HG
RBU
Straks moeten we over gifhopen naar ons bedrijf
Schieting
fleeskaarting
Schieting
Schieting
dames
I klompslippers
accu's
video banden
IWNSENDI
■ORESEKI
Zeeland en Brabant en de
vestiging van een opslagdepöt
voor kernafval, alsmede de bouw
van kerncentrales. Een reportage
uit de 'Vuile hoek van Moerdijk'.
Milieumarkt
Trauma
Klachten
Eiland
jzaterdag 8 maart bij
ISchaik, Vogelwaard
■vang 14.30 u., ƒ50
Ris.
Izat. 8 maart in café
naapskooi, Clinge.
nvang 14.30 uur. 2(K
Iwaarborgd.
herdag 8 maart, ca
al „Molenhof", Klooster
jide, 25,- gratis, aan
■30 uur.
Indag 9 maart, café
Jlolenhof", Kloosterza
25,- gratis,
|.30 uur.
koop partij nieuw»
Jte, moderne
Lr 200 paar 3,50 Pi
El. 08342-3473.
koop nieuwe grots
Dit
an 100 t/m 140 A
1200,- p.st. Tel. 08»
[473.
Ie koop 200 st. gebruikt
paar in staat van nieuw,
letamex, samen 50®
fel. 08342-3473.
J Neem dan de makkëïi01
[oordelen?
1 op liefst vijf verschill®
i uw vakantieplannen*
Itende (naar Dover) en
1 De snelste overtocht
er! En dan ook nog Bouffl
loor de halve prijs. BB.001
ht. Liefst 50% korting
[vaarten.
lin voor de uitgebreide
paarin alle informatie o
hi-trips, etc. Of vraag e'r
I tel. 020-223832.
vnsend Thoresen brochure
STJ.
pt van oranje naar Groot j
J)e Afvalstoffen Terminal
Moerdijk worstelt met zijn
verleden. Een paar vervelende
jtankgolven deden de
(Clundertse CDA-
fractievoorzitter Cor Noteboom
onlangs uitroepen dat opgepast
moet worden voor een tweede
Uniser-affaire. Hij bedoelt
'bestuurlijk, want zwendel zou ik
ATM niet durven toeschrijven'.
Het Uniser-trauma ijlt na bij
alles wat de ATM doet. De op
Moerdijk gevestigde bedrijven
aen bovendien met huiver de
komst tegemoet van de opslag
van vervuilde grond van de
provincies Zuid-Holland,
De grondzuiveringsinstallatie van A TM: de grond wordt schoon, maar de omgeving niet.
- foto de stem/ben steffen
Stofoverlast ontstond door de kou, die het afdoende afdekken van hopen vervuilde grond
onmogelijk maakte. - foto de stem/dick de boer
DE VUILE HOEK VAN MOERDIJK
Door Willem Reijn
HET Zeehavenbedrijf Dordrecht
ligt aan het einde van de Vlasweg op
het industrieterrein Moerdijk. Er
naast staan de witte tanks met het
opschrift ATM. Het stinkt onmis
kenbaar, maar waar de onwelrie
kende geur vandaan komt, is niet te
volgen.
Als we na ons bezoek aan de Afval
stoffen Terminal Moerdijk weer in de
auto stappen, is er over de reeds door
rijkswaterstaatzout wit uitgeslagen lak
nog een stoflaagje gelegd. Stank en stof:
het allitererende probleem van de grote
Moerdijkse vuilverwerker.
De ATM, een dochter van Mourik uit
Groot-Ammers met een 49-procents
deelneming van de Maatschappij voor
Investeringsprojecten (MIP), is de opvol
ger van Untser, de beruchte vuilverwer
ker die alles deed wat God en het minis
terie
den.
Van
praten over wat 'kleine probleempjes',
terwijl onder zijn voeten via een geheim
leidingenstelsel de opslagtanks leegliepen
in het Hollandsch Diep.
Als er een einde komt aan de activitei
ten van de milieu-maffiosi büjft de ge
meenschap zitten met een (naar pas veel
later blijkt) sterk verontreinigd terrein en
een tankpark tot de nok gevuld met che
misch afval. De curatoren kunnen de op
stallen van Uniser met een overheidssub
sidie van een slordige tien miljoen gulden
overdoen aan aannemer Mounk uit
Groot-Ammers.
