn als hun kandidaat net
achter de Labourman ein
digt. Halverwege de ambts
termijn pleegt de regerende
partij bij tussentijdse verkie
zingen slecht uit de bus te ko
men. (UPI)
Door Lidy Nicolasen
EIGENLIJK kost een
pak volle melk 1,19.
Dat is de wettelijke
vastgestelde minimum
prijs. In de winkel moet
1,25 voor dat pak wor
den neergeteld, omdat er
nog BTW van 5% bij
moet. Per 1 oktober kost
hetzelfde pak melk een
cent méér.
Een televisietoestel waar
voor nu in de winkel 2250,-
wordt betaald, kost eigenlijk
1890,-. Zonder de BTW van
19%. Per 1 oktober kost dit
toestel 18,90 méér.
Deze gering ogende prijs
verhogingen zijn het 'gevolg
van het besluit van het kabi
net om de BTW met 1 te
verhogen. De BTW is een be
lasting die geheven wordt op
alle goederen ep diensten. De
prijsverhogingen mogen per
artikel of per verleende
dienst klein lijken, in totaal
leveren ze de overheid jaar
lijks een slordige 2 miljard
op.
Nederland kent twee
BTW-tarieven. Het lage ta
rief (5 wordt 6 voor alle
goederen en diensten die
voor het eerste levensonder
houd (aardappelen, brood,
melk, kranten, kleding) nodig
zijn. Het hoge tarief (19%
wordt 20 wordt geheven op
zaken die tot luxe bestempeld
zijn, en daartoe behoren
naast de home-computer ook
de wasmachine en het tv-
toestel of een kant en klare
pizza.
De verhoging van de BTW
is een doodgewone belasting
verhoging. Hoewel een tijde
lijke, haast het kabinet zich
te zeggen. Want als de olie
prijs weer boven de 60,- per
vat (nu schommelt de prijs
rond de 40,- per vat) stijgt,
kan de BTW weer omlaag.
Als je er tenminste voor betaald en voor lief neemt
dat die vrieskist ook duurder wordt. - foto archief de stem
Die tijdelijkheid is bedoeld
als een pleister op de wonde
van de VVD, die de kiezers
immers al jaren belooft de
belastingen te zullen verla
gen. Maar een grote pleister
is het niet. Het kabinet doet
geen harde toezeggingen in
de gisteren gepresenteerde
plannen. Nee, als de gasbaten
weer stijgen door verhoging
van de olieprijs, dan zal
'prioriteit' worden gegeven
aan het verlagen van de
BTW óf aan verlaging van de
loon- en inkomstenbelasting.
Toekomstmuziek. Nog
voordat het zover is zal elke
burger in Nederland meer
moeten uitgeven aan kleren,
huizen of de loodgieter. Dat
heeft bij tal van maatschap
pelijke belangenorganisaties
protesten uitgelokt. Veront
waardigd roept Konsumen-
ten Kontakt dat de Neder
landse consument kan fluiten
naar het voordeeltje dat de
verlaging van de gapsrijs op
leverde: „In één klap meer
dan ongedaan gemaakt."
„Op geen enkele wijze is
rekening gehouden met het
dragkrachtbeginsel. Deze
BTW-verhoging treft vooral
de lagere inkomensgroepen.
De enige die nu mag profite
ren van de verlaging van de
olieprijs is het bedrijfsleven,
dat miljarden incasseert."
De vertegenwoordigers
van het bedrijfsleven zijn
zich daar heel wel van be
wust, maar dat is voor hen
nog geen reden de verhoging
van de BTW met open armen
te ontvangen. Net zo min als
ze dat de overige bezuini
gingsplannen van dit kabinet
doen. Spoken doemen ook op.
De christelijke werkgevers-
organisdatie NCW voorspelt
dat de consument aanzienlijk
minder zal gaan uitgeven
aan goederen, terwijl de Ne
derlandse economie het juist
nu van binnenlandse beste
dingen moet hebben.
Het VNO vreest voor de
groei van zwart werk, is
bang dat de strijd tegen
zwartwerkers ontmoedigd
zal "worden nu de dienstver
lening weer duurder wordt.
Voorzitter Van Lede prijst de
wijsheid van een regering die
„de eigen inkomsten terug
brengt als de uitgaven tegen
vallen". Maar „niet verstan
dig" noemt hij het dat de las
ten nu worden afgewenteld
op de burgers. Wat het VNO
betreft moet het kabinet in
de eigen overheidsuitgaven
blijven snijden om de miljar
den voor het financieringste
kort binnen te halen.
De vakcentrale FNV is wat
afwachtend. Spreekt van een
voorlopige reactie, om dat
nog moeilijk te beoordelen
valt hoe het effect van de
verhoging op de koopkracht
van de burgers is. Het Cen
traal Plan Bureau (zo blijkt
ook bij navraag) heeft nog
geen berekening gemaakt.
Toch zegt de FNV vooral
moeite te hebben dat ook het
lage tarief voor het eerste le
vensonderhoud omhoog is
gegaan. Liever had de vak
centrale gezien dat gekozen
was voor een verhoging van
de benzine-accijns, omdat
dan de laagstbetaalden een
lastenverzwaring bespaard
was gebleven.
Geen vuiltje aan de lucht
met die koopkracht, meldt
het kabinet bijna triomfante
lijk. De sociale premies zou
den verder omlaag kunnen.
Bovendien zou - inclusief de
BTW-verhoging - in 1987 nog
een lichte daling van de con
sumptieprijs worden ver
wacht tot hooguit een half
procent. En dat betekent dat
voor iedereen de koopkracht
gehandhaafd kan blijven.
