HG RBU Straks moeten we over gifhopen naar ons bedrijf Schieting fleeskaarting Schieting Schieting dames I klompslippers accu's video banden IWNSENDI ■ORESEKI Zeeland en Brabant en de vestiging van een opslagdepöt voor kernafval, alsmede de bouw van kerncentrales. Een reportage uit de 'Vuile hoek van Moerdijk'. Milieumarkt Trauma Klachten Eiland jzaterdag 8 maart bij ISchaik, Vogelwaard ■vang 14.30 u., ƒ50 Ris. Izat. 8 maart in café naapskooi, Clinge. nvang 14.30 uur. 2(K Iwaarborgd. herdag 8 maart, ca al „Molenhof", Klooster jide, 25,- gratis, aan ■30 uur. Indag 9 maart, café Jlolenhof", Kloosterza 25,- gratis, |.30 uur. koop partij nieuw» Jte, moderne Lr 200 paar 3,50 Pi El. 08342-3473. koop nieuwe grots Dit an 100 t/m 140 A 1200,- p.st. Tel. 08» [473. Ie koop 200 st. gebruikt paar in staat van nieuw, letamex, samen 50® fel. 08342-3473. J Neem dan de makkëïi01 [oordelen? 1 op liefst vijf verschill® i uw vakantieplannen* Itende (naar Dover) en 1 De snelste overtocht er! En dan ook nog Bouffl loor de halve prijs. BB.001 ht. Liefst 50% korting [vaarten. lin voor de uitgebreide paarin alle informatie o hi-trips, etc. Of vraag e'r I tel. 020-223832. vnsend Thoresen brochure STJ. pt van oranje naar Groot j J)e Afvalstoffen Terminal Moerdijk worstelt met zijn verleden. Een paar vervelende jtankgolven deden de (Clundertse CDA- fractievoorzitter Cor Noteboom onlangs uitroepen dat opgepast moet worden voor een tweede Uniser-affaire. Hij bedoelt 'bestuurlijk, want zwendel zou ik ATM niet durven toeschrijven'. Het Uniser-trauma ijlt na bij alles wat de ATM doet. De op Moerdijk gevestigde bedrijven aen bovendien met huiver de komst tegemoet van de opslag van vervuilde grond van de provincies Zuid-Holland, De grondzuiveringsinstallatie van A TM: de grond wordt schoon, maar de omgeving niet. - foto de stem/ben steffen Stofoverlast ontstond door de kou, die het afdoende afdekken van hopen vervuilde grond onmogelijk maakte. - foto de stem/dick de boer DE VUILE HOEK VAN MOERDIJK Door Willem Reijn HET Zeehavenbedrijf Dordrecht ligt aan het einde van de Vlasweg op het industrieterrein Moerdijk. Er naast staan de witte tanks met het opschrift ATM. Het stinkt onmis kenbaar, maar waar de onwelrie kende geur vandaan komt, is niet te volgen. Als we na ons bezoek aan de Afval stoffen Terminal Moerdijk weer in de auto stappen, is er over de reeds door rijkswaterstaatzout wit uitgeslagen lak nog een stoflaagje gelegd. Stank en stof: het allitererende probleem van de grote Moerdijkse vuilverwerker. De ATM, een dochter van Mourik uit Groot-Ammers met een 49-procents deelneming van de Maatschappij voor Investeringsprojecten (MIP), is de opvol ger van Untser, de beruchte vuilverwer ker die alles deed wat God en het minis terie den. Van praten over wat 'kleine probleempjes', terwijl onder zijn voeten via een geheim leidingenstelsel de opslagtanks leegliepen in het Hollandsch Diep. Als er een einde komt aan de activitei ten van de milieu-maffiosi büjft de ge meenschap zitten met een (naar pas veel later blijkt) sterk verontreinigd terrein en een tankpark tot de nok gevuld met che misch afval. De curatoren kunnen de op stallen van Uniser met een overheidssub sidie van een slordige tien miljoen gulden overdoen aan aannemer Mounk uit Groot-Ammers. Onder strenge begeleiding van de overheid ruimt de apart opgerichte doch ter ATM de chemische troep op. Het be drijf richt zich vervolgens op de milieu markt in brede zin: chemisch afval, afge werkte olie en verontreinigde grond wor den bij het Moerdijks bedrijf verwerkt. Als het Rotterdamse Boyclean op ster ven na dood lijkt, stort ATM