Onder strenge begeleiding van de
overheid ruimt de apart opgerichte doch
ter ATM de chemische troep op. Het be
drijf richt zich vervolgens op de milieu
markt in brede zin: chemisch afval, afge
werkte olie en verontreinigde grond wor
den bij het Moerdijks bedrijf verwerkt.
Als het Rotterdamse Boyclean op ster
ven na dood lijkt, stort ATM zich boven
dien op de reiniging van binnenvaarttan-
kers. Dat na het Uniser-drama ATM
zware eisen in de vergunningen worden
opgelegd, spreekt vanzelf.
Het is voor alle betrokkenen van groot
belang dat ATM snel en efficiënt aan het
werk kan. Na de sluiting van Uniser had
het Nederlandse bedrijfsleven grote pro
blemen met het afvoeren van chemisch
afval en binnen enkele maanden werden
al oude binnenvaarttankers als illegale
depots voor het afval ontdekt.
ATM is aan het werk getogen met het
maagdelijke blazoen, dat een afvalver
werker in deze tijd past. Maar op dat
blazoen zijn met name de laatste maan
den enkele smetjes gespat. De buren Zee
havenbedrijf Dordrecht en Tetrapak blij
ken namelijk fiks overlast van de afval-
stoffenterminal te hebben. Tijdelijk
kwam de penetrante stank van acrylaten
zelfs uit het riool via de toiletten en fon
teintjes in het bedrijf. Fouten in het be
luchtingssysteem van het riool, want
ATM houdt zich keurig aan zijn lozings
vergunning.
Stank ontstond ook bij ondeskundige
belading van een tankauto. Stofoverlast
ontstond door de kou die het afdoende
afdekken van hopen vervuilde grond on
mogelijk maakte. Stof werd verder over
de omgeving verspreid door onvolko
menheden in de grondzuiveringsinstalla
tie. Tetrapak en Zeehavenbedrijf Dor
drecht hebben er schoon genoeg van. Zij
zijn zelfs van plan om via de rechter af te
dwingen dat ATM geen overlast meer
veroorzaakt.
Cor Noteboom, voorzitter vaft de
CDA-fractie in Klundert, sprong onver
droten in deze kleine milieuzaaak. Hij
zegt te vrezen voor een herhaling van de
Uniser-affaire omdat de gemeentelijk en
De ATM, een dochter van Mourik uit
Groot-Ammers, is de opvolger van Uniser,
de beruchte vuilverwerker die alles deed
wat God en het ministerie voor milieuhy
giëne hadden verboden. -foto luc peek
provinciaal besturen niet ingrijpen. No
teboom: „In het verleden waren we bezig
met gentlemen's agreements. Dat soort
dingen kunnen we niet mjer hebben. Als
ATM zich niet aan de hinderwetvergun
ning houdt, moet er worden ingegrepen"
ATM-directeur ir. A. Nijdam is gi
schrokken van de kreten van de CDA'er.
„De historische erfenis van Uniser is
uitermate slecht voor ons. Het bemoei
lijkt ons functioneren. Wij hebben er erg
veel moeite meer als Noteboom naar
Uniser verwijst als hij over ons spreekt.
Kijk, wij hebben in dit bedrijf vijftig mil
joen gulden geïnvesteerd. Dat had Gerrit
B. (de later tot 2 'A jaar cel veroordeelde
Uniser-baas - WR) toch nooit gedaan?
Dat doe je toch niet als je de zaak wilt
bedonderen? Wij hebben bij de autoritei
ten een goede naam. We zitten hier niet
om er een potje van te maken en even
snel rijk te worden", zegt de directeur
van ATM, waar inmiddels zestig mensen
werk vinden.
De overheid heeft grote belangen bij
een goed functioneren van de ATM. Niet
alleen omdat de gemeenschap via de
MIP, de investeringsbank van het rijk, al
25 miljoen in ATM heeft gestoken met
het verwerven van 49 procent van de
ATM-aandelen en het verstrekken van
achtergestelde leningen.
Een groot belang is ook gelegen in de
verantwoorde verwerking van vervuilde
grond. Nijdam schat dat ATM een kwart
van de Nederlandse 'grond-markt' in
handen heeft, hetgeen geüjk is aan de
helft van dfe omzet van het vuilverwer-
kende bedrijf. ATM is, zo zegt de direc
teur, ook het enige bedrijf dat momenteel
in staat is de gereinigde grond aan alle
normen te laten voldoen.