De Nederlandse burger
hoeft dus niet echt in eigen
zak te tasten. Maar profite
ren van de eigen gasbel is er
evenmin bij. Sterker nog
waar iedereen elders in
Europa en het bedrijfsleven
de goedkope energieprijzen
in winst kunnen omzetten,
gaat het voordeeltje de Ne
derlander voorlopig aan de
neus voorbij.
Van onze Haagse redactie
den haag - Basisartsen die
nog een vervolgopleiding moe
ten volgen om huisarts of spe-
I cialist te worden komen steeds
moeilijker aan de slag. Slechts
1 10 procent van alle afgestu
deerden van de universiteit
vindt binnen anderhalf jaar
een plaats op een vervolgop
leiding.
Dat blijkt uit een onderzoek
van de Landelijke Belangen
vereniging voor Basisartsen
(LBB) dat gisteren werd aan
geboden aan de hoogste amb
tenaar
van v
van Lo
Het c
Vrije 1
dam g
den 40
Uit die
procem
cent nii
in de g
4 prot
deed.
werken
maar z<
Volgi
j UTRECHT (ANP) - De voorzi
mene Werkgevers Vereniging
Wijk, vreest binnen tien jaai
'aankomend vakmanschap'
stroom van goed opgeleide j
volge van de leeftijdsopbouw
in die periode zal afnemen.
Van Wijk zei dinsdag bij de ope
I festatie Management '86 in Utre
jongeren vorig jaar aan de slag zi,
werkplannen waarbij ondernemin
ken waren betrokken die zijn
AWV.
Deze vereniging telt enkele
I honderden leden met in totaal
300.000 werknemers. De jeugd-
I werkplannen, een initiatief
I van de AWV, de metaalwerk
gevers en de industriebonden,
hebben er volgens Van Wijk
ongetwijfeld toe bijgedragen
dat de jeugdwerkloosheid in
1985 relatief meer is gedaald
I dan de totale werkloosheid.
Bedoeling van de jeugd
werkplannen is het overbrug
gen van de kloof tussen voor
opleiding en de eisen die de
bedrijven stellen. Volgens Van
Wijk zijn de tot dusver opge
dane ervaringen bemoedi
gend.
Hij legde sterk de nadruk op
SCHIPHOL (ANP) - De ont
wikkeling van het nieuwe
Fokker-100 vliegtuig heeft een
half jaar vertraging opgelo
pen. Het eerste toestel (voor
Swissair) kan nu pas in het
najaar van 1987 worden gele
verd.
De oorzaak van deze vertra-
I ging is deels een gevolg van
nieuwe technische eisen van
de maatschappijen, die het
toestel al besteld hebben, be
vestigde dinsdag de woord
voerder van Fokker. Die
maatschappijen zijn Swissair,
de Amerikaanse US-Air en de
f KLM.
De woordvoerder kon niet
I zeggen hoe groot de financiële
I schade is voor Fokker. Vlieg-
I tuigfabrieken zijn bij te late
I levering contractueel ver-
I plicht een boete te betalen. Het
I is volgens Fokker ook te vroeg
I om te zeggen of de fabriek
I nieuwe steun zal vragen bij de
overheid. Het rijk besteedde
reeds een miljard gulden aan
I de ontwikkeling van zowel de
F-50 als de F-100.
de noo<
om-, ht
eerste
ringere
gen. Ds
werkne
lingsac
eiste
gehoud
dit des
nu bes
ontwik
gisch
veroudc
nen lai
mingen
ze op
inzetba,
scholinj
Wijk cx
bij de
werkloi
steeds
werklo;
schoold
naar
beidskr
Hij s]
kans
werkio:
de sne
schapp:
Arbeid
gen vo
drinkt
over
werk',
triest
werkne
einddoe
werk,
zijn.
FNV-
noemde
arbeids
uit te 1
van mi
vers-
saties b
werk n
de soci
houdt, i
en in v
beuren,
ter. „M
dat de,
beidsve
land d<
stelling
stoord
Pont.
HETbMjft eentonig, maar daarom niet mi
Lubbers slaagt er steeds weer in de laste
ueze week behandelt de Tweede Kamer
P?'zekerheids5telsel, waardoor straks
jenden in inkomen achteruit zullen gaan.
oinet de Kamer weten dat de tinanciële te
ue goedkope olie via een verhoging va
goedgemaakt'.
LH* kabinet zegt deze maatregel te h
ornoging van de benzine-accijns om de I
enleving te spreiden' in plaats van over
i geval de automobilisten. Alsof een ver'
n wel v°or iedereen geldt, niet het har
net recente verleden al de meeste klap
_i laagstbetaalden. Immers, de kosten v
erten gaan omhoog en dat raakt lagere i
L>e keus voor een hogere BTW roept
- f van de aardgasinkomsten als gevolg
,i fn c°njbncturele, dus van tijdelijke aa
7npi maatregal bij om de negatieve
Lt s een verhoging van de benzine-acc
hprr,r rder wordt, in een handomdraai
reiiii? Een verhoging van de BTW ka
an^ °,n9edaan worden gemaakt, nog a
haatreg<^d'*'e n'e,s 20 bl')vend 's a's
Lnnl '''kl er op dat bet kabinet zich vooral
zine f psychol°gische effecten die een
torh Li''s nu eenmaal met zich mee bre
der a ma,i9 bedacht in de kiezersgunst,
'erkiQ |den verzet en daarvoor zelfs ee
be *n ia'rl9sbeloften uit 1982 (trouwens ooi
lasten,, nverzwarin9 voor burger en bed
Bister^6 -htln9- De kersverse WD-mlnist
;ömt q, uit aan z'in kiezers: die bel
naarfa he} kabinet straks de BTW w
wat duurder wil worden. Een sigaar