zich boven dien op de reiniging van binnenvaarttan- kers. Dat na het Uniser-drama ATM zware eisen in de vergunningen worden opgelegd, spreekt vanzelf. Het is voor alle betrokkenen van groot belang dat ATM snel en efficiënt aan het werk kan. Na de sluiting van Uniser had het Nederlandse bedrijfsleven grote pro blemen met het afvoeren van chemisch afval en binnen enkele maanden werden al oude binnenvaarttankers als illegale depots voor het afval ontdekt. ATM is aan het werk getogen met het maagdelijke blazoen, dat een afvalver werker in deze tijd past. Maar op dat blazoen zijn met name de laatste maan den enkele smetjes gespat. De buren Zee havenbedrijf Dordrecht en Tetrapak blij ken namelijk fiks overlast van de afval- stoffenterminal te hebben. Tijdelijk kwam de penetrante stank van acrylaten zelfs uit het riool via de toiletten en fon teintjes in het bedrijf. Fouten in het be luchtingssysteem van het riool, want ATM houdt zich keurig aan zijn lozings vergunning. Stank ontstond ook bij ondeskundige belading van een tankauto. Stofoverlast ontstond door de kou die het afdoende afdekken van hopen vervuilde grond on mogelijk maakte. Stof werd verder over de omgeving verspreid door onvolko menheden in de grondzuiveringsinstalla tie. Tetrapak en Zeehavenbedrijf Dor drecht hebben er schoon genoeg van. Zij zijn zelfs van plan om via de rechter af te dwingen dat ATM geen overlast meer veroorzaakt. Cor Noteboom, voorzitter vaft de CDA-fractie in Klundert, sprong onver droten in deze kleine milieuzaaak. Hij zegt te vrezen voor een herhaling van de Uniser-affaire omdat de gemeentelijk en De ATM, een dochter van Mourik uit Groot-Ammers, is de opvolger van Uniser, de beruchte vuilverwerker die alles deed wat God en het ministerie voor milieuhy giëne hadden verboden. -foto luc peek provinciaal besturen niet ingrijpen. No teboom: „In het verleden waren we bezig met gentlemen's agreements. Dat soort dingen kunnen we niet mjer hebben. Als ATM zich niet aan de hinderwetvergun ning houdt, moet er worden ingegrepen" ATM-directeur ir. A. Nijdam is gi schrokken van de kreten van de CDA'er. „De historische erfenis van Uniser is uitermate slecht voor ons. Het bemoei lijkt ons functioneren. Wij hebben er erg veel moeite meer als Noteboom naar Uniser verwijst als hij over ons spreekt. Kijk, wij hebben in dit bedrijf vijftig mil joen gulden geïnvesteerd. Dat had Gerrit B. (de later tot 2 'A jaar cel veroordeelde Uniser-baas - WR) toch nooit gedaan? Dat doe je toch niet als je de zaak wilt bedonderen? Wij hebben bij de autoritei ten een goede naam. We zitten hier niet om er een potje van te maken en even snel rijk te worden", zegt de directeur van ATM, waar inmiddels zestig mensen werk vinden. De overheid heeft grote belangen bij een goed functioneren van de ATM. Niet alleen omdat de gemeenschap via de MIP, de investeringsbank van het rijk, al 25 miljoen in ATM heeft gestoken met het verwerven van 49 procent van de ATM-aandelen en het verstrekken van achtergestelde leningen. Een groot belang is ook gelegen in de verantwoorde verwerking van vervuilde grond. Nijdam schat dat ATM een kwart van de Nederlandse 'grond-markt' in handen heeft, hetgeen geüjk is aan de helft van dfe omzet van het vuilverwer- kende bedrijf. ATM is, zo zegt de direc teur, ook het enige bedrijf dat momenteel in staat is de gereinigde grond aan alle normen te laten voldoen. De provincie heeft baat bij een goed werkende ATM. Naast het ATM-terrein komt binnenkort een depot voor veront reinigde grond van de provincies Noord- ATM-directeur Nijdam: „Wij hebben in dit bedrijf vijftig miljoen gulden geïnvesteerd