De provincie heeft baat bij een goed
werkende ATM. Naast het ATM-terrein
komt binnenkort een depot voor veront
reinigde grond van de provincies Noord-
ATM-directeur Nijdam: „Wij hebben in dit bedrijf vijftig miljoen gulden geïnvesteerd
Dat doe je toch niet als je de zaak wilt bedonderen? - foto luc peek
Brabant en Zuid-Holland, terwijl ook
Zeeland belangstelling heeft om de ver
vuilde bodem naar Moerdijk te brengen.
En wat zou makkelijker en goedkoper
zijn dan de grond meteen maar bij ATM
te laten reinigen?
De provincie is ook het toezichthou
dende orgaan voor ATM. Belangen en
toezicht hebben niets met elkaar te ma
ken, zeggen milieu-inspecteurs Kalwij en
Thomas. „Het probleem is dat er geen
vergelijkbaar bedrijf bestaat voor ATM",
zegt Kalwij. „Je kunt niet leren van een
ander".
De milieu-inspectie heeft grote waar
dering voor het werk van ATM. „Als je
ziet wat ATM in korte tijd aan proble
men heeft overwonnen, dat is ongeloof
lijk knap", zegt Kalwij. Maar tegelijker
tijd onderkent de milieu-inspectie dat
ATM nu en dan de grootste moeite heeft
om de buren niet met stank en stof op te
zadelen. „ATM is in zijn milieubeheer-
sing al vooruit gelopen op maatregelen
van de minister".
Tot drie maal toe, en de inspecteurs
weten niet zo snel een bedrijf te noemen
waar die frequentie ook al eens is ge
haald, zijn binnen een jaar onderdelen
van het bedrijf stilgelegd. Deze week nog
heeft Den Bosch een telex doen uitgaan,
waarin ATM wordt gelast om de water-
zuiveringeii en de vloeistofbelading bui
ten gebruik te stellen tot die niet meer
stinken. Ook is ATM een aantal malen
mondeling en schriftelijk gewaarschuwd.
„Het baart ons zorgen", zegt Thomas.
Het probleem is echter, zo zeggen de mi
lieubewakers, dat de omvang van de
ATM-activiteiten zó groot is, dat geen
eensluidend oordeel over het bedrijf mag
worden uitgesproken. „De behandeling
van PCB's uit transformatoren gebeurt
zo deskundig, dat vind je in heel Neder
land niet".
Bovendien blijkt men op de vijftiende
verdieping van het provinciehuis in Den
Bosch te twijfelen aan de klachten die
ATM's buurheden spuien. „Wij twijfelen
aan die klachten", zegt Thomas. „Men
zegt dat de laatste weken het personeel
ziek wordt van de ATM-stank. Maar te
gelijkertijd ligt half Nederland met griep
op bed. Als de bedrijfsgeneeskundige
dienst constateert dat overlast oorzaak is
van ziekteverzuim, kun je wat doen.
Maar zo'n rapport hebben we niet".
De klachten over ATM zijn deels te
recht, erkent ATM-baas Nijdam. „We
hebben met de extreme weersomstandig
heden in februari stofproblemen gehad.
We konden onze afdekking niet gebrui
ken omdat die door de vorst brak. Daar
naast bleek stof van onze reiniger te ver
stuiven. Daar nemen we nu maatregelen
tegen. Tachtig procent van de stofver-
spreiding zal daardoor zijn verholpen.
Maar die laatste twintig procent kost zo
veel geld, dat we nog met weten of we
daar iets aan kunnen doen".
Bij ATM groeit de irritatie over het
wantrouwen dat het bedrijf her en der
ontmoet. Nijdam: „Ik wil wel eens in de
aanval gaan: men heeft ons het leven
hier zuur gemaakt. Er zijn beloften niet
nagekomen, er zijn barrières gelegd. Als
je met de ene instantie belt, word je ver
wezen naar een andere. Die werken langs
elkaar heen. Wij hebben de zwaarste mi
lieu-eisen opgelegd gekregen., Als we he
lemaal klaar zijn hebben we voor twintig
miljoen gulden aan extra maatregelen ge
nomen om geen overlast te veroorzaken.
Dan moeten ze niet met absurde eisen
komen, want wij moeten op een gegeven
moment wel afwegen wat technisch en
economisch nog haalbaar voor ons is. De
aandeelhouders en .banken blijven geen
geld in ons bedrijf pompen".
Maar ook bij de buren groeit de irrita
tie. „Wij hebben als gevolg van de stof-
en stankoverlast grote personeelsproble
men", zegt procuratiehouder J.C. Bórnet
van het Zeehavenbedrijf Dordrecht.
„Onze mensen worden blootgesteld aan
spul waarvan ze de samenstelling niet
kennen. Door medische klachten is bij
ons het ziekteverzuim aanzienlijk geste
gen. Je weet niet wat je inademt, en laten
we wel wezen: het is niet mis wat ze bij
ATM bewerken".
Het Zeehavenbedrijf zou inmiddels
ook commercieel nadeel ondervinden
van de storingen bij buurman ATM.
„Als op- en overslagbedrijf behandelen
wij ook goederen die gevoelig zijn voor
stof en stank", zegt Bomet. „Neem nou
veevoeder, dat in loodsen ligt. Als er een
stankgolf over ons bedrijf trekt, blijft die
stank in het veevoeder hangen. We had
den een contract voor de distributie van
thee in kisten. Dat is later ook afgespron
gen op de stank. Hetzelfde geldt voor een
contract voor kartonnetjes met sinaasap
pelsapconcentraat. Kijk, wat gebeurt er:
onze klanten hebben regelmatig contro
leurs bij ons rondlopen. Die man moet
dan de hele dag in de stank werken. Die
zegt dan tegen zijn baas: in die kolere-
zooi op Moerdijk büjf ik niet werken".
Volgens Nijdam bereidt Zeehavenbedrijf
Dordrecht al een schadeclaim voor.
ATM lijkt overigens het symbool te
worden in de stijgende verontrusting van
de bedrijven over de toekomst van Moer
dijk. Bomet: „Het probleem past in het
hele plaatje van Moerdijk. Neem nou het
geval van Damco-van Swieten, dat niet
naar Moerdijk wil komen wegens kern
centrales en opslag van kernafval. Daar
hoor je van, dat ze niet willen komen.
Maar van hoeveel bedrijven hoor je ge
woon helemaal niks, terwijl ze hier had
den kunnen zitten? Van Moerdijk gaat
op deze manier een negatieve uitstraling
uit, die ook terugslaat op ons bedrijf'.
„Wij waren als een van de eersten op
Moerdijk gevestigd. Nou: je mag wel
stellen dat wij stank voor dank krijgen.
Kijk eens wat we nou nog naast ons krij
gen: de opslag van verontreinigde grond
van de provincies Noord-Brabant en
Zuid-Holland. Dan komt er nog een
kerncentrale en misschien ook kernafval.
Wij zitten op een eiland waar je straks
slechts over de gifhopen heen op je eigen
terrein kunt komen".
Dezelfde gevoelens leven bij het
Zweedse verpakkingsconcem Tetrapak.
„Wij willen in pais en vree pakjes ma
ken", zegt woordvoerder Ruud Hartong.
„Wij zijn een schoon bedrijf dat intern
de zaak netjes houdt. Dan maakt het ons
niet uit of we Uniser of ATM naast ons
hebben: als wij worden gehinderd, moe
ten we reageren. Wij willen alleen maar
dat de buren de vergunningen naleven".
Hartong ziet dan ook met angst en be
ven de komst van andere vuilverwerkers
tegemoet. „Zijn wij de enigen die op der
gelijke plannen moeten reageren?
Waarom doet de gemeente Klundert
niets? Dit is het meest ideale industrie
terrein van Nederland. We hebben zelf
de slogan 'Moerdijk, centrum van Euro
pa' verzonnen. We zouden het betreuren
als er dan alleen maar kerncentrales en
vuilverwerkende bedrijven naar Moer
dijk komen. Dat is slecht voor de reputa
tie van Moerdijk".
Hartong heeft deze gedachten ook
kenbaar gemaakt bij het IHM. „Ik hoop
dat ze er tets mee doen".
Maar dat ziet er niet naar uit. IHM-
voorzitter Frans de Jong heeft al eerder
zijn hoop op het aantrekken van een
conglomeraat van vuilverwerkende be
drijven uitgesproken. De Jong is ook
groot voorstander van de komst van
kerncentrales naar Moerdijk. Kernafval
is eveneens welkom. De Jongs visie
wordt gedragen door de Raad van Be
stuur van het IHM.
Hartong: „Dat is allemaal korte ter
mijn-politiek. Ik begrijp het wel: ze wil
len de grond kwijt. Maar juist nu, in deze
tijd van economische opgang, 'moeten er
bedrijven naar Moerdijk worden ge
haald. En die worden op deze manier af
geschrikt".