Dat doe je toch niet als je de zaak wilt bedonderen? - foto luc peek Brabant en Zuid-Holland, terwijl ook Zeeland belangstelling heeft om de ver vuilde bodem naar Moerdijk te brengen. En wat zou makkelijker en goedkoper zijn dan de grond meteen maar bij ATM te laten reinigen? De provincie is ook het toezichthou dende orgaan voor ATM. Belangen en toezicht hebben niets met elkaar te ma ken, zeggen milieu-inspecteurs Kalwij en Thomas. „Het probleem is dat er geen vergelijkbaar bedrijf bestaat voor ATM", zegt Kalwij. „Je kunt niet leren van een ander". De milieu-inspectie heeft grote waar dering voor het werk van ATM. „Als je ziet wat ATM in korte tijd aan proble men heeft overwonnen, dat is ongeloof lijk knap", zegt Kalwij. Maar tegelijker tijd onderkent de milieu-inspectie dat ATM nu en dan de grootste moeite heeft om de buren niet met stank en stof op te zadelen. „ATM is in zijn milieubeheer- sing al vooruit gelopen op maatregelen van de minister". Tot drie maal toe, en de inspecteurs weten niet zo snel een bedrijf te noemen waar die frequentie ook al eens is ge haald, zijn binnen een jaar onderdelen van het bedrijf stilgelegd. Deze week nog heeft Den Bosch een telex doen uitgaan, waarin ATM wordt gelast om de water- zuiveringeii en de vloeistofbelading bui ten gebruik te stellen tot die niet meer stinken. Ook is ATM een aantal malen mondeling en schriftelijk gewaarschuwd. „Het baart ons zorgen", zegt Thomas. Het probleem is echter, zo zeggen de mi lieubewakers, dat de omvang van de ATM-activiteiten zó groot is, dat geen eensluidend oordeel over het bedrijf mag worden uitgesproken. „De behandeling van PCB's uit transformatoren gebeurt zo deskundig, dat vind je in heel Neder land niet". Bovendien blijkt men op de vijftiende verdieping van het provinciehuis in Den Bosch te twijfelen aan de klachten die ATM's buurheden spuien. „Wij twijfelen aan die klachten", zegt Thomas. „Men zegt dat de laatste weken het personeel ziek wordt van de ATM-stank. Maar te gelijkertijd ligt half Nederland met griep op bed. Als de bedrijfsgeneeskundige dienst constateert dat overlast oorzaak is van ziekteverzuim, kun je wat doen. Maar zo'n rapport hebben we niet". De klachten over ATM zijn deels te recht, erkent ATM-baas Nijdam. „We hebben met de extreme weersomstandig heden in februari stofproblemen gehad. We konden onze afdekking niet gebrui ken omdat die door de vorst brak. Daar naast bleek stof van onze reiniger te ver stuiven. Daar nemen we nu maatregelen tegen. Tachtig procent van de stofver- spreiding zal daardoor zijn verholpen. Maar die laatste twintig procent kost zo veel geld, dat we nog met weten of we daar iets aan kunnen doen". Bij ATM groeit de irritatie over het wantrouwen dat het bedrijf her en der ontmoet. Nijdam: „Ik wil wel eens in de aanval gaan: men heeft ons het leven hier zuur gemaakt. Er zijn beloften niet nagekomen, er zijn barrières gelegd. Als je met de ene instantie belt, word je ver wezen naar een andere. Die werken langs elkaar heen. Wij hebben de zwaarste mi lieu-eisen opgelegd gekregen., Als we he lemaal klaar zijn hebben we voor twintig miljoen gulden aan extra maatregelen ge nomen om geen overlast te veroorzaken. Dan moeten ze niet met absurde eisen komen, want wij moeten op een gegeven moment wel afwegen wat technisch en economisch nog haalbaar voor ons is. De aandeelhouders en .banken blijven geen geld in ons bedrijf pompen". Maar ook bij de buren groeit de irrita tie. „Wij hebben als gevolg van de stof- en stankoverlast grote personeelsproble men", zegt procuratiehouder J.C. Bórnet van het Zeehavenbedrijf Dordrecht. „Onze mensen worden blootgesteld aan spul waarvan ze de samenstelling niet kennen. Door medische klachten is bij ons het ziekteverzuim aanzienlijk geste gen. Je weet niet wat je inademt, en laten we wel wezen: het is niet mis wat ze bij ATM bewerken". Het Zeehavenbedrijf zou inmiddels ook commercieel nadeel ondervinden van de storingen bij buurman ATM. „Als op- en overslagbedrijf behandelen wij ook goederen die gevoelig zijn voor stof en stank", zegt Bomet. „Neem nou veevoeder, dat in loodsen ligt. Als er een stankgolf over ons bedrijf trekt, blijft die stank in het veevoeder hangen. We had den een contract voor de distributie van thee in kisten. Dat is later ook afgespron gen op de stank. Hetzelfde geldt voor een contract voor kartonnetjes met sinaasap pelsapconcentraat. Kijk, wat gebeurt er: onze klanten hebben regelmatig contro leurs bij ons rondlopen. Die man moet dan de hele dag in de stank werken. Die zegt dan tegen zijn baas: in die kolere- zooi op Moerdijk büjf ik niet werken". Volgens Nijdam bereidt Zeehavenbedrijf Dordrecht al een schadeclaim voor. ATM lijkt overigens het symbool te worden in de stijgende verontrusting van de bedrijven over de toekomst van Moer dijk. Bomet: „Het probleem past in het hele plaatje van Moerdijk. Neem nou het geval van Damco-van Swieten, dat niet naar Moerdijk wil komen wegens kern centrales en opslag van kernafval. Daar hoor je van, dat ze niet willen komen. Maar van hoeveel bedrijven hoor je ge woon helemaal niks, terwijl ze hier had den kunnen zitten? Van Moerdijk gaat op deze manier een negatieve uitstraling uit, die ook terugslaat op ons bedrijf'. „Wij waren als een van de eersten op Moerdijk gevestigd. Nou: je mag wel stellen dat wij stank voor dank krijgen. Kijk eens wat we nou nog naast ons krij gen: de opslag van verontreinigde grond van de provincies Noord-Brabant en Zuid-Holland. Dan komt er nog een kerncentrale en misschien ook kernafval. Wij zitten op een eiland waar je straks slechts over de gifhopen heen op je eigen terrein kunt komen". Dezelfde gevoelens leven bij het Zweedse verpakkingsconcem Tetrapak. „Wij willen in pais en vree pakjes ma ken", zegt woordvoerder Ruud Hartong. „Wij zijn een schoon bedrijf dat intern de zaak netjes houdt. Dan maakt het ons niet uit of we Uniser of ATM naast ons hebben: als wij worden gehinderd, moe ten we reageren. Wij willen alleen maar dat de buren de vergunningen naleven". Hartong ziet dan ook met angst en be ven de komst van andere vuilverwerkers tegemoet. „Zijn wij de enigen die op der gelijke plannen moeten reageren? Waarom doet de gemeente Klundert niets? Dit is het meest ideale industrie terrein van Nederland. We hebben zelf de slogan 'Moerdijk, centrum van Euro pa' verzonnen. We zouden het betreuren als er dan alleen maar kerncentrales en vuilverwerkende bedrijven naar Moer dijk komen. Dat is slecht voor de reputa tie van Moerdijk". Hartong heeft deze gedachten ook kenbaar gemaakt bij het IHM. „Ik hoop dat ze er tets mee doen". Maar dat ziet er niet naar uit. IHM- voorzitter Frans de Jong heeft al eerder zijn hoop op het aantrekken van een conglomeraat van vuilverwerkende be drijven uitgesproken. De Jong is ook groot voorstander van de komst van kerncentrales naar Moerdijk. Kernafval is eveneens welkom. De Jongs visie wordt gedragen door de Raad van Be stuur van het IHM. Hartong: „Dat is allemaal korte ter mijn-politiek. Ik begrijp het wel: ze wil len de grond kwijt. Maar juist nu, in deze tijd van economische opgang, 'moeten er bedrijven naar Moerdijk worden ge haald. En die worden op deze manier af geschrikt".